m fakultet veterinarske medicine f univerziteta u...

FAKULTET

VETERINARSKE

MEDICINE

UNIVERZITETA U BEOGRADUFV

M

Da se opiše klinička menifestacija najčešćih

neuroloških oboljenja konja

Da se opiše klinički pristup u istraživanju

neuroloških problema kod konja

� Oboljenja CNS

- Ataksija

- Napadi/kolaps

- Slepilo

- Glava nakrenuta na stranu

- Poremećaj ponašanja

- Autonomna disfunkcija (mokraćna bešika, GI trakt …)

� Oboljenja PNS

- Pareza/Slabost

- Paraliza

- Autonomna disfunkcija (disfagija, mokračna bešika, GI trakt)

- Glava nakrenuta na stranu

Vaskularni

Inflamatorni, infektivni

Traumatski

Anomalije

Metabolički

Intoksikacije /imunološki/idiopatski

Neoplazije i nutritivni

Degenerativni

� Postanestetička mijelopatija- Generalna anestezija u dorzalnom ležećem položaju

- Mladi konji

- Gubitak voljnih pokreta na zadnjim nogama i repu

- Polimijelomalacija (siva masa)

- Loša prognoza-uginuće tokom 72h

- Specifični anestetik - NE

� Fibrokartilogena embolija

� Meningitis – upala moždanih ovojnica

� Encefalitis – upala moždanog tkiva

� Mijelitis – upala kičmene moždine

� Meningoencefalitis

� Meningoencefalomijelitis

Brzina nastajanja:

- Akutni i hronični

Rasprostranjenost:

- Fokalni, difuzni ili disemenirani

Polineuritis

neuritis Cauda equina /??? ostali nervni korenovi

� Uzrok – nepoznat (moguća imonološka etiologija)

� Kl. Znaci: Cauda equina sindrom / sa paralizom jednog

ili više kranijalnih nerava

� Dijagnoza: anamneza, klinički znaci,

� Dif dijagnoza- fraktura sakruma

� Terapija - nema

� Prognoza - loša

� Virusi

- Besnilo,

- Istočni, zapadni i Venecuelanski

- West Nile

- EHV1

� Bakterije

- Clostridium tetani, E. coli, Streptokokusne infekcije,

Actinobacillus equuli

� Gljivice

� Protozoe - Sarcocystis neurona, Trypanosoma spp

� Putem nervnog tkiva - transaksonalno (virus besnila)

� Vektori (Toga virusi)

� Hematogeno (embolusi)

� Iz okolnih anatomskih struktura (sinusi, srednje ili

unutrašnje uho, vazdušne kese, kičmeni pršljenovi ili

intervertebralni disk )

� Nečisti instrumenti

� Strana tela

� Traume

� Povišena temperatura

� Bolu vratu

� Bolan mišićni spazam

� Mogu imati navedene kliničke znake bez znakova

disfunkcije mozga i kičmene moždine

� Depresija, slepilo, parcijalna paraliza lica ili ekstremiteta

� Gubitak ravnoteže, napadi, promene u ponašanju

� Teško žvakanje, gubitak svesne propriocepcie

� Nacional

� Anamneza

� Klinički znaci

� Opšti klinički pregled (krvna slika, biohemijski pregled

krvnog seruma)

� Specijalne metode pregleda:

- pregled likvora

- CT, MRI

� Trauma glave

� Vestibularni sistem i kranijalni nervi

Bazalni, okcipitalni i sfenoidni region

� Oštećenje mozga

- napadi

- slepilo

- ležanje

- koma

� Trauma kičme

Kontraverzna i ima nedovoljno činjenica

- Kontrola napada

- Razmotriti status hidratacije/ishrane

- Strpljenje

Dekompresivna kraniektomija

Kortikosteroidi

Nema dokaza o njihovoj efikasnosti

Manitol

- Benigna (juvenilna) epilepsija arabera

- Cerebelarna abiotrofija (araberi)

- Narkolepsija

- Hidrocefalus

- Okcipitalnoatlanto-aksijalna malformacija

- Neuroaksonalna distrofija (NAD)

/degenerativna mijeloencefalopatija (DM

� Prvi napadi između 2 dana i 6 meseci

� Spontano prestaje sa 1-1,5 godinu

� Parcijalni ili generalizovani napadi obično

tokom 3 dana (klaster napadi)

� Terapija- antiepileptici

� Komplikacija – trauma i pneumonija

CEREBELARNA ABIOTROFIJA (ARABERI)

- najčešće sa 4 meseca (po rođenju pa do 1 godine)

- degeneracija purkinijevih ćelija

Kl. znaci:

-ataksija (hipermetričan hod)

- gubitak nesvesne propriocepcije

- gubitak ravnoteže

- tremor (intencioni tremor)

- izostanak odgovora na pretnju

Dijagnoza: nacional

anamneza

klinički znaci

MRI

genetsko ispitivanje

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA

� Voblerov sindrom

� Protozoalni Mijeloencephalitis (EPM)

� Povreda glave

PrognozaLOŠA

Tokom 24h konjima je potrebno:

�2 h dremanja

�3h lakog sna

�4h dubokog sna

Kada se izbaci iz štale treba mu 1-2 dana da se opusti ilegne

U krdu, dominantna životinja prva legne

Kod nekih rasa kada se odmaraju, ne leže svi konji(poni)

Kod nekih rasa kada se odmaraju, svi leže (apaluza)

PREKOMERNA POSPANOST ILI USKRAĆENOST SPAVANJA

(Slika 1)

Bol (tokom ležanja ili ustajanja)

Nesigurnost u okolinu

Usamljenost (monotonija)

Kastrirana jedinka je pod dominacijom kobile u krdu

NARKOLEPSIJA /KATAPLEKSIJA (Slika 2)Neumerena dnevna pospanost i katapleksija (smanjen nivo hipokretina???)

Hipokretin – neuropeptid poreklom iz hipotalamusa

Dve forme: a) nekoliko dana po rođenju (familijaran kod minijaturnih konja )

b) kod odraslih jedinki (nejasna uloga genetskog faktora)

Slika 1 Slika 2

� Iznenadna pojava spavanja tokom koga se javljaju brzi pokreti očnih jabučica (REM) i javlja se tokom odmora /igranja i hranjenja

� Polako pada glava, zatim se slabost širi na prednje noge i dolazi do poremećaja ravnoteže

� Ostaju na nogama (većina) dok neki počinju da padaju napred -gubitak dlake i otok dorzalne površine kože iznad kopita do kolenog zgloba.

� Napad traje od nekoliko sekundi do 10 minuta

� Katapleksija – potencijalna opasnost

� Istorija bolesti, video snimak

� Karakteristični klinički znaci

� Isključivanje drugih mogućih razloga za pojavu kolapsa

� Aplikacija fizostigmina može dovesti do pojave

pospanosti i katapleksije nako 3-10 min

� Terapija: imipramine (triciklični antidepresant)

� Uzroci:� Povećana produkcija

� Smanjenja resorpcija

� Otežano protok likvora

� Forme:

- Kongenitalni (uroñeni) – intrauterine infekcije i intoksikacija tokom sazrevanja ploda, lošaishrana ...

- Stečeni

� Prognoza: loša

� Hipertermija i neumerena fizička aktivnost

� Alergije na hranu

� Jesen ??? (smanjene fotoperioda što utiče nahipotalamus, hipofizu i epifizu (melatonin)

� Blinkajuća svetla, jaka svetla, vatromet

� Tumor mozga ili cista na mozgu

� Metabolički: hipoglikemija, hipotiroidizam

� Nasledna oboljenja: Genetski faktori, Hiperkalemičnaperiodična paraliza

� Toplotni udar

� Deicit vitamina i minerala: Vitamin B6, D, A, folnakiselina, cink, taurin, magnezijum i kalcijum.

NAPADI

Oboljenje mozgaReaktivni

(normalna funkcija mozga)

Ponavljaju se (≥2)

epilepsijaNe ponavljaju se

Simptomatski (strukturne lezije)

Nepoznati uzrok

Simptomatsk iporemećaj(strukturne lezije)

Kriptogena(nepoznat)

Idiopatska

(verovatno genetski)

Neklasifikovana

� Epilepsija ždrebadi na sisi 1 – 12 meseci starosti

(Idiopatski juvenilni sindrom Arabera )

� Epilepsija odraslih konja

Terapija

� Diazepam 5-20mg IV

� Phenobarbiton 2 -10 mg/kg, 12/24h

� Koncentracija phenobarbitona u k. serumu 5 – 30µg/ml

OKCIPITOATLANTO - AKSIJALNA

NESTABILNOST

- atlanto-okcipitalna fuzija

- hipoplazija atlasa i densa

- malformacija aksisa i modifikacija atlantoaksijalnog

zgloba.

Nasledno oboljenje i ….. Vitamin E ???

Rasna predispozicija: Haflinger, Apaluza, Araberi, Poni …

- od rođenja – 3 god (6 – 12 meseci)

Klinički znaci:

- deficit u propriocepciji

- simetrična ataksija (zadnji ekstremiteti)

- poremećen stav (suviše širok ili uzak)

Diferencijalna dijagnoza

Dijagnoza

Terapija

Prognoza

� Hepatička encefalopatija

� Hipoglikemija

� Perinatalni asfiksioni sindrom

� Hipotireoidizam

� Idiopatsko trešenje glave (idiopathic headshaking)

� Idiopatska epilepsija

� Idiopatska hipersomnija

INTOKSIKACIJE

� Olovo

� Ivermektin

� Trovanje sa ljuljom (Lolium perene)

� Trovanje sa Letnjim različkom

� (Centaurea solstitialis)

- Cervikalna stenotična mijelopatija - CSM

(Voblerov sindrom)

- Hronični stečeni hidrops moždanih komora

� Voblerov sindrom je dijagnostikovan kod oko 2-3%punokrvnjaka

� Abnormanil hod prednjih i/ili zadnjih ekstremiteta sarazličitim stepenom ataksije i pareze

� Klinički znaci se tipično javljaju između 6 meseci i 3godine starosti

� Dve glavne anatomske karakteristike : - Statičko suženje vratnog vertebralnog kanala (C5-C7, oko 4 god)

- Dinamička kompresija kičmene moždine vratnim pršljenovima (C3-C5, 8 -18 meseci)

- Pareza

- Ataksija

- Ukočen vrat

-Slaba pokretljivost

-Poremećen stav

Dijagnoza:

Anamneza

Klinički -neurološki nalaz

Specijalne metode pregleda

Terapija: konzervativna

hirurška

Prognoza: Diskutabilna

� Kod konja u starosti od 16 – 20 godina

� Hroničan tok: mesecima ili godinama

� Klinička slika: apatija, otupelost, poremećen položaj i stav

tela, slabo reaguje na spoljašnje stimuluse, zaboravi da

žvaće, hrana viri iz usta.

� Klinički nalaz: bradikardija, bradipnoja, usporena

peristaltika creva, usiljeno kretanje.

� Prognoza - loša

� Terapija: kortikosteroidi, diuretici, flebotomija, pošteda od

rada