hemijske vezehemija.me/wp-content/uploads/2019/10/hemijske-veze-med.pdf · hemijske veze lewis-ovi...
Post on 27-Oct-2019
39 Views
Preview:
TRANSCRIPT
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZE
• TRI OSNOVNA TIPA– jonska
• Elektrostatičko privlačenje između jona
– kovalentna• Dijeljenje elektrona
– metalna• Atomi metala vezani sa
nekoliko drugih atoma
HEMIJSKE VEZE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Šta određuje vrstu vezivanja u supstancama?
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZELewis-ovi simboli
16S 1s22s2sp6 3s23p4
3s 3p
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZELewis-ovi simboli
16S 1s22s2sp6 3s23p4
3s 3p
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEPravilo okteta
Hemijska veza – elementi teže
da postignu stabilnu elektronsku konfiguraciju najbližeg plemenitog gasa -oktetno pravilo
dublet 2He 1s2
oktet ns2np6
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Atomi imaju tendenciju da dobijaju, gube ili dele elektrone sve dok ih ne okruži osam valentnihelektrona
-
Postoji mnogo izuzetaka od oktetske norme, ali ovo pravilo predstavlja koristan okvir za mnoge važne koncepte vezivanja.
-
Oktet elektrona sastoji se od punih s i p-podslojeva u atomu-
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEPravilo okteta
Atomi imaju tendenciju da dobijaju, gube ili dele elektrone sve dok ih ne okruži osam valentnihelektrona
-
HEMIJSKE VEZE
JONSKA VEZA KOVALENTNA VEZA
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEJonska veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEJonska veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
11Na 1s2 2s2 2p6 3s1
unutrašnji elektroni
valentni elektroni
Na+ 1s2 2s2 2p6 + e-
10Ne
17Cl 1s2 2s2 2p6 3s23p5 + e- Cl- 1s2 2s2 2p6 3s23p6
18Ar
HEMIJSKE VEZEJonska veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEJonska veza
Cl-Na+
elektrostatičke sile
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEEnergija jonizacije (Ei)
El -------> El+ + e-
Na -------> Na+ + e-
• Količina energije potrebne za uklanjanjeelektrona iz osnovnog stanja gasovitog atoma ilijona.
• Prva energija jonizacije je energija potrebna zauklanjanje prvog elektrona.
• Druga energija jonizacije je energija potrebna da se ukloni drugi elektron, itd
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEEnergija jonizacije (Ei)
• Potrebno je više energije da ukloni svaki sledeci elektron.
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEEnergija jonizacije (Ei)
• Iduci niz grupu, manje energije je potrebno za uklanjanje prvog elektrona.
• Za atome u istoj grupi, Zeff je u suštini isto, ali valentni elektroni su dalje od jezgra.
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEEnergija jonizacije (Ei)
• U periodi, iduci sa lijeva nadesno raste enrgija jonizacije.
• U okviru jedne periode sa porastom atomskog broja raste naelektrisanje jezgra.
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEElektronski afinitet (Ea)
• Energija koja se oslobodi ili utroši, kada atom (ili jon) u gasovitom stanju primi jedan elektron
Cl + e− Cl−
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Afin
itet p
rem
a e
lek
tron
u o
pa
da
Afinitet prema elektronu raste
HEMIJSKE VEZEElektronski afinitet (Ea)
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEElektronski afinitet (Ea)
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
12Mg 1s2 2s2 2p6 3s2 Mg2+ (1s2 2s2 2p6) + 2e-
10Ne
17Cl 1s2 2s2 2p6 3s23p5 + e- Cl- 1s2 2s2 2p6 3s23p6
18Ar
ClCl Mg+ + Cl ClMg2+
HEMIJSKE VEZEJonska veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Atomi imaju tendenciju da dobijaju, gube ili dele elektrone sve dok ih ne okruži osam valentnihelektrona
-
HEMIJSKE VEZE
JONSKA VEZA KOVALENTNA VEZA
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEKovalentna veza
H . + . H H:H
• U kovalentnim vezama atomi dijele elektrone• Dijeljeni par elektrona djeluje kao neka vrsta
“lijepka” za povezivanje atoma zajedno
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Privlačenje elektrona i jezgra-
Odbijanje između nukleusa-
Odbijanje između elektrona-
HEMIJSKE VEZEKovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Zašto atomi dijele elektrone?
F F+
7e- 7e-
F F
8e- 8e-
F F
F F
Luisove strukture F2
Elektronski parElektronski par
Elektronski parElektronski par
Jednostruka kovalentna veza
Jednostruka kovalentna veza
HEMIJSKE VEZEKovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
8e-
H HO+ + OH H O HHili
2e- 2e-
Luisove strukture vode
Jednostruke kovalentne veze
HEMIJSKE VEZEKovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Dvostruka vezadva atoma dijele dva elektronska para
O C O ili O C O
8e- 8e-8e-
Dvostruka veza
Dvostruka veza
HEMIJSKE VEZEKovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Trostruka vezadva atoma dijele tri elektronska para
N N
8e- 8e-
N N
Trostruka vezaTrostruka veza
ili
HEMIJSKE VEZEKovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEKovalentna veza
H F
Elektronima siromašnija oblast
Elektronima bogatija oblast
FH
d+ d-
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Da li elektroni iz zajedničkog para jednako pripadaju i jednom i drugom atomu?
Kovalentna veza-
polarna nepolarna
HEMIJSKE VEZEpolarnost
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEpolarnost
Elektronegativnost χsposobnost atoma da privlači elektrone iz kovalentne veze
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Ele
ktro
ne
ga
tivno
st o
pa
da
Elektronegativnost raste
HEMIJSKE VEZEpolarnost
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Što je veća razlika u elektronegativnosti, veza je polarnija
HEMIJSKE VEZEPolarna kovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
• F2
4.0 –4.0 =0 nepolarna
• HF 4.0 –2.1 = 1.9 polarna kovalentna
• LiF4.0 –1.0 = 3.0 jonska
HEMIJSKE VEZEPolarna kovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
kovalentna
Dijeljenje e-
Polarna kovalentna
Parcijalna predaja e-
jonska
predaja e-
Povećanje razlike elektronegativnosti
Razlika elektronegativnosti
Tip veze
0 Nepolarna kovalentna
2 jonska
0 < and <2 Polarna kovalentna
HEMIJSKE VEZEPolarna kovalentna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Koja veza je polarnija?
B-Cl ili C-Cl
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Koja veza je polarnija?
B-Cl ili C-Cl
•Razlika u elektronegativnosti između Cl i B3.0 –2.0 = 1.0
•Razlika između hlora i ugljenika3.0 –2.5 = 0.5
•B-Cl je polarnija. Atom hlora je parcijalno negativno naelektrisan jer ima veću elektronegativnost.
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEOsobine jedinjenja
Kovalentna veza- Jonska veza-
Molekularna jedinjenja Jonska jedinjenja
• Niska tačka kjlučanja• Rastvaraju se vecinom u
nepolarnim rastvaračima• Vodeni rastvori ne
provode električnu struju
• Visoka tačka ključanja• Rastvaraju se vecinom u
polarnim rastvaračima• Vodeni rastvori provode
električnu struju• Rastopi provode
električnu struju
HEMIJSKE VEZEMetalna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Metalnu vezu čine delokalizovani elektroni-
Metalna veza objašnjava osobine metala: električna i toplotna provodljivost, kovnost, sposobnost izvlačenja u žice i folije
-
Kristalna rešetka metala se sastoji od jona metala i delokalizovanih elektrona (elektronski gas)
-
HEMIJSKE VEZEMetalna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
HEMIJSKE VEZEMetalna veza
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
14-karatno crveno zlato
Ljubičasto zlato,intermetalno jedinjenje AuAl2
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJEPoređenje untarmolekulskih i međumolekulskih veza
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
DIPOL-DIPOL INTERAKCIJAPrivlačne sile između polarnih molekula
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Vodonična vezaposebna vrsta dipol – dipol interakcije između vodonikovih atoma u polarnim
N-H, O-H ili F-H vezama i elektronegativnih atoma O, N ili F.
Vodonična vezaposebna vrsta dipol – dipol interakcije između vodonikovih atoma u polarnim
N-H, O-H ili F-H vezama i elektronegativnih atoma O, N ili F.
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Vodonična vezaposebna vrsta dipol – dipol interakcije između vodonikovih atoma u polarnim
N-H, O-H ili F-H vezama i elektronegativnih atoma O, N ili F.
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
Vodonična vezaposebna vrsta dipol – dipol interakcije između vodonikovih atoma u polarnim
N-H, O-H ili F-H vezama i elektronegativnih atoma O, N ili F.
MEĐUMOLEKULSKE INTERAKCIJE
MEDICINSKA BIOHEMIJA SA HEMIJOM (OPŠTI I NEORGANSKI DIO) MEDICINA
top related