azimute altitude
Post on 21-Apr-2015
303 Views
Preview:
TRANSCRIPT
ทบทวนทรงกลมท้องฟ้าเราสมมติให้ดาวฤกษ์แปะอยู่บนทรงกลมท้องฟ้าห่างจากเราเท่าๆ กนั
ทบทวนระบบขอบฟ้า
(Horizontal (Horizontal (Horizontal (Horizontal
System)System)System)System)
Nadir
(Horizontal (Horizontal (Horizontal (Horizontal
System)System)System)System)
Zenith Zenith Zenith Zenith คือ จุดยอดฟ้า หรือจุดที�อยูเ่หนือศีรษะNadirNadirNadirNadir คือ จุดใต้เทา้ Horizontal Plane Horizontal Plane Horizontal Plane Horizontal Plane คือ พื�นที�ที�เรายนือยูเ่ป็นระนาบวงกลมขนาดใหญ่ และมีเส้นรอบวงเรียกวา่ “เส้นขอบฟ้า (Horizon)” MeridianMeridianMeridianMeridian คือ เส้นที�ลากจากทิศเหนือ ผา่นจุดเหนือศีรษะ และทิศใต้
คาํศพัทท์ี�ควรทราบ
ระบบขอบฟ้า (Horizontal System(Horizontal System(Horizontal System(Horizontal System)
ระบบขอบฟ้า (Horizontal System) คือ ระบบที�บอกตาํแหน่งวตัถุทอ้งฟ้า ณ ขณะเวลาหนึ�ง จะบอกดว้ยค่ามุม Altitude และ Azimuth
Altitude คือ มุมเงยที�วดัจากเส้นขอบฟ้าขึ�นไป (Zenith มี Altitude= 90 องศา)
Azimuth คือ มุมที�วดัในแนวราบจากทิศเหนือไปทางขวามือ เช่น ทิศ ตะวนัออก = 90 องศา, ทิศใต ้= 180 องศา, ทิศตะวนัตก = 270 องศา)
นอกจากนี� ระยะที�วดัจากจุด Zenith ลงมาถึง Altitude เรียกวา่ “Zenith Distance (Z)”
ตวัอย่างการวาดรูป
N
S
E
W
Azimuth angle
Altitude angle
สรุประบบขอบฟ้า (Horizontal System)(Horizontal System)(Horizontal System)(Horizontal System)
ระบบขอบฟ้า (Horizontal System) คือ ระบบที�บอกดว้ยมุม Altitude และ Azimuth
ระบบพกิดัศูนย์สูตร
เมื&อขยายเส้นศูนย์สูตรโลกให้ใหญ่ออกไปจนตัดกบัเส้นทรงกลมท้องฟ้าจะได้ทรงกลมใหญ่ที&มีเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้าตั+งฉากกบัแกนหมุนของท้องฟ้า และมีขั+วฟ้าเหนือและขั+วฟ้าใต้อยู่ที&ขั+วทั+ง 2 ของท้องฟ้า
จุดที&เส้นสุริยะวถิีตัดกบัเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้า เรียกว่า เวอร์นอล อคิลนิอกซ์ หรือจุดแรกของราศีเมษ
ระบบศูนย์สูตร (Equatorial System)
โลกหมุนตามกฎมือขวา
ฟ้าหมุนตามกฎ มือซ้าย
ฟ้า หมายถึง วตัถุท้องฟ้า เช่น ดาวหรือดวงอาทติย์
ระบบศูนย์สูตร (Equatorial System)
ขั�วฟ้าเหนือ (NCP)
ขั�วฟ้าใต ้(SCP)
ทรงกลมทอ้งฟ้า (CP)
เส้นศูนยส์ูตรฟ้า (CE)
(NCP)
(SCP)
(CP)
(CE)
ระบบศูนย์สูตร (Equatorial System)
Right Ascension
(RA)
Declination (Dec)
Vernal Equinox
(VE)
เมื&อขยายพกิดัละติจูดคอื เส้นแนวนอนบนโลกออกไปบนท้องฟ้าและเส้นลองติจูดเป็นเส้นเมอริเดียนบนท้องฟ้าคอื เส้นที&ลากจากขั+วเหนือของท้องฟ้าไปยงัขั+วใต้ของท้องฟ้า
เมริเดยีนท้องฟ้า (CelelestialMeridian)
คอืวงใหญ่บนทรงกลมท้องฟ้าที&เกดิจากการยดืขยายเมริเดียนของโลกออกไปตัดทรงกลมท้องฟ้า
เมื&อเวลาผ่านไปจุดเวอร์นอลอคิลนิอกซ์กจ็ะค่อยเลื&อนไปทางทศิตะวนัตกเรื&อยๆ โดยเคลื&อนไปบนเส้นลองตจิูด(เส้นเมอริเดยีน)
พกิดัในระบบศูนย์สูตรมี 2 ค่า คอื 1. มุมชั&วโมง (Hour Angle; HA) 2. เดคลเินชัน (Declination; dec,δ)
ระบบศูนย์สูตร (Equatorial System)
Right Ascension
(RA)
Declination (Dec)
*Vernal Equinox (VE)
ระบบศูนย์สูตร (Equatorial System)
Right Ascension (RA)
Declination (Dec)
Vernal Equinox (VE)
วงขนานดคิลเินชั&นและแกนท้องฟ้า
ดคิลเินชั&น (Declination)
วงเวลา และไรท์แอสเซนชั&น(Hour circle & Right Ascension)
วงเวลา คอื เส้นวงใหญ่บนทรงกลมท้องฟ้าที&ผ่านขั+วฟ้าทั+งสองไรท์แอสเซนชั&น คอืระยะทางเชิงมุมจากจุดราศีเมษ (γ)γ)γ)γ)ไปทางตะวนัออกตามขอบเส้นศูนย์สูตรฟ้าจนถึงวงเวลาที&ผ่านวตัถุท้องฟ้า
มุมเวลากรีนิช(Greenwich Hour Angle –GHA)
คอืระยะทางเชิงมุมจาก เมริเดียนท้องฟ้าที&ผ่านเมืองกรีนิช วดัไปทางตะวนัตกจนถึงเมริเดียนท้องฟ้าที&ผ่านวตัถุท้องฟ้า
ระบบพกิดัศูนย์สูตรฟ้ากาํหนดพกิดัด้วยดคิลเินชั&น (d) และมุมเวลากรีนิช (GHA)
ค่าเดคลเินชันของดาวนั+นกาํหนดจากระยะห่างเชิงมุมจากเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้าถงึตาํแหน่งของดาวตามเส้นเมอริเดยีน โดยถ้าดาวอยู่ที&ซีกฟ้าเหนือจะมีค่าเดคลเินชันเป็นบวก จาก 0 ถงึ 90 องศา และถ้าอยู่ซีกฟ้าใต้ก็จะมีค่าเป็นลบ จาก 0 ถงึ – 90 องศา
แต่เนื&องจากค่ามุมชั&วโมงมีการเปลี&ยนแปลงทั+งคนื นักดาราศาสตร์จึงกาํหนดพกิดัใหม่อกีค่าคอื ไรท์แอสเซนชัน (Right Ascension, RA) กาํหนดจุดเวอร์นอลอคิล-ินอกซ์ มีค่า RA เป็น 0 ชั&วโมง แล้วค่า RA จะเพิ&มขึ+นเรื&อยๆไปทางทศิตะวนัออก โดย 15 องศาเท่ากบั 1 ชั&วโมง หรือ 360 องศา เท่ากบั 24 ชั&วโมง
การหาค่า RA, Dec ของดาวจะต้องวดัจากวงกลมใหญ่เท่านั+น เช่น ในภาพดาวหางหนึ&งอยู่ที&วงกลมเลก็ ค่าหนึ&งวนัเวลาต้องการหาพกิดัของดาวกต็้องวดัมุมชั&วโมงของดาวจากเส้นเมอริเดียนของผู้สังเกตไปหาเมอริเดียน ของดาว และค่า Dec ก็วดัระยะห่างจากเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้าไปหาดาวในแนวเส้นเมอริเดียน ของดาว
บทสรุประบบศนูย์สตูร (Equatorial System)
* Right Ascension (RA) คือ มุมที�วดัจากจุด Vernal Equinox ไปตามเส้นศูนยส์ูตรฟ้า (celestial equator) และนิยมบอกมุมนี� เป็นค่าชั�วโมง (1 ชม. = 15 องศา)* Declination (Dec) คือ มุมที�วดัจากเส้นศูนยส์ูตรฟ้า
ตามเส้นวงกลมดิ�ง
- ถา้วดัขึ�นไปหาขั�วฟ้าเหนือใหเ้ป็นค่าบวก (ขั�วฟ้าเหนือ = +90 องศา)- ถา้วดัลงไปหาขั�วฟ้าใตใ้หเ้ป็นค่าลบ (ขั�วฟ้าใต ้= -90 องศา)
สรุปค่า RA ของดาววดัจากจุดเวอร์นอลอิควนิอกซ์ไปตามเส้นศูนยส์ูตรทอ้งฟ้าไปทางทิศตะวนัออก จนถึงเส้นเมอริเดียนของดาวมีหน่วยเป็นชั�วโมง นาที วนิาที เหมือนกบั HA แต่ทิศตรงกนัขา้มกนั คือ RA มีค่าเพิ�มขึ�นจากตะวนัตกไปตะวนัออก แต่ HA มีค่าเพิ�มขึ�นจาก เมอริเดียน ผูส้งัเกตไปทางทิศ
แบบฝึกหัด
1. จงวาดรูปทรงกลมทอ้งฟ้าของระบบขอบฟ้า (horizontal system)
2. จงวาดรูปทรงกลมทอ้งฟ้าของระบบศนูยส์ูตร (equatorial system)
3. จงวาดรูปทรงกลมทอ้งฟ้าเมื3อดาวดวงหนึ3งมีมุม Altitude = 30 องศา มีมุม Azimuth = 135 องศา
4. จงวาดรูปทรงกลมทอ้งฟ้าเมื3อดาวดวงหนึ3งมีมุม Altitude = 60 องศา มีมุม Azimuth = 215 องศา
5. จงวาดรูปทรงกลมทอ้งฟ้าเมื3อดาวดวงหนึ3งมีมุม RA เท่ากบั 22h มุม Dec = +30 องศา
6. จงวาดรูปทรงกลมทอ้งฟ้าเมื3อดาวดวงหนึ3งมีมุม RA เท่ากบั 4h มุม Dec = -30 องศา
ระบบพกิดัสุริยะวถิี
แกนของโลกเอยีง 23.5° ขณะที&โคจรรอบดวงอาทติย์ ทาํให้ระนาบวงโคจร ของโลก (เส้นสุริยะวถิี) ทาํมุมกบั ระนาบของเส้นศูนย์สูตรฟ้า เป็นมุม 23.5°
ระบบสรุิยวิถี (Ecliptic System)
คือ ระบบพิกดัที�ใชใ้นการศึกษาการเคลื�อนที�ของดาวเคราะห์และวตัถุทอ้งฟ้าอื�นๆ ในระบบสุริยะ ระบบนี� ใชร้ะนาบการเคลื�อนที�ปรากฏของดวงอาทิตยบ์นทรงกลมทอ้งฟ้าที�เอียงทาํมุม 23 องศา 26 ลิปดา กบัระนาบศูนยส์ูตรทอ้งฟ้า เป็นระนาบอา้งอิงเรียกวา่ “ระนาบอคิลปิตคิ (Ecliptic plane)” (Ecliptic plane)” (Ecliptic plane)” (Ecliptic plane)” และเรียกวงกลมใหญ่ที�เกิดจากการตดักนัระหวา่งระนาบอิคลิปติค กบัทรงกลมทอ้งฟ้านี�วา่ “เส้นอิคลิปติค (Ecliptic)”
เมื�อลากเสน้ตั�งฉากกบัระนาบอิคลิปติค ไปตดักบัทรงกลมทอ้งฟ้าสาํคญั 2 จุด คือ “จุดขั+วอคิลปิติคเหนือ (North Ecliptic Pole, NEP)”(North Ecliptic Pole, NEP)”(North Ecliptic Pole, NEP)”(North Ecliptic Pole, NEP)” และจุดตรงขา้มเรียกวา่ “จุดขั+วอคิลปิติคใต้ (South Ecliptic Pole, SEP)”(South Ecliptic Pole, SEP)”(South Ecliptic Pole, SEP)”(South Ecliptic Pole, SEP)”
ระบบสุริยวถิี (Ecliptic System)(Ecliptic System)(Ecliptic System)(Ecliptic System)
ระบบสรุิยวิถี (Ecliptic System)
ในระบบสุริยวถิีนี�ประกอบดว้ยพิกดั 2 มิติ คือ ---- มุมลองติจูดอคิลปิติค (Ecliptic Longitude, ) (Ecliptic Longitude, ) (Ecliptic Longitude, ) (Ecliptic Longitude, ) (หรือเรียกว่า Celestial Celestial Celestial Celestial
Longitude)Longitude)Longitude)Longitude) เริ�มนบัจากจุด Vernal Equinox ไปตามเสน้สุริยวิถีทางทิศตะวนัออก (ทวนเขม็นาฬิกา เมื�อมองจากดา้นบนของระนาบอิคลิปติค) โดยวดัเป็นมุมองศา
---- มุมละติจูดอคิลปิติค (Ecliptic Latitude, )(Ecliptic Latitude, )(Ecliptic Latitude, )(Ecliptic Latitude, ) (หรือเรียกว่า Celestial Celestial Celestial Celestial
Latitude) Latitude) Latitude) Latitude) เริ�มนบัจากเสน้อิคลิปติคขึ�นไปทาง NEP จะมีค่าเป็นบวก ถา้วดัไปทาง SEP จะมีค่าเป็นลบ
λ
β
ระบบนี� มีประโยชน์มากในการศึกษาการเคลื�อนที�ของดาวเคราะห์และอธิบายระบบสุริยะ
ลองจจิูดท้องฟ้า (celestial longitude “ “ ) มีค่าตั+งแต่ 0 - 360 องศา λ
ละตจิูดท้องฟ้า (celestial latitude " ββββ ") มีค่าตั+งแต่ 0-90 องศาเหนือ และ 0-90 องศาใต้จากสุริยวถิ ี
23 26ε ′= o
����จากภาพนี+ นักเรียนอธิบายได้ว่าอย่างไร
ฤดูในทางดาราศาสตร์มี ๔ ฤดูคอื ฤดูใบไม้ผล ิ(spring) ฤดูร้อน (summer) ฤดูใบไม้ร่วง (autumn หรือ fall) และฤดูหนาว (winter) ฤดูเหล่านี+เกดิจากแกนโลกเอยีง
ดวงอาทติย์จะไม่ขึ+นทางทศิตะวนัออกพอดแีต่จะขึ+นเอยีงไปทางทศิเหนือ เรียกว่าอาทติย์ปัดเหนือ จุดเริ&มฤดูร้อน คริษมายนั หรือซัมเมอร์ซอลสทซิ (summer solstice) เป็นจุดที&โลกเอยีงเข้าหาอาทติย์มากที&สุด เวลากลางวนัจะยาวที&สุด
เวลากลางวนัจะค่อยๆ หดลง อาทติย์จะค่อย ๆ กลบัมาขึ+นที&ทศิตะวนัออกจนถงึจุดที&เวลากลางวนัเท่ากบักลางคนื และอาทติย์ขึ+นทางทศิตะวนัออกพอดจีุดนี+คอืจุดเริ&มต้นฤดูใบไม้ร่วง เป็นวษิุวตั หรือ อคีวนิอกซ์จุดหนึ&ง เรียกว่า ศารทวษิุวตั (autumnal equinox)
เวลากลางวนัสั+นกว่ากลางคนืที&สุด และอาทติย์ปัดใต้มากที&สุด จุดนี+เป็นจุดเริ&มฤดูหนาวนั&นเอง เรียกว่า เหมายนั (เห-มา-ยนั) หรือวนิเทอร์ซอลสตซิ (winter solstice)
เวลากลางวนัสั+นกว่ากลางคนืที&สุด และอาทติย์ปัดใต้มากที&สุด จุดนี+เป็นจุดเริ&มฤดูหนาวนั&นเอง เรียกว่า เหมายนั (เห-มา-ยนั) หรือวนิเทอร์ซอลสตซิ (winter solstice)
Galactic Coordinate
Galactic latitude
Galactic longitude
ระบบกาแลก็ตคิ เป็นระบบที&ใช้ศึกษาถงึกาแลก็ซีของเรา โดยมีปริมาณที&สําคญั 2 ปริมาณ คอื
Galactic latitude
• ขั+วเหนือของกาแลก็ตคิจะอยู่ห่างจากศูนย์สูตรท้องฟ้าประมาณ 27 องศา โดยอยู่ตรงกบัดาว Coma Berencies (RA.=12 h 49 m, Dec.= +27.4)
• ขั+วใต้ของกาแลก็ตคิจะอยู่ตรงกบัดาว south of beta ceti (RA.=0 h 49 m, Dec.= -27.4)
Galactic longitude
• Galactic longitude มีค่าตั+งแต่ 0º ถงึ 360º
• 0º จะตรงกบักลุ่มดาว Sagittarius
• 90º จะตรงกบักลุ่มดาว Cygnus
• 180º จะตรงกบักลุ่มดาว Auriga
• 270º จะตรงกบักลุ่มดาว Vela
การอ่านค่าของระบบ
• Galactic latitude มคี่า 0 องศา ถึง +90 องศา เมื&ออ่านขึ+นไปทางขั+นเหนือ และ 0 องศา ถึง -90 องศา เมื&ออ่านขึ+นลงไปทางขั+วใต้
• Galactic longitude มคี่าตั+งแต่ 0 องศา ถึง 360 องศา โดยเริ&มต้น 0 องศา ที&กลุ่มดาว Sagittarius และเคลื&อนไปทางกลุ่มดาว Cygnus , Auriga, จนถึง 360 องศา ที&กลุ่มดาว Vega
top related