tmmob makina mühendisleri odası endüstri mühendisliği bahar konferansları iv

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV

"Proje Yönetimi ve Süreç İyileştirme“03-04 Kasım 2006 İZMİR

Aslı KIVRAKDALÜretim Planlama Mühendisi

DİTAŞ

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

2

TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE BİR TEKSTİL FİRMASINDA ANALİTİK

HİYERARŞİ YÖNTEMİ İLE TEDARİKÇİ DEĞERLENDİRMESİ

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

3

SUNUM TASLAĞI

• GİRİŞ• TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ• ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ• ÖRNEK UYGULAMA• SONUÇLAR VE ÖNERİLER

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

4

1.GİRİŞ

Günümüzde birçok işletme, rekabet üstünlüğü elde etmede işletmeler arası ilişkilerin önemini anlamış ve gerek tedarikçileri gerekse müşterileriyle olan ilişkilerini karşılıklı işbirliği ve menfaat esasına bağlı olarak yeniden yapılandırmaya başlamışlardır.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

5

1.GİRİŞ

Bu çalışmada;

Tedarik zinciri yönetimi anlayışıyla analitik hiyerarşi süreci yöntemi kullanılarak bir tekstil firmasında tedarikçi değerlendirilmesi yapılmıştır.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

6

1.GİRİŞ

Bu çalışmada temel amaç; tedarik zinciri yelpazesinin çok geniş olduğu tekstil sektöründe faaliyet gösteren tedarikçilerin belirli kriterlere göre karşılaştırılıp seçilmesidir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

7

2.TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

8

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

9

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

10

TEKSTİLDE TEDARİK ZİNCİRİ

• Parekende

• Konfeksiyon

• Kumaş • İplik

• Ortak Form

at

• Kuruluşlar arası İşbirliği için Tedarik Zinciri Yönetim

• Yapısı

• Kuruluş Yapılarının Çeşitliliği

Yönetim

• Bilgi

• Bilgi işlem

• Veri

• Veri toplama alt yapısı

• Ortak Form

at

• Ortak Form

at

Ortak Format

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

11

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

AHS (Analytic Hierarchy Process – AHP); belirlilik ya da belirsizlik altında çok sayıda alternatif arasından seçim yaparken, çok sayıda karar vericinin bulunduğu çok kriterli, çok amaçlı bir karar verme durumunda kullanılan yöntembilimdir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

12

• 1. Adım: Problemin Tanımlanması

• 2.Adım: Hiyerarşik Yapının Oluşturulması

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

13

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

GENEL HEDEF

(AMAÇ)

BİRİNCİ KRİTER İKİNCİ KRİTER ÜÇÜNCÜ KRİTER DÖRDÜNCÜ KRİTER

BİRİNCİ ALTERNATİF İKİNCİ ALTERNATİF ÜÇÜNCÜ ALTERNATİF

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

14

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

• 3.Adım: İkili Karşılaştırmalar Matrisinin Oluşturulması

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

15

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

• 4. Adım: Tüm Karşılaştırmaların ve Matrislerin İstenen Yapıya Göre Düzenlenmesi

İkili karşılaştırma matrislerinin oluşturulmasından sonra, matrisler normalize edilerek her kriter için önem dereceleri hesaplanır.

Önem dereceleri hesaplandıktan sonra kriterlerin ve alternatiflerin önem dereceleri birbirleri ile çarpılarak alternatiflere ait öncelik değerleri bulunur.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

16

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

• 5. Adım: Problemin Çözümü ve Tutarlılık İndeksinin Kontrol Edilmesi • Tutarlılık İndeksi

1 CI max

n -

- nλ RI

CICR

• Tutarlılık Oranı

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

17

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

n 3 4 5 6 7 8

RI 0.58 0.90 1.12 1.24 1.32 1.41

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

18

3.ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ

• 6. Adım: Tüm Seviye ve Kriterler İçin 3., 4. ve 5. Adımların Tekrar Edilip Problemin Çözülmesi

• Problemdeki kalan tüm seviye ve kriterler için ikili karşılaştırmalar matrisi oluşturulup, normalize edilerek tutarlılık oranları hesaplanır.

• Elde edilen tüm değerler ile çözüm gerçekleştirilir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

19

4.ÖRNEK UYGULAMA

• Bu çalışmada Era Tekstil San. ve Tic. A.Ş. ‘nin belirlediği bir iş kolunda, ortak çalışma yaptığı tedarikçilerinin değerlendirilmesi yapılmıştır.

• Bu kapsamda ele alınan çalışmada değerlendirilen tedarikçiler;– Era (İç-Dış) Tekstil– Kamuran Ütü– Erdal Tekstil

– Veka Tekstil işletmeleridir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

20

Bu çalışmada materyal olarak Era Tekstil ve Era Tekstil için son kalite kontrol yapan tedarikçilerden;24.03.2006 ile 25.04.2006 tarihleri arasında 69627 parça için alınan veriler kullanılmıştır.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

21

1. Adım: Görülmesi olası hata türlerinin belirlenmesi

• Mevcut Hata Türleri

• Ağırlıklı Gözlenen Hata Türleri

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

22

Adım 2: Hat Sonu Hata Raporu Formunun Hazırlanması

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

23

Adım 3: Tedarikçilerden Gelen Veriler İle Saptanan Hataların Oranları

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

24

Hata Toplam Yüzde

Leke 7.858 37,07%

Yağ lekesi 5.973 28,18%

Dikiş hatası 3.617 17,06%

Uçuntu 1.754 8,27%

Baskı hatası 556 2,62%

Etiket hatası 404 1,91%

Kumaş hatası 365 1,72%

İğne deliği 345 1,63%

Diğer 327 1,54%

TOPLAM 21199 100%

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

25

• Görüldüğü gibi belirlenen 9 ana hata çeşidinden toplam olarak %82,31 oranında en fazla görülen hata çeşitleri;

LekeYağ lekesiDikiş hatası olarak saptanmıştır

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

26

Hata Oranı (%) Yer

Tarih Era Erdal Kamuran

Ütü Veka Ortalama 24.03.2006 4,2% 4,2% 27.03.2006 36,9% 36,9% 28.03.2006 24,1% 24,1% 29.03.2006 20,2% 21,5% 7,9% 16,5% 30.03.2006 59,1% 14,8% 10,2% 28,1% 31.03.2006 25,8% 6,0% 6,0% 12,6% 01.04.2006 24,6% 24,6% 03.04.2006 37,7% 38,9% 18,3% 31,6% 04.04.2006 33,2% 23,6% 31,7% 12,3% 25,2% 05.04.2006 54,4% 36,2% 43,0% 44,5% 06.04.2006 35,2% 40,3% 64,4% 46,6% 07.04.2006 30,5% 32,0% 71,0% 44,5% 08.04.2006 37,6% 37,6% 10.04.2006 34,5% 36,3% 35,4% 11.04.2006 71,3% 34,3% 19,0% 41,5% 12.04.2006 15,9% 42,3% 36,8% 31,7% 13.04.2006 67,0% 67,0% 14.04.2006 27,9% 27,9% 15.04.2006 26,5% 26,5% 17.04.2006 22,7% 31,9% 27,3% 18.04.2006 93,8% 22,7% 19,1% 45,2% 19.04.2006 22,4% 30,9% 26,7% 20.04.2006 36,3% 16,5% 22,6% 25,1% 21.04.2006 28,8% 55,8% 42,3% 22.04.2006 13,8% 19,9% 16,8% 24.04.2006 17,6% 19,8% 20,7% 19,3% 25.04.2006 27,0% 24,5% 25,7% Ortalama 39,4% 26,5% 35,1% 11,4% 31,0%

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

27

Bu çalışmada hata oranlarının yanı sıra diğer parametreler ise kontrol edilen partilerdeki “Red Oranları “ve “Toplam Hata Oranları”dır.

TOPLAMDAKİ HATA VE RED ORANLARI

Red 0,68%

Toplam hata30,28%

Sağlam69,05%

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

28

Elde edilen verilerle;

• Kontrol edilen her bir partinin yaklaşık 1/3‘ü, üstünde hata bulunan parçalardan oluşmaktadır. Bunun değerlendirmesinde de;

Öncelikle kabul edilebilir hata oranları düzeyini belirlemek(saptamak),

İkinci olarak ta mevcut hata oranını kabul edilebilir seviyeye indirmek gerekmektedir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

29

ÇALIŞMADAKİ EKSİK YÖNLER VE

ÖNERİLER

1. Her firmadan aynı yoğunlukta veri elde edilememiştir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

30

2. Hata kartlarının tanımlayıcı bilgileri (Tarih, Model No, Parti Büyüklüğü…) tam olarak doldurulmamaktadır.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

31

3. Hata türlerinden “Leke” ve “Yağ Lekesi” nin farkına kaliteciler tarafından bilinçli bir şekilde varılmadığı gözlenmiştir

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

32

4. Hata türlerinden “Dikiş Hatası” kontrolcü firmalar tarafından “makine tamiri” ve “el tamiri” olarak ayrı ayrı işlenmektedir

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

33

5. En önemlisi; Era Tekstil’in bu çalışmada kullanılan tüm parametreler için “Kabul Edilebilir Hata oranları Düzeyleri” ve “Spesifikasyonları” belirlemesi gerekmektedir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

34

Adım 4: Tedarikçi Değerlendirme Problemine İlişkin Hiyerarşinin

Oluşturulması

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

35

Adım 5: Kriterler Temelinde İkili Karşılaştırma Matrislerinin

Oluşturulması• Değerlendirici 1 için ikili karşılaştırma matrisi

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

36

• Değerlendirici 1 için normalleştirilmiş kıyas matrisi

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

37

Adım 6: Hatalara İlişkin Öncelik Değerlerinin Hesaplanması

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

38

Adım 7: Ağırlıklı Ortalama Matrisinin Oluşturulması

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

39

Adım 8: Kriterler Temelinde Oluşturulan İkili Karşılaştırma Matrislerinin

Tutarlılık Oranları

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

40

Adım 9: Tutarlı Çıkan İkili Karşılaştırmaların Tedarikçi Değerlendirmesine Giderken Tek Matris

Halinde Önceliklerinin Belirlenmesi

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

41

Adım 10: Tedarikçilerin “Hata Başarı Puanları”nın hesaplanması

• “Hata Başarı Puanı” kavramı; Era Tekstil için önceliğe (öneme) sahip hataların hangi firmalarca ne ölçüde bulunduğunun bir göstergesi olarak belirtilmiştir. Bir başka deyişle bu çalışmadaki değerlendirme ölçütü olarak ta adlandırılabilir.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

42

• Ağırlık Değerleri

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

43

Adım 11: Tedarikçilerden “Hat Sonu Hata Raporu” formları ile elde edilen verilerin

düzenlenmesi • Tedarikçilerin Hataları Yakalama Yüzdeleri

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

44

Adım 12: “Hata Başarı Puanları” tablosunun oluşturulması

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

45

5. SONUÇ VE ÖNERİLER• Hata başarı puanına göre tedarikçi firmalar;

• Kamuran Ütü > Era (iç-Dış)> Erdal Tekstil > Veka Tekstil şeklinde sıralanmaktadırlar. Bu sıralama ile Era Tekstil’in belirlediği ortak iş kolunda çalışma yaptığı firmalara hangi oranlarda iş göndereceği saptanabilir. Ayrıca üretimi yapılacak partinin spesifik özelliklerine göre kabul edilemeyecek hata oluşumlarının engellenmesi açısından bu hataları bulmakta daha başarılı olan tedarikçisi ile işi paylaşması akılcı bir yaklaşım olacaktır.

Endüstri Mühendisliği Bahar Konferansları IV03-04 Kasım 2006 İZMİR

46

.::Teşekkürler::.

SORULARINIZ..

İletişim:E-mail: aslikivrakdal@ditas.com.tr

asli.kivrakdal@gmail.comTel: 05364810962

05055529953