petrol ve doğal gazın tarihsel süreci

Fatma SEDEFÇİ ve Gizem ETYEMEZDanışman: Prof.Dr.Ali Osman Öncel

20 Aralık 2013

İÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğrenci Seminerleri

• Türkiye’de Doğal Gaz Üretimi Tüketimi Karşılıyor mu?

• Türkiye’de Doğal Gaz Hangi Ülkelerde İthal Ediliyor?

• Yeni petrol Yasasında Jeofizik Mühendisleriyle ilgili yeni açılımlar var mı?

Neler Soruldu?

Türkiye’de Petrol ve Doğal Gaz

Türkiye’de Sismik Hatları ve Kuyu Yerlerini Gösteren Harita

Kaynak: http://www.petform.org.tr/?lang=tr&a=2&s=6

Türkiye’de Gelişim Süreçleri

Doğal Gaz

Sektör

Petrol

İÇİNDEKİLER

Dünya’da Petrolün TarihçesiTürkiye’de Petrol HaritalarıTürkiye’de Petrol Üretimi

Dünyada ticari amaçlı ilk petrol arama ve üretim faaliyeti “Pennsylvania Rock Oil Company” isimli bir şirket tarafından 1840’lı yılların sonlarına doğru ABD’nin Pennsylvania eyaletinde gerçekleştirilmiştir. O yıllarda tuz kuyularına sızıntı halinde gelen “Kaya Yağı” olarak adlandırılan petrol, kumaşa emdirilerek toplanıyor ve ilaç olarak kullanılıyordu. Aynı zamanda aydınlatmada kullanılabileceği biliniyordu. O tarihlerde kömürden elde edilen yağlar ve pahalı tesis gerektiren havagazı aydınlanmada kullanılıyordu.

Dünya’da Petrol

Kaynak: http://www.ibm.com/smarterplanet/tr/tr/oil_exploration/ideas/

İnsanlar M.Ö 4000’den bu yana topraktan çıkan petrolü kullanıyor. Yüzeye çıkan ham petrol su sızdırmazlığı için ve yapıştırıcı olarak kullanıldı.

Dünya’nın ilk modern petrol kuyusu 1848 yılında Pennsylvania da kuruldu.

Amerika’da benzine, hızla buharlaşarak gaz haline gelmesi nedeniyle ‘’gasoline’’ adı verildi.

Başlangıçta petrolün taşınması için variller kullanılmaktaydı. Her varil 42 galon(158,98 litre)hacmindeydi ve günümüzde bu değer kullanıyor.

Dünya’da Petrol

Kaynak: http://www.ibm.com/smarterplanet/tr/tr/oil_exploration/ideas/

Dünya’da İlk Modern Petrol Kuyuları

Kaynak:http://en.wikipedia.org/wiki/Oil_City,_Pennsylvania

Türkiye’de Petrol Aramacılığı

1887-Petrol imtiyazı verildi.1890- ilk sondaj kuyusunda petrol emarelerine rastlanmıştır.

1926-792 sayılı petrol kanunu yapılmıştır.1930-Türkiye’nin ilk rafinerisi kurulmuştur.

Kaynak:http://www.ibm.com/smarterplanet/tr/tr/oil_exploration/ideas/

1933-2189 kanunla birlikte arama faaliyetleri başlamıştır.

1935-2804 kanunla beraber Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü (MTA) kurulmuştur.

2007-TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu’nda taslak çalışmaları tamamlanan 5574 sayılı yeni Türk Petrol Kanunu, 17 Ocak 2007 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmiştir.

Kaynak:http://www.ibm.com/smarterplanet/tr/tr/oil_exploration/ideas/

Türkiye’de Petrol Aramacılığı

İÇİNDEKİLER

Dünya’da Petrolün TarihçesiTürkiye’de Petrol HaritalarıTürkiye’de Petrol Üretimi

Türkiye’de İlk Petrol Haritası

Sarkis Gülbenkyan Türk Milli Bankası’nı kurdu ve 1912 de ′kurulan Türk Petrol Şirketi (Turkish Petroleum Company) ‘nin yüzde 50 ortağı oldu.

Petrol Haritasını Yapan İlk Mühendis

Kaynak: http://www.petform.org.tr/?lang=tr&a=2&s=2

Cevat Eyüp Taşman 1893-1956

• Cumhuriyet döneminin ilk petrol jeoloğu.

• 1933 yılında 2189 nolu kanunla kurulan “Petrol Arama ve İşletme İdaresi” kurulunca, hükümet tarafından bu işin başına geçmesi için,yurda davet edilmiştir. 1935 yılında 2804 no.lu kanunla kurulan MTA Enstitüsüne bağlanıp “Petrol Grubu”nu yönetmeye başlamıştır.

• 1953 yılında, hazırlanmakta olan Petrol Kanunu için oluşan komisyonda görev aldı.

Kaynak: http://www.petform.org.tr/?lang=tr&a=2&s=2

Batman Raman Petrol Sahası

Türkiye’de İlk Petrol Çıkarılan Yer

İÇİNDEKİLER

Dünya’da Petrolün TarihçesiTürkiye’de Petrol HaritalarıTürkiye’de Petrol Üretimi

6326 SAYILI PETROL KANUNU TÜRK PETROL KANUNU TASARISIArama ruhsatı süresi 4 yıl

Arama ruhsatı süresi 8 yılı aşamaz.

Arama ruhsatı süresi denizlerde 5, karalarda 8 yıldır.Arama ruhsatı süresi karalarda 9,karasuları içindeki denizlerde 14 yılı aşamaz.

18 petrol bölgesiDevlet hakkı ödemesi

Kara ve deniz olmak üzere 2 petrol bölgesiDevlet hakkı ödemesi yok

Arayıcı ve işletmeci sahadan elde edip depoladığı petrolün 1/8 ini devlet hissesi olarak öder.

Devlet hissesi 1/8 aynen korunmuştur.

Devlet hissesinin hesaplanmasında kuyu başı fiyatı esas alınır.

Devlet hissesinin hesaplanmasında ham petrol piyasa fiyatı esas alınır.Piyasa fiyatı üzerinden rafinericilerle satın alınmasına karar vermeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Kaynak: http://www.pigm.gov.tr/aranmasi.php

Petrol Kanunuyla Neler Değişiyor?

6326 SAYILI PETROL KANUNU TÜRK PETROL KANUNU TASARISI

İşletme ruhsatının tayini T.P.A.O tekelindedir.

Pazar rekabete açılmıştır.

Vergi yükü % 55’i aşamaz. Vergi yükü %40’ı aşamaz.

Petrol hakkı sahibi gerekli malzemeyi gümrük ve diğer ithal vergi ve resimlerden muaf olarak ithal edebilir.

Petrol yatırımları için vergi indirimi ve yatırım muafiyeti getirilmiştir.Petrol hakkı sahibi gerekli malzemeyi gümrük vergisinden muaf olarak ithal edebilir.

Transit boru hatları düzenlemesi var. Boru hatları ile ilgili bir düzenleme yok.

Kaynak: http://www.pigm.gov.tr/aranmasi.php

Petrol Kanunuyla Neler Değişiyor?

Yerli Ham Petrol Üretimi Trendi (1965 – 2011)

Kaynak: http://www.petform.org.tr/?lang=tr&a=2&s=2

Üretim-Tüketim Oranları

Türkiye’de Gelişim Süreçleri

Doğal Gaz

Sektör

Petrol

• Dünya’da Doğal Gaz’ın Tarihçesi• Türkiye’de Doğal Gaz • Türkiye’de Doğal Gaz Üretimi

İÇİNDEKİLER

Dünya’da Doğal Gaz

Kaynak:http://www.gurselgunacar.com/turkiyede-dogalgaz-kullanimi-ve-uygulamalari/

Kaynak: http://www.dogalgaz.net/21-yuzyilda-turkiye-ve-dogalgaz.html

Dünya’da Doğal Gaz

• Dünya’da Doğal Gaz’ın Tarihçesi• Türkiye’de Doğal Gaz • Türkiye’de Doğal Gaz Üretimi

İÇİNDEKİLER

1947

• Gravimetrik ve sismik aletlerin alınmasıyla MTA petrol ve doğalgaz aramalarında, Jeofizik yöntemleri uygulamaya başlamıştır.

1954

• TPAO, 6327 sayılı kanunla, milli petrol şirketi olarak Türkiye'de kamu adına hidrokarbon arama, sondaj, üretim, rafineri ve pazarlama faaliyetlerini yürütmek amacıyla kurulmuştur.

1970

• Türkiye'de doğalgazın varlığı Kırklareli Kurumlar bölgesinde tespit edilmiştir.

1975

• Mardin Çamurlu sahasında bulundu.

1976

• Türkiye’de ilk olarak Kırklareli’nde Pınarhisar Çimento Fabrikası'nda kullanılmaya başlandı.

Türkiye’de Doğal Gaz

Kaynak:http://www.slideshare.net/oncel/ugur-gonulalan

1984

• Doğalgazın sanayi ve şehir şebekelerinde kullanımı çalışmalarına, 84/8806 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla 1984 yılında SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) ile imzalanan doğalgaz sevkiyatı anlaşmasının ardından başlandı.

1988

• Doğalgaz şehir içi evsel ve ticari olarak ilk kez Ankara' da kullanıldı.

1992

• İstanbul' da, Bursa' da, Eskişehir' de, İzmit'te doğal gaz pazarı genişledi.

Türkiye’de Doğal Gaz

Kaynak: http://www.slideshare.net/oncel/ugur-gonulalan

Türkiye'de de sınırlı bir miktarda doğalgaz çıkmakta ve kullanıma sunulmaktadır. Türkiye doğalgazı esas olarak Rusya ve İran'dan boru hatlarıyla, Cezayir ve Nijerya' dan sıvılaştırılmış (LNG) olarak deniz yoluyla satın almaktadır. Ayrıca Azerbaycan ve Türkmenistan ile doğalgaz temini için anlaşmalar yapmıştır.

Türkiye, enerji uzmanları tarafından dünyanın en hızlı gelişen on pazarından biri olarak gösterilmektedir. Ekonomik büyüme ve sınırlı doğal kaynaklar, ülkemizin enerji ithali gereksinimi arttırmaktadır. Türkiye stratejik konumu gereği Ortadoğu ve Hazar Denizi doğal gaz üretim alanları ile Avrupa tüketim pazarı arasında köprüdür.

Türkiye’de Doğal Gaz

Türkiye'nin İlk Sismik Gemisi

Şubat 2013’ de TPAO tarafından Norveç’ten satın alınan ve orijinal adı Polarcus Samur olan gemiye Barbaros Hayreddin Paşa adı verildi. 84 metre uzunluğunda hidrokarbon aramaları için kullanılacak olan gemi, iki ve üç boyutlu sismik veri toplayabiliyor. İlk sismik gemi, petrol ve doğalgaz başta olmak üzere, Mayıs ayından itibaren Karadeniz'de arama seferlerine başlayacaktır.

İÇİNDEKİLER

• Dünya’da Doğal Gaz’ın Tarihçesi• Türkiye’de Doğal Gaz • Türkiye’de Doğal Gaz Üretimi

Türkiye’de Doğal Gaz

Türkiye’deki Potansiyeli Kanıtlanmış ve Muhtemel Havzalar

Türkiye’de Doğal Gaz

Türkiye’de Doğal Gaz

Kaynak: http://www.icci.com.tr/2013/sunumlar/OT13_Emine_Filoglu.pdf

Türkiye’de Doğal Gaz

Kaynak: http://www.icci.com.tr/2013/sunumlar/OT13_Emine_Filoglu.pdf

Türkiye’de Gelişim Süreçleri

Doğalgaz

Sektör

Petrol

Arama ve Üretim Şirketleri

Kaynak:http://carbohydrogen.files.wordpress.com/2009/02/turkiyede-petrol-arama-ve-uretim-sektorunde-faaliyet-gosteren-sirketler.pdf

Kaynak:http://carbohydrogen.files.wordpress.com/2009/02/turkiyede-petrol-arama-ve-uretim-sektorunde-faaliyet-gosteren-sirketler.pdf

Arama ve Üretim Şirketleri

Kaynak:http://carbohydrogen.files.wordpress.com/2009/02/turkiyede-petrol-arama-ve-uretim-sektorunde-faaliyet-gosteren-sirketler.pdf

Arama ve Üretim Şirketleri

Kaynak :http://carbohydrogen.files.wordpress.com/2009/02/turkiyede-petrol-arama-ve-uretim-sektorunde-faaliyet-gosteren-sirketler.pdf

Arama ve Üretim Şirketleri

Teşekkürler