ileri malzemeler
Post on 08-Apr-2018
261 Views
Preview:
TRANSCRIPT
-
8/7/2019 ileri malzemeler
1/23
STANBUL TCARET ODASI
LER MALZEME TEKNOLOJLERSEKTR RAPORU
Hazrlayan: Mert zcmert
Ekim, 2005
-
8/7/2019 ileri malzemeler
2/23
2
NDEKLERI. LER MALZEMELERN GELMII. LER MALZEMELERN TANIMI
III. LER MALZEME UYGULAMALARIIV. DNYADA LER MALZEMELERV. TRKYEDE LER MALZEMELER
VI.SONUX.SEKTRLE LGL BAZI FAYDALI ADRESLERXI.SEKTRLE LGL BAZI NEML FUARLARXII.KAYNAKA
-
8/7/2019 ileri malzemeler
3/23
3
Dnyadaki aratrma gelitirme almalarna paralel gelien teknoloji ve gelien
teknolojinin retim yntemlerine uygulanmas ile birlikte dnya pazarna sunulan yeni
rnler, dnya pazarndan pay almak isteyen lkeler iin ekonomilerini gelitirmearac olarak deerlendirilmektedir. Kresellemenin getirdii rekabet ortamnda
piyasaya katma deeri yksek yeni rnler arz eden ve bu rnlerle rekabet yarn
srdren lkeler bu alanda alt yaps eksik dier lkelere rn ve teknolojilerini ihra
ederek bymektedir.
Teknik ve teknolojik rnlerin gnlk yaamda arlnn artmas ve toplumun bu tr
rnlere olan talebinin younluu, son on yldr lkemizin d ticaret dengesini
olumsuz ynde etkilemektedir. lkemizde bir taraftan rn yelpazesini ve rn birim
maliyetini drrken dier taraftan rn kalitesinin ve teknolojik ieriinin arttrlmas
gerei ortaya kmaktadr. Trkiyede teknolojik katma deeri olan rn tketiminin
pay gittike bymektedir. (8)
Gelecei ekillendiren ileri teknoloji destekli katma deeri yksek rnlerin
oluturduu pazara lkemizin de girebilmesi ve sz konusu rnlerin ticaretinde pay
sahibi olabilmesi iin gerekli stratejiler zerinde youn olarak almas zorunludur.
Bu amala ileri teknoloji ile retilmekte olan ileri malzemelerin tantm ve lkemizin
bu alanda yaplan almalar dorultusunda dnyadaki yeri incelenmeye allmtr.
I. LER MALZEMELERN GELM
Malzeme teknolojisindeki geliimle birlikte, ortaya kan yeni rn ve yeni pazar
oluumlar tm sektrleri etkilemektedir. zellikle son 20 yldr giderek nem kazanan
bir ileri teknoloji alan olarak leri Malzemeler belirtilen zelliklerini daha arlkl
olarak hissettirmektedirler. Etkinlii ve gvenilirlii gelitirilmi fiziksel, kimyasal ve
mekanik zellikleri daha stn, daha hafif, daha az yer kaplayan, daha ucuz ve yeni
ilevlere daha uygun, stn performans gsteren, katma deeri yksek malzeme
ihtiyac artmaktadr. (8)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
4/23
4
Gelensel anlaytan ileri malzemelerin gelimesine ve kullanmna yol aan yeni
anlay arasndaki farkllklar aadaki tabloda zetlenmitir.
GELENEKSEL ANLAYI LER MALZEMELER
Makroyap denetimi Mikroyap denetimiAratrma, tasarm, retim ve uygulamaayrm
Artan entegrasyon
Byk pazar/dk tketim art Kk Pazar/ yksek hzda tketim artDk maliyetli standart rnler/yksekretim
ok deiken ve entegre ilevli rnler,yksek saflk, yksek katma deer veevreye duyarllk
Ana tketiciler : Ulam ve inaat Ana tketiciler : Enformasyon vetelekomnikasyon
Hammadde ve enerji youn Bilgi youn
zel uzmanlk ok disiplinli ekip almasrne zg donanm Esnek retimOtomasyon Bilgisayar denetimli ebekeDk Ar-ge ok yksek Ar-GeKendi teknolojik birikimi Aratrma-retim-uygulama l ayastatistiksel ve tahribatl test (retimsonras)
Annda ve tahribatsz test
Byk ve tek firma (kartel) Youn ibirlii iinde byk, orta vekk lekli zel birimler
Hammadde ve enerji firmann tavrnbelirler
zel pazar ve teknolojik birikim firmatavrn belirler
Malzeme reticilerinin hammaddekaynaklarn denetim altnda tutmaeiliminde olduu geriye doruentegrasyon
Malzeme kullanclarnn retici,malzeme ve reticilerinin kullanc olmakistedii yatay ve dikey etkileim
Malzeme retim srelerinde anlay deiimleri (3)II. LER MALZEMELERN TANIMI
leri malzemeler katma deeri yksek, ileri teknoloji ve bilgi gerektiren malzemeler
olarak tanmlanmaktadr. Endstriyel adan ileri malzemelerin kullanm lkelerin
gelimilik dzeyleri ve ekonomileri ile de paralellik arz etmektedir. leri malzemeler
birok alanda kullanlmakta ve geni bir yelpazeyi kapsamaktadr. Yksek katma
deere sahip olmalar nedeniyle lke ekonomisinde itici unsur olarak rol olabilecek
sz konusu malzemeler, lkemizin dnya pazarlarndaki rekabet gcn
arttrabilecek potansiyele sahiptir.
-
8/7/2019 ileri malzemeler
5/23
5
leri malzemeleri en geni anlamda yksek saflkta, yksek teknolojik performansa
ve yksek bilgi ieriine sahip ve dnya ekonomisine giderek artan bir lekte
katkda bulunan yksek katma deerli malzemeler olarak tanmlamak mmkndr.
(3)
Ayrca, 20. Yzyln ikinci yarsnda, dnya ekonomisine nemli lekte pazar
payyla giren seramik, polimer, metal ve kompozitler olarak yksek safiyete, yksek
teknik performansa ve yksek bilgi ieriine sahip artan entegre ilev eitlilii olan
yksek katma deerli malzeme (1) eklinde de tanmlanmaktadr.
Gnmz sanayi sektrlerinde leri Malzeme Teknolojisi olgusunun uygulamalarna
bakldnda aada belirtilen erevede faaliyetlerin olutuu grlmektedir.
I) Geleneksel malzemelerin (rnek olarak elik, demir-d metaller, beton, plastikler,
klasik seramikler) yeni retim, sre denetim ve geri kazanm teknolojileriyle, dk
maliyet ve artan ilevlilikle, katma deerlerinin arttrlmas. Bunun yan sra
geleneksel malzemelerin ileri teknoloji uygulamalarna entegre edilmeleri, yeni
malzeme sistemlerine uyumlu olarak performanslarnn arttrlmas
II) Katma deeri yksek, yeni ve gelimi zelliklere sahip yksek safiyette, yksek
performansl ve karmak ilevleri yerine getirebilecek leri Malzeme uygulamalar.
Buna uygun olarak ileri retim ve sre denetim teknolojilerinin uygulanmas (rnek
olarak near net shape sreler, kaplama teknikleri, toz metalurjisi, yeni sl ilem
teknikleri)
III) Henz sanayi sektrlerinde uygulamaya gememi, ancak bilimsel bulgular
itibariyle yksek potansiyele sahip, gelecein teknolojilerinde nemli atlmlar
yaptrabilecek uzun dnemli almalar. rnek olarak Karbon- 60, dk basn,
dk scaklk elmas kaplamalar, intermetalikler, karbonitrr (CN) sentezi, sper
iletkenler, biyomimik malzemeler, nano-parack malzemeler, ultra- saf malzemeler
gibi.
-
8/7/2019 ileri malzemeler
6/23
6
Uygulama asndan yukarda belirtilen ayrma uygun olarak, ileri teknolojileriyle,
gelien ilevleri, uygulamalar ve nitelikleriyle bu malzemeler grubu u ekilde
snflandrlmaktadr :
1. leri metalik malzemeler2. leri seramikler
3. Yeni, ileri polimerik malzemeler
4. Kompozit malzemeler
4a. Polimer Bazl Kompozitler
4b. Metal bazl kompozitler
4c. Seramik bazl kompozitler (1)
II A) LER METALK MALZEMELERMevcut geleneksel metal malzemelere daha stn zellikler kazandrmak amacyla,
toz metalurjisi, vakumda ergitme gibi yeni retim teknolojileri gelitirilmi, mevcut
geleneksel malzemelerin yzey kalitelerinin arttrlmas iin laser, kimyasal ve fiziksel
kaplamalar gibi yeni yzey teknikleri gelitirilmi, ayrca yeni alamlamalar yaplarak
daha stn zelliklere sahip yeni metalik malzemeler elde edilmitir. Yeni malzemeler
retilirken malzemeye retim aamasnda atomik dzeyde mdahale edilerek
malzemenin yaps kontrol edilebilmekte ve istenen tokluk, krlganlk, sertlik, scaklk
dayanm, korozyon dayanm gibi zellikler elde edilebilmektedir.
Niobyum, vanadyum ve titanyum ile mikroalamlanm elikler, dubleks
alamlanm paslanmaz elikler, ultra-dayanml elikler, nikel, kobalt ve titanyum
bazl sper alamlar, intermetalik malzemeler, aluminyum lityum alamlar gibi ileri
hafif alam malzemeleri nemli rneklerdir. Dier taraftan aluminyum alamlarnn
ve magnezyum alamlarnn otomotiv sektrndeki uygulamalar, dk younlukta
gelitirilmi olan aluminyum-lityum alamlarnn havaclktaki uygulamalar ileri
metalik malzemelerin gnlk hayatmza giriine rnek tekil etmektedir.
-
8/7/2019 ileri malzemeler
7/23
7
Sinterleme, scak presleme, toz metal enjeksiyonu gibi metodlarla metal tozlar
sktrlarak yksek zelliklere sahip paralar elde edilebilmekte ve adna toz
metalurjisi denen yeni bir retim teknolojisi kullanlarak ileri metalik malzemeler elde
edilebilmektedir. Benzeri ekilde vakumda ergitme yoluyla yksek zelliklere sahipmagnezyum alam paralar retilerek otomotiv ve havaclk sektrnde baaryla
kullanlmaktadr.
Nikel titanyum alamlarnda salanan ve adna ekil hafzal alamlar (shape
mamory alloys) denen yeni malzemeler belli scaklklarda geometrik ekil deiiklii
gstermekte bu davran hafzasna alarak tekrarlayabilmektedir.
Ferromanyetik demir, nikel, kobalt gibi metaller zerinde yaplan almalar sonucu
yeni manyetik alamlar elde edilerek ok yksek ekim kuvvetine sahip srekli
magnetler yaplabilmektedir.
II B) LER SERAMKLER
leri seramik malzemelerin nemi sahip olduklar sper zelliklerdenkaynaklanmaktadr. leri seramikler geleneksel seramiklere gre yaplarnn daha ince
olmas nedeniyle tercih edilmektedir. Gnmzde ileri seramikler iin, ince
seramikler, ileri teknoloji seramikleri, yksek performansl seramikler, sper
seramikler, mhendislik seramikleri, ultra seramikler, hiper seramikler gibi terimler de
kullanlmaktadr. Geleneksel seramikler doal hammaddelerden retilirken, ileri
seramiklerin hammaddeleri sentezleme yntemiyle yapay olarak hazrlanmaktadr.
Yapay olarak hazrlanan hammaddeler istenmeyen maddelerden arndrlm, safhalde ve istenen fiziksel zelliklerdedir. Yapay hammaddelerin retiminde ou
zaman ileri teknoloji yntemleri kullanlmaktadr. leri seramikleri geleneksel
seramiklerden ayran en nemli zellii, ince seramiklerin pudra halinde ok ince
tozlardan retilmeleridir. Gnmzde retilen ileri seramiklerde, 1 mikronun altnda
tozlar kullanlmakta ve bylece tamamen youn seramikler retilmektedir. leri
seramikler balca Alumina (AL2O3), Zirkonya (ZrO2), Magnezya (MgO), Berilya
(BeO) gibi saf oksitlerden ve oksit olmayan seramiklerden (karbrler, nitrrler,slfrler, silisitler, borrler) olumaktadr. (4)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
8/23
8
leri seramikler a) fonksiyonel seramikler b) yapsal seramikler olarak
snflandrlmaktadr. Fonksiyonel seramikler elektronik, elektromekanik, optik, opto-
elektronik veya manyetik fonksiyonlar olan seramikleri iermektedir. Yapsal
seramikler ise daha karmak olup zellikle yksek scakla dayankl makine (veyakonstrksiyon) paralarn iermektedir. (4)
leri Teknoloji Seramikleri ile geleneksel seramiklerin karlatrlmas (4)
II C) YEN, LER POLMERK MALZEMELER
Plastiklerin uygulama alann artmas, malzeme zelliklerinin hzla iyilemesi ve
tasarm teknolojilerindeki gelimeler paralelinde, plastik para ekilleri de giderek
daha karmak hale gelmekte ve bu tr paralar retebilecek yeni teknolojiler
gelitirilmektedir. Plastik sanayisi iinde gelien ileri plastik ve polimerik malzemeler
yaygn kullanm alan bulmaktadr. Bu malzemelerin genel olarak snflandrlmas
-
8/7/2019 ileri malzemeler
9/23
9
aadaki tabloda zetlenmitir. zellikle ada otomobil tasarmlarnda polimerik
malzemeler otomotiv i aksesuarlar, amurluklar ve benzeri yapsal elemanlar olarak
yaygn bir kullanm alanna sahiptir (2)
Kategori Sre Fiyat rnekler
Yaygn kullanlanpolimerlerYksek miktardaretilen, dk maliyetve kolay sreler
ok yksekscaklkgerektirmezesnek retimartlar
Dk
PVC, dk younpolietilen, yksek younpolietilen, polipropilen
Mhendislikpolimerleristn sl dayanm,mukavemet,dayankllk, stnkorozyon dayanm,elektriksel zellikler
Yksek scaklkekipman gerekli,snr prosesteknolojisi
Ortalekte
Poliamidler, Poliasetaller,modifiye polifenilen oksit,polikarbonat, polietilen,tereftalat, polibutilentereftalat, ABS
Yksek performansPolimerleriSper sl dayanm, ok
stn mukavemet, optikzellikler, elektrikselzellikler
ok yksekscaklk ekipmangerekli, hassas
proses tehizat;polimerizasyonsreci kompleks
Yksek-
ok yksek
Polifenilenslfit, polisulfon,polieterimid, poliamid-imid, polieterketon, sv
kristal polimerleri
Termoplastik polimerik malzemelerin snflandrlmas (2)
II D) KOMPOZT MALZEMELER
Kompozit malzeme tanm, temel olarak iki veya daha fazla malzemenin bir arada
kullanlmasyla oluturulan ve meydana geldii malzemelerden farkl zelliklere sahipyeni tr malzemeleri belirtmek iin kullanlmaktadr. Kompozitlerin sahip olduu
yksek zellikler kompozit malzemelerin bir ok endstriyel uygulamada tercih
edilmesini salamaktadr.
Kompozit malzemelerin genel olarak salad avantajlara bakldnda; 1.Farkl
mekanik zellikler elde etmek amacyla istenen zellii salayabilecek kompozit
malzeme retilebilmektedir. 2. Kompozit malzemeler kimyasallara, korozyona ve
hava artlarna dayankllk gsterir. 3. Karmak paralarn yekpare ekilde
-
8/7/2019 ileri malzemeler
10/23
10
retilebilmesi nedeniyle birok kk/ ara para ve bu paralarn montajlanmas
ilemleri asgari dzeye indirilebilmekte ve retim sresi ksalmaktadr. 4. Yksek
dayanm 5. Hafiflik
Kompozit malzemeler bir matriks malzeme yaps ile bu yap iine katlan takviye
malzemelerin bir araya getirilmesi yoluyla olumaktadr.
Matriks malzemesi Takviye malzemesi Kompozit yapnn tipiPolimerler Lifler TabakalarMetaller Granl Kaplama
Seramikler Whiskers Film-FolyaPudra Bal peteiYonga Filaman sarlm yaplar
Kompozit malzemelerde kullanlan matriksler, polimerlerden (termosetler vetermoplastikler) metallerden ve seramiklerden olumaktadr. Dolaysyla kompozit
malzemeler kendi iinde Polimer bazl (matriksi polimer olan) kompozitler, Metal bazl
(matriksi metal olan) kompozitler ve Seramik bazl (matriksi seramik olan) kompozitler
olarak snflandrlmaktadr. Kompozit malzemelerin %90 polimer esasl matrikslerle
retilmektedir. Metal matriksler ok pahal ve allmalar zordur. Seramik matriksler
ise krlgan olmalarndan dolay yeterli dayanmlar yoktur ve kullanm alanlar yksek
s ile kullanlan yerlerle snrlanmaktadr. Tm dier matriks alternatifleri iinde ticari
olarak en uygun olan plastik matriksler arasnda en ok kullanlan termoset esasl
olan polyester ve epoksi reineleridir.
Polimer Bazl KompozitlerPolimer bazl kompozitler temelde kalp grevi gren reine iine gmlm srekli
veya krplm elyaflardan olumaktadr. Bu bileenler birbirleri iinde znmezler
veya karmazlar. Polimer bazl kompozitlerde elyaf sertlik, salamlk gibi yapsal
zellikleri, plastik reine malzemesi ise elyafn yapsal btnl oluturmas iin
birbirine balanmas, ykn elyaf arasnda dalmasn ve elyafn atmosfer
artlarndan ve kimyasal etkilerden korunmasn salar. Bugn retilen tm kompozit
malzemelerin %85i polyester esasl reinelerin cam elyaf takviyesi ile retilen
CTPdir. (Cam Takviyeli Polyester-CTP/ Glassfiber Reinforced Polyester- GRP/
FIBERGLASS)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
11/23
11
Metal Bazl KompozitlerMetal bazl kompozitlerde ise matriks yaps olarak aluminyum, bakr, magnezyum,
titanyum gibi hafif metaller ve alamlar kullanrken, takviye malzemesi olarak
karbon, boron ve dier metallerin elyaf, parak, plakack, kl kristal eklikullanlmaktadr. Bahsi geen metal matriks ve takviye malzemesinin biraraya
getirilmesi ile elde edilen yeni malzemenin dayanm, anma dayanm, korozyon ve
sertlik zelliklerinin geleneksel malzemelere gre ok daha iyi olmas nedeniyle bu tip
malzemeler otomotivde, gaz trbinlerinde havaclk sanayisinde ve nkleer g
ekipmanlarnda verimli bir ekilde kullanlabilmektedir.
Seramik Bazl kompozitlerSeramik bazl kompozitlerde matriks yaps olarak Silisyum Nitrr (Si3N4), Silisyum
Karbr (SiC), Alumina (Al2O3) kullanlrken takviye malzemesi olarak metallerin elyaf,
parak, plakack, kl kristal ekli kullanlmaktadr. Seramik bazl kompozitler uzay-
havaclk sektrnde, nkleer uygulamalarda ve gaz trbinlerinde kullanlmaktadr.
-
8/7/2019 ileri malzemeler
12/23
12
III. LER MALZEME UYGULAMALARIAada ileri malzemelerin ilevleri ve uygulama rnekleri zetlenmitir.leri Metalik Malzemeler
Uygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek dayanm ince ve tek kristal alamlar Uzay-havaclk ekipmanlarSper plastiklik Sperplastik aluminyum
alamlarHavaclk
Titreim snmlendirme Magnezyum serisi,magnezyum bakr serisi
Titreime dayanklmalzemeler
Isl levlerIsl dayanm Nikel bazl alamlar, kobalt
bazl alamlarGaz trbinleri, tpler
Elektriksel ilevler
Sper iletkenlik Niyobyum-titanyumNiyobyum- kalay
Nkleer reaktrler
Yariletkenlik Amorf silikon Gne pili, alglaycManyetik ilevlerYksek manyetizma Samaryum, kobalt Manyetik kayt, kobaltYksek manyetik geirgenlik Amorf alamlar Transformer ekirdekleri,
manyetik kafalar, elektrikmotorlar
Dier levlerHidrojen sourma Demir titanyum Hidrojen aralarSper hzda elektron
haraketi
Galyum-arsenit Sper yksek hzda devre
ekil hafza Nikel titanyum Kapak, yapay protezlerleri Seramik Malzemeler
Uygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek scaklk dayanm silikon nitrr, silikon karbr gaz trbini, dizel motorKesme dayanm bor nitrr, titan karbr, titan
nitrr, tungsten karbr, borkarbr
kesici takmlar
Yalama bor nitrr, molibden dislfat kat yalayclarAnma dayanm alumina, bor karbr Bilyalar, mekanik
szdrmazlk, delicilerIsl levlerIsl Dayanm alumina, silikon nitrr, silikon
karbrElektrotlar
Isl Yaltm Titan oksit, aluminyum nitrr,zirkonyum oksit
Yaltkan, izolatrNkleer reaktr
Isl Transfer Bor oksit, alumina Elektrik, elektronik paralar,radyatr
Optik ilevlerIk geirgenlik Alumina, yitriyum oksit,
baryum oksit
Sodyumlu lambalar, optik
merceklerIk indkleme Silikon oksit Fiber optik, fotoalglayc
-
8/7/2019 ileri malzemeler
13/23
13
Floresans Galyum arsenit seramikleri,neodmiyum-yitriyum cam
Yariletken lazer ,diyotlar
Elektriksel levlerSperiletkenlik Yitriyum-bayrum-bakroksit MknatsYariletkenlik inko oksit, baryum titanat Varistr, gne pili, alglaycPieozoelektriklik Kurun zirkonat titanat Ateleme cihazYaltm Alumina, silikon karbr Devre elemanlar
letkenlik Baryum titanat Mikrokondenseryonik iletkenlik Zirkonya, beta-alumina Alglayc, kat elektrolitManyetik levlerManyetizma Demiroksit, baryum oksit Ferrit mknatslar, manyetik
teyp, hafzaBiyolojik levlerBiyoseramikler Alumina, apatitler Yapay di, kemikKimyasal levlerSourma Kpk silika, alumina Sourucu, katalizr tayc,
biyoreaktr katalizr,elektrotlar
Katalizr Zeolit KatalizrKorozyon Zirkonya, alumina ElektrotlarYeni, leri Polimerik MalzemelerUygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek dayanm Poliester, poliamid Yapsal elemanlarElastiklik Sentetik lastik Yapsal elemanlarok ve ses snmleme Kpk plastikler Yapsal elemanlarYzey Koruma Kaplama filmler Kaplama elemanlar, boya
Yapma Polikloropren YapkanlarIsl levlerIsl Dayanm Poliamid, silikon reine Is dayanml elemanDk Scaklk Dayanm Silikon lastik Dk scaklk uygulamalarIsl Yaltm Kpk plastik YaltmElektriksel ilevlerletkenlik poliasetilen Pil, telYaltkanlk Poliamid, polietilen tereftalat Devre kart kondensatrEnerji Dnm Poliviinilden florr,
doplanm poliaserilenTransdser
Optik levlerIk Geirenlik Polimetil metakrilik asit Fiber optik, plastik mercekFotoaktiflik Foto-set plastik Kopyalamaift krnm Sv kristal EkranBiyolojik levKan Uyum Polietilen tereftalat Yapay kan tayc, yapay
kalpDoku Uyum Silikon polimer, polimerik
jellerYapay deri, organ ve kemik
Ayrtrma levi yon deitirici Stiren ve akril gruplar yon deitirici reineAyrtrc Selloz asetat grubu Ters osmoz mebranKimyasal lev
Korozyon Polibtan-1, poliamid,neopren
at kaplama deniz inaat
-
8/7/2019 ileri malzemeler
14/23
14
Kimyasal Dayanm Polikloropren, btadienakrilonitril
Depo, tank
Katalizr Destekleyici Adsorban polimerlerKompozit MalzemelerUygulama Konusu Malzeme Uygulama rneiMekanik ilevlerYksek dayanm, hafiflik Polimer bazl kompozitler
(matriks: epoksi reine,florokarbon mhendislikplastikleri. Takviye : karbon,boron, aramid, seramik lifler)
uzay-havaclk, otomotiv,demiryolu, gemi ina,betonarme onarm vetakviye, spor malzemeleri
Isl levlerIsl Dayanm, yksekdayanm
Metal bazl kompozitler(matriks : aluminyum, bakr,
titan nikel takviye: seramik ,boron metal lifler)Seramik bazl kompozitler(matriks : alumina, silikon,nitrrler takviye: seramik,metal lif)
Nkleer reaktr, gaz turbini,uak, s deitiriciler.
Nkleer reaktr, gaz trbini,uak, roket nozulu.
leri malzemelerin ilev-malzeme-uygulama rnekleri (1)VIII. DNYADA LER MALZEMELERleri malzeme konusunda uluslararas alanda kabul grm ortak bir snflandrma
oluturulamad iin istatistiksel veriler birbiri ile uyumlu deildir. Aada yllar
itibariyle dnya ileri malzeme retiminin tahmini verileri zetlenmitir.
leri seramikler leri Polimerik
kompozitlerMetal MatriksKompozitler
Karbon KarbonKompozitler
Yllar
Tonx1000
Milyondolar
Ton x1000
Milyondolar
Ton x1000
Milyondolar
Ton x1000
Milyondolar
1990 13600 15 4000 0.5 60 0.3 2001991 14.1 4500 0.4 54 0.2 1751992 583 15300 13.7 4300 0.6 56 0.2 1712002 863 13373 25.2 1.1 0.4Yllara gre dnya ileri malzeme retimi (2)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
15/23
15
0
200
400600
800
1000
milyondolar
leri seramik leri polimerikkompozitler
Metal MatriksKompozitler
Karbon karbonkompozitler
2002 YILI DNYA RETM RAKAMLARI
2002 yl tahmini dnya retim rakamlarna gre ileri seramik malzeme retimi dnya
retiminde nemli bir yer tutmaktadr.
1992 ylnda tahmini dnya leri malzeme retiminin blgelere gre dalm aada
sunulmaktadr. Buna gre 17.900 milyon dolar olarak gerekleen dnya ileri
malzeme retiminde Bat Avrupa lkeleri 3.137 milyon dolar, Kuzey Amerika 5.994
milyon dolar ve Pasifik lkeleri 8.768 milyon dolarlk retim gerekletirmitir. (2)
1992 ylnda blgelere gre ileri malzeme retimi (2)
Pasifik49%
K.Amerika33%
Bat Avrupa18%
Yksek teknolojinin uyguland ve ileri malzeme teknolojilerinde nemli aamalar
kaydetmi lkelerin banda ABD ve Japonya gelmektedir. ABD ve Japonya ile
birlikte Bat Avrupa lkeleri ve Gney Korede ileri malzeme alannda belirlemi
-
8/7/2019 ileri malzemeler
16/23
16
olduklar hedeflere ulaabilmek iin almalarn srdrmekte olup ileri malzeme
alannda nemli bir konuma gelmilerdir. Aratrma gelitirme faaliyetleri ve uzman
personele yatrm yaparak ileri malzemeler alannda yeni rnler gelitiren ve bu
rnlerle kresel rekabet yarn srdren ABD, Japonya ve Bat Avrupa lkeleri,
ileri malzemeler konusunda birbirlerinin ticari partneri konumundadr.Fikir vermesi asndan ABD ve Japonyann baz ileri malzeme rn gruplarna gre
ihracat gerekletirdii ilk 5 lkenin dkm aada zetlenmitir. Bu veriler nda
dnya ticaretinde ileri malzeme ticaretinin gelimi endstri lkeleri arasnda
gerekletii grlmektedir.
GTP NO RN 1 2 3 4 5
284290 Tellur asit tuz Almanya Fransa ngiltere spanya Hollanda
281810 Yapay korundum Almanya talya Macaristan ngiltere ek Cum.
381511Destekli katalizr Nikel veyaNikel alaml
Almanya Hollanda ngiltere Fransa Belika
820900 Sinterli metal karbrler Hollanda Almanya sve Belika Avusturya
280490 Selenyum Almanya ngiltere sve Hollanda Fransa
284440Radyoaktif elementler,izotoplar, bileikler
ngiltere Hollanda Almanya Belika sve
8105 Kobalt ngiltere Almanya Fransa Hollanda Polonya
282560Germanyum Oksit veZirkonyum dioksit
ngiltere Fransa Almanya Avusturya Finlandiya
390210 Polipropilen Belika Almanya talya Avusturya ngiltere
390330 ABS talya spanya ngiltere Hollanda Belika
391731 Esnek boru hortumlar ngiltere talya Belika sve Hollanda
392051Polimetil metakrilat levha,pelikl, lam
Almanya talya Slovenya Hollanda Slovakya
392190 Poliamid levha yaprakAlmanya talya ngiltere Hollanda Fransa
690390Yapsal olmayan refrakterseramik rnler
Almanya ngiltere spanya talya Fransa
700800 Emici yanstc boyal camngiltere Almanya sve talya spanya
701990Cam fiberler ve diermensucat
Almanya talya ngiltere Danimarka Finlandiya
740620 Toz bakr ngiltere Almanya Avusturya sve Macaristan
760421 Aluminyum alam profil Almanya talya Portekiz sve Belika
850519 Daimi mknats Almanya ngiltere Fransa talya sve
820790gren ksm sinterlenmiparalar
Almanya ngiltere talya rlanda Fransa
848049 Metal ve metal karbr kalptalya ngiltere Almanya Fransa Portekiz
853221 Tantal kondensatr ek Cum. Portekiz ngiltere Almanya Hollanda
848071Kauuk plastik enjeksiyonkalplar
Almanya Portekiz Fransa Hollanda Avusturya
-
8/7/2019 ileri malzemeler
17/23
17
841899 Buzdolab parala talya Almanya sve Danimarka ngiltere
850440 Elektrik statik konverterler, Almanya ngiltere talya Fransa Finlandiya
ABDnin baz ileri malzeme rn gruplarna gre ihracat gerekletirdii lkelerKaynak : Global Trade Atlas (9)
GTP NO RN 1 2 3 4 5
284290 Tellur asit tuz Almanya ngiltere Belika Hollanda Fransa
281810 Yapay korundum Macaristan Almanya talya sve Litvanya
381511Destekli katalizr Nikel veyaNikel alaml
Fransa ngiltere Hollanda Almanya Belika
820900 Sinterli metal karbrler Almanya Hollanda sve Belika Avusturya
280490 Selenyum Fransa - - - -
284440Radyoaktif elementler,izotoplar, bileikler
ngiltere Hollanda Fransa Almanya Finlandiya
8105 Kobalt ngiltere Fransa Almanya Hollanda Lksemburg
282560Germanyum Oksit veZirkonyum dioksit
ngiltere Fransa Almanya Hollanda Finlandiya
390210 Polipropilen Fransa ngiltere Belika Almanya Hollanda
390330 ABS spanya Hollanda Macaristan ek Cum. Macaristan
391731 Esnek boru hortumlar ngiltere sve Belika Danimarka talya
392051Polimetil metakrilat levha,pelikl, lam
Almanya sve talya Hollanda -
392190 Poliamid levha yaprakAlmanya Avusturya Hollanda Fransa Belika
690390Yapsal olmayan refrakterseramik rnler
Almanya ngiltere Fransa Hollanda talya
700800 Emici yanstc boyal camngiltere Almanya Danimarka talya Fransa
701990Cam fiberler ve diermensucat
Almanya Danimarka rlanda Fransa talya
740620 Toz bakr Almanya ngiltere Avusturya talya Hollanda
760421 Aluminyum alam profil Almanya talya Fransa Danimarka Hollanda
850519 Daimi mknats talya Almanya Fransa rlanda Hollanda
820790
gren ksm sinterlenmi
paralarngiltere Almanya talya Hollanda spanya
848049 Metal ve metal karbr kalpAlmanya ek Cum. Fransa talya Polonya
853221 Tantal kondensatr ek Cum. Portekiz Almanya ngiltere Hollanda
848071Kauuk plastik enjeksiyonkalplar
Hollanda Almanya Danimarka Belika Finlandiya
841899 Buzdolab paralar Danimarka Almanya sve talya Hollanda
850440 Elektrik statik konverterler, Almanya ngiltere sve talya Fransa
Japonyann baz ileri malzeme rn gruplarna gre ihracat gerekletirdii lkelerKaynak : Global Trade Atlas (9)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
18/23
18
VII. TRKYE DE LER MALZEMELERTeknik ve teknolojik rnlerin gnlk yaamda arlnn artmas ve toplumun bu tr
rnlere olan talebinin younluu, son on yldr lkemizin d ticaret dengesini
olumsuz ynde etkilemektedir. Trkiyede ileri malzeme alannda faaliyet gsteren
firmalar hammaddelerini genelde Avrupa lkelerinden ithal etmektedirler. Genellikle
yar mamul mallar lkemizce ithal edilmekte olup bu konuda Trkiyenin da
bamll sz konusudur.
Trkiye tarafndan ithal edilen baz ileri malzeme kalemlerinin ithalat rakamlar
aada zetlenmitir.
2002 2003 2004
GTP NO RN Deer ABD $ Miktar Deer ABD $ Miktar Deer ABD $ Miktar
284290 Tellur asit tuz 62,215 200 8,729 4 7,717 4
281810 Yapay korundum 0 0 14,588 12 58,522 60
381511Destekli katalizr Nikel veyaNikel alaml
731 0 17,369 2 0 0
820900 Sinterli metal karbrler 1,581,777 9 2,413,229 12 4,653,891 20
284440Radyoaktif elementler,izotoplar, bileikler
34,044 0 45,799 1 45,733 0
390210 Polipropilen 1,900,433 1,272 2,563,547 784 2,378,520 858
390330 ABS 54,129 19 311,375 188 59,340 47
391731 Esnek boru hortumlar 74,585 27 568,287 205 1,132,819 377
392051Polimetil metakrilat levha,pelikl, lam
1,528,878 493 1,748,474 507 884,649 243
392190 Poliamid levha yaprak4,644,474 n/a 7,141,858 n/a 11,680,442 n/a
690390Yapsal olmayan refrakterseramik rnler
164,995 53 112,407 51 146,014 139
700800 Emici yanstc boyal cam1,801,273 36,848 651,283 43,589 1,218,532 92,338
701990
Cam fiberler ve dier
mensucat3,048,576 1,298 2,904,417 1,118 2,826,377 1,281
740620 Toz bakr 0 0 0 0 81,332 11
850519 Daimi mknats 26,340 4 9,472 3 849,482 54
820790gren ksm sinterlenmiparalar
1,113,868 n/a 1,630,506 n/a 2,398,381 n/a
848049 Metal ve metal karbr kalp1,100,171 120 2,874,854 297 6,680,503 763
853221 Tantal kondensatr 2,590 0 1,313 0 11,229 0
848071Kauuk plastik enjeksiyonkalplar
3,505,135 231 2,881,623 197 5,264,124 258
841899 Buzdolab parala 11,573,664 5,130 17,032,269 6,545 23,937,479 6,453
850440 Elektrik statik konverterler, 3,194,948 n/a 4,730,861 n/a 7,384,016 n/aKaynak : Global Trade Atlas (9)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
19/23
19
Trkiyenin baz ileri malzeme rn gruplarna gre ithalat gerekletirdii ilk 5
lkenin dkm aada zetlenmitir.
GTP NO RN 1 2 3 4 5
284290 Tellur asit tuz rlanda Hollanda ngiltere Finlandiya Almanya
281810 Yapay korundum Fransa Avusturya - - -
381511Destekli katalizr Nikel veyaNikel alaml
Almanya
Hollanda - - -
820900 Sinterli metal karbrler Almanya Avusturya Hollanda Polonya Belika
284440Radyoaktif elementler,izotoplar, bileikler
Hollanda Almanya Belika Fransa Polonya
390210 Polipropilen spanya Belika ngiltere Almanya Polonya
390330 ABS Macaristan Polonya Belika talya ngiltere
391731 Esnek boru hortumlar Yunanistan talya ngiltere Almanya Danimarka
392051Polimetil metakrilat levha,pelikl, lam
spanya Avusturya talya Polonya ek Cum.
392190 Poliamid levha yaprakngiltere Almanya Belika Polonya Yunanistan
690390
Yapsal olmayan refrakter
seramik rnler
Yunanistan Almanya ngiltere Fransa Avusturya
700800 Emici yanstc boyal camMacaristan talya Hollanda Fransa rlanda
701990Cam fiberler ve diermensucat
Yunanistan Fransa Belika spanya Almanya
740620 Toz bakr Belika talya - - -
850519 Daimi mknats Macaristan Almanya sve Yunanistan Finlandiya
820790gren ksm sinterlenmiparalar
Almanya talya Belika Fransa ngiltere
848049 Metal ve metal karbr kalptalya Fransa spanya Almanya Danimarka
853221 Tantal kondensatr ngiltere Almanya Hollanda Macaristan -
848071Kauuk plastik enjeksiyonkalplar
Fransa Almanya talya Polonya spanya
841899 Buzdolab parala Yunanistan spanya Almanya ngiltere talya
850440 Elektrik statik konverterler, Macaristan Almanya Yunanistan ngiltere spanyaKaynak : Global Trade Atlas (9)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
20/23
20
IX. SONUleri malzeme snfna giren ou rnn tketim hz dnyada giderek artan bir eilim
gstermektedir. Sz konusu durum ithalat kalemleri ierisinde Trkiyede de
grlmektedir.
Malzeme bilimi, gelien teknolojiler iin malzemenin zelliklerini atomik dzeyde
tasarlayarak stn zellikli malzemeler yaratmaya devam edecektir. Hi kukusuz bu
almalarn meyvelerini aratrma- gelitirme faaliyetlerine yatrm yapan lkeler eldeetmektedir.
nmzdeki yzylda malzeme bazl mhendislik olarak nitelenen Ar-Ge, rn
gelitirme, imalat tasarm gibi etkinliklerin ayn anda mteri ile etkileim iinde
oluturulmas sreleri nem kazanacaktr. Buna bal olarak daha hzl rn
gelitirme ve pazara sunma, daha stn kalitede, daha verimli ve dk maliyette
malzeme retim sreleri hedeflenmektedir. Gnmzn en nde gelen ileri teknolojialanlarnda faaliyet gsteren pek ok kurulu imdiden bu sreleri balatarak 21.
yzyl iin nemli avantajlar elde etmeye almaktadrlar. (2)
lkemizin ileri malzeme alannda dnyadaki rekabet gcn arttrabilmesi iin Ar-Ge
almalarna arlk vermesi gerektii zaten bilinmektedir. Ar-Ge faaliyetlerinin
verimli bir ekilde uygulamaya konulabilmesi iin ileri malzeme alannda Ar-Ge
faaliyetleri yrterek aama kaydetmi lkelerle ibirlii yaplmas ayrca ileri
malzeme alannda retim yapmaya hevesli firmalarmza uygun tevik ve Ar-Ge
destei salanmas nem arzetmektedir.
-
8/7/2019 ileri malzemeler
21/23
21
X. FAYDALI ADRESLERTrkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu www.tubitak.gov.tr
Tbitak Marmara Aratrma Merkezi www.mam.gov.trSanayi ve Ticaret Bakanl www.sanayi.gov.tr
Milli Savunma Bakanl www.msb.gov.tr
Savunma Sanayi Mstearl www.ssm.gov.tr
Trk Standartlar Enstits www.tse.gov.tr
Devlet Planlama Tekilat www.dpt.gov.tr
D Ticaret Mstearl www.dtm.gov.tr
Devlet statistik Enstits www.die.gov.trTrkiye Teknoloji Gelitirme Vakf www.ttggv.org.tr
Makine Mhendisleri Odas www.mmo.org.tr
Metalurji Mhendisleri Odas www.metalurji.org.tr
Kk ve Orta lekli San. Dest. daresi Bak. www.kosgeb.gov.tr
niversitelerin ilgili Metalurji ve Malzeme Blmleri
XI. SEKTRLE LGL BAZI NEML FUARLAR
Nagoya (Japonya)FCF - Fine Ceramics Fair
Organizatr Japan Fine Ceramics Center2-4-1, Mutsuno, Atsuta-ku 456 NagoyaFon: ++81-52-8713500 Fax: ++81-52-8713505http://www.jfcc.or.jpe-mail: fcfair@ifcc.or.jp
Hanover(Almanya)HANNOVER MESSE - World`s No. 1 for Technology, Innovationand AutomationOrganizatr Deutsche Messe AG
Messegelnde 30521 HannoverFon: ++49-(0)511-89-0 Fax: ++49-(0)511-89-32626http://www.messe.dee-mail: info@messe.de
project team Fon: ++49-511-89-31100 Fax: ++49-511-89-32684e-mail: hannovermesse@messe.de http://www.hannovermesse.de
-
8/7/2019 ileri malzemeler
22/23
22
Tokyo (Japonya)nano tech - International Nanotechnology Exhibition & Conference
Organizatr ICS Convention Design, Inc. Sumitomo Corp.
Jinbocho Building 3-24 Kanda-Nishikicho, Chiyoda-ku 101-8449 TokyoFon: ++81-3-32193567 Fax: ++81-http://www.ics-inc.co.jp
Geneva (svire)International Exhibition of Inventions, New Techniques and
Products
Organizatr PROMEX S.A.8 Rue du 31-Dcembre 1207 GenfFon: ++41-22-7365949 Fax: ++41-22-7860096http://www.inventions-geneva.che-mail: promex@worldcom.ch
Valencia/Spain (spanya)
GENIAPOLIS - Innovation Inventions and New Ideas FairOrganizatr Feria Valencia
Avda. de las Ferias s/n Apartado 476 46080 ValenciaFon: ++34-963861100 Fax: ++34-963636111http://www.feriavalencia.come-mail: feriavalencia@feriavalencia.commember of following organization/s: AFE, UFI, EMECA
Bucharest (Romanya)
INVENTIKA - International Exhibition on Inventions, ScientificResearch and New Technologies
Organizatr ROMEXPO S.A. Fairs and Exhibitions CompanyP.O.Box 32-3, 65-67 Bd. Marasti 011465 BukarestFon: ++40-21-2077000 Fax: ++40-21-2077070http://www.romexpo.orge-mail: marketing@romexpo.orgmember of following organization/s: ASOEXPO, UFI, CEFA
www.auma.de (6)
-
8/7/2019 ileri malzemeler
23/23
XII. KAYNAKA(1) TBA- TBTAKTTGV Bilim Teknoloji Sanayi Tartmalar Platformu, leri
Malzeme Alanna Ynelik Bilim Teknoloji ve Sanayi Politikalar alma GrubuRaporu, Trkiye iin Strateji ve Politika nerileri, Ocak 1996, Ankara
(2) DPT: 2590 - K : 602, Kimya Sanayi zel htisas Komisyonu Raporu, Yeni
Malzemeler Alt Komisyonu Raporu, Ankara 2001
(3) TAYSAD, Makale, N.nal Elbeyli; M. Atilla ner, Otomotiv Sanayinde leriMalzemelerin Kullanmna Ynelik Bir Uzgr almas(4) Prof. Dr. A. Emel Gekinli, leri Teknoloji Malzemeleri, stanbul Teknik
niversitesi 1992,(5) www.tech-strategy.org(6) www.auma.de(7) TBTAK, retim Sre ve Teknolojileri Stratejisi, Vizyon 2023 Projesi retim
Sre ve Teknolojileri Strateji Grubu, Austos 2004, Ankara(8) Prof. Dr. Zafer Durusoy, leri Malzemeler, ada Malzemeler, Pamukkale
niversitesi 2002,(9) Global Trade Atlas, www.gtis.com(10) World Trade Organisation, www.wto.org(11) Mhendis ve Makine Dergisi,Ocak 2004, Say 528, Makale, Dr.Mmtaz Salih
Erdem TEI TUSA Motor San. A., Prof. Dr. brahim Sinan Akmandor ODTHavaclk ve Uzay Mhendislii Blm, Malzeme Yzey Teknolojileri ve malatSrelerindeki Gelimeler
(12) Mhendis ve Makine Dergisi,Mart 2003, Say 518, Makale, lke Aydncak
ODT Havaclk ve Uzay Mhendislii Blm, Akll Malzemeler ve Havaclk
top related