biyomotorik Özellikler ve antrene edilmesi yüzme 9-12 mayıs olimpiyat evi / İ stanbul

Biyomotorik Özellikler ve Antrene Edilmesi

Yüzme9-12 Mayıs

Olimpiyat Evi/İstanbulDR. ALPAN CİNEMRE

HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ VE TEKNOLOJİSİ YÜKSEKOKULU

BEYTEPE-ANKARA

Performans Bileşenleri Analizi1. Yarışma ve Antrenman Ortamı Nasıl Bir Ortam2. Yarışma ve Antrenman kendi içerisinde alt

parçalara ayrılabilir mi? 3. Yarışma ve Antrenmana ait Kondüsyonel

Özellikler nelerdir?4. Bu kondüsyonel özellikler nasıl ve ne zaman

antrene edilebilir/edilmelidir?

Su Ortamının Özellikleri

Maglischco, 2003

Laminar ve Türbülans AkışLaminar Su AkışıTürbülans Su AkışıSu havaya göre 1000 kat daha yoğun.Yüzücünün sudaki hareketleri sonucu oluşan

‘’bow wave’’, yüzücünün ileri doğru hareketini hız 2 katına çıktığında 8 kat kadar engelleyebilir.

Sürtünme direnci ise hız 2 katına kadar çıktığında 4 katı kadar engelleyebilir.

Hız artışı için Strartejiler

HIZ

Propulsif Kuvvet

PROPULSİF KUVVETİN

BÜYÜKLÜĞÜ

PROPULSİF KUVVETİN ZAMANI

Resistif Kuvvet

RESİSTİF KUVVETİN

BÜYÜKLÜĞÜ

RESİSTİF KUVVETİN ZAMANI

X X

Sanders, 2006

Hız artışı için Stratejiler - II- Propulsif Kuvveti Arttırmak

1. Propulsif Kuvvetlerin Büyüklüğünü Arttırmak

2. Propulsif Kuvvetlerin Uygulayım Süresini Arttırmak

Sanders, 2006

Hız artışı için Stratejiler - IIII. Su Direnci Azaltmak

1. Direnç Kuvvetlerin Büyüklüğünü Azaltmak

Su içerisinde daha dengeli olmakSu içerisinde uzun olmakYuvarlanma Yapmak

2. Direnç Kuvvetlerin Süresini Azaltmak

‘’Hızlı kollar’’ stratejisi.

Laughlin & Delves, 2004

Tamamlayıcı AntrenmanBilateral (sağ-sol) symetri sağlandığında Anterior-posterior kas dengesizlikleri

Tamamlayıcı kuvvet antrenmanları ile engellendiğinde

Direnç azalacak, el kuvvetleri artacak bu da yüzme performansını arttıracaktır.

(Becker, T. & Havriluk, R. 2006)

Fizyolojik (La, Max VO2, ) Antropometrik –Biyomekanik (SL, SR, V)

Biyomekanik - % 79Antropometrik - % 49Fizyolojik - % 32

Latt, E ve ark. (2008)

15-16 yaşlarındaki yüzücülerde (n= 25, E), 100 m. sprint zamanını en çok hangisi açıklar?

Havriluk, R. (2004, 2006, 2007 2010, 2011)

1. Teknik analiz ve su içi el kuvvet değerlerinin ölçümü

2. Boşa yapılan kol hareketlerinin belirlenmesini ve kuvvet kayıplarının minimize edilmesini sağlayacak ip uçlarının verilmesi

3. Düzenli olarak su direncinin ölçülmesi ve etkiyen faktörlerin azaltılmaya çalışılması

4.Olimpik yüzücüler ve yavaş yüzücüler veya antrenman yapan her sporcu düzenli olarak değerlendirilmeli ve ipuçları verilmeli.

ÇOCUKLUK DÖNEMİERGENLİK DÖNEMİDELİKANLILIK DÖNEMİ YETİŞKİNLİK DÖNEMİ

Biyomotor yetiler ve birbirleriyle ilişkisi (Bompa, 1993).Kuvvet Dayanıklılık Sürat Koordinasyo

n Esneklik

Kuvvette Devamlılık

Süratte Devamlılık Çeviklik Hareketlilik

Maksimal

KuvvetAnaerobik

Dayanıklılık Aerobik

DayanıklılıkMaksimal

SüratMükemmel Koordinasyo

n

Eklem Ranjı

Boyunca Hareket

Güç

Büyüme Yolları (Scammon, 1930)

Age 01

23

45

67

89

1011

1213

1415

1617

1819

200

20

40

60

80

100

120

Yaş

SİNİRSEL BÜYÜME

FİZİKSEL BÜYÜME

CİNSEL OLGUNLAŞMA

ANTRENE EDİLEBİLİRLİK

BÜYÜMENİN KRİTİK DÖNEMLERİ

Hızlı Boy Uzaması – Kız Çocukları

Hızlı Boy Uzaması – Erkek Çocukları

Aerobik Kapasite Kazanımında Değişimler (Erkekler)

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

1.2

1.4

1.6

1.8

11 12 13 14 15 16 17Age

Para

met

ers

VO2 max

O2 debt

Vital Capacity

Kashkin A.A., 1981; Timakova T.S., 1985

“Kritik Dönemler”

17502000225025002750300032503500375040004250

4500

Vo2

(ml/m

in)

8 10 12 14 16 18 20

Age (yrs)

Genç erkek sporculardaVo2 max

Baxter-Jones et al. (1993)

Murase et al. (1981)

Daniels et al. (1978)

Cunningham et al. (1987)

“Kritik Dönemler”

Kuvvet Kazanımında Değişimler (Erkek)

0

2

4

6

8

10

12

14

12 13 14 15 16 17 18 19Age

Gai

n of

Str

engt

h, K

G Dryland Strength

Water Strength

Priluckij P.M., 1998

“Kritik Dönemler”

2

4

6

8

10

12

14

-3 -2 -1 PHV 1 2 3

kg/y

rKol Çekme

1

2

3

4

5

-3 -2 -1 PHV 1 2 3

cm/y

r

Dikey Sıçrama

-4

-2

0

2

4

6

-3 -2 -1 PHV 1 2 3

s/yr

r

Bükülü Kol ile Asılma

0

1

2

-3 -2 -1 PHV 1 2 3

cm/y

r

Otur-Eriş

Data from Beunen et al., 1988

Büyümenin Ölçülmesi ve Takip Edilmesi

Kronolojik olarak aynı yaştalar

BİYOLOJİK (GELİŞİM) YAŞ

Oturma Boyu

Boy Uzunluğu

Kol Açıklığı Ölçümü

Boy Uzunluğunun Takip Edilmesi

ANTRENE EDİLEBİLİRLİK ‘Reaktif Periodizasyon’

KRONOLOJİK YAŞ BAZ ALINARAK:• Beceri• Sürat• EsneklikGELİŞİM YAŞI DİKKATE ALINARAK• Dayanıklılık• KuvvetBİYOLOJİK GÖSTERGELER DİKKATE ALINARAK• Hızlı Boy Uzaması Başlangıcı• Maksimum Boy Uzaması• Menarş başlangıcı

Uzun Süreli Sporcu GelişimiEğlenceli Temel Antrenman Dönemi

Yüzme Beceri Öğrenimi

Antrenman Yapabilmek için Antrenman Yapma

Yarışmak için Antrenman

Kazanmak için Antrenman

Yüzme Tekniklerinin öğretimine giriş ve 4 yüzme branşının öğretilmesi

Çıkış, dönüş ve bitirişin öğretilmesi

Hareket Kültürünün kazandırılması (ABC)

Esneklik gelişimi, genel (aerobik) dayanıklılık, suda dengenin gelişimi, hız çalışmaları

Oyunlarla öğretim

Haftada en fazla 3-4 kez antrenman

Periodizasyona gerek yok

Yarışmaya gerek yok

Eğlenceli Temel Antrenman Dönemi (Kızlar 7-9, Erkekler 8-10)

4 Branşta ileri yüzme tekniklerinin öğretimi

Hareket Kültürünün kazandırılmasına devam

Aerobik ve (mix) aerobik-anaerobik dayanıklılığın gelişimi

Çabukluk ve çevikliğin gelişimi

Genel kuvvetin gelişiminin (istasyon çalışmaları) başlangıcı

Core stabilizasyon ve core kuvvete giriş

Haftada önerilen maksimum antrenman saysı 6-9

Tek Uçlu Antrenman Planı (48 hafta)- 2-3 yarışma/yıl

Beceri Öğrenimi (Girls 10-12, Boys 10-13)

Bireysel Yüzme Tekniklerinin gelişimi

Tekniğin bireyselleşmesi ve yarışma taktiklerinin oluşturulması

Aerobik-anaerobik mix, özel anaerobik dayanıklılık ve genel kuvvet geliştirilmesi,

Özel Kuvvet ve özel süratin geliştirilmeye başlaması, core stabilizasyon ve core kuvvete devam

Esnekliğin Korunması

Haftada önerilen maksimum antrenman saysı 9-12

Çift Uçlu Antrenman Planı . 2-3 yarışma/yıl

Antrenman için Antrenman Yapmak Dönemi (Kızlar 12-17, Erkekler 13-18)

Yüzme tekniklerinin, çıkış, dönüş ve taktik becerilerin mükemmelleştirilmesi

Mesafeye özel dayanıklılığın, özel gücün ve özel gücün suya aktarımının geliştirilmesi

Özel Süratin Geliştirilmesi

Çalışma hacminin maximize edilmesi

Yarışmanın bütün koşullarının simüle edilmesi (Yarış Modellemesi)

Esnekliğin Korunması ve sürdürülmesi

Haftada önerilen maksimum antrenman saysı 12-15

Çift Uçlu Antrenman Planı 2x 24 hafta. 2 yarışma/yıl

Yarışmak için Antrenman Yapmak Dönemi (Kızlar 16-20, Erkekler 17-22)

Bireysel yüzme tekniği, çıkış, dönüş ve taktik becerilerin korunması

Güç, dayanıklılık, sürat ve esnekliğin korunması

Artan şiddetle beraber toplam çalışma hacminin azaltılması

Sağlığın korunması

Haftada önerilen maksimum antrenman saysı 9-12

Çift Uçlu Antrenman Planı . 2 yarışma/yıl

Kazanmak için Antrenman Yapma Dönemi (Kızlar 18 +, Erkekler 20 +)

Kritik Dönemler ve SüreçleriFiziksel Özellik

Erkek (yıl) Bayan (yıl)

ESNEKLİK 7-13 6-12

DENGE 9-11 8-10

ÇEVİKLİK 10-12 9-11

DAYANIKLIIK 12-14 11-13

KUVVET 14-16 13-15

SORULAR ?

En Hızlı 10 Serbest Yüzücünün Ortalama Yaşı

BRANŞ ERKEK (YAŞ) KADIN (YAŞ)

50 SERBEST 24.8 ± 2.7 25.3 ± 7.0

100 SERBEST 25.3 ± 3.7 24.6 ± 6.7

200 SERBEST 22.6 ± 2.1 20.8 ± 2.4

400 SERBEST 22.1 ± 2.4 20.0 ± 2.1

800/1500 SERBEST

21.3 ± 2.0 20.1 ± 2.6

En Hızlı 10 Yüzücünün Ortalama Yaşı(SIRTÜSTÜ VE KURBAĞALAMA)

BRANŞ ERKEK (YAŞ) KADIN (YAŞ)

SIRTÜSTÜ

100 SIRT 25.3 ± 3.7 24.6 ± 6.7

200 SIRT 22.6 ± 2.1 20.8 ± 2.4

KURBAĞALAMA

100 KURB 21.3 ± 2.0 20.1 ± 2.6

200 KURB 23.6 ± 2.6 21.5 ± 3.3

En Hızlı 10 Yüzücünün Ortalama Yaşı(KELEBEK VE KARIŞIK)

BRANŞ ERKEK (YAŞ) KADIN (YAŞ)

KELEBEK

100 KELEBEK 24.8 ± 3.0 25.1 ± 4.4

200 KELEBEK 23.5 ± 1.6 22.4 ± 4.6

KARIŞIK

200 KARIŞIK 23.2 ± 1.1 20.5 ± 2.9

400 KARIŞIK 22.9 ± 2.3 19.6 ± 2.7

ABD’de 17-18 Yaş Bayanlarda Bütün Branşlarda Tüm Zamanların İlk 100’üne katılım

İlk 100 17-18 Yaş

İlk 10010 Yaş & altı

İlk 10011-12 Yaş

İlk 100 13-14 Yaş

İlk 10015-16 Yaş

10.3%

20.3%

36.9%

49.7%

Sokolovas, 2008

ABD’de 17-18 Yaş Erkeklerde Bütün Branşlarda Tüm Zamanların İlk 100’üne katılım

İlk 100 17-18 Yaş

İlk 10010 Yaş ve altı

İlk 100 11-12 Yaş

İlk 100 13-14 Yaş

İlk 100 15-16 Yaş

13.2%

12.6%

31.1%

53.5%

Sokolovas, 2008

Yüzme Performans Gelişimi

1

1,2

1,4

1,6

1,8

2

9 11 13 15 17 19 21 23

V (m

/s)

Yaş yıl)

En iyi 10 yüzücü

Elit Yüzücü 1

Elit Yüzücü 2

Sokolovas, 2008