romis samartali (safuzvlebi) · romis samartali (safuzvlebi) kvazi xelsekrulebebi romaelma...
Post on 12-May-2019
275 Views
Preview:
TRANSCRIPT
romis samarTali(safuZvlebi)
valdebulebiTi
samarTali
(kvazi xelSekrulebebi,
deliqtebi, kvazi deliqtebi)
2009 1DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
romaelma iuristebma gamoarCies
SemTxvevebi, rodesac valdebuleba
warmoiSveboda, magram saxeze ar iyo
arc xelSekruleba da arc deliqti;
amasTan valdebuleba warmoiSveboda
ise, TiTqos xelSekrulebas qonda
adgili. aseT SemTxvevebs maT kvazi
(TiTqos) xelSekrulebebi uwodes.
2009 2DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
`xelSekrulebaTa saxeebis CamoTvlisSemdeg Cven ganvixilavT agreTve imvaldebulebebs, romlebic ar iTvlebiansakuTriv xelSekrulebidanwarmoqmnilad, aramed ganixilebian, rogorc kvazi (TiTqos) xelSekrulebidan warmoqmnilni, vinaidanmaTi arseboba samarTaldarRvevidan(deliqtidan) ar momdinareobs.~ instituciebi,
wigni 3, tituli XXVII.
2009 3DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
kvazi xelSekrulebebs (quasi ex contractu) SemdegSemTxvevebSi qonda adgili:
• sxvisi saqmeebis warmoeba dauvaleblad(negotiorum gestio)
• valdebulebani warmoSobili usafuZvlogamdidrebidan (aramarTebulis gadaxda solutioindebiti)
• meurveobidan (tutela) warmoSobilivaldebulebani
• valdebulebani warmoSobili amxanagobisxelSekrulebis gareSe arsebuli saerTosakuTrebidan
2009 4DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
sxvisi saqmeebis warmoeba
dauvaleblad (negotiorum gestio)
dauvaleblad sxvisi saqmeebis warmoeba
iseTi urTierTobaa, romlis drosac
erTi mxare (negotiorum gestor) awarmoebda
meore piris (dominus) saqmes, marTavda mis
qonebas Tu sxva, ise, rom ar qonda am
meore pirisagan davaleba.
2009 5DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
dauvaleblad sxvisi saqmeebis warmoebis
mizani mosalodneli zianis Tavidan
acileba iyo im pirisaTvis, romelsac
TviTon ar qonda saSualeba ezruna
sakuTari interesebis dasacavad (es
ZiriTadad exeba SemTxvevebs, rodesac
piri ar imyofeboda adgilze, magaliTad,
moulodnelad gaemgzavra da aravisTvis
dauvalebia Tavisi saqmeebis warmoeba).
2009 6DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
valdebuleba warmoeSveboda orive mxares;
• gestor-i valdebuli iyo gamoeCina gansakuTrebuli
mzrunveloba, igi pasuxs agebda misi braliT
damdgar zianze; saqmis damTavrebis Semdeg
angariSi unda Caebarebina saqmis mesakuTrisaTvis
(dominus negotii); Tu saqmis warmoebis Sedegad
gestor-s xelze aRmoaCndeboda fuli, sxva nivTebi
Tu moTxovnis ufleba unda gadaeca
patronisaTvis. gestor-i gaweuli samuSaosaTvis
gasamrjelos ar iRebda.
2009 7DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
• mniSvnelovani iyo, rom gestor-is
moqmedebani miCneuli yofiliyo
mizanSewonilad, saqmis mesakuTris
interesebis gamomxatvelad. Tu es
ukanaskneli uars ambobda Sesrulebul
samuSaoze da ar iwonebda meore mxaris
moqmedebas, gestor-s ekisreboda
pirvandeli mdgomareobis aRdgena,
amasTan mas ar qonda ufleba moeTxova
gaweuli xarjebis anazRaureba.
2009 8DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
Tu Sesrulebul samuSaos moiwonebdasaqmis mesakuTre (dominus negotii), igivaldebuli iyo aenazRaurebina gestor-is mier gaweuli xarjebi, imisda miuxedavadmohyva Tu ara mis mier gaweul samuSaosSedegi (magaliTad, Tu gestorma gaswiaxarji daavadebuli pirutyvissamkurnalod, mas es unda aunazRaurdes, imisda miuxedavad, gadarCa Tu ara espirutyvi).
2009 9DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
`amrigad, rodesac vinme sxvagan myofi
(araTanmyofi) piris saqmeebs marTavs, maSin
orive mxridan [maT Soris] warmoiqmneba
sarCelebi, rolmebsac ,,saqmeTa marTvidan
gamomdinare sarCelebi~ ewodebaT. magram saqmis
mesakuTres, amasTan, ekuTvnis pirdapiri
(mTavari) sarCeli im piris winaaRmdeg, romelic
mis saqmeebs marTavs, xolo saqmeTa mmarTvels
ki _ Segebebuli sarCeli. cxadia, es sarCelebi
sakuTriv raime xelSekrulebidan ar arian
warmoqmnilni.
2009 10DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
rasakvirvelia, isini mxolod im SemTxvevaSiwarmoiqmnebian, rodesac vinme davalebis gareSesxvisi saqmeebis marTvas moisurvebs. amissafuZvelze im pirebsac, romelTa saqmeebsacmarTaven, valdebuleba ekisrebaT ise, rom maT[amis Sesaxeb] ar ician. da es [wesi] imis gamoiqna miRebuli, rom igi sasargebloa(mizanSewonilia), raTa im sxvagan myofi pirebissaqmeebi, romlebsac uecrad (moulodnelad) danaCqarevad mouxdaT ucxoeTSi gamgzavreba ise, rom maT TavianTi saqmeebis marTva veravisdaavales, uyuradRebod ar iqnas mitovebuli.
2009 11DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
rasakvirvelia, aravin izrunebs sxvis
saqmeze, Tu mas mis mier gaweul
xarjebze sarCeli ar eqneba. rogorc,
erTi mxriv, is piri romelmac [sxvisi]
saqmeebi kargad warmarTa, valdebulebas
akisrebs saqmis mesakuTres, aseve, meore
mxriv, Tavadac iRebs valdebulebas, rom
[mesakuTres] misi saqmeebis marTvis
Taobaze angariSi Caabaros.
2009 12DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
am SemTxevaSi nebismierma pirma angariSi
yvelaze mkacri keTilsindisierebis
mixedviT unda Caabaros. ar aris
sakmarisi, rom pirma sxvisi saqmeebis
marTvaSi iseTive keTilsindisiereba
gamoiCinos, rogorsac igi, Cveulebriv,
sakuTar saqmeebSi iCens, Tuki sxva ufro
keTilsindisier pirs saqmeebis ukeT
warmarTva SeeZlo.~ instituciebi, wigni 3, tituli
XXVII, 1.
2009 13DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
valdebulebani warmoSobili
usafuZvlo gamdidrebidan
erTi piris qonebis usafuZvlo gazrda,
meore piris qonebis xarjze, warmoSobda
usafuZvlod miRebuli qonebis
dabrunebis valdebulebas. amis naTeli
magaliTia valis SecdomiT gadaxda
(aramarTebulis gadaxda solutio indebiti).
2009 14DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
`aseve kvazi xelSekrulebis safuZvelze
valdebulebad unda CaiTvalos is piric,
romelsac SecdomiT gadauxades iseTi vali,
romelic (misTvis) ar emarTaT. aseTi movale
srulebiT ar unda ganvixiloT, rogorc
sakuTriv xelSekrulebiT valdebuli; Tu
logikas mivyvebiT, SeiZleba iTqvas, rogorc
zemoT ukve aRiniSna, rom am SemTxvevaSi
valdebuleba warmoiSva ufro garigebis
moSlis, vidre xelSekrulebis dadebis
surviliT.
2009 15DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
vinaidan iTvleba, rom valisgadaxdis msurveli fuls ufro immizniT iZleva, rom garigebamoSalos, vidre xelSekrulebadados. magram piri, romelmac[fuli] miiRo, valdebuli xdeba ise, TiTqos man sesxi aiRo da amitomigi pasuxs agebs kondiqciissarCeliT.~ instituciebi, wigni 3, tituli XXVII, 6.
2009 16DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
usafuZvlo gamdidrebis SemTxvevebi aseve:
• garkveuli mizniT gadacemuli qoneba, Tues mizani ar ganxorcielda (mag. saqorwino saCuqari)
• naqurdali nivTi
• keTil zne-CveulebaTa winaaRmdeggadaxdili fuli (mag. imisTvis, rom arCaedina mkvleloba)
• uzomod maRali procenti.
2009 17DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
meurveobidan (tutela) warmoSobilivaldebulebani
`meurveebsac, romlebic sasamarTloSimeurveobaze ageben pasuxs, iTvleba, romvaldebuleba ekisrebaT ara sakuTrivxelSekrulebidan /vinaidan meurvesa da obols(arasrulwlovans) Soris raime xelSekrulebaar ideba/. magram, vinaidan isini deliqtissafuZvelze ar arian pasuxismgebelni, [amitom] iTvleba, rom isini ,,kvazi (TiTqos) xelSekrulebidan~ ageben pasuxs.
2009 18DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
da am SemTxvevaSi sarCelebi ormxrivia: radgan
ara marto obols aqvs meurveobidan
gamomdinare sarCeli meurvis winaaRmdeg, aramed,
piriqiT, meurvesac aqvs meurveobidan
gamomdinare Segebebuli sarCeli
arasrulwlovanis winaaRmdeg im SemTxvevaSi,
Tuki is arasrulwlovanis saqmeze xarjebs wevs,
an mis nacvlad valdebulebas iRebs, an kidev
oblis valis garantiis saxiT Tavis nivTs
daagiravebs.~ instituciebi, wigni 3, tituli XXVII, 2.
2009 19DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
valdebulebani warmoSobili
amxanagobis xelSekrulebis gareSe
arsebuli saerTo sakuTrebidan
`aseve, Tu ramdenime pirs amxanagobis
xelSekrulebis gareSe saerTo
[sakuTrebaSi] nivTi aqvs, radgan maT,
magaliTad, erTi da igive nivTi, legatis
saxiT Tanabrad uanderZes an aCuqes,
2009 20DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi xelSekrulebebi
rom an nivTidan sargebeli mxolod man miiRo, an
imitom, rom misma amxanagma (TanamesakuTrem) an
nivTTan dakavSirebiT saWiro xarjebi gawia, am
SemTxvevaSi iTvleba, rom am pirs valdebuleba
ekisreba ara sakuTriv xelSekrulebidan, radgan
maT Soris araviTari xelSekruleba ar
dadebula. magram, vinaidan igi deliqtis
Sedegad ar agebs pasuxs, amitom iTvleba, igi
kvazi (TiTqos) xelSekrulebis safuZvelze
aris pasuxismgebeli.~instituciebi, wigni 3, tituli
XXVII, 3.
2009 21DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi (delictum)
deliqti samarTaldarRvevaa. romis samarTalSi
gansxvavebdnen kerZo da sajaro xasiaTis
samarTaldarRvevebs.
samarTaldarRveva, romelic xelyofda saxelmwifo
interesebs sajaro xasiaTs atarebda;
ufro adre sajaro xasiaTis samarTaldarRveva
aRiniSneboda terminiT iudicia publica, crimina. termini
delicta publica gviandeli warmoSobisaa da am
terminiT gamoyofdnen sajaro xasiaTis
samarTaldarRvevebs kerZo samarTaldarRvevisagan.
2009 22DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
kerZo deliqtad (delicta privata) iTvleboda iseTi
samarTaldarRveva romelic xelyofda
calkeul adamianTa, kerZo pirTa interesebs.
uZveles xanaSi zianis braleuli da
arabraleuli miyeneba erTmaneTisgan ar iyo
gamijnuli da mas jarimis (sasjelis poena)
gadaxda mosdevda.
mogvianebiT yuradReba mieqca ganzraxvisa Tu
gaufrTxileblobis da aseve miyenebuli
zaralis anazRaurebis problemas.
2009 23DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
kerZo deliqtebisTvis saboloodCamoyalibda Semdegi damaxasiaTebelielementebi _ saxeze unda yofiliyo:
• obieqturi ziani, romelickanonsawinaaRmdego gziT erTma pirmamiayena meores;
• deliqtis Camdeni piris brali;
• moqmedi samarTlis mier mocemuliqmedebis cnoba deliqtad.
2009 24DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
xelSekrulebebisagan gansxvavebiT
(garda davalebis xelSekrulebisa)
deliqturi valdebulebebi
memkvidreobiT ar gadaecemoda
(gamonakliss warmoadgenda
deliqtis Sedegad SeZenili nivTis
memkvidris mier dabrunebis
valdebuleba).
2009 25DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
Tu ziani miyenebuli iyo ramdenime pirismier sajarimo sarCeli ar SeiZlebodawaeyenebinaT TiToeuli maTganisaTvis, anu saxeze iqneboda solidarulipasuxismgebloba;
aseve sasarCelo xandazmulobis vadaddadgenili iyo erTwliani vada, iTvleboda, rom Tu piri erTi wlisvadaSi ar wauyenebda sarCels, man apatiamiyenebuli ziani samarTaldamrRvevs.
2009 26DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
calkeuli deliqtebis saxeebi:
`mas Semdeg, rac wina wignSi
xelSekrulebidan da kvazi (TiTqos)
xelSekrulebidan warmoSobili
valdebulebebi gadmoveciT, saWiroa
samarTaldarRvevidan (deliqtidan)
warmoqmnili valdebulebebi
ganvixiloT.
2009 27DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
Tu pirveli rigis valdebulebebi, rogorc
es Tavis adgilze ukve vTqviT, oTx saxed
iyofa, ukanasknelni (e.i. deliqturi
valdebulebani) erT jgufs Seadgenen,
vinaidan yvelas maT erTi ram, e.i.
samarTaldarRveva (deliqti), warmoSobs,
magaliTad, qurdoba, Zarcva, nivTisTvis
(qonebisTvis) an pirovnebisTvis zianis
miyeneba.~ instituciebi, wigni I, tituli I.
2009 28DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
furtum _ qurdoba (qonebrivi uflebebis winaaRmdegmimarTuli deliqtia; aq igulisxmeba aseve _ mitaceba, miTviseba, gaflangva, sxvisi qonebisgankargva an sargebloba)
ganarCevdnen aSkara (furtum manifestum) da farulqurdobas (furtum nec manifestum); qurdobadganixileboda sxvisi nivTiT sargeblobamesakuTris nebarTvis gareSe; romis samarTaliicnobda Tavisufali adamianisa da sakuTari nivTisqurdobasac. sasjeli aSkara qurdobisTvis nivTisoTxmagi, farulisTvis ki ormagi Rirebulebisjarima iyo.
2009 29DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
`1. qurdoba aris nivTis motyuebiT (veragulad) mitaceba, an Tavad nivTis, an [am] nivTiTsargeblobis an mflobelobis, risi daSvebacbunebis kanoniT aris akrZaluli.
2. xolo qurdobis saxelwodeba (,,furtum~) momdinareobs an sityvisagan ,,furvum~ rac ,,bnels~ niSnavs, radgan qurdoba farulad, sibneleSi daumTavresad RamiT xdeba; an [sityvebisgan] ,,fraus~ an ,,ferendo~ (,,ferre~), e.i. ,,warTmeva~ (,,motaceba~); an berZnuli sityvidan, sadac qurdebs (fures) ,,foras~-s uwodeben. da marTlac, berZnebi sityva ,,for~-s (,,qurdi~) awarmoeben sityvisgan ,,ferein~ (,,mitaceba~, waReba~).
2009 30DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
3. xolo qurdoba ori saxisaa: aSkara
(,,manifestum~) da faruli (,,nek manifestum~)...
aSkara qurdad, romelsac berZnebi ,,danaSaulis
adgilze waswrebuls~ uwodeben, iTvleba ara
marto is, vinc TviT qurdobis Cadenisas
Seipyres, aramed agreTve isic, vinc im adgilas
iqna Sepyrobili, sadac qurdobda, magaliTad,
piri, romelmac saxlSi qurdoba Caidina, magram
saxlis zRurblis gareT gadmosvla ver
moaswro da ise Seipyres;
2009 31DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
an is, vinc zeTisxilis baRSi an venaxSi
zeTisxili an yurZeni moipara, da imave
zeTisxilis baRSi an venaxSi Seipyres. marTlac,
orive saxis qurdoba aSkara qurdobad unda
CaiTvalos, Tuki nivTis mesakuTre an vinme sxva,
gind sajaro da gind kerZo [piris kuTvnil
teritoriaze], qurds moparuli nivTiT xelSi
xedavs an daiWers manam, sanam qurdi im adgils
ar miaRwevs, sadac mas nivTis mitana da Senaxva
hqonda ganzraxuli.
2009 32DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
magram Tu qurdma [moparuli nivTi] iq
miitana, sadac mas misi Senaxva hqonda
ganzraxuli, igi aSkara qurdad ar
CaiTvleba, Tundac igi aq moparuli
nivTiT Seipyron. zemoTqmulidan
gasagebia, Tu romelia faruli qurdoba,
radgan is qurdoba, romelic aSkara
qurdoba ar aris, faruli qurdoba
iqneba.~ instituciebi, wigni IV, tituli I, 1,2,3.
2009 33DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
`xolo qurdoba xdeba ara marto maSin, rodesac vinmes mitacebis mizniT sxvisinivTi miaqvs, aramed saerTod [yovelTvis], rodesac vinme sxvis nivTs misimesakuTris survilis sawinaaRmdegodxels axlebs. amrigad, Tu kreditorisargeblobs masTan giraod datovebuli(dagiravebuli) nivTiT; an Semnaxveli(depozitari) _ im nivTiT, romelic masSesanaxad miabares;
2009 34DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
an [kidev] Tu piri [garkveuli saxis]
sargeblobisTvis miRebuli nivTiT
sxvagvarad isargeblebs, maSin [es pirebi]
qurdobas Cadian. rogorc magaliTad, Tu
piri vercxlis WurWels
sargeblobisTvis iTxovebs ise, TiTqos
mas [es WurWeli] sadilad dapatiJebuli
stumrebisTvis esaWiroeba, magram [am
WurWels] igi qalaqgareT Tan waiRebs;
2009 35DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
an Tu piri, romelmac cxeni [cota
xniT] samogzaurod iTxova, magram
man igi ufro xangrZlivi droiT
waiyvana; [magaliTad], rogorc amis
Sesaxeb Zveli iuristebi werdnen,
rom pirma cxeni omSi waiyvana.~
instituciebi, wigni IV, tituli I, 6.
2009 36DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
`magram daadgines, rom is pirebi, romlebic
naTxovari nivTiT im saxiT ar
sargebloben, ra saxis sargeblobisTvis
maT [es] nivTi iTxoves, aseTi moqmedebiT
qurdobas Cadian [mxolod] im
SemTxvevaSi, Tuki maT gacnobierebuli
aqvT, rom amas isini nivTis mesakuTris
survilis (nebis) sawinaaRmdegod
akeTeben,
2009 37DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
da es rom mesakuTres scodnoda, is maT
amis gakeTebis uflebas ar miscemda.
magram Tu isini fiqroben, rom mesakuTre
amas dauSvebs, maSin maT bralad ar
Seeracxeba. es, marTlac gansxvavebis
saukeTeso saSualebaa, vinaidan qurdobis
ganzraxvis gareSe qurdoba ar xdeba.instituciebi, wigni IV, tituli I, 7.
2009 38DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
`9. zogjer Tavisufali adamianebis qurdobac xdeba, magaliTad, Tu moitaceben erT-erT Cvens bavSvs, romelic Cveni xelisuflebis qveS imyofeba.
10. magram zogjer sakuTari nivTis qurdobasacCadian, Tu, magaliTad, piri moiparavs nivTs, romelic man kreditis giraod misca.~ instituciebi, wigni IV, tituli I.
`5. aSkara qurdobisTvis sasjeli rogorc monis, aseve Tavisufali pirisaTvis, [nivTisRirebulebis] oTxmagi [odenobis] jarimaa, faruliqurdobisaTvis ki _ ormagi.~ instituciebi, wigni IV, tituli I.
2009 39DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
rapina _ Zarcva
` vinc sxvis qonebas ZaladobiT itacebs (Zarcvavs), isic aseve qurdobidan gamomdinare sarCeliTagebs pasuxs. /marTlac, vin eqceva sxvis nivTsnivTis mesakuTris nebis sawinaaRmdegod ufrometad, vidre is, vinc ZaladobiT itacebs? amitom, sworad aris naTqvami, rom aseTi qurdiurcxvi qurdia/. magram pretorma am deliqtisgamo mainc gansakuTrebuli sarCeli SemoiRo, romelsac ZaladobiT mitacebuli (naZarcvi) qonebidan gamomdinare sarCeli ewodeba.
2009 40DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
da es sarCeli iwvevs erTi wlis gasvlamde
oTxmag, xolo erTi wlis gasvlis Semdeg
ubralo jarimas. es sasjeli im SemTxvevaSic ki
gamoiyeneba, Tu pirma Tundac mxolod erTi
umniSvnelo [Rirebulebis] nivTi miitaca.
oTxmagi jarima mTlianad jarima ar aris da
jarimis garda nivTis moTxovna (devna) mas Tan
ar sdevs iseve, rogorc aSkara qurdobidan
gamomdinare sarCelis SemTxvevaSi, romelzedac
Cven zemoT gvqonda saubari.
2009 41DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
magram oTxmagi jarima nivTis moTxovnasac
Seicavs ise, rom jarimad sammagi jarima
rCeba, gind mZarcveli deliqtis Cadenis
adgilas Seipyron da gindac _ sadme
sxvagan. rasakvirvelia, sasacilo
iqneboda, rom mZarcveli ufro naklebad
mZime pirobebSi Cagveyenebina, vidre is,
vinc farulad qurdobs.~
2009 42DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
1. magram am sarCels mxolod maSin aZleven,
rodesac Zarcva boroti ganzraxviT xdeba.
pasuxismgeblobisagan unda ganTavisufldes
is piri, romelmac raRac SecdomiT sxvisi
nivTi Tavis sakuTar nivTad miiCnia da,
vinaidan samarTals ar icnobda, Zarcva im
varaudiT Caidina, rom TiTqos [mas, rogorc]
nivTis mesakuTres, nivTis mflobelisaTvis
am nivTis warTmeva ZaladobiTac ki
SeuZlia.~ instituciebi, wigni IV, tituli II.
2009 43DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
sxvisi nivTebis ganadgureba_dazianeba
es sakiTxi regulirdeboda akviliusis (Zv.w. IIIs.) kanoniT.
`usamarTlod (marTlsawinaaRmdegod) miyenebulizianidan gamomdinare sarCeli akviliusis kanoniTaris dadgenili, romlis pirvel TavSigansazRvrulia, rom Tu piri marTlsawinaaRmdegod(ukanonod) moklavs sxvis monas an oTxfexapirutyvs, romelic Sinaur cxovelebs miekuTvneba, mas miusjian mesakuTrisaTvis nivTis im safasurisgadaxdas, rac ukanaskneli wlis ganmavlobaSi am nivTis umaRles [sabazro] fass warmoadgenda.
2009 44DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
3. am kanoniT pasuxs ar agebs isic,
vinc SemTxveviT mokla, Tuki mis
[qmedebaSi] rame [Tundac msubuq]
brals (culpa) ar aRmoaCenen, radgan,
sawinaaRmdego SemTxvevaSi, am
kanoniT igi pasuxs agebs rogorc
ganzraxi danaSaulisTvis (dolus),
aseve daudevrobisTvis (culpa).
2009 45DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
4. ase rom, Tu vinme xelSubiT TamaSis an varjiSis
dros [iqve] gamvlel Sens monas daWris, maSin
erTmaneTisgan asxvaveben [sxvadasxva SemTxvevas],
vinaidan, Tu es jariskacma im moedanze Caidina,
sadac, Cveulebriv, [samxedroebi] varjiSoben, maSin
iTvleba, rom mas brali ar miuZRvis; magram Tu
igive sxvam Caidina, maSin igi
gaufrTxileblobisTvis pasuxs agebs. igive norma
moqmedebs im jariskacis mimarTac, romelic amas
iseTPadgilas Caidens, romelic jariskacTa
varjiSebisTvis gaTvaliswinebuli ar aris.
2009 46DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
5. aseve, Tu mebaRe (totis mWreli) xidan
Camogdebuli totiT iqve mimaval Sens monas
moklavs, da Tu es sajaro an sasoflo gzis
axlos ise moxda, rom [mebaRes totis
Camogdebis win mona] ar gaufrTxilebia, rom mas
am ubeduri SemTxvevis Tavidan acileba
SeZleboda, maSin brali miuZRvis, xolo Tu man
[mona] winaswar gaafrTxila, man ki
usafrTxoebaze ar izruna, maSin totis mWreli
pasuxismgeblobisgan Tavisufalia.
2009 47DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
aseve bralad ar SeeracxebaT
(pasuxismgeblobidan Tavisufldebian) im
SemTxvevaSic, rodesac pirs SemTxveviT
[sajaro] gzidan moSorebiT an sxvis
adgil-mamulSi, im adgilas moklaven,
sadac xeebs Wrian, Tundac igi safrTxis
Sesaxeb winaswar ar iyos
gafrTxilebuli, radgan arc erT ucxo
pirs yofnis ufleba ara aqvs.
2009 48DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
6. garda amisa, Tu eqimma, romelmac Senimona gaWra (operacia gaukeTa), magramSemdgomi mkurnaloba ar Cautarebia, risgamoc Seni mona mokvda, maSin eqimibralisTvis daudevrobisTvis (culpa) pasuxs agebs.
7. bralad Seeracxeba eqims agreTveuvicoba (gamoucdeloba), magaliTad, Tueqimma Seni mona imitom mokla, rom masoperacia cudad gaukeTa an arasworadumkurnala.
2009 49DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
8. aseve Tu Sens monas gaSmagebuli jorebi
gaitans, romlebic jorebis gamrekma Tavisi
gamoucdelobis gamo ver SeaCera, maSin jorebis
gamreks es bralad Seeracxeba, igi zustad aseve
agebs pasuxs im SemTxvevaSic, Tu man jorebis
SeCereba Tavisi fizikuri sisustis gamo ver
SeZlo, Tu ki sxva, ufro Zlieri, maT SeCerebas
SeZlebda. dadginda, rom igive wesi gavrceldes
agreTve cxenze amxedrebul pirze, romelmac
Tavisi fizikuri sisustis Tu gamoucdelobis
gamo gaSmagebuli cxenis Sekaveba ver SeZlo.
2009 50DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
10. ara marto kanonis sityvasityviTi
mniSvnelobiT, aramed ganmartebiTac
gadawyda, rom unda Sefasdes ara
marto mokluli cocxali arseba,
aramed masTan erTad is zianic,
romelic am cocxali arsebis
mokvliT Tqven damatebiT
ganicadeT;
2009 51DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
magaliTad, Tu Seni mona, romelic viRacammemkvidred daniSna, vinmem manamde mokla, vidreigi Seni brZanebiT memkvidreobaSi Sevidoda; radgan dadgenilia, rom [am SemTxvevaSi] dakarguli memkvidreobis RirebulebacmxedvelobaSi unda miiRon. aseve, Tu [erTadSebmuli] wyvili joris an cxenebisoTxeulisgan, an kidev komediur mona-msaxiobTagan erT-erTs moklaven, maSinSeafaseben ara marto mokluls, arameddamatebiT gamoiTvlian agreTve im Rirebulebas, rac cocxlad darCenilebma [amiT] dakarges.
2009 52DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
13. mesame Tavi yvela sxva saxis ziansexeba. amrigad, Tu vinme monas an imoTxfexa cxovels daWris (ziansmiayenebs), romelic ,,Sinaur pirutyvs~ miekuTvneba; an, Tu piri daWris (ziansmiayenebs) an moklavs im oTxfexacxovels, romelsac ,,Sinaur pirutyvs~ ar miakuTvneben, magaliTad, ZaRls an gareul cxovels, aseT SemTxvevaSi[kanonis] am TaviT sarCelia dawesebuli.
2009 53DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
kanonis amave nawiliT xdeba agreTve
yvela sxva [saxis] cxovelisTvis,
agreTve usulo sagnebisTvis
ukanonod (usamarTlod) miyenebuli
zianis vindicireba. saxeldobr, Tu
rame dawves, daangries an gatexes, am
SemTxvevaSi kanonis amave TaviT
sarCelia dadgenili.
2009 54DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
14. cxadia, rom, rogorc [kanonis] pirveliTavis Tanaxmad, pasuxismgebloba mxolodim pirs ekisreba, romelmac sxvisi monaan oTxfexa pirutyvi ganzraxviT an gaufrTxileblobiT (culpa) mokla, [zustad] aseve, am (mesame) Tavis mixedviT, sxva saxis zianis miyenebisTvisac pirimxolod ganzrax an gaufrTxileblobiT[Cadenili qmedobisTvis(danaSaulisTvis)] agebs pasuxs.
2009 55DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
oRond, am kanonis am Tavis Tanaxmad, zianis mimyenebels daekisreba araim odenobis Tanxis gadaxdisvaldebuleba, rac im wlisganmavlobaSi am nivTis fasswarmoadgenda, aramed imRirebulebisa, romelic nivTs bolo ocdaaT dRes hqonda.~ instituciebi, wigniIV, tituli III
2009 56DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
iniuria _ Seuracxyofa, sxeulis dazianeba,
piradi wyenineba da sxva
kanonsawinaaRmdego moqmedeba
` 1. xolo ,,ukanonobas~ (,,iniuria~) Cadian ara
marto maSin, rodesac, magaliTad, vinme muStiT
an ketiT cemes, an kidev gaSoltes, aramed im
SemTxvevaSic, Tu vinme galanZRes; an Tu erTi
piri meore piris qonebas ise eufleba, TiTqos
es ukanaskneli misi movalea, [Tumca] icis, rom
am ukanasknels misi araferi marTebs;
2009 57DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
an Tu erTma pirma meore piris saxelisgasatexad paskvili an leqsi dawera, SeTxza, gamosca da es im borotiganzraxviT Caidina, rom meore pirs ramedauSavos; an Tu vinme ojaxis dedas an arasrulwlovan vaJsa Tu qalsaviwrovebs; an Tu iTqva, rom vinmesubiwoeba xelyofil iqna, da, bolos, cxadia, rom ,,iniuria~ (ukanonoba) kidevsxva mravali saxiT SeiZleba Caidinon.
2009 58DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
3. iTvleba, rom monas araviTari ziani
(,,iniuria~) ar adgeba, magram misi
meSveobiT ziani adgeba mis mesakuTres
(monaTmflobels) oRond ara im saxiT,
rogorc amas adgili aqvs bavSvebisa da
colisTvis zianis miyenebis SemTxvevaSi,
monasTan dakavSirebiT es xdeba mxolod
maSin, rodesac monas gansakuTrebuli
sisastikiT eqcevian,
2009 59DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
rac, aSkarad, monis mesakuTrisTvisSeuracxyofis (,,kontumelia~) misayeneblad Cadenil [qmedebad] ganixileba. magaliTad, Tu vinme sxvismonas garozgavs, am SemTxvevaSi sarCeliagaTvaliswinebuli. magram Tu vinme[sxvis] monas galanZRavs an muStsdaartyams, maSin mis mesakuTresaraviTari sarCeli ar eZleva.
2009 60DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
4. Tu zians saerTo monas miayeneben, maSinsamarTlianoba moiTxovs, rom miyenebuliziani Sefasdes ara im wilisproporciulad, rac TiToeulTanamesakuTres ekuTvnis, aramedTanamesakuTreTa saxeliT, radgan zianimaT miayenes.
5. xolo Tu ticiuss monaze uzufruqtiekuTvnis, xolo meviuss _ sakuTrebisufleba, maSin ziani ufro meviusisTvismiyenebulad iTvleba.
2009 61DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
6. xolo Tu ziani Tavisufal pirs miayenes, romelic Sen keTilsindisieradgemsaxureba, maSin Sen araviTari sarCeliar geZleva; magram [dazaralebuls] Tavisi saxeliT SeuZlia sasamarTloSiCivili (sarCelis aRZvra); oRond Tu igiSeni Seuracxyofis mizniT iqnaSeuracxyofili, maSin ,,iniuria-dan(ukanonobidan) gamomdinare sarCeli~ Senc geZleva.
2009 62DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
7. xolo samarTaldarRvevisaTvis
(,,iniuria~) sasjels, Tormeti dafis
(tabulis) kanonebis Tanaxmad,
asoTdamSaveblobisaTvis talioni
warmoadgenda, xolo Zvlis
damtvrevisaTvis ki fuladi jarima iyo
dawesebuli, rogorc [yvelaze mZime
sasjeli] imdroindeli didi siRaribis
pirobebSi.
2009 63DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
magram Semdeg pretorebma dauSves, rom ziani Tavaddazaralebulebs SeefasebinaT ise, rommosamarTles im odenobis Tanxis gadaxdamiesaja [mopasuxisaTvis], ra odenobiTac ziansdazaralebuli Seafasebda, an ufro naklebiT, TumosamarTle amas saWirod CaTvlida. xoloTormeti dafis (tabulis) kanonebiT dawesebulisasjelebi ,,samarTaldarRvevisTvis~ (,,iniuria~) xmarebidan gamovida. magram pretoris mierdawesebuli sasjelebi ki, romlebsac,,sapatiosac~ (honoraria~) uwodeben, mosamarTleebis mier xSirad gamoiyeneba.
2009 64DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
da [dazaralebuli piris] Rirsebis xarisxisa da
patiosnebis Sesabamisad izrdeba an mcirdeba
[miyenebuli] zianis Sefaseba. sasjelis misjis
(,,kondemnacio~) dros amgvar gradacias arcTu
usafuZvlod iyeneben monis personasTan
dakavSirebiTac, ise, rom erTi sasjelia
dawesebuli im zianisTvis, romelic
[monaTmflobelis] meurneobis [saqmeTa]
mmarTvel monas miayenes, meore _ saSualo
SeZlebis da sxva sasjeli _ dabali kategoriis
an borkildadebuli monisaTvis.
2009 65DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
9. zianis miyenebis (,,iniuria~) simZimes afaseben(gansazRvraven) an qmedobis faqtidan(garemoebidan) gamomdinare, magaliTad, Tu erTipiri meores daWris an SoltiT cems; an [qmedobis] adgilis mixedviT, magaliTad, Tuziani TeatrSi, moedanze an pretoris Tvalwiniqna miyenebuli; an [dazaralebulis] personismixedviT, magaliTad, Tu ziani magistratsmiayenes, an, Tu ubralo adamianebma zianisenators miayenes, an, Tu bavSvebma _ TavianTmamas; gaazatebulebma (libertebma) TavianTpatrons.
2009 66DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
sxvagvarad Sefasdeba, [erTi mxriv], senatoris, mSoblisa da patronisaTvis miyenebuli zianida sxvagvarad _ gareSe piris da dabali rangisadamianisa. zogjer, samarTaldarRvevis(,,iniurias~) simZimis Sefasebisas, iTvaliswineben dazianebuli sxeulis nawilsac. magaliTad, rodesac Tvalia dazianebuli. mciremniSvneloba aqvs imis Sefasebas, Tu rogoriziani miayenes, [erTi mxriv], ojaxis mamas da, [meore mxriv], ojaxis vaJiSvils, radgan am ukanasknelisTvis miyenebuli zianic mZime[,,samarTaldarRvevad~ (iniuria)] Sefasdeba.
2009 67DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
10. dabolos, unda vicodeT, rom yvela saxis
zianis miyenebis SemTxvevaSi, dazaralebuls
SeuZlia sarCeli aRZras rogorc sisxlis
samarTlis, aseve samoqalaqo samarTlis wesiT.
Tu sarCeli samoqalaqo samarTlis wesiT aris
aRZruli, maSin jarima, rogorc zeviT vTqviT,
Sefasebis Sesabamisad ganisazRvreba. xolo Tu
sarCeli sisxlis samarTlis wesiT aris
aRZruli, maSin mosamarTle Tavisi
uflebamosilebiT mopasuxes eqstraordinarul
jarimas daadebs.
2009 68DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) deliqtebi
11. ,,iniuria-dan gamomdinare sarCeliT~ pasuxsagebs ara mxolod is piri, vinc [sxvas] zianimiayena, anu gaartya (cema), aramed isic, vinc amasganzrax xeli Seuwyo an daexmara, rom[dazaralebulisTvis] saxeSi muStiT dartymamieyenebinaT.
12. am sarCelis [Tavidanve] argamoyenebisSemTxvevaSi, igi Zalas kargavs da amitom, Tuvinme samarTaldarRvevis (,,iniuria~), e.i. zianismiyenebisTanave Tavisi nebiT sarCels araRZravs, maSin mas SemdgomSi, Tu igi inanebs, [rom ase moiqca], sarCelis aRZvra ukve aRarSeuZlia.~ instituciebi, wigni IV, tituli IV.
2009 69DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
kvazi deliqti (quasi ex delicto) iyo im
SemTxvevaSi rodesac saxeze ar iyo
arc xelSekruleba da arc
deliqtisaTvis damaxasiaTebeli
niSnebi, magram valdebuleba mainc
warmoiSveboda ise, TiTqos deliqts
qonda adgili.
2009 70DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
` Tu mosamarTle sasamarTlo davas kanonisdarRveviT gadawyvets, mas valdebulebasakuTriv deliqtidan (,,maleficio~) arekisreba. magram, vinaidan mas valdebuleba arc xelSekrulebidan ekisreba, da [imavdroulad] mosamarTle, Tundac ucodinarobiT, [magrammainc] gadacdomis Camden [pirad] ganixileba, amitom iTvleba, rom mis valdebulebas(pasuxismgeblobas) ,,kvazi deliqti~ (,,maleficio~) warmoSobs. da mas im odenobisjarimis gadaxdas miusjian, ra odenobasackeTilsindisieri mosamarTle am saqmisTvissamarTlianad CaTvlida.
2009 71DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
1. is piric, romlis sakuTari, naqiravebi an im
saxlidan (binidan), romelSic igi usasyidlod
cxovrobda, raime ise Camovarda an CamoiRvara,
rom sxvas ziani miayena, aseve ,,kvazi (TiTqos)
deliqtis (,,maleficio~) safuZvelze
pasuxismgebel pirad ganixileba, xolo igi
,,ara sakuTriv deliqtiT~ (maleficio~)
valdebuleba dakisrebul pirad imitom
ganixileba, radgan umravles SemTxvevaSi sxvis
bralze _ magaliTad, monis an bavSvis _ agebs
pasuxs.
2009 72DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
mas hgavs is piric, romelmac im adgilas, romelsac xalxi, Cveulebriv, gzadiyenebs, iseT rames dadebs an Camokidebs, romelmac, Tu igi Camovarda, SeiZleba, sxva pirs ziani miayenos. aseTSemTxvevaSi aTi oqros odenobis jarimaadawesebuli. xolo im SemTxvevisaTvis, rodesac raime Camovarda an CamoiRvara, miyenebuli zianis ormagi anazRaurebissarCelia dadgenili.
2009 73DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
xolo Tu Tavisufali adamiani
mokles, maSin ormocdaaTi oqros
odenobis jarimas niSnaven. magram
Tu igi cocxali (ga)darCa da
ganacxada, rom mas ziani miayenes,
maSin mas sarCeli im odenobaze
miecema, ra odenobasac mosamarTle
am saqmisTvis samarTlianad miiCnevs.
2009 74DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
saxeldobr, mosamarTlem undagamoiTvalos eqimebisaTvisgasamrjelod misacemi [Tanxisodenoba] da mkurnalobisaTvisgasawevi sxva xarjebi, garda amisa, imsamuSao dReebSi [asaRebi xelfasis] raodenoba, romelic man dakarga an [momavalSi] dakargavs imis gamo, romigi Sromisuunaro gaxda.
2009 75DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
2. Tu ojaxis vaJiSvili mamisgan calke cxovrobs
da misi binidan raime Camovarda an CamoiRvara,
an Tu man raime ise dado (dadga) an Camokida,
rom Camovardnis SemTxvevaSi [sxvas] safrTxes
uqmnis, maSin, iulianes Tanaxmad, mamis
winaaRmdeg raime sarCeli ar arsebobs, xolo
sarCeli Tavad vaJiSvilis winaaRmdeg unda
aRiZras. igive wesi unda daicvan ojaxis
vaJiSvilTan dakavSirebiT im SemTxvevaSic,
rodesac man, rogorc mosamarTlem, sadavo saqme
kanonis gverdis avliT (darRveviT) gadawyvita.
2009 76DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
3. aseve ,,kvazi deliqtze~ (,,maleficio~)
agebs pasuxs gemis mepatrone, mikitani an
mefunduke im ganzrax miyenebuli zianisa
da qurdobisaTvis, romelic gemze,
samikitnoSi an fundukSi Caidines, oRond,
Tuki raime saxis samarTaldarRveva
Tavad man ki ar Caidina, aramed erT-
erTma im pirTagan, romlebic gemze,
samikitnoSi an fundukSi msaxuroben.
2009 77DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) kvazi deliqtebi
imis gamo, rom mepatronis winaaRmdeg am sarCelsxelSekruleba ar warmoSobs, magramgaufrTxileblobisTvis (culpa) igi ramdenadmemainc agebs pasuxs, radgan mas samuSaod uwesoxalxi hyavda ayvanili, amitomac iTvleba, rommas pasuxismgebloba ,,kvazi deliqtis~ safuZvelze ekisreba. magram yvela am SemTxvevaSi warmoiSoba ,,qmedobis faqtidan(garemoebidan) gamomdinare sarCeli~, romelicmemkvidrezec gadadis, magram memkvidriswinaaRmdeg am sarCels ar iZlevian. instituciebi, wigni 4, tituli V.
2009 78DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
`monis mier samarTaldarRvevis CadenisSemTxvevaSi, magaliTad, Tu maT qurdobaan qonebis Zarcva Caidines, an vinmesziani an Seuracxyofa (iniuria) miayenes, maSin warmoiqmneba noqsaluri sarCelebi, romelTa meSveobiT monis mesakuTresnebarTva eZleva an SefasebiT dadgenilisadavo sagnis fasi gadaixados, an kidevzianis mimyenebeli mona [dazaralebuls] gadasces.
2009 79DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
1. xolo ,,noxa~ niSnavs pirs, romelmac zianimiayena, e.i. monas. ,,noxia~ ki _ TavadsamarTaldarRvevas (maleficio) _ magaliTad, qurdobas, zianis miyenebas, Zarcvas, Seuracxyofas (iniuria).
2. xolo savsebiT safuZvliania is, rom [monismesakuTres] zianis mimyenebeli monis[dazaralebulisTvis] gadacemis nebas rTaven, vinaidan ar aris samarTliani, rom monebisTavaSvebulobam, Tavad maT garda, maTsmesakuTresac ziani moutanos.
2009 80DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
3. monis mesakuTre, romlis winaaRmdegacmonis gamo sarCeli aRZres, am monisgadacemiT pasuxismgeblobisaganTavisufldeba. amasTan, igi monazesakuTrebasac samudamod gadascems. xoloTu mona fuls iSovis da im pirs, romelsacigi gadasces, zarals aunazRaurebs, maSinpretoris meSveobiT igi [monobidan] Tavisufldeba, Tundac monis mesakuTregaazatebis winaaRmdegi iyos.
2009 81DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
4. xolo noqsaluri sarCelebi dawesebuliaan kanonebiT, an pretoris ediqtiT, magaliTad, qurdobidan gamomdinaresarCeli dawesebulia Tormeti dafis(tabulis) kanonebiT, zianis miyenebidangamomdinare sarCeli _ akviliusiskanoniT. pretoris ediqtiT dawesebulia, magaliTad, ,,iniuria-dan~ (,,ukanonosamarTaldarRvevidan~) da qonebisZarcvidan gamomdinare sarCelebi.
2009 82DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
5. xolo yvela noqsaluri sarCeli im piriswinaaRmdeg aris mimarTuli, romlisxelisuflebasac samarTaldamrRvevieqvemdebareba, radgan, Tu samarTaldarRvevas Senimona Caidens, maSin, sanam igi Seni xelisuflebisqveS aris, sarCeli Sens winaaRmdeg iqnebawardgenili. Tu igi sxvisi xelisuflebis qveSgadava, maSin sarCelic im piris winaaRmdeggadadis; an, Tu mas gaaazateben, maSin sarCeliTviT mis winaaRmdeg iqneba uSualod wayenebulida zianis mimyeneblis [dazaralebulisaTvis] gadacema wydeba.
2009 83DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
meore mxriv, pirdapiri sarCeli noqsalur
sarCelSi gadadis. vinaidan, Tu,
magaliTad, Tavisufali adamiani
samarTaldarRvevas (noxia) Caidens da
Semdeg igi Seni mona gaxdeba /rac zog
SemTxvevaSi xdeba, rogorc Cven es
pirvel wignSi gadmoveciT/, maSin Sen
wagiyeneben noqsalur sarCels, romelic
manamde pirdapiri iyo.
2009 84DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
6. xolo Tu mona samarTaldarRvevas (noxia)
Tavisi batonis (monis mesakuTris) winaaRmdeg
Caidens, maSin araviTari sarCeli ar warmoiSoba,
vinaidan batonsa da im pirs Soris, romelic
mis xelisuflebas eqvemdebareba, ar SeiZleba,
rom raime valdebuleba warmoiSvas; da
amitomac, Tu mona sxvisi xelisuflebis qveS
gadava an Tavisuflebas miiRebs, maSin arc
Tavad mis mimarT da arc im piris winaaRmdeg,
romlis xelisuflebis qveSac igi ukve imyofeba,
sarCelis aRZvra ar SeiZleba.
2009 85DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi) noqsaluri pasuxismgebloba
aqedan gamomdinare, Tu sxvisi mona Sen winaaRmdegsamarTaldarRvevas (noxia) Caidens da Semdeg igiSeni xelisuflebis qveS aRmoCndeba, maSin sarCeliikargeba, vinaidan igi iseT mdgomareobaSi gadadis, romelSic is ar SeiZleba, rom arsebobdes. amitom, Tundac [Seni mona] Seni xelisuflebidangamovides, sarCelis wardgena mainc ar SegiZlia. zustad aseve, Tu monis mesakuTre Tavisi monismimarT samarTaldarRvevas Caidens, maSin monisgaazatebis an gasxvisebis SemTxvevaSic monismesakuTris winaaRmdeg raime sarCelis aRZvramonas ar SeuZlia.~ instituciebi, wigni IV, tituli VIII.
2009 86DAVIT BOSTOGHANASHVILI
romis samarTali (safuZvlebi)
quasi ex contractu
negotiorum gestio
negotiorum gestor
dominus
dominus negotii
solutio indebiti
delictum
iudicia publica
crimina
delicta publica
delicta privata
2009 87DAVIT BOSTOGHANASHVILI
poena
furtum
furtum manifestum
furtum nec manifestum
rapina
iniuria
quasi ex delicto
noxa
noxia
romis samarTali (safuZvlebi)
SekiTxvebi?gmadlobT
yuradRebisaTvis!gisurvebT warmatebebs!
2009 88DAVIT BOSTOGHANASHVILI
top related