obstipatie. diagnostiek; anamnese defecatie –frequentie, tijdstip, consistentie, hoeveelheid,...
Post on 08-Jun-2015
243 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Obstipatie
Diagnostiek; Anamnese
• Defecatie– Frequentie, tijdstip, consistentie, hoeveelheid, bloed/slijm, tenesmi,
loze aandrang, duur, persen
• Incontinentie?• Mictieklachten?• Andere buikklachten
– Anorexie, vol gevoel/opgezette buik, misselijkheid/braken, flatulentie
• Innamme vocht/vezels
Diagnostiek; Anamnese
• Omstandigheden defecatie• Neurologische symptomen• Medicatie• Stadium en uitbreiding ziekte; behandelingen
Diagnostiek; LO
• Onderzoek buik• Inspectie anus/rectaal toucher• Neurologisch onderzoek op indicatie
Diagnostiek; aanvullend OZ
• Zelden nodig• Bij vermoeden op hypok, hypercalc of hypoth • X-BOZ bij twijfel obstipatie of ileus• Extra onderzoek bij
– Verdenking obstrucite
– Verdenking compressie ruggenmerg
Beleid; preventie
Beleid; preventie
• Doel: onlasting zacht en gemakkelijk; def 1-2• Gunstige sanitaire omgeving
– Zelf naar toilet
– Bij drang gelegenheid, privacy, rust
– Steun voeten
– Goede ventilatie
Beleid; preventie
• Voldoende drinken • Vezelrijk dieet/regelmatig voedingspatroon• Lichaamsbeweging• Overweeg massage
Beleid; preventie
• Preventief laxantia bij• Opioiden
• > 2 – Bedlegerig
– Uitputting
– Onvoldoende intake
– Congnitieve dysfunctie
– Anticholinergica
– Parkinson/neurologisch uitval
– hypercalciemie
– partiele obstructie
Beleid; behandeling oorzaak
• Chirurgie/stent bij obstructie• Chemotherapie (ovarium/colon)• Corticosteroiden/Rt bij ruggemergcompresie• Toediening vocht• Correctie hypokaliemie/hypercalciemie/hypoth• Aanpassen medicatie• Behandeling lokale rectale/anale problematiek
Beleid; niet medicamenteus
• Zie preventief
Beleid; medicamenteus
Beleid; medicamenteus
• Verschil gebruiksgemak en effect per patient
• Voorkeur p.o
• Regelmatig, niet intermitterend
Beleid; medicamenteus
• Indeling laxantia– Osmotisch
– Volumevergrotend
– Contactlaxantia
– Emollientia
– Glijmiddelen (obsoleet)
Osmotisch
• Slecht resorbeerbaar• Via osmose relatief veel water in darm• Macrogol/elektrolyten= klean-prep®; movicolon®
• Effectiever en verdraaglijker dan lactulose (benigne)
• Keus 1 bij harde def
• Magnesium(hydr)oxide• MgO = MgHO
• Grootte tabletten soms bezwaar
• Niet bij ernstige NF#
Osmotisch
• Lactulose/Lactitol• Afbraak tot methaan/kooldioxide en water -> gasvorming
• Smaakt vies
• Vloeibaar
• Natriumfosfaat • Klysma
• Colonlavage (phosphoral®)
Volumevergrotend
• Moeilijk afbreekbaar polysacchariden• Houdt water vast en zwelt op (spons)• Niet bij
• Fecale impactie
• Te weinig vocht (anders juist extra obstiperend)
• Adhesies/stenosen (vg buikoperaties)
• Psyllium (volcolon®, metamucil®)
Contactlaxantia
• Bevordert peristaltiek door prikkeling• Toevoegen bij onvoldoende effect• Eerste keus bij zachte ontlasting• Kan buikkrampen geven• Sennosiden A+B = x-praep®
• Vloeibaar; kan 1 op 1 met lactulose (ev met appelsap/choc.)
• Bisacodyl= dulcolax®
Emollientia
• Verhogen watergehalte feces• Door oppervlakte-spanningsverlagende eigenschappen• Natriumaurylsulfoacetaat/Natriumdocusaat
• Gebruikt als klysma
Klysma’s
• Microklysma mn bij vol rectum• Bij onvoldoende effect/fecale impactie
natriumfosfaatklysma• Hoogopgaand klysma = klysma met rectumcanule
Opioiden
• Standaard laxans• Macrogol/electrolyten eerste keus • Minder obstipatie bij fentanyl• Ev methylonaltrexon = perifere opioidantagonist
– 48-62% def < 4 uur
Stappenplan
• Fecale impactie 1. -Klysma
-Macrogol/electrolyten tot 8 dd (max 3 dgn)
-Manuele verwijdering
2. Hierna pas orale laxantia
NB definite fecale impactie: ontlasting in dikke darm zo dik en hard dat spontaan lozen niet meer mogelijk is
Stappenplan
Bij harde def1. Monotherapie macrogol/electrolyten 1-2 dd
of Magnesium 3 dd
(ev lactulose/lactitol)
2. Onvoldoende effect:
-bisacodyl 5-10 mg a.n of 10-20 mg rect s ochtends
-sennosiden 1 dd 10-20 ml
Stappenplan
• Bij zachte def
bisacodyl of sennosiden
top related