malaria - tm. · pdf...
Post on 13-Mar-2018
222 Views
Preview:
TRANSCRIPT
การระบาดของโรคมาลาเรย
พบในประเทศทตงอยระหวางเสนรงท 64 องศาเหนอถงเสนรงท 32 องศาใต ซงมลกษณะภมประเทศทเปน เขตรอน เขตกงรอน และเขตอบอน
การระบาดในประเทศไทย
ส าหรบประเทศไทยพบการระบาดในฤดฝน ระหวางเดอนพฤษภาคมถงเดอนกรกฎาคม บรเวณชายแดนไทยกบสหภาพเมยนมาร ชายแดนไทยกบลาว ชายแดนไทยกบกมพชา และชายแดนไทยกบมาเลเซย
โรคมาลาเรยหรอไขจบสน เกดจากโปรโตซว Genus Plasmodium เชอมาลาเรยท าใหเกดโรคในคนม 5 ชนดคอ - Plasmodium falciparum- Plasmodium vivax- Plasmodium malariae - Plasmodium ovale - Plasmodium knowlesi
มพาหะน าโรคคอ ยงกนปลองเพศเมยแหลงเพาะพนธของยงกนปลอง คอแหลงน าตามธรรมชาต บนภเขาสง ปาทบ
อาการและอาการแสดงอาการและอาการแสดงของโรคมาลาเรย ไมมลกษณะเฉพาะเจาะจง
โดยมากอาการน าคลายไขหวด คอ มไข ปวดศรษะ ปวดตามตวและ ปวดเมอยตามกลามเนอ อาจมอาการคลนไส เบออาหารได
โดยมากอาการจะเกดหลงจากไดรบเชอมาลาเรยประมาณ 10 – 14 วน
การพยาบาล●Neurologic complications
ตรวจสญญาณชพและตรวจวดระดบความรสกตว ดแลใหไดรบสารอาหารและสารน าอยางถกตองเหมาะสมตามความตองการของรางกาย
ดแลระบบขบถาย ดแลความสะอาดรางกาย ดแลสายสวนตางๆเชน สายสวนคาปสสาวะสายใหอาหารทางกระเพาะอาหาร เปนตน
ตองระมดระวงใหสายอยในต าแหนงทถกตองและเฝาระวงการตดเชอ ปองกนการเกด Aspirated pneumonia โดยการจดทานอนหงายราบตะแคงหนาไปขางใด
ขางหนงและ Clear airway เมอพบผปวยชกรายงานแพทยเพอพจารณาใหยา Diazepam ทางหลอดเลอดด า ตรวจระดบน าตาลในกระแสเลอด เมอพบระดบน าตาลในเลอดต ากวา 40 mg % รายงานแพทย เพอท าการแกไข
และวดอณหภมรางกาย เพอประเมนภาวะไข และท าการแกไขดวยการเชดตวลดไข
การพยาบาล
• Pulmonary complications
การปองกนภาวะนโดยการใหสารน าเทาทจ าเปน พยาบาลควรประเมนภาวะสมดลของปรมาณน าเขาและออกจากรางกาย สงเกตสของปสสาวะและสงตรวจหาความถวงจ าเพาะของปสสาวะ วดการโปงพองของหลอดเลอดด าทคอ
เมอมภาวะน าเกนควรจดทา Fowler ,s position และรายงานแพทยเพอพจารณา ใหยาขบปสสาวะ หรอเมอพบอาการRespiratory distressไดแก หายใจเรว เหนอยหอบ หายใจล าบาก เปนตนใหรายงานแพทยทนท และเตรยมการชวยเหลอในการใสทอหลอดลมคอตอกบเครองชวยหายใจชนดความดนบวก
การพยาบาล
• Renal complications
ควรประเมนสภาวะน าในรางกาย เมอพบอาการขาดน าควรใหดมน าใหเพยงพอกบความตองการของรางกาย เพอปองกนภาวะไตวายเฉยบพลนการเกดภาวะ Prerenal failure แกไขโดยการใหสารน าใหเพยงพอกบ ความตองการเพอปองกนไมใหเกด Acute renal failure หรอเมอเกดภาวะไตวายเฉยบพลนแลว ตองใหการรกษาพยาบาลแบบประคบประคองไว จนกวาไตจะฟนฟสสภาพเดมอาจตองพจารณาท าการลางไต
การพยาบาล
• Hypoglycemia
ควรตดตามระดบน าตาลในกระแสเลอดเปนระยะอยางนอยทก6 ชวโมง เมอพบภาวะน าตาลในเลอดต ากวา40 mg % ใหรายงานแพทย และแกไขดวยการให
50% Glucose 50 มลลลตรทางหลอดเลอดด า และควรใหสารละลายทมน าตาลทางหลอดเลอดด าแทนสารละลายทไมมน าตาล เพราะการให 50% Glucose ทางหลอดเลอดด าเปนระยะจะเกด Rebound effectไดเนองจาก Hypertonic glucose จะกระตนเซลของตบออนใหหลง Insulin เพมขน ท าใหเกดภาวะน าตาลในเลอดต าลงได ถาผปวยสามารถรบประทานทางปากไดควรใหดมน าหวาน หรอผปวยไมรสตและ ไมมขอหามในการใสสายยางใหอาหารทางกระเพาะอาหารการใหน าหวานทางสายยาง
การพยาบาล
Hypotension and shock
ควรตรวจวดสญญาณชพเปนระยะ เมอพบวาผปวยมความดนโลหตต าและ/หรอPulse press แคบ ควรรายงานแพทยเพอท าการแกไข
การพยาบาล
Hematologic abnormalities
การรกษาภาวะนเปนการรกษาแบบทดแทน (Replacement
therapy)โดยการใหเลอด พลาสมาและเกลดเลอด สงเกตภาวะแทรกซอนจากการใหเลอด เชน ผนลมพษ มไขหนาวสน ถาพบรบรายงานแพทยเพอท าการชวยเหลอ หลกเลยงกจกรรมการพยาบาลทกระตนใหเลอดออกงาย เชน การฉดยาเขากลามเนอหรอเจาะเลอด เมอจ าเปนตองกดใหแนใจวาเลอดหยดสนท
การปองกนโรค1. ใหความรเกยวกบการระบาดของ
โรคและการปองกนโรคโดย การปองกนยงไมใหกดมหลายวธทแนะน าใหใช เชน - การนอนในมง อาจเปนมงลวดหรอมงชบดวยสาร Pyrethroid ขนาดของเสนดายทท ามงควรมขนาด 1- 1.8มลลเมตร และจ านวนตาขายไมควรต ากวา 156 รตอตารางนว
MALARIA
มไข และเคยอยใน Endemic area
- ประเมนสภาพผปวย และสญญาณชพ- เจาะตรวจเลอดหามาลาเรย
Positive Negative
ประเมนสภาพผปวย และสญญาณชพ
Uncomplicated
Complicated/Severe
Admit
ไม Admit เจาะเลอดตรวจหามาลาเรย 3 วน
Uncomplicated Malaria ประเมนสภาพผปวย และสญญาณชพ
Uncomplicated Complicated/Severe
Series
ปฏบตตาม Protocal
ไมเขา Series
- Lab:CBC,BS,BUN,CR,Electrolyets,LFT,UA,UPT ( female )- ส าหรบ Vivax และ Ovale Malaria : เพม G6PD test- Antimalaria Drugs ( เอกสารหมายเลข 1 )
- Symptomatis & Supportive Care- MP ทก 12h จน negative นาน 24h
- Discharge พรอมใหสขศกษา - FU ท Day 28
Recrudescence/ Relapse
Complicated / Severe Malaria
ประเมนสภาพผปวย และสญญาณชพ Uncomplicated
Complicated/Severe(parenteral Antimalarial Drugs)
GCS < 10
Cerebral Malaria
- ABC care - Monitor GCS- Control fever &
convulsion
Hypoglycemia
Renal Insufficiency
Impending pulmonary
AnemiaShock
Metabolic acidosis
DIC
BS > 40 Cr > 1.5 mg/dl RR > 24/min Hb < 8 gm%Or Hct < 24
HCO3 < 15 mmol/L SBP < 90 mmHg Abnormal bleeding
- Monitor DTX (Keep 100 mg )- Observe Symptoms of hypoglycemia- Feed syrup or 50% glucose 50 ml IV- Followed by 5 – 10% Dextrose IV drip
- Blood transfusion- Record I/ O - Fluid therapy- Supportive care
- Record I/ O - Semi - Upright- Oxygenation - Oxygenation
- Biood transfusion
- Record I/ O - Lab : ABG, BUN,
CR,Electrolytes- Oxygenation- Hydration- 7.5 % NaHCO3- Hemodialysis
- ABC care-- Monitor vital sings- Oxygenation-Antibiotic- Record I/ O - Lab : BS, blood C/S
top related