nabestaanden in de knel; wat kunnen cliëntenraden doen?. leertaf… · • anw. uitk. combineren...
Post on 12-Aug-2020
0 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Nabestaanden in de knel; wat kunnen cliëntenraden doen?
9 april 2015 Dr. Rienk Prins Lector Capabel Hogeschool Utrecht
Inhoud • Afbakening en doel • Een verkennend onderzoek naar re-integratie naar
werk van nabestaanden • Internationale rondblik
• Buurlanden • Nieuw-Zeeland
• Discussie: • Klopt beeld? • Wie moet in actie komen? • Wat kunnen/moeten cliëntenraden doen?
2
Nabestaanden 1 • Verlies à Positie onder druk door:
• Inkomensverlies • Werk • Gezondheid/Steun • Zorg voor kinderen
• Diverse dienstverleners / betrokken organisaties: • SVB (uitkering Anw) • Terug naar eigen werk:
• Arbodienst (reguliere werknemers) • UWV (uitkering vangnetters)
• Gemeente: hulp naar (nieuw) werk (Participatiewet)
3
SZW: Verkennend Onderzoek 2011
• Rouw en Werk: re-integratie van nabestaanden • Thema:
• Hoe worden mensen die een partner verloren toe- of teruggeleid naar een baan?
• Wat kan daarin worden verbeterd? • Bronnen:
• Literatuur, • Interviews (nabestaanden, casemanagers gem.,
werkcoaches UWV, werkgevers, hulpverleners, reint.bureau, bedrijfsartsen, bedr.maatsch.werkers)
• Expertmeeting • Ook internationale rondblik
4
Literatuur 1: enkele cijfers • Omvang problematiek: schatting: jaarlijks:
• Ca. 680.000 personen: partnerverlies • Ca. 230.000 daarvan: werknemers
• Schatting: na overlijden van een partner • 1 op 4 werkenden: niet terug naar oude werk • 1 op 4: in deeltijd terug in oude werk • 50% : volledig terug in oude functie
• Ziekteverzuim na verlies partner: • Duurt gem. 5 maanden • Indien aan het werk: 40% weer ziekmelding i.v.m. rouw • Oorzaken: onvoldoende / verkeerde opvang en ondersteuning
op werkvloer
5
Literatuur 2: Rouw en werk • Rouw à functioneren en inzetbaarheid • Te vroeg naar het werk à vaak: ziekteverzuim • Cruciaal: rol van leidinggevende en collega’s • Bij onvoldoende of verkeerde opvang: weer
ziekmelding • Rouwproces kost veel energie à lagere
productiviteit
6
Literatuur 3: Rouw en werk • Re-integratie-lit.: weinig aandacht nabestaanden • Consensus: Werken:
• Van belang voor verliesverwerking: positieve invloed op rouwproces
• Geeft structuur, ritme en afleiding • Moment van werkhervatting: varieert per
individu à maatwerk nodig
7
Nabestaanden met uitkering • WW, WIA, WWB:
• Geen specifiek regelingen voor nabestaanden • Evt. bij calamiteiten: tijdelijke ontheffing
arbeids- en re-integratieplicht
• Anw-uitk. ontvangers (2006): • 40% van Anw-ers werkt • 20%: op zoek naar een baan
8
Werkende nabestaanden • Voorzieningen:
• Calamiteitenverlof (1 dag) • Bijzonder verlof (4 dagen; Wet Arbeid en Zorg) • In enkele cao’s: rouwverlof, bijv. Bouw (2004):
Verlof voor stervensbegeleiding en rouwverlof: • Voor beide verlofvormen: max. 10 dagen • Aansluitend recht op onbetaald verlof • Stervensbegeleiding: 10 aaneengesloten dagen vóór
de datum van het overlijden. • Rouwverlof: 10 aaneengesloten dagen, binnen 5 dagen
ná het overlijden op te nemen • Een combinatie: is mogelijk (maximaal 20 dagen).
9
Re-integratie naar werk 1 • Werkgevers en leidinggevenden:
• Er zijn cursussen en trainingen • Rouwprotocol: handleiding voor collega’s en leidinggevenden
• Bedrijfsartsen: • Doorverwijzen, advies (gedeelt.) werkherv. • Niet specifiek geschoold in ondersteuning rouwenden
• Bedrijfsmaatschappelijk werkers: • Gericht op verliesverwerking • Soms ook advies aan leidinggevenden
10
Re-integratie naar werk 2 • Gemeenten en UWV:
• Geen specifieke informatie, geen specifieke regeling • Kennisachterstand (herkennen rouw gerelateerde klachten) • Geen coaching voor omgaan met rouw bij niet werkenden • Maatwerk: soms tijdelijk opschorten sollicitatieplicht, grote
variatie
• Evaluatie: • Veel onbekendheid (taboe) • Grote variatie in rouwverwerking à maatwerk nodig • Geen systematisch inzicht in effecten van begeleiding naar
werk(hervatting)
11
Aanbevelingen 1 • M.b.t.: werkende nabestaanden
• Meer kennis bij werkgevers/leidinggevenden/ collega’s: (omgaan met) rouw/inzetbaarheid
• Sociale partners: rol bij voorlichting, rouwprotocollen in cao’s
• Bedrijfsartsen en maatschappelijk werkers: voorlichting en coachen leidinggevenden
• Specifieke trainingen voor bedrijfsartsen en maatschappelijk werkers
• NVAB: richtlijn “omgaan met rouw” opstellen
12
Aanbevelingen 2 • M.bt. Nabestaanden met WW-WGA- WWB-
uitk.:
• Werkwijze ontwikkelen voor klantmanagers, werkcoaches en arbeidsdeskundigen m.b.t (tijd. ) ontheffing re-integratieplichten
• UWV en VNG: meer initiatieven: scholing eigen staf
t.b.v. rouwherkenning, kennis inzetbaarheid, etc.
13
Aanbevelingen 3 • M.b.t. Nabestaanden met Anw-uitkering:
• Anw. Uitk. combineren met “activerend” gesprek met Anw-cliënt t.b.v. (geleidelijke) toeleiding naar arbeidsmarkt
• Verbeteren ondersteuning door gemeenten van Anw-
cliënten bij het zoeken van werk
• Achtergrond: arbeidsparticipatie werkt positief t.a.v. rouwproces en algemeen welzijn:
14
Internat. : Elders (1) • Nabestaanden regelingen: i.h.a.:
• Beperkt tot nabestaanden die niet zelf in levensonderhoud kunnen voorzien
• Indien recht op uitkering: geen arbeidsverplichting • Behalve:
• NOR: nabestaanden met uitk.: verplicht: – ingeschreven bij arbeidsbureau, of – deeltijd werk, of – onderwijs volgen
• AUS, NwZ, UK: verplicht intake/adviesgesprek m.b.t. arbeid / maatschappelijke participatie
• Weinig onderzoek / evaluatie
15
Internat. 2: Nieuw Zeeland • Gelijktijdig:
• Nabestaandenuitkering EN • Meewerken aan verbetering inzetbaarheid op
arbeidsmarkt • Instrumenten (verplicht):
• Deelname aan intake gesprekken (t.b.v. re-integratieplan)
• Opstellen persoonlijk plan (“Personal Development and Employment Plan”)
• Regelmatige toetsing van het plan • Evaluatie: m.n. effectief voor nabestaanden met
beperkingen
16
Vragen en discussiepunten • Nabestaanden zonder werk :
1. Klopt het beeld? Aanvullingen? 2. “Vanzelfsprekendheden”:
1. Nabestaanden als aparte categorie onderscheiden? 2. Arbeid heilzaam voor rouwverwerking etc.?
3. Participatie (in arbeid en maatschappij) : 1. Vallen nu tussen wal en schip? 2. Meer maatwerk nodig? In regeling en/of uitvoering? 3. Wie moet daarbij helpen: Gemeente? SVB? UWV? +
Anderen, nl.: …….
4. Wat kunnen/moeten cliëntenraden doen?
17
top related