sealant 2553
Post on 16-Jan-2015
2.298 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
การเคลื�อบหลื�มร องฟั�น(Pit and fissure sealant)
หลื�กการแลืะแนวค�ดในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�น
-พบเด�กไทยอาย� 12 ปี ม!ฟั�นผุ�เพ�#มขึ้%&นจาก ร(อยลืะ 458. เปี)นร(อยลืะ 573. กองท�นตสาธารณส�ขึ้ กรมอนาม�ย
กระทรวงสาธารณส�ขึ้
-รอยผุ�ท!#เก�ดขึ้%&นท!#หลื�มแลืะร องฟั�นค�ดเปี)นส�ดส วนถึ%ง 80% ขึ้องฟั�นผุ�ในต/าแหน งอ�#น-ฟั�นท!#ผุ�มากท!#ส�ด ค�อฟั�นกรามแท(ซี่!#ท!# 1 โดยฟั�นลื างจะผุ�มากกว าฟั�นบน
หลื�มแลืะร องฟั�นบนด(านบดเค!&ยว
ชน�ดขึ้องหลื�มแลืะร องชน�ดขึ้องหลื�มแลืะร องฟั�นฟั�น
34%
7 % 19 %26 %
14 %
ขึ้(อพ�จารณาในการเคลื�อบหลื�มแลืะร องฟั�น
ขึ้(อพ�จารณาในการเคลื�อบหลื�มแลืะร องฟั�น
- 1 . การพ�จารณาจากสภาพผุ4(ร�บบร�การ
2. การพ�จารณาจากสภาพฟั�น
- ผุ4(ร�บบร�การท!#ม!ความเส!#ยงส4ง - การให(ความร วมม�อขึ้องผุ4(ร�บบร�การ - ความต(องการขึ้องผุ4(ร�บบร�การ
- ลื�กษณะขึ้องหลื�มแลืะร องฟั�น - ระยะเวลืาท!#ฟั�นขึ้%&นมาในช องปีาก - ระด�บการขึ้%&นขึ้องฟั�น - การผุ�บนด(านบดเค!&ยวขึ้องฟั�น - การผุ�ด(านปีระช�ดขึ้องฟั�น - ระยะเวลืาท!#ฟั�นจะอย4 ในช องปีาก
การพ�จารณาจากสภาพผุ4(ร�บบร�การ
1. ผุ4(ร�บบร�การท!#ม!ความเส!#ยงส4ง เช น ในช องปีากม!ฟั�นท!#ผุ�หร�ออ�ดหลืายซี่!#
หร�อ ม!พฤต�กรรมเส!#ยงต อการเก�ดโรคฟั�นผุ� ม!โรคทางระบบบางอย างหร�อม!การฉายร�งส!ร�กษาบร�เวณใบหน(าแลืะลื/าคอ หร�อผุ4(พ�การ
2 . การให(ความร วมม�อขึ้องผุ4(ร�บบร�การ ในขึ้�&นตอนขึ้องการเคลื�อบหลื�มร องฟั�น
ต(องม!การระม�ดระว�งการปีนเปี9& อนจากน/&าลืาย ถึ(าผุ4(ปี:วยไม สามารถึให(ความร วมม�อในขึ้�&นตอนน!&ได( การร�กษาก�ไม ปีระสบผุลืส/าเร�จ
3. ความต(องการขึ้องผุ4(ร�บบร�การ เช น ผุ4(ร�บบร�การม!ความต(องการเคลื�อบหลื�มร องฟั�น แม(จะไม อย4 ในกลื� มเส!#ยงท!#จะเก�ดฟั�นผุ�ก�ตาม เราก�ควรจะท/าการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นให(ด(วย
2. การพ�จารณาจากสภาพฟั�น- ลื�กษณะขึ้องหลื�มแลืะร องฟั�น
• ระยะเวลืาท!#ฟั�นขึ้%&นมาในช องปีาก ควรพ�จารณาเคลื�อบหลื�มร องฟั�นในฟั�นท!#ขึ้%&นมาในช องปีากไม เก�น 4 ปี
ฟั�นท!#ขึ้%&นมาในช องปีากไม เก�น 4 ปี
ฟั�นท!#ขึ้%&นมาในช องปีากมากกว า 4 ปี
• ระยะเวลืาท!#ฟั�นขึ้%&นมาในช องปีาก ควรพ�จารณาเคลื�อบหลื�มร องฟั�นในฟั�นท!#ขึ้%&นมาในช องปีากไม เก�น 4 ปี ฟั�นกรามแท(ซี่!#ท!#หน%#ง กลื� มเปี;าหมาย ค�อ เด�กอาย�ระหว าง - 68 ปี ฟั�นกรามแท(ซี่!#ท!#สอง กลื� มเปี;าหมาย ค�อ เด�กอาย�ระหว าง - 1113 ปี ฟั�นกรามน(อย กลื� มเปี;าหมาย ค�อ เด�กอาย�ระหว าง - 1113 ปี ฟั�นกรามน/&านม กลื� มเปี;าหมาย ค�อ เด�กอาย�ระหว าง - 34 ปี
• ระด�บการขึ้%&นขึ้องฟั�น พ�จารณาเคลื�อบหลื�มร องฟั�นในฟั�นท!#เอ�&ออ/านวยในการก�&นน/&าลืาย เช นฟั�นท!#ขึ้%&นมาจนด(านบดเค!&ยวโผุลื พ(นเหง�อกขึ้%&นมาแลื(ว
ฟั�นท!#ด(านบดเค!&ยวโผุลื พ(นเหง�อก ง ายต อ
การเคลื�อบหลื�มร องฟั�น
ฟั�นท!#ม!เหง�อกปีกคลื�มบาง ส วน ยากต อการก�&นน/&าลืาย
ม!ผุลืให(การเคลื�อบหลื�มร องฟั�นลื(มเหลืว
• การผุ�บนด(านบดเค!&ยวขึ้องฟั�น พ�จารณาเคลื�อบหลื�มร องฟั�นในฟั�นท!#ย�งไม ผุ�หร�อพบการผุ�ในระยะเร�#มแรกเท าน�&น
ไม ควรท/าการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นในฟั�นท!#ผุ�
สามารถึเคลื�อบหลื�มร องฟั�นในฟั�นท!#ย�งไม ผุ�หร�อพบการผุ�ในระยะแรกเท าน�&น
• การผุ�ด(านปีระช�ดขึ้องฟั�น ไม พ�จารณาเคลื�อบหลื�มแลืะร องฟั�นในฟั�นซี่!#ม!การผุ�ท!#ด(านปีระช�ด
•ระยะเวลืาท!#ฟั�นจะอย4 ในช องปีาก ไม พ�จารณาเคลื�อบหลื�มแลืะร องฟั�นในฟั�นท!#อย4 ในช องปีากอ!กไม เก�น 6 เด�อน เช นในฟั�นน/&านมท!#โยก
ว�สด�ท!#ใช(ในการเคลื�อบหลื�ม ร องฟั�นแลืะ เทคน�คในการ
เคลื�อบหลื�มร องฟั�น
ว�สด�ท!#ใช(ในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�น• ว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�นชน�ดเรซี่�น(resin
sealant)• ว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�นชน�ดกลืาสไอโอโนเม
อร< ซี่!เมนท<(GIC sealant)
• กลืาสไอโอโนเมอร<(GI sealant)•ชน�ดเรซี่�น(resin sealant)
ลื�กษณะท!#ด!ขึ้องว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�น
1.ม!การไหลืแผุ แลืะแทรกซี่%มได(ด! (good flow and penetration)
2.ม!ปีร�มาณการเก�ดปีฏิ�ก�ร�ยาโพลื�เมอไรเซี่ช�#นส4ง (high degree of conversion) การ
ลืะลืายน(อยลืง แลืะอาย�การใช(งานนานขึ้%&น 3.ม!การหดต�วน(อย (low polymerization
shrinkage)
ลื�กษณะท!#ด!ขึ้องว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�น
4.ม!ความแขึ้�งแรงส4ง การส%กกร อนน(อย (high strength & abrasion resi
stance)5.ม!ค�ณสมบ�ต�ทางช!วภาพท!#ด! (good
biocompatibility)6.ม!ค�ณสมบ�ต�ย�บย�&งการผุ�ขึ้องฟั�น
(cariogenic effect)7.ใช(งานง าย (easy manipulation)
ขึ้(อแตกต างระหว างสารเคลื�อบหลื�มร องฟั�นชน�ดเรซี่�นแลืะกลืาสไอโอโนเมอร<
ค�ณสมบ�ต� Resin sealant GIC sealant
อ�ตราการย%ดอย4 (retension)
ม!อ�ตราการย%ดอย4 มากกว า GIC
ความแขึ้�งแรง(strength)
ม!ความแขึ้�งแรงมากกว า GIC
การย�บย�&งฟั�นผุ� มากกว าเรซี่�นการทนทานต อการส%กกร อน(abrasion resistant)
มากกว า GIC
การย%ดเกาะก�บผุ�วฟั�น(BOND)
แบบ mechanical
bond
แบบ chemical bond
การปีนเปี9& อนขึ้องน/&าลืาย
ม!ผุลืลืดอ�ตราย%ดอย4 ขึ้องว�สด�
ไม ม!ผุลืต อการย%ดอย4 ขึ้องว�สด�
ว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�นชน�ดเรซี่�น(resin sealant)
• เปี)นว�สด�ท!#น�ยมใช(อย างแพร หลืายในปี�จจ�บ�น• แบ งออกเปี)นหลืายชน�ด เช น
- ชน�ดท!#แขึ้�งต�วด(วยแสง(light cure sealant หร�อจากสารเคม!(self cure sealant)
- ชน�ดท!#ม!ว�สด�อ�ดแทรก(filled sealant)แลืะไม ม!ว�สด�อ�ดแทรก (unfilled sealant
- ชน�ดท!#ม!ส!แลืะไม ม!ส!(clear or opaque)- ชน�ดท!#ม!ฟัลื4ออไรด<แลืะไม ม!ฟัลื4ออไรด<
- การแขึ้�งต�วด(วยแสง (light cure sealant)
ส!ขึ้� น ส!ใส
- ชน�ดท!#ม!ส!แลืะไม ม!ส!(clear or opaque)
เทคน�คการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วยเรซี่�น
1.ช�ดตรวจ 2.ส/าลื! (cotton roll) ส/าลื!ก(อนเลื�ก
(cotton pellet) 3. Rubber cup + ผุงขึ้�ดฟั�นชน�ดไม ม!ฟัลื4ออ
ไรด< 4. พ4 ก�น หร�อ ไดแคลื แคร�เออร< (dycal carrier) 6. กรดปีร�บสภาพผุ�วเคลื�อบฟั�น ว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�น 7. กระดาษก�ดสบแลืะห�วกรอขึ้�ดแต ง 8. เคร�#องฉายแสง
ว�สด�อ�ปีกรณ<ท!#ใช(ในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วยเรซี่�น
ผุงขึ้�ดฟั�นชน�ดไม ม!ฟัลื4ออไรด<
(Pumicepowder)
พ� มขึ้นแปีรง (Bristle brush) หร�อถึ(วยยาง
(Rubber cup) ส/าหร�บขึ้�ดฟั�น
ช�ดอ�ปีกรณ< ได(แก พ4 ก�น ถึาดหลื�มใส กรดแลืะว�สด�
กรดปีร�บสภาพผุ�วเคลื�อบฟั�น แลืะว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�น
เคร�#องฉายแสง
ห�วกรอขึ้�ดแต ง (Finishing bur) ร4ปี
กลืมแลืะร4ปีเปีลืวไฟั (Roun
d and flame shape)
กระดาษส!ส/าหร�บเช�คการสบฟั�น
(Articulating paper)
ขึ้�&นตอนในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วยเรซี่�น
1. การเตร!ยมฟั�นด(วยการท/าความสะอาดฟั�น
2. การก�&นน/&าลืายด(วยม(วนส/าลื!3. การปีร�บสภาพผุ�วเคลื�อบฟั�นด(วย
กรด 4. ลื(างกรดออกด(วยน/&าสะอาดแลืะก�น
น/&าลืาย
ขึ้�&นตอนในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วยเรซี่�น
5. เปี:าฟั�นให(แห(ง อย างน(อย 10 ว�นาท!6 .ทาสารเคลื�อบหลื�มร องฟั�นบนต�วฟั�น
และฉายแสง 40 ว�นาท! เพ�#อให(สารเคลื�อบหลื�ม
ร องฟั�นแขึ้�งต�ว7. ตรวจเช�คสภาพการเกาะต�ดขึ้องสาร
เคลื�อบหลื�มร องฟั�น แลืะเช�คการสบฟั�น
- ขึ้�ดฟั�นด(วย rubber cup หร�อ rubber brushก�บ pumice ผุสมก�บน/&า ด(วยความเร�วช(า
ฟั�นบนขึ้�ดฟั�นด(านบดเค!&ยวแลืะด(านเพดานปีาก
ฟั�นลื างขึ้�ดฟั�นด(านบดเค!&ยวแลืะด(านแก(ม- ลื(างฟั�นให(สะอาด อย าให(ม!ผุงขึ้�ดเหลื�อตกค(าง- ใช(เคร�#องม�อตรวจฟั�นผุ� (explorer) เขึ้!#ยตาม
หลื�มแลืะร องฟั�น แลืะลื(างด(วยน/&าอ!กคร�&ง เศษผุงขึ้�ดท!#หลืงเหลื�ออย4 จะขึ้�ดขึ้วางการปีร�บสภาพผุ�วเคลื�อบฟั�นด(วยกรด
1. การเตร!ยมฟั�นด(วยการท/าความสะอาดฟั�น
ขึ้�ดฟั�นเพ�#อก/าจ�ดคราบจ�ลื�นทร!ย<ในหลื�มแลืะร องฟั�น
ลื(างน/&าให(สะอาด
• ก�&นน/&าลืายด(วยม(วนส/าลื! ท�&งด(าน buccal แลืะ lingual ในฟั�นลื าง ส วน ฟั�นบน ให(ก�&นน/&าลืายเฉพาะด(าน buccal แลืะใช(ห�วเปี:าลืมให(แห(ง
2.การก�&นน/&าลืายด(วยม(วนส/าลื!
• ทากรด(กรดฟัอสฟัอร�ก )35-50% ปีระมาณ 23 ขึ้องระยะทางจากร องฟั�น ถึ%งยอดขึ้องฟั�น โดยว�ธ!ใช(แปีรงถึ4ไปีมาเบาๆ ใช(เวลืาทากรดปีระมาณ 15-20 ว�นาท!
3. การปีร�บสภาพผุ�วเคลื�อบฟั�นด(วยกรด
ควรลื(างกรดปีระมาณ - 1520
ว�นาท! เปีลื!#ยนส/าลื!ใหม หลื�งจากลื(างน/&า
4. ลื(างกรดออกด(วยน/&าสะอาดแลืะก�นน/&าลืาย
5. เปี:าฟั�นให(แห(ง อย างน(อย 10 ว�นาท!
เปี:าฟั�นให(แห(ง ฟั�นท!#ถึ4กกรดก�ด จะม!ลื�กษณะขึ้� นขึ้าว ไม เปี)นม�น
6. ทาสารเคลื�อบหลื�มร องฟั�นบนต�วฟั�นแลืะฉายแสง
• ทาสารเคลื�อบหลื�มร องฟั�น ให(ท�#วหลื�มแลืะร องฟั�น โดย
ฟั�นบน ต(องคลื�มถึ%ง palatal groove
ฟั�นลื างให(คลื�มถึ%ง buccal groove แลืะ/หร�อ buccal pit
• ฉายแสงปีระมาณ 40 ว�นาท!เพ�#อให(ว�สด�แขึ้�งต�ว
7. ตรวจเช�คสภาพการเกาะต�ดขึ้องสารเคลื�อบหลื�มร องฟั�น แลืะเช�คการสบฟั�น
• ใช้�เครื่� องมื�อตรื่วจฟั�น ตรื่วจตามืขอบว�า สารื่เคล�อบหล�มืรื่�องฟั�นแนบสน�ทกั!บต!วฟั�น และครื่อบคล�มืท�กัๆ รื่�องและหล�มืฟั�นหรื่�อไมื� (ถ้�าหล�ดต�องเรื่� มืท&าใหมื� ต!'งแต�ข! 'นตอนข!ดฟั�น )
• ตรื่วจเช้(คกัารื่สบฟั�นด�วยกัรื่ะดาษส+คารื่,บอน กัรื่อแกั�จ�ดสบส-งในกัรื่ณี+ท+ เคล�อบรื่�องฟั�นต�ดส+
เทคน�คการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วยกลืาสไอโอโนเมอร<
ว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�นชน�ดกลืาสไอโอโนเมอร< ซี่!เมนท<(GIC sealant)
ขึ้(อบ งช!&ในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วย GIC• การเคลื�อบหลื�มร องฟั�นน/&านม ขึ้องผุ4(ปี:วยท!#เปี)น
เด�กเลื�ก หร�อผุ4(ปี:วยท!#ไม ให(ความร วมม�อ • การเคลื�อบหลื�มร องฟั�นในผุ4(ปี:วยกลื� มพ�เศษ หร�อ
ม!สภาพแวดลื(อมในช องปีากอ�#น ท!#ไม สามารถึควบค�มความช�&นได(
• การท/างานในภาคสนาม ซี่%#งไม ม!ไฟัฟั;าหร�อในสถึานการณ<ท!#ไม ม!เคร�#องฉายแสง
• การเคลื�อบหลื�มร องฟั�นท!#ม!เวลืาน(อย หร�อต(องการความเร�ว
1.ช�ดตรวจ 2 .ส/าลื! (cotton roll) 3 .ส/าลื!ก(อนเลื�ก (cotton pellet) 4 .แผุ นกระดาษส/าหร�บผุสม 5 .ด(ามผุสมพลืาสต�ก หร�อโลืหะ 6 .ไดแคลื แคร�เออร< (dycal carrier) 7 .ถึ(วยแก(ว (dappen dish) 8 .สารปีกปี;องผุ�วว�สด� 9 .สารปีร�บสภาพผุ�วฟั�น (conditioner) 10.ว�สด�เคลื�อบหลื�มร องฟั�น 11.กระดาษก�ดสบแลืะห�วกรอขึ้�ดแต ง
ว�สด�อ�ปีกรณ<ท!#ใช(ในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วย GIC
1. การเตร!ยมฟั�นด(วยการท/าความสะอาดฟั�น2. การก�&นน/&าลืายด(วยม(วนส/าลื!3. การปีร�บสภาพผุ�วเคลื�อบฟั�นด(วยสารปีร�บ
สภาพผิ�วฟั�น(conditioner 10) ว�นาท+4. ลื(างออกด(วยน/&าสะอาดแลืะก�นน/&าลืาย5. เปี:าฟั�นให(พอหมาด(ม!ความช�&นได(บ(างเลื�ก
น(อย)
ขึ้�&นตอนในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วยกลืาสไอโอโนเมอร< ซี่!เมนท<(GIC sealant)
6.ผุสมว�สด�เคลื�อบบนกระดาษผุสม7 .ทาสารเคลื�อบหลื�มร องฟั�นบนต�วฟั�น
8. ทาสารปีกปี;องผุ�วว�สด�อ!กคร�&ง9.ตรวจเช�คสภาพการเกาะต�ดขึ้องสารเคลื�อบ
หลื�มร องฟั�น แลืะเช�คการสบฟั�น
ขึ้�&นตอนในการเคลื�อบหลื�มร องฟั�นด(วยกลืาสไอโอโนเมอร< ซี่!เมนท<(GIC sealant)
• เขึ้ย าขึ้วดผุงก อน จากน�&นใช(ช(อนต�กส วนผุงให(เต�มช(อน แลืะไม ควรม!ส วนผุงเก�นในบร�เวณหลื�งช(อนหร�อด(ามช(อน หากไม เต�มช(อนให(ต�กใหม
การผุสมว�สด�เคลื�อบบนกระดาษผุสมการผุสมว�สด�เคลื�อบบนกระดาษผุสม
• ส�วนของเหลว ให�ตะแคงขวดเพื่� อให�ส�วนของเหลวไหลส-�บรื่�เวณีปากัขวด จากัน!'นให�ต!'งขวดในแนวด� ง และออกัแรื่งบ+บเบาๆ บรื่�เวณีคอขวด จะได�หยดส�วนเหลวท+ พื่อด+ และไมื�มื+ฟัองอากัาศ
แบ�งส�วนผิง เป3น 2 ส�วนเท�าๆกั!น ผิสมืผิงส�วนแรื่กัอย�างเบาแรื่งให�เข�ากั!บส�วนเหลวภายใน 10-15 ว�นาท+ จากัน!'นผิสมืส�วนท+ เหล�อให�เข�ากั!นภายในอ+กั 15 ว�นาท+
ทาสารเคลื�อบหลื�มร องฟั�นบนต�วฟั�นท!#เตร!ยมไว(
รอให(แขึ้�งต�วปีระมาณ - 253 นาท!
Thanks
top related