rio lérez

LONXITUDE: 60 km

SUPERFICIE DA CUNCA: 449,5 km2

CONCELLOS: Forcarei, Cerdedo, A Estrada, Campo Lameiro, Cotobade, Barro e Pontevedra

CLIMAAtlántico, con precipitacións máis abundantes no curso alto.

RÉXIME: Pluvial. O mes de augas máis altas é febreiro e o de maior estiaxe, setembro.

CAUDAL: 21,2 m3/s

NACEMENTO: Monte do San Bento, na Serra do Candán, a 900 km de altitude.

ACIBEIRO

Andón (Forcarei) Ponte do Cregos (Forcarei)

Freixeira

Sorribas

O Lérez en Forcarei.

Castro

CERDEDO

nace na aba oeste da serra do Cando e xúntase co Lérez en Cerdedo.

Ponte de San Antón sobre o río Castro (Cerdedo).

Couto Laceiras

O Lérez en Pedre

O Lérez en Cerdedo

Quireza

nace nas Pedras Brancas (A Portela-A Estrada) e xúntase co Lérez pasado Pedre.

Río Vesacarballa, afluente do Quireza, en Sabucedo.

O Lérez entre San Xurxo de Sacos e Campo Lameiro.

O Lérez entre San Xurxo de Sacos e Campo Lameiro.

O Lérez en Lodeiro (Campo Lameiro)

Calvos

Maneses

O Lérez en Cutián

O Lérez en Gargallóns (Campo Lameiro)

O Lérez entre Calvelo (Cotobade) e Xeve (Pontevedra).

Almofrei

nace ao pé da serra do Cando e despois de 26 km de percorrido desemboca no Lérez en Bora (Pontevedra). É o afluente máis longo de de máis caudal do Lérez.

O Lérez en Bora

O Lérez en Monteporreiro-Pontevedra

O Lérez en Monteporreiro-Pontevedra

Lérez (Pontevedra)

PONTEVEDRA

RonsTomeza (Gafos)

Ponte da Condesa (Tomeza)

Esteiro do Rons

Encoro de Pontillón de Castro

DESEMBOCADURA: Ría de Pontevedra (Océano Atlántico)

XEOLOXÍAO Lérez descende desde a Serra do Candán con fortes pendentes encaixándose e abríndose repetidas veces ao longo dos seus cursos alto e medio, para discorrer lentamente no seu curso baixo. Forma un amplo esteiro no fondo da ría de Pontevedra.No seu percorrido abondan as fallas que dan lugar a numerosas fervenzas.

Canón do Lérez, entre San Xurxo de Sacos

(Cotobade) e Campo Lameiro.

FERVENZAS

Chamosa (Rego de Sorribas, Forcarei) Presqueiras (río Carballás-Castro)

Presqueiras (río Carballás-Castro)

Cavadosa (Río Seixo-Castro)

Pozo Sangoento (Río Seixo-Castro)

Pozo Fumegas (Río Seixo-Castro)

Río Vesacarballa (Quireza-Lérez)en Sabucedo.

Río Almofrei en Ponte Arrotea.

Río Almofrei en Arrotea. Río Almofrei en A Fontenova.

Río Almofrei en Bora.

Rego da Fillagosa (Lérez-Pontevedra)

FLORANos bosques do Lérez atópanse amieiras, salgueiros, freixos, sabugueiros, sanguiños, carballos e no curso baixo eucaliptos e mimosas. Nas augas remansadas hai espadainas, lirios, oucas, lentellas de auga, bricios, espigas de auga, Myriophylum, pe de boi... e nas beiras fentos (dentabrú, fento macho, fento femia, Blechnum...), herba salgueira, lúpulo, hedras, valdeba, silva, salgueiriño, amarelle, menta de auga, violeta, reina, adelfiña, molinia...

Molinia caerulea

Dentabrú ou Palla Real (Osmunda regalis) Senecio nemorensis

Lythrum salicaria

FAUNANas augas do Lérez hai troita, salmón, escalo, anguía, reo e na zona de influencia das mareas, muxes. Tamén hai unha boa representación de réptis, anfibios, aves, mamíferos e insectos.

Lontra (Lutra lutra) Picapeixes (Alcedo Athys)

ESPAZOS PROTEXIDOSO Lérez está protexido como Zona de Especial Protección dos Valores Naturais e LIC en dous tramos, o “Río Lérez”, desde San Xurxo de Sacos ata a cidade de Pontevedra, “Serra do Cando”, desde Cerdedo a Aciveiro e “Serra do Candán” nas proximidades do nacemento.

APROVEITAMENTOSubministro de auga para as poboacións, a agricultura e a industria, pesca, enerxía eléctrica.Hai centrais eléctricas no Lérez e no Almofrei.

A cidade de Pontevedra e varias vilas das dúas marxes da ría de Pontevedra abastécense de auga do Lérez e do encoro do Pontillón de Castro, no seu afluente o Rons.

Pontillón de Castro

MUÍÑOS

Río Vesacarballa en Sabucedo.Ponte do Crego (Forcarei)

Almofrei en ArroteaRego de Verducido

SERRADOIROS

Do Mestre, río Vesacarballa (Sabucedo).

Fábrica do Pitirro (Forcarei)

Fonte do Lérez: construída a comezos de século e actualmente abandoada. As augas abrollan a carón do río e empregáronse en bebida para problemas do aparello dixestivo.

Balneario de San Xusto (Cotobade). Pechou en 1934, aínda que algunhas persoas seguen empregando a súa auga. As augas abrollan ao pé do Lérez e empréganse en baños (para a pel) ou bebidas (para problemas dixestivos.

DATOS HISTÓRICOSAo longo do curso do Lérez consérvase un rico patrimonio etnográfico e histórico: mosteiros de Acibeiro (Forcarei) e Lérez (Pontevedra), pontes, muíños, serrerías, núcleo histórico de Pontevedra...

Mosteiro de Lérez Mosteiro de Acibeiro

Pontella no río Seixo.

PONTES

Ponte de San Antón (Cerdedo)

Arrotea (Río Almofrei)

Borela (Río Almofrei)

Ponte romana da Cavadosa (Río Seixo)

Ponte de Pedre, no Lérez

Pasos no Almofrei (Bora)

A Ponte do Burgo, a máis antiga das numerosas pontes que cruzan o Lérez en Pontevedra.A súa fundación atribúese ao mítico Teucro quen, rematada a Guerra de Troia, viaxou a Galicia onde fundou a cidade de Pontevedra. Mais a súa orixe é romana, formaba parte da vía XX onde asentaba a mansio Turoqua; no lugar atopáronse dous miliarios. Sufriu varias modificacións ao longo da historia.

TRADICIÓNS

Sempre te encontro lavandono río Lérez Lixeiro.Quen me dera ser o ríoonde te lavas primeiro (cantiga popular)

LENDAS

O río do Seixo (afluente do Castro-Lérez) forma unha ampla poza na que cae formando unha fervenza de 5 m de altura. Varias lendas falan da Serpe bichoca que garda un tesouro. Os que tentan collelo morren.

CURIOSIDADESEn Monteporreiro houbo, a comezos do século XX unha empresa que embotellaba augas dos mananciais medicinais que abrollan a carón do río co nome de “Augas do Lérez”.

PROBLEMASContaminación, presas que alteran o curso do río e os ecosistemas, especies invasoras...

MONTAXE E FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta