redaqtori: darejan wankotaze -...
Post on 22-Jul-2019
221 Views
Preview:
TRANSCRIPT
redaqtori: darejan WankotaZe
mxatvari: nugzar JoJuaSvili
kompiuteruli uzrunvelyofa: Salva muradaSvili
aravin icoda, rodis an ra viTarebaSi Seur-
Cies mas metsaxelad `Jestoka~.
jirkviviT dakunTuli tani hqonda. swrafad
dadioda da mkveTri mixvra-moxvriT gamoirCeo-
da. Telavis mziT garujuls, Tavi CaxuWuWebuli
TmiT hqonda dafaruli. saxe sul uRimoda da
Tvalebic raRacnair, ucnaur mzeras afrqvevda.
Tu dakvirvebiT CaxedavdiT, SeamCnevdiT, rom Tva-
lebis siRrmidan damcinavi da imavdroulad sas-
gvelebis sasaflao
gvelebis sasaflao4
tiki da boroti ram Semogcqeroda.
mezobeli qalebi Tu qaTmis dakvlas sTxovd-
nen da danas an walds miawvdidnen _ eg raSi
mWirdebao, gamoscrida xolme gameCxerebul kbi-
lebSi, waavlebda qaTams TavSi xels da mZlavrad
daiqnevda. mere cxeniviT Wixvinebda: `naxeT, nax-
eT... rogor farTxalebso~. iqneb amitomac Sear-
qves `Jestoka~.
Tavisze oTxi-xuTi wliT umcros bavSvebTan
uyvarda TamaSi. advilad imorCilebda da Tavis
nebaze `acekvebda~ maT. bavSvebs ar moswondaT
masTan TamaSi, magram SiSi da ridi hqondaT da
usityvid asrulebdnen yovel mis neba-survils.
zafxulis ardadegebze TiTqmis yovel meore
dRes jgufad midiodnen sabanaod alazanze.
iq e.w. Saqrianis xidTan hqondaT SerCeuli
erTi adgili, sadac mdinare mdored moedinebo-
da da sacuraodac kargi pirobebi iyo. wylidan
amosulebi gaiSxlarTebodnen xolme riyis cxel
qvebze da goWebiviT ibrawebodnen.
`Jestokas~ uyvarda liTonis uzarmazari
fermebiT Sekruli xidis sul zeda nawilze as-
vla. gacxelebul liTonze micocavda fexSiSve-
li. maRla asuli karga xans idga xolme da yur-
adRebiT aTvalierebda wylis zedapirs. bavSvebi
SiSiT Sescqerodnen rva-cxra metris simaRleze
mdgoms da xmisamouReblad elodnen mis Semdgom
vaxtang WankotaZe 5
moqmedebas.
raRac momentSi `Jestoka~ Cabuqnavda, dai-
qnevda sxeuls da wingawvdili xelebiT isariviT
erWoboda wyalSi. imxela talRa aifofreboda
xolme, rom gegonebodaT dinamiti aafeTqeso.
moSorebiT amoyvinTavda da marcxena xeliT na-
pirisken micuravda; meore, maRlaawvdil xelze
ki gveli hyavda Semoxveuli yelSi waWerili
cera da saCvenebeli TiTebiT. gveli igrixeboda,
iklakneboda da kuds iqnevda, magram rogor gaeq-
ceoda `Jestokas~ rkinis marwuxebiviT CaWidebul
TiTebs.
ambobdnen, alaznis talRebs xSirad moaqvs
patara Savi gvelebi xemcenareebiT da qva-Ror-
RiT naSenebi napirdamcavi jebirebidan, gansa-
kuTrebiT didwvimianobis Semdego.
bavSvebi aqeT-iqiT gaifantebodnen da SiSis-
gan gafarToebuli TvalebiT Soridan ucqerdnen
`Jestokas~. is ki moxerxebulad, xelis Zlieri
daqneviT cxel qvebze daanarcxebda xolme gvels
da Tu erTi daxeTqebiT ver gaafrTxobinebda
suls, mere qviT uWeWyavda Tavs; gamarjvebuliviT
maRla aswevda xelebs da isev fermaze micocavda
morigi gvelis dasaWerad. ase grZeldeboda mTe-
li zafxulis ganmavlobaSi. bavSvebis sayvareli
adgilis garSemo mravlad eyara WianWvelebisa da
sxva mwerebisagan gvelebis gamoxruli ConCxebi.
gvelebis sasaflao6
gvelebis sasaflaod monaTles ubnis biWebma
is adgili.
gadioda wlebi. biWebi daizardnen, daam-
Tavres skola da mimoifantnen sxvadasxva umaR-
les saswavleblebSi.
omis Savma Rrubelma moqufra Telavis cac.
`Jestoka~ frontze gaiwvies; moxucma, avadmyofma
dedam erTaderTi samkuTxa baraTi miiRo misgan.
es iyo da es. TiTqmis Tormeti weli `Jestokas~
Sesaxeb araviTari cnoba ar arsebobda. aravin
icoda cocxali iyo Tu mkvdari.
rogorc iqna dabrunda. saxlis kari aWedili
daxvda. mezoblebs miebarebinaT miwisTvis SimSil-
siciviT da dausrulebeli lodiniT dauZlure-
buli avadmyofi dedamisi. marjvena xelis muWaSi
hqonda CabRujuli cremlebiT dambal-gacrecili
samkuTxa werilio, uyvebodnen `Jestokas~ mezo-
blebi.
mezoblebisTvis xSirad uTqvams `Jestokas~:
`bevrjer Cavxede sikvdils TvalebSi, oTxjer
damWres da tyvedac Camigdes, magram mainc ga-
davrCi da davbrundi. RmerTma ar gamwira~. mere
gaixdida welszeviT da cnobismoyvare mezoblebs
uyveboda Zveleburad garujul torsze moSuSe-
buli Wrilobebis istorias.
alaznis napirze, gvelebis sasaflaosTan,
zustad im adgilTan, sadac ubneli biWebi iyrid-
vaxtang WankotaZe 7
nen xolme Tavs _ patara baRi SemorCa `Jesto-
kas~ ganadgurebul ojaxs. wyali uxvad iyo da
mosavalic baraqiani icoda. adrian gazafxuli-
dan gvian Semodgomamde iq iyo da sarCo-sabade-
beli mohyavda. iSviaTad Tu gamoCndeboda Telav-
Si, isic maSin, roca bazarSi mihqonda gasayidad
xil-bostneuli. navaWriT SeiZenda xolme saWiro
produqtebs da ramdenime dRiT isev gauCinarde-
boda.
Telavelebma SeamCnies, rom `Jestoka~, bolo
dros, gansakuTrebiT etaneboda WaWis arays.
xSirad unaxavT ugonod mTvrali. erTxel ki xma
dairxa qalaqSi _ `Jestoka~ momkvdarao. zustad
ki aravin icoda, rodis an ra viTarebaSi. ab-
mobdnen, monadireebs unaxavT Zlieri wvimis dros
qoxSi TavSesafareblad misulebs. kisris areSi
ori Sav-wiTeli, Sesiebuli laqa emCneodao.
Telavis poliklinikis eqimebs erTxmad dau-
dasturebiaT _ gvelebis mier aris dakbenilio.
gvelebis sasaflao8
aseTi metsaxeliT icnobda mas samaskomliani
sofeli. maT Tvalwin gaizarda mcireasakSive um-
Soblebod darCenili bavSvi. sofeli patronobda
da zrdida. visac riT SeeZlo exmareboda, mxarSi
edga. kargad axsovT soflelebs, rogor gaistumres
pirvel klasSi. uxarodaT, rom gzaze daayenes da
momavalSic apirebdnen mzrunvelobas, magram dai-
aknatune
`mrwams, rom ars ena ram saidumlo...~
(n. baraTaSvili)
vaxtang WankotaZe 9
wyo meore msoflio omi da saerTo, totalurma
gaWirvebam Tavisi daRi daamCnia yvelas da yove-
lives. yoveldRiuri sarCo-sabadeblis ZiebiT da-
kavebuli aknatune xSirad acdenda gakveTilebs da
sagrZnoblad CamorCa Tanatolebs.
Semoglejil-SemofleTili tansacmeli Zlivs
ufaravda sxeulis nakvTebs. fexisgulebi erT-
Tavad dabeJil-dasisxlianebuli hqonda Zirdax-
vretili qalamnebis gamo. Tmebi WuWyiani da abur-
duli hqonda mudam. gemrieli Wama icoda. Tu vinme
samadlod miipatiJebda, Tvalis daxamxamebaSi ga-
dasanslavda yvelafers xelis misawvdomze. gan-
sakuTrebiT uyvarda Semwvari varia. erT jerze
ar hyofnida erTi tabaka. norC Zvlebs didi xniT
aknatunebda ise, rom madas uRvivebda aramWameleb-
sac ki. xSirad uTqvams RimiliT _ variis Zvlebis
knatuni erTramed miRirso. albaT amitomac Sear-
qves soflelebma metsaxelad `aknatune~.
mdinaris gaRma, patara sofelSi Soreuli na-
Tesavi hyavda aknatunes. gio papas eZaxda yvela.
alali SromiT cxovrobda da patiosnebiTa da gu-
luxvobiT iyo gamorCeuli.
xSirad unaxavT dilaadrian Tavis Soreul
naTesavTan mimavali aknatune, romelsac jvalos
tomara hqonda xolme mxarze gadagdebuli. so-
flelebi fiqrobdnen _ gio papa kargad daanayrebs
da aqeTac rames gamoatans erTi-ori dRis sakmaris
sanovageso.
gvelebis sasaflao10
sacodavi sanaxavi iyo aknatunes ezo-kari.
beletaJis tipis erTsarTuliani, naxevradxis
saxli mTvrali kaciviT gadaxriliyo cal mxares
da ifiqrebdiT, sadacaa waiqcevao. kramitebi er-
Tianad dalewili iyo da wvima Cadioda. xis aivnis
iatakis ficrebi dabzarul-dagrexili iyo da Tu
sifrTxiliT ar moiqceoda kaci, SeiZleba kiser-
ic moetexa. patara ezoSic yvelaferi areul-da-
reuli iyo da nagavs mihqonda iqauroba. erT-erTi
fanjris mina Camtvreuli iyo da Tu zafxulSi sa-
siamovnod uberavda niavi, zamTarSi Wirda sicivis
SeCereba. aknatune xan baliSs Catenida xaxadaRe-
bul CarCoSi da xanac muTaqas. arc mina iSove-
boda da arc minis gamomWreli iyo vinme.
wamoizarda aknatune. xma dauboxda da zeda
tuCi RinRliT daefara. kolmeurneobaSi daawye-
bines muSaoba. xeli gaanZrie, Torem SimSiliT
mokvdebio, urCevdnen mezoblebi. guli ver daudo
muSaobas. xSirad acdenda samuSaos, riTac sayve-
durs imsaxurebda xelmZRvanelebisgan. SimSilis
SegrZneba gamudmebiT awuxebda da gio papasTan
mouxSira siaruls. dilaadrian midioda masTan
da gvian saRamoTi brundeboda.
yvela sofels aqvs Tavisi TavSeyris adgile-
bi. am sofelSic ramdenime adgilas saRamoobiT
ikribebodnen xolme SromiT daRlili kolmeurn-
eebi da aTas rameze msjelobdnen da kamaTobdnen.
xandazmuli mamakacebi frontis ambebs gadascem-
vaxtang WankotaZe 11
dnen erTmaneTs _ radioSi mosmenili da gazeTeb-
Si amokiTxuli informaciis mixedviT; qalebi ki
saWirboroto sayofacxovrebo sakiTxebis `mimox-
ilviT~ iyvnen dakavebulebi da qoqolas ayrid-
nen hitlersa da mis damqaSebs; arc frontidan
miRebul samkuTxa baraTebs tovebdnen uyur-
adRebod da daRupulTa ojaxebsac TanagrZnobas
ucxadebdnen.
_ qalebo, wamoiwyo marTam; es yvelaferi gas-
agebia, magram imas ra vuyoT, rom melia SemoeCvia
Cvens sofels da qaTmebs iparavs. am bolo erT
TveSi ukve sami varia gaqra, ver mivageni gzas da
kvals.
_ ui, mec mindoda am sakiTxze meTqva. CaerTo
Tebrole.
ori dRis win Cemi sayvareli qoCora varia
davkarge. iseTi lamazi iyo, rom av Tvals ar dae-
naxveboda. saubarSi CaerTo venera.
_ amaswinaT wisqvilSi viyavi da Cemi yuriT
movismine zemoubneli qalebis Civili _ sistemat-
urad ikargebian qaTmebi, gansakuTrebiT ki moyvin-
Cilebuli variebio. fiqrobdnen, rom melia SeeCvia
maT saqaTmeebs.
_ axla Cemic moismineT, gaemzada saTqmelad
baRdadaanT maro. Cemi dedamTili gvewvia amaswi-
nad, xom iciT _ soflis TavSi cxovrobs; hoda
SemomCivla, am bolo dros qaTmebi ikargeba Cven
ubanSio.
gvelebis sasaflao12
_ hoo... saqmis codniT aRniSna, aqamde Cumadmj-
domma makrinem. Tu soflis yvela ubanSi ikargeba
qaTmebi, e. i erTi ar iqneba is oxeri melia; albaT
bevrni ariano, daamTavra saTqmeli da gaagrZela
kalTaSi agrovili matylis CeCva.
imsjeles da ixmaures qalebma da daiSalnen.
qaTmebi ki kvlav ugzo-ukvalod ikargebodnen. dRe
ar gavidoda, rom romelime ubanSi ar dakargu-
liyo varia.
gamwardnen qalebi da kvlav Seikribnen sa-
gangebod.
_ Cveni aknatune xom ar xelmrudobs, ha... _
ikiTxa marTam.
_ ara, qalo, eg balRi aseT rames ar ikis-
rebs.
_ ra vici, Zalian rom uyvars variis Zvlebis
knatuni, iqneb sulma wasZlia.
_ sada aqvs magis Tavi, mag ubedurs; Tumca
`eSmaki wylis feriao~, xom uTxvamT brZenebs.
_ hoda SevamowmoT, magaze advili ra aris.
amden varias ise rogor daklavs da SeWams, rom
kvali ar datovos ezo-karSi!?
_ gio papasTan rom wava, mivideT aknatunesTan
saxlSi da davaTvalieroT misi binisa da ezos
yvela kuTxe-kunWuli.
asec moiqcnen, magram veraferi eWvmisatani
ver aRmoaCines. ufro metic _ sinanuli igrZnes
TavianTi saqcielis gamo. es ra codva aviReT Cven
vaxtang WankotaZe 13
Tavze, rogor davwameT cili obladgazrdil bi-
Wso. daulages saxlic da ezoc. sul gaaprial-
gaakriales yvelaferi. mzrunveli qalebis xeli
daamCnies gapartaxebul ezo-kars da miaSures Ta-
vianT saxlebs gawbilebulebma, magram Sinaganad
gaxarebulebma imiT, rom qurdobaSi ar iyo Ca-
reuli maTi sayvareli aknatune.
variebi ki kvlav ikargebodnen.
daaxloebiT erTi Tvis Semdeg, gvian RamiT
mezoblebs samyuraanT saxlis mxridan SemoesmaT
kacis xmamaRali ginebisa da qalebis wyevla-krul-
vis xmebi. maTi axladSeZenili nagazic yefa-Rre-
niT iklebda iqaurobas.
ra iyo, mixo, ra moxda, gasZaxes mezoblebma.
_ modiT, xalxo, modiT naxeT Tqveni TvaliT,
qaTmis qurdi daviWireT, Cemma `bomboram~ ivaJka-
ca.
`bomboras~ miwaze daegdo aknatune da mZime
TaTebiT daswoloda mkerdze.. iqve idga Tofmo-
marjvebuli mixoc. qalebis wyevlas aRar hqon-
da dasasruli. Tavmomwone uSvelebel mamalsac
mousvenroba etyoboda. garSemo utrialebda miwa-
zegarTxmul aknatunes da cdilobda rogorme Cae-
niskartebina. erTTavad kotkotebda da frTebze
dezebs ilesavda.
milicielma raionis centrSi gadaiyvana akna-
tune. erT kviraSi gaasamarTles. SeekiTxnen, ro-
gor axerxebdi, rom kvals ar stovebdio. aknatu-
gvelebis sasaflao14
nem upasuxa: `gio papas gverdiT xanSiSesuli qali
cxovrobs, naTela; qmar-Svili frontze ibrZvis.
bumbulis baliSebsa da leibebs keravs da imiT
irCens Tavs. yvela qaTami masTan mimyavda _ bum-
buls is itovebda, me ki wilad Semwvari tabaka
meloda~.
gaukvirdaT samarTaldamcavebs. ifiqres da
gaiTvaliswines ra misi mcirewlovaneba da is,
rom gaWirvebul qalbatons exmareboda da mx-
olod SimSilis gamo qurdobda _ eqvsi TviT gag-
zavnes Soreul tyeSi SeSis dasamzadebel punqt-
Si, iZulebiT samuSaoze.
sofelSi variebi aRar ikargebodnen. dro
nela gadioda. soflelebi ukve sinanuliT sau-
brobdnen _ ase ar unda dagvesajao. ra iqneboda,
rom weliwadSi erTxel TiToeul komls erTi
varia mieca im RormucelasTvis, gana ra dagvak-
ldeboda iseTio. magram gviani iyo. aknatune ukve
ixdida Tavis sasjels.
erTi ucnauri ramec SeniSnes sofelSi. xSir-
ad gaigonebdiT:
_ qalo, diliT sakenkis Wamas rom morCebian,
mogrovdebian Cemi qaTmebi erTad da ase dajgufe-
buli sadRac midian da saRamos aseve jgufad
brundebian.
_ Cemi qaTmebic ase iqceviano, daamatebda
meore. mamali CaudgebaT xolme saTaveSi da baR-
bostnebisa da orRobeebis gavliT sadRac uCi-
vaxtang WankotaZe 15
nardebian. vaxSmobisas ki uklebliv bdundebian.
_ zemoTubnelebic igives amCneveno, daamateb-
da mesame.
droTa ganmavlobaSi am ambavsac mieCvivnen da
yuradReba ar miuqceviaT. imas ki fiqrobdnen _
albaT kai Wia-Ruas miagnes sadmeo.
amasobaSi eqvsi Tvec gavida da aknatune
gauSves saxlSi, Tan gaafrTxiles: `soflelebs
bodiSi mouxade da patieba sTxove. ecade, rom Se-
girigdnen. patiosan Sromas mohkide xeli, Torem
sxva SemTxvevaSi mkacrad dagsjiTo~.
midioda saxlisken aknatune da fiqrobda:
`am sofelSi aRar mecxovreba, Tavi momeWra; avi-
Reb Cem bargi-barxanas da gio papasTan gadaval
sacxovreblad. roca mominaxula, aki miTxra: Cem-
Tan gadmodi, Svilo, sacxovreblad, marto var da
xmis gamcemi meyolebao.
Robe-Robe, TiTqmis SeumCnevlad miadga ezos
WiSkars. gaiara patara ezo da erTianad moryeu-
li xis samsafexurian kibeze Sedga fexi. aivani
swrafad gaiara. SeamCnia skintlis kvali, ro-
melic aivnidan Camtvreuli fanjrisken midioda;
Tumca SigniT oTaxSi marTlac rom saocari su-
raTi daxvda,
mamapapiseul magidaze axorebuli skint-
lis gorebi lamis swvdeboda ablabudebmodebul
sadenze Camokonwialebul gadamwvar naTuras.
gvelebis sasaflao16
paraskevs, saRamos, lado guldamZimebuli da
sulierad ganadgurebuli brundeboda samsaxuridan
saxlSi. kargad axsovda TaTbiris yoveli wvrilman-
ic ki. axalma direqtorma ise galanZRa da Seura-
cxyo, rom Tu iqve ar gauskdeboda guli _ ar egona.
axlac mkafiod esmis misi sityvebi: `arafris gam-
keTebeli Sen ar xar, tyuilad gaZlev xelfass, unda
Seigno, rom Seni dro wavida... axla sxva droa da
sxva moTxovnebi...~
mexi dascemoda is erCivna. sayvareli koleqtivis
winaSe sastikad daamcires da abuCad aigdes. wyalSi
Zveleburi saaTi
vaxtang WankotaZe 17
gadauyares ocdaTxuTmetwliani SemoqmedebiTi moR-
vaweoba respublikis damsaxurebul inJiners.
milaslasebda saxlisken da garSemo verafers
da veravis amCnevda. manqanam santimetrebSi Cauqrola
fiqrebSi Cafluls. netavi damjaxebodao, gaifiqra
uneblieT.
saxlSi aravin eloda martoxelas. ori Tvis win
miwas miabara avtokatastrofaSi daRupuli meuRle
da erTaderTi Svili. xmis gamcemi aRaravin darCa.
erTaderTi cocxali arseba, mas rom eloda, iyo say-
vareli ZaRli tago. ukve Svidi welia erTad cxov-
robdnen da kargadac ugebdnen erTmaneTs.
tago erTianad Savi bewviT iyo dafaruli. kis-
ris garSemo, tanze da TaTebze ki TeTri laqebi
hqonda, rac Zalian moswonda lados. saocrad go-
nieri da mSvidi xasiaTis iyo TeTrsayeloiani da
TeTrTaTebiani tago.
TiTqmis yovel dilasaRamos daseirnobdnen ax-
lomdebare skverSi, avdari iyo Tu dari. samsaxuri-
dan dabrunebul lados aucileblad ezos WiSkar-
Tan xvdeboda kudis qneviTa da kuntruSiT.
im saRamos lados ar hqonda ZaRlis gaseir-
nebis Tavi. gulaRma miwoliliyo sawolze da Wers
Sescqeroda milululi TvalebiT.
saSineleba trialebda mis Tavze. arasdros
miuyenebiaT aseTi Seuracxyofa; Zneladgadasatani
tkivili miayenes isedac martoddarCenils da ojaxu-
ri tragediiT ganadgurebul kacs.
gvelebis sasaflao18
rogorRa mivides samsaxurSi, an ra uTxras im
adamianebs, romlebTanac ramdenime aTeuli weli
eweoda nayofier samecniero moRvaweobas, ris das-
turic gaxldaT mis kabinetSi warmodgenili medle-
bi, diplomebi, sigelebi, samecniero Sromebi, gamo-
gonebebi da saavtoro wignebi.
uyvarda Tavisi samuSao kabineti lados _ pa-
tara da myudro. mravali idea da hipoTeza daibada
am kabinetSi da ganxorcielda praqtikaSi.
gaaxsenda is dRec, rodesac aq, zustad am kabi-
netSi, siyvarulSi gamoutyda misive laboratoriis
mecnier-muSaks, momaval meuRles.
iwva gulaRma da tkbil mogonebebSi Cafluls
SeumCnevlad CaeZina.
TeTrlaqebiani Savi tago mousvenrad cqmutavda
da wkmutunebda, magram lados misi aRar esmoda; sao-
cari sizmris labirinTebSi daborialobda da gasas-
vlels eZebda...
grigali mZvinvarebda. fesvebianad mogleji-
li xeebi futkariviT ireoda da sazarlad Rmuo-
da. lado wyvdiadSi mihqroda didi siCqariT, xanac
gakaSkaSebul sivrceSi xvdeboda da gafarToebuli
TvalebiT akvirdeboda yvelafers. raRac eklebiani
wanazardebi ukawravda saxesa da sxeuls. tansacmeli
erTianad Semoglejoda. aSkarad esmoda Weqa-quxilis
xmac. mere Tavsxma wvimac wamovida. xeebis gadaxlar-
Tuli fesvebidan gamobobRda raRac ucnauri arseba.
adamianis pirsaxe hqonda xSiri wveriT dafaruli.
vaxtang WankotaZe 19
gaCeCili grZeli Tmis boloebi alis enebiviT far-
fatebda wyvdiadSi. Zlier niangisebr kuds mZlavrad
iqnevda; SigadaSig WuWyian da Zlier eSvebs aCenda
da CaxleCili xmiT roxroxebda; TeTri fraki ecva
kiserze mWidrodSemosasltuli Savi sayeloTi da
aseve Savi yoSebiT. Savi sayelo ise mWidrod hqonda
Semorkaluli, rom lamis axrCobda. Tvalebi gad-
mokarkloda da saSineli xmiT, yvaviviT dasCxaoda
Tavze. mere iersaxe Seicvala da axali direqtoris
pirsaxiT moevlina lados. megafoni CaebRuja da gah-
kioda: `unda moSorde~, `Senma matarebelma Caiara~,
`aRaraferi gesaqmeba CvenTan~, urCxulis kuds iqnev-
da, TiTqos mis garSemo mofarfate xeebs igeriebdao,
fesvebianad rom moeglija raRac Zalebs.
lados moeCvena, rom Savi sayelo axrCobda saz-
arel moCvenebas. ixrCoboda da Tan imuqreboda _
`gaemzade, unda wagiyvano iq, sadac Seni colSvili
gelodeba da Seni winaprebi ganisveneben...~
diriJoriviT iqnevda SavyoSebian xelebs, TiTqos
surda moewesrigebina is qaosi, mis garSemo rom suf-
evda im ukidegano wyvdiadSi.
_ me arsad vapireb wasvlas, gaubeda ladom.
_ Sen vin gekiTxeba, mbrZanebeli me var aq, _
CaixiTxiTa da banjgvliani xelebiT wre Semoxaza.
lados ironiiT Caecina da cnobismoyvareobiT
hkiTxa, mainc rodis an rogor unda wamiyvanoo da
sulmouTqmelad daeloda pasuxs.
ucbaT raRac Savi Rrmuli gamoCnda da urCxu-
gvelebis sasaflao20
lismsgavsi sazareli arseba Sig gauCinarda. cota
xnis Semdeg SurduliT nasroli qvasaviT amovarda
im Rrmulidan; erT xelSi didi saaTi eWira, meore
xeliT ki Sav sayelos eqaCeboda, rom rogorme Camoeg-
lija, Torem sadacaa daaxrCobda.
ai, xom uyureb am saaTs, axla dilis eqvsi saa-
Tia; dros gaZlev rom Tavi moiwesrigo; Tu sur-
vili gaqvs anderZi dawere, wveri gaiparse, sufTa
tansacmeli Caicvi da madianadac isauzme. Tormet
saaTze moval da wagiyvan; sizustis moyvaruli var
da ar dagaRalateb. icode, ar vxumrob, damijere da
Seasrule rasac geubnebi; zustad Tormet saaTze...
Tormet saaTze... Tormet saaTze... gaimeora ramden-
jerme adamianis pirsaxianma monstrma da gauCinarda.
mere wyvdiadi TiTqos gaqra da naTelma daisadgura.
Savi Rrma ormo sadRac gadaikarga; aRarc mofar-
fate xeebis Rrial-grialis xmebi esmoda lados da
aRarc saSineli Cxavili im urCxulisa, romelsac
Savi sayelo axrCobda. cota moeSva gulze; ifiqra, _
Tavi davaRwie sazarel samyaroso da frTxilad mi-
moixeda Tavis garSemo, sakuTar saxlSi iyo da Sveba
igrZno, magram sul erTi wamiT. saSineleba axla mis
sawolTan ijda, xelSi didi saaTi eWira da Caxle-
Cili xmiT isev Tavisas gaiZaxoda: `Tormetze, zus-
tad Tormetze...~ mere ucbad karebi gaibraxuna da
gaqra.
braxunis xmaze gamoeRviZa lados. oflSi
curavda, guli saSinlad ucemda. iqve sawolTan iwva
vaxtang WankotaZe 21
tago da TvalebSi Sescqeroda. lados raRacnairi
ucxo SegrZneba daeufla _ TiTqos sxva qveyanaSi
iyo, TiTqos veRar scnobda Tavis binas; aRarc tago
eCveneboda Zveleburad alersiani da mSvidi.
ZaRlis kisris garSemo Semosaltulma zolma
sizmari gaaxsena. axlaRa SeamCnia, rom gauxdelad
dawolila. Tavbru exveoda da gulisrevis SegrZne-
ba awuxebda. Zlivs wamoiwia sawolidan. xelebis
kankaliT, rogorc iqna, gaixada ofliT gaJRenTili
tansacmeli da abazanisken walaslasda. tago fexeb-
Si eblandeboda da gamudmebiT wkmutunebda.
wveris parsvis dros isev gaaxsenda sizmari.
saswrafod gamorTo eleqtrosaparsi _ rogor, im
monstris miTiTebas vasruleb?! ara, ara... me xom
yoveldiliT viparsav wvers, is ra SuaSia... fiqrobda
da sarkeSi icqireboda, veRar icno Tavisi Tavi _
Tvalebi sadRac siRrmeSi Cavardnoda, quTuToebis
qveS momcro tomrebi gasCenoda, axal-axali naoWebiT
daseroda saxe da nikapic SeuCereblad ukankalebda.
tago mousvenrad darboda oTaxidan oTaxSi da
ladosTvis aqamdeucnobi xmiT wkmutunebda. arasdros
unaxavs lados aseTi aforiaqebuli da Sewuxebuli
tago. kiserze gadausva xeli. isev sizmari gaaxsenda.
monstri warmoudga Tvalwin; isic gaixsena, rom mas
kiserze Savi salte lamis axrCobda; netav, ra iyo?! _
gaifiqra es da wvaleb-wvalebiT mZimed CaeSva Tavis
sayvarel savarZelSi.
mze ukve sakmaod amoscdenoda horizonts. ̀ modi,
gvelebis sasaflao22
axla visauzmeb da tagosac mivarTmev Tavis sayvarel
nugbars~ _ gaifiqra ladom da SekrTa. isev sizmrad-
nanaxi gaaxsenda `madianad isauzmeo~. Tvalwin war-
moudga sazareli arseba WuWyiani didi eSvebiT da
kiserze moWerili Savi sayeloTi. tanSi gaaJrJola
da erTianad akankalda. Zlivs wamodga savarZlidan
da samzareulosken wavida.
gaWirvebiT Caylapa ramdenime lukma, tagom ki
piri ar daakara Cveul ulufas da isev aforiaqe-
buli wkav-wkaviT darboda oTaxidan oTaxSi. mere
karebisken gaiqca wkmutun-wkmutuniT da saxelurs
miswvda TeTrlaqiani TaTebiT.
kargi, kargio _ miaZaxa ladom; wavideT da vi-
seirnoT Cven parkSi.
siaruli Zalian gauWirda lados. Zlivs miaRwia
SeCveul adgilamde, ZaRls sabeli Sexsna da mZimed
daeSva skamze.
saamo niavi qroda da simSvide sufevda garSemo.
lados arsebaSi ki saSineleba trialebda.
isev sizmari da isev is saocari monstri,
romelsac xan urCxulis iersaxe hqonda da xanac
adamianis _ isev ise dasCxaoda Tavze da Rrena-Rre-
niT imuqreboda.
mTlad dauZlurebuli Canda lado. saSinel
tkivils grZnobda mkerdis areSi. TvalT daubnel-
da, TiTqmis veRarafers xedavda. Rrmad CaisunTqa da
isev autaneli tkivili. sagnebs gaorebulad xedavda,
guli ereoda da sunTqva uWirda. mere, rogorRac
vaxtang WankotaZe 23
dalanda Tu rogori gaSmagebiT qeqavda tago buC-
qebis ZirSi wlobiT dagrovebul-gatkepnil neSompa-
las. dainaxa rogor amoaTria miwis siRrmidan raRac
nivTi, kuntruSiT miurbenina da fexebTan daugdo.
Zveleburi saaTi aRmoCnda, jibis saaTi, didi ZewkviT.
bevrs ewvala lado akankalebuli da Zvaltyavadq-
ceuli TiTebiT, magram veradaver axada sarqveli.
erTianad daJangebuliyo korpusic da Zewkvic.
eh, vin icis rodindelia; netav vin iyo misi pa-
troni; axla aseTebs aRar atareben. aq rogor gaCnda
an rogor... fiqrobda lado da Tan gulze iWerda
xels, saSinel tkivils grZnobda...
rogorc iqna wamodga. muxlebi ekeceboda. Zlivs
miaRwia ezomde. tago xan win miuZRoda da xan gverdiT
misdevda. kibis moajirs CasWida xeli da fexi Sedga
safexurze, magram tani veRar azida da ukan gadavarda.
gulisSemzaravi ymuili wamoiwyo tagom. mezo-
blebi Segrovdnen lados ezoSi. gamoiZaxes sapa-
trulo samsaxuri da saswrafo daxmarebis brigada.
patrulis oficerma lados frTxilad gauxsna mar-
jvena muWi da yuradRebiT SeaTvaliera jibis Zvele-
buri saaTi.
eqimebi mkerdis masaJs utarebdnen lados, ma-
gram amaod. guli samudamod gaCerebuliyo.
verc patrulis oficerma aamuSava gaCerebuli
da erTianad CaJangebuli saaTi. roca danis wveriT,
rogorc iqna axada sarqveli, SeamCnia, rom isrebi
Tormetis niSnulze iyo miJangebul-gaqvavebuli.
gvelebis sasaflao24
Tvaluwvdeneli samyaro miliardobiT TviTmna-
Ti Tu mziTganaTebuli sxeulebiTaa savse. maT Soris
ukve cnobilebis did nawils sakuTari saxeli aqvs
miniWebuli misi aRmomCenis pativsacemad. es saxelebi
samudamod aris CabeWdili kacobriobis istoriaSi.
arc abasTumnis observatoriis astronomebi
isxdnen gulxeldakrefilni da aTeuli wlebis gan-
mavlobaSi akvirdebodnen cis kabadons, raime axlis
aRmoCenis imediT.
mZlavr teleskopTan uwyveti, dReRamuri mori-
axali varskvlavi
vaxtang WankotaZe 25
geoba iyo dawesebuli. dakvirvebiT isinjeboda dRis
Tu Ramis cis xiluli monakveTebi. aravin icoda vis
gauRimebda bedi. arada, nebismieri axali sxeulis
aRmoCena niSnavda sadisertacio Temaze muSaobas,
samecniero xarisxs, Tanamdebobriv winsvlas, sax-
elis ukvdavyofas da sxva privilegiebs.
nika badriZe aT welze metia, rac swavlobda da
akvirdeboda cas. TiTqmis zepirad icoda calkeuli
mnaTobebis Tu Tanavarskvlavedebis adgilmdebareoba,
moZraobis traeqtoriebi, maT Soris manZilebi, maTi
sikaSkaSis xarisxi, orbitaluri sibrtyeebis daxra,
xilul monakveTSi maTi Sesvlisa Tu gamosvlis dro
da mravali sxva niuansi. albaT sakuTari xelisgulis
reliefs ar icnobda ise kargad, rogorc Ramis cas.
ianvris saSineli yinvebi idga. observatoriis
mTavar teleskopTan Ramis morigeobam mouwia ni-
kas. dakvirvebis centralur punqtSi akrZaluli
iyo gamaTbobeli xelsawyoebis CarTva, radgan op-
tikuri linzebi SeiZleboda daorTqliliyo, rac
gaaZnelebda mnaTobebze dakvirvebas.
nikas cxvris tyavis qurqi ecva. yurebiani qudi
matylis SarfiT hqonda ormagad Semoxveuli ise,
rom mxolod cxviri da Tvalebi uCanda. nabdis Ce-
qmebSi hqonda Cayofili Salis ormagi windebiT daT-
bunebuli fexebi. maRal savarZelSi moxerxebulad
ijda da okularSi iWyiteboda gamudmebiT.
Ramis caze ki ukve meramdene aTasjer erTimeo-
ris miyolebiT Cndeboda da qreboda nikasTvis kar-
gvelebis sasaflao26
gad cnobili suraTebi, Targebi, ganlagebebi, moxa-
zulobebi da moZraobebi. mosabezrebelic ki iyo
nika badriZesTvis yoveldRe amis aTi-TerTmeti
wlis ganmavlobaSi yureba, magram pasuxismgeblobis
grZnoba da raime axlis aRmoCenis imedi amoZravebda
mas da isic mTeli arsebiT daZabuli ganagrZobda
dakvirvebas. cxviris wveriT grZnobda yinvas, Torem
tanze ar scioda, piriqiT, ise iyo SefuTuli, rom
scxeloda kidec. uwyvetma daZabulobam, zedmetad-
SemTbarma sxeulma da simartovem Tavisi gaitana da
nika badriZes tkbilad CaeZina. caze ki yvelaferi
ise iyo, rogorc mravali wlis ganmavlobaSi.
Ramis ori saaTi iqneboda, roca raRac Sinagan-
ma mZlavrma biZgma gamoaRviZa CaZinebuli astrono-
mi. CaaSterda okulars da TiTqos gaSeSdao. ucbad
daibna da ver mimxvdariyo Tu sad imyofeboda. Tva-
lebi mZlavrad moifSvnita, SejanjRarda mTeli sx-
euliT da isev okulars eca. misTvis zedmiwevniT
kargadcnobil varskvlavTa jgufi ise aRar gamoiy-
ureboda, rogorc yovelTvis. Tvalebs ar ujerebda;
mis win raRac saocreba xdeboda. varskvlavTa jgu-
fis ganlagebaSi raRac Secvliliyo da nikasTvis
ukve cxadi gaxda, rom aRmoCenasTan hqonda saqme.
gansakuTrebuli sibrwyinvaliT gamoirCeoda jgu-
fis ganlagebaSi SeWrili axali varskvlavi. nika
sabolood gamoerkva da mZlavrad Camohkra rkinis
xelketi aivanze Camokidebul relsis naWers, rac
niSnavda sagangebo situacias. urtyamda da urty-
vaxtang WankotaZe 27
amda, rac Zali da Rone hqonda, saxlebSi ainTo
Suqi, axmaurda daba abasTumani, xalxis nakadi daiZ-
ra observatoriisken. SigniT ki nikas megobari mec-
nier-muSakebi aqeT-iqiT askdebodnen, darbodnen da
Cqarobdnen, rom suraTi gadaeRoT axali varskvlav-
isTvis. aRmoCnda, rom saamisod ar iyvnen momzadeb-
ulebi. nika teleskops ar Sordeboda da gahkioda _
Cqara, Cqara, ar gagvaswroso. rogorc iqna moZebnes
firi, gaawyves aparatura da `axladSobils~ gad-
auRes ramdenime suraTi.
male gamoCnda observatoriis direqtoric. igi
tanisamosis sworebiT, saswrafod Sevarda mTavar
damkvirvebel saTavsoSi, okulars CamoaSora nika
da mTeli arsebiT CaaSterda Ramis cas.
bevri gadaiReT, yoveli wami daafiqsireT, ar
gagegceT, yoCaRad iyaviT, _ gaiZaxoda xmamaRla.
aravin icoda, ramden xans darCeboda axali
varskvlavi xilul areSi, an gamoCndeboda kidev
odesme?! aravin araferi icoda mis Sesaxeb. misi Ses-
wavla da yovelmxrivi gamokvleva jer win iyo da
es misia, pirvel rigSi, Tavis Tavze unda aeRo nika
badriZes, romlis cxovrebaSic daiwyo axali da is-
toriulad yvelaze ufro mniSvnelovani etapi.
aurzaurSi, xmamaRal aRtacebul SeZaxileb-
Si, milocvebsa da xvevna-kocnaSi Tavs daaTendaT
observatoriis garSemoSeyril daba abasTumnis
macxovreblebs da observatoriis mecnier-muSakebs.
amasobaSi ca ganaTda da ̀ axladSobili~ varskvlavi
gvelebis sasaflao28
uxilavi gaxda sxva varskvlavebTan erTad.
arnaxuli zeimi sufevda abasTumanSi. Tbilisi-
dan Cavidnen mecnierebaTa akademiis warmomadgenlebi
da observatoriis TanamSromelTa naTesav-megobrebi.
sami dRe grZeldeboda qeifi. bolomde dailia,
Tuki ram sasmeli arsebobda abasTumanSi da mis max-
loblobaSi arsebul maRaziebSi Tu kerZo marnebSi.
bolo ar uCanda milocvebs, sadRegrZeloebs,
cekva-TamaSs, simReras da keTil survilebs. mTeli
abasTumani erT did sufrad iyo gadaSlili daTo-
vlil da moyinul tyian gorakebze.
mxolod meoTxe dRes gaaxsendaT, rom saWiro
iyo, dakanonebuli tradiciis Sesabamisad, telegra-
mis gagzavna saerTaSoriso centrSi, raTa axali
varskvlavis aRmoCenis faqti dafiqsirebuliyo qa-
rTveli astronomis saxelze.
TavSi Semoirtyes xeli _ es ra dagvemarTao da
moamzades yvela masala. gaagzavnes telegrama da
daurTes saWiro masalebic.
ori dRis Semdeg miiRes pasuxi: `didad va-
fasebT Tqvens Sromas da warmatebas, magram varskv-
lavis aRmomCenis statusi miekuTvneba germanel as-
tronoms, romelmac aTi wuTis Semdeg Segvatyobina
axali varskvlavis dabadeba. pativiscemiT, saerTa-
Soriso asociaciis prezidenti~.
mogvianebiT gairkva, rom germanelma astronom-
ma axali varskvlavi sami saaTiT gvian SeamCnia, vi-
dre nika badriZem.
vaxtang WankotaZe 29
iaponelebma da Cinelebma Seqmnes Cais mza
produqciis axali saxeoba e.w. burTula Cai. Cveu-
lebrivi Caisagan, romelsac wvrili, dagrexili
Cxirebis forma aqvs, axal saxeobas hqonda dagrex-
ili patara zomebis burTulebis forma (mrgval-
marcvlovani) da gamoirCeoda saukeTeso xarisxo-
brivi maCveneblebiT. burTulovanma Caim moipova
saerTaSoriso aRiareba.
sabWoTa kavSirma yurebi cqvita _ rogor
unda gvajobono da gadawyvita saswrafod Seeqmna
analogiuri, oRond ufro ukeTesi xarisxis bur-
Tula Cai.
burTula Cai
gvelebis sasaflao30
rogorc Cais warmoebaSi erT-erT mowinave
qveyanas, saqarTvelos, gamoeyo uzarmazari Tanxa.
problemis gadawyveta, centraluri komitetis
specialuri direqtiviT, daevala daba anaseulis
(ozurgeTi, yofili maxaraZe) Cais kvleviT-samec-
niero instituts.
Seiqmna mecnier-muSakTa (biologebi, ekono-
mistebi, teqnologebi, damproeqteblebi, agronome-
bi, konstruqtorebi, titesterebi...) ocdaaTkaciani
samuSao jgufi da daiwyes saqme.
samuSao jgufis liderTa Soris iyo ga-
mocdili mkvlevari da gamomgonebeli Sarkovskic,
romelic maRali mecnieruli azrovnebis garda,
gamoirCeoda sxarti gonebiT, klasikuri musikis
codniT, mxatvrobis niWiT da TviTmyofadi iumor-
iT. Sarkovskis sazogadoebaSi yofna siamovnebas
hgvrida yvelas. amasTan, misgan yovelTvis moelo-
dnen raRac saintereso siurprizs.
problemis gadawyvetis procesi mdored mim-
dinareobda. eqvsi Tve gavida da sasikeTo araferi
Canda. fuli ixarjeboda, magram perspeqtiva ar
isinjeboda. mecnier-muSakebi arxeinad, rom ityvi-
an, hari-haraloTi ixarjebodnen, aqaoda weliwad-
naxevari kidev gvaqvs da raRacas movifiqrebTo.
`zemodan~ sagangaSo signali gaisma da institutis
direqtorma SeniSvnac miiRo.
gaxSirda TaTbirebi, momravlda SeniSvnebi
da sayvedurebi, imata fusfusma da uZilo Ramee-
vaxtang WankotaZe 31
bma, magram amaod. amasobaSi miiwura erTi weli.
isaxeboda saxsrebis umizno da araefeqturi xar-
jvis perspeqtivebi, rac kargs arafers uqadda
mecnierTa jgufs da piradad institutis xelmZR-
vanelobas.
isev TaTbirebi, isev mzardi daZabuloba, isev
uazro fusfusi, warumateblobis erTmaneTze ga-
dabraleba da bolos sruli uimedobac. sworad
am situaciaSi xma gavarda daba anaseulSi, rom
Sarkovskim miagno problemis gadawyvetis gzas da
teqnologiac daazusta da Sesabamisi manqana-dan-
adgarebis eskizuri proeqtebic Seqmnao.
saerTo sixaruls sazRvari ar hqonda. winas-
war zeimobdnen gamarjvebas, erTmaneTs ulocavd-
nen da emadlierebodnen Rvawlmosil inJiners,
rom sircxvilisgan ixsna samecniero-kvleviTi in-
stituti.
direqtorma saswrafod daniSna samecniero
sabWos sagangebo sxdoma, romlis winaSec unda
warmsdgariyo Tavisi siaxliT inJiner-gamomgone-
beli Sarkovski.
auditoriaSi teva ar iyo. mecnier-muSakTa
garda, gafarToebul sxdomas, gamonaklisis saxiT,
eswrebodnen daba anaseulis rigiTi macxovreble-
bic. mowveulni iyvnen saministros xelmZRvanele-
bic. amaRlebuli ganwyoba sufevda darbazSi.
Sarkovski ar Canda. institutis direqtori nervi-
ulobda, saxe aswiTleboda da wamdauwum wyals
gvelebis sasaflao32
svamda.
ai isic. gamoCnda samecniero prestiJis `gad-
amrCenic~. iRliaSi didi gragnili hqonda gaCrili.
Cveuli, swrafi nabijebiT midioda tribunisken da
rogorc yovelTvis Rimili dasTamaSebda saxeze.
direqtori wamodga, welSi gasworda da omax-
ianad mimarTa gamomgonebels _ gTxovT mogvax-
senoT Tqveni gamogonebis Sesaxeb.
Sarkovskim moimarjva Wikartebi, gaSala grag-
nili da swrafad miamagra dafaze.
darbazSi samariseburi siCume Camovarda. mou-
lodnelobisgan xma CavardnodaT da gaSterebu-
li TvalebiT Sescqerodnen dafaze gakruls. in-
stitutis direqtors guli ise wauvida, rom xmis
amoReba veRar moaswro.
warmodgenil eskizebze ki wverebiani Txa
misdgomoda Cais mwvane foTliT daxunZlul
transportiors, gemrielad Seeqceoda Zvirfas
nedleuls, ReWviTa da coxniT miaqanebda kuWisken
da gadamuSavebis Semdeg mrgvali burTulebis
saxiT gamohyofda bunebrivi gziT.
Sarkovski imave wuTSi daiTxoves Tanamdebo-
bidan, direqtori ki daaqveiTes rigiT laboran-
tamde.
vaxtang WankotaZe 33
aloes gamyidvelebi
adriani gazafxuli idga. Zveli Tbilisis erT-
erTi xalxmravali ubnis sadalaqosTan, dilis mziT-
gamTbar kedels zurgiT miyrdnoboda ori Suaxnis
mamakaci da gamvlel-gamomvlelebs mudaris mzeriT
uTvalTvalebda.
daWmuWnuli, WuWyiani da alag-alag dakerebu-
li tansacmeli ecvaT. wvergauparsavebi, aburZgnuli
TmebiTa da moReRili gamxdari mkerdiT _ sacodavi
sanaxavebi iyvnen. CaxleCili xmiT saubrobdnen da
Tan asanTis ReriT eCaliCebodnen frCxilebqveS Ca-
kirul mravaldRian WuWys.
araerTxel mdgaran aq da bednieri SemTxvevis
molodinic bevrjer gamarTlebiaT, roca sadalaqoSi
mavani fuliani Sesula da maTTvisac uCuqebia `paxme-
liaze~ gamosasvleli. axlac idgnen da elodnen.
_ dRes raRac cudi dRea, Tqva erTma da mokan-
kale xelebiT jibeebis qeqva daiwyo.
_ unda gavuZloT, lodinis meti ra dagvrCenia,
_ gamoepasuxa meore.
_ me meti aRar SemiZlia, Zalian cudad var,
raRac unda viRonoT, _ Tqva pirvelma da nabiji
gadadga trotuarze momavali axalgazrdisaken: ̀ Tu
SeiZleba sigareti momawevineT~. ki batonoo, uTxra
axalgazrdam da Ria kolofi gauwoda. ̀ erTsac amo-
viReb ZmakacisTvis~ _ Seevedra gamvlels da Wu-
Wyiani TiTebiT da frCxilebiT gadaqeqa kolofis
gvelebis sasaflao34
SigTavsi.
_ sigareti ras gviSvelis... vis mivadgeT, ara-
vin gagvimarTavs xels, yvelasi raRac gvmarTebs...
madliani `biZac~ aravin Cans, lamis gavgiJde, ise
cudad var...
_ modi vcadoT, iqneb gavyidoT rame.
_ me aRaraferi damrCa saxlSi, yvelaferi gavy-
ide; guSin rom CarCoiani suraTi mivasyideT viRac
profesors _ is iyo bolo, aRaraferi maqvs iseTi...
_ saxlSi, did qoTanSi, erTi mcenare izrdeba,
mgoni aloes eZaxian, grZeli xmaliviT foTlebi aqvs.
_ yvavili vis rad unda, Tu Zma xar; sxva
moifiqre rame...
_ amboben, samkurnalo Tvisebebi aqvso...
_ hoo... midi, gamaita...
_ gamovitan, magram Cven ubanSi ver gavyidiT,
bazarSi unda waviRoT...
_ wavideT...
sakolmeurneo bazris SesasvlelSi, orive mxa-
res, uamravi jiSisa Tu feris mravalnairi yvavili
iyideboda, saTiTaod da Taigulebad Sekruli. ras ar
naxavdiT aq. myidvelic bevri iyo da gacxovelebuli
vaWrobdnen gamyidveli qalebi. morcxvad aituznen
WiSkarTan da xan erTs eWira qoTani xelSi da xan
meores. mTxovneli TvalebiT Sescqerodnen Semsv-
lel-gamomsvlels da elodnen `Tavis~ klients.
rogorc iqna, erTi WaRarosani qalbatoni Se-
Cerda maT win.
vaxtang WankotaZe 35
_ ra Rirs Tqveni aloe?
gaocdnen, xma ver amoiRes, ar hqondaT mofiqre-
buli, Tu ra unda daefasebinaT gasayidi saqoneli.
_ oci maneTi unda, dedijan, kapiki ar daak-
ldeba, _ CaxleCili xmiT gamoepasuxa qalbatons
ufro gamxdari da WigosaviT awowili.
_ Zalian Zviria... ise, ramdeni wlisaa Tqveni
aloe. _ ar eSveboda WaRarosani qalbatoni.
axla ki sul daibnen aloes gamyidvelebi, if-
iqres da ver mixvdnen, ratom interesdebodnen al-
oes asakiT.
_ sul sami wlisaa, qalbatono. norCi da qor-
faa, _ Tqva iman, romelic `Zalian cudad~ iyo da
Jangiani, oRro-CoRro kbilebi gamoaCina.
_ ar gamodgeba, mas jer kidev ar aqvs SeZenili
samkurnalo Tvisebebio, _ saqmis codniT warmosTq-
va qalbatonma da gascilda iqaurobas.
_ es ra hqeni, rogor daafrTxe klienti?!
_ ra vici, aba, ra mepasuxa, saidan vici ramdeni
wlisaa.
_ albaT, mcenareebic adamianebiviT wlebis gan-
mavlobaSi iZenen saukeTeso Tvisebebs, hoda, raki
adamianebi ormoci wlis asakSi brZendebian, iqneb...
_ ra Rirs Tqveni aloe? _ miuaxlovda maT
xanSiSesuli mamakaci, meuRlisTvis minda sam-
kurnalod...
_ iafad mogcemT, uars rogor getyviT... _ awyo-
bil xmaze miagebes vaigamyidvelebma, _ sul oci
gvelebis sasaflao36
maneTi dagijdebaT, Tu gnebavT saxlamdis wamo-
giRebT.
_ ise, ramdeni wlisaa Tqveni aloe?
_ ase, ormoci-ormocdaxuTi wlisa iqneba, kar-
gi jiSisaa.
_ uh, gadaberebuli yofila, Torem fasi ar meZ-
vireba, _ Caiburtyuna mamakacma da bazris siRrmeSi
Seabija.
sagonebelSi Cavardnen aloes gamyidvelebi. ra
eqnaT, aRar icodnen.
yvavilebis gamyidveli qalebi almacerad uc-
qerdnen maT. mixvdnen, vin iyvnen da xan dascinodnen
da xanac SecodebiT gamamxnevebel replikebs es-
rodnen.
_ SexedeT, erTi, am sacodavebs, ras hgvanan...
_ kaci rom yvavilebis gayidvas daiwyebs, aba,
is ra kacia...
_ neta, mqondes navaWri, rom mivugdo da Cacecx-
lon myrali arayi da a.S.
bolos erTi qali miuaxlovda da maTi gareg-
nuli ieriT SeZrwunebulma mimarTa:
_ Tqve sacodavebo, ara grcxveniaT, sad moipa-
reT, rom hyidiT; Tqve uqnarebo. Sroma gezarebaT,
xom... imdeni, xom mainc unda icodeT, rom aloe eqvsi-
Svidi wlidan iZens samkurnalo Tvisebebs... tyuili
xom mainc unda gexerxebodeT, Tqve bedovlaTebo.
gauxardaT aloes gamyidvelebs;
_ sadac orjer vTqviT tyuili, erTic vcadoT,
vaxtang WankotaZe 37
_ Tqva awowilma.
_ vTqvaT da vTqvaT, ra menaRvleba, emand
dabadebis mowmoba ar mosTxovon Cvens aloes, _
gamoepasuxa niSnismogebiT meore.
didxans idgnen mkerdze qoTanmiyudebuli.
aradaaRar gamoCnda aloes klienti. is iyo imedga-
cruebulebma xeli Caiqnies da ubanSi dabrune-
bas apirebdnen, roca erTi maRali axalgazrda,
romelsac Tvalebi eSmakurad uRimoda, miuaxlovda
maT, raRacnairi amreziT SeaTvaliera da gamomwvevi
kiloTi da cinizmiT mimarTa:
_ mezobeli avadmyofi qalisTvis minda es aloe,
ramdeni wlisaa da ramdeni unda CagacecxloT, Tqve
aramzadebo, Tqvena...
_ Svidi wlis win Cemi xeliT Cavrge am qoTanSi,
_ daiwyo awowilma.
_ yoveldRe wyals vusxmadiT Svidi wlis gan-
mavlobaSio, _ CaerTo meore. axla gamxmari foT-
lebis Secla, miwis gafxviereba, Sewamvla, agronom-
Tan konsultaciebi...
_ kargiT, morCiT tyuilebis laparaks, ai, Tqven
aTi maneTi da movrCeT vaWrobas, _ moWriT uTxra
maRalma qeraTmianma axalgazrdam da wiTeli Tum-
niani CasCara muWaSi.
xma CauvardaT mucelSi aloes gamyidvelebs
sixarulisgan _ rogorc iqna gveSvelao.
gamarjvebulis ieriT gadaxedes yvavilebis
gamyidvel qalebs da faci-fuciT gaemarTnen gas-
gvelebis sasaflao38
tronomisken _ iq egulebodaT arayi `staliCnaia~.
_ xom magra movatyueT is aylayuda, ha...
_ aba, Sen ra magari yofilxar, rogor moax-
erxe amdeni tyuilis Tqma...
_ eh, Zmao... xom gagigonia `gaWirveba miCvene da...~
_ ara da ra magrad vaWameT; im sulelmac dai-
jera; sadac Tavisi daitrabaxos, iq Cvenica Tqvas, _
xiTxiTebda awowili.
_ rac marTalia, marTalia _ magrad mo-
vatyueT; kidev kargi am ubnelebi ar varT, arsad
gadagveyaros...
saubar-saubriTa da ZunZuliT Sevidnen gas-
tronomSi, ori `staliCnaia~, ori `kilka tomatSi~
da Savi puri moiTxoves da ulvaSebian, brge ageb-
ulebis gamyidvel kacs xeliskankaliT gadaawodes
daWmuWnuli wiTeli Tumniani.
_ ise, ra magrad movatyueT is aylayudao, _
erTi kidev Caiqirqila awowilma da ratomRac gamy-
idvelis ulvaSebs miapyro gamoSterebuli mzera.
gamyidvelma zizRiT aaTvalier-CaaTvaliera
klientebi da mere wiTel Tumnians CaaSterda.
_ ui, Tqve uvargisebo, Tqve damplebo, yalbi
fuli gindaT SemomaCeCoT; vin gindaT moatyuoT,
me?! aba, gaeTrieT aqedan, manam lamazebi xarT, me
Tqveni... _ daiRriala ulvaSebianma da moWmuWnuli
wiTeli Tumniani esrola TavpirismtvreviT gareT
gavardnil aloes gamyidvelebs.
1978 w.
vaxtang WankotaZe 39
reJimis eqo
patiosani da ganaTlebuli mSoblebis ojax-
Si izrdeboda gurami. adreuli asakidan daewafa
wignebs. misgan waukiTxavi araferi rCeboda. ax-
loblebi did samecniero karieras uwinaswarm-
etyvelebdnen da asec moxda _ saSualo skolisa
da universitetis warCinebiT damTavrebis Semdeg
muSaoba daiwyo samecniero-kvleviT institutSi
da ukve ormoci wlis asakSi TvalsaCino mecni-
erad Camoyalibda. miRweuliT ar kmayofildeboda
da ganagrZobda intensiur moRvaweobas axal-axali
mecnieruli mwvervalebis dasapyrobad.
es is dro iyo, roca komunistebma isroles
kidev erTi lozungi ̀ mecniereba warmoebas~ da dai-
wyo Teoriuli codniT SeiaraRebuli kvalifici-
uri samecniero kadrebis gadanawileba samrewvelo
Tu sasoflo-sameurneo obieqtebze. guramic moay-
oles am talRaSi da roca man Tavis Sekaveba sca-
da, mkacrad miuTiTes: `Cven, komunistebs arafris
unda gveSinodes; Tu gagiWirdeba, dagexmarebiT, aq
ara varT?!~
gurami mainc yoymanobda, magram megobrebma
urCies da isic Seudga erT-erTi qarxnis direqto-
robas.
im wlebSi totaluri xasiaTi hqonda meqr-
Tameobas, korufciis WaobSi RrmadCafluli qveya-
gvelebis sasaflao40
na suls Rafavda, iyideboda yvelaferi: atestati,
diplomi, cnoba, amonaweri, daskvna, manqanis marT-
vis mowmoba, Tanamdeboba da sindis-namusic ki.
gauWirda qarxnis marTva gurams. qrTams arc
iRebda da arc aZlevda. CamoiSala wlebis ganma-
vlobaSi moqsovili aReb-micemis vertikali. amas
mohyva nedleulis mowodebis xelovnuri Sefer-
xebebi da bunebrivia _ gegmis sistematuri Seus-
rulebloba.
gurami ki mainc ganagrZobda moZvelebuli qa-
rxnis modernizacias, teqnologiuri procesebis
daxvewas, axali teqnikiT aRWurvili laborato-
riis mowyobas da infrastruqturis ganviTarebaze
zrunvas, radgan fiqrobda, rom sxvanairad ver uz-
runvelyofda produqciis maRal xarisxs da mis
konkurentunarianobas.
magram vin acala?!
xan biuros sxdomaze akritikebdnen, xan sax-
alxo kontrolis komitetSi ibarebdnen, xanac safi-
nanso ganyofilebaSi `arigebdnen~ Wkuas da xan ki
trestis mmarTvelis kabinetSi `wuravdnen~ da moZ-
Rvravdnen. uCiCinebdnen: `saqmes mixede, SeeSvi mag
mecnierebas, miwaze daeSvio~.
gafuWda kaci, daumZimda xasiaTi, gulCaTxrob-
iloba moeZala. aRar icoda, ra eqna. amas yovelives
isic daemata, rom revizias revizia mosdevda; Tav-
dayira dadga qarxana. gadawyvita gancxadeba dae-
wera wasvlaze, magram ar gauSves _ `nu imizezeb
vaxtang WankotaZe 41
raRac-raRaceebs, ̀ saqmes mixedeo~ miaxales ukmexad
da Tan araorazrovnad ucacunebdnen erTmaneTs
cera da saCvenebel TiTebs.
saamqroebis saqmosnebma kaci miugzavnes _
`midi, daarige, aswavle, rogor moiqces, Torem
Cvenc dagvRupavs da Tavis Tavsaco~.
guramis studentobisdroindeli Zmakaci aR-
moCnda is kaci _ cnobili quTaiseli saqmosani.
mTeli Rame isaubres ojaxur sufrasTan. is
Rame gaxda gardamtexi guramis cxovrebaSi. daiwyo
guramisaTvis Sinaganad yovladmiuRebelis da-
sawyisi. erTi Tvis Semdeg, roca aiRo, rac `ekuT-
vnoda~ da yvelas Camouriga, visac ra `ergeboda~
_ Zlivs miaRwia saxlamde. jer Seacia da mere ki
sicxem auwia kritikul zRvramde. sami dRe log-
inSi iwva. eqimebma nerviuli stresis diagnozi
dasves, Tumca warmodgena ar hqondaT gamomwvev
mizezebze.
male yvelaferi `Tavis adgilze~ dajda. ori
wlis ganmavlobaSi guramim SeiZina axali saxli
da gaaforma biZaSvilis deidaSvilze. simamrs
`ayidina~ manqana. mama-papiseuli aveji Secvala
prestiJuli importuliT. ojaxSi momravlda Zvir-
faseuloba. wyneTSi daiwyo agarakis mSenebloba.
yovelTve iZenda modur frangul kostiums. Tbili-
sis `dinamos~ dahyveboda safexburTo bataliebze.
kviraSi orjer mainc dros atarebda saukeTeso re-
stornebSi da a.S.
gvelebis sasaflao42
saocari metamorfoza ganicada guramis
pirovnebam. adre saocrad keTili, Tavmdabali da
patiosnebiTa da mosiyvarule xasiaTiT cnobili
gurami daviwyebas miscemoda. `axali~ gurami uCveu-
lod mkacri da uxeSic ki gaxda TanamSromlebis
mimarT; dasCemda sixarbe da momxveWveloba; moeZa-
la cinizmi; gaTamamda da gayoyoCda zomaze metad;
zemodan dauwyo yureba yvelas; aiTvisa laqucisa
da mliqvnelobis xelovneba; bolo dros mis qmede-
bebSi Tavi iCina RvarZlisa da siborotis niSneb-
mac ki.
direqtorobis sami wlis Tavze trestis
mmarTvelad dauniSnes vinme evtix kalistratoviCi
(am droisTvis guramsac ̀ petroviCad~ mimarTavdnen,
rac Zalian moswonda).
Tavidanve aiTvalwula axalma mmarTvelma gu-
ram petroviCi. raRac ar moswonda guramis qmede-
bebSi; gansakuTrebiT ki aRizianebda misi Tavaw-
yvetili siTamame da zedmeti TviTdajerebuloba.
ar ikmara tradiciuli `stavka~ da gurams mosTxo-
va yovelTviuri misatanis gaormageba. guramim uari
stkica.
ar momitan da gancxadebas momarTmev wasv-
lazeo, mkvaxed mouWra evtix kalistratoviCma.
sami wlis win rom eTqvaT guramisTvis _
gancxadeba dawere da wadio _ siamovnebiT daTanx-
mdeboda, magram axla?!
`mada rom WamaSi modis~ _ kargad icoda gura-
vaxtang WankotaZe 43
mim. evtix kalistratoviCi emuqreboda, magram gur-
ams imedi hqonda im adamianebis, visTanac yovelTvi-
uri misatani mihqonda da fiqrobda `fexebsac ver
momWamso~.
qarxanaSi isev mouxSires reviziebma. erTi
jgufi midioda, meore modioda. sam TveSi xuTjer
daluqes saamqroebi, sawyobebi da buRalteria; rit-
midan amovarda warmoeba. isev biuros sxdomebi da
isev kontrolis komitetSi gamoZaxebebi, muqarebi,
rCevebi da miTiTebebi. isev gawyda aReb-micemobis
vertikaluri jaWvi, rac kargs arafers uqadda di-
reqtors.
guramim moikrifa Zal-Rone, daimorCila emo-
ciebi da sami Tvis misatani erTad miarTva kalis-
tratoviCs Zveli ̀ stavkiT~, Tan daayola _ mogitane
da kvlavac mogitan, rogorc adre momqonda da Se-
meSvi, ufro maRali `stavkis~ momtani ar varo.
ar SegeSvebi da tyuilad imedi nu geqneba.
xval saRamos Svid saaTze momitan erTi amdens
kidev, sxvagvarad ar iqneba, iq, `zemoT~ ase Txou-
lobeno, _ damarcvla kalistratoviCma da saCvene-
beli TiTi Werisken aswia. axla Tavisufali xar,
meti ar mcalia.
kargio, gamoscra kbilebSi guramim da da-
boRmil-gaborotebuli gavarda quCaSi.
im saRamos uSiSroebis samsaxurSi Seiara gu-
ramim. karga xans dahyo iq. gvian RamiT dabrunda
saxlSi, magram veRar daiZina erTianad daZabulma
gvelebis sasaflao44
da aforiaqebulma. xvalindel dReze fiqrobda ga-
borotebuli.
kabinetSi daniSnul droze miutana guramim,
rasac misgan moiTxovda mmarTveli da Cveulebi-
samebr Cado kalistratoviCis mier, viTomda sxva
mizniT gamoweul ujraSi. arc damSvidobebia, Cu-
mad gavida mosacdelSi da iq dayovnda.
ori wuTic ar iqneboda gasuli, roca uSiS-
roebis samsaxuris muSakebi swrafad Secvivdnen
kabinetSi da moulodnelad Tavs waadgnen fulis
daTvlaSi garTul kalistratoviCs (fulis daT-
vla did siamovnebas aniWebda mmarTvels; xSirad
uTqvams _ mwvadis suns fulis suni mirCevniao).
Sekvris Suagulidan amoiRes erTi asmaneTiani
da cxvirwin aufriales. fulze viRacas flomas-
teriT waewera `Sxamad Segergoso~.
misaRebSi mjdomma guram petroviCma dainaxa
rogor Secvivdnen kabinetSi saswrafo daxmarebis
eqimebi.
erTi kvira gaaCeres evtix kalistratoviCi re-
animaciis ganyofilebaSi. erTi Tvis Semdeg ki gaas-
amarTles da TxuTmeti wliT ukres Tavi Soreuli
magadanis maRaroebSi. kidev erTi Tvis Semdeg ki
trestis mmarTvelad ministrs warudgines guram
petroviCis kandidatura _ gamocdilia da warmate-
buli; qicic icis da qicmacurico.
vnaxoTo, orazrovnad Cailaparaka ministrma
da iqve, kolegiis sxdomazeve misca gurams ramden-
vaxtang WankotaZe 45
ime saqmiani rCeva.
aTi weli imuSava guram petroviCma trestis
mmarTvelad. am xnis ganmavlobaSi erTi ubralo
SeniSvnac ar miuRia ̀ zemodan~; gavlenian pirovnebad
iqca qveyanaSi, Sinaur kacad iqna miRebuli elita-
rul ojaxebSi. uamravi adamiani scemda pativs da
isic iferebda.
xarbia adamianis guli. ministroba Caifiqra
da didixania Sinaganadac emzadeboda. Tumca kar-
gad icoda, rom mxolod mzadeba ar iyo sakmarisi.
arc is aviwydeboda, rom ministrobas ar iZlevian
`lamazi TvalebisTvis~ da rom saubari iqneboda
warmoudgenlad did Tanxaze.
ormocdaaT wels miRweuli guram petroviCi
zomaze metad gasuqda. ormagi Rababi gauCnda da
Ripic qamarze gadmoekida. bolo dros sunTqva
uWirda da kibeebze asvlisas orTqlmavaliviT
qSinavda. eqimebma ramdenjerme dauniSnes gulis
samkurnalo wamlebi, radgan gauxSirda ariTmiis
faqtebi.
gansakuTrebuli sixarbe dasCemda yoveldRiur
cxovreba-yofaSi. arafers da aravis uwevda anga-
riSs. Tavawyvetili JiniTa da `xeleCos~ principiT
agrovebda saministrodan `dakanonebul~ Tanxas da
araferze ixevda ukan. rom ityvian, tyavs aZrobda
daqvemdebarebaSi myof warmoebaTa xelmZRvanelebs.
yovelTviurad axal-axal, gazrdil `stavkebs~
moiTxovda da yvelas `gafuWebiT~ emuqreboda.
gvelebis sasaflao46
mobezrdaT `stavkis~ mimtanebs guram petrovi-
Cis gaumaZRroba da aRviraxsnili gamomZalveloba.
gadawyvites, rogorme Tavidan moeSorebinaT kaci-
mmarTveli, romelsac, bolo dros, wurbelac ki
Searqves.
samarTaldamcav uwyebebSic imata ukmayofile-
bam _ ise aRar moaqvs, adre rom mohqondao.
SabaTis Rame wyneTis agarakze gaatara guram
petroviCma. kviras, diliT adre, aq unda moetanaT
`mosatani~. bulbulebis stvena-simRerebSi gaiRvi-
Za, siamiT gaizmora da aivanze gavida. saocari si-
wynare sufevda garSemo. didi qalaqis xmauri ver
aRwevda saagarako apartamentebamde.
lamazi qveyana gvaqvso _ gaifiqra petroviCma,
banjgvlian mkerdze xelebi miisv-moisva da oTaxSi
Sevida.
sul male telefonma daiwkaruna. nacnobi xma
atyobinebda _ naxevar saaTSi geaxlebiTo.
es dasavleTis zonaSi SevkribeT da mogarT-
viTo, uTxra welSi odnavmoxrilma mosulma da
ungruli ornamentebiT movarayebuli masiuri magi-
dis sarkesaviT priala zedapirze dadebuli Sekvr-
isken miuTuiTa. Tqveni ministroba Cvenc gvawyobso,
_ gaagrZela momtanma. amdeni weliwadia kargad
vugebT erTmaneTs da RmerTis wyalobiT arc moma-
valSi SevrcxvebiTo.
bolo sityvebi raRacnairad gawela da damar-
cvla, magram guram petroviCs misi xma aRar esmoda;
vaxtang WankotaZe 47
mTeli arsebiT daZabuli da daxarbebuli miStere-
boda motanil Sekvras da aRarc is gaugia, Tu ro-
gor gaijaxuna karebi dasavleTis despanma.
eca `ZRvens~, akankalebuli xelebiT Seaglija
Sesakravebi da magidaze mimoifanta asmaneTianebis
aTeulobiT Sekvra.
guram petroviCi xelebis swrafi moZraobiT
alagebda Sekvrebs da xan erTmaneTze, xan erTmane-
Tis gverdiT, xan wyvilwyvilad da xanac saTiTaod,
ise rogorc bavSvebi erTobian xolme ferad-fera-
di kubikebiT TamaSis dros. raRacas dudunebda da
Tan gunebaSi angariSobda _ erTi amdeni aRmosav-
leT zonidan Semova, ori amdeni dedaqalaqidan,
samxreTidanac wamova raRac nawili da...
wlebis ganmavlobaSi gamomuSavebul Cvevas ver
uRalata da asmaneTianebis gadaTvla daiwyo, Tan
wamdauwum TiTebs inerwyvavda. arc bulbulebis
stvena-simRera esmoda da aRarc garemos lamazi
xedebi axsendeboda. mTavari win edo da am mTavars
waretaca misi gonebac da meobac.
uceb, raRac Sinaganma, Zlierma biZgma Sea-
zanzara. mTel tanSi Seaxur-Seacxela da gonebac
daebinda. wamiT moswyda realobas da sadRac bun-
dovan warsulSi gadainacvla. misustebuli azriT
Semoirbina mexsierebis sakuWnaos kuTxe-kunWulebi
da gaSterebuli gaSeSda, rogorc dambladacemu-
li. gadmokarkluli TvalebiT dahyurebda asmane-
Tians, romelzedac flomasteriT waeweraT _ `Sxa-
gvelebis sasaflao48
mad Segergos~.
icno sakuTari xelwera, magram raime reaqci-
is unari aRar gaaCnda. oTaxi datrialda, Tavday-
ira dadga yvelaferi. savarZelSi gaSxlarTuls
goneba sabolood miebinda. mere Zlieri Cxvleta
igrZno mkerdis areSi da mis smenas miswvda oTaxSi
Sevardnili `obexeesis~ muSakebis SeZaxilebi _ es
ra aris, Se usindiso, es ra ariso. sul male ki,
guram petroviCs aRaraferi esmoda da verc raimes
grZnobda.
reanimaciis ganyofilebis saWiroeba aRar ar-
sebobda. guram petroviCis gvami pirdapir qalaqis
prozeqturaSi gadaasvenes.
zustad im dRes, Tbilisis aeroportSi vaJiS-
vilebma Camoasvenes Soreuli magadanis maRaroebSi
xangrZliv patimrobaSi gardacvlili evtix kalis-
tratoviCis cxedari.
saqarTvelos kalendarze ifurcleboda 1984
weli.
epilogis magier
`...arc erTi iyo arabi da arc meore venecieli,
oriveni bedkruli saqarTvelos Svilebi iyvnen~
(k. TaTariSvili, `uiaraRo~)
vaxtang WankotaZe 49
unebliegamosavali
petre petriaSvils Jurnalisturi da samwer-
lo moRvaweobis ormocze meti wlis gamocdileba
hqonda. mis sagazeTo werilebze, rom ityvian, ta-
ciaoba iyo gazeTebis redaqtorebis mxridan. Ta-
vad petre ufro metad iyo dainteresebuli ori
Tavisufali gazeTiT, romlis redaqtorebic iyvnen
Tamari da niko.
am gazeTebis redaqciebi siamovnebiT da
Seuferxeblad aqveynebdnen mis werilebs da karg
honorarsac aZlevdnen; isic maT ufro amaragebda
saintereso masalebiT.
bolo dros petrem SeamCnia, rom xsenebul re-
daqciebs Soris metoqeoba, TandaTan lamis daun-
dobel antagonizmSi gadaizarda. rac ufro meti
dro gadioda, miT ufro iZabeboda urTierToba
Tamarsa da nikos Soris. zurgsukan dascinodnen
da abuCad igdebdnen erTmaneTs. ar iSurebdnen
RvarZlian epiTetebs. petre xSirad Cavardnila
uxerxul mdgomareobaSi, magram ra eqna?!
erTxel Tamarma sayvedurnarevi kiloTi
mimarTa petres: `raRac, am bolo dros damivi-
wye, werilebs aRar mawvdi; gatyob Cemi gazeTi
aRar mogwons da im jaglag nikos amarageb ma-
salebiT; ar dagaviwydes _ Cemi gazeTi namd-
gvelebis sasaflao50
vili gazeTia. aba, nikos gazeTs vin kiTxulobs;
Tu ginda, rom popularoba ar dakargo, pativi
eci Cems gazeTs da rasac momawvdi, yvelafers
dagibeWdav, honorarsac gagizrdi, oRond nikos
aRar gaekaro~.
_ rogor gekadrebaT, qalbatono Tamar, me
orive gazeTs did pativs vcem, orives guldasmiT
vkiTxulob da yvelaze ufro mniSvnelovan masa-
las Cems pirad arqivSic vinaxav.
_ hoda, Tu pativs scem Cems gazeTs, unda
damimtkico, _ niSnismogebiT daamTavra saTqmeli
Tamarma da swrafi nabijebiT gaSorda gaocebul
petres.
ramdenime dRis Semdeg, telefoniT daukav-
Sirda niko. petres moeCvena, rom mis saubarSic
SeimCneoda ukmayofileba. yurmilidan ismenda say-
veduris sityvebs: `ra aris, petre, ratom aiTval-
wune Cemi gazeTi, nuTu Tamaris gazeTi jobia?! me-
gobrulad gTxov, SeeSvi imis gazeTs, me momawode
yvelaferi da pativiscema Cemze iyos. kargad ici,
rom Cemi gazeTi ukeTesia da mkiTxvelic bevri hy-
avs, vidre im intriganis gazeTs~.
Sewuxda petre: `Cemo niko, me did pativs vcem
Sens gazeTs da vcdilob, rom xSirad mogawodo
saintereso namuSavrebi. SigadaSig arc im gazeTs
viviwyeb, magram, damijere, SenTan ufro meti ma-
sala momaqvs~.
_ mokled, Tu pativs mcem, imas nuRar miawvdi
vaxtang WankotaZe 51
werilebs; gpirdebi, rom honorarsac gagizrdi
da SigadaSig fuladi premiiTac dagajildoveb.
ise, Tu marTla pativs mcem da Cems gazeTs aniWeb
upiratesobas, mogiwevs damtkiceba da mec dagi-
faseb.
sagonebelSi Cavarda petre. arasdros ufiqria
da arc ucdia im oridan romelime gazeTisTvis
mieca upiratesoba. ar undoda or mopaeqres Soris
gaWyletiliyo, an maTi dapirispirebis uneblie
monawile gamxdariyo. Sewuxda kaci, mosveneba da-
karga da gamosavals eZebda, raTa ar moemdurebina
arc Tamari da arc niko. gamudmebiT fiqrobda,
riTi da rogor gaeTbo ganawyenebuli redaq-
torebis guli.
sul mokle droSi gamovida petres axali
prozauli nawarmoebebis krebuli. wesad hqonda,
nacnob-megobrebisaTvis yoveli axali gamocemis
Cuqeba, axalaxali originaluri avtografebiT.
amjerad petrem gadawyvita, pirvel rigSi, Tam-
arisa da nikosTvis gaegzavma wignebi da asec
moiqca.
gaakeTa gulisamaCuyebeli warwerebi, facifu-
ciT Seaxvia gazeTSi da kurieris xeliT gaugza-
vna redaqtorebs.
ori saaTic ar iyo gasuli, roca daureka
Tamarma: `kaci yofilxar, kacuri; axla ki davrw-
mundi, rom marTlac pativs mcem. didi madloba;
ise ki kargad mimaniSne, rom nikos gazeTi arafrad
gvelebis sasaflao52
migaCnia, radgan mis gazeTSi gaxveuli Seni wig-
ni misaCuqre. marTali xar, misi gazeTi mxolod
raimes gasaxvevad Tu gamodgeba~...
petre gaognda, daibna da ver mimxvdariyo
raSi iyo saqme; Tumca bolos gamoerkva srulad
da telefonic gaiTiSa.
mZime fiqrma Seipyro petre: `vai, Tu nikos
daurekos Tamarma da boRmiT miaxalos _ petre
Sens gazeTs gasaxvevad iyenebso~.
cud gunebaze dadga da is iyo unda daer-
eka nikosTvis, rom telefonic awkrialda: `yo-
CaR, petre, Zma xar Cemi; ra kargad mogifiqre-
bia, roca Tamaris gazeTSi gaaxvie saCuqari. misi
gazeTi swored aseT gamoyenebas imsaxurebs; Sen
namdvilad damimtkice, rom Cems gazeTs ufro met
pativs scem. madloba amisTvis; imedia, Cveni Tanam-
Sromloba gafarTovdeba da mec Cems danapirebs
Sevasruleb~.
petres ukve aRar esmoda misi sityvebi.
vaxtang WankotaZe 53
saSineli zamTari idga. bolo ori kviris gan-
mavlobaSi mcire xniTac ki ar dawynarebula civi,
ZvalSi da rbilSi gamWoli qari. bevri saxli dar-
Ca saxuravis gareSe, mravali xe moiglija Zirfes-
vianad. Zlieri yinva anadgurebda yvelafers. aseTi
mkacri zamTari ar axsovdaT Telavel xandazmu-
lebsac ki. erekles samefo qalaqi Tovl-yinuliT
iyo `Semosili~. adamianebs uWirdaT quCaSi gasvla.
skolebSi SeCerda saswavlo procesi. sicives da
faSisturi faraja
gvelebis sasaflao54
sibneles moecva yvelaferi. iwureboda 1943 weli.
bogvelaZeebis saxlidan sinaTlis aTinaTi
gamokrToda. tablas misjdomoda ori, frontmov-
lili megobar-mezobeli daTa da giorgi. giorgis
marcxena xeli daekarga sisxlismRvrel SetakebaSi,
xolo daTa yavarjnebiTRa axerxebda gadaadgile-
bas. naRmis namsxvreviT daglejili fexebi veRar
uZlebda tanis simZimes.
WaWis arayi edgaT samlitriani StofiT.
tablaze elaga rac ki gaaCndaT: loris mozrdili
naWeri, xaxvi, niori, WarxliT Seferili kombostos
mwnili da erTi CurCxela. sami TefSi da Cangali
ido tablaze, mesames elodnen.
RumelTan mTvlemare ZaRlma Tavi aswia da
yurebi dacqvita. albaT ezoSi vinme Semovidao,
dasZina daTam. mixo iqnebao, gamoepasuxa giorgi.
marTlac, karebi gaiRo da oTaxSi Seabo-
ta mixom, xelebis fSvnetiTa da fexidan fexze
buqnaobiT. ulvaSebze Tovli hqonda Seyinuli;
cxvir-piri aswiTleboda, Seyinul TiTebs Zlivs
amoZravebda. mixoc demobilizirebuli iyo mraval-
ricxovani Wrilobebis gamo. tanze germanuli war-
moSobis faraja ecva, romlis kalTebic TiTqmis
fexis wverebamde swvdeboda.
ramdenjer gagafrTxila komisarma _ mag fara-
jas nu icvamo, _ mkvaxed Seageba daTam. ginda, rom
cimbirSi gikran Tavi? Tan sul fexebSi geblande-
ba. albaT sakmaod maRali iyo magis patroni, _
vaxtang WankotaZe 55
daamata giorgim. icode, Tu dResac ar mogviyvebi
farajis istorias, erT Wiqasac ar dagalevinebT,
_ uTxres megobrebma.
kargio, raRacnairi ZaldatanebiT warmoTqva
mixom.
Semousxdnen tablas; RmerTi axsenes da TiTo
gadahkres. meore WiqiT omSi daRupulebi gaixsenes
da mwnili daayoles xraSaxruSiT.
mixom ulvaSebze gadaisva xeli da daiwyo:
`yvela mxridan vutevdiT alyaSi moqceul erT pa-
tara qalaqs. Cvens nawils wilad xvda aRmosavleT
gareubnis sangrebis gadalaxva. germanelebs kar-
gad hqondaT gamagrebuli is ubani. sami dRe-Rame
vutevdiT, didi msxverpli gaviReT, magram win ver
waviwieT. bolos dagvimates SeiaraReba da cocxa-
li Zalac. germanelebis naxevarze meti sangrebSi
Caixoca, danarCenebi gaiqcnen qalaqisken. is iyo,
gamarjveba unda gvezeima, rom setyvasaviT wamovida
tyviamfrqvevis cecxli. erTaderTi aylayuda faSis-
ti giJiviT darboda sangrebSi da xan erTi da xan
meore mitovebuli iaraRidan gvesroda SesaSuri
TavgamodebiT. didi ziani mogvayena. erTic Sevuti-
eT, mTlianad gadavTeleT, rac ki win Semogvxvda.
nawilma qalaqis centrisken aiRo gezi. me sangarSi
Cavcocdi da im aylayudas veZebdi. davinaxe, rom
gvamidan gvamze gadarbod-gadmorboda da xan erT
avtomats stacebda xels da xanac meores. daminaxa
da TiTqos adgilze gaSeSdao. mere avtomatis sa-
gvelebis sasaflao56
kets dauwyo wvaleba, magram aRar vacale, naxtomi
gavakeTe da rusuli xiSti Sig gulSi gavuyare.
raRac CailiRluRa da moWrili xesaviT gadavarda.
sangris Zirze garTxmuli ufro grZeli Canda. cis-
feri Tvalebi da oqrosferi grZeli Tmebi hqonda.
Tavze vadeqi da aRar vicodi ra gamekeTebina. ra-
Rac xma kidev gamosca da ganuteva suli. bevri fa-
Sisti myavs mokluli, magram Soridan. es SemTxveva
ki sul sxva iyo. Semecoda, magram ras vizamdi _
Sen ar moklav, is mogklavs, aseTia omis wesi. sul
axalgazrda iyo, albaT Cemi Svilis toli. sangar-
Si egdo oqrosferCarCoiani saTvale, vfiqrob rom
misi iyo, radgan roca pirvelad SemamCnia, raRac-
nairi moWutuli TvalebiT micqerda.
yinavda, magram me ufro Semacia. guli da gon-
eba damimZimda. rogorRac davibeni kidec, ar vico-
di, rogor movqceuliyavi. bolos gavxade faraja
da Cavtene zurgCanTaSi. mere mkerdze gadavujva-
redine xelebi, pirjvari gadaviwere da ZunZul-
sirbiliT wavedi qalaqisaken. iq ukve zeimobdnen
qalaqis aRebas. iyo erTi yiJina da zeaweuli av-
tomatebis kakani. me ki guldamZimebuli qvis kibis
civ safexurze Camovjeqi, codviT savse zurgCanTa
gverdiT davide da gazeTis naglejSi TuTuni ga-
vaxvie. qalaqSi bindi wveboda~, _ daamTavra mix-
om farajis ambavi, Wiqa bolomde Seivso aryiT da
sulmouTqmelad dalia, loris naWeri CaReWa da
daamata: ̀ TiTqmis erTi weli gavida am ambis Semdeg
vaxtang WankotaZe 57
da im biWis cisferi Tvalebis ukanaskneli mzera
dResac ar maZlevs mosvenebas. iqneb kargic aris,
rom mis farajas davatareb~.
daTas da giorgis araferi uTqvamT. uxmod
Seivses Wiqebi da gadahkres.
kargaxnis siCume giorgim daarRvia: vinmesi an
raimes SiSi Tu gqonia odesmeo, SeekiTxa da ukve
SemTvrali TvalebiT miaSterda mixos.
aba, ras mekiTxebiT,, rogor ar grcxveniaT;
gana bavSvobidan ar micnobT?! siWabukeSi ramden-
jer wavsulvar martodmarto daTvze da taxze
sanadirod; cxenebis gaxedvnaSic xom veravin mjob-
nida; frontze Cemi ufrosebi aRtacebulebi da ga-
ocebulebic ki iyvnen Cemi simamaciTa da uSiSaro-
biT. yovelTvis win mivuZRodi Cems TanamebrZolebs
da amitomac daviWeri Svidjer. aba SexedeT fara-
jaze Camwkrivebul medlebs. umetesoba simamacisa
da TavdadebisTvis maqvs miRebuli. tankze ramden-
jer Sevuxti germanelebs da pirdapir lukSi Ca-
vugde xelyumbara.
`kargi, kargio~ _ Seawyvetines mixos. TiToc
gadakres da sakmaod SeTvrnen. Stofi ukve sanax-
evrod iyo Camoclili. Rumels SeSa miumarjves.
axali sanTeli aanTes.
sanam axal sadRegrZelos vityodeT, erTi mi-
pasuxe _ mimarTa giorgim mixos, Tu marTlac araf-
ris SiSi ar gaqvs, aba sasaflaoze wadi RamiT da
iq dahyavi TxuTmeti-oci wuTi. mere vnaxavT, ro-
gvelebis sasaflao58
gori uSiSari xar.
_ sasaflaoze visi an risi unda meSinodes,
xiSts gamiyris Tu tyvias mesvris vinme?!
_ SegeSindeba.
_ ar meSinia...
_ SegeSindeba-meTqi, daiJina daTam.
_ arafris meSinia; Tu ar gjeraT, axlave wa-
val, oRond kai sanaZleo davdoT. SeTanxmdnen.
daTa eubneba: `sawyali Cveni nikos saflavi
xom ici, sadac aris... hoda ai es ori palo waiRe,
saflavze daarWe da mere isev aq modi. gaTendeba
da samiveni erTad wavalT Sesamowmeblad _ marT-
lac iyavi, Tu ara iq.
kargio, daeTanxma mixo. erTi Wiqa gadahkra,
faraja Caicva, paloebs xeli daavlo da Cqari
nabijebiT gavida saxlidan.
Zlierma, yinuliviT civma qarma lamis waaqcia.
saSinlad bneloda. rom ityvian ̀ TvalTan TiTs ver
miitano~ _ swored ise iyo. sasaflaomde sul erTi
kilometri iqneboda. gza zepirad icoda. Tvaldax-
uWulic miagnebda adgils. gauWirda siaruli. qari
azanzarebda iqaurobas. axlomdebare foTlovani
tye daWrili mxeciviT Rmuoda. saxeSi namqeri eyre-
boda da farajis kalTebic fexebSi eblandeboda
Rrma TovlSi nabij-nabij mimavals. sicivem aita-
na. sadRac gulis siRrmeSi inana kidec _ netav
ra Zala madgao, magram Tavi gaimxneva: `midi, midi,
mixo, Sen xom sityvis kaci xar, Tanac uSiSari,
vaxtang WankotaZe 59
Tavi ar Seircxvino~.
male alayafis karebs gadaabija. igrZno, vi-
dre dainaxa, rom saflavebs Soris midioda. qari
saflavebis meserebs awydeboda da sazarlad wio-
da. Suqis natamalic ki arsaidan Canda.
gayinul-gaToSili waadga nikos saflavs. xe-
lebis faTuriT da miwoliT Zlivs SeaRo rkinis
miyinuli karebi. aseve xelebis faTuriT mosinja
saflavis qva da sasanTle _ xom ar Sevcdio da
saflavze CaiCoqa.
jer gauWirda gayinul miwaSi paloebis Car-
Woba, magram Zlieri datymebiT TiTqmis bolomde
Caitana orive da wamodgoma scada.
oi, ubedurebav, es ra xdeba, adgoma unda da
ver wamoimarTa, raRaca Zala ar uSvebs; isev scada,
magram kvlav amaod; erihaa, gaifiqra mixom, raRac
cudad aris saqme; netav ra xdeba, saiqiosaken xom
ar meqaCebian micvalebulebi; Tavs Zala daatana,
xelebiT daeyrdno miwas da kvlav scada tanis aqa-
Cva. araferi gamouvida. ucbad gamofxizlda. simT-
vralis natamalic ki aRar emCneoda; gonebas Zala
daatana da mixvda, rom sicocxleSi pirvelad Sei-
pyro SiSma.
`ar SeSinde, mixo, wamodeqi da wadi Sens mego-
brebTan, xom ici, gelodebian~ _ CasZaxoda yurSi
Soridan momavali ucxo xma. erTi kidev gaibrZola,
magram isev uSedegod. qaris grialSi aSkarad es-
moda gulis baga-bugi; safeTqlebi lamis daskdo-
gvelebis sasaflao60
moda. wamis misxalSi gairbina mis Tvalwin mTelma
sicocxlem; tvini ganagrZobda muSaobas. nuTu es
dasasrulia, gaifiqra da saSineli tkivili igrZno
gulis areSi. dayvireba scada da ver iyvira, an vis
miawvdenda xmas aRviraxsnili qaris grialSi?! `ne-
tav, ra Sevcode aseTi, ra xdeba Cems Tavs, ra vqna,
ra movimoqmedo?~ es kiTxvebi utrialebda sicivisa
da SiSisgan gayinul-gaToSil tvinSi. gabrZolebis
Tavic aRar hqonda da cxvir-piriT Caemxo gayinul
TovlSi. Zlierma qarma namqeri waayara; sadRac mo-
SorebiT kioda Woti.
riJraJma gaikvesa horizontze.
megobris dagvianebiT Sewuxebul-Sefiqri-
anebuli daTa da giorgi fiqrobdnen, rom saxlSi
wavidodao. guli cuds meubnebao, SeniSna giorgim.
laparaks is gvirCevnia, wavideT da gavarkvioT, ra
xdebao.
cas ukve Sehparvoda naTeli. qaric Cawynare-
buliyo. fronteli megobrebi swrafi nabijebiT
daadgnen sasaflaosken mimaval gzas. ukan ZaRli
misdevdaT wkavwkaviT.
nikos saflavze misulebs sazareli suraTi
warmoudgaT Tvalwin: saflavze damxobili mixos
usulo sxeuli namqeriT iyo dafaruli. faSisturi
farajis orive kalTa paloebiT iyo Camagrebuli
nikos saflavis gayinul miwaSi.
vaxtang WankotaZe 61
uiRblo mokrive
universitetSi Caricxuli abiturientebisaT-
vis savaldebulo iyo romelime sportul seqciaSi
varjiSi. givim krivis seqciaSi iTxova Caricxva.
roca komisiis wevrebma givis raWvelobis Sesaxeb
Seityves, RimiliT urCies: `ar gisurvebT, imitom,
rom sanam Sen moifiqreb, Tu rogor da ranairad
Seutio metoqes, is dagaswrebs da iatakze aRmoCnde-
bi~. givi jiutad iTxovda Tavisas da komisiamac
daakmayofila misi survili.
bavSvobidanve gamoirCeoda kargi fizikuri mo-
nacemebiT. saSualo simaRlisa da saSualo wonis
momaval mokrives morgviviT msxvili da mZime muS-
tebi hqonda. dinji nabijebiT dadioda da saubaric
mSvidi da mozomili icoda, rogorc WeSmaritma
raWvelma. xasiaTiT rbili da moridebuli _ aras-
dros yofila kinklaobis Tu Cxubis wamomwyebi;
piriqiT, xSirad gamosula gamSveleblis rolSi
da xSiradac moxvedria mwared. roca etyodnen,
Tu ra Zala gadgao, damorcxvebiT pasuxobda _ eg
araferi, mTavaria, rom Serigdneno.
ori wlis intensiuri varjiSis Sedegad givi
Camoyalibda Zlier mokrived. masTan ringze Sexve-
draSi warmatebis miRweva uWirdaT metoqeebs. yum-
bariseburi dartymebis uwyveti seriiT droze adre
amarcxebda metoqes. is ki ar moswonda, rom xels
gvelebis sasaflao62
auwevdnen da gamarjvebulad xmamaRla acxadebdnen.
Tavs daRunavda da swrafi nabijebiT gasaxdelisken
garboda xolme. dedaqalaqSi ukve dadioda xmebi
misi Zlieri datymebis Sesaxeb. xSirad gaigonebdiT:
`magan rom Cveulebriv quCur CxubSi kacs daartyas,
albaT nawilebad daSliso~.
icoda ra Tavisi Zlieri dartymebis Sesaxeb,
givis ver warmoedgina, Tu Cveulebriv, yoveldRiur
cxovrebaSi, sportuli arenis miRma, rogor unda
daertya vinmesTvis.
studentur saerTo sacxovrebelSi, megobrul
wreSi, givi xSirad saubrobda Tavisi uiRblobis
Sesaxeb. ratomRac darwmunebuli iyo, rom mas to-
talurad ar umarTlebda cxovrebaSi. dedasac Ses-
Civla ramdenjerme, `ratom var aseTi uiRblo: jer
iyo da mama gardamecvala jer kidev pataras; umaR-
lesSi Casabareblad vemzadebodi da ise Zlier
gavxdi avad, rom erTi wlis gamotoveba momixda;
mere axlobelma naTesavma, Tavis uSvelebel saxl-
Si, erTi kuTxis gamoyofaze miTxra uari da saer-
To sacxovrebelSi vimyofebi; axla ki gamocdebze
swored is sakiTxebi mxvdeba bileTSi, romelTa
momzadebac ver movaswari; deni maSin iTiSeba,
roca tramvaiSi vzivar da sadRac Zalian mimeCqa-
reba; saerTo krebaze xmamaRal SeniSvnas maZleven
Tu kiseri odnav mivatriale, maSin, roca mudmi-
vadmosaubre gogonaTa jgufs TiTqos ver amCneven;
taqsebi buzebiviT irevian, magram, roca gogos gac-
vaxtang WankotaZe 63
ileba minda saxlSi, swored maSin gadaikargebian
xolme sadRac da kidev romeli erTi CamovTvalo?!
ukve daviRale Cemi uiRblobiT~.
dawynardi, Svilo, alersiT eubneboda deda.
Sen, ubralod faqizi bunebisa xar, gulTan Za-
lian axlos migaqvs yvelaferi; aseTi ram yvelas
emarTeba; cxovrebaSi xSirad xdeba msgavsi rameebi
da aman imedgacrueba ar unda gamoiwvios. gaivlis
wlebi da yvelaferi Tavis adgilze dadgeba da
Senc gadagaviwydeba Seni, viTomda uiRblobis Ses-
axeb.
wlebi ki gadioda. givim sportul asparezze
mravali medali, prizi da diplomi daimsaxura.
ukve laparakobdnen respublikis nakrebi gundis
SemadgenlobaSi Seyvanaze. swored maSin orkvirian
ardadegebze imyofeboda mSobliur qalaqSi. er-
TYsaRamos skolis megobrebma Sexvedra mouwyes
warmatebul sportsmens da momavali warmatebebi
usurves.
Sebindebisas brundeboda saxlSi odnav
SezarxoSebuli. uceb Semoesma gogos ganwiruli
xma _ miSveleeeT...
givim dainaxa quCis kuTxeSi, rogor eqaCeboda
viRac aylayuda Tavisken ucnob gogonas, rogor
ejajgureboda da sakocnelad iwevda.
givi axlos mivida da misTvis damaxasiaTebeli
sidinjiT, magram mkafiod mosTxova aylayudas _
gaanebe Tavi, wavides Tavis gziT.
gvelebis sasaflao64
aylayudam TiTqos ver gaigoo da ganagrZobda
gogosTan Widils. sacodavi yvelanairad cdilob-
da moZaladis mklavebidan ganTavisuflebas.
givim, ukve mkacri toniT mosTxova aylayudas
rom moSveboda gogos. is Semotrialda givisken,
ise rom gogosTvis xeli ar SeuSvia...
_ Sen visi tiki-tomara xar, ra Seni saqmea, gae-
cale aqaurobas da gzas baraqa daayare.
_ gauSvi-meTqi, Torem gananeb...
_ vis ananeb, Se bedovlaTo... me Seni...
aylayudam Segineba ver moaswro, mokle manZi-
lidan iseTi Zlieri dartyma miiRo, rom xis xmeli
foToliviT datrialda da uZravad gaiSxlarTa
trotuarze. gogom dro ixelTa da sakinZis swore-
biT slukun-slukuniT gaiqca saxlisken.
amasobaSi xalxi Seikriba. givi icnes da ur-
Cies saswrafod wasuliyo im adgilidan.
dedam uxasiaToba SeamCnia.
_ ra mogivida, Svilo, ra moxda, feri aRar
gaqvs saxeze...
_ iseTi araferi, damSviddi, yvelaferi kar-
gadaa.
cota xanSi givis Zmakacebi mocvivdnen. gverdze
gaiyvanes da acnobes:
_ ybis Zvali aqvs Camtvreuli da saavadmyo-
foSi wevs, qirurgiulSi. travmatologebi dastri-
aleben Tavs. ar icis vin scema, ise rom, mSvidad
iyavi.
vaxtang WankotaZe 65
givis dedamac gaigo yvelaferi.
_ wadi, Svilo, naxe da bodiSi mouxade. Tu
ramiT SegiZlia daexmare da gaamxneve.
givis WkuaSi daujda dedis rCeva. marto wa-
val, ar gamomyveTo, uTxra Zmakacebs da swrafad
daeSva kibeze.
vin gnebavTo, SeekiTxa morige.
daaxloebiT erTi saaTis win moiyvanes,
miTxres qirurgiulSia, yba aqvso Camtvreuli, upa-
suxa givim.
_ ho... maisuraZe?! Sen ra xar misi? ise ki magrad
daurtyams viRacas...
_ vin aris maisuraZe, Zlivs amoiluRluRa
givim.
_ vina da is ybaCamtvreuli, axlaxans rom moi-
yvanes... axlave xalaTs mogarTmev, didxans ar day-
ovnde.
givis misi sityvebi aRar esmoda. Tavqudmogle-
jili garboda saxlisken.
_ ra qeni, naxe? _ Semoegeba momlodine deda.
_ ara, ar minaxavs... da saerTod ra xdeba Cems
Tavze... xom geubnebodi, rom uiRblo var meTqi, Sen
ki mamSvidebdi...
_ ra moxda, Svilo, ra dagemarTa?!.
_ ra da is, rom Cems sicocxleSi erTaderTi
kaci Semomelaxa quCaSi da isic Cemi mogvare aR-
moCnda.
gvelebis sasaflao66
ministrismZRolebi
ori msubuqi manqana emsaxureboda ministrs.
mZRolebi TviTon SearCia _ mixo da rafika.
erT dRes Soreuli soflidan mama ewvia min-
istrs da sTxova manqana.
_ xom ici, Svilo, miWirs gadaadgileba dedaqa-
laqis quCebSi. eqimTan var dabarebuli gamosakvl-
evad. iqneb manqana momce...
gamarjobaT, batono vanojan, dabrZandiT, ax-
lave mogemsaxurebiT, _ RimiliT mimarTa rafi-
kam.
_ sad gnebavT misvla?!
_ onkologiurSi...
_ axlave, batono vanojan, sul sisin-sisiniT
migabrZanebT, civ niavs ar mogakarebT...
manqana daiZra da rafikac aRar gaCumebula.
_ ra kargi Svili gyavT, batono vanojan, Wkvi-
ani, ganaTlebuli, patiosani, mxiaruli da yvelas
moyvaruli; didTan didia da patarasTan _ patara.
yvela pativs scems; enacvalos Cemi Tavi, aseTi
kargi ufrosi jer ar myolia. bednieri kaci brZan-
debiT, batono vanojan. xom ar giberavT? minas
Camovwev; Tu gnebavT musikas mogasmeninebT... Ses-
cicinebda TvalebSi da Tan Tbilisur simRerebs
vaxtang WankotaZe 67
uqebda.
ministris mamam SeamCnia, rom sul sxva mimar-
TulebiT mihqroda manqana da frTxilad Seapara
rafikas.
_ saiT mivdivarT, Cemo kargo? iqneb droze
mimiyvano, Torem uxerxulia, eqimi melodeba...
_ axlave, batono vanojan, sul mokle gziT
migiyvanT, Tan qalaqs dagaTvalierebinebT. ai, es
axali klinikaa, ai, iq mTavari bankia, gverdiT Cin-
uri restorania, ai, is maRali Senoba ki axali,
xuTvarksvlaviani sastumroa...
aRar Cerdeboda rafika.
ministris mama ki kargad xedavda, rom iqiTken
ar midiodnen, saiTac unda wasuliyvnen.
_ rafik, ici, sad aris onkologiuri?!
_ rogor ar vici, batono vanojan. axlave, ai
iq SevuxvevT da mere sul pirdapir wavalT.
rafikam sadRac viwro SesaxvevSi, patara su-
permarketTan SeaCera manqana.
_ batono vanojan, ar moiwyinoT, ai Jurnali,
gadaaTvaliereT...
ministris mamam dainaxa Tu rogor Seirbina
rafikam marketSi, mere gamovida polieTilenis
savse parkebiT da maRali Senobis sadarbazoSi
gauCinarda.
Sewuxda ministris mama, sul ufro xSirad
ixedeboda saaTze, magram ra eqna?!
gvelebis sasaflao68
male rafikac gamoCnda.
_ ai, mec movedi... axlave batono vanojan, sul
ramdenime wuTSi adgilze viqnebiT...
_ im saxlSi cxovrob? _ SeekiTxa ministris
mama da korpusisken miuTiTa.
_ ara, iq Cemi moxuci mSoblebi cxovroben,
tkbileuli mivutane, Zalian uyvarT. kartic mi-
vutane _ `duraCkas~ TamaSoben da pasianss Slian.
Svilebs unda uyvardeT mSoblebi, maT xom Cven
gagvzardes da dagvavaJkaces. Tqvens Svils Zalian
uyvarxarT...
isev Tafli waisva enaze rafikam.
_ sul Tqven qebaSia. TqveniT amayobs. suf-
raze sul mSoblebis sadRegrZelos svams _ Rmer-
Tma didxans micocxlos ded-mamao. kargi Svili
gyavT, gaWirvebulebis daxmareba uyvars. namdvili
vaJkacia.
ministis mama aRar usmenda _ mobezrda misi
laquci da gzas gahyurebda.
manqanam aRmarTi aiqrola da SeCerda onkol-
ogiuri centris cxrasarTulian saxlTan.
rafika swrafad gadmoxta manqanidan, karebi
gauRo mgzavrs da misaRebamde miacila.
eqimma daniSnuleba gamouwera ministris mamas
da sTxova, rom ori kviris Semdeg kvlav misu-
liyo gasasinjad.
amjerad, ministris mamis momsaxureba wilad
vaxtang WankotaZe 69
xvda mixos. man daxvewili moZraobiT gamouRo
karebi, miexmara xanSiSesul kacs CajdomaSi da
gezi onkologiuri centrisken aiRo. gzaSi mixom
sul erTaderTxel amoiRo xma:
_ Zalian kargi eqimia, visTanac apirebT misv-
las. ucbad mogigvarebT problemebs, ise, rom ime-
dianad brZandebodeT.
sul raRac aT wuTSi adgilze iyvnen. mixom
damorcxvebiT mimarTa ministris mamas:
_ batono vano, Tu SeiZleba, TxuTmeti wu-
TiT gamiSviT, avadmyof dedas wamlebi unda mivu-
tano...
_ wamlebi gaqvs?
_ ki, yvelaferi dilaadrian SeviZine, rac eq-
imma dauniSna; axlave moval...
_ sad cxovrobs dedaSeni?..
_ nucubiZis quCaze, iqve gadmosaxvevTan.
_ mere, Se kai kaco, im quCaze ar gamoviareT
sul axlaxan, migvetana barem...
_ ra vici, momerida, ver gagibedeT...
gvelebis sasaflao70
batirai
sofel sabuis ganapiras, iq sadac iwyeboda
sakolmeurneo saxnav-saTesi miwebi da baRebi, idga
erTi farRalala samWedlo, romelsac arc kare-
bi hqonda da arc fanjrebi. oTxi sayrdeni boZi
iWerda naxevraddamtvreuli qarTuli kramitebiT
gawyobil saxuravs.
am samWedloSi adriani dilidan gvian saRamomde
ismoda CaquCisa da uros kakun-baguni, qSitinebda
saberveli, garSemo mouwesrigeblad eyara Jangiani
liTonis natex-naglej-namtvrevebi. swored maTgan
Wedda da amzadebda sasoflo-sameurneo inventars
_ Toxs, bars,, fiwals, yairebs, najaxs, walds, cx-
enisa da wyvilCliqosanTa nalebs da sxva saojaxo
nivTebs, frontidan drozeadre dabrunebuli, mox-
alised wasuli giorgi. asakovan moxalises msub-
uqi Wrilobis sababiT ubrZanes saxlSi dabruneba,
Torem rogorc mebrZols, verafers uwunebdnen.
sul frontis wina xazisken iwevda da Tavganwir-
viT ibrZoda.
fusfusebda samWedloSi da SeZlebisdagvarad
exmareboda Sromisa da brZolisunariani mamak-
acebis gareSe darCenil sofels. Tvali mudam vi-
wro orRobisken eWira _ iqneb vinme gamoCndes, rom
sabervels daberos an uro damirtyas gavarvare-
bul rkinazeo. ise ki ZiriTadad mainc TviTon iyo
vaxtang WankotaZe 71
dambervelic da CaquCis damrtymelic.
mWedeli giorgi patara tanis kaci iyo, magram
erTianad dakunTuli, sxarti da Zlieri. cnobili
iyo misi iumoric _ msubuqi da gamiznuli. guli-
anad momcinares oqros oTxi kbili gamouCndeboda
xolme, mzesaviT moelvare.
giorgis samWedlo erTgvari TavSeyris adg-
ili iyo sofelSi darCenili xandazmulebisTvis.
moxucebis saubris ZiriTadi Tema mainc frontis
ambebi iyo. sokosaviT Camokidebuli radios mier
gadmocemuli axali ambebic aqtiurad ganixile-
boda da iyo erTi gansja-kamaTi. ufro metad ki
xanSiSesulebs is moswondaT, rom giorgi mWedels
yovelTvis hqonda marTkuTxedad dakecili gaze-
Tis qaRaldi TuTunis gasaxvevad. giorgic, xelis
swrafi moZraobiT, kalendris furceliviT Camoax-
evda imdens, ramdenic saWiro iyo da lagodexis
cnobili TuTunic jonjoliviT aConCxlili faq-
izad ifuTeboda TiTebis gawvrTnili moZraobiT.
irgvliv iseTi surneli dgeboda, rom ufro ukeT-
ess ver inatrebda TuTunis moyvaruli.
sabuis macxovreblebs uyvardaT mWedeli gior-
gi misi gulkeTili xasiaTisa da alali gulis
gamo. Sromismoyvareobasac ufasebdnen da gaWirve-
bulebisTvis mudmiv uangaro mxarSi dgomasac.
gaWirvebuls ki ra gamolevda msoflio omis
qarcecxlian wlebSi. totaluri SimSili, sicive,
usinaTloba da frontidan miRebuli samgloviaro
gvelebis sasaflao72
cnobebi Sav Rrublebad awva ukeTesis imedis ana-
barad darCenil sofels.
erT mzian dRes, giorgis samWedloSi Tavmoy-
rilma xandazmulebma Cveulebisamebr Caaxvies Tu-
Tuni, moxerxebulad moikalaTes da is-is iyo axa-
li ambebis gansja unda daewyoT, roca mezoblis
biWma qloSiniT miirbina giorgi mWedelTan:
_ suleimanis kacebi gewvivnen, ezoSi gelo-
debian.
_ uTxari, rom axlave movdivar, _ miaZaxa ukve
gaqceul biWs.
gaukvrida giorgis suleimanis xalxis stum-
roba. netav, ra saqme aqvT _ fiqrobda giorgi da
wasasvlelad gaemzada.
gagonili hqonda suleimanis Sesaxeb. is daRes-
tanSi sakmaod popularuli kaci iyo, Tumca gior-
gi mWedels misi sisastikisa da bevri avi saqmeebis
Sesaxebac hqonda mosmenili da amitom, maincdamainc
ar esiamovna misi kacebis stumroba.
xanjlis vadaze xeldayrdnobiT da fafaxebis
moxdiT, Tavdaxrilebi Seegebnen lekebi. oriode
sityviT moikiTxes erTmaneTi da mere lekebs Soris
ufrosma suleimanis danabarebi moaxsena giorgis:
_ cxenebis rema gvyavs dasanali, asamde iqneba;
erTi Tvis Tavze gadmoviyvanT da imedi gvaqvs, es
dro geyofa mosamzadeblado.
patara pauzis Semdeg igive lekma daamata:
_ mogexsenebaT, rom fuli ar gvaqvs, amitom
vaxtang WankotaZe 73
TiTo cxenis danalvaSi erT guda yvels, erbosa da
Tafls mogarTmevTo.
SeTanxmdnen da lekebi saswrafod Semoaxtnen
cxenebs, daRamebamde gadaewyvitaT uReltexilis
gadasvla.
erTi Tvis Tavze Camovidnen lekebi da Camorekes
rema.
giorgi mWedelma mezoblebTan gadaanawila st-
umrebi da yvelaferi iRona, qarTuli stumarTmoyva-
reobis tradiciebis dasacavad. Tavad ki lekebis
Tavkacs, suleimans da mis Tanmxleb xuTmetiode
wlis biWs, batirais gamouyo calke oTaxi.
mogvianebiT SeamCnia giori mWedelma, rom su-
leimans xelisbiWad hyavda batirai da ise epyrobo-
da, rogorc monas _ uyviroda, aginebda da masxarad
igdebda. Zilis win fexebs abaninebda. purisWamis
dros magidasTan ar uSvebda da mxolod narCe-
nebiT apurebda.
batirai usityvod itanda yovelgvar Seura-
cyofas da boRmas gulSi itrialebda. iSviaTad
Tu amoiRebda xmas. fizikurad Zlieri Canda. dakun-
Tul sxeuls ver ufaravda Semoxeul-SemoZenZili
tansacmeli. sxartad moZraobda da warmoudgene-
li siswrafiT asrulebda suleimanis miTiTebebs.
RrmadCamjdari patara Tvalebidan gamudmebiT asx-
ivebda raRacnair siborotes da simkacres. Tvalebs
ucnaurad acecebda da Cum-Cumad uTvalTvalebda
yovelives, rac mis garSemo xdeboda.
gvelebis sasaflao74
suleimanisgan Seityo giorgi mWedelma, rom
batirais mSoblebi, nalCikSi saqmeze wasulebi, da-
bombvaSi moxvdnen da daiRupnen da rom man, sulei-
manma, Seifara oboli biWi da SimSiliT sikvdilis-
agan ixsna.
Seecoda mWedels patara biWi da raRacnairi
siTboTi ganimsWvala mis mimarT, Tumca ar moswon-
da warbebsqvemodan misi patara da RrmadCasmuli
Tvalebis Cumi da saSiSi mzera.
gaivso giorgis sardafi gudis yveliT,
TafliT, kakliT, erboTi da bekoniT. TuTunic bev-
ri miarTves lekebma mwevel mWedels. isic dReSi
Svid-rva cxens nalavda da saRamoobiT ki gulux-
vad maspinZlobda gadamTiel stumrebs.
sami dRis Semdeg suleimani wasasvlelad gae-
mzada:
_ Cemo giorgi, waslvis droa. Cem kacebs mive-
ci yvela davaleba. samWedloSic mogexmarebian da
Sen ezo-karsac mixedaven. didi madloba. Tu mewvevi
ojaxSi _ Zalian gamaxareb. danarCen cxenebs Cemi
kacebi gadmoiyvanen, ise rom droa dagemSvidobo, _
sTqva es da TavSi wauTaqa iqvemdgom batirais:
_ midi, Se cingliano, cxeni momgvare da momex-
mare SejdomaSi.
batiraim waiborZika, mere welSigasworebulma
borotad gaakvesa Tvalebi da Tavlisken gaeSura.
_ erTi saTxovari maqvs SenTan, mimarTa mWe-
delma suleimans, romelic Coxas iwesrigebda brge
vaxtang WankotaZe 75
tanze.
_ gismen, Cemo giorgi.
_ damitove eg biWi, vupatroneb, gavzrdi, mz-
runvelobas ar movakleb, mWedlobas vaswavli, da-
brundeba TqvenTan da cxenebis danalvisaTvis re-
mis gadmoyvana aRar dagWirdebaT. imedi gqondeT _
SviliviT gavzrdi.
suleimani Caafiqra giorgis sityvebma. mkerdze
Camofenil wverze Camoisva xeli, cnobismoyvare
mzeriT SeaTvaliera mWedeli, mere yalioni gamar-
Ta da gaabola.
_ mtkiced gaqvs gadawyvetili, rac miTxari?
sananebeli ar gagixdes Seni Canafiqri. rTuli da
jiuti xasiaTisaa eg biWi, gagiWirdeba masTan urT-
ierToba. ver daimorCileb...
_ sami Svili gavzarde... samive studentia. ga-
mocdileba ar maklia... Tanac samWedloSi damxmare
ar myavs da xelobas vaswavli, SromiT iSovis luk-
mapurs...
Zneli gasagebi iyo _ awyobda Tu ar awyob-
da suleimans giorgi mWedlis SeTavazeba. mcire
pauzis Semdeg, batirais daxmarebiT Sejda cxenze,
giorgis xeli gauwoda dasamSvidobeblad:
_ iyos ise, rogorc Sen ginda. frTxilad ki
iyavi, kiseri ar waitexo...
mere batirais gadaxeda mkacri mzeriT da kbi-
lebs Soris gamoscra:
_ mousmine da Seasrule, rasac getyvis. ami-
gvelebis sasaflao76
eridan giorgi gagiwevs mamobas.
maTraxi gadahkra cxens da adgilidan mowyda.
ezos gareT elodnen wamsvleli lekebi da ociode
danaluli cxeni.
giorgi mWedelma dilaadrian waiyvana batirai
samWedloSi, aswavla Tu ra da rogor gaekeTebina.
erTi-ori dRe morCilad asruldeba davalebebs,
mere ki guli aicrua, ipareboda samWedlodan da
sadRac uCinardeboda. sadilze Tu vaxSamze Cumad
ijda, saWmels ar etaneboda da isev warbebqveSi-
dan CumCumad aTvalierebda yvelas da yovelives.
saRamoobiT mezoblis bavSvebi akiTxavdnen da sa-
TamaSod epatiJebodnen xolme, magram did survils
ar amJRavnebda, ufro metic, Tu TamaSSi CaerTvebo-
da _ aucileblad raRacas gaafuWebda, daangrevda,
gatexda, daSlida... Tanatolebs xSirad uxeSad eq-
ceoda, TavSi urtyamda... gogonebs TmebiT iTrevda.
sofelSi gavarda xmebi, rom batirai umowya-
lod scemda da awamebda katebsa da ZaRlebs, qvebs
esroda saxlebis saxuravebs, amtvrevda kramitebs
da fanjrebis minebs.
mWedelis xaTriT uTmendnen da uyvavebdnen, ma-
gram aevsoT moTminebis fiala da saCivriT mimarTes
giorgis.
Sewuxda mravalWirgamovlili kaci, bodiSs
uxdida momCivarT da Tan suleimanis danabarebi
axsendeboda _ `rTuli da jiuti xasiaTisaa eg
biWi, gagiWirdeba masTan urTierTobao...~
vaxtang WankotaZe 77
giorgim gadawyvita cota mkacrad mopyrob-
oda biWs da gverdidan ar moeSorebina. arc mz-
runvelobas aklebda _ axali qalamnebi amousxa,
Seukeres Tbili Sarvali da qurTuki, mouqsoves
ramdenime wyvili matylis Wreli winda da sxva.
mTavari ki mainc is Coxa iyo, romelic dabadebis
mexuTxmete wlisTavze aCuqa mWedelma. Zalian moe-
wona batirais saCuqari da madlobis moxdis Sem-
deg odnavgasagonad Cailaparaka _ kargi iqneboda
xanjalic mogeyolebinaTo.
giorgi mWedelma mxarze mouTaTuna xeli da
Tbilad uTxra _ egec male geqneba, cota wamoiz-
arde da momagrdio.
bolo sityva ar esiamovna, Tvalebidan sim-
kacre da ironia gamoakvesa da TavCaqindruli ezo-
Si gavida.
ramdenime dRe Zalian bejiTad imuSava. gior-
gis gauxarda _ mgoni kargad aris saqmeo. Tumca
male aicrua guli da isev ipareboda samWedlo-
dan.
erTxel giorgi uCumrad gahyva ukan. batiraim
gadalaxa simindis yanebi da momcro mwvane mind-
orze gulaRma dawva. didxans iyo ase. misi mzera
kavkasionis mTebisken iyo mimarTuli. giorgi mWe-
delma ifiqra _ albaT mTebs iqiT Tavisi mSovli-
uri auli egulebao.
mWedeli cdilobda, rom batirai axlos hy-
oloda da Tvalyuri edevnebina misi saqcielisT-
gvelebis sasaflao78
vis. rCeva-darigebebsac ar aklebda, magram did sa-
sikeTo cvlilebebs ver amCnevda. batirai iSviaTad
Tu ityoda oriod sityvas da kvlavindeburad war-
bebqveSidan moRuSuli mzeriT acecebda RrmadCas-
mul Tvalebs.
erTxel sadilobisas giorgim SeamCnia, Tu ra
intereseT Sehyurebda batirai xaliCian kedelze
Camokidebul movercxlil xanjals. mWedelma mom-
devno dReebSic SeamCnia biWis daintereseba xan-
jliT. ase gagrZelda ramdenime kviras. erT saRa-
mos, vaxSmobis dros giorgim Camoxsna xanjali,
amoacura qarqaSidan samRariani lesuli da dam-
rigebluri toniT mimarTa batirais:
_ es xanjali Cem uZveles winapars ekuTvno-
da. mraval brZolaSia gamovlili. Cveni gvaris re-
likviaa. Taobidan Taobas gadaecema memkvidreobiT,
amitom ver gaCuqeb. Teqvsmeti wlis rom gaxdebi,
oqromWedels SenTvis gavakeTebineb karg xanjals
da saCuqrad mogarTmev.
batiraim araferi upasuxa da Tavdaxrili Ta-
visi oTaxisken wavida.
amasobaSi Semodgomis miwurulic dadga. male
zamTaric SemoaRebda kars. sofelSi ukve nel-
nela daiwyes axalwlisTvis mzadeba. miuxedavad
gaWirvebisa, adamianebi mainc imediT Sehyurebdnen
axali wlis moaxloebas; frontebidanac ramdenime
kargi cnoba movida, ramac gaaZlieri xalxis rw-
mena saboloo gamarjvebisadmi.
vaxtang WankotaZe 79
yoveli wlis dekembris Tvis dasawyisSi gior-
gi mWedels TelavSi mihqonda xolme erTi wlis
dauRalavi SromiT mopovebuli Semosavali da iq
abarebda biTumad ukve kargadnacnob movaWreebs.
fulis nawils saxlSi inaxavda, nawili ki Tbilis-
Si mihqonda samrewvelo saqonlisa da saaxalwlo
saCuqrebis SesaZenad.
vaxSmis Semdeg mWedelma mimarTa batirais:
_ xval diliT adre TelavSi mivdivarT. mo-
emzade kaxeTis dedaqalaqis sanaxavad.
batirais araferi uTqvams, Cumad wavida Tavisi
oTaxisken.
diliT, mezoblebis daxmarebiT sardafidan
amoitanes da uremSi CatvirTes asamde guda cx-
vris yveli, ramdenime tomara lobio, simindi da
xorbali, ocamde Tixis qila erboTi, sami tomara
bekoni, oTxi tomara kakali, ramdenime aseuli Cur-
Cxela, arayi, Rvino, Tafli, niori, xaxvi, gogra da
sxva.
Telavis yvelaze gavlenianma vaWarma SeiZina
yvelaferi, rac giorgim da batiraim Caitanes; sax-
eldaxelo sufrac gauSala stumrebs da fulic
iqve miuTvala.
arasdros enaxa batirais amdeni fuli. tanSi
raRac Jruantelma da SiSma gauara, Tumca xma ar
amouRia da Cveulebisamebr aqeT-iqiT acecebda
RrmadCasmul Tvalebs.
giorgi Cqarobda _ grZeli gza gvaqvs gasavle-
gvelebis sasaflao80
li, unda viCqaroTo. madloba moaxsena maspinZels,
daemSvidoba da kibeebze daeSva. batirai xmis-
amouReblad gahyva ukan.
ojaxSi gvian Ramemde elodnen giorgis da
batirais, magram isini ar Candnen. Sewuxdnen axlo-
blebi. giorgis ar sCveoda umizezod dagvianeba.
ojaxSi ifiqres _ albaT maspinZelma ar gamouSva
da xval Camovleno. gavida kidev ori dRe, magram
ostati da Segirdi arsad Candnen.
mezoblis biWs cxeni Seukazmes da TelavSi
gagzavnes ambis gasagebad.
cudi ambavi Caitana sabueSi mezoblis bi-
Wma _ alaznis xidTan WalaSi upoviaT mwyemsebs
mokluli giorgi-mWedeli. milicielebs uTqvamT
civi iaraRiT aqvso guli gapobili. jibeebSi mxo-
lod TuTunis qisa da tal-kvesi aRmoaCnda, meti
araferi. batirai ki aravis unaxavso.
didi pativiT miabares miwas soflelTaTvis
sayvareli da samagaliTo kaci.
mxolod ormoci dRis Semdeg SeamCnies axlo-
blebma, rom xaliCian kedelze aRar ekida gvaris
relikvia _ movercxlili xanjali.
vaxtang WankotaZe 81
gaberili kamera
misi garegnoba xazgasmiT mianiSnebda fizi-
kur siZliereze. msxvilZvala sxeuls dinjad
daatarebda mZlavri fexebiT. mkerdaziduli da
ganiermxarbeWiani berZnuli miTologiis gmirebs
waagavda. saubaric dinji da mozomili icoda, ise
rogorc kaxel kacs sCvevia. is iyo mxolod, rom
ukve asakovans wnevis problema awuxebda, gansa-
kuTrebiT mZime nerviulobis Semdeg. amitom iyo,
rom wnevis dasawevi wamali mudmivad edo jibeSi
da saWiroebis SemTxvevaSi Rebulobda erT abs.
gaiozis mTavari Rirseba ki mainc is gaxl-
daT, rom saocrad praqtikuli kaci iyo. yvelaferi
exerxeboda: durgloba, xaratoba, zeinkloba, ka-
latozoba, fexsacmelebis kerva, eleqtro Tu av-
togenuri SeduReba da kidev mravali sxva ram.
sacxovrebeli saxlis damxmare saTavsoebi da
sardafebi minisaamqroebs mogagonebdaT. yvela
saxis instrumenti, xelsawyo, Tu inventari hqon-
da, rac ki adamians SeiZleba dasWirdes odesme.
ufro metic _ bevri iseTi samarjvi Tu mowyobi-
loba hqonda Tavisi gonebiTa da xelebiT Seqm-
nili, romlebsac arc erTi qarxana ar amzadebda
da romelTa praqtikuli gamoyenebis SesaZleblo-
bac aravis mosvlia TavSi azrad. mxolod gaiozma
gvelebis sasaflao82
icoda maTi damzadebac da gamoyenebac.
zedmiwevniT kargad icoda fizikis kanone-
bi da maTematikis safuZvlebi. saocar unars am-
JRavnebda am kanonebisa da Tvisebebis praqtikaSi
gamoyenebis sferoSi, riTac, marTlac rom gaoce-
bas iwvevda axloblebSi. mis mier Seqmnili yvela
instrumenti Tu mowyobiloba dafuZnebuli iyo
Teoriul postulatebze da praqtikuli gamoy-
enebis efeqtianobaze.
dRe ar gavidoda, rom masTan vinme ar misuli-
yo daxmarebis saTxovnelad. ra gamolevs ojaxSi
aTasnair gasakeTebel-SesakeTebels da gaiozic
dauzareblad Sromobda da qmnida.
ityoda xolme _ mezobels uars rogor
vetyvio. Tumca ramdenjerme daiCivla _ sakuTari
saqmeebisaTvis dro aRar mrCebao.
nadiroba da Tevzaobac kargi icoda gaiozma.
monadire ZaRlic yovelTvis movlili, gawvrT-
nili da warmatebuli hyavda. arasdros daurRve-
via nadirobis Tu Tevzaobis wesebi. piriqiT _ igi,
rogorc monadireTa kavSiris wevri, daundoblad
ebrZoda da amxelda brakonierebs.
axla baR-venaxis movlas ar ityviT?! sacxovre-
beli saxlis ezoSi, marTlac rom saocrebas nax-
avdiT. sul raRac oTxas-xuTas kvadratul metrze
TiTqmis yvelafris moyvanas axerxebda. Tumca gao-
cebas iwvevda ara xil-bostneulis mravalferovne-
vaxtang WankotaZe 83
ba, aramed is, Tu garegnulad rogor gamoiyure-
boda miwis is patara nakveTi, romelSic gaiozis,
rogorc xelovanis, Sroma iyo Cabarul-CaToxni-
li. konstruqtoris mier daxazul-daxatul xali-
Cas gavda gaiozis `mamuli~. yvelaferi larSi gas-
worebuli, yvelaferi gasxluli, Sewamluli da
faqizi xeliT movlili. iqve iyo moxdenili ska-
mebi da saCrdiloblebi Camosajdomad da dasas-
veneblad.. marTlac rom patara edemi gaxldaT
gaiozis baR-bostani. gansakuTrebiT uyvarda da
uvlida vazs. saxlSi yovelTvis hqonda saukeTeso
Rvino da gamaspinZlebac samagaliTo icoda.
gaWirvebis wlebSi gaiozi ukeravda fexsacme-
lebs Tavisi ojaxis wevrebsac da axlobel-naTe-
savebsac. iseTi guldasmiT Tlida xolme e.w. `ka-
lapotebs~, rom fexsacmeli zedmiwevniT rbilad
exeboda terfis TiToeul kvadratul santimetrs
da qminda saocari komfortulobis SegrZnebas.
mezoblebis, megobrebisa da axlobel-naTe-
savebis ojaxebSi dResac inaxeba gaiozis mier Se-
qmnili Tundac erTi nivTi Tu sayofacxovrebo
atributi, SekeTebul-damzadebuli uangarod da
sikeTiTa da siyvaruliT.
gaiozs Zalian uyvarda Tavisi miwa-wyali.
xSirad mogzaurobda `Jigulis~ markis msubuqi av-
tomanqaniT ojaxis wevrebTan, Tu megobrebTan er-
Tad. kargad icnobda istoriul adgilebs da did
gvelebis sasaflao84
pativs scemda erovnul saganZurs.
misi `Jiguli~ ki marTlac minisacxovrebeli
iyo. kargad uvlida. TiTqmis arasdros miuyvania
manqana avtoteqmomsaxurebis sadgurSi. yvelafers
TviTon akeTebda da aremontebda. Sesabamisi yvela
samarjvi, istrumenti da xelsawyo hqonda da, rac
mTavaria, profesionalizmiT ar Camouvardeboda
e. w. `cnobil masterebs~.
manqanaSi yvelaferi hqonda, rac ki adamians
SeiZleba dasWirdes mogzaurobis dros _ TavisT-
vis, an sxvisTvis.
zemoT aRvniSneT, rom misi ̀ Jiguli~ erTgvari
minisacxovrebeli iyo da es marTlac ase gaxl-
daT. mogzaurobisas manqanaSi yovelTvis hqonda:
dana-Cangali, Wiqebi, TefSebi, sami-oTxi litri
Rvino, erTi boTli arayi, xelsawmendebi, minimay-
ali da miniSamfurebi, erTi parki naxSiri mwva-
dis Sesawvelad, sanadiro Tofi, saTevzao mow-
yobiloba, saZile tomara, ramdenime TviTnakeTi
da sakeci tabureti, binokli, gulisa da wnevis
wamlebi, tkivilgamayuCebeli, binti, bamba, miner-
aluri wyali da a.S.
es yvelaferi ki ise akuratulad da racio-
nalurad hqonda sabargulSi, salonSi da e. w.
`bardaCokSi~ ganlagebul-Cawyobil-damagrebuli,
rom ucbaT verc ki SeamCnevdiT da arc raime dis-
komforts igrZnobdiT.
vaxtang WankotaZe 85
saocar kacs eZaxdnen gaiozs da is srulad
amarTlebda am epiTets. saocrebasTan erTad igi
gamoirCeoda argagonili sizustiT da punqtua-
lobiT. yovel wuTs ufrTxildeboda, yvelaferi
Tavis adgilze hqonda Senaxul-ganTavsebuli da
yvelafers Tavis droze akeTebda. mokled, is iyo
kaci-meqanizmi.
gansakuTrebuli keTili xasiaTiTac iyo igi
gamorCeuli. mudam mzad iyo uangarod daxmarebo-
da yvelas, visac ki raime mxardaWera sWirdeboda.
gulwrfelad sjeroda da swamda, rom adamianis
daxmareba da gaWirvebis Jams mxarSi dgoma uwmind-
esi niWi da unaria RvTis mier boZebuli. araerTx-
el dauTmia sakuTari interesebi sxvisi intere-
sebis sasargeblod da amiT bednierad grZnobda
Tavs.
mezoblebs da megobrebs exmareboda dabarva-
gaToxnasa Tu SeSis dapobaSi. SuaRamisas daufiqre-
blad adgeboda da Tavisi manqaniT waiyvanda
avadmyofs eqimTan; cecxlwakidebul saxlSic
Sevardnila da bavSvi gadaurCenia. gaWirvebuli
ojaxisTvis saaxalwlod Rvino xSirad miurTme-
via. Wirisuflebs mudam mxarSi edga da agvarebda
dakrZalvis saorganizacio sakiTxebs; qar-yinvian
amindSi ucnobebisTvis xSirad gauCerebia manqana
da saxlebSi Camourigebia. mokled, dadioda kaci
da sikeTes Tesda irgvliv.
gvelebis sasaflao86
erTxel, megobrebTan erTad dasavleT saqa-
rTveloSi gasamgzavreblad emzadeboda, manqa-
nas awesrigebda da akompleqtebda yvela saWiro
atributiT. Tanamgzavrebma SeamCnies sabargulSi
manqanis gaberili kamera. mis axloblebs xSir-
ad unaxavT sabargulSi gaberili kamera, magram
arasdros dainteresebulan misi daniSnulebiT.
amjerad ki moridebulad SeekiTxnen _ rad ginda
es gaberili kamera; bolo-bolo oTxni viqnebiT
da erT kameras rogorme gavberavT Tu saWiro
iqnebao.
gaiozma, Cveulebisamebr ucbaT ar gasca pa-
suxi. mcire pauzis Semdeg ki ganucxada: `aba, ra
giTxraT biWebo; rac manqana maqvs, am gaberil ka-
meras davatareb sabargulSi; ufalma daifaros
da iqneb wyalSi dasaxrCobad ganwiruli kaci ga-
davarCino. me curva ar vici da Tu momiwia aseT
faqtTan Sexvedram _ gadavugdeb da RmerTsac
SevTxov daxmarebas~.
Tanamgzavrebma gaocebiT gadaxedes erTma-
neTs da xma aRar amouRiaT.
ori dRis Semdeg dabrundnen dasavleT saqa-
rTvelodan friad nasiamovnebi da gaxarebulebi.
gaiozis pragmatulma qmedebebma xom sul
gadaria es xalxi _ aseTi kacis mnaxvelebi ar
varTo, gaiZaxodnen erTxmad.
daaxloebiT ori kviris Semdeg gaiozs isev
vaxtang WankotaZe 87
mouwia dasavle-
Tisken wasvlam.
samtrediidan Se-
atyobines misi
erT-erTi sauke-
Teso megobris
gardacvalebis
Sesaxeb.
Sewuxda ga-
iozi. gulze si-
mZime Semoawva,
magram gaimxneva
Tavi da samgza-
vro mzadebas Seudga. manqanas amowmebda da Tan
cas Sehyurebda. dasavleTis mxridan Savi Rruble-
bi mobobRavda. telegadacemidan icoda, rom iq,
dasacleT saqarTveloSi ukve sami dRea, rac
kokispirulad wvimda da mdinareebic Zalian iyo
adidebuli.
dilis xuTi saaTi iqneboda, roca saWes Cas-
Wida Tavisi Zlieri xelebi da gezi aiRo samtre-
diisken. gors rom gascda, saSineli qari amovar-
da da Tavsxma wvimac wamovida. siCqares uklo da
dakvirvebiT aTvalierebda garemos. Weqa-quxilmac
imata da ca Savma Rrublebma daqufra.
trasaze arcerTi manqana ar moZraobda, arc
aravis gadauswria da arc Semxvedri manqana
gvelebis sasaflao
Canda. gardacvlil megobarze fiqrma CaiTria.
awuxebda umamakacod darCenili ojaxis samoma-
vlo bedi.
sarkeSi SeamCnia, Tu rogor uaxlovdebo-
da Savi `volga~. kargi manqanaao `volga~. roca
iqneba gavyidi am Cems wiTel `lurjas~ da Sevi-
Zen `volgas~, oRond TeTrso _ gaerTo fiqrebSi
gaiozi.
`volgaSi~ WaRarosan mamakacs patara biWi
ejda gverdiT.
moumate papa siCqares, gadavaswroT im wiTel
`Jiguls~.
_ sad gveCqareba, xom xedav saSinlad wvims.
asfalti svelia, saxifaToa didi siCqariT moZ-
raoba. nu naRvlob, droze CavalT.
wiTeli `Jiguli~ adidebul mdinareze gade-
bul xids uaxlovdeboda. gaiozma SeuZlod igrZ-
no Tavi; Sublze civma oflma gamoayara da Tav-
bru esxmoda; jibisken waiRo xeli...
_ Sexede, Sexede, papa, rogor aqeT-iqiT qa-
naobs is manqana; mTvrali xom ar aris netav mZ-
Roli?!
_ ara mgonia mTvrali iyos; SeiZleba mou-
curda;
_ uyure, papa, xan marcxniv gadaqanda da xan
marjvniv, xom ar CaeZina?
_ dawynardi, genacvale, axlave wamoveweviT
88
vaxtang WankotaZe
da gavarkvevT, Tu ra xdeba.
papam moumata siCqares, magram manam wamoeweo-
da, wiTelma `Jigulma~ didi siCqariT Seiqrola
xidze, daetaka moajirs, gaangria da mdinareSi
gadaeSva.
vaimeo, SesZaxa patara biWma da papas miaSt-
erda SeSinebuli TvalebiT.
`volgidan~ gadmosulebma yuradRebiT daaT-
valieres aboboqrebul-amRvreuli mdinaris zeda-
piri, magram mZRoli arsad Canda. napirisken Cair-
bines papam da SviliSvilma. iqidanac veraferi
dainaxes. saSinlad uZgerda guli WaRarosan mox-
ucs. ubedurebis zaris rekva esmoda.
bavSvma Sors, sadRac gaiSvira TiTi. iq, sul
ramdenime wamiT gamoCnda Zlier talRebTan uSede-
god Serkinebuli kaci, romelic xelebs iqnevda.
sul ramdenime wamSi yvelaferi damTavrda. az-
virTebulma, qvaRorRianma mdinarem samudamod
gaaCera gaiozis gulisZgera.
WaRara papa uRonod Caikeca da qviTini dai-
wyo. xidze kidev oriod manqana gaCerebuliyo da
mgzavrebi interesiT icqirebodnen qvemoT.
SviliSvili slukuniT miujda papas gverdiT
da Tvalcremlianma warmosTqva: `netav gaberili
kamera gvqonoda, gadavugdebdiT im kacs, iqneb ga-
darCeniliyoo~.
89
gvelebis sasaflao
sami simi
sofelSi SeZlebul glexkacad icnobdnen
giorgis. ukve samoc wels gadacilebul WaRara-
moreul kacs jer kidev mosdevda axalgazrduli
jan-Rone da SemarTeba. pataraobidanve Sromas iyo
SeCveuli da verasdros naxavdnen usaqmurad mj-
doms. dRedaRam baR-venaxSi da walkotadqceul
ezoSi trialebda da fusfusebda. sawols mi-
jaWvul mSoblebs gansakuTrebuli mzrunvelobiT
evleboda Tavze, rom ityvian, cdilobda `civi nia-
vi ar mihkarebodaT~.
giorgi yvelas uyvarda da yvela pativs scem-
da. gansakuTrebiT aqebdnen mis xelgaSlilobas da
patiosnebas. meuRlec iseTi Sexvda, rom av Tvals
ar daenaxveboda. keTili SuriT SurdaT maTi Sex-
matkbilebuli cxovrebisa. ityodnen xolme _ ai,
amas hqvia meuRle, uRelSi SenTan erTad romaa
Sebmuli da cxovrebis mZime Wapans SenTan erTad
rom zidavso.
gvian SeirTo giorgim coli. mSoblebi da-
JinebiT moiTxovdnen mis daojaxebas _ SviliS-
vilebi gvaRirse, ise nu gagvistumrebo imqveynad.
giorgi ar Cqarobda. Tu qali ar Semiyvarda, ise
rogor Sevqmna ojaxio. rogor unda viyoT er-
Tad mTeli sicocxle, an rogori Svilebi unda
90
vaxtang WankotaZe
aRvzardoT, Tu erTmaneTi ar gveyvarebao _ ityoda
xolme giorgi da Tan daayolebda: `cota kidev
damacadeT da gagaxarebTo~.
muxlmoudrekel SromaSi CaZiruls SeumCnev-
lad miukakuna ormocma welma. WaRariT Seevercx-
la safeTqlebi. cota droc gavida da erT mSvenier
dRes sofelSi xma dairxa _ giorgis lomkacaanT
qeTevani Sehyvarebia da male qorwilic eqnebaTo.
gaixara mTelma sofelma am ambis gamgonem.
sami dRe gagrZelda lxinoba. Seuwyvetlad
gugunebda kaxuri mravalJamieri ezoSi gaSlil
sufraze. uxvad Seisva giorgiseuli rqawiTeli.
sofelSi ar darCenila erTi kacic ki, visac ar
mielocos da daelocos mamapapeul saxl-karze aR-
mocenebuli axali ojaxi.
cxra Tvis Tavze ori tyupi biWi SeeZinaT qeTe-
vans da giorgis. saxelebi dedam SearCia _ tari-
eli da avTandili.
Sromas moumata giorgim; ambobda _ axla ufro
meti garjaa saWiro, colSvils rom araferi mo-
vakloo. isic kargad icoda giorgim, rom biWebs
Rirseulad undodaT aRzrda, swavla-ganaTlebis
miReba, Sromis siyvarulis Canergva, kaikacobaSi
gamoWedva da kacTmoyvareobis STagoneba. amitom
Tavs ar zogavda, rom ityvian _ `welebze fexs
idgamda~ da fuZe-karic ufro moZlierda, gaxal-
isda da galaRda.
91
gvelebis sasaflao
erTi simReris melodia hqonda aCemebuli da
gamudmebiT RiRinebda _ maranSi Tu baR-venaxSi,
beRelSi Tu TavlaSi, wisqvilSi Tu tyeSi. is ki
iyo, rom dabal xmaze dudunebda da Zneli gas-
arCevi iyo teqstis sityvebi, Tu Sinaarsi. xSirad
uTqvamT _ kaco, gagvagebine ras mRerixar, iqneb
Cvenc agyveTo; girogis gaeRimeboda da agrZelebda
RiRins isev Taviseburad.
dro ki ulmoblad gadioda. giorgis mSoblebis
mdgomareoba mZimdeboda. tarieli da avTandili
saulvaSe RinRliT Seimosnen. ulamazesi qeTevani
soflis saukeTeso diasaxlisad monaTles. girogi
ki ganagrZobda Sromas.
arc sufras iviwyebda da Tavis myudrodmowy-
obil, kaxuri dovlaTis surneliT gaJRenTil ma-
ranSi uaxloes megobrebTan erTad kviraSi orjer
mainc Tamadobda da ganuwyvetliv RiRinebda sayva-
rel melodias.
erTxelac sufraze SemoaTendaT. megobre-
bi SeuCndnen _ erTi gagvagebine, ras RiRineb da
vis umReri. ukve ramdeni welia eg melodia Cvenc
Segviyvarda, magram teqsti iqneb gagvagebino, ra
sityvebia, vin dawera, an vis eZRvnebao. daTviviT
burdRuneb da verafers vgebulobTo.
mova dro da yvelafers gaigebTo _ upasuxa
giorgim.
ara, axlave unda gagvagebino ras mRerio, ga-
92
vaxtang WankotaZe 93
jiutdnen sakmaod SemTvrali Tanamesufreni. kar-
gio, daTanxmda girogi. ulvaSebze maja gadaisva,
yanwi Seivso da Zaldatanebuli sidinjiT wamoi-
wyo:
`sami simi maqvs samRerad,
samives venacvalebi,
gikvirT _ miRimis saxe rad?!
imad, rom ar maqvs valebi,
Tu es simebi gamiwyda,
damitireben qalebi~.
vax, ra kargi teqsti yofilao, erTxmad
aRniSnes misma megobrebma.
teqsti ki kargia, magram romel sam simzea
laparakio _ SeniSna erTma da moiTxova ganmarte-
ba. giorgim araferi upasuxa, Tixis jami Seivso da
ganagrZo RiRini.
ar eSvebodnen megobrebi. gagvagebine kargad,
romel simebzea laparakio. mova dro da gaigebTo,
CaidudRuna giorgim. mamlis yivilze ise aiSalnen,
rom megobrebma mainc ver gaiges, romel sam sims
uRiRinebda giorgi.
idga 1941 wlis zafxuli. evropaSi omi mZv-
invarebda. sabrZolvelad wavidnen tarieli da
avTandili. xuTi Tvis Semdeg samkuTxedi baraTi
miutanes giorgis, kargad varT, Cvenze ar idar-
doT, faSistebs deda unda vutiroTo, _ iwerebod-
nen tyupi Zmebi.
gvelebis sasaflao
ori weli gavida. sofelSi mamakacebis nakle-
boba Seiqmna _ zogi gaiwvies, zogic moxalised wav-
ida saomrad. tyupebisgan araferi ismoda. giorgi
xSirxSirad dadioda Telavis komisariatSi, tyu-
pebis Sesaxeb raime ambis gasagebad, magram amaod.
sadac ki yavarjnebians waawydeboda, gamohkiTxavda
mudariT _ Cemi biWebi xom arsad ginaxiao da gul-
damZimebuli brundeboda sofelSi. qeTevanisTvis
TvalebSi Sexedvis erideboda, TiTqos raime dae-
Savebinos.
ukiduresad daZimda giorgis mSoblebis md-
gomareobac. Telavelma eqimebma mouxSires gior-
gis saxlSi siaruls. Tbilisidanac Camoiyvanes
gamocdili specialistebi, magram sasikeTod ve-
Rar Semoatriales moxucebi. erTimeoris miyole-
biT gaaciles ukanasknel gzaze giorgis mSoblebi.
dadardianda sofeli.
arc frontidan modioda saxarbielo ambebi.
sofelSi bevrma dedam da meuRlem Caicva Savi.
giorgic dadardianebuli daabotebda orRobeebSi.
is ki SeamCnies megobrebma, rom bzari gasCenoda
xmaSi da sadRac mkerdis siRrmidan amosul si-
tyvebsac xavsi mosdeboda, ise aRar JRerda, ro-
gorc uwin.
ormoci dRis Tavze, micvalebulTa sulis
gaxsenebis samgloviaro ceremonialis Semdeg, su-
fras gvianobamde SemorCnen giorgis uaxloesi me-
94
vaxtang WankotaZe 95
gobrebi.
odnav SemTvralma giorgim morigi sadRegrZe-
lo SesTavaza megobrebs da kaeSanmoZalebulma
CaiRiRina:
`...mTavari simi Camiwyda,
oriRa damrCa samRerad...~
megobrebma gakvrvebulebma gadaxedes erTma-
neTs. mixvdnen ra simebs umReroda xolme giorgi,
Tumca dazustebiT ver ityodnen, danarCen or simSi
vis, an ras gulisxmobda daoblebuli kaci.
damTavrda omi. sabrZolvelad wasulTagan
mcire nawiliRa daubrunda sofels. veravin daamS-
vida giorgi da qeTevani. aravin aRmoCnda tyupebis
mnaxveli.
dardisgan welSi moiRuna giorgi da TiTqos
raRacnairad dapataravda kidec. moridebiT esalme-
bodnen Tanasoflelebi. ar icodnen, rgor enugeSe-
binaT. mxolod ganuyreli megobrebi ar Sordebod-
nen gverdidan; cdilobdnen gaemxnevebinaT, magram
dardis Wias Rrmad SeeRwia janmagari glexkacis
sxeulSi da ganuwyvetliv RrRnida.
mousvenroba dasCemda. adgils veRar pou-
lobda. saojaxo-sameurneo saqmianobasac TandaTan
zurgi Seaqcia. sakuTar TavSi Caiketa da gaiTiSa.
fostalionma Setyobineba moutana. TelavSi,
samxedro komisariatSi sTxovdnen misvlas. cudi
ambavi daaxvedres giorgis. ukrainidan iyo mosuli
gvelebis sasaflao
Setyobineba _ mdinare dnepris gadalaxvis dros
daiRupneno tyupebi.
TvalT daubnelda giorgis da albaT xeli
rom ar SeeSvelebinaT, iatakze gaiSxlarTeboda.
maleve movida gons. Setyobineba mokeca da ubis
jibeSi Seinaxa. mere laslasiT daeSva kibeebze da
mZime nabijebiT gauyva avtosadgurisken mimaval
quCas.
uaxlovdeboda sofels da fiqrobda mZime
fiqriT: `ajobebs araferi Sevatyobino qeTevans,
codoa deda, ver gadaitans am ambavs; me rogorme
gavuZleb; araferi unda Sematyos; iqneb SeeSalaT
rame, xom ar wavide ukrainaSi; xom SemekiTxeba rad
midixaro, ra vupasuxo~. am fiqrebis ablabudaSi
gaxlarTuli miadga uaxloes megobars da Seatyo-
bina Tavsdatexili ubedurebis Sesaxeb. megobarma
gulSi Caikra SvilebdaRupuli mamis CvariviT mo-
TenTili sxeuli da gaZleba usurva. isic uTxra:
`nu etyvi qeTevans, codoa qali. isev is jobia
molodinis anabarad davtovoT, imediT icocxlo-
so. ukrainaSi ki sxva vinme gavagzavnoTo~.
_ ra qeni, gaige rame, SeekiTxa oTaxSi Sesul
meuRles qeTevani.
_ veraferi gavige, aravin araferi iciso, upa-
suxa giorgim da gverdiTi oTaxisken wavida.
loginSimwoliare qeTevans ar moewona gior-
gis xma, raRac cudis winaTgrZnobam Seipyro sru-
96
vaxtang WankotaZe 97
lad. meeqvse grZnobiT mixvda, rom giorgi raRacas
umalavda. xma aRar amouRia. erTkviriani avadmyo-
fobiT ise iyo dasustebuli, rom arafris Tavi
aRar hqonda.
saSemodgomo mosavali rogorc iqna daa-
binava giorgim, magram yvelafers uxalisod da
ZaldatanebiT akeTebda. sadRac gamqraliyo misi
SemarTeba da Seupovroba. aRarc misi Cveuli RiRi-
ni gaugoniaT axloblebs.
qeTevani gamojanmrTelda da Cveuli muyai-
TobiT gauZRva diasaxlisis saqmianobas, Tumca
erTTavad daRonebuli iyo da guldamZimebuli.
erTdRes giorgis uTxra: `wisqvilSi safq-
vavs waviReb, mWadi momenatrao.~ meuRlem Zlivs
wailuRluRa: `gadi, cota gaiar-gamoiare, mezo-
blebi moinaxule, gaerTobi da lodinis simZimec
Segimsubuqdebao~.
dolabebis xmaurSi, wisqvilSimyofma qalebma
ver gaiges qeTevanis misvla. ganagrZobdnen xmama-
Ral saubars.
_ sawyali giorgi, rogor gaubedurda kaci,
sul Seicvala.
_ aba ra iqneba, tyupi biWis dakargva advili
gadasatania, kidev kargad aris, kacia da uZlebs.
_ mainc rogor moxdao eg ambavi, ras amboben.
_ ukrainidan mosula Setyobineba, dnepris ga-
dalaxvis dros dabombvaSi mohyvnen da daiRupneno.
gvelebis sasaflao
_ sabralo
qeTevani, albaT
ar icis, Torem
Tavs rogor ic-
ocxlebdao.
gvian SeamC-
nies wisqvilis
Sesasvlel kar-
Tan, iatakze umo-
Zraod gaSxlar-
Tuli qeTevanis
sxeuli.
ori dReRa
icocxla qeTeva-
nma. mesame kubo gaitanes giorgis mamapapeuli
saxlkaridan. aRarc giorgis ucocxlia didxans.
loginSi atarebda umetes dros. aRarc Wam-
da da aRarc svamda. megobrebi ar Sordebodnen,
yvelafers akeTebdnen, rom rogorme daebrunebinaT
da CaerToT yoveldRiur cxovrebaSi, magram veras
gaxdnen.
ianvris erT susxian diliT mezoblis biWi,
romelmac rZe Seutana, Tavis megobrebTan gaagza-
vna da daabara _ axlave movidneno.
oTaxSi Sesulebs odnavSesamCnevi RimiliT
miesalma da buxris win gaSlil sufrasTan mi-
ipatiJa. wveri gaeparsa da sadResaswaulo tansac-
98
vaxtang WankotaZe 99
melSi gamowyobiliyo. siCumes buxarSi Seyrili
xmeli SeSis wkapa-wkupi arRvevda.
momenatra TqvenTan Sexvedra, iqneb TiTo jami
davlioT da dardi gadavayoloTo, akankalebuli
da dasustebuli xmiT mimarTa girogim. daCamiCe-
buli TiTebiT CaeWida Tixis doqs da jamebi Seav-
so. ori-sami sadRegrZelos Semdeg cudad igrZno
Tavi.
_ mapatieT, me taxtze mivwvebi, Tqven gaagrZe-
leT, araferi moikloT, _ warmosTqva Zlivsgas-
agonad da wamowva. mere wamoiwia, zurgiT mieyuda
baliSs da xeli gamoiwoda _ erTi SemivseT jami
da momawodeTo.
mZimed sunTqavda; saubari uWirda; raRacis Tq-
mas apirebda da Zalas ikrefda. bolos odnavgas-
agebi, misustebuli xmiT scada Cveuli melodiis
waRiRineba:
`..si...mi sami...ve g...amiwyda,
mec g...avxdi dasatira...~
veRar daamTavra saTqmel-saRiRino, jami xe-
lidan gauvarda da samudamod daxuWa Tvalebi.
wiTlad SeiReba sawolTan gafenili cxvris
TeTri tyavi.
ezodan moismoda giorgis sayvareli ZaRlis
ymuilis xma.
gvelebis sasaflao
vano da mixo
`va, sofelo, raSigan xar,
ras gvabruneb, ra zne gWirsa!
...sad waiyvan sadaursa,
sad aRufxvri sadiT Zirsa!?~
(S. rusTaveli)
isini mezoblebi iyvnen. erTad izrdebod-
nen, erT skolaSi da erT klasSi swavlobdnen,
erTad midiodnen da gakveTilebis damTavrebis
Semdegac erTad midiodnen saxlSi. Tu maswavle-
beli romelimes datovebda gakveTilebis Semdeg
damatebiTi mecadineobisTvis, meore gareT elo-
deboda da mainc erTad brundebodnen saxlSi.
orive ojaxi, orive biWs Tavis Svilebad Tvlida
da alerssa da zrunvas ar aklebda. mSoblebis
sixaruls sazRvari ar hqonda, roca maT erTad
xedavdnen. xan erT ojaxSi sadil-vaxSmobdnen da
swavlobdnen gakveTilebs da xan meoreSi. uyvar-
daT erTmaneTi erTad gazrdil-Sezrdilebs. Zme-
biviT iyvnen, Tumca garegnulad Zalian gansx-
vavdebodnen.
Savtuxa mixo Zvalmsxvili da kunTmagari
biWi iyo, vano ki ufro susti aRnagobis da qer-
100
vaxtang WankotaZe
aTmiani. orives cisferi Tvalebi hqonda da sa-
ocrad mimzidveli Rimili dahkravda saxeze.
gamorCeulebi iyvnen ubanSi. kargad swavlobdnen
da Tavisufal dros aqtiurad iyvnen CarTuli
saojaxo saqmianobaSic: mSoblebs exmarebodnen
patara debis movla-patronobaSi, SeSas Wridnen,
Rumels anTebdnen, wyals ezidebodnen kokebiT,
Zroxebi da Txebi dahyavdaT gamosakvebad axlom-
debare tyeSi, bazarSic xSirad midiodnen say-
idlebze da a.S. mokled WinWaraulebisa da be-
qaurebis ojaxebis srulfasovani wevrebi iyvnen
da mSoblebic bednierebad Tvlidnen Tavs aseTi
Svilebis yoliT.
vano da mixo sabavSvo TamaS-SejibrebebSic
xSirad gamodiodnen xolme gamarjvebulebi. ax-
lomdebare skolis did ezoSi ikribebodnen xol-
me mimdebare ubnebis bavSvebi da daRamebamde is-
moda maTi Jivil-xivili. zogi Cilikaobda, zogi
kinklaobda. yvelaze popularuli ki mainc lax-
ti iyo da fexburTi. vano da mixo yovelTvis
erT gundSi iyvnen da Tavis moxerxebulobiT da
TavganwirviT araerTxel moutaniaT gamarjvebis
sixaruli TanagundelebisaTvis.
Cxubic xSirad gaumarTavT wamoyvinCilebul
biWebs amaTuim saTamaSo momentis araerTgva-
rovani Sefasebis gamo. wyvilad CxubSic magrebi
101
gvelebis sasaflao
iyvnen vano da mixo. arasdros damarcxebulan.
damarcxebulad ki is iTvleboda, visac pirvelad
wamouvidoda cxviridan sisxli. Cxubic maSinve
Cerdeboda da boRma da sircxvili meore dRemde
Tu gastanda. meore dRis saRamos ki Cveulebriv
Seikribebodnen, daiyofodnen gundebad da Tavaw-
yvetilebi darbodnen da TamaSobdnen daRame-
bamde, ise rom arc axsovdaT winadRis damar-
cxebiT gamowveuli gulistkivili, Tu cxviridan
sisxlis dena.
dro ki mihqroda kargadgawvrTnili raSiv-
iT. wamoizardnen biWebi, RinRli moeZalaT zeda
tuCze. ZuZus kertebi daeberaT. xma dauboxdaT.
mecxre klasSi iyvnen ukve da oqros atestatze
ocnebobdnen.
erTdRes cal-calke dabrundnen skolidan
vano da mixo. mSoblebs gaukvirdaT es ambavi, ma-
gram yuradReba ar gaumaxvilebiaT.
vanos dedam SeamCnia, rom im saRamos biWi
xSir-xSirad da uCumrad ixedeboda sarkeSi da
cxvirsaxocs isvamda cxvirze. roca vanom daiZina,
dedam Sarvlis jibidan cxvirsaxoci amoiRo da
elda eca. cxvirsaxoci sisxliani iyo. eWvma Sei-
pyro. gaaxsenda skolidan cal-calke dabruneb-
uli biWebi da guli daumZimda _ vai, Tu biWebma
erTmaneTSi iCxubeso. gviani Rame iyo, roca be-
102
vaxtang WankotaZe
qaurebTan gadavida da mixos dedas gauziara Ta-
visi nafiqrali. Sewuxda beqaurebis diasaxlisi.
dilamde davicadoT da Tu skolaSi erTad was-
vlaze uari Tqves, albaT Seni eWvi dadastur-
debao, daRonebulma warmosTqva mixos dedam da
ezos karamde gaacila mezobeli.
meore dRes erTad aRar wasulan skolaSi
vano da mixo. daRondnen mSoblebi, ar icodnen
ra moemoqmedaT. amas isic daemata, rom mezob-
lis gogom mercxaliviT CauWikWika maT _ vanos
da mixos javSanaanT Tamila uyvarT da imis gu-
lisTvis iCxubeso.
am ambis Semdeg kidev bevrjer iCxubes bi-
Webma Tamilas gulisTvis. ojaxebs Soris mego-
brul urTierTobas bzari gauCnda. gamosavals
ver poulobdnen. situacia kidev ufro damZimda
imiT, rom biWebi Cxubs ar wyvetdnen cxviridan
sisxlis gamodenisTanave.. janmomatebulebi da
CxubSi gamoWedilebi gametebiT urtyamdnen erT-
maneTs da Tavganwirulni cdilobdnen gamarjve-
bulis titulis mopovebas.
gamarjvebuli ki mudam kunTmagari da ufro
moxerxebuli mixo gamodioda.
erTxelac vano saxlSi erTianad gasisx-
lianebuli dabrunda _ orive Tvali Calurje-
bul-Casisxlianebuli hqonda, tuCic gaxeTqili
103
gvelebis sasaflao
hqonda da cxviridanac sisxli sdioda. mSoblebs
guls SemoeyaraT mis danaxvaze. amdros maTTan
quTaisidan stumrad iyo Camosuli vanos mamis
Zma. dawvrilebiT moismina ra Seqmnili viTarebis
Sesaxeb, biZam gadawyvita quTaisSi waeyvana ZmisS-
vili.
SviliviT gavzrdi da skolasac iq davam-
Tavrebinebo, ganucxada mSoblebs, romlebsac wi-
naaRmdegoba ar gauweviaT.
amis Semdeg vanosa da mixos erTmaneTi aRar
unaxavT.
mixos cxovrebamac TiTqos azri dakargao.
swavlas uklo. ojaxur saqmeebsac aRar ekare-
boda. viTomsiyvarulic sadRac gaqra. aRarc ki
axsendeboda Tamilas arseboba. guldamZimebuli
da daRonebuli mimodioda saxlsa da skolas So-
ris. aRarc skolis ezoSi dadioda saTamaSod.
interesi dakarga yvelafrisadmi.
rac dro gadioda, miT ufr rwmundeboda,
rom usayvarlesi adamiani, ZmadSezrdili adami-
ani samudamod dakarga, rasac mwared ganicdida.
Tavi damnaSaved miaCnda da gamosavals eZebda.
bolos TavisTvis gadawyvita, rom skolis dam-
Tavrebis Semdeg aucileblad Cavidoda quTais-
Si, monaxavda vanos, Caexuteboda da bodiSsac
mouxdida. imedi hqonda, rom vano apatiebda.
104
vaxtang WankotaZe 105
cota gulze moeSva, odnav gaxalisda, magram
TviTaRiarebuli danaSaulis simZime mainc kidev
didxans daawveba mis jer kidev Wabukur guls.
veRar moaxerxa Tavisi Canafiqris aRsruleba da
quTaisSi Casvla. skolis damTavrebisTanave say-
ovelTao mobilizaciiT gaiwvies jarSi. samTvi-
ani winaswari momzadebis Semdeg ki gaagzavnes
frontis wina xazze faSistebis winaaRmdeg sa-
brZolvelad.
ase Sedga fexi Tvrameti wlis mixo beqau-
rma cxovrebis yvelaze ufro mZime safexurze.
dadga dro, roca mixos unda daemtkicebina sam-
Soblosadmi erTguleba da rac mTavaria, vaJka-
coba, simamace da Tavganwirvis unari.
male gaiTqva saxeli rogorc uSiSarma me-
brZolma. nawilSi yvela pativs scemda da mas-
Tan megobrobas cdilobda. yvelaze Zneli dava-
lebebis Sesrulebas cdilobda da gamosdioda
kidec. bevri faSisti gamoasalma sicocxles da
bevri mSvidobiani moqalaqec ixsna sikvdilisgan.
mtris risxvad Camoyalibda da xelmZRvanelobac
afasebda. erTwliani sisxlismRvreli brZolebis
Semdeg ukve oTxi sabrZolo ordeni da medali
hqonda miRebuli da SenaerTis ufrosis uamra-
vi madloba. miRweuliT ar kmayofildeboda da
yovelTvis iqiT miiwevda, sadac metad uWirdaT
gvelebis sasaflao106
nawilis mebrZolebs.
gavida kidev erTi weli. sabWoTa jarebma sx-
vadasxva frontebze ganaxorcieles masStaburi
kontrSeteviTi operaciebi da msoflio omis sas-
woris pina Tavis sasargeblod daswies. faSisteb-
ma masiurad daiwyes ukan daxeva. axlovdeboda
maTi aRsasrulis Jami.
mixos gansakuTrebiT exerxeboda mtris ter-
itoriaze RamiT SeRweva da moenes Camoyvana. ram-
denjerme hqonda aseTi operacia Catarebuli da
yovelTvis warmatebulad.
amjeradac, gviani gazafxulis erT Rames,
Tavis or TanamebrZolTan erTad, mixom gadakve-
Ta frontis xazi da Rrmad SeiWra mtris mier
dakavebul teritoriaze. StabSi misces davaleba
Camoeyvana rac SeiZleba maRali wodebis moene.
jgufma Seasrula davaleba. pirSi CvarCaCrili da
xelebSeboWili germaneli maiori zurgze moigdo
mixom da ZunZuliT gaemarTa Tavis nawilisken.
germanelebma maleve SeniSnes mzveravTa jgufi
da daedevnen cecxlis sroliT. mixos Taname-
brZolebi cecxlis sroliT igeriebdnen mdevrebs
da Tan ukan ixevdnen nawilisken. rogorc iqna
Tavi daaRwies germanel mdevars da daniSnul
adgilze gadmokveTes frontis xazi.
mixom Stabis ufross mihgvara `Zvirfasi~
vaxtang WankotaZe 107
tyve da iqve Caikeca. mkerdSi da barZaySi daWri-
li sisxlisgan icleboda. saswrafod moaTavses
patara qalaqis, aseve patara hospitalSi, sadac
ocamde daWrili jariskaci gadioda mkurnalo-
bis kurss.
male mixos nawilma gadaiwia dasavleTisken.
mixo ki darCa da ganagZobda mkurnalobas. hos-
pitalSi myofma daWrilebma da medpersonalma,
roca naxes mixos ordenebi da medlebi, gansa-
kuTrebuli mowiwebiTa da pativiscemiT epyrob-
odnen mas. isic kargad axsovdaT, Tu ra davaleba
misca eqimebs nawilis ufrosma _ `male daayeneT
fexze, Zalian gvWirdeba es serJantio~.
janmrTelma sxeulma male moiSuSa Wrilobe-
bi. erTi Tvec ar iyo gasuli, roca mixo sawoli-
dan wamodga da joxis daxmarebiT palataSi ga-
iar-gamoiara. ramdenime dReSi meddis daxmarebiT
ezoSic Cavida da ramdenime saaTi sufTa haerze
gaatara. male joxic gadaagdo da eqimebis mier
rekomendirebuli msubuqi varjiSebic wamoiwyo.
ocnebobda nawilSi dabrunebaze da Seawuxa eq-
imebi daerToT neba, magram jerjerobiT misi
Txovnis Sesrulebas naadrevad miiCnevdnen. dro
ki gadioda. sabWoTa jarebi ganagrZobdnen Sete-
viT brZolebs. mixo nerviulobda, frontisken iw-
evda, magram ar uSvebdnen, eubnebodnen _ mimarTva
gvelebis sasaflao
gvaqvs gagzavnili da pasuxs velodebiTo. mixoc
iTmenda da eloda.
mixo xSirad gadioda hospitalis garSemo
arsebul tyeSi saseirnod da sxvadasxva ken-
krovanisa Tu sokos mosakrefad. arc veluri
yvavilebis Segroveba aviwydeboda, romelsac
faqizad da siyvaruliT miarTmevda xolme cx-
virpaWua simpaTiur meddas, mixos mimarT rom
gansakuTrebul mzrunvelobas da siyvaruls am-
JRavnebda.
erTdiliTac, roca tyeSi apirebda wasvlas,
hospitalis mTavarma eqimma gaafrTxila: `Sors
ar Sexvide tyeSi; cnoba gvaqvs, rom SigadaSig
germaneli mzveravebi da diversasntebi gadmodi-
an; ori dRis win SeumCneviaT; frTxilad iyavi,
arsad gadaeyaro. yoveli SemTxvevisTvis avtoma-
ti Tan iqonie~.
mixom aiRo avtomati da neli nabijiT gauyva
ukve kargadnacnob bilikebs.
dasavleTis mxridan niavs SigadaSig mohqon-
da afeTqebebis xma. sadRac Sors mimdinareob-
da brZolebi. mere germanelTa bombdamSenma Se-
moaRwia sabWoTa jarebis mier ganTavisuflebul
teritoriebze da bombebi Camoyara. cota xanSi
isev siCumem daisadgura, Tumca aremare mainc
gaJRenTili iyo sisxlisRvrisa da kacTakvlis
108
vaxtang WankotaZe
gulisamrevi `surneliT~. sadRac Sors, dasavle-
TiT, sikeTe ebrZoda borotebas, damxvduri ute-
vda momxvdurs, orive mxares ki ismoda daWrilTa
kvnesa. am saSinelebas uCumrad gamoeyo mzveravTa
samkaciani jgufi, romelmac brwyinvaled Seas-
rula sardlobis davaleba da axla aRmosavle-
Tisaken miemarTeboda tye-tye, Tavisi nawilisak-
en. jer uxmod, msubuqi ZunZuliT midiodnen, mere
ki, roca gascdnen saxifaTo zonas da gadalaxes
frontis xazi _ ukve samSvidoboSi igrZnes Tavi
da xmamaRladac alaparakdnen.
_ xom deda vutireT faSistebs, ase undaT
mag kaciWamiebs;
_ ra swrafad da moxerxebulad avufeTqeT
eSalonebi da iaraRis sawyobebi, jildoebi ar
agvcdeba.
_ cudia, rom racia dagvizianes. swrafad
unda davbrundeT nawilSi, Torem atydeba erTi
ambavi.
_ kargiT, morCiT trabaxs da fexs auCqareT,
_ brZanebis kiloTi uTxra maRalma qera mebrZol-
ma, romelsac etyoboda, rom jgufis xelmZRvane-
li iyo.
saRamovdeboda. Cqarobdnen, radgan radioka-
vSiris saSualeba aRar hqondaT, arada Sesrule-
buli davalebis Sesaxeb informaciis miwodeba
109
gvelebis sasaflao
saSuri saqme iyo. ukve bindi wveboda, roca mi-
uaxlovdnen im adgils, sadac buCqebSi gadama-
muli hqondaT naviani motocikli. kidev ociode
kilometri hqondaT gasavleli Stabis disloka-
ciis adgilamde. is iyo Semoacales motocikls
odnavSemWknarfoTlebiani totebi, rom sadRac
axlos gaisma avtomatis jeris xma. mzveravebma
icnes germanuli iaraRis xma. welSi moRunulebi
swrafad gaiqcnen im adgilisken, saidanac, axla
ukve sabWouri avtomatis xma ismoda.
maleve dasrlda ormxrivi srola. adgilze
misulma sameulma dainaxa, Tu rogori kisristex-
iT mirboda ori germaneli tyis siRrmisken. erTi
faSisti iqve buCqTan egdo Sublgaxvretili. cota
moSorebiT ki SeamCnies sabWoTa jariskacis miwa-
zegarTxmuli sxeuli. saxe, mkerdi da barZayebi
erTianad sisxliT hqonda dafaruli. iqve egdo
veluri yvavilebis patara Taiguli.
samTagan ufrosma maja gausinja serJants da
swrafad brZana: `vania, Casvi motociklSi da ga-
daiyvane, ai im gorakis iqiT; iq hospitalia da
iqneb gadaarCinon; Cven ki im or faSists dave-
devnebiT, vecdebiT davewioT; mere afeTqebul
xidTan dagelodebiT meTxuTmete kvadratSi. aba
Sen ici, ar daigviano~. es sTqva maRalma, qera
mzveravma da sirbiliT gahyvnen ori faSistis na-
110
vaxtang WankotaZe
kvalevs.
vaniam hospitalis SesasvlelSi SeaCera mo-
tocikli. TeTrxalaTianebi gamocvivdnen palate-
bidan. sanTlebis Suqi Zlivs anaTebda iqaurobas.
caSi ki mZime bombdaSenis grxuni ismoda.
vaniam upataka hospitalis mTavar eqims,
Caabara daWrili da bodiSi moixada, meCqarebao.
mixo saoperacioSi Seiyvanes da saoperaciod gae-
mzadnen. gansakuTrebiT aqtiurobda cxvirpaWua
medda.
operacia is-is iyo unda daewyoT, rom ga-
111
gvelebis sasaflao
isma saaviacio bombisaTvis damaxasiaTebeli wivi-
li da Semdeg iqve axlos mZlavri afeTqebis xma.
Senoba Sezanzarda, minebi erTianad Caimsxvra,
Ramis sibnele afeTqebiT gamowveulma cecxlma
gaanaTa. gareTgamosulebs saSineli suraTi war-
moudgaT Tvalwin _ vanias sxeulis nawilebiTa
da motociklis namtvrevebiT iyo mofenili cecx-
lwakidebuli miwa. palataSi ki eqim-eqTnebi Cveu-
li gulmodginebiT ibrZodnen mixos sicocxlis
gadasarCenad.
mesame dRes gaaxila Tvali mixom, magram gon-
eba jer ver moekrifa. uazrod aTvalierebda pala-
tis kedlebs da meddebs, Tumca xmas ver iRebda.
erTi kviris Semdeg ukve alaparakda, xolo op-
eraciebidan erTi Tvis Tavze sawolidan wamodga
da yavarjnebiT dadioda. mexsierebamac normalu-
rad daiwyo funqcionireba da yvelaferi gaixsena
wvrilman detalebSic ki, oRond im momentamde,
sanam sam avtomtian germanels gadaeyreboda tyis
siRrmeSi. an ki, rogor unda xsomeboda, roca
tyviebiT dacxriluli ugonod egdo buCqis ZirSi.
samagierod cxvirpaWua meddam icoda yvelaferi
da wvrilad gadasca vanias naambobi.
vania vin aris, sad aris, rom madloba
vuTxra Cemi gadarCenisaTvis _ mudariT mimarTa
cxvirpaWuas, romelic mis sawols ar Sordeboda
112
vaxtang WankotaZe 113
dRisiT Tu RamiT.
eh, Cemo kargo; vania aRar aris cocxali.
Sen rom mogiyvana motocikliT, swrafadve wavida
ukan, ambobda meCqareba, melodebiano; ezodan is-
is iyo gavida, rom saaviacio bombi afeTqda mis
gverdiT da daiRupa.
mixos cremlebi moadga Tvalze. guli
daumZimda. saSinelma SegrZnebam SxamiviT dauara
mTel sxeulSi da erTianad Seazanzara.
cxvirpaWua ki ganagrZobda: meore dRes naw-
ilidan moakiTxes megobrebma _ aq gamovgzavneT,
daWrili unda moeyvana motocikliT, xom ar iciT,
sad aris an saiT wavidao. gaognebulebi darCnen,
roca gaiges Tu sinamdvileSi ra moxda. Tavisi
xeliT gaTxares saflavi, aqve ezoSi da dafac
gaakres warweriT...
mixom swrafad wamoiwia loginidan da tanisa-
moss eca _ Cqara, momexmare, Camacvi da mimiyvane
saflavTan... Cqara, gogo, Cqara...
mouTmenlobas Seepyro mixos arseba. raRac
saSinelebis molodinSi erTianad caxcaxebda...
daeSvnen kibeze da cxvirpaWua gauZRva ezos
bilikisken. mixo koWlobiT miuaxlovda saflavs
da TiTqos mexi daecao _ gaSeSda erT adgilze.
saflavze dadgmul ficris dafaze Savi saRe-
baviT ewera: `vano CinCarauli. 1924-1945~.
gvelebis sasaflao114
vaime, Zmao, daiRriala mixom daWrili daTvi-
viT da ugonod Caikeca saflavis miwaze.
gonze mosuls Tvalwin warmoudga mTeli
bavSvoba. cremlebi Rapa-RupiT Camosdioda da
gamudmebiT godebda. cxvirpaWuas ar esmoda si-
tyvebis Sinaarsi, magram imas ki xvdeboda, rom
saflavSi mixosaTvis uZvirfasesi adamiani iyo
Casvenebuli.
vaxtang WankotaZe
1) gvelebis sasaflao ---------------------------------------
2) aknatune -----------------------------------------------------
3) Zveleburi saaTi ------------------------------------------
4) axali varskvlavi ----------------------------------------
5) burTula Cai ---------------------------------------------
6) aloes gamyidvelebi -------------------------------------
7) reJimis eqo -----------------------------------------------
8) uneblie gamosavali -------------------------------------
9) faSisturi faraja --------------------------------------
10) uiRblo mokrive ----------------------------------------
11) ministris mZRolebi ------------------------------------
12) batirai ----------------------------------------------------
13) gaberili kamera ----------------------------------------
14) sami simi --------------------------------------------------
15) vano da mixo ---------------------------------------------
3
8
16
24
29
33
39
49
53
61
66
70
81
90
100
s a r C e v i
115
gvelebis sasaflao
daibada q. TelavSi 1933 wels.
aqve daamTavra vaJTa meore saSualo
skola oqros medliT.
Tbilisis universitetis (meqa-
nika-maTematikis fakultetis) dam-
Tavrebis Semdeg muSaobda q. goris
samecniero-kvleviT institutSi sxvadasxva Tanamdebo-
bebze, laborantidan swavlul mdivnamde, aseve ramdnime
samrewvelo organizaciis xelmZRvanelad.
teqnikur mecnierebaTa doqtori, goris sapatio mo-
qalaqe, saqarTvelos mweralTa SemoqmedebiTi kavSiris
wevri. avtoria aTeulobiT samecniero Sromisa da gamo-
gonebis, aseve oTxasamde publicisturi werilis.
gamocemuli wignebi: ̀ bediswera~ (romani), ̀ legendebi~
(leqsebi), `generali goridan~ (monografia), `bolo va-
gonis leqsebi~, `mxiaruli riTmebi~, `ixareT~ (sabavSvo
leqsebi), `xsovnis wigni~ (sam nawilad), `siTbo Cem-
ken da Cemgan~ (leqsebi), `kibis 75 safexuri~, `almasa~
(moTxrobebi, novelebi), `ajafsandali~, `miniaturebis
aRlumi~, `telepaTiuri Tavgadasavlebi~, `igav-arakebi~,
`mtevnis naJuri~ (leqsebi), `nostalgia~ (leqsebi, nov-
elebi), ̀ publicistika~, ̀ aba gamoicani~ (sabavSvo leqse-
bi), `Tikunebi~, `gvelebis sasaflao~.
116
top related