semptomdan tanıya: lökositoz

Semptomdan Tanıya:Semptomdan Tanıya:LökositozLökositoz

Dr. Mutlu AratAnkara ÜTF, Hematoloji BD

LÖKOSİTOZ Nedir?LÖKOSİTOZ Nedir?

Ne verisidir?Hangi cihazla bakılır?Eşik değeri nedir? Hangi ek yöntemler ile doğrulanır?Şiddeti var mıdır?Alt tipleri var mıdır?Nasıl yorumlanır?Olgu sunumları ile tanıya ulaşma

Tanım: BK>11xG/LNötrofilik Lökositoz (PMN>7,5 G/L)Eozinofilik Lökositoz (Eo >0,5 G/L)Bazofilik Lökositoz (Bazo > 0,1 G/L)

Lenfositoz (Lenfo > 4,5 G/L)Monositoz (Mono > G/L)

Tanım ve Alt TiplerTanım ve Alt Tipler

NötrofilNötrofil

Nötrofil LökositozNötrofil Lökositoz

EozinofilEozinofil

BAZOFİLBAZOFİL

MONOSİTMONOSİT

LENFOSİTLENFOSİT

LenfositozLenfositoz

Kronik Miyelositer LösemiKronik Miyelositer Lösemi

Tam kan sayımıTam kan sayımı

Algılama Bölgesi

Kırmızı Küre

Empedans YöntemiEmpedans Yöntemi

OscilloscopeOscilloscope

Bir Kırmızı Bir Kırmızı Kürenin Kürenin İlerleyişiİlerleyişi

Optik YöntemOptik Yöntem

Lökositoz Mekanizmaları

◦Normal cevap veren Kİ: İnfeksiyon İnflamasyon İnfarkt, yangı, yanıklar Stres, anksiyete, anestezi İlaçlar, KSler, lityum, beta agonistler Travma: Splenektomi Hemolitik anemi Lökomoid malinite

◦Anormal Kİ: Akut Lösemiler Kronik Lösemiler MPH

PATOFİZYOLOJİPATOFİZYOLOJİ

Allerjik olaylarParazitik infeksiyonlarDermatolojik olaylarİnfeksiyonlarImmunolojik hastalıklar: RA, SLE, EMSHES/KELMaliniteler: HL, HDLMPH: KML, PRV, KMFAdrenal Yetm: AddisonSarkoidoz

Eozinofili NedenleriEozinofili Nedenleri

İnfeksiyonlar: Viral infeksiyonlar, kronik sinüzit

İnflamatuvar durumlar: IBH, Kr. HYH, Kr. Dermatit

MPH: KML, PRV, KMFHodgkin HSplenektomiEndokrin bozukluklar: Hipotiroidi,

ovülasyon, eströjenler

Bazofili NedenleriBazofili Nedenleri

ÇocuklukViral infeksiyonlarBağ dokusu hastalıklarıTirotoksikozAddison Hastalığı

Reaktif LenfositozReaktif Lenfositoz

ANAMNEZ ve Fizik İncelemeANAMNEZ ve Fizik İnceleme

1. Tanışma2. Demografik veriler3. Yakınma4. Yakınmanın öyküsü5. Hastalığın öyküsü6. Özgeçmiş, soygeçmiş7. SGG8. Fizik inceleme (GG, VB, SM)9. Pozitif bulgular10.Değerlendirme11.Ön tanılar12.Plan (Tedavi/tetkik)13.Takip (Sx, Obj, Değ., Plan)

Öyküde Temel HedeflerÖyküde Temel Hedefler

Lökositoz> 30 xG/LBeraberinde anemi veya trombositopeniOrgan büyüklüğü: KC, dalak, LNHayatı tehdit eden infeksiyon veya

immunsupresyonKanama, berelenme veya peteşilerUykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 xG/L acil

hematoloji konsültasyonu

Altta yatan Kİ problemi var mı?Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab

Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

KC, dalak veya LN büyüme

Değişken TKS, trombositopeniblastlar

Erişkinler: AML İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

Değişken TKS, trombositopeniBlastlar

Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk,Karında rahatsızlık

Büyümüş dalak Lökositoz, N veya artmış trombosit

Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak veya LN

Lökositoz (Lenfosit)

Lösemiler: Ayırıcı TanıLösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri

Lökositler Trombosit Kemikİliği

PRV Artmış N veya artmış

Normal veya artmış

Hipersellüler

KML N veya artmış

Artmış Normal veya artmış

Hipersellüler

KMF Normal veya düşük

Değişken Değişken Fibrozis

ET Normal veya düşük

Hafif artmış veya N

Artmış Hipersellüler

MPH’ların Temel ÖzellikleriMPH’ların Temel Özellikleri

OLGULAROLGULAR

Yakınma: 57, E, minibüs şöförü, 4 aylık kaşıntı ile başvuruyor. Ara sıra özellikle sıcak duş sonrası artıyor. Döküntü tariflemiyor. Haftada 2 tekrarlayan ve 1,5 aydır devam eden başağrısı da var.

Öz Geçmiş: HT, diüretik kullanıyor, ASKH, inme, kanser, KBY öyküsü yok.

SGG: Kronik öksürük ve balgam çıkarma (gri yeşil renkli), öksürükle beraber belirgin nefes darlığı da gelişiyor.Hemoptizi ve kanama yok. Yürüme ile göğüs ağrısı yok, kladikasyon yok. Görme problem, karın ağrısı tariflemiyor.

Sosyal Öykü: 80 pk/y sigara, 12-24 şişe bira.

OLGU 1: Kaşıntılı KızılderiliOLGU 1: Kaşıntılı Kızılderili

Genel Durum: İyi

VB: KB:180/94 mmHg; N: 85/dk, düzenli; A:37,2 C.

Pozitif bulgular: Kırmızı suratlı; konjuktivaları hiperemik ve vasküler; A‑P göğüs çapı artmış, yardımcı solunum kasları solunuma orta derece katılıyor, ekspirium uzamış ve intermittan wheezing var; karında kaşıntı izleri var. Traube mesafesi perküsyonla mat, dalak ucu palpe edilebiliyor (SM?).

Negatif Bulgular: Siyanoz ve çomak parmak yok; döküntü yok, ekimoz veya peteşi yok; LAP yok; KC palpe edilemedi; kitle yok, kardiyak ve nörolojik inceleme normal.

Olgu 1: Fizik BakıOlgu 1: Fizik Bakı

Lökosit:11xG/L, formül: NKKS: 7,0 x 1012/LHemoglobin: 18,8 g/dL, Hct: %56OEV: 80 fL, Trombosit: 535xG/L; Kre: 1,2

mg/dLGöğüs PA film: hiperinfle Ac, diyafram

aşağıya depresse, apikal büller, hafif kardiyomegali.

Olgu 1: LaboratuvarOlgu 1: Laboratuvar

Lökositoz> 30 xG/LBeraberinde anemi veya trombositopeniOrgan büyüklüğü: KC, dalak, LNHayatı tehdit eden infeksiyon veya

immunsupresyonKanama, berelenme veya peteşilerUykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 xG/L acil

hematoloji konsültasyonu

Altta yatan Kİ problemi var mı?Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab

Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

KC, dalak veya LN büyüme

Değişken TKS, trombositopeniblastlar

Erişkinler: AML İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

Değişken TKS, trombositopeniBlastlar

Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk,Karında rahatsızlık

Büyümüş dalak Lökositoz, N veya artmış trombosit

Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak veya LN

Lökositoz (Lenfosit)

Lösemiler: Ayırıcı TanıLösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri

Lökositler Trombosit Kemikİliği

PRV Artmış N veya artmış

Normal veya artmış

Hipersellüler

KML N veya artmış

Artmış Normal veya artmış

Hipersellüler

KMF Normal veya düşük

Değişken Değişken Fibrozis

ET Normal veya düşük

Hafif artmış veya N

Artmış Hipersellüler

MPH’ların Temel ÖzellikleriMPH’ların Temel Özellikleri

Ana yakınma: Dr. ZL, 34, K, araştırmacı, ateş (38,2) ve yeni ortaya çıkan şiddetli kemik ağrıları var

 Yakınmanın Öyküsü:Dr. ZL, AÜ Fen Fakültesi hücre biyoloğu, 2 hafta önce

geçridği soğuk algınlığına kadar gayet iyiydi. Günlük ateşi yükselmeye başladı fakat parasetamol ile kontrol altına alabildi. Takiben dişini frıçalarken diş etlerinde kanama olduğunu fark edip dişçisine başvurdu. Dişçi boğazının çok enfekte gözüktüğünü belirtti. Aynı zamanda ağzında diş etleri dışında da lezyonlar ve kanama vardı. Durumdan şüphelenen ZL kendisine bir TKS yaptırdı ve trombositlerinin düşük olduğunu gördü, fakat lökosit sayısı normaldi.

Olgu 2: Kanayan bilim adamıOlgu 2: Kanayan bilim adamı

Ek bilgiler:Kemik ağrıları özellikle kostalarda. Bazı

kemikleri basmakla ağrılı. Derin solunumla yakınması artabiliyor, hafta içinde kendisini daha yorgun ve hasta hissetmiş.

 Özgeçmiş: Kolejde EMN?? Atağı. İlaç

kullanımı yok. Soygeçmiş: Özellik yok.

Olgu 2: Kanayan bilim adamıOlgu 2: Kanayan bilim adamı

Fizik İncelemeVB: N: 116, KB: 112/72, A: 37,6Ağız : Palatal ve gingival peteşi. Tonsil ve

farinkste eksüdal inflamasyonBoyun: Bilateral rahat hareket

ettirilebilen, 1,5 cm lik nodüllerKarın: KC 2 cm ve dalak edge 3 cm kot

alrında palpe ediliyor.Acler, kardiyak ve nörolojik muayene:

anomali yok.

Olgu 2: Kanayan bilim adamıOlgu 2: Kanayan bilim adamı

Lab

Hb 9,6 g/dL, MCV 88 fL, Lökosit: 18,2 G/L, trombosit: 25 G/L

T Bilirubin 2.4 mg/dL (direct 0.3) otherwise chemistries and hepatic panel are normal

Coagulation studies: PT 11.2 sec, aPTT 28 sec, TT 24 sec

Olgu 2: Kanayan bilim adamıOlgu 2: Kanayan bilim adamı

Coombs testi (direct ve indirect) - negatif Plasma Hemoglobin 40 mg/dL

Periferik Yayma (PY) Kemik İliği Yayması (KİY)

  PY – Trombositler sayıca azalmış, ve büyüklükleri artmış; KK çoğu

polikromatofilik hücreler ve şistositler var (fragmentasyon); lökositlerin çoğu nötrofil promiyelosit evresinde duraklama var, daha olgun form yok.

KİY- %100 sellüler, çoğunluk blast ve promiyelositler, bazılarında belirgin bir çok Auer çomakları (cisimleri) var.

Olgu 2: Kanayan bilim adamıOlgu 2: Kanayan bilim adamı

Olgu 2: Kanayan bilim adamıOlgu 2: Kanayan bilim adamı

Sitogenetik

Lökositoz> 30 xG/LBeraberinde anemi veya trombositopeniOrgan büyüklüğü: KC, dalak, LNHayatı tehdit eden infeksiyon veya

immunsupresyonKanama, berelenme veya peteşilerUykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 xG/L acil

hematoloji konsültasyonu

Altta yatan Kİ problemi var mı?Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab

Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

KC, dalak veya LN büyüme

Değişken TKS, trombositopeniblastlar

Erişkinler: AML İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

Değişken TKS, trombositopeniBlastlar

Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk,Karında rahatsızlık

Büyümüş dalak Lökositoz, N veya artmış trombosit

Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak veya LN

Lökositoz (Lenfosit)

Lösemiler: Ayırıcı TanıLösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri

Lökositler Trombosit Kemikİliği

PRV Artmış N veya artmış

Normal veya artmış

Hipersellüler

KML N veya artmış

Artmış Normal veya artmış

Hipersellüler

KMF Normal veya düşük

Değişken Değişken Fibrozis

ET Normal veya düşük

Hafif artmış veya N

Artmış Hipersellüler

MPH’ların Temel ÖzellikleriMPH’ların Temel Özellikleri

Ana Yakınma: yorgunluk

Yakınmanın öyküsü: 18y, K, üniversite öğrencisi, Medikososyal’e 2 haftalık yorgunluk yakınması ile başvurdu. Beraberinde boğaz ağrısı, ve boyunda şişlik tarifliyor. Bu ziyaret öncesinde farenjit için kendisine farenjit tanısı ile amoksisilin önerilmiş. Antibiyotiğe rağmen yakınmaları devam etmiş. Yeni ortaya çıkan yaygın bir döküntüsü var.

Özgeçmiş: Hafif intermittan astım, LH’de albuterol kullanıyor, önceden hastaneye yatma veya operasyon öyküsü yok

Soygeçmiş: Özellik yok (kanser, kalp hastalığı, böbrek veya AC rahatsızlığı)

  Sosyal öykü: Yurtta kalıyor. Tıp 1. sınıfta, sağlıklı ve düzenli

besleniyor. Cinsel hayatı düzenli, sigara içmiyor, alkol kullanımı sosyal, ilaç kullanmadığını belirtiyor. Ülke dışına ziyaret yok, hayvan beslemiyor.

Olgu 3: Ateş ve LenfadenopatiOlgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Sistemlerin Gözden Geçirilmesi (SGG)Pozitif: Belirgin yorgunluk (günde 3-5 km

yürürken şimdi sınıfın içinde zor duruyor); hastalık başlangıcında ateş yüksekliği, fakat son 10 gündür ateş yok; anoreksik; belirgin boğaz ağrısı varfakat yutma güçlüğü yok; rinit tarifliyor; boyundaki şişlik, sabit, hafif ağrılı ve hassas; kaşıntısız döküntüsü var

Negatif: Kilo kaybı yok, gece terlemeleri, kaşıntı, titreme, miyalji, başağrısı; öksürük yok, wheezing, veya nefes darlığı yok.

Olgu 3: Ateş ve LenfadenopatiOlgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Fizik İnceleme Genel- hasta görünümlü, toksik değil (orta)

VB: Ateş: 36,7 C, N: 90, SH: 18, KB 100/65

Sistemik Muayene: Tiroid-değerlendirildi, N Cilt- Makülopapuler eritematöz döküntü gövde ve

ekstemitelerde; yüz, avuç ve ayak tabanı korunmuş. Başka lezyon yok. Lenfanjit bulgusu yok.

KBB- Posterior pharinks eritematöz her 2 tonsil şis, eksuda yok

Lenfatik- Küçük (> 1cm), hafif ağrılı bilateral anterior ve posterior servilal LAP, başka LAP izlenemedi

Solunum- Çift taraflı dinlemekle doğal Abdomen- Üst karında hafif genel hassasiyet, rebound

veya defans yok; dalak ve KC uçları palpabl (2-3 cm MKH’da kot altında)

Olgu 3: Ateş ve LenfadenopatiOlgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Olgu 3: Ateş ve LenfadenopatiOlgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Test Sonuçlar

Hemoglobin 11,3 g/dL

MCV 87 fL

WBC 14,5 xG/L

Mutlak Nötrofil 8 xG/L

Mutlak Lenfosit 6,5 xG/L

Trombositler 212 xG/L

Olgu 3: Ateş ve LenfadenopatiOlgu 3: Ateş ve Lenfadenopati

Test Sonuçlar

Kre 1,3 mg/dL

Bilirubin 1,6 mg/dL

ALP 280 U/L

ALT 70 U/L

Lökositoz> 30 xG/LBeraberinde anemi veya trombositopeniOrgan büyüklüğü: KC, dalak, LNHayatı tehdit eden infeksiyon veya

immunsupresyonKanama, berelenme veya peteşilerUykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 xG/L acil

hematoloji konsültasyonu

Altta yatan Kİ problemi var mı?Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab

Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

KC, dalak veya LN büyüme

Değişken TKS, trombositopeniblastlar

Erişkinler: AML İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

Değişken TKS, trombositopeniBlastlar

Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk,Karında rahatsızlık

Büyümüş dalak Lökositoz, N veya artmış trombosit

Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak veya LN

Lökositoz (Lenfosit)

Lösemiler: Ayırıcı TanıLösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri

Lökositler Trombosit Kemikİliği

PRV Artmış N veya artmış

Normal veya artmış

Hipersellüler

KML N veya artmış

Artmış Normal veya artmış

Hipersellüler

KMF Normal veya düşük

Değişken Değişken Fibrozis

ET Normal veya düşük

Hafif artmış veya N

Artmış Hipersellüler

MPH’ların Temel ÖzellikleriMPH’ların Temel Özellikleri

59-yaşında önce aile hekimi tarafından rutin değerlendirmesinde 2002’de görülmüş. Yakınması yok, öz ve soygeçmiş özellik yok. İlaç kullanmıyor. 2 çocuklu, bilgisayar programcısı.

Fİ: gelişimi N ve akut distress yok. Multipl bilateral servikal, aksiller ve inguinal LN var. Ayrık, hareketli, ağrısızlar, ve çapları 1-2 cm. HSM yok. Diğer Fİ N sınırlarda.

Asemptomatik hastada lenfositozAsemptomatik hastada lenfositoz

TKS: Lökosit: 75xG/L Formül: %90 olgun görünümlü

lenfositler ve %10 nötrofil

HB: 15,4 g/dL Htc: %47 Trombosit: 244xG/L

Asemptomatik hastada lenfositozAsemptomatik hastada lenfositoz

45y, E, 20 yıllık Trabzonlu radyoloji teknisyeni aile hekimine başağrısı başvuruyor. Son 6 ayda artan yorgunluğu olduğunu, karnında rahatsılık hissettiğini, yemek sonrası çabuk doygunluk hissettiğini tarifliyor. 2,5 kg kaybetmiş, ek yakınması yok.

Fizik İnceleme: VBS, hasta soluk görünümde, sol üst kadranda sol kot altında 3 cm. aşağı inen, nefes almakla hareketli kitle var. Üfürüm yok.

Başağrısı olan radyoloji teknisyeniBaşağrısı olan radyoloji teknisyeni

Hekim TKS ister. Lökosit: 125xG/L. Hemoglobin: 7.4 g/dL. Trombosit: 690 xG/LFormül: “Sola kayma”, nötrofil hakimiyeti,

miyelositler, metamiyelositler, promiyelositler, ve %8 blast var. Lökositlerin %4’ü bazofil.

Başağrısı olan radyoloji teknisyeniBaşağrısı olan radyoloji teknisyeni

Başağrısı olan radyoloji teknisyeniBaşağrısı olan radyoloji teknisyeni

Periferik Yayma (x400) Periferik Yayma (x1000)

Aile hekimi lösemiden şüphelenir, acil hematoloji konsültasyonu ister. Kİ aspirasyon/biyopsi yapılır. KİY: immatür miyeloid hücre hiperplazisi gösteriyor, morfoloji N. Biyopsi hipersellüler ve hafif retikülin fibrozis gösteriyordu.

Başağrısı olan radyoloji teknisyeniBaşağrısı olan radyoloji teknisyeni

Sitogenetik inceleme: Kr 9 ve 22 dendeli translokasyonu [15/20]. Flöresan in situ hibridizasyon (FISH) BCR-ABL sinyali 400 hücrenin 350’sinde izlendi.

Başağrısı olan radyoloji teknisyeniBaşağrısı olan radyoloji teknisyeni

Tanım: BK>11xG/LNötrofilik Lökositoz (PMN>7,5 G/L)Eozinofilik Lökositoz (Eo >0,5 G/L)Bazofilik Lökositoz (Bazo > 0,1 G/L)

Lenfositoz (Lenfo > 4,5 G/L)Monositoz (Mono > G/L)

Tanım ve Alt TiplerTanım ve Alt Tipler

Lökositoz Mekanizmaları

◦Normal cevap veren Kİ: İnfeksiyon İnflamasyon İnfarkt, yangı, yanıklar Stres, anksiyete, anestezi İlaçlar, KSler, lityum, beta agonistler Travma: Splenektomi Hemolitik anemi Lökomoid malinite

◦Anormal Kİ: Akut Lösemiler Kronik Lösemiler MPH

PATOFİZYOLOJİPATOFİZYOLOJİ

Lökositoz> 30 xG/LBeraberinde anemi veya trombositopeniOrgan büyüklüğü: KC, dalak, LNHayatı tehdit eden infeksiyon veya

immunsupresyonKanama, berelenme veya peteşilerUykuya meyil veya önemli kilo kaybı DİKKAT: Lökositoz> 100 xG/L acil

hematoloji konsültasyonu

Altta yatan Kİ problemi var mı?Altta yatan Kİ problemi var mı?

Hasta Grubu Semptom Bulgu Lab

Çocuklar: ALL İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

KC, dalak veya LN büyüme

Değişken TKS, trombositopeniblastlar

Erişkinler: AML İnfeksiyonlar,kanama, yorgunluk

Değişken TKS, trombositopeniBlastlar

Erişkinler: KML Yoktur, yorgunluk,Karında rahatsızlık

Büyümüş dalak Lökositoz, N veya artmış trombosit

Yaşlılar: KLL yoktur Büyümüş dalak veya LN

Lökositoz (Lenfosit)

Lösemiler: Ayırıcı TanıLösemiler: Ayırıcı Tanı

Hastalık KK Hücreleri

Lökositler Trombosit Kemikİliği

PRV Artmış N veya artmış

Normal veya artmış

Hipersellüler

KML N veya artmış

Artmış Normal veya artmış

Hipersellüler

KMF Normal veya düşük

Değişken Değişken Fibrozis

ET Normal veya düşük

Hafif artmış veya N

Artmış Hipersellüler

MPH’ların Temel ÖzellikleriMPH’ların Temel Özellikleri

arat@medicine.ankara.edu.trAÜTF web sayfası: Açık arşiv

Teşekkür ederim.Teşekkür ederim.