teacher training (leiden, nl) - session 1

Sterrenkunde Teacher Training - Sessie 14 April 2013

Inspiring every child with our wonderful cosmos

Wouter Schrier, National Project ManagerUniverse Awareness/Leiden University, NLe. schrier@strw.leidenuniv.nlt. @unawe | @unawe_nlf. facebook.com/unawew. http://www.unawe.nl

internationaal sterrenkunde-onderwijs programma met sociale doeleinden

DOEL: Jonge (4 tot 10 jaar) kinderen in contact brengen met de inspirerende aspecten van Sterrenkunde

Universe Awareness

2011: E.U. subsidie voor 3-jaar durende EU-UNAWE programma in 6 landen (Nederland, Duitsland, Verenigd

Koninkrijk, Spanje, Italië en Zuid-Afrika)

1. Investeren/versterken Internationaal Netwerk! Platform voor leerkrachten en andere onderwijzers en ontwikkelen van

professionals wereldwijd;! Uitwisseling van ideeën, ervaring en materiaal;! Websites, coördinatoren en managers in elk deelnemend land,

aangepast aan elk land/gemeenschap.

2. Ontwikkelen Onderwijs Materiaal! Spelletjes, tekeningen, liedjes, hands-on materiaal, etc.! LEUK en INTERACTIEF.

3. Teacher Training! Geef leerkrachten het vertrouwen om sterrenkunde en andere

wetenschappelijke onderwerpen te introduceren in hun lessen;! Leerkracht = sterke multiplier.

Universe Awareness

UNAWE: Universe in a Box! Modulaire en customizable

Leskist

! Materiaal: Duurzaam en goedkoop

! Gemakkelijk te reproduceren

! Aarde - Maan - Zon systeem, planeten, sterrenbeelden, ...

! Fase: Prototype in verschillende landen

UNAWE:

STERRENKUNDE

Hoe is het Heelal ontstaan?

Wat is het Heelal?

Hoe is leven ontstaan?

Zijn wij alleen.......?

Wat is de toekomst van het Heelal/Aarde?

GROTE (LEVENS)VRAGEN

????

Waarom is de lucht blauw?

Waarom verandert de Maan van vorm?

Waarom is het koud in de Winter?

STERRENKUNDE

Natuurkunde

Scheikunde

Wiskunde &rekenen

Biologie

Geschiedenis

Technologie en Wetenschap

Verschillende vakgebieden

Cutting-edge

Alledaags

Cultuur

Mythes en verhalen

Geschiedenis

Aardrijkskunde

Rationeel nadenken

Wereldburgerschap

Tolerantie

Wereld om je heen begrijpen

Visuals

STERRENKUNDE

STERRENKUNDEin het

BASISONDERWIJS“Reis door de ruimte in 80 lessen”

- Gemaakt door ESERO (o.a. Science Center NEMO)- 80 lessen voor primair onderwijs over sterrenkunde/ruimtevaart

“Universe in a Box” - Sterrenkunde leskist

- Gemaakt door Universe Awareness

- Materialen en handboek (~50 lessen) voor primair onderwijs over sterrenkunde

http://www.esa.int/Education/Reis_door_de_ruimte_in_80_lessen

http://nl.unawe.org/universebox/

Mobiel Planetarium

- NOVA & Universiteit Leiden- Reizend, opblaasbaar planetarium

http://www.astronomie.nl/#!/onderwijs/docenten/mobiel-planetarium/

MAANDE

- Toegankelijk hemellichaam

- Dagelijks zichtbaar

- Bolvormig object

- DIAMETER - 3560 km

- TEMPERATUUR - -160º tot 120º C~ Australië

- ZWAARTEKRACHT -1/6e x van Aarde

- ‘Zeeen’..

- Geen atmosfeer

Kenia

KeniaChina

AFSTAND

384.000

KILOMETER

384.000

MAANtot de

“EERSTE kwartier”

“Volle Maan” “LAATSTE kwartier”

MAANCYCLUS

SCHIJNGESTALTES

MAANvan de

SCHIJNGESTALTE

MAANvan de

Nederland

SCHIJNGESTALTE

MAANvan de

Australie..

“Nieuwe Maan”

“Eerste Kwartier”

“Volle Maan”

“Laatste Kwartier”

OVERDAG

AVOND

NACHT

OCHTEND

“Volle Maan”

EFOREEFORE FTERFTER

29,530589 DAGEN per

RONDJE29,530589

Waarom gebruiken we geen KALENDER gebaseerd op de Maan?

- Islamitische Kalender: 12 Maan-maanden- Joodse Kalender: 12 of 13 Maan-maanden

4 april 2006, Turkije

9:45 10:45

11:47

ZONSVERDUISTERING

Wanneer de MAAN voor de ZON langsgaat...

vanaf aarde vanuit ruimte (ISS)

Andersom kan ook...

MAANSVERDUISTERING

Waarom hebben we niet elke maand een zons-/maansverduistering?

MAANOP DE

LOPENMAAN

- 21 juli 1969: Apollo 11Mens zet voor het eerst voet op de Maan

- 6 bemande maan-landingen in totaal (12 astronauten)

MAANOP DE

LOPENMAAN

- 6x lagere zwaartekracht dan op Aarde

- Geen atmosfeer (dus ook geen zuurstof)

- Vatbaar voor schadelijke straling

- Dagzijde: ~ 120˚ Celcius

- Nachtzijde: ~ -160˚ Celcius

AARDEDE

- DIAMETER - 12.742 km

- ZWAARTEKRACHT -naar CENTRUM gericht

- GEWICHT -~6.000.000.000.000.000.000.000.000 kg

Water

Energie

Bescherming

Kunnen bewegen

- warmte/koude- Straling/brokstukken

- 70% van aardoppervlakte- Aarde: ideale afstand tot de zon

Zwaartekracht:- Zwak: niet platdrukken

- Krachtig: niet wegzweven

- Voedsel- Zuurstof- Zonlicht

- Atmosfeer- Ozonlaag

DAG NACHTvs.

SEIZOENENAfstand Aarde-Zon varieert

Maar....Waarom is het dan Zomer op het Zuidelijk Halfrond als het Winter is op het Noordelijke?

SEIZOENEN

Aardas staat onder een hoek!

Afstand Aarde-Zon varieertMaar....Waarom is het dan Zomer op het Zuidelijk Halfrond als het Winter is op het Noordelijke?

SEIZOENEN

Winter

Zomer

Zonnestralen wordt uitgesmeerd over een groter oppervlakte: lagere intensiteit

SEIZOENEN

Winter

Zomer

Zomer

Winter

VAN DEBAANAARDE

150.000.000 km

ASTRONOMISCHE EENHEIDIS

~

ZONDE

MAAN

AARDE

ZON*vs.

vs.

*(op correcte afmetingsschaal)

DIAMETER = 109 AARDES

INHOUD > MILJOEN AARDES

DIAMETER = 109 AARDES

INHOUD > MILJOEN AARDES

DE ZON

Ster- gigantische lichtgevende bol plasma

- energie: nucleaire kernfusie

Centrum van ons Zonnestelsel

99,9% van alle massa in ons Zonnestelsel

DIAMETER1.392.000 km

GEWICHT

~2.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000 kgTEMPERATUUR

5.500ºC | 15.700.000ºCLEEFTIJD

~4.570.000.000 jaar

PAD VAN DE ZON

Evenaar

PAD VAN DE ZON

Nederland