methodiek les 2 - natuurpunt...non-verbale communicatie houding en handen • sta ‘geankerd’ met...

Methodiek les 2

Programma

• Verbale en non-verbale communicatie

• Pauze

• Interactiviteit

• Voorbereiding activiteit methodiek 3

Verbale en non-verbale communicatie

Communicatiemodel

ZenderNatuurgids

OntvangerPubliek

Boodschap

Hoeveel van de boodschap wordt gegeven door?• Woorden• Stem: manier waarop woorden worden

uitgesproken• Lichaamstaal: houding, gebaren, tics, …

Verbale en non-verbale communicatie

55%38%

7%

Lichaam Stem Woorden

Woorden

Lichaamstaal: Houding, gebaren, tics, …

Stem: manier waarop woorden worden uitgesproken

Verbale en non-verbale communicatie

Waaraan denk je als je

• verbale communicatie hoort?

• Non-verbale communicatie hoort?

Non-verbale communicatie

Oogcontact

De belangrijkste vorm van lichaamstaal!

Tips:

• Kijk naar je publiek, niet naar de grond of naar de verre einder.

• Kijk naar je publiek, je onderwerp blijft staan

Non-verbale communicatie

Houding en handen

• Sta ‘geankerd’ met uw gewicht op beide benen.

• Vermijd wiebelen of ijsberen.

• Ontspan uw schoudergordel (ook uw stem vaart daar wel bij!).

• Toon uw handen! bereidheid om te

communiceren

• Handen niet kruisen (afstand) of achter de rug (nerveus)

Non-verbale communicatie

Gebaren

• Pas de reikwijdte van uw bewegingen aan aande ruimte en de afstand met uw publiek. Geen brede (bedreigende) bewegingen bij een geringe gespreksafstand. Geen minuscule bewegingen tegenover een grote groep.

• Let op de richting van uw gebaren. Steeds sturend, wijzend, naar buiten gericht? Of ook zelfbetrokken, binnenwaarts?

Non-verbale communicatie

Uiterlijk

• Wees verzorgd: iedereen zal naar je kijken

• Kleed je aangepast aan het gebied en het weer

• Trek eventueel een T-shirt van je vereniging aan

Non-verbale communicatie

Ademhaling

• Buikademhaling

stressverlagend

• versus borstademhaling

• Spreek vanuit je buik, adem diep, zo voorkom je stemproblemen

Verbale communicatie

Taalgebruik

• Spreek goed verstaanbaar

• Dialect?

• Afhankelijk van de groep woorden

typisch voor de streek

• ‘Gekuist’ Nederlands

• In algemeen Nederlands ben je beter verstaanbaar

Verbale communicatie

Timing en tempo

• Spreek niet te snel, eerder traag en duidelijk (gebruik de eenvoudige regel dat, als je zelf vindt dat je té traag spreekt, je spreektempo wellicht goed zit)

• Articuleer goed

• Hou het kort, geen ellenlange monoloog, onderbreek geregeld

• Praat niet continu, maar benut stiltes: korte pauzes, een ‘onverwachte’ stop, wekken nieuwsgierigheid op

• Hou je aan de timing

Verbale communicatie

Klare taal

• Pas je aan aan de doelgroep, overtuig jezelf ervan dat deze begrijpt wat je vertelt

• Gebruik eenvoudige woorden, leg moeilijke woorden uit

• Maak korte zinnen

• Maak je zinnen steeds af, stop niet middenin een zin

• Spreek geen boekentaal: zeg wat je te zeggen hebt, kort, duidelijk en krachtig.

Verbale communicatie

Stopwoorden

• Gevolg van stress, veroorzaken ‘ruis’

• Courant en vaak onbewust, ervaren we meestal als storend

• vb.: euh, enfin, dus, nietwaar, inderdaad, jawel, …

• Vraag iemand anders wat jouw stopwoorden zijn, zodat je je er bewust van wordt en ze kan afbouwen

Verbale communicatie

Intonatie en dramatiek

• Spreek de groep direct aan (je ziet…)

• Gebruik je stem als dramatisch hulpmiddel

• Zorg voor afwisseling: beklemtoon woorden, spreek even zachter, met een andere emotie,… maar vermijd overacting

• Hou vorm en inhoud in overeenstemming

Verbale en non-verbale communicatie

Samenvattend: Wees enthousiast! Dat werkt aanstekelijk.

Communicatiemodel

ZenderNatuurgids

OntvangerPubliek

Boodschap

Feedback

Ruis

Communicatiemodel: feedback

• Hoe kun je aan jouw publiek zien of jouw boodschap toegekomen is?

• Zijn er redenen die buiten de gids om liggen als de boodschap niet aangekomen is zoals jij wil?

• Welke ruis kan er allemaal op jouw communicatie zijn?

Verbale en non-verbale communicatie -Voorstelling

Je stelt jezelf voor aan de hand van een plant en een dier. Hou in jouw achterhoofd de tips rond verbale en non-verbale communicatie.

Interactiviteit

Interactiviteit: Waarom zo belangrijk?

(1) Nastreven van doelen zoals mensen liefde voor de natuur leren of zoals verwondering, ontmoeting en plezier

Doe je niet door enkel via eenrichtingsverkeer hopen kennis over te brengen.

Verbonden voelenMeewerken

Opdrachten met onmiddimpact, samen problemen aanpakken

Ervan weten nieuws-brief, tijd-schrift

Betrokken voelen Meedenken opdracht, groepsgesprek

Ondersteunen dialoog, demonstratie

Begrip hebben verhaal, monoloog

Kennis Houding Gedragsintenties

Interactiviteit

Ambitie

Interactiviteit: Hoe mensen betrekken?

Interactiviteit: Waarom zo belangrijk?

(2) Leeropbrengst

Chinees spreekwoord

Vertel me erover en ik vergeet,

Toon het me en ik zal het herinneren,

Betrek me en ik leer het.

Link met les 1: Iedereen leert op een andere manier

Interactiviteit: mogelijkheden

Monoloog

Dialoog

Groepsgesprek

Demonstratie

Opdracht

Spel

Beleving

Interactiviteit: Monoloog

Gids: vertelt

Deelnemers: luisteren

= klassieke leersituaties, uiteenzetting, presentatie, tv-journaal, verhaal, inleiding

Gids: vragen stellen (open en gesloten)

Deelnemers: waarnemen, nadenken, antwoorden, vragen stellen

= vragen stellen die tot doel hebben mensen te laten waarnemen, zelf verder te denken, conclusies te trekken, aan te sluiten bij wat ze al weten

Interactiviteit: Dialoog

Gids: gedachtewisseling tot stand brengen door stelling of om mening te vragen, discussie

Deelnemers: verschillende visies in gesprek

= vragen naar de visie van de deelnemers, zoeken naar betekenis en consensus

= niet: jouw mening doordrukken

Interactiviteit: Groepsdiscussie

Voorbeelden van hoe je constructief en veiliger een discussie kan voeren:

• Stelling 1: Mensen die onderling babbelen, negeer ik

• Stelling 2: Een deelnemer wijst je erop dat iets dat je vertelt niet waar is. Je weet zeker dat je je gelijk hebt.

• Stelling 3: Met elke doelgroep kun je een groepsdiscussie voeren

Interactiviteit: Groepsdiscussie

Interactiviteit: Demonstratie

Gids: ahv materiaal laten zien hoe iets werkt

Deelnemers: toekijken

= levend of dood materiaal (diertjes, compostvat, afval, …) of illustratie (foto, tekening), iets voordoen

Interactiviteit: Opdracht

Gids: aan het werk zetten, opdrachten uitleggen en begeleiden (inleiding, begeleiding, afsluiting)

Deelnemers: opdracht uitvoeren

= kan variëren van iets heel korts tot iets uitgebreider, individueel of in groepen

Dit kan ook een spel zijn!

Interactiviteit: Spel

Gids: spel inleiden en begeleiden, synthese, boodschap

Deelnemers: deelnemen

= van heel kort (iets zoeken, nadoen, …) tot uitgebreid; vaak klassieke spelen in een natuureducatief jasje

Interactiviteit: Beleven

Deelnemers ervaren de natuur onbevangen

Interactiviteit: Mix van werkvormen

Samen vormen ze een mooie puzzel of een lekker recept

Voorbereiding Methodiek 3

Bereid een ervarings- of belevingswandeling voor

Voorwaarden:

• in kleine groep (max 6)

• Schipgatsduinen, vertrek Duinenhuis

• Duur 1u30 min

• 4 werkvormen

• Gebruik formulier voor opmaak scenario

• Uitvoering in methodiek 3