An ma du go nga re kord han ber du go nga 46th IB 

Ispesyal nga IsyuMarso 2019

Na dep loy an 46th IB ha Sa mar had ton 2005. Tu ngod han pag ku sog han BHB ha Min da nao, usa ini ha mga ba ‐tal yon nga igin du gang ha Sul tan Ku da rat su gad pa ka ‐tempra no had ton 2009. Utro ini nga na bal hin ha Com ‐pos te la Val ley had ton 2015 ngan sa kob han tu lo ka tu ig din hi, nag sab rag han pa sis ta nga te ror agud pro te hi ran an mga hi gan te nga mi na han ngan pag pa sa rang han mga "peace and deve lop ment team" (PDT) ha mga bar yo.

Diin man ma hi ngad to an 46th IB, di ri gud hi ni ma hu ‐hu ga san ti kang ha ka mot hi ni an du go han mga ino sen te nga si bil yan nga gin pa tay hi ni.

Tag pa tu man han OBL ha Sa mar Yu kot-yu kot nga pa rag-u ma an na hia gum han wa ‐

ray-ka lu oy nga pan-istra ping, tortyur ngan say war hin ma dep loy an 46th IB ha ka bar yu han han Sa mar ila rum han Oplan Ban tay La ya han re hi men US-Arro yo, ha lu ‐rong nga ka tu yua nan hi ni nga la na ton ngan per di hon an BHB.

An 46th IB amo an nag pa tu man had to han ma ku sog nga mi li ta ri sa syon ngan nag du so ha pag-e bak wet han maa bot 150 nga re si den te ha Ba ra ngay Bay-ang, bung to han San Jor ge. Had ton Agos to 2008, gin pa li bu tan han mga sun da lo an bar yo ngan pi ra kao ras nga gin-istra ping an pa li bot nga ka bub ki ran, ma hu nong la han pi ra ka mi ‐nu to agud pu ma hu way ngan ut ro nga mag pa bu to. Ka hu ‐man ini, wa ray-hu nong hi ra nga nag pa bu to ti kang alas-8 han gab-i tub tub alas-5 han aga. Gin hi bang ni ra an sing ‐ba han ngan an mga ka hoy ha pa li bot.

Had ton Nob yembre 2005 ha pa re ho nga bar yo, gin ‐pu kaw han mga sun da lo hi Lor na Ba dio la, usa nga tag hi ‐mar yo, da pit alas-3 han aga tu ngod kay ka ru yag ni ra nga mag ka pe. Hin du mi ri ini, nan mi rit hi ra nga ab ri han an mga bin ta na han ba lay ngan gin-a ro an nga ran ni ya ngan han iya asa wa. Gin bi bi ni ling li wat ha iya an usa nga "Ite" nga di ri ni ya ki la la. Ki na bub wa san, ku mi ta hi ya nga nag li li bot an mga sun da lo nga na ka ka me sa-tsi no ngan jog ging pants.

Tortyur, pa ngas ti go ngan ili gal nga pa nga res to na ‐man an pi ra ha mga pa na la pas ha taw ha non nga ka tu ‐ngod nga na hia gu man han di ri ma me nos ha unom nga re si den te han Ba ra ngay Tag-a lag, Ma ra but had ton Mar ‐so 2006, ha ka mot han 15 nga sun da lo nga nag-oo pe ra ‐syon pan kom bat han 46th IB, nga ila rum kan Col. Artu ro Pascua. Had ton Mar so 10, da pit ala-1 han ku lop, gin ha ‐lik wat ni ra an ba lay ni Arte mio Gi ray hin wa ray pag sa rit kan Ma ri tes nga anak hi ni ngan aa da ha ba lay. Nag pa ki ‐la la li wat an mga sun da lo, nga di ri na kau ni por me ngan wa ray na mep la te, ko mo mga kaa pi han BHB. Gin da ra ni ‐ra hi Ma ri tes ha day ca re cen ter han bar yo, did to gin-in ‐te ro gar ngan gin did-an an iya kau rup dan nga du mu ok ha bil ding. Gin bag nos pa an usa nga kut sil yo ha iya hi ta ngan gin tar hug nga bu bun-on hi ya kun di ri ni ya ig ya ya ‐kan "kun na ka in an mga NPA." Gin bu hi an la hi ya hin wa ‐ray hu mu nong ha pag tu ok an iya ba ta nga usa ka tu ig.

Gin-a res to li wat han mga sun da lo hi Vir gi lio Ca li wan ngan usa nga gin-nga ra nan nga "Do dong," re si den te han ka ra nit nga Ba ra ngay Le gas pi. Gin-in te ro gar li wat hi

Su bay ha Me mo ran dum Order 32 ni Du ter te nga nag tu tu mu yo nga puy pu yon an re bo lu syu nar yo nga ka giu san, gin ba lik ti kang ha Min ‐da nao an 46th Infantry Bat ta li on han Phi lip pi ne Army had ton Nob ‐

yembre. Usa ini ha 11 nga ba tal yon ila rum han 8th Infantry Divi si on han Phi lip pi ne Army nga pa gi giu son pa ra ha prog ra ma nga "kontra-in sur hen si ‐ya" han re hi men Du ter te. La kip ha lup gop hi ni an unom nga bung to han Wes tern Sa mar: Cal bi ga, Pi na bacdao, Vil la re al, Ta la lo ra, Sta. Ri ta ngan Ba sey.

"Do dong" ha day ca re cen ter ngan gin kas ti go na man hi Ca li wan. Gin da ra an du ha ha ka hag na an, gin su go nga mag-u kab han tu na, ngan gin tar hug nga ilu lu bong hin bu ‐hi. Gin su lod li wat hi Ca li wan ha usa nga sa ko, gin bi tay ini ha pu no ngan gin kas ti go. Na ka ba ti an mga re si den te han mga bu to han pu sil. Umu li an du ha nga pa rag-u ma hin may-a da mga mar ka han tortyur ha la was. Usa pa nga tag hi mar yo, hi Gracio so Ga la ngue, an gin-a res to han mga sun da lo. Gin did-an li wat an iba nga re si den te nga ma ka ‐ga was han bar yo, sang lit ki na hang lan pa umes ka po han mga upi syal han ba ra ngay agud ma hi su mat an pa na na ‐mok nga gin bu bu hat han mga sun da lo.

Ti kang Hul yo tub tub ka ta pu san han Di sye mbre had ‐ton tuig 2005, ha bung to na man han Ba sey gin ta la pas han 46th IB an di ru di la in nga taw ha non nga ka tu ngod ngan in ter na syu nal nga ma ka ta wo nga ba la ud.

Ha Ba ra ngay Cancai yas, nag pa ku no-ku no an mga tro pa hi ni ko mo mga Pu la nga ma nga ra way ha mga de le ‐ga do han usa nga in ter na tio nal so li da rity mis si on had ton Hul yo. Pag-a bot han Agos to, ha pa mu mu no ni 2nd Lt. Proxian Ma ra sig nga ku man der han Bravo Coy, nag kam po hi ra ha ba ra ngay hall ngan mga ba lay han mga si bil yan. Nag pa ka bu ngol pa ini ha su go ni Maj. Gen. Bo nifacio Ra ‐mos, had to anay com man ding ge ne ral han 8th Infantry Divi si on, nga ihu nong na an ira pag kam po ha mga bil ding nga ka nan si bil yan. Di sye mbre 31 na man han pa re has nga

tuig hin su nu gon ni ra an mga ba lay ni ra Crescencia Gonza lo ngan Fe li pe Re lon, mga re si den te han Si tio Ro no, Ba ra ngay Old San Agus tin, ngan mga gin-aa ku sa ran nga kaa pi han BHB. Wa ray-a wod na man nga gin pan hi mu wa ni Col. Pascua an in si den te, ngan gin se ring nga itim nga pro pa gan da la ini ha ira.

Pag sab rag han pa sis ta nga te ror ha Min da ­nao 

Ha pag li bot han 46th IB ha mga pru bin sya ha Min da ‐nao, na da bi ini ha di ru di la in nga ka so han pag ta la pas ha taw ha non nga ka tu ngod (Kitaon an mapa ha sunod nga paypay). Ha Ma gu in da nao, gin-a ku sa ran ini upod an 54th IB ngan 75th IB ha pag su nog ha 100 nga ba lay ha Sitio Patulan ngan 79 nga balay ha Ba ra ngay Pagatin, ngaduha ha Da tu Saudi Ampa tu an, had ton 2008. Da bi li wat ini ha pag su nog han Nu nu ngan Pub lic Mar ket ngan mga karanit nga balay hini had ton Ma yo 2009. May da li wat pa pel an ba tal yon ha pagsunog ha porlomenos 3,800 nga balay ngan pwer sa hay nga pag pae bak wet ha ma sob ra 745,000 nga in di bid wal hi ni nga pa na hon.

Han ma dep loy ha Com pos te la Val ley, 36 nga ka so han pag ta la pas ha taw ha non nga ka tu ngod an gin da bi han han 46th IB ti kang Oktub re tuig 2015 tub tub 2017. Upod din ‐hi an mga ekstra hu di syal nga pag pa tay, pak yas nga pag ‐pa tay, ili gal nga pag-a res to, pa na nar hug, pag pa ka ra ut ha mga li gal na or ga ni sa syo n, ngan ma li syo so nga Red-

tag ging (pag ta wag nga ko mu nis ta) ha gin du du da han nga na su por ta ha BHB (Ki taon an infog rap hic ha

paypay 4).Ha ros ad law-ad law nga nan ma tay, nan mom ‐

ba, nan-istra ping, ili gal nga nag-aa res to ngan nag tortyur an 46th IB ha mga sya han nga bu lan han 2016. Had ton Ene ro 18, du ha nga mi ne ro nga ta ga-Ba ra ngay King king, Pan tu kan an ti kad ‐to un ta ha ira gin tat ra ba hu an nga plan ta hin ul ‐ngan hi ra han wa ray-ma ki lal-i nga sun da lo ngan ta ga an han rip le. Gin pa but han hi ra han war ning shot, gin pa ha pa, ngan gin kas ti go ga mit an tung ‐kod nga ga mit ni ra. Gin-in sis ter han du ha nga mga si bil yan hi ra ngan gin pa ki ta pa an com pany ID ni ra kun di gin da ra la gi ha pon ha ba lay nga

inu uk yan han mga sun da lo, kun diin hi ra gin kas ti ‐go ngan du ha kao ras nga ili gal nga gin de ti ner. Gin bu hi an la hi ra hin ma da ra na hi ra ha kom pa ‐ni ya ngan na pa ma tud-an nga nag tat ra ba ho din ‐hi. Na hi ta bo an in si den te ha pa re ho nga ad law nga nag ka may-a da engkwentro giu tan han AFP

ngan BHB. Gin pa tay li wat han 46th IB hi ra Te re si ta

4Ispesyal nga Isyu Marso 2019

Navacil la, 60, kaa pi han Save Pan tu kan Move ment, ngan Alex Jo sol, 45, ta ga pa ngu lo han lo kal nga or ga ni ‐sa syon han mga bik ti ma han bag yo nga Pab lo, nga gin ‐pu sil ha mag ka su nod nga ad law had ton Ene ro 27-28, 2016. Gin tar get an du ha tu ngod ha pag kontra ni ra ha pag sa kob han Au gus ti ne Gold & Cop per Ltd. ngan Na ti ‐on wi de Deve lop ment Cor po ra ti on (Na decor), usa nga Fi li pi no-Ca na di an nga kom pa ni ya ha pag mi mi na.

Hadton Pebrero 9, ha ka tu yua nan nga pa la ya son an mga re si den te ngan ta gan-da lan an hi gan te nga mi na ‐han, bu ru bug-os nga bar yo ha Ma bi ni ngan Pan tu kan an gin pa but han han pu sil ngan M203 gre na de launcher nga ha pit nga ma ka pa tay kan Ro nel Paas, 35, usa nga gu ti nga mi ne ro ngan gin ba ya an nga sa ma ran an usa nga 14-an yos nga uli ta wo hay ngan usa nga ba ba yi. Bi san may igo han ba la ha dug han, usa kao ras nga gin de ti ner hi Paas tu ngod kay gin ta ta ha pan ini nga kaa pi han BHB. Gin-a ku sa ran li wat nga "ba ta nga ma nga ra way" an sa ‐ma ran nga uli ta wo hay, gin-a res to ngan gin da ra ha kam po han mi li tar im bis tam ba lan. Ma gin an mga hu ‐man rights wor ker nga mag-iim bes ti ga ha in si den te gin-pug ngan nga ma ka su lod ha bar yo ngan gin-istra ping han mi li tar. Pa da yon nga gin-iin sis ter han mga sun da lo nga mga kaa pi han BHB an sa ma ran nga si bil yan.

Bisan mga unyon han mga trabahador ginlabtan han 46th IB. Akti bo ini nga nakigbuligay ha Mu sa ha mat Farms, usa nga Ku wai ti nga plan ta syon han sa ging,

agud pa ka rau ton an lo kal nga un yon nga kaa pi han Ki ‐lu sang Ma yo Uno ngan pa dau gon an un yon nga su por ‐ta do han ma neydsment ha elek syon had ton Peb re ro 2016. Nag hi mo an mga sun da lo han sen sus ngan "peace and deve lop ment out reach prog rams" ha mga kaa pi han un yon, ngan gin pa sam wak nga al ya do han BHB an un ‐yon ngan di ri ma ka kau pay ha kom pa ni ya kun mag da ug. Nag pi nan du kot li wat hi ra han mga pos ter ha highway nga may na ka su rat nga "KMU su por ta han aron ki ta ma ‐ta ba ngan --NPA," "Ihu nong an ile gal nga sus pen si on ha mga tra ba han te! --KMU-NPA," "'Ibo to ang ti nu od nga un yon KMU!' --NPA."

Na gin la nong li wat an 46th IB ha pag tar get hi ni ha es koy la han han Lu mad nga Sa lug po ngan Com mu nity Lear ning Cen ter ha Com pos te la Val ley. Maa bot ha ma ‐sob ra 450 nga es tud yan te, 180 nga kag-a nak, 50 nga mag tu rut do, ngan 35 nga li der ha ko mu ni dad an na gin bik ti ma han pa nar hug ngan pan-gi gi pit sa kob la han si ‐yam ka bu lan. Had ton Hun yo 2016, si yam nga sun da lo an nag pu mi rit nga su ma kob ha es koy la han ha Ma bi ni ngan pwer sa hay nga gin ku ha an han rit ra to an tu lo nga mag tu rut do ngan pa pir ma hon hi ra ha usa nga notebook. Ra son ni ra, ka par te kuno han Bri ga da Eskwe ‐la hi ni nga pang hi hi ma sok.

Hi ni nga bug-os nga pa na hon, wa ray bi san usa nga sun da lo an na pa ba ton ha ira mga kri men. Pir me la ni ra gin pa pa sa ngil nga mga le hi ti mo nga tar get an mga gin ‐

Marso 2019Ispesyal nga Isyu

pa tay nga si bil yan tu ngod kay BHB ini hi ra. An ti nu od, gin tar get ni ra an mga gud ti nga mi ne ro, pa rag-u ma, ngan Lu mad nga na kontra ha pan lu pot ngan pa nga wat han dag ko nga ne go sya nte ngan aga ron may tu na ha ira lu ‐gar.

Tak ti ka nga say war han mga PDT Ba tid ha say war an 46th IB ngan gin pa tu man ni ra ini

ha da mo nga bar yo ha Com pos te la Val ley pi naa gi han mga "peace and deve lop ment team" nga nag hi mo han ope ra syon kom bat-in te lid yens-say war.

Bu ru ha ton han mga PDT nga kontro lon an ba ra ngay kon se ho ngan "ma kig sang kay" ha di ri ma me nos ha 25 tag hi mar yo, ma kig-es tor ya, ma kig hi yu may, ngan ma kig ‐su ok. Ti kang hi ni nga gru po, ma pi li han pi pi ra nga tu tu ‐ku ron ko mo bar rio in tel li gence net work (BIN) nga as ya an ga ga mi ton pa ra ha mga kontra-re bo lu syu nar yo nga say war. Gin pa pa ka ra ut hi ni an BHB ngan an re bo lu syu ‐nar yo nga ka giu san ngan gin ha had lok an mga gin du du ‐da han nga na su por ta ha BHB ngan ha mga li gal nga or ‐ga ni sa syo n. Bi san an mga na gin ka dau gan ha ag rar yo nga re bo lu syon ha bar yo nga ira na ki kit-an, gin ba ba lis ‐kad o gin pa pau koy. Sam tang, nag hi hi mo han mga tar ge ‐ted nga pag pa tay o pag da kop ha mga li der-ak ti bis ta, kaa pi han mga or ga ni sa syon o simple nga si bil yan.

Hu ka san han mas ka ra an 46th IB Ki na hang lan ibuk sas han ka taw han han Eas tern Vi sa ‐

yas an kontra-re bo lu syu nar yo nga ger ra nga gin la lan sar han 46th IB. Ki na hang lan ipa sam wak han nga ta nan nga yu nit han Par ti do, huk bo ngan re bo lu syu nar yo nga or ga ‐ni sa syon ma sa an ma du go nga ka say sa yan hi ni ngan ma ‐pan-u wat nga mga tak ti ka, ngan pa ngan da man an mga ma gi gin pag-a ta ke hi ni ha ka taw han. Pag ba tu non ngan suk ton an mga sa la an ha ira pa ra ha mga kri men nga gin bu hat hi ni ha pi ra ka tu ig han pag-oo pe ra syon ni ra ha Sa mar ila rum han re hi men US-Arro yo.

Impor tan te nga ma kag pun dar han ma ki nar ya an ka ‐da bar yo nga agap nga mag do do ku men to ngan ma su mat han nga ta nan nga pag ta la pas ha taw ha non nga ka tu ‐ngod agud hul-os nga ma hu ka san han ma pan-u wat nga mas ka ra an mga sun da lo. Kinahanglan maduroto nga pag-adman ngan depensahan tubtub ha mga ordinaryo nga taghimaryo an ira mga demokratiko nga katungod, sugad han Comprehensive Agreement on the Respect for Human Rights and International Law (CARHRIHL), agud dagmit nga mahisumat an mga pagtalapas dinhi. Ki na ‐hang lan ipa na wa gan han ma sa nga pa rag-u ma nga pa la ‐ya son an mga sun da lo nga nag sa sab rag han te ror ha ka ‐bar yu han. Pi naa gi han na ka kum bi nar nga ku sog han ka ‐giu san ma sa ha ka bar yu han ngan han ku sog mi li tar nga ipa pa ki ta han BHB pi naa gi han mga tak ti kal nga open si ‐ba hi ni, hul-os nga maa tu han ngan pa pak ya son han ka ‐taw han an pa sis mo han 46th IB ngan an la rang nga dik ‐ta du ra han re hi men US-Du ter te.

Ispesyal nga Isyu Marso 2019