hiv verwante neurologiese toestandelearning.ufs.ac.za/fst409_on/resources/2 resources/4....

HIV VERWANTE

NEUROLOGIESE TOESTANDE

H. Knobel

J. Snyman

N. Swart

D. Heathcote

E. Colyn

Definisie

• ‘n Wye verskeidenheid van neurologiese siektes

• algemeen geassosieer met die MIV-virus.

• kom voor in pasiente wat anti-retrovirale medikasie

ontvang, agv newe effekte.

• Kom ook voor in pasiente wat nie op ARV is nie.

• ongeveer 40% van MIV geinfekteerde pasiente

presenter met neurologiese simptome. (Bredesen et al

1990)

Siektes wat kan voorkom sluit in:

• Distale simmetriese perifere neuropatie,

• Poliradukilo-neuropatie,

• Myelopatie

• Enkefalopatie

Enkefalopatie presenterende kondisies

• “Aids dementia complex” (ADC),

• Serebrale toksoplasmosis,

• Kryptococcal meningitis,

• Primêre CNS of metastatiese limfoma,

• Serebrovaskulêre toestand,

• Transverse myelitis

Patofisiologie

• Die MIV-virus kruis die bloedbreinskans en gaan die

senuweesteelsel vroeg in die venstertydperk binne.

• Geaktiveerde makrofage is instaat om gevaarlike

neurotoksiene vry te stel.

• Neurotoksiene genereer vry radikale wat selle kan

beskadig - lei tot neurologiese disfunksie of selfs dood.

• Ontwikkeling van neurologiese siektes hang van ‘n

verskeidenheid faktore af:

anti-retrovirale behandeling,

Geskiedenis van pasient

graad van immuunonderdrukking - cd4

molekulere biologie van die virus.

RISIKOFAKTORE

• Verhoogde viruslading

• Lae cd4 telling (onder 200 cells/ml)

• Kardiovaskulere risikofaktore

• Ander mediese toestande soos dm ens.

• Hoeveelheid jaar wat pasient hiv positief is

• Lengte (langer persone het groter risiko)

• Ras en etniesiteit (swart mense het groter risiko vir neurologiese toestande)

• Toename in gebruik van ‘statin drugs’

• Genetiese predisposisie

• Metaboliese afwykings

• Hepatitis c virus

Tekens en simptome

• Distale simmetriese perifere neuropatie:

Simptome is matig en kronies progresief

• Hipersensitiwiteit van die vel

• Parestesie, naalde en spelde, brandgevoel of pyn distal in ledemate (gewoonlik in ‘n

simetriese patroon)

• Sensoriese ataksia

• Hipoaktiewe tendon reflekse

• Swakheid van spiere

• Alternerende loopgang

• Sensoriese funksie is meer aangetas as motoriese funksie – handskoenkous uitval

• Boonste ledemate mag geaffekteer wees in latere stadiums maar tot ‘n mindere mate

• Poliradikulo-neuropatie

• Areflexia

• Flasiede paraparesis

• Swakheid van onderste ledemate veral distaal

• Swakheid van die bene kan assimetries wees

• Motoriese funksie is meer aangetas as sensoriese

funksie

• Sensoriese simptome is matig en distaal

• Boonste ledemate word in latere stadium van toestand

geaffekteer

• Myelopatie

• Spastiese-ataksiese loopgang

• Hiperaktiewe tendon reflekse

• Positiewe babinski teken

• Progressiewe paraparesis/quadriparesis

• Ligte tekens van sensoriese disfunksie

• Boonste ledemate meestal onaangetas

Enkefalopatie

presenterende kondisies

1. Aids dementia complex ADC

• Mees algemeenste nerologiese toestand onder pasiente

met HIV

• Probleme met geheue en konsentrasie

• Sosiale ontrekking (verwar met depressie)

• Mania of katonia

• Loopgang ataksia

• Tremor

• Bilaterale pirimidaalbaan tekens

2. Serebrale toksoplasmosis

• Presenter as ‘n sub-akute of akute verlies van bewussyn

• Hoofpyn

• Hemiparese

• Ataksia

• Inkontenensie

• Diplopie

• Disartrie

• Afasie

• Pyn

3. Kryptococcal meningitis

• Hoofpyn

• Nek styfheid

• Alternerende bewussyn

• Koors

• Naarheid en braking

4. Primêre CNS of metastatiese limfoma

• Kraniale n. neuropatie

• Alternerende bewyssyn

• Afasie

• Hemiparesis

5. Serebrovaskulêre toestand

• Pasiente met HIV het n hoe risiko vir CVA’s

6. Transverse myelitis

• Swakheid van bene en of arms

• Pyn

• Blaas disfunksie

• Sensoriese alternasie

Mediese behandeling

• Geen enkele bahandeling kan die neurologiese

komplikasies van VIGS genees nie.

• Party toestande vereis aggressiewe terapie terwyl ander

simptomaties behandel word.

• Middels strek van analegetika tot anti-eliptiese pille,

opiate, koritikosteriode en sommige vorms van anti-

depressante.

• Ander behandelings sluit in:

bestralings terapie of chemoterapie om kankeragtige

tumore te vernietig of verklein (veroorsaak deur HIV),

antifungus of malaria middles en penicillin vir bakteriele

infeksies

Aggresiewe anti-retrovirale middels word in sekere

gevalle gebruik om die neurologiese toestande aan te

spreek. HAART –”highly actve antiroviral therapy”, is die

kombinasie van teminste 3 middels, wat die begin van

die infeksies kan vetraag.

• Vedere behandeling sluit in die behandeling van

simptome onder andere die hantering van pyn deur

medikasie en leefstyl aanpassings (gesonder eet en

oefening).

Fisioterapie probleme

• Hoofprobleme:

• Spierswakheid en motoriese inperking a.g.v. sekondêre

infeksies.

• Sensoriese inperking a.g.v. sekondêre infeksies.

• Verminderde proksimale en distale stabiliteit a.g.v.

motorise en sensoriese aantasting.

• Verminderde balans, koőrdinasie en propriosepsie a.g.v.

motorise en sensoriese aantasting.

• Verminderde funksie t.o.v. loop/ loopgang aangetas

a.g.v. spierswakheid en verminderde stabiliteit en

balans.

• Afname in die kwaliteit van ADL aktiwiteite

• Spiertonus verhoog of verlaag, afhangende van die

letsel. (BML/OML)

• Massapatrone a.g.v spastisiteit.

Potensiele probleme

• Kontrakture vorm a.g.v spastisiteit en onaktiwiteit.

• Massapatrone kan vererger.

• Druksere/ branwonde a.g.v. sensoriese aantasting.

• Verminderde onafhanklikheid t.o.v. ADL aktiwiteite

• Verdere verswakking van spiere a.g.v. onaktiwiteit.

• Vorming van DVT a.g.v. onaktiwiteit en verminderde

sirkulasie.

Fisioterapie behandeling

• Fisioterapeutiese behandeling is pasiënt afhanklik.

• Volledige evaluering noodsaaklik om hoofprobleme te

prioritiseer.

• Hoofdoelwitte van behandeling en rehabilitasie is om die

pasiënt so funksioneel en onafhanklik moontlik te kry

dmv die volgende :

• Funksionele versterking in funksionele posisies soos bv.

sylê, sit oor kant van bed, hoogkniel, viervoetkniel

• Versterking van verswakte spiere- stabiliseerder en

mobiliseerders.

• Verbeter proksimale en distale stabiliteit d.m.v

heropleiding van stabiliseerders, ritmiese stabilisasie.

• Verbeter balans, staties en dinamies

• Verbeter koőrdinasie m.b.v. Frenkel se oefeninge.

• Inhibeer spastisiteit en vermy oefeninge wat die

massapatrone versterk.

• Verhoog spiertonus indien verminder.

• Spreek looppatroon aan en verskaf noodsaaklike

loophulpmiddels.

• Voorkom kontrakture d.m.v. korrekte posisionering.

• Tuisadvies t.o.v drukverligting en versorging van

ledemate i.v.m. sensasieverlies:

Ondersoek vel gereeld vir stukkende plekke

Moenie ledemate kap teen voorwerpe nie

Vermy klere wat te styf sit

Toets badwater voor inklim

Dra skoene

Pasiente moet daagliks geherevalueer word en

behandeling hang af van die prognose.

Artikel

• Role of obesity, metabolic variables, and diabetes in

HIV-associated neurocognitive disorders

Neurology 2012;78;485

J.A. McCutchan, J.A. Marquie-Beck, C.A. FitzSimons, et al.

Verwysings

• (NINDS Neurological Complications of AIDS Information,

http://www.ninds.nih.gov/disorders/aids/aids.htm)

• HIV –neurologie, Dr C van Vuuren (2011)

• J.A. McCutchan, J.A. Marquie-Beck, C.A. FitzSimons, et

al. Role of obesity, metabolic variables, and diabetes in

HIV-associated neurocognitive disorders Neurology

2012;78;485