annual report 2017 mkd version - komercijalna banka ad … периодот јануари -...
Post on 03-Sep-2019
26 Views
Preview:
TRANSCRIPT
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 1
ФИНАНСИСКИ ПОКАЗАТЕЛИИЗВЕШТАЈ НА ГЛАВНИОТ ИЗВРШЕН ДИРЕКТОРПРОФИЛ НА БАНКАТАЦЕЛИ НА БАНКАТА ВО 2018 ГОДИНАЕКОНОМСКОТО ОПКРУЖУВАЊЕ ВО 2017 ГОДИНА И ПРОГНОЗИ ЗА 2018 ГОДИНАФИНАНСИСКИ ПЕРФОРМАНСИ НА БАНКАТАУПРАВУВАЊЕ СО РИЗИЦИКОРПОРАТИВНО БАНКАРСТВОМЕЃУНАРОДНО БАНКАРСТВОУПРАВУВАЊЕ СО ЛИКВИДНОСТАВЛОЖУВАЊА ВО ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТРАБОТЕЊЕ СО НАСЕЛЕНИЕРАБОТЕЊЕ СО ПЛАТЕЖНИ КАРТИЧКИПЛАТЕН ПРОМЕТ ВО ЗЕМЈАТАПАЗАРНО УЧЕСТВО НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ НА БАНКАРСКИОТ ПАЗАР ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА МАРКЕТИНГ АКТИВНОСТИИНФОРМАТИЧКО - КОМУНИКАЦИСКА ТЕХНОЛОГИЈАЧОВЕЧКИ РЕСУРСИКОРПОРАТИВНА ОПШТЕСТВЕНА ОДГОВОРНОСТИЗВЕШТАЈ НА НЕЗАВИСНИОТ РЕВИЗОР И ПОСЕБНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ ЗА ГОДИНАТА ШТО ЗАВРШУВА НА 31 ДЕКЕМВРИ 2017 ГОДИНАИЗВЕШТАЈ НА НЕЗАВИСНИОТ РЕВИЗОР И КОНСОЛИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ ЗА ГОДИНАТА ШТО ЗАВРШУВА НА 31 ДЕКЕМВРИ 2017 ГОДИНАКОРПОРАТИВНО УПРАВУВАЊЕНАДЗОРЕН ОДБОРУПРАВЕН ОДБОРМЕНАЏМЕНТОРГАНИЗАЦИОНА СТРУКТУРА НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕМРЕЖА НА ФИЛИЈАЛИ И ЕКСПОЗИТУРИ
47131721253139434751555963
6669737781
84
242403407411415419422
СОДРЖИНА:
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 32
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 54
ФИНАНСИСКИ ПОКАЗАТЕЛИ
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 76
ИЗВЕШТАЈ НА ГЛАВНИОТИЗВРШЕН ДИРЕКТОР
Светот е сцена подложна на постојани промени. Промени што понекогаш знаат да нè однесат до сознанија преку кои, на крајот, ќе го изградиме својот вредносен систем и своите правила. Кога на тоа поле му пристапуваме со желба животот да го видиме преку туѓа перспектива и да ги почувствуваме различните потреби, сме го направиле и вистинскиот избор и на светот сме му подале нешто толку потребно – сме му ја подале својата рака.
Затоа и се вели дека крајната цел на општествената одговорност е филантропијата; постојаната свесност дека човекот е врвот на овој свет и дека токму нашата помош му помага да остане таму! Добрите меѓучовечки односи, односите на пазарот, вложувањето во животната средина, вложувањето во заедницата, се само дел од категориите кон кои ние ја насочуваме својата цел. Конечно, какво е опстојувањето на светот, ако не сакаме да го видиме поубав, побогат, позадоволен?
Изборот дали ќе живееме само во сопствените граници или ќе ја поделиме среќата, зависи само од нас!
Јас и ти. Ние и вие. Сите сме едно. Ние создаваме круг на взаемна радост.
Ние ја правиме промената во светот!
периодот јануари - декември 2017, во однос на истиот период од 2016 година, забележа пораст од 1,4%.
Банкарскиот систем на Република Македонија во извештајниот период ги задржа стабилноста и сигурноста и покрај неизвесните политички случувања, што се одрази и врз растот на депозитната база и кредитирањето. Вкупните депозити на физички и правни лица заклучно со декември 2017 година бележат пораст од 5,4% (6,1% пораст кај домаќинствата и 2,1% кај правните лица), додека вкупните кредити бележат раст од 5,7% (9,2% пораст кај домаќинствата и 2,8% кај правните лица). Значајно е дека адекватноста на капиталот на ниво на банкарскиот систем бележи зголемување заради усогласување на банките со регулаторните барања за одржување заштитни слоеви капитал, со што стабилноста на финансискиот систем е дополнително зајакната во текот на изминатата година.
Монетарната политика во 2017 година се карактеризираше со нормализација, при што каматната стапка на благајничките записи се одржуваше на ниво од 3,25%. Девизните резерви во 2017 година достигнаа 2.336,3 милиони евра и се намалени во однос на декември 2016 година за 277,2 милиони евра.
Исто така, во текот на годината беа реализирани и две значајни промени во банкарското работење, и тоа: започна со работа системот за прекугранични плаќања во евра, преку поврзување на Македонскиот интербанкарски платен систем (МИПС) со платниот систем ТАРГЕТ 2 (Trans-European Automated Real-time Gross settlement Express Transfer system) на Евросистемот и врз основа на препораката на гувернерот на НБРМ заради минимизирање на правниот ризик, банките отпочнаа со преземање активности за напуштање на режимот на прилагодливи каматни стапки и примена на фиксни и променливи каматни стапки преку соодветно прилагодување на својата каматна политика.
ИЗВЕШТАЈ НА ГЛАВНИОТ ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР
Почитувани акционери, деловни партнери и клиенти,
Движењата на меѓународните финансиски пазари во текот на 2017 година беа под влијание на најавите на ЕЦБ за продолжување со стимулативните мерки и можното зголемување на каматните стапки од страна на ФЕД. Така, кон крајот на годината вредноста на еврото во однос на американскиот долар забележа пораст и прогнозите за економскиот раст во еврозоната беа ревидирани нагоре. Во Република Македонија 2017 година ја одбележа период на одложена политичка криза која ги стави во сенка економските случувања, при што кредитирањето на стопанството не беше на ниво на очекувањата поради воздржувањето на реалниот сектор од нови инвестиции. Како резултат на тоа економската активност во 2017 година забележа стагнација.
Според податоците на Државниот завод за статистика, физичкиот обем на индустриското производство забележа раст од 0,2%, обемот на стокова размена е зголемен за 16%, а следствено на тоа и покриеноста на увозот со извоз е зголемена и достигна 73,5%. Стапката на инфлација за
Во делот на регулативата за банкарското работење е особено значајно донесувањето на повеќе одлуки кои произлегуваат од измените и дополнувањата на Законот за банките во насока на усогласување со Базелската капитална спогодба Базел 3, како и донесувањето на Одлуката за методологија за евидентирање и вреднување на сметководствените ставки и за подготовка на финансиски извештаи, со цел усогласување со новиот меѓународниот стандард за финансиско известување (МСФИ) 9 која стапува во сила од 01.01.2018 година.
Почитувани,
Во текот на 2017 година квалитетот на кредитното портфолио на Банката забележа натамошно влошување, при што негативните настани поврзани со работењето на неколку поголеми клиенти придонесоа загубата за оштетување на финансиските средства значително да ги надмине проекциите за годината. Поради тоа, Банката преземаше напори за надминување на состојбите преку прудентно управување со активата, спроведување организациски измени во насока на зајакнување на наплатата на проблематичните кредити и продолжи со поинтензивни активности за продажба на преземениот имот по основ на ненаплатени побарувања. Како резултат на преземените активности, Банката оствари нето-добивка по оданочување во износ од 820,6 милиони денари, што претставува зголемување од 5,3% во однос на 2016 година. Показателите за профитабилноста1 – стапката на принос на капиталот (ROE) и стапката на принос на вкупната актива (ROA) изнесуваат 7,4% и 0,8% соодветно.
Со цел Банката дополнително да ја зајакне својата капитална позиција и соодветно да ги исполни супервизорските барања, од остварената нето-добивка од претходната 2016 година, 437,5 милиони денари во 2017 година се распоредени во резерви. Остварената стапка на адекватност на капиталот на крајот на извештајната година е зголемена и изнесува 15,99% и истата е во рамки на препораките од НБРМ.
Во текот на 2017 година, и покрај продолжената политичка криза, депозитите од клиенти се зголемени за дополнителни 4,0 милијарди денари во однос на 2016 година, односно за 4,7%, што е показател за традиционално високата доверба во Банката.
Соодветно на растот на изворите на средства, вкупната актива на Комерцијална банка АД Скопје бележи пораст од 4,1% и достигна износ од 104,9 милијарди денари, при што порастот во најголем дел е резултат на зголемените парични средства и депозити во НБРМ и вложувањата во хартии од вредност.
Во текот на изминатата година Комерцијална банка АД Скопје ја одржуваше ликвидноста на ниво што и овозможуваше непречено извршување на финансиските активности и исполнување на законските обврски. Вишокот на ликвидни средства Банката го пласираше во благајнички и во државни записи, расположлив депозит во НБРМ, а одобруваше и позајмици на други банки.
Покрај тоа, Банката продолжи квалитетно да ги извршува своите деловни активности и да ги унапредува производите и услугите согласно потребите и желбите на своите клиенти, истовремено истакнувајќи се со својата иновативност во однос на другите банки.
2017 година ја одбележаа следните позначајни настани и активности за Банката:- Формирана е Самостојна дирекција за управување со проблематични кредити, во насока на унапредување на процесот на управување со проблематичните побарувања, поефикасна наплата и побрзо решавање на проблематичните пласмани во полза на Банката, што резултираше со наплатени побарувања во вкупен износ од 3,2 милијарди денари;- Банката започна со инсталација на првите unattended терминали на продажните пунктови на ЕВН за плаќање сметки за електрична енергија; - Воведени се нови функционалности во Интернет банката за физички и правни лица, како и во мБанка – апликацијата за мобилно банкарство за физички лица, така што се зголеми бројот на корисници на услугата мобилно банкарство;- Активно се промовираа можностите кои ги нуди електронското банкарство, што резултираше со зголемување на вкупниот број реализирани електронски налози од правни лица во денарскиот платен промет за 4,6%, во делот на девизниот платен промет за 12,7%, додека во делот на работа со население бројот на налози преку Интернет банката е зголемен за 19,8%;
8 91. По оданочување.
- Беа продолжени промотивните периоди за одобрување готовински и станбени кредити со подобрени услови и намалени каматни стапки;- Банката ја пушти во употреба апликацијата e-Trader која е наменета за крајните корисници (клиентите на брокерската куќа на Банката) преку која се овозможува испраќање електронски налози до брокерите на Банката и комплетен увид во тргувањето со хартии од вредност на Македонската берза;- Акциите на Комерцијална банка се едни од најтргуваните акции на Македонската берза;- Банката продолжи со финансирање инфраструктурни проекти согласно воспоставената соработка со Фондот за развој на општинската инфраструктура преку новиот кредитор ЕБОР и др.
Во текот на 2017 година, Комерцијална банка АД Скопје преку своето Координативно тело за општествена одговорност продолжи со инвестирање во заедницата и реализација на активности за зголемување на нивото на свесност за корпоративната општествена одговорност преку конкретни проекти во областа на спортот, културата, волонтерството, како и поттикнување интерни процеси за општествено одговорни практики и континуирана едукација и вклученост на вработените во општествено одговорни проекти на Банката. Како позначајни проекти кои ги реализираше Координативното тело за општествена одговорност на Банката се: финансиска и друг вид помош за социјално ранливите категории, донација на Националната галерија; реализација на проектот „Една може“ - поддршка за реализирање на визијата за рамноправен третман, видливоста на нивните проблеми во општеството, како и борбата за родителските права на самохраните родители, поддршка на проектот за економско зајакнување на жените од руралните средини и жените жртви на семејно насилство, како и поддршка на поголем број други кампањи во соработка со Црвениот крст на Република Македонија, со невладината организација „Хера“, со Македонската платформа против сиромаштијата (МППС) и НО „Хуманост“.
Потврда за рејтингот и квалитетот на реализираните активности на Банката во текот на 2017 година се и меѓународните и домашните награди и признанија, и тоа: од Европската банка за обнова и развој по тринаесетти пат награда за најактивен учесник во ЕБРД ТФП - Trade Facilitation Program - за унапредување на меѓународната трговија во глобални рамки; Награда од Комерцбанк за STP (системска обработка на плаќања) за 2016 година за одличен квалитет при извршување плаќања и финансиски трансфери; Награда од Global Finance - „Најдобар FX Провајдер за Република Македонија (Најдобар давател на услуги од областа на девизните пазари во Македонија за 2018 година)“, како и награди од Македонската берза за хартии од вредност („Кристално ѕвоно“ за постигнато второ место за најтранспарентно котирано акционерско друштво на Македонската берза за 2016 година и Плакета за постигнато второ место по вкупен промет и број на трансакции реализирани во 2016 година).
Остварените резултати во одделните сегменти од работењето претставуваат поттик и во периодот кој следува Банката да ги презема сите неопходни мерки со цел подготвено да одговори на предизвиците кои произлегуваат од регулаторните барања и од неизвесноста во поглед на состојбите кај корпоративните клиенти.
Постигнатите резултати од работењето реално не би можеле да се остварат без квалитетниот ангажман на членовите на Надзорниот одбор, на менаџментот и на сите вработени во Банката, за што би сакал во оваа прилика да им се заблагодарам од името на Управниот одбор.
Истовремено, изразувам голема благодарност и до Вас, почитувани акционери, за поддршката која ни ја давате, а на деловните партнери и клиенти им се заблагодарувам за нивниот професионален однос и за укажаната доверба во текот на годината.
Со почит,Главен извршен директор
Хари Костов
10 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 11
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 1312
ПРОФИЛ НА БАНКАТА
ЦРВЕН КРСТ
Водена од желбата да помогне децата и младите со посебни потреби да го развијат здравиот дух и креативниот капацитет, да поттикне сочувство, емпатија и солидарност кај населението и институциите, да овозможи дополнителна едукација и поддршка на семејствата, да учествува во дефинирање акциони планови за идни активности, Комерцијална банка седум години во континуитет се јавува како Генерален покровител на реализацијата на проектот „Подобра социјализација на децата и младите со посебни потреби” на Црвениот крст на Република Македонија. Со овој проект се опфатени околу 340 деца и млади со посебни потреби на возраст од 3 до 26 години во дневните центри и деца од згрижувачки семејства во осум града - Скопје, Прилеп, Кавадарци, Велес, Дебар, Делчево, Кичево и Гостивар. Во имплементација на проектните активности се вклучени волонтери од клубовите на млади од Црвениот крст на град Скопје и седум општински организации на Црвениот крст.
ПРОФИЛ НА БАНКАТА Комерцијална банка АД Скопје е една од водечките банки во Република Македонија, која во своето 62-годишно постоење изгради имиџ на банка со традиција, доверба, сигурност, иновативност и со силна домашна и меѓународна репутација.
Основана е во 1955 година како Комунална банка на град Скопје, специјализирана за штедни влогови на граѓани, станбени кредити на граѓани и претпријатија и финансирање на општинската изградба. Оттогаш Банката претрпе неколку измени како резултат на промените во банкарскиот сектор, за да се трансформира во 1990 година во акционерско друштво под денешното име - Комерцијална банка АД Скопје.
Банката денес претставува универзална банка со широк спектар на банкарски активности, почнувајќи од прибирање депозити и одобрување кредити на правни и на физички лица, издавање банкарски картички, услуги во домашниот и во меѓународниот платен промет, електронско и мобилно банкарство, па сè до активности како посредување во купопродажба на девизи, хартии од вредност, форфетирање и друго.
Банката располага со широка мрежа на експозитури и филијали, којашто континуирано ја проширува на територијата на целата земја. Деловната мрежа на Банката се состои од 11 филијали (Прилеп, Охрид, Велес, Струмица, Кочани, Штип, Куманово, Кавадарци, Гостивар, Битола и Тетово) и 57 експозитури, од кои 39 се лоцирани во Скопје, а останатите 18 низ Републиката. Во функција на извршување брзи и ефикасни меѓународни услуги за своите клиенти, Банката има воспоставено кореспондентски односи со 667 банки во 73 земји во светот.
Акционерскиот капитал на Банката на 31.12.2017 година се состои од 2.279.067 обични акции со поединечна номинална вредност од МКД 1.000,00.
Комерцијална банка АД Скопје на 31.12.2017 година има вкупно 5.075 акционери, наспроти 5.046 акционери на 31.12.2016 година. Заклучно со 31.12.2017 година East Capital Explorer Investments AB е единствен акционер со квалификувано учество во Банката, бидејќи Европската банка за обнова и развој од Лондон го продаде својот удел од 5,245% во текот на ноември 2017 година. East Capital Explorer Investments AB поседува 10,000 % од вкупниот број на издадени акции и 10,010% од вкупниот број на акции со право на глас на 31.12.2017 година.
Сопствениците на обични акции ги имаат следните права:1. Право на глас во Собранието на Банката,2. Право на исплата на дел од добивката (дивиденда) и3. Право на исплата на дел од остатокот од ликвидационата, односно стечајната маса на Банката.
Секоја акција која дава право на глас, дава право на еден глас во Собранието на Банката.
Акциите на Комерцијална банка АД Скопје котираат на официјалниот пазар на Македонската берза и се вклучуваат во пресметката на Македонскиот берзански индекс, а од 2007 година истите котираат и во сегментот на суперкотација. И во текот на 2017 година акциите на Комерцијална банка АД Скопје го задржаа трендот на една од најликвидните хартии од вредност. Во извештајната година, просечната цена по која се тргуваа акциите издадени од Комерцијална банка АД Скопје изнесуваше МКД 2.778,00 наспрема МКД 2.418,00 денари во 2016 година. Во овој период беа истргувани вкупно 356.509 акции со поединечна номинална вредност од по МКД 1.000,00, наспрема 265.006 акции во 2016 година. Дивидендниот принос по акција во 2017 година изнесуваше 5,40%.
Комерцијална банка АД Скопје поседува 49% од акционерскиот капитал на КБ Прво пензиско друштво АД Скопје. Друштвото е основано заедно со Прва покојнинска дружба од Љубљана, а согласно спроведената реформа на пензискиот систем во Република Македонија во 2005 година. Пензиското друштво на крајот од 2017 година управува со 53,4% од вкупно уплатените средства во вториот столб на пензискиот систем. Заклучно со 31.12.2017 година во КБ Прво пензиско друштво АД Скопје се зачленети 51,8% од вкупниот број на задолжителни и 54,0% од вкупниот број на доброволни пензиски осигуреници.
Комерцијална банка АД Скопје поседува квалификувано учество од 64,29% во Друштвото за управување со инвестициски фондови КБ Публикум Инвест АД Скопје. Друштвото е основано заедно со група инвеститори од Словенија и Италија во 2008 година и истото управува со отворениот инвестициски фонд КБ Публикум Балансиран почнувајќи од 2009 година, со инвестициските фондови КБ Публикум Паричен и КБ Публикум Обврзници почнувајќи од 2011 година и МБИ 10 од 2017 година.
Комерцијална банка е една од најуспешните банки во Република Македонија, со силна домашна и меѓународна репутација, за што потврда е лидерската позиција на македонскиот
банкарски пазар во одделни сегменти од работењето, како и многубројните меѓународни и национални банкарски награди, и тоа:
- од Европската банка за обнова и развој по тринаесетти пат за најактивен учесник во ЕБРД ТФП - Trade Facilitation Program - за унапредување на меѓународната трговија во глобални рамки, - Награда од Комерцбанк за STP (системска обработка на плаќања) за одличен квалитет при извршување на плаќања и финансиски трансфери; - од меѓународниот магазин Global Finance наградата „Најдобар FX Провајдер за Република Македонија“, - од Македонската берза за хартии од вредност за котирано друштво со најголем остварен промет и најголем број трансакции во изминатите 20 години, „Кристално ѕвоно“ за најтранспарентно котирано акционерско друштво на Македонската берза за 2015 година и второ место за 2016 година, Плакета за постигнато второ место по вкупен промет и број на трансакции реализирани во 2015 и 2016 година, - Супербренд за 2015/2016 година во категоријата финансиски институции, што претставува потврда за високиот квалитет на услугите и дополнителен поттик за уште подобри перформанси во иднина.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201714 15
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 1716
ЦЕЛИ НА БАНКАТА ВО 2018 ГОДИНА
МАЛ БИТОЛСКИ МОНМАРТР
Детскиот ликовен фестивал „Мал битолски Монмартр“ претставува светска културно - образовна манифестација која го развива детското ликовно творештво преку учество на млади ликовни таленти од сите меридијани и дава непроценлив придонес за афирмација на Република Македонија. Во насока на создавање нови вредности и нивно зачувување, Комерцијална банка дванаесет години во континуитет ги поддржува младите и нивното творештво. На ликовниот фестивал во Битола, но и на ликовните каравани во Охрид и во Крушево одржани во текот на 2017 година, учесниците создаваа творби на традиционалната тема „Старата македонска архитектура“.
ЦЕЛИ НА БАНКАТА ВО 2018 ГОДИНА Приоритетните цели и задачи на Банката се темелат на Изјавата за политиката на Банката, остварените резултати во работењето и степенот на реализација на нејзините стратешки цели.
Приоритетни цели и задачи на деловната политика на Банката за 2018 година се:
1. Одржување на вредноста на капиталот и негово зголемување, и тоа преку политика на понатамошно издвојување на значаен дел од нето-добивката за резерви, со што би се обезбедила стапка на адекватност на капиталот која ќе соодветствува на планираните активности,2. Максимизирање на профитабилноста на работењето со преземање прифатливи ризици,3. Одржување и евентуално зголемување на учеството на Банката во банкарскиот пазар на Република Македонија, во услови на зголемена конкуренција,4. Обезбедување целосна усогласеност со законската регулатива за финансиско известување и за управување со ризиците од работењето,5. Развој и усовршување на информатичката технологија во сите сегменти од работењето,6. Континуирано усовршување на организацијата на работење на Банката и управување со човечките ресурси на начин што ќе обезбеди повисок квалитет на услуги, 7. Практикување банкарски маркетинг за адекватно информирање на целните групи и во согласност со Стратегијата за корпоративна општествена одговорност,8. Во 2018 година останува обврската на Банката дека, доколку акционерите на Комерцијална банка АД Скопје обезбедат контролен пакет на акции и утврдат соодветни параметри, менаџментот на Банката ќе презема соодветни постапки, мерки и активности за евентуално привлекување потенцијален странски стратешки инвеститор кој треба да ги исполни условите дефинирани од страна на конзорциумот на акционери на Банката, и тоа: да претставува банка чие име е реномиран меѓународен бренд, понудата да ја одразува реалната вредност на акциите на Комерцијална банка и да достави стратешки план за идниот развој на Банката.
Во текот на 2018 година Комерцијална банка АД Скопје исто
така ги предвидува и следните дополнителни цели и задачи, согласно новонастанатите услови на работење, притоа имајќи ги предвид согледувањата за присутните ризици во макроекономскиот амбиент. Во таа смисла ќе се преземаат активности за:
1. Воведување нови или модифицирани банкарски производи и услуги согласно барањата на клиентите, развој на нови некласични банкарски функции, освојување нови пазарни сегменти, 2. Натамошно унапредување на електронското и мобилното банкарство и промовирање на можностите кои истите ги нудат,3. Унапредување на целокупниот процес на управување со ризиците и унапредување на процесот на утврдување на интерниот капитал на Банката, 4. Преземање активности и мерки за обезбедување финансиска стабилност на Банката и одржување на заштитните слоеви капитал,5. Преземање поинтензивни активности за продажба на средствата преземени по основ на ненаплатени побарувања и др.
Остварувањето на приоритетните цели и задачи на Банката во 2018 година ќе се реализира во согласност со реализацијата на Стратешките приоритети и Макроекономската политика на Владата на Република Македонија, Монетарната политика која НБРМ ќе ја спроведува во текот на 2018 година, законските прописи, Стратегијата за корпоративна општествена одговорност на Банката за периодот 2017 - 2021 година и другите акти на Банката. Притоа, активностите ќе се преземаат со почитување на основните начела на современото банкарско работење (ликвидност, сигурност и профитабилност), усогласување со економските законитости и настани во земјата и во странство, флексибилно прилагодување на Банката на потребите на клиентите и целосно почитување на финансиската и монетарно–кредитната дисциплина во извршувањето на преземените обврски кон деловните партнери.
18 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 19
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 2120
ЕКОНОМСКОТО ОПКРУЖУВАЊЕ ВО 2017 ГОДИНА И ПРОГНОЗИ
ЗА 2018 ГОДИНА
ЗЛАТНО СЛАВЕЈЧЕ
Најстариот и најпознатиот детски фестивал во Република Македонија „Златно славејче“, секој ноември го слави роденденот на нашиот град Скопје. Во сите изминати години, децата пееја за љубовта кон државата, првата љубов, за училиштето итн. Низ годините песните се зголемуваа, а многу од нив останаа препознатливи и до ден-денес, како „Еј гулаби, бели“, „Дувна ветре разгорче“, „Ех, тој Тоше“, „Мојата учителка“, „Никола, Никола“ и многу други. Банката, како општествено одговорна компанија која го следи развојот на младите поколенија, дванаесет години по ред го поддржува овој најпрестижен детски фестивал во Републиката.
ЕКОНОМСКОТО ОПКРУЖУВАЊЕ ВО 2017 ГОДИНА И ПРОГНОЗИ ЗА 2018 ГОДИНА Во текот на 2017 година Комерцијална банка АД Скопје својата активност ја остваруваше во согласност со Програмата на мерки и активности на деловната политика на Банката за тековната година и целите на Монетарната политика на НБРМ.
1. Економскиот амбиент во Република Македонија во текот на 2017 година го карактеризираат следните показатели2: пораст на физичкиот обем на индустриско производство за 0,2%, пораст на обемот на стокова размена за 16,0%, а следствено на тоа и пораст на покриеноста на увозот со извоз до ниво од 73,5%, стагнација на растот на БДП и стапка на инфлација од 1,4%.
Во текот на месец август Агенцијата за кредитни рејтинзи Fitch го потврди кредитниот рејтинг на Македонија „ББ“, како резултат на кредибилната монетарна и макропрудентна политика, овозможувајќи долготрајна стабилност на девизниот курс, ниска инфлација и стабилен економски раст. Агенцијата за кредитни рејтинзи Standard & Poor’s исто така го потврди кредитниот рејтинг на Македонија „ББ- со стабилен изглед“, како резултат на балансираните ризици помеѓу јавниот долг и политичката неизвесност, од една страна, и поволните економски перспективи на земјата, од друга страна.
Во 2017 година ММФ спроведе годишен преглед на македонската економија, при што како најзначајни приоритети на политиката на Македонија ММФ ги нагласи спроведувањето на критичните реформи за повторно оживување на растот и спроведување напори за пристапување кон ЕУ.
Според извештајот „Дуинг бизнис“ во 2017 година Македонија е рангирана во најдобрите 10 економии во светот за водење бизнис. Во Европа пред Македонија се само четири економии, и тоа Данска, Норвешка, Велика Британија и Шведска, што претставува огромен успех за државата, а уште позначајно е тоа што во најновиот извештај Македонија е подобро рангирана од 25 земји членки на ЕУ.
Пазарот на капитал во Република Македонија во текот на 2017 година покажува позитивна активност, така што вкупната вредност на реализиран промет на Македонската берза
изнесува 154 милиони евра и бележи раст од 58%.
2. Монетарната политика во 2017 година се карактеризираше со нормализација, што претставува одраз на стабилизирање на очекувањата и довербата на економските субјекти. Каматната стапка на благајничките записи се одржуваше на ниво од 3,25%.
Со цел зголемена кредитна активност на банките кон нето-извозниците и домашните производители на електрична енергија за дополнителни две години, НБРМ кон крајот на декември започна со повторна примена на мерка за намалување на основата за задолжителна резерва во денари за деловните банки за износот на овие новоодбрени кредити. Во сферата на банкарскиот сектор штедилницата „МАК БС“ ДОО Скопје изврши преобразба во финансиско друштво.
Врз основа на препораката на гувернерот на НБРМ заради минимизирање на правниот ризик, банките отпочнаа со преземање активности за напуштање на режимот на прилагодливи каматни стапки и примена на фиксни и променливи каматни стапки.
Започна со работа системот за прекугранични плаќања во евра, преку поврзување на Македонскиот интербанкарски платен систем (МИПС) со платниот систем ТАРГЕТ 2 (Trans-European Automated Real-time Gross settlement Express Transfer system) на Евросистемот. На овој начин за банките кои имаат дозвола за работење со платен промет во странство се создаде алтернативен канал за плаќања во евра, преку централната банка на Италија. Со цел приклучување кон ТАРГЕТ 2 се изврши надградба на МИПС, со што истиот прерасна во двовалутен платен систем за плаќање во денари и во евра.
Во делот на регулативата за банкарското работење е особено значајно донесувањето на повеќе одлуки кои произлегуваат од измените и дополнувањата на Законот за банките во насока на усогласување со Базелската капитална спогодба Базел 3: Одлука за методологијата за идентификување системски значајни банки, Одлука за методологијата за изработка план на опоравување на системски значајните банки, Одлука за методологијата за утврдување на стапката на противцикличен заштитен слој на капиталот за изложеност во Република Македонија, Одлука за методологија за утврдување максимален
износ на распределба на резултатот од работењето, како и донесувањето на Одлуката за методологија за евидентирање и вреднување на сметководствените ставки и за подготовка на финансиски извештаи, со цел усогласување со новиот меѓународен стандард за финансиско известување (МСФИ) 9 која стапува во сила од 01.01.2018 година и др.
Девизните резерви во извештајниот период достигнаа 2.336,3 милиони евра (четврти квартал) и во однос на декември 2016 година се намалени за 277,2 милиони евра.
Банкарскиот систем на Република Македонија во извештајниот период ги задржа стабилноста и сигурноста и покрај неизвесниот домашен амбиент и политичките случувања во земјата. Вкупните депозити на физички и правни лица бележат пораст заклучно со декември 2017 година од 5,4% (6,1% пораст кај домаќинствата и 2,1% кај правните лица). Вкупните кредити бележат раст од 5,7% (9,2% пораст кај домаќинствата и 2,8% кај правните лица). Покрај тоа, адекватноста на капиталот на ниво на банкарскиот систем бележи зголемување заради усогласување на банките со регулаторните барања за одржување на заштитни слоеви капитал, со што стабилноста на финансискиот систем е дополнително зајакната во текот на 2017 година.
3. Макроекономскиот амбиент во кој Банката ќе ја остварува својата активност во 2018 година се очекува да биде стабилен. Продолжувањето на стабилните макроекономски услови ќе се потпира на ниската и предвидлива инфлација и стабилниот номинален девизен курс на денарот во однос на еврото. Се очекува просечната годишна стапка на инфлација, мерена преку индексот на трошоците на животот според COICOP, во 2018 година да се движи во распон од 1,5% до 2%, поради порастот на цените на прехранбените производи како последица на зголемената побарувачка мотивирана од зголемената минимална плата, како и заради „увозот“ на очекувано скромно зголемување на странската ефективна инфлација.
Со очекуван скромен позитивен економски раст до крајот на 2017 година, за наредната година се очекува реалниот раст на бруто домашниот производ да забрза, но да се движи во распон помеѓу 2,5% и 3%.
Придонес кон макроекономската стабилност се очекува да
даде и фискалната политика. Манифестираниот зголемен сензибилитет за потребата од постепена фискална консолидација и подобрена ефикасност на расходната страна од буџетот се очекува да резултираат со буџетски дефицит којшто ќе биде нешто понизок од 3% од БДП. Очекувањата за економските перформанси во 2018 година се базирани на претпоставката дека ќе постои стабилност на економско-политичкиот амбиент. Се очекува годишниот пораст на вкупните кредити на банкарскиот систем да биде од 5% до 6%. Порастот на кредитите би се финансирал првенствено од депозитната база на банките.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 232. Извор: ДЗС
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 2524
ФИНАНСИСКИ ПЕРФОРМАНСИНА БАНКАТА
СТРУМИЧКИ КАРНЕВАЛ
Манифестацијата „Струмички карневал“ традиционално се одржува за време на Тримерските празнувања и во неа учествуваат над 2.000 маскирани лица во поворка која привлекува над триесет илјади посетители од Република Македонија и од соседните држави. Веќе една деценија Комерцијална банка се јавува како Генерален спонзор на „Струмичкиот карневал“ кој е двапати прогласуван за Супербренд во Македонија и од страна на списанието Arabian travel е претставен како еден од 20-те врвни улични карневали во светот. Од страна на Министерството за економија на Република Македонија Карневалот е прогласен за најдобра туристичка манифестација, а авионската компанија WIZZ Air го препорачува во своето специјализирано издание. Најпознатата американска телевизија NBC својата репортажа за карневалите во светот насловена како „Од Бразил до Македонија: Карневалите ги започнаа шареноликите празнувања“ ја започнува со карневалот во Рио, а ја завршува со „Струмичкиот карневал“.
ФИНАНСИСКИ ПЕРФОРМАНСИ НА БАНКАТА
БИЛАНС НА УСПЕХ Во 2017 година Банката од своето работење оствари бруто позитивен финансиски резултат во износ од МКД 912.445 илјади. Остварената нето-добивка за 2017 година изнесува МКД 820.581 илјади и е поголема за 5,3% од остварената нето-добивка во 2016 година.
Остварените нето-приходи од камата бележат намалување од 0,3%, главно како резултат на намалени приходи од камата од кредити дадени на нефинансиски друштва, поради намалување на нивната состојба и влошувањето на квалитетот. На страната на приходите од камата, доминантна категорија со учество од 48,2% се приходите од камати на дадени кредити на нефинансиски друштва, додека на страната на расходите од камата доминантна категорија и понатаму претставуваат каматите дадени на депозити од секторот домаќинства со учество од 77,1%. И двете категории бележат намалување во текот на 2017 година. Нето каматната маржа изнесува 3,21%.
Нето-приходите од провизии и надоместоци се намалени за 4,5% во однос на истиот период минатата година, како резултат на подинамичниот пораст на расходите за провизии и надомести во однос на приходите. Приходите од провизии се зголемени главно заради извршеното преконтирање на приходите од членарини по банкарски картички од позицијата други приходи во позицијата приходи од провизии, додека најзначителен пораст на расходите од провизии и надоместоци произлегува од меѓубанкарски провизии и трошоци поврзани со трансакции со банкарски картички издадени од други банки во РМ и во странство.
Нето-приходите од курсни разлики се намалени за 10,4%.
Останатите приходи од дејноста се речиси двократно зголемени во однос на 2016 година како резултат на зголемен износ на наплатени претходно отпишани побарувања и зголемен износ на капитална добивка од продажба на преземен имот.
Исправката на вредност на финансиските средства на нето-основа е зголемена за 35,8% во однос на минатата година како резултат на негативните настани поврзани со работењето
на неколку поголеми клиенти кои придонесоа загубата за оштетување на финансиските средства значително да ги надмине очекувањата.
Загубата заради оштетување на нефинансиските средства е намалена за 70,5%. Поголемиот дел од евидентираното оштетување (МКД 82,9 милиони) се однесува на имотот преземен по 01.01.2010 година, додека остатокот претставува дополнително оштетување на новопреземениот имот од еден должник што претставува разлика помеѓу 20% од почетната сметководствена вредност и износот на затворената исправка на вредност на преземениот имот и 20% оштетување на новопреземениот имот согласно регулативата на НБРМ.
ИЗВОРИ НА СРЕДСТВА НА БАНКАТА Вкупните извори на средства на Банката на 31.12.2017 година достигнаа износ од МКД 104.860.202 илјади и остварија пораст од 4,1%, односно МКД 4.123.158 илјади во споредба со крајот на 2016 година.
Порастот на вкупните извори на средства се должи на растот на депозитите и капиталот и резервите на Банката. Вкупните депозити во првата половина од годината имаа тренд на намалување поради продолжената политичка криза во земјата. Веќе во втората половина на годината состојбата се стабилизираше и резултираше со пораст на вкупните депозити на крајот на 2017 година.
Вкупните депозити (депозити на банки и депозити на други комитенти) имаат доминантно учество од 87,5% во вкупните извори на средства на Банката и во однос на 2016 година бележат пораст од 4,5%.
Депозитите на други комитенти, кои изнесуваат МКД 91.266.723 илјади, бележат пораст од 4,7%. Депозитите на домаќинствaта се зголемени за 6,7%, кај непрофитните институции за 7,7%, и кај нерезидентите истите се зголемени за 44,6%. Кај останатите сектори истите бележат намалување, и тоа: депозитите на државата се намалени за 0,4%, кај нефинансиските друштва за 3,4%, и кај финансиските друштва бележат намалување од 18,4%.
Во 2017 година продолжува трендот на повисокото учество на краткорочните депозити за сметка на долгорочните. Така, краткорочните депозити со пораст од 4,2% претставуваат 85,0% од вкупните депозити на други клиенти на Банката, додека
долгорочните депозити учествуваат со 15,0% и бележат пораст од 7,6%.
Во рамките на краткорочните депозити, тековните сметки имаат најголемо учество од 46,2%, а потоа следуваат: орочените депозити до 1 година со учество од 43,5%, депозитите по видување со 8,8%, ограничените депозити со 1,2% и обврските по камати за краткорочни депозити со 0,3%.
Во рамките на долгорочните депозити, орочените депозити над 1 година учествуваат со 88,7%, додека ограничените долгорочни депозити со 11,3%.
Обврските по кредити изнесуваат МКД 1.237.823 илјади и бележат намалување од 25% во однос на 2016 година. Во нивни рамки, анализирани без тековната достасаност, обврските по
долгорочни кредити кои се со доминантно учество бележат намалување од 24,7%, додека обврските по краткорочни кредити се намалени за 64,5%.
Намалувањето на обврските по долгорочни кредити е резултат на отплатени доспеани рати од кредитните линии на ЕИБ I, II, III и IV; Револвинг фондот на Италијанската стокова кредитна линија, МИДФ Б.В., како и отплатени рати од кредитните линии на Земјоделскиот кредитен дисконтен фонд – ИФАД 2.
Намалувањето на обврските по краткорочни кредити е главно како резултат на помал износ на доспеани обврски по користени кредити од кредитните линии на Земјоделскиот кредитен дисконтен фонд (ИФАД-2).
Во позицијата обврски по кредити се вклучени и средства од кредитната линија за заедничко финансирање на инфраструктурни и инвестициски проекти во општините согласно договор за соработка помеѓу Банката и Фондот за развој на инфраструктурата на локалната самоуправа (MIDF – Municipality Infrastructure Development Fund). Во 2017 година Банката склучи Договор за пренос, измена и преформулирање со MIDF B.V. и ЕБРД, со кој MIDF B.V. ги пренесе во целост сите права и обврски во корист на ЕБРД, поради престанок на постоење на друштвото.
Со состојба 31.12.2017 година останатите резерви достигнаа износ од МКД 7.146.302 илјади и бележат пораст од 6,5% како резултат на издвојување на дел од добивката за 2016 година во резерви во износ од МКД 437.529 илјади.
Врз динамиката на вкупните извори на средства на Банката во 2017 година соодветно влијание имаат и изворите на средства на филијалите, и тоа: филијалата во Прилеп со 5,9% учество, филијалата во Струмица со 4,1%, филијалата во Кочани со 4,0%, филијалата во Штип со 3,6%, филијалата во Охрид со 3,4%, филијалата во Куманово со 2,7%, филијалата во Кавадарци со 2,4%, филијалата во Велес со 2,2%, во Тетово со 1,8%, филијалата во Битола со 1,4% и филијалата во Гостивар со 0,7% учество во вкупните извори на средства на Банката.
АКТИВА НА БАНКАТА Вкупната актива на Банката во 2017 година оствари обем и динамика адекватно на изворите на средства и достигна износ од МКД 104.860.202 илјади.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201726 27
Во рамки на вкупната актива најголем пораст бележат категориите парични средства и паричните еквиваленти и вложувањата во хартии од вредност.
Паричните средства и парични еквиваленти со учество од 35,5% во вкупната актива бележат зголемување од 10,9% или МКД 3.670.104 илјади.
Вложувањата во хартии од вредност бележат пораст од МКД 3.688.466 илјади главно како резултат на зголемените вложувања во државни записи во денари и со валутна клаузула над три месеци расположливи за продажба, како и поради купени континуирани државни обврзници во денари и со валутна клаузула чувани до доспевање.
Средствата за тргување бележат пораст во најголем дел како резултат на купени структурни државни обврзници за денационализација, а во помал дел и поради зголемено вреднување на уделите од КБ Публикум инвест балансиран и КБ Публикум инвест паричен по објективна вредност.
Вложувањата во придружени друштва бележат пораст од 11,9% како резултат на нето позитивен ефект по основ на исплатена дивиденда и евидентиран удел во добивката по „метод на главнина“ на друштвото за управување со пензиски фондови КБ Прво пензиско друштво АД Скопје.
Кредитите на и побарувањата од други комитенти со учество од 43,3% во вкупната актива бележат пораст од МКД 98.087 илјади главно како резултат на зголемените кредити дадени на физички лица (главно станбени кредити со девизна клаузула поради поволните услови на одобрување), додека кредитите на правни лица бележат намалување што се должи како на воздржувањето од поголеми дополнителни нови изложености, така и поради извршените отписи согласно Одлуката за управување со кредитен ризик кои за 2017 година достигнаа износ од 2.042 милиони денари.
Од аспект на рочноста, 41,8% од нето-кредитите се краткорочни, а 58,2% се долгорочни кредити. Притоа, краткорочните кредити бележат пораст од 4,7% во однос на 2016 година, додека долгорочните кредити се намалени за 2,8%.
Најголем дел од бруто-кредитите на комитенти, или 70,6%, се одобрени на нефинансиски друштва, кредитите на домаќинства учествуваат со 25,9%, додека остатокот од 3,5% отпаѓа на секторите држава, непрофитни институции, финансиски друштва и нерезиденти.
Кредитите на и побарувања од банки бележат намалување од МКД 4.249.816 илјади како резултат на доспевањето на депозитот во странска валута пласиран во НБРМ за кој, согласно укинувањето на аукциите со Одлука на Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ, не постои можност за повторен пласман. Притоа, дел од доспеаните средства се пласирани во краткорочно орочени депозити во странски банки, а дел се пласирани во нискоризични државни хартии од вредност.
Недвижностите и опремата со учество од 2,7% бележат намалување од 3,5%, или за МКД 102.397 илјади, главно како резултат на пресметана амортизација на недвижностите и опремата.
Вкупната актива на консолидирана основа изнесува 104.869,5 милиони денари, вкупниот капитал и резервите 11.073 милиони денари, а вкупната консолидирана нето-добивка изнесува 845,3 милиони денари. Вкупната актива на подружницата е помала од 1% од вкупната актива на Банката. Согласно Одлуката од НБРМ за консолидирана супервизија (Службен весник на РМ бр.17/2008), доколку вкупната актива на подреденото лице е помала од 1% од активата на матичното лице, подреденото лице нема да се вклучи во консолидираните финансиски извештаи за потребите на консолидираната супервизија. Врз основа на погоре наведеното, адекватноста на капиталот не се утврдува на консолидирана основа.
28 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 29
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 3130
УПРАВУВАЊЕ СО РИЗИЦИ
ГАЛИЧКА СВАДБА
Галичка свадба е дел од македонската култура. Особеноста на народните обреди и обичаи, свадбените песни и ора, во неделива хармонија со раскошните носии и неповторливиот галички амбиент, овозможуваат оваа манифестација да се доживува во својата единственост и неповторливост. Тоа налага нејзино континуирано негување и презентирање како нешто драгоцено и свето што исконски го изразува нашето паметење и постоење. Оваа манифестација е широко отворена за сите што одблиску сакаат да го запознат живописниот Галичник и дел од волшепството на изворното македонско културно наследство. Во текот на годините, започнувајќи од 2006-тата година, Комерцијална банка АД Скопје дава свој придонес во зачувување на овие изворни народни обичаи и обреди.
УПРАВУВАЊЕ СО РИЗИЦИСовремениот концепт на банкарско работење во услови на пазарна економија се темели на соодветно управување со ризиците како еден од основните предуслови за успешно работење на секоја банка.
Веројатноста одредена активност или настан да има директно негативно влијание врз добивката и/или сопствените средства, или да предизвика потешкотии во остварувањето на целите на Банката, претставува ризик.
Комерцијална банка АД Скопје континуирано управува со ризиците преку нивна идентификација, оцена, следење, контрола и известување. За таа цел Банката има воспоставен систем за преземање и управување со ризиците, кој континуирано го унапредува и усогласува со измените во законската регулатива и во меѓународната теорија и практика, имајќи ја предвид Стратегијата на Банката за управување со ризиците и утврдените политики за управување со одделните ризици, при што Банката доследно ги почитува лимитите за изложеност на ризик согласно законската регулатива и интерните лимити за изложеност на ризик.
Системот за управување со ризиците на Банката е во согласност со природата, големината и сложеноста на финансиските активности кои ги врши Банката и ги опфаќа следните видови ризик: кредитен (вклучувајќи го и ризикот на земјата), ликвидносен, валутен, пазарен, ризик од промена на каматните стапки во портфолиото на банкарски активности, ризик од концентрација на изложеноста на Банката, оперативен ризик (вклучувајќи го и правниот ризик), репутациски ризик и стратегиски ризик. Во системот за управување со ризици Банката вклучува и други ризици на кои е изложена во своето работење, доколку се утврди дека тие имаат значително влијание врз работењето на Банката.
КРЕДИТЕН РИЗИК Кредитен ризик претставува ризик од загуба за Банката поради неможноста нејзиниот клиент да ги измирува своите обврски кон неа, во договорениот износ и во договорените рокови.
Управувањето со кредитниот ризик Банката го врши преку воспоставени процеси на идентификација, процена, мерење, следење и контрола.
Организационите единици кои го преземаат кредитниот ризик вршат негова идентификација преку воспоставени процедури за
оцена на кредитоспособноста на клиентите, а организационите единици кои управуваат со кредитниот ризик, преку процесот на мерење, следење и контрола на нивните перформанси.
Како составен дел од процесот на процена на кредитниот ризик, Банката користи систем за интерно рангирање на клиентите преку развиен скоринг систем за нефинансиски правни лица и за физички лица.
Скор системот претставува дводимензионален модел за рангирање кој се состои од процена на ризикот на клиентот и процена на ризикот на трансакцијата (изложеноста на кредитен ризик).
Процесот на мерење на кредитниот ризик овозможува квантифицирање на ризикот на клиентите и лицата поврзани со нив, како и квантифицирање на ризикот на ниво на вкупно портфолио. Важна алатка за мерење претставува резултатот од скор моделот.
Процесот на следење на кредитниот ризик има за цел проверка на усогласеноста со стратегијата на Банката и на усогласеноста со законските и интерните лимити на Банката.
Процесот на контрола на кредитниот ризик претставува одржување на квантитативните и на квалитативните ризични показатели во предвидената ризична рамка од страна на Банката и пропишаната рамка од страна на законската регулатива. Притоа, постои систем за предупредување доколку ризичните показатели се надвор од дефинираните граници.
Класификацијата и утврдувањето на исправка на вредност/посебна резерва се врши на поединечна основа за сите видови изложености. Процените за сегашната вредност на идните готовински приливи се вршат преку модели кои се базираат на серии од историски податоци, матрици на миграции и искуствени оцени на менаџментот.
Банката нема голема концентрација на изложеност на кредитен ризик по сектори бидејќи дејностите со над 15% учество во структурата имаат внатрешна дисперзирана структура. Имено, секторот физички лица има внатрешна дисперзирана структура, додека концентрацијата во останатите сектори се однесува на повеќе различни дејности и концентрацијата во секторот финансиски дејности и дејности на осигурување се однесува на изложености кон НБРМ и првокласни банки.
Во текот на извештајниот период НБРМ донесе нова регулатива согласно која Банката треба своето работење да го усогласи со МСФИ 9 стандардот. За спроведување на МСФИ 9 во делот на пресметка на очекуваните кредитни загуби, Банката работеше во соработка со надворешни консултанти. Процесот на имплементација на новата методологија за оштетување вклучуваше развивање релевантни параметри пропишани со стандардите. Врз основа на тековниот развиен модел кој е предмет на тестирање и верификација, Банката проценува дека примената на МСФИ 9 нема да има материјално финансиско влијание врз постојната исправка на вредност.
АДЕКВАТНОСТ НА КАПИТАЛОТВо рамките на целокупниот процес на управување со ризиците на Банката, како посебен, голем и значаен процес претставува управувањето со капиталот на Банката, како и управувањето и утврдувањето на адекватноста на капиталот.
Банката ги утврдува сопствените средства и адекватноста на капиталот во согласност со пропишаната Методологија за утврдување на адекватност на капиталот од НБРМ.
Согласно регулативата, активата пондерирана според кредитен ризик и капиталот потребен за покривање на оперативниот ризик се пресметуваат со примена на стандардизиран пристап.
Банката има воспоставено процес за утврдување на интерен капитал потребен за покривање на прифатливото ниво на ризик, што е во согласнот со нејзиниот профил на ризичност и големината и сложеноста на тековните и идните финансиски активности.
Согласно законската регулатива, Банката ги почитува следните стапки:
- редовниот основен капитал не смее да биде понизок од 4,5% од активата пондерирана според ризиците (стапка на редовен основен капитал),- основниот капитал не смее да биде понизок од 6% од активата пондерирана според ризиците (стапка на основен капитал) и- стапката на адекватност на капиталот не смее да биде пониска од 8% од активата пондерирана според ризиците.
Дополнително, во текот на 2017 година Банката ги исполнува и заштитните слоеви капитал пропишани со Законот за банки, и
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 333. Влијание на намалувањето на кредитната изложеност во Г и Д категории на ризик има Одлуката за изменување и дополнување на Одлуката за управување со кредитниот ризик, според која сите побарувања кои се целосно резервирани подолго од две години треба да се отпишат.
тоа: заштитен слој за зачувување на капиталот и заштитен слој за системски значајна банка.
Коефициентот на адекватност на капиталот, утврден како однос помеѓу сопствените средства на Банката и активата пондерирана според ризиците, со состојба 31.12.2017 година изнесува 15,99%.
ЛИКВИДНОСЕН РИЗИКЛиквидносен ризик е ризикот Банката да не може да обезбеди доволно средства за измирување на своите краткорочни обврски во моментот на нивното достасување, или потребните средства да ги обезбеди со многу повисоки трошоци.
Управувањето со ликвидносниот ризик подразбира управување со активата и пасивата на начин што овозможува навремено и редовно плаќање на обврските, во редовни или во вонредни услови на работење на Банката.
Во текот на 2017 година Банката континуирано ја следеше ликвидноста и управуваше со неа. Согласно законската и интерната регулатива, Банката континуирано и во целост ја исполнуваше законската обврска за задолжителна резерва во денари и во девизи, одржуваше стабилно ниво на состојбата на готовина во благајна, во функција на заштита на нестабилните сегменти на депозитната база запишуваше благајнички и државни записи, ја следеше стабилноста и концентрацијата на депозитната база, усогласеноста на приливите и одливите на сметката на Банката, резидуалната и очекуваната рочна и валутна усогласеност на средствата и обврските на Банката, интерните ликвидносни показатели, стапките на ликвидност, вршеше стрес-тестирање, го следеше нивото на концентрација и слично. Во текот на 2017 година Банката имаше стабилна тековна ликвидносна позиција, ги одржуваше стапките на ликвидност над минималното пропишано ниво и беше усогласена со интерните лимити.
РИЗИК ОД ПРОМЕНА НА КАМАТНИТЕ СТАПКИ ВО ПОРТФОЛИОТО НА БАНКАРСКИ АКТИВНОСТИ Ризикот од промена на каматните стапки во портфолиото на банкарските активности претставува ризик од загуба кој произлегува од неповолните промени на каматните стапки, а коишто влијаат врз позициите во портфолиото на банкарски активности на Банката. Истиот може да настане и од рочна неусогласеност на средствата и изворите на средства, што на долг рок може негативно да се одрази врз одржувањето на вредноста на капиталот и профитабилноста.
Управувањето со ризикот од промена на каматните стапки има за цел максимизирање на стабилноста и профитабилноста преку применување на оптимална структура и оптимални каматни стапки на портфолиото на банкарски активности.
Во текот на 2017 година континуирано се вршеше анализа на каматоносната актива и пасива, анализа на реализираните каматни приходи и расходи, степенот на чувствителност на промената на каматните стапки, просечната пондерирана активна и пасивна каматна стапка, каматна маржа (распон) и нето каматна маржа (NIM), коефициентот на каматоносна актива и каматоносна пасива, каматен јаз, промена на економската вредност на портфолиото на банкарски активности, анализа на усогласеноста на каматните стапки на финансиските средства и обврски и на рочната (не)усогласеност на каматно чувствителните активни и пасивни позиции, ризик од разлики во висината на референтните каматни стапки на инструментите со слични карактеристики, ризик кој произлегува од опциите што се вградени во каматно чувствителните позиции, симулации, стрес-тестирање, како и други релевантни показатели, како основа за успешно управување со ризикот на каматни стапки. Во текот на 2017 година Банката беше усогласена со интерните и екстерните лимити.
Во текот на 2017 година Банката започна активности за промена на каматната политика во насока на исклучување во целост на примената на прилагодливите каматни стапки во новите договори за кредити и депозити со клиентите, односно започна да применува фиксни и променливи каматни стапки кај новите договори за кредити, депозити и кредитни картички склучени од 01.10.2017 година.
ВАЛУТЕН РИЗИКВалутниот ризик е ризик од загуба заради промена на меѓувалутните курсеви и/или промена на вредноста на денарот
кон вредноста на другите странски валути.
Оттука, курсот на денарот и неговата стабилност, девизните резерви на Централната банка и нејзините можности за интервенција, девизните резерви на банките, интервалутарните односи, монетарната политика на Централната банка итн., се фактори кои имаат посредно или непосредно влијание и го определуваат нивото и изложеноста на валутен ризик на Банката.
Главниот принцип при управување со валутниот ризик е да се оствари и одржува усогласеност на побарувањата во странска валута во однос на обврските во странска валута. Исто така, овој однос се одржува и од перспектива на доспеаноста на обврските и побарувањата во странска валута.
Методите за мерење на валутниот ризик вклучуваат: следење и анализа на валутен ризик по позиции и збирно, валутна структура на билансот на состојба, валутна структура на девизните средства, стрес-тестирање и други методи.
Управувањето со валутниот ризик подразбира дневно следење, квантифицирање и контрола на агрегатната девизна позиција која е основен показател за нивото на изложеност на Банката на валутен ризик.
Во текот на 2017 година Банката континуирано го следеше и управуваше со валутниот ризик, одржувајќи стабилно ниво на агрегатната девизна позиција во рамки на законски дозволениот лимит до 30% во однос на сопствените средства.
ПАЗАРЕН РИЗИКПазарен ризик претставува ризик од загуба како последица на промена на цената на финансиските инструменти наменети за тргување.
Управувањето со пазарниот ризик подразбира управување со портфолиото за тргување на Банката со едновремено почитување на основните принципи на банкарското работење, сигурност, ликвидност и профитабилност. Во текот на 2017 година, а согласно учеството на портфолиото за тргување во вкупните активности кое на крајот на декември 2017 година изнесува 0,37% (највисокото учество во 2017 година изнесуваше 0,46%), Банката немаше обврска за издвојување на капитал потребен за покривање на пазарниот ризик.
ОПЕРАТИВЕН И РЕПУТАЦИСКИ РИЗИКОперативниот ризик е дефиниран како ризик од загуби поради неадекватни или неуспешни внатрешни процеси, луѓе и системи или од надворешни настани. Оперативниот ризик го вклучува и правниот ризик, како и ризикот од перење пари и финансирање на тероризам, ризикот од несоодветност на информативните системи и други оперативни ризици.
Комерцијална банка АД Скопје во секојдневното работење континуирано ги следи, евидентира и анализира настаните кои предизвикале штета или претставуваат потенцијален оперативен ризик. Врз основа на прибраните информации и направените анализи, се преземаат конкретни мерки за санирање на нарушувањата и за елиминирање/лимитирање и контрола на ризикот во иднина.
Во периодот јануари-декември 2017 година Банката нема значителна изложеност на оперативен ризик.
Во извештајниот период, Банката нема претрпено значителна штета поради изложеност на правен ризик, односно нема значително влијание врз добивката и сопствените средства на Банката, предизвикано од прекршувања или непочитувања на законските и подзаконските прописи, договори, пропишани практики, етички стандарди, или како последица на погрешно толкување на прописите, правилата, договорите и други правни документи.
Во рамките на активностите воспоставени во согласност со законската регулатива, Банката го контролира ризикот од перење пари и финансирање на тероризам и, преку мерките и дејствата кои се преземаат во Банката, успева да го одржува на ниско ниво.
Во согласност со барањата на законската регулатива, Банката утврдува капитал потребен за покривање на оперативниот ризик, применуваjќи го стандардизираниот пристап.
Репутацискиот ризик е тековен или иден ризик врз добивката или сопствените средства на Банката кој произлегува од неповолните согледувања на клиентите, доверителите, акционерите, инвеститорите и регулаторните тела за работењето на Банката. Комерцијална банка АД Скопје го следи репутацискиот ризик и презема мерки за заштита од овој ризик. Во текот на 2017 година не се забележани трансакции, активности или настани кои би можеле да предизвикаат
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201734 35
значителна изложеност на Банката на репутациски ризик.
СТРАТЕГИСКИ РИЗИКСтратегискиот ризик е тековен или иден ризик врз добивката или сопствените средства на Банката кој произлегува од промените во деловното опкружување, негативните деловни одлуки, несоодветното спроведување одлуки или недоволната респонзивност на Банката на промените во деловното опкружување.
Управувањето со стратегискиот ризик ги опфаќа сите активности поврзани со адекватна подготовка на стратегиски и деловен план на Банката, соодветно поставување на целите, соодветна алокација на ресурсите, преземање навремени активности во зависност од очекуваното влијание на надворешните и на внатрешните фактори на опкружувањето, усогласеност со нивоата на изложеност на останатите ризици од работењето утврдени со соодветните политики и навремено и точно известување во поглед на реализацијата на поставените цели и квантификации.
36 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 37
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 3938
КОРПОРАТИВНО БАНКАРСТВО
ДНЕВЕН ЦЕНТАР ЗА ДЕЦА ОД УЛИЦА ШУТО ОРИЗАРИ
Старите пријателства се вредни, како најсветлата ѕвезда на новогодишното небо, како насмевката на задоволно дете, како среќни насмеани очи и подадено раче за подарок. Вакво пријателство веќе осум години негуваат вработените од Комерцијална банка АД Скопје и Центарот за едукација на деца на улица од Шуто Оризари. Подароци за 120 дечиња, заеднички појадок, приредба за гостите и секогаш корисен новогодишен подарок за полесно преживување на секојдневието.
КОРПОРАТИВНО БАНКАРСТВО Кредитирањето на нефинансиските правни лица како носечка активност на Комерцијална банка АД Скопје се остварува во согласност со Кредитната политика и постапки на Банката, со строго почитување на принципите профитабилност, ефикасност и сигурност на пласманите кои носат прифатлив кредитен ризик.
Во текот на 2017 година Банката продолжи со примена на претпазлив и рестриктивен пристап преку внимателно анализирање на ризиците во реалниот сектор во Република Македонија, кои би се одразиле негативно врз квалитетот на кредитното портфолио.
Покрај поддршката кон постојните мали и големи клиенти, Банката во изминатиот период се фокусираше и на пласирање кредитни производи за микро, мали и средни бонитетни друштва кои имаат краткорочни потреби за ликвидност. Банката во извештајниот период започна да одобрува кредити на клиенти правни лица до 900 илјади денари и до 3.000 илјади денари преку своите експозитури.
Исто така, Комерцијална банка АД Скопје продолжи со примена на каматна политика на соодветно позиционирани каматни стапки за комитентите кои редовно ги сервисираат своите обврски и оние кои беа идентификувани како првокласни, со соодветно обезбедување.
Во областа на кредитирањето на нефинансиски правни лица, активноста на Банката беше насочена кон обезбедување како на краткорочни кредитни средства за поддржување на нивното тековно работење, така и кон одобрување долгорочни кредити за инвестиции и за обртни средства. Најголемиот дел од пласираните кредити беше обезбеден од сопствени средства на Банката, додека останатиот дел е од средствата на кредитните линии кои се пласираат преку Банката. Имено, следејќи ја практиката од претходните години, и во 2017 година, во соработка со Македонската банка за поддршка на развојот (МБПР), се продолжи со поддршка и следење на проектите на клиентите преку средствата на кредитните линии, со акцент на кредитните линии на Европската инвестициона банка (ЕИБ) за кредитирање на мали и средни претпријатија и приоритетни проекти. Во 2017 година Банката склучи Договор за пренос и измена и преформулирање со MIDF B.V. и ЕБРД со кој MIDF B.V. ги пренесе во целост сите права и обврски во
корист на ЕБРД, поради престанок на постоење на друштвото. Исто така Банката продолжи и со кредитирање од кредитната линија за комисионо работење во соработка со МБПР во рамки на Проектот за самовработување со кредитирање и Проектот за кредитирање на правни субјекти (микро и мали претпријатија), како и вклучување во проектот за одобрување на кредити за агроиндустрискиот сектор реализирани преку гарантна шема на УСАИД.
Во 2017 година Комерцијална банка продолжи и со одобрување девизни кредити од сопствени средства и од кредитни линии од земјата и од странство, при што од вкупно одобрените девизни кредити од сопствени средства, 36,7% се краткорочни, 40,6% се долгорочни кредити, додека остатокот од 22,7% се револвинг кредити.
Исто така, Банката редовно ги администрираше обврските на веќе искористените девизни кредити од кредитните линии на Фондот за социјален развој при Советот на Европа и Револвинг фондот на Италијанската стокова кредитна линија.
Секторската структура на кредитното портфолио на Банката во 2017 година беше во согласност со утврдените пропорции за диверзификација на ризикот по сектори согласно Кредитната политика и постапки на Банката.
Покрај кредитната поддршка, во рамки на денарското работење со правни лица, Банката издава платежни и чинидбени гаранции, при што вредноста на новоодобрените денарски гаранции заклучно со 31.12.2017 година изнесува МКД 4.444 милиони. Исто така, Банката успешно вршеше издавање гаранции за лицитација во електронска форма, чии клучни придобивки се поедноставување на постапката и заштеда на времето и трошоците за нивно издавање.
40 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 41
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 4342
МЕЃУНАРОДНО БАНКАРСТВО
НАГРАДА „НОВИТЕ“
Во насока на поддршка на младите и недоволно афирмирани автори, книгоиздавателството „Темплум“ секоја година ја доделува наградата за најдобар прозен ракопис. Целта на наградата е да ги промовира и афирмира новите луѓе, новите тенденции во литературата, новите поетски начела, новите обиди книжевноста да стане општествено повлијателна во секоја смисла, културно но и економски и медиумски. Поддржувајќи ги овие цели Комерцијална банка дванаесет години по ред се јавува како Ексклузивен спонзор на доделувањето на наградата „Новите“.
МЕЃУНАРОДНО БАНКАРСТВО Во годината што измина Комерцијална банка АД Скопје продолжи да ги извршува активностите во областа на меѓународното банкарство и максимално да се ангажира во задржување на довербата и задоволување на потребите на своите комитенти.
Банката има воспоставено високо професионални кореспондентски односи со 667 банки од 73 земји во светот4 и истите комплетно ги става во функција на македонските претпријатија, овозможувајќи им полесен и поуспешен пристап на глобалниот пазар. Квалитетот кој Банката континуирано го нуди во сегментот на меѓународното банкарско работење се должи на постојаните напори за усовршување и за унификација на банкарската пракса во однос на домашната и на странската законска регулатива.
Во 2017 година платниот промет со странство бележи зголемување во вкупен обем. Ова зголемување се однесува на отворените акредитиви, како и примените девизни гаранции. Во дел од активностите на девизното документарно работење се бележи намалување, пред сè како резултат на тенденцијата комитентите своето работење да го пренасочуваат кон користење недокументарни инструменти.
ПЛАТЕН ПРОМЕТ СО СТРАНСТВО Во 2017 година платниот промет со странство за правни лица бележи зголемување во однос на 2016 година.
Во текот на 2017 година продолжија активностите за пренасочување на клиентите кон електронското банкарство во функција на зголемување на ефикасноста, намалување на времето потребно за реализирање на активностите од платниот промет и намалување на трошоците на клиентите што резултираше со: пораст на бројот на нови корисници на електронско банкарство за 28,5%, пораст на вкупниот број на активни корисници за 23,5%, на бројот на нови претплати за девизен пазар за правни лица за 34,8%, на бројот на извршени налози за плаќање за 10,7%, на бројот на нови претплати за известување за примена наплата од странство за 17,5% и на бројот на нови претплати за известување за извршено плаќање во странство за 11,1%.
АКРЕДИТИВНО И ДОКУМЕНТАРНО РАБОТЕЊЕСпоредбените податоци за акредитивното работење се во склад со светските трендови за користење на овој инструмент, од една страна, и истовремено се одраз на тековната економска ситуација, од друга страна.
ДЕВИЗНИ ГАРАНЦИИВо текот на 2017 година Банката обезбедуваше гаранциска поддршка на договорените обврски на клиентите во меѓународното работење, како и поддршка на учествата на компаниите на меѓународните тендери со помал интензитет во однос на 2016 година. Како резултат на тоа, во 2017 година има вредносно намалување кај издадените гаранции од 30,6% во однос на претходната година.
ФИНАНСИРАЊЕ НА ИЗВОЗВо извештајниот период Банката продолжи да врши откуп на побарувања од извоз на домашни клиенти извозници, по основ на инструменти во надворешнотрговското работење (форфетирање) и по основ на извозни фактури. Во овој сегмент Банката е присутна уште од 2003 година, а потврда за нејзината посветeност кон јакнење на капацитетите е и членството во Меѓународната асоцијација за форфетирање (International Trade and Forfaiting Association - ITFA) од 2012 година.
0
20
40
60
80
100
0
5
10
15
20
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 454. Бројот на кореспондентски банки е намален во однос на 2016 година како резултат на сè позасилени барања за усогласување со регулативата на ЕУ и САД, особено во делот на спречување перење пари и корупција, што предизвикува значајно зголемување на трошоците за одржување на односите со овие банки и доведува до еднострано раскинување на деловниот однос.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 4746
УПРАВУВАЊЕ СО ЛИКВИДНОСТА
ЕДНА МОЖЕ
Отворањето на дневниот работен простор на Здружението за самохрани старатели „Еднаможе!“ од Скопје е можност за реализација и поддршка на конкретни активности за самоодржливост и креативни економски исплатливи проекти на Здружението. Комерцијална банка ја понуди својата поддршка за ова младо здружение, кое во својата борба за правата на самохраните старатели прави напори за економско закрепнување на членките и реализирање на визијата за рамноправен третман, видливоста на нивните проблеми во општеството, како и борбата за родителските права.
УПРАВУВАЊЕ СО ЛИКВИДНОСТА Во текот на 2017 година Банката оствари оптимално ниво на денарска и девизна ликвидност која овозможуваше непречено извршување на финансиските активности и исполнување на законските обврски и обврските кон комитентите.
БЛАГАЈНИЧКИ ЗАПИСИБанката, во согласност со условите за спроведување на аукциите на благајнички записи на Народната банка на Република Македонија и Политиката за преземање и управување со ликвидносниот ризик, во текот на 2017 година купи благајнички записи во свое име и за своја сметка во вкупен износ од МКД 79.285.000 илјади, што е за 13,6% повеќе споредено со 2016 година.
Просечната состојба на купени благајнички записи во 2017 година изнесува МКД 6.558.483 илјади.
На ден 31.12.2017 година состојбата на запишани благајнички записи во номинална вредност изнесува МКД 6.130.000 илјади.
ДРЖАВНИ ЗАПИСИ Во 2017 година Банката учествуваше на аукциите на државни записи, и во свое име и за своја сметка купи државни записи во денари и во денари со валутна клаузула во износ од МКД 9.675.580 илјади, или 1,7% повеќе споредено со минатата година. Просечната состојба на купени државни записи во 2017 година изнесува МКД 7.251.281 илјади.
На ден 31.12.2017 година состојбата на запишаните државни записи во номинален износ изнесува МКД 8.939.100 илјади.
ПЛАСМАНИ КАЈ ДОМАШНИ И КАЈ СТРАНСКИ БАНКИПросечниот износ на пласирани девизни депозити во 2017 година изнесува ЕУР 245,2 милиони, што е за 4% повеќе од просечниот износ на пласирани девизни депозити во 2016 година (ЕУР 235,8 милиони).
ДЕВИЗЕН ПАЗАРВо 2017 година на девизниот пазар на Банката е остварен вкупен промет во износ од ЕУР 1.584,8 милиони. Споредено со прометот остварен во 2016 година (ЕУР 1.599,7 милиони), бележи намалување за 0,9%.
Во 2017 година се направени вкупно 84.603 заклучници и во однос на 2016 година, кога биле направени вкупно 81.898 заклучници, остварено е зголемување од 2.705 заклучници или за 3,3%.
Учеството на Банката на девизниот пазар во Република Македонија се движеше од 17,67% до 25,50%.
КУПОПРОДАЖБА НА ДЕВИЗИ СО СТРАНСКИ И СО ДОМАШНИ БАНКИВо 2017 година вкупниот промет на тргување со девизи изнесува ЕУР 898,8 милиони, што е за ЕУР 41,7 милиони или за 4,9% повеќе во однос на 2016 година кога прометот изнесуваше ЕУР 857,1 милиони.
0
50
100
150
200
250
0
500
1000
1500
2000
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201748 49
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 5150
ВЛОЖУВАЊА ВО ХАРТИИОД ВРЕДНОСТ
КОНЦЕРТ ВЛАТКО СТЕФАНОВСКИ
Комерцијална банка АД Скопје несебично ги поддржува сите поголеми проекти и концерти на еден од најголемите македонски музички уметници Влатко Стефановски. Влатко Стефановски е добро познат музичар по својата единствена техника и тон на гитара. Како солист Влатко има настапувано со бројни оркестри, како со Симфонискиот оркестар во Лондон, Симфонискиот оркестар на МДР Лајпциг, Филхармонискиот оркестар на Монте Карло, оркестарот од Виена, Симфонискиот оркестар од Софија, Словенечкиот филхармониски оркестар - Љубљана, Студентскиот симфониски оркестар од Скопје и други.
ВЛОЖУВАЊА ВО ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТ ЧУВАНИ ЗА ТРГУВАЊЕВо текот на 2017 година Банката ги зголеми своите вложувања во сопственички и во должнички хартии од вредност наменети за тргување.
На 31.12.2017 година вредноста на сопственичките хартии од вредност наменети за тргување изнесува МКД 381.737 илјади, од кои вложувања во акции МКД 57.177 илјади и вложувања во удели од КБ Публикум инвест – Отворен инвестициски фонд Балансиран и удел во КБ Публикум Инвест – Отворен инвестициски фонд – паричен МКД 324.560 илјади.
На ден 31.12.2017 година вредноста на структурните државни обврзници за денационализација изнесува МКД 81.973 илјади.
РАСПОЛОЖЛИВИ ЗА ПРОДАЖБАНа 31.12.2017 година состојбата на сопственичките хартии од вредност расположливи за продажба изнесува МКД 64.925 илјади, а се состои од влог во акции издадени од домашни и странски финансиски друштва.
На 31.12.2017 година состојбата на долгорочните должнички хартии од вредност издадени од државата расположливи за продажба изнесува МКД 100.850 илјади.
ЧУВАНИ ДО ДОСТАСУВАЊЕ На ден 31.12.2017 година вредноста на обврзниците издадени од Република Македонија што се чуваат до достасување изнесува МКД 1.697.010 илјади и истите се состојат од вложувања во континуирани државни обврзници во денари и со валутна клаузула.
ВЛОЖУВАЊА ВО ПРИДРУЖЕНИ ДРУШТВА И ПОДРУЖНИЦИНа ден 31.12.2017 година Банката има вложување во придруженото друштво КБ Прво пензиско друштво за управување со пензиски фондови АД Скопје во износ од МКД 235.164 илјади и вложување во подружницата КБ Публикум инвест Друштво за управување со инвестициски фондови АД Скопје во износ од МКД 12.738 илјади.
ДРЖАВНИ ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТЗА КОМИТЕНТИБанката во текот на 2017 година на аукциите на државни записи и државни обврзници купи во свое име а за сметка на комитенти, државни хартии од вредност во износ од МКД 5.754.000 илјади, што преставува пораст од МКД 3.671.520 илјади во однос на 2016 година кога биле купени државни хартии од вредност во износ од МКД 2.082.480 илјади.
ТРГУВАЊЕ СО ХАРТИИ ОД ВРЕДНОСТВо извештајниот период прометот на Македонската берза бележи пораст од 57,9% во однос на истиот период минатата година, додека реализираниот промет на Банката изнесува МКД 1.626.612 илјади и истиот бележи пораст од 13,2% во однос на 2016 година. Најголем дел од вкупно остварениот промет на Банката (75%) е реализиран преку класичното тргување, додека остатокот од 24,3% се блок трансакции и 0,7% се должат на тргувањето со акции и удели на државата. Учеството на Банката на пазарот на капитал на 31.12.2017 година изнесува 29,6% во вкупниот број на трансакции и 17,2% во вкупно остварениот промет.
СТАРАТЕЛСКИ АКТИВНОСТИВо согласност со одредбите на Законот за хартии од вредност, заклучно со 31.12.2017 година, Банката има склучено 22 договори за вршење работи на чувар на хартии од вредност со клиенти - нерезиденти, од кои 18 правни и 4 физички лица. Врз основа на овие договори Банката води вкупно 54 портфолија чија пазарна вредност изнесува МКД 1.981.380 илјади и е за 25,9% помала во однос на 2016 година.
Банката во текот на годината извршуваше услуги на Банка чувар на имот за еден доброволен и еден задолжителен пензиски фонд, управувани од едно друштво - клиент на Банката. Во првите три квартали од 2017 година услугите на депозитарна банка беа извршувани за единаесет инвестициски фонда, управувани од три друштва - клиенти на Банката, а во четвртиот квартал едно друштво - клиент на Банката своето работење го префрли заради стратешки определби на групацијата кон која припаѓа, така што Банката продолжи да ја врши оваа услуга за седум инвестициски фонда управувани од две друштва клиенти на Банката.
52 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 53
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 5554
РАБОТЕЊЕ СО НАСЕЛЕНИЕ
СКОПСКИ МАРАТОН
Комерцијална банка учествува на Скопскиот маратон од 2012 година. Повеќе вработени во Комерцијална банка секоја година се учесници на една од трките на Маратонот и постигнуваат солидни резултати кои се поттик за сите кои и во иднина ќе сакаат да го носат логото на Банката и да остварат уште подобри резултати на Скопскиот маратон.
РАБОТЕЊЕ СО НАСЕЛЕНИЕ ДЕПОЗИТИ НА НАСЕЛЕНИЕВкупните депозити на населението во Комерцијална банка АД Скопје, со состојба на 31.12.2017 година, изнесуваат МКД 65.598.401 илјади и споредено со состојбата од 31.12.2016 година, кога изнесуваа МКД 61.468.059 илјади, бележат пораст од 6,7%.
Вкупните депозити на населението во депозитната база на комитенти на Банката учествуваат со 71,9%, додека нивното учество во вкупните извори на средства изнесува 62,6% и претставуваат основа за остварување на депозитната функција на Банката.
Што се однесува до рочната структура на депозитите на население, со состојба 31.12.2017 година, депозитите по видување се застапени со 34%, додека орочените депозити учествуваат со 66%.
КРЕДИТИРАЊЕ НА НАСЕЛЕНИЕВкупната кредитна изложеност кон населението со состојба на 31.12.2017 година изнесува МКД 13.642.451 илјади и споредено со вкупната кредитна изложеност на 31.12.2016 година, кога изнесувала МКД 13.479.124 илјади, бележи пораст од 1,2%.
Во 2017 година се одобрени вкупно 10.260 кредити, во вкупен износ од МКД 3.570.441 илјади, при што бројот на новоодобрени кредити е зголемен за 1,6%, додека износот на истите е намален за 6,4%, споредено со 2016 година.
Табеларниот преглед ја илустрира кредитната активност на Банката во однос на населението по обем, износ и видови кредити (табела бр. 4).
При одобрување на кредитите Банката продолжи со примена на селективен пристап имајќи ја предвид деталната кредитна анализа, квалитетот на обезбедувањето и кредитната историја на клиентите, а со цел минимизирање и навремено идентификување на кредитниот ризик. Свое влијание кон кредитната активност на Банката имаа промоцијата на станбениот кредит со валутна клаузула со конкурентни каматни стапки и промоцијата за одобрување без надомест на готовинскиот кредит со ЕУР клаузула.
ТРАНСАКЦИСКИ ТЕКОВНИ СМЕТКИВо текот на 2017 година се отворени вкупно 16.864 нови трансакциски сметки и се издадени вкупно 41.410 дебитни картички, од кои 10.419 се од програмата на Visa International, а 30.991 од програмата на Mastercard® Worldwide.
Вкупните приливи на трансакциските сметки во овој период изнесуваат МКД 91,5 милијарди, што е за 0,2% повеќе во однос на 2016 година. Приливи по основ на пензии пристигнуваат на вкупно 66.988 трансакциски сметки, што претставува пораст од 0,7% во однос на претходната година. Вкупниот број на фирми кои исплатиле плата на трансакциски сметки во Банката е зголемен за 0,4%. Бројот на трансакциски сметки на кои пристигнуваат приливи по основ на плата изнесува 107.164.
Со состојба 31.12.2017 година, бројот на трансакциски сметки со позитивно салдо бележи пораст од 1,2%, а бројот на трансакциски сметки со дозволено минусно салдо е намален за 7,7%.
Вкупните пласмани на трансакциски сметки како одобрено дозволено пречекорување се намалени за 1,4%, додека искористеноста на дозволеното пречекорување е намалено од 37,9% на 36,8%.
Во овој сегмент од работењето, Банката сè поголем акцент става на развојот на алтернативни можности за користење на средствата од сметките од страна на клиентите. За таа цел постојано се работи на зголемување на обемот и видот на плаќања со трајни налози и зголемување на функционалноста на услугите од електронското и СМС банкарство. Бројот на регистрирани корисници на електронското банкарство е зголемен за 11.272 нови претплати и достигна вкупно 106.704 корисници - физички лица, од кои 31.911 можат да вршат плаќања преку Интернет со користење листа на кодови или со дигитален сертификат. Исто така, заклучно со 31.12.2017 година, доделени се 1.465 претплати за услугата СМС банкарство.
Во текот на 2017 година услугата мобилно банкарство за физички лица – мБанка ја користат 18.213 корисници, 2.402 од нив имаат направено трансакција, со што вкупниот број налози извршен преку мобилното банкарство во извештајниот период е 97.237 налози. Единствено бројот на наплатени трајни налози е намален за 0,8%
0
10
20
30
40
50
60
70
80
0
10
20
30
40
50
60
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201756 57
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 5958
РАБОТЕЊЕ СО ПЛАТЕЖНИ КАРТИЧКИ
МАЛ БИТОЛСКИ МОНМАРТР
Зборот талент доаѓа од старогрчкиот збор „талантон“ што претставувал вредносна мерка од 26 кг сребро, или износот на 20-годишната работа на еден просечен човек. Денес овој збор се толкува како дарба којашто некој ја поседува и ја ползува во својата работа или своето хоби. Талентот кај луѓето се открива уште на мала возраст. Сакајќи да ги поддржи најмалите големи луѓе на светот - децата, Детското ликовно студио „Свети Кирил и Методиј“ од Битола стана организатор на светски познатата манифестација „Мал битолски Монмартр“, колонија која се одржува во Битола уште од 1982 г., во периодот од 23 до 30 мај. На неа учествуваат ликовни таленти од Европа и светот на возраст од 5 до 14 години, а најдобрите дела создадени во разни ликовни техники, се појавуваат на организираната меѓународна изложба.
РАБОТЕЊЕ СО ПЛАТЕЖНИ КАРТИЧКИ Во 2017 година работењето на Банката во оваа област беше во согласност со стратегијата за зацврстување на водечката позиција на банкарскиот пазар во земјата. Така, работењето со платежни картички беше насочено кон натамошно зголемување на прометот со картичките, зголемување на бројот на трансакции по картичка, ширење на мрежата на ПОС терминали, зголемување на бројот на банкомати и зголемување на бројот на корисници на сите видови дебитни и кредитни картички.
ИЗДАВАЊЕ НА КАРТИЧКИЗаклучно со 31.12.2017 вкупниот број на активни картички на Банката изнесува 223.898 и бележи намалување од 17,5%, како резултат на континуираните активности на Банката во насока на оптимизација на портфолиото во доменот на издавање картички.
И покрај намалениот број на активни картички, во 2017 година е остварен пораст од 10,2% на бројот на трансакции, додека нивната вредност е зголемена за 6,2% во однос на 2016 година.Сите показатели укажуваат на успешно работење со платежните картички, како и зацврстување на водечката позиција на Банката во оваа област.
ПРИФАЌАЊЕ НА КАРТИЧКИОд аспект на прифаќање на картичките, заклучно со 31.12.2017 година вкупниот број на продажни места со ПОС терминали изнесува 5.235, а во текот на 2017 година бројот на нови продажни места со ПОС терминали на Банката изнесува 909. Во однос на 2016, вкупниот број на продажни места со ПОС терминали бележи пораст од 0,8%, додека бројот на нови продажни места со ПОС терминали е намален за 2,4%.
Со цел зголемување на ефикасноста на мрежата на терминали, како и нивна правилна искористеност, Банката континуирано врши анализа на бројот на активни продажни места кои вршат трансакции. Просечниот број на активни продажни места во извештајниот период бележи зголемување од 5,7% во однос на 2016 година.
Во текот на извештајниот период работењето на Банката ја одбележаа следните активности: подготовка за воведување апликација за мобилни плаќања со дигитализирана картичка наместо пластична, подготовки за понуда за воведување нов тип на кобрендирана картичка, склучени се нови договори со клиенти за услугата плаќање на рати со дебитни картички и овозможено е плаќање на 24 рати покрај плаќањето на 3, 6 и 12 рати, склучени се нови договори за прифаќање картички на виртуелни ПОС терминали со цел помасовно користење на e-commerce услугата, Банката започна со инсталација на првите unattended терминали на продажните пунктови на ЕВН за плаќање сметки за електрична енергија, организирана наградна игра за сите клиенти на Банката кои се корисници на картички од брендот Mastercard® и мотивациска кампања за сите вработени од Банката.
Банката има развиена мрежа од вкупно 157 инсталирани банкомати.
Во текот на 2017 година се направени вкупно 10.923.127 трансакции во мрежата на Банката, во вредност од МКД 29.100,1 милиони, што претставува пораст од 10,7% на бројот на трансакции и 7,4% на нивната вредност во однос на минатата година.
Во текот на 2017 година е забележан пораст во делот на e-commerce трансакции, и тоа за 44,2% на бројот и за 59,5% на вредноста на трансакции во однос на 2016 година.
0
50.000
100.000
150.000
200.000
250.000
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
7.000.000
8.000.000
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201760 61
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 6362
ПЛАТЕН ПРОМЕТ ВО ЗЕМЈАТА
ХУМАНИТАРЕН ВЕЛЕСЛАЛОМ
Вработените во Комерцијална банка ја искажуваат својата силна определба за поддршка на организации и поединци на кои таа им е потребна со редовно учество во Хуманитарниот аматерски велеслалом во Маврово. Собраните финансиски средства на Хуманитарниот аматерски велеслалом се наменети за различни хуманитарни проекти, за различни категории на социјално загрозени граѓани.
ПЛАТЕН ПРОМЕТ ВО ЗЕМЈАТА Во текот на 2017 година Банката продолжи успешно да ги извршува активностите од доменот на платниот промет во земјата.
Заклучно со 31.12.2017 година во Банката се обработени 12.825.971 трансакции на правни лица и на физички лица.
Во рамки на вкупно обработените трансакции кај правни лица, 4.904.663 се безготовински трансакции, додека 1.090.037 се готовински трансакции. Најголем дел од безготовинските трансакции или 56% се процесирани преку интерен клиринг, 41% се процесирани преку КИБС и 3% се налози процесирани преку МИПС. Во рамките на готовинските трансакции, 89% се уплатни трансакции, додека 11% се исплатни трансакции.
Во рамки на вкупно обработените трансакции кај физички лица, 3.139.718 се безготовински трансакции, додека 3.691.553 се готовински трансакции. Најголем дел од безготовинските трансакции или 88% се процесирани преку интерен клиринг, 11,9% се процесирани преку КИБС и 0,1% се налози процесирани преку МИПС. Во рамките на готовинските трансакции 51% се уплатни трансакции, 48% се исплатни трансакции и 1% се трансакции преку Western union.
Заклучно со 31.12.2017 година Комерцијална банка АД Скопје има отворено вкупно 32.088 денарски сметки на правни лица, што во однос на 2016 година претставува зголемување од 4%.
Во делот на водење на денарските сметки се реализирани 971 писмени барања, додека во делот за девизните сметки се реализирани 224 девизни барања за статусни и други промени на податоци на правните субјекти; проследени се 42.602 решенија за присилна наплата од кои 63% иницирале блокирање на сметките на коминтентите. Решенијата за присилна наплата бележат намалување од 45% како резултат на примена на новиот Закон за извршување и новиот Правилник за формата на налозите, поради што во Банката се доставени помалку решенија за присилна наплата од УЈП и Град Скопје споредено со истиот период од минатата година.
Електронското банкарство како брз, сигурен и поекономичен начин за реализирање на трансакциите во домашниот платен промет, бележи континуиран пораст. Притоа, во 2017 година бројот на корисници - правни лица на електронска банка е зголемен за 17%, додека бројот на трансакции од правни лица е зголемен за 5% во однос на 2016 година.
0
3.000.000
6.000.000
9.000.000
12.000.000
15.000.000
64 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 65
ПАЗАРНО УЧЕСТВО НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ НА БАНКАРСКИОТ ПАЗАР ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА5
66
ПАЗАРНО УЧЕСТВО НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ
НА БАНКАРСКИОТ ПАЗАР ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
5. Извор на податоците е НБРМ, исклучоците се означени во табелата. Податоците се однесуваат на цела година – кумулативно6. Извор:ЕРТС 7. Извор:Македонска берза
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 6968
МАРКЕТИНГ АКТИВНОСТИ
КОНЦЕРТ НАУМ ПЕТРЕСКИ
Комерцијална банка АД Скопје им дава несебична поддршка на македонските уметници. Токму одбележувањето на 30-годишниот јубилеј од опстојување на естрадата на еден од најголемите македонски музички уметници Наум Петрески, беше поддржано од Банката. Јубилејот беше одбележан со голем концерт на кој Наум Петрески го промовираше својот најнов албум наречен „Грло ненапеано“, а многубројната публика имаше можност да ужива и во старите хитови на оваа легенда на народната музика.
МАРКЕТИНГ АКТИВНОСТИ Маркетинг активностите на Банката во 2017 година беа насочени кон подобрување на комуникацијата со целните групи, унапредување на каналите на дистрибуција, континуирано следење на пазарот, нагласување на предностите и бенефитите на производите и услугите кои ги нуди Банката, како и кон привлекување нови клиенти.
Значаен дел од маркетинг активностите на Банката е подготовката и реализацијата на маркетинг истражувачки проекти за прашања кои произлегуваат од секојдневното работење на Банката, но и користење и анализа на резултати од веќе реализирани омнибус истражувања. Како позначајни активности реализирани во овој сегмент од работењето е реализацијата на истражувачки проект кој имаше за цел мерење на задоволството на целните групи од производите и услугите кои ги нуди Банката, спроведен по пат на on-line анкетирање, и реализација на истражувачки проект кој имаше за цел идентификација на потребите на клиентите информациите за производите и услугите и за општествено одговорните активности на Банката да ги добиваат преку социјалните мрежи. Кон крајот на набљудуваниот период беше реализиран и истражувачки проект со цел мерење на задоволството на клиентите од работењето на експозитурите на Банката во Скопје. Во набљудуваниот период беа продолжени и активностите за комуникација со целните групи во насока на претставување на Банката и нејзините производи и услуги. Приоритет имаше комуницирањето на промотивните услови под кои се одобруваа станбениот и потрошувачкиот кредит со евро клаузула, а продолжија и промотивните активности за бесконтактното плаќање со Mastercard® картичките, за Mastercard® SecureCode безбедното плаќање преку Интернет и за Mastercard® Platinum кредитните картички. Се реализираа и промотивни кампањи за наградната игра “Со Mastercard® од Комерцијална банка АД Скопје на УЕФА Супер Купот“, потоа нова кампања за Debit Mastercard® дебитните картички со слоган „Картичка за безброј желби“, дополнителни активности за промоција на Mastercard® Skopje City Mall кредитната картичка, како и неколку продажни акции за поттикнување на обемот на трансакции со Mastercard® и др.
Во текот на годината беше одржан и еднодневен настан „Ден за Вас – Безбедносни предизвици во современиот е-бизнис“
наменет за претставници на клиенти - правни лица на Банката. Во рамки на настанот беше спроведен и краток истражувачки проект кој имаше за цел да го оцени задоволството на присутните клиенти. Притоа, организацијата на настанот е оценета за одлична и професионална, а презентациите за одлично подготвени и одлично изнесени и доста корисни. Банката се претстави и на Саемот за банки и финансиски институции кој за прв пат се одржа во трговскиот центар Skopje City Mall во организација на порталот bankarstvo.mk.
Заради навремено и точно информирање на комитентите, акционерите и пошироката јавност, редовно се ажурираа податоците кои се објавуваат на електронските медиуми и печатените материјали на Банката. Банкоматите на Банката, како еден од најважните дистрибутивни канали, беа користени и за пропагандни цели, односно на нивните монитори беа емитувани рекламни пораки од маркетинг кампањите.
Банката традиционално поддржува одбрани проекти од областа на културата, уметноста и спортот кои долгорочно имаат позитивен ефект на заедницата и на имиџот на Банката, притоа водејќи сметка за максимизирање на односот на вложувањата и добиените ефекти од сите одобрени спонзорства.
Како општествено одговорна компанија, Банката се вклучува со парична помош и давање техничка поддршка во реализацијата на бројни хуманитарни проекти и здруженија со цел подигање на целокупната јавна свест за многубројните проблеми со кои во секојдневниот живот се сретнуваат нашите граѓани. Во таа насока е и континуираната соработка која Банката ја остварува со Црвениот крст на Република Македонија со вклучување во реализација на проектот „Подобра социјализација на деца и младинци“, но и соработката со други здруженија на граѓани од хуманитарен карактер.
Досегашните реализирани активности имаат силно позитивно влијание на корпоративната култура на Банката и на свесноста на вработените за општествената одговорност, а исто така и позитивно влијаат на угледот на Банката. Комерцијална банка е цврсто определена и во наредниот период да продолжи со активната политика на донации и помош на поединци и институции на коишто им е потребен таков вид поддршка.
70 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 71
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 7372
ИНФОРМАТИЧКО - КОМУНИКАЦИСКА ТЕХНОЛОГИЈА
НАГРАДА „НОВИТЕ“
Од мноштвото дефиниции за уметноста, ја издвојуваме онаа на италијанскиот поет и писател Еуџение Монтале во која се вели дека под уметничко дело се подразбира секој израз што е конкретизиран во некој предмет којшто предизвикува естетско задоволство и што е намерно изработен за таа цел. И така е од кога постои веков и светов. Меѓутоа, на овие џинови кои создаваат еден можен свет, секогаш им треба помош и мотивација. Низ историјата тоа биле мецените, а денес тоа се високоосвестените корпорации и издавачки куќи кои им излегуваат во пресрет на ваквите креатори и тоа постојано и несебично. Со нивна помош уметниците можат слободно да и се посветат на својата активност, а публиката да ужива во нивните дела.
ИНФОРМАТИЧКО - КОМУНИКАЦИСКА ТЕХНОЛОГИЈА Во областа на информатичко-комуникациската технологија, во 2017 година се реализирани повеќе активности, од кои како позначајни се издвојуваат:
- Во делот на BI системот се направени промени во сетот обрасци за адекватноста на капиталот, прегледите за економската вредност, извештајот за сеопфатна добивка и измена во консолидираните белешки, како и симулации и прилагодувања во модулот за кредитен ризик CRIS;- Направени се тестирања и анализи во рамки на третата фаза од проектот за Upgrade на ASEBA TEZAURI DWH решението;- Изработени се посебни веб-апликации: Водич за мБанка за физички лица, Водич за Интернет банка за физички лица и Водич за Интернет банка за правни лица, како и апликација за on-line поднесување на барање за отворање трансакциска сметка и издавање дебитна картичка за физички лица;- Во мБанката за физички лица се имплементирани: налог за уплата на девизна картичка, нотификации за носителите на деловната картичка и нотификации за приливи и одливи на сметките каде што корисникот е законски застапник;- Започнат е развој на мБанка за правни лица;- Во Интернет банката се направени следните функционалности: измени во политиката за потпишување по тип на налог, по групи на корисници и според приоритет на потписник, пренос во девизи на сопствена сметка во друга банка за правни лица, потпишување со токени преку други пребарувачи, одложена активација на одеднаш земени повеќе листи со кодови и нарачка на листа на кодови за испорака на адреса по пошта;- Согласно измените на Одлуката за задолжителна резерва и започнувањето со работа на новиот канал за прекугранични плаќања ТАРГЕТ2, направени се суштински измени во апликативните решенија на Банката;- Реализиран е проектот за воведување на Национална референтна каматна стапка при што се направени
измени на сите апликативни решенија за утврдување, формирање и евиденција на каматни стапки (НРС + каматна маржа) и автоматизирање на процесот на промена на редовната каматна стапка во зависност од промената на референтната стапка;- Како поддршка на работењето на повеќе организациони единици во Банката, направени се дополнувања и измени на софтверските решенија; - Реализирани се следните активности во делот на ИТ инфраструктурата: надградба на инфраструктурата за виртуелизација во Примарниот Компјутерски центар; замена на застарена компјутерска опрема од системот за бекап и архивирање; миграција на софтверско решение за Депозитарна банка и Банка чувар на имот на нова софтверска и хардверска платформа; наградба на системот за следење на ревизорски траги на нова верзија; имплементација на решение за инвентар, мониторирање, алертирање и управување со ИКТ инфраструктурата; надградба на корпоративниот систем за IP телефонија на понова верзија; имплементација на заштита од DDoS напади и надградба на системот за автоматско архивирање на е-mail-ови на понова верзија; имплементација на решение за откривање на можни злоупотреби со користење на т.н. skimming уреди на банкомати на Банката и надградба на системот за антивирусна заштита; имплементиран е систем за следење возила за превоз на готовина; изработен е систем за обезбедување на бесплатно користење на WiFi мрежа на локации низ Банката; надградба на системот за персонализација на платежни картички за издавање Mastercard® картички на најсовремената M/Chip Advance платформа за заштита од злоупотреби; набавка на современи банкомати и POS терминали со можности за бесконтактни трансакции, наплата на рати, прифаќање на Diners картички и плаќање кај буџетски корисници и др.
74 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 75
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 7776
ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИ
КАМЕРЕН ОРКЕСТАР „СКОПСКИ СОЛИСТИ“
Под диригентската палка на Васил Атанасов, камерниот оркестар „Скопски солисти“ создава прекрасни изведби во текот на годините. Комерцијална банка од 2006 година, традиционално ја дава својата поддршка на овој оркестар кој изведува дела од Јохан Себастијан Бах, Хендл, Моцарт, Хајдн. Би ги издвоиле прекрасните Божиќни концерти на овој камерен оркестар, како и гала-концертите. Еден од нив беше одржан во 2017 година, како солист настапи националниот уметник и амбасадор на УНЕСКО, баритонот Борис Трајанов, а целиот концерт го водеше познатиот маестро Андреј Андреев од Бугарија.
ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИКомерцијална банка АД Скопје, како современа, независна и пазарно ориентирана компанија, посветува значајно внимание на своите човечки ресурси, третирајќи ги како значаен фактор преку кој се определува конкурентноста на компаниите. Потенцирањето на улогата на човечките ресурси и истовремено инвестирање во истите позитивно влијае на финансиските перформанси на Банката.
Политиката на Банката во поглед на човечките ресурси вклучува планирање, селекција и прием на нови работници, нивно воведување и прилагодување на работа, мотивирање, наградување, процена на перформансите на вработените, нивно континуирано стручно оспособување и усовршување, овозможување персонален развој и развој на кариера, нивно унапредување итн.
Бројот на вработени со состојба 31.12.2017 година изнесува 1.041.
Квалификационата структура на вработените, анализирана во последните години, забележува пораст на учеството на високообразовниот кадар.
Процесот на едукација на вработените во Банката вклучува континуирано следење на потребите за соодветни обуки и нивно организирање. Се организираат интерни и екстерни обуки, но и посета на семинари, советувања, курсеви во земјата и во странство. Во 2017 година на стручно оспособување во земјата и во странство се испратени 211 вработени. Согласно потребите на тековното работење, вработените присуствувале на интерни обуки на разни теми, како што се: благајничко работење, канцелариско и архивско работење, продажба на Mastercard® картички за физички лица, јакнење на тимските капацитети, безбедносна обука, Етички кодекс за вработени, анализа на кредитни барања за правни лица и др. Исто така 13 менаџери од Скопје присуствувале на team building за менаџментот на Банката, биле одржани и редовни интерни обуки за новините во тековното работење и други области од банкарското работење. Пракса во Банката посетиле 200 практиканти, од кои 87 студенти во Скопје, а 113 во филијали и експозитури низ Републиката.
Следењето на законските прописи и новини во работењето, новите достигнувања од областа на бизнисот, економијата и
банкарството, се остварува преку набавка на стручни списанија, публикации и литература од земјата и странство која е достапна за сите вработени во Библиотеката на Банката.
78 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 79
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 8180
КОРПОРАТИВНА ОПШТЕСТВЕНА ОДГОВОРНОСТ
ЦРВЕН КРСТ
Кога вечерта на 24 јуни 1859 г., Анри Динан стигнал во малото место Солферино бил сведок на настан кој ќе стане поттик за создавање на првата организација од таков тип во историјатана човештвото: Црвениот крст. Шокиран од стравотниот исход на битката и непостоењето медицинска грижа за ранетите, Динан го организирал локалното население да им помогне наунесреќените без притоа да прават каква било дискриминација. Подоцна во Женева, Швајцарија ќе биде потпишана „Женевската конвенција“ од која ќе се роди Црвениот крст и Црвената полумесечина чија мисија е да го штитат човечкиот живот и здравје, да обезбедат почитување на човекот и да го оневозможат или олеснат човечкото страдање, без каква било дискриминација заснована на националност, раса, религија, класна припадност и политичко мислење.
КОРПОРАТИВНА ОПШТЕСТВЕНА ОДГОВОРНОСТ Во текот на 2017 година Комерцијална банка АД Скопје, преку своето Координативно тело за општествена одговорност продолжи со активностите за инвестирање во заедницата и успеа да го зголеми нивото на свесност за корпоративната општествена одговорност преку реализирање на конкретни проекти, поттикнување на интерни процеси за општествено одговорни практики и континуирана едукација и вклученост на вработените во волонтерски активности на Банката.
Врз основа на анализа на досегашните активности, како и процени за идните потреби на заедницата, Банката го продолжи своето работење според донесената Стратегија за корпоративна општествена одговорност за периодот 2017-2021 година.
СЛЕДЕЊЕ НА ПОТРЕБИТЕ НА ПАЗАРОТ Следењето на потребите на пазарот во текот на 2017 година беше фокусирано на потребите на клиентите и на заинтересираните страни од квалитетна услуга и нови производи. Акцентот на делување на Банката во овој сегмент беше едукација на потрошувачите за користење на производите на Банката, следење на задоволството на клиентите од услугите и производите, како и отвореноста за информации.
ГРИЖА ЗА ВРАБОТЕНИТЕ КАКО ПРИОРИТЕТГрижата за вработените беше фокусирана кон обука и доусовршување на вработените со цел постигнување повисок степен на стручност и интегритет, а исто така Банката посвети значајно внимание и на безбедноста при работа, почитувањето на интерните политики и кодекси од страна на вработените, мотивацијата и др.
КОРПОРАТИВНО ВОЛОНТЕРСТВОСледејќи ги општествено-социјалните и економските состојби во заедницата и ценејќи ја потребата за социјална интеграција на одредени општествени групи, како и посветеноста на борбата против сиромаштијата, вработените и менаџментот на Банката организираа активности, донации и спонзорства на локално и на национално ниво во соработка со невладините организации и локалните институции. Во текот на 2017 година започната е соработка преку донација на Националната галерија, донации во Дневниот центар за згрижување на лица со церебрална
парализа, продолжена е соработката со Центaрот за едукација на деца на улица од Шуто Оризари, отворање на штедни книшки Отворено детско штедење „Верверички“ за сите деца родени на 31 октомври, продолжување на соработката со Црвениот крст на Република Македонија на проектот „Подобра социјализација на децата и младите со посебни потреби“, продолжување на соработката со невладината организација „Хера“ и проектот „Семеен центар за жртви на насилство“ и младинските центри „Сакам да знам“, вклученост на вработените во акцијата „Сподели среќа“ со новогодишни пакетчиња. Во соработка со Македонската платформа против сиромаштијата (МППС) и НО „Хуманост” вработените и менаџментот со донација се приклучија кон одбележување на светскиот ден за борба против сиромаштијата и Банката, исто така, започна соработка со Здружението за самохрани старатели „Една може!“ и ја понуди својата поддршка за реализирање на визијата за рамноправен третман, видливоста на нивните проблеми во општеството, како и борбата за родителските права. Заедно со ова здружение беше организиран продажен настан насловен: ,,Рециклирање, повторна употреба и креативна употреба“ преку кој донираните парчиња гардероба самохраните мајки ги претворија во модерни креации. На овој начин Банката и Здружението сакаат да го зголемат нивото на свест за рециклирањето како еден од начините за заштеда на финансиски средства и заштита на природата.
ЕТИЧКО УПРАВУВАЊЕ - ЕДУКАЦИЈАЕтичкото управување во текот на годината беше фокусирано кон соработка со квалитетни деловни партнери кои споделуваат општествено одговорни практики и кон подобрување на структурата и лојалноста на клиентите, што како дел од целите на Координативното тело за општествена одговорност се реализираше преку едукација и соработка со високообразовните институции, како и со основните и средните училишта.
Тимската работа и континуираните интерни обуки за вработените со цел поттикнување на свеста и одговорноста кај вработените за општествените проблеми, како во процесот на работа така и во донаторските акции, придонесоа за успешна реализација на работните планови и општествено одговорни активности. Банката од своја страна, пак, и во 2017 година ги награди најдобрите шалтерски работници, а по повод Светскиот ден на штедењето 31 Октомври, Комерцијална банка АД Скопје традиционално секоја година им доделува јубилејни награди на вработените кои имаат непрекинат стаж од 15 и 30 години во Банката.
ЗАШТИТА НА ЖИВОТНАТА СРЕДИНАВо Кредитната политика на Банката е предвидена политика за заштита на животната средина, врз основа на која Банката го утврдува степенот на еколошки ризик. Комерцијална банка соработува со организации кои преку своите дејности се грижат за здрава животна средина и ги исполнуваат европските и светските стандарди за заштита на околината при набавка на производите и услугите.
И во периодот кој следува Банката ќе работи во насока на подобрување на квалитетот на животот во општеството за сите негови членови преку споделување на вредностите и верувањата во подобра иднина заедно со клиентите, вработените и сите заинтересирани субјекти, а во согласност со целите и приоритетите дефинирани во Стратегијата за општествена одговорност за периодот 2017 - 2021 година. Со цел реализација на заложбите за здрава животна средина, Банката обезбеди брендирани велосипеди за вработените во текот на работното време.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201782 83
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 8584
ИЗВЕШТАЈ НА НЕЗАВИСНИОТ РЕВИЗОР И ПОСЕБНИ ФИНАНСИСКИ
ИЗВЕШТАИ ЗА ГОДИНАТА ШТО ЗАВРШУВА НА
31 ДЕКЕМВРИ 2017 ГОДИНА
ИЗВЕШТАЈ НА НЕЗАВИСНИОТ РЕВИЗОР
РЕВИДИРАНИ ПОСЕБНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ
ПОСЕБЕН БИЛАНС НА УСПЕХПОСЕБЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА СЕОПФАТНА ДОБИВКАПОСЕБЕН БИЛАНС НА СОСТОЈБАПОСЕБЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ПРОМЕНИТЕ ВО КАПИТАЛОТ И РЕЗЕРВИТЕПОСЕБЕН ИЗВЕШТАЈ ЗА ПАРИЧНИОТ ТЕКБЕЛЕШКИ КОН ПОСЕБНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ
86
888990919597
СОДРЖИНА:
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201786 87
3
1 2017 31 2017
2017 20163,562,264 3,636,386(492,595) (558,217)
/( ) 6 3,069,669 3,078,169
1,125,996 1,111,945(300,335) (247,666)
/( ) 7 825,661 864,279
) 8 22,940 14,567
9 - -/( ) 10 119,460 133,305
11 1,072,987 552,12524 55,128 43,625
,12 (2,381,267) (1,753,469)
,13 (102,456) (347,853)14 (865,625) (844,457)15 (178,845) (185,022)16 (725,207) (682,907)24 - -
/( ) 912,445 872,362
17 (91,864) (92,973)/( )
820,581 779,389
/( )* - -
/( ) 820,581 779,389
/( ) ,*:
- -- -
41 ( ) 360 342
( ) 360 342
*
.
4
1 2017 31 2017
2017 2016/( ) 820,581 779,389
/( ) ( ) - -
-3,600 6,171
- /( ), - -
- - - - ,
- -
-- -
- /( ),
- -
- - -
/( )24 - -
/( ) - -/( )
17 - -/( )
3,600 6,171/( ) 824,181 785,560
/( ) ,*:
- - - -
*
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201788 89
6
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-
- -
*- )
- -
- - -
- --
-
-
- -
-
- -
- - -
1
201
6 (
)2,
279,
067
771,
527
--
--
--
-45
5,81
3-
6,01
2,73
552
5,10
8-
-10
,044
,250
- 10
,044
,250
1
201
6 (
),2,
279,
067
771,
527
--
--
--
-45
5,81
3-
6,01
2,73
552
5,10
8-
-10
,044
,250
- 10
,044
,250
/()
/()
--
--
--
--
--
--
779,
389
--
779,
389
-77
9,38
9/(
)
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-6,
171
--
--
--
--
-6,
171
-6,
171
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
-6,
171
--
--
--
--
6,17
1-
6,17
1/(
)-
--
--
6,17
1-
--
--
-77
9,38
9-
-78
5,56
0-
785,
560
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201790 91
7
()
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-
- -
*- )
- -
- - -
- --
-
-
- -
-
- -
- - -
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-24
0,22
5(2
40,2
25)
--
--
--
--
--
--
--
--
-(2
84,8
83)
--
(284
,883
)(2
84,8
83)
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
,
--
--
--
--
--
-24
0,22
5(5
25,1
08)
--
(284
,883
)(2
84,8
83)
31
201
6)/
1 2
017
()
2,27
9,06
777
1,52
7-
--
6,17
1-
--
455,
813
-6,
252,
960
779,
389
--
10,5
44,9
27-
10,5
44,9
27
8
()
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-
- -
*- )
- -
-- -
--
-
- -
-
- -
- - -
31
201
6 (
)/ 1
201
7 (
)2,
279,
067
771,
527
--
-6,
171
--
-45
5,81
3-
6,25
2,96
077
9,38
9-
-10
,544
,927
-10
,544
,927
/()
/()
--
--
--
--
--
--
820,
581
--
820,
581
-82
0,58
1/(
)
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-3,
600
--
--
--
--
-3,
600
-3,
600
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
-3,
600
--
--
--
--
-3,
600
-3,
600
/()
--
--
-3,
600
--
--
--
820
,581
--
824,
181
-82
4,18
1
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201792 93
9
()
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-
- -
*- )
- -
-- -
--
-
- -
-
- -
- - -
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-43
7,52
9(4
37,5
29)
--
--
--
--
--
--
--
--
-(3
41,8
60)
--
(341
,860
)-
(341
,860
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
,
--
--
--
--
--
-43
7,52
9(7
79,3
89)
--
(341
,860
)-
(341
,860
)
820,
581
31
2017
)2,
279,
067
771,
527
--
-9,
771
--
-45
5,81
3-
6,69
0,48
9-
-11
,027
,248
-11
,027
,248
10
1 2017 31 2017
2017 2016
/( ) 912,445 872,362:
,*
:15/28 12,724 13,65315/29 166,121 171,369
:- -
11 (4,229) (107)
11 (672,045) (101,265):
- -16 - -
16 - 9096 (3,562,264) (3,636,386)6 492,595 558,2178 (22,940) (14,567)
, 124,715,201 3,622,647
(2,333,934) (1,869,178), -
13 102,456 347,853- -
38 256,406 187,18738 (175,132) (222,211)11 (5,793) (5,090)
/( ) (55,128) (43,625)(2,883) (2,464)
3,577,228 3,714,303(524,517) (593,339)
2,876,311 3,000,268)/ :
(38,986) (25,534)- -
4,188,690 (1,436,960)(2,434,822) 592,685
- -360,684 407,89969,396 (171,230)
- -(796,915) (95,128)
- -31 (268) -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201794 95
11
( ) 1 2017 31 2017
2017 2016/( ) :
- -- -
(168,719) 189,9484,124,228 3,416,652
82,871 88,916- -
8,262,470 5,967,516)/ (123,408) (103,071)
8,139,062 5,864,445
) (10,865,924) (9,519,752)7,192,951 9,658,194
) - -
- -) (13,765) (11,033)
- -) (63,766) (78,462)
4,271 221) (268) -
- -) - -
41,590 28,811(3,704,911) 77,979
) - -- -
) (1,037,898) (2,345,026)625,199 1,830,720
) - -- -
- -) - -
- -) (341,860) (284,883)
) - -- -
(754,559) (799,189)
18 71 (70)
- /( )3,679,663 5,143,165
1 28,565,940 23,422,775 31 18 32,245,603 28,565,940
*
31 2017
12
1
22.12.22.3
2.3.1 2.3.2 (
2.3.3 2.3.4 2.4
345
6 ( )7 ( )89
10 ( )1112 ,13 ,14151617
181920 ,
2122.1 22.2
23242526272829 3031
,3233
2134.1 34.2
3536373830393140
41424344454647
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201796 97
31 2017
13
1.
)
(„ “) ,. . .3, 1000 .
.
,. :
- ;- ,
;- ( , ,
, );- ;- , ;- ;- , ;- , ;- ;- ;- ;- ;- ;- ;- ;- ;- .
. ,
-10, :
KMB ( ) MKKMBS101019
31 2017 27 2018 .
31 2017
14
1. ( )
)
(„ “ .28/04, 84/05, 25/07, 87/08, 42/10, 48/10, 24/11,166/12, 70/13, 119/13, 120/13, 187/13, 38/14, 41/14,138/14, 88/15, 192/15, 6/16, 30/16 61/16),
(„ “ . 67/07, 90/09, 67/10, 26/13, 15/15, 153/15 190/16), (
„ “),
( „ “) („ “ . 169/10, 165/12,50/13 110/13) („ “ . 169/10,152/11, 54/12 166/13), .
, è
,
(„ “ 83/2017), 01.01.2018 .
.
.
.
,
.
,,
,.
..
.
- .
, 1. ).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 201798 99
31 2017
15
1. ( )
) ( )
( )
1. ) .
.
.
)
, 1. ).
,.
.
, ,.
, ( ,
), .
,.
, ,.
.
. -
.
31 2017
16
1. ( )
) ( )
, .
.,
.
.
31 2017 2016 ( ) ( ) :
2017 2016
1 61.49 61.481 51.27 58.33
(i)
,.
(ii)
,
..
, .
(iii)
.
,.
(iv)
,,
,.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017100 101
31 2017
17
1. ( )
) ( )
( )
(v)
, ,.
.
, .
,. :
,
; ,.
, ,,
,.
: (),
( ,) (
, ,).
,, ,
3 .
.
.,
.
. ,, .
,.
31 2017
18
1. ( )
) ( )
( )
,.
, , ,.
.
,,
.
, è
,.
,
.
,.
,,
,.
.
. ,,
.
.
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017102 103
31 2017
19
1. ( )
) ( )
, ,
.,
.
.
()
,, ,
,
,.
,.
.
.,
.
.,
..
-
, . ,
.
31 2017
20
1. ( )
) ( )
.,
, .,
.
,
31 2017 31 2016 , :
0% 5% 5.1% 20%
20.1% 45% 45.1% 70% 70.1% 100%
), :
- ( ), ,
.
,;
-,
, 90 .
,
,,
;
- ,.
;
-, ,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017104 105
31 2017
21
1. ( )
) ( )
,.
20% , .
,.
,,
..
, - , - .
:
• , , ,;
• , ( :
, , ,, , , ,
);
•.
31 2017
22
1. ( )
) ( )
. ,, ,
.
,.
.,
.
.
,.
,.
..
. è
.
:
404-20
,.
.
.
,.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017106 107
31 2017
23
1. ( )
) ( )
,, .
. 5 .
.,
,.
., .
, ,. ,
,.
..
. ,
.
.
,,
( ).
31 2017
24
1. ( )
) ( )
, ,
( ).,
,.
.
,
(„ “ .50/13) 20%
.
,.
20% .
.
,
().
, ,.
..
,.
()
.
,.
,.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017108 109
31 2017
25
1. ( )
) ( )
i)
., .
.
. :, ,
, ..
(ii)
. : ,, (
, ) ( ).
(iii)
.
19 .
..
.
, ,.
31 2017
26
1. ( )
) ( )
,,
..
:
• ();
• ( );
• ,• ,• / .
.,
.
5% -
., .
, ,,
.
,,
.
, .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017110 111
31 2017
27
1. ( )
) ( )
,
.
– .
. ,
, ( ) –
.
,
.
.,
.
, 10% .
,
.
.
,
.
.
.
.
31 2017
28
1. ( )
) ( )
.
.
)
:
..
. ,
,.
, ,, .
,,
.
,,
.
, . ,
.
,.
,
, ,.
,.
.
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017112 113
31 2017
29
1. ( )
) ( )
.
, ,.
. ,
, .
) ,
31 2017 , .
)
, ,, .
31 2017
30
2.
,, , ,
. ,. ,
,.
,.
, ,,
.
.
,.
.
.
: , , (,
) .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017114 115
31 2017
31
2. ( )
2.1
,
.,
.. ,
,, .
2.1.1
.
:- –
,;
- –
.
,,
.
. –
.
2.1.2
,, , ,
, , .
.
, ,
.,
.,
., - , )
., ,
,
. : 100% ,
.
31 2017
32
2. ( )
2.1 ( )
2.1.2
:
) :- ;- ;- ;- ;- ;- ;- , :
,;
) :- ;- ;- ;- , :
,.
2.1.3
.
.
,,
.
(score), ,,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017116 117
31 2017
33
2. ( )
2.1 ( )
2.1.3 ( )
( )
,.
.
, ,.
2.1.4
score
, score .
31
201
7
34
2. (
)2.
1 (
)2.
1.
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
I.
,
5,85
04,
375
50,5
96,1
2350
,997
,347
--
--
1,82
43,
873
29,6
5133
,510
269,
642
266,
900
5,61
9,50
54,
753,
156
56,5
22,5
9456
,059
,161
--
37,5
10,8
0838
,362
,886
--
--
1,82
43,
873
2,97
52,
695
154,
515
206,
117
4,69
4,11
94,
421,
317
42,3
64,2
4142
,996
,889
--
4,30
6,02
33,
469,
913
--
--
--
5,36
54,
329
1,60
11,
113
816,
538
259,
703
5,12
9,52
53,
735,
058
5,85
04,
375
884,
606
883,
357
--
--
--
1,01
81,
278
287
1441
,032
30,6
8793
2,79
391
9,71
1
--
1,73
0,30
21,
610,
265
--
--
--
2,12
42,
877
49,9
851,
113
48,9
5419
,625
1,83
1,36
61,
633,
880
--
6,16
4,38
36,
670,
925
--
--
--
18,1
6922
,331
63,2
5458
,543
18,8
6221
,824
6,26
4,66
86,
773,
623
)(1
,615
)(1
,207
)(7
,390
,162
)(7
,893
,051
)-
--
-(6
4)(1
36)
(20,
117)
(24,
593)
(87,
177)
(62,
180)
(183
,396
)(1
12,5
78)
(7,6
82,5
31)
(8,0
93,7
44)
,
4,23
53,
167
43,2
05,9
6143
,104
,296
--
--
1,76
03,
738
9,53
48,
916
182,
464
204,
721
5,43
6,10
94,
640,
579
48,8
40,0
6347
,965
,417
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
-
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017118 119
31
201
7
35
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
II. 3
0 -
-10
1,90
221
4,54
4-
--
--
-1,
065
2,41
96
61,
073,
994
1,49
8,83
11,
176,
967
1,71
5,80
0
--
101,
902
214,
544
--
--
--
1,06
52,
419
66
1,07
3,99
41,
498,
831
1,17
6,96
71,
715,
800
--
-45
0-
--
--
--
--
--
-45
0
5,83
0,28
310
,081
,091
2,24
5,01
12,
178,
411
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
87,4
6522
,632
,704
2,56
52,
274
1,06
4,54
933
2,83
89,
352,
563
7,95
7,35
756
,220
,860
50,2
34,6
34
5,83
0,28
310
,081
,091
2,24
5,01
12,
178,
862
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
87,4
6522
,632
,704
2,56
52,
274
1,06
4,54
933
2,83
89,
352,
563
7,95
7,35
756
,220
,860
50,2
35,0
84
5,83
6,13
310
,085
,466
52,9
43,0
3653
,390
,753
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
89,2
8922
,636
,577
33,2
8138
,202
1,33
4,19
859
9,74
516
,046
,061
14,2
09,3
4411
3,92
0,42
210
8,01
0,04
6
)(1
,615
)(1
,207
)(7
,390
,162
)(7
,893
,051
)-
--
-(6
4)(1
36)
(20,
117)
(24,
593)
(87,
177)
(62,
180)
(183
,396
)(1
12,5
78)
(7,6
82,5
31)
(8,0
93,7
44)
5,83
4,51
810
,084
,259
45,5
52,8
7445
,497
,703
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
89,2
2522
,636
,441
13,1
6313
,609
1,24
7,02
053
7,56
515
,862
,666
14,0
96,7
6610
6,23
7,89
199
,916
,301
31
201
7
36
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
201
7 2
016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
201
7 2
016
( )-
-1,
119,
180
1,22
3,32
3-
--
-18
9,73
614
7,57
043
,864
54,1
7744
2,81
820
8,17
01,
795,
599
1,63
3,23
9-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-17
--
--
--
-69
454
124,
329
247,
374
125,
041
247,
428
--
--
--
--
--
--
--
--
(-
-61
,142
61,1
33-
--
--
-34
834
8-
-61
,491
61,4
81)
--
11
--
--
--
--
--
11
(,
)-
-17
,433
,672
17,2
92,6
67-
--
--
16,7
8813
,317
999,
698
1,22
5,64
318
,450
,159
18,5
31,6
27-
-34
,731
,604
34,2
89,9
54-
--
--
-23
,989
39,7
385,
932,
847
6,56
6,82
440
,688
,440
40,8
96,5
16-
-15
,140
,210
13,6
78,5
22-
--
--
-12
,428
14,5
453,
399,
721
3,60
5,38
318
,552
,359
17,2
98,4
50-
-88
7,26
695
2,92
8-
--
--
-36
444
249
2,56
716
8,76
81,
380,
197
1,12
2,13
8
--
69,3
73,0
9267
,498
,528
--
--
189,
736
147,
570
98,4
7712
2,62
111
,391
,981
12,0
22,1
6281
,053
,285
79,7
90,8
81
( )-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
(-
--
--
--
--
--
--
--
-)
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(,
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017120 121
31
201
7
37
2. (
)2.
1 (
)2.
1.
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
--
112
2,15
41,
870
1,93
4-
--
-78
315
34-
2,30
7,09
251
,927
2,30
9,07
617
6,32
9,
--
928,
358
1,09
7,05
6-
--
--
-56
75-
-15
,034
40,2
0794
3,44
71,
137,
338
--
530,
888
314,
769
--
--
--
521
-1
7,99
789
,911
538,
890
404,
703
--
2,45
1,00
73,
690,
955
--
--
--
7211
824
316
5,14
519
2,27
42,
616,
248
3,88
3,35
0
--
704,
980
744,
162
--
--
--
8521
316
668
320,
180
332,
451
1,02
5,41
11,
076,
894
,
,
,
--
1,87
2,33
71,
698,
942
--
--
--
113
4356
183,
384
125,
848
92,0
641,
998,
354
1,97
4,43
3
,,
--
2,59
4,37
32,
954,
853
--
--
--
189
407
27,2
765
892,
648
771,
098
3,51
4,48
63,
726,
363
--
551,
436
516,
201
--
--
--
1,31
11,
355
6,13
212
137,
981
103,
290
696,
860
620,
859
,,
--
1,32
9,38
31,
021,
996
--
--
--
1,16
21,
138
61,4
99-
515,
820
442,
214
1,90
7,86
51,
465,
348
,,
--
179,
592
280,
622
--
--
--
6769
--
30,5
7842
,852
210,
238
323,
544
--
3,74
1,76
13,
484,
114
--
--
--
2,27
074
931
421
64,
065,
218
4,29
8,26
77,
809,
564
7,78
3,34
6
31
201
7
38
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
,
--
8,95
6,01
79,
207,
420
--
--
--
1,39
81,
582
153,
136
13,1
113,
147,
270
3,54
9,77
212
,257
,821
12,7
71,8
85
--
816,
426
726,
585
--
--
--
387
268
1,25
112
068
4,73
278
3,96
81,
502,
796
1,51
0,94
1
--
621,
101
586,
767
--
--
--
107
8728
883
226
,224
6,24
464
7,72
059
3,93
0
--
400,
341
442,
612
--
--
--
355
391
1,00
111
134,
776
87,8
1253
6,47
353
0,82
6
5,83
4,51
810
,084
,259
46,7
9316
,061
63,0
5463
,054
--
26,9
89,2
2522
,636
,440
3,08
02,
985
13,1
5612
,575
17,7
9617
,397
32,9
67,6
2332
,832
,772
--
1,58
9,66
991
5,87
3-
--
--
-31
943
621
37,5
1523
,676
1,62
7,65
193
9,57
9,
--
1,08
3,35
565
7,61
0-
--
--
-11
411
81,
241
2112
0,31
216
1,44
11,
205,
021
819,
190
--
300,
119
365,
686
--
--
--
8812
21,
026
1,14
413
6,40
472
,706
437,
636
439,
659
,
--
1,57
3,21
01,
519,
833
8,77
4,46
53,
610,
242
1,89
9,03
53,
374,
729
--
112
7516
161
2,64
42,
644
12,2
49,6
268,
507,
584
--
386,
558
438,
422
--
--
--
257
127
3,77
11,
525
390,
355
439,
981
--
1,10
7,24
31,
065,
035
--
--
--
143
138
--
24,0
8924
,750
1,13
1,47
61,
089,
922
,-
-30
0,42
135
8,61
7-
--
--
-89
124
313
49,2
2342
,022
349,
736
400,
776
--
239,
490
164,
066
--
--
--
7570
658
622
6,57
85,
465
246,
801
170,
223
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017122 123
31
201
7
39
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
13,1
94,4
8913
,067
,431
--
--
--
1,58
73,
036
425,
102
325,
305
2,88
4,02
32,
857,
076
16,5
05,2
0116
,252
,849
--
53,5
2639
,858
--
--
--
163
9655
4,05
912
3,76
93,
714
611,
517
43,6
805,
834,
518
10,0
84,2
5945
,552
,874
45,4
97,7
038,
839,
390
3,67
5,23
01,
899,
035
3,37
4,72
926
,989
,225
22,
636,
440
13,1
6313
,609
1,24
7,02
053
7,56
515
,862
,666
14,0
96,7
6610
6,23
7,89
199
,916
,301
31
201
7
40
2. (
)2.
1 (
)2.
1.
201
720
1620
1720
1620
1720
1620
1720
1620
1720
1620
1720
1620
1720
1620
1720
1620
1720
16
49,3
99 4
,599
,200
45,5
52,8
7345
,375
,549
8,83
7,52
03,
673,
296
1,89
9,03
53,
374,
729
12,9
88,7
3410
,507
,315
12,4
6912
,490
1,24
6,98
653
7,56
513
,550
,191
14,0
39,7
2784
,137
,207
82,1
19,8
71
3,35
4,63
73,
792,
692
112
2,15
41,
408
1,40
8-
-12
,559
,598
10,7
59,4
4052
289
4-
-31
3,63
152
,467
16,2
29,7
9814
,729
,055
)1,
967,
702
1,22
9,65
9-
--
--
-1,
219,
619
334,
385
9199
34-
1,99
8,84
42,
728
5,18
6,29
01,
566,
871
(
)46
2,77
946
2,70
8-
-46
252
6-
-17
2,56
81,
035,
300
7912
4-
--
1,84
463
5,88
81,
500,
502
--
--
--
--
48,7
05-
23
--
--
48,7
073
10%
)
5,83
4,51
810
,084
,259
45,5
52,8
7445
,497
,703
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
89,2
2522
,636
,440
13,1
6313
,609
1,24
7,02
053
7,56
515
,862
,666
14,0
96,7
6610
6,23
7,89
199
,916
,301
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017124 125
31 2017
41
2. ( )
2.1 ( )
2.1. ( )
, 31 2017 79.20% (31 2016 : 82.19%).
15.28% 31 2017 (31 2016 : 14.74%).
5.53% 31 2017 (31 2016
: 3.07%).
1,176,967 31 2017 (31 2016 : 1,715,800) 30 ,
1,073,994 31 2017 (31 2016 : 1,498,831 ).
31 2017 56,220,860 (31 2016 : 50,234,634 )
, ,
, .
2.2.
, .
,, .
,.
( ).
, .,
.
, ,.
, ( ) .
31 2017
42
2. ( )
2.2. ( )
( )
,.
,,
,
.
, , ,,
. ( ) , :
, ,, ,
.
( ) ( ), ,, ,
, ,,
, ,, ,
.
.,
. ,, .
.
.
2017 , 2016 .
, 31 2017 2016 ,
,.
,.
31 2017 31 2016 .
. ,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017126 127
31 2017
43
2. ( )2.2. ( )
( )
1 1 3 3 12 1 2 2 5 5
2017 ( )
28,870,847 3,794,936 - 4,543,055 - - 37,208,838
- - 12,147 11,144 30,263 411,161 464,715
, - - - - - - -
- - - - - - -
51,222 2,953,071 1,876,791 257 307,453 647,251 5,836,045
2,637,350 3,068,799 20,101,303 5,389,367 11,114,981 10,585,622 52,897,422
757,885 1,422,460 7,295,514 810,379 400,000 64,925 10,751,163- - - - - 235,164 235,164
) - 498 - - - - 498
465,158 48,404 908,432 796 612 735 1,424,137- - - - - - -- - - - - - -
32,782,462 11,288,168 30,194,187 10,754,998 11,853,309 11,944,858 108,817,982
- - - - - - -
, - - - - - - -
- - - - - - -
257,281 189,405 2,311 - - - 448,99750,545,960 10,121,494 21,999,527 5,824,797 2,768,820 6,125 91,266,723
- - - - - - -
96,976 1,339 242,549 299,688 520,753 77,322 1,238,627- - - - - - -
( ) - 7,996 - - - - 7,996- - - - - - -
622,739 4,320 894 35 - - 627,98851,522,956 10,324,554 22,245,281 6,124,520 3,289,573 83,447 93,590,331
113,058 4,856 7,809 37,461 96,301 348,773 608,2586,718,397 1,615,323 5,522,873 3,446,455 5,574 - 17,308,622
(25,345,833) (646,853) 2,433,842 1,221,484 8,654,463 12,210,184 (1,472,713)
31 2017
44
2. ( )2.2. ( )
( )
1 1 3 3 12 1 2 2 5 5
2016 ( )
25,971,953 3,153,330 - 4,413,523 - - 33,538,806
- - 2,991 2,706 8,117 393,918 407,732
, - - - - - - -
- - - - - - -
759,434 2,461,908 5,909,312 254 - 954,557 10,085,465
2,608,546 2,869,379 20,093,065 5,794,729 12,049,319 9,932,060 53,347,098
1,284,565 619,943 4,541,319 551,882 - 64,988 7,062,697- - - - - 210,171 210,171
) - - - - - - -
364,461 21,849 289,518 440 262 1,058 677,588- - - - - - -- - - - - - -
30,988,959 9,126,409 30,836,205 10,763,534 12,057,698 11,556,752 105,329,557
- - - - - - -
, - - - - - - -
- - - - - - -
278,672 333,015 238 - - - 611,92547,149,480 10,191,872 22,587,953 4,993,076 2,252,569 4,764 87,179,714
- - - - - - -
133,300 3,581 330,984 343,475 718,767 121,277 1,651,384- - - - - - -
( ) - 39,044 - - - - 39,044- - - - - - -
532,353 12,664 65 35 - - 545,11748,093,805 10,580,176 22,919,240 5,336,586 2,971,336 126,041 90,027,184
170,044 - 131,816 52,195 39,446 - 393,5016,356,964 1,665,151 4,058,964 3,180,194 379,351 - 15,640,624
(23,291,766) (3,118,918) 3,989,817 2,298,949 8,746,457 11,430,711 55,250
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017128 129
31 2017
45
2. ( )
2.3
.,
(, , ).
2.3.1
.
/ %
2017 ( )/ -
( 31.12.2017)10,205,032 63,824,118 15.99
,
)
( ) 1: 5% 10,534 10,215,566 66,190,242 15.43
2:5%
(10,534) 10,194,498 61,457,995 16.59
)
130%
63,205 10,268,237 78,020,861 13.16
230%
(63,205) 10,141,827 49,627,376 20.44
,
)
( ) 1 (I ):
1.00 .136,844 10,341,876 63,824,118 16.20
1 (II ):
1.00 .(136,844) 10,068,188 63,824,118 15.77
2 (I ):
1.00 .(263,356) 9,941,676 63,824,118 15.58
31 2017
46
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
.)
/
%
2 (II ):
1.00 .263,356 10,468,388 63,824,118 16.40
) 1 (I ):
6.00 821,064 11,026,096 63,824,118 17.28
1 (II ):
6.00 (821,064) 9,383,968 63,824,118 14.70
2 (I ):
3.25 .(855,906) 9,349,126 63,824,118 14.65
2 (II ):
3.25 .855,906 11,060,938 63,824,118 17.33
) 1 2
3 ):
1.00
1.00 (126,512) 10,078,520 63,824,118 15.79
3 ):
1.00
1.00 (400,200) 9,804,832 63,824,118 15.36
3 ):
1.00
1.00 400,200 10,605,232 63,824,118 16.62
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017130 131
31 2017
47
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
.)
3 ):
1.0
1.00 126,512 10,331,544 63,824,118 16.19
) 1 2
3 ):
6.00
3.25 (34,841) 10,170,191 63,824,118 15.93
3 ):
6.00
3.25 (1,676,970) 8,528,062 63,824,118 13.36
3 ):
6.00
3.25 1,676,970 11,882,002 63,824,118 18.62
3 ):
6.00
3.25 34,841 10,239,873 63,824,118 16.04
(,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
, (,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
31 2017
48
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
. ( )
/ %
2016 ( )/
( 31.12.2016)9,504,628 62,413,832 15.23
,)
( ) 1: 5% 72,092 9,576,720 64,847,257 14.77
2:5%
(72,092) 9,432,536 59,980,406 15.73
)
130%
432,555 9,937,183 77,014,385 12.90
230%
(432,555) 9,072,073 47,813,279 18.97
,
)
( ) 1 (I ):
1.00 .102,415 9,607,043 62,413,832 15.39
1 (II ):
1.0 .(102,415) 9,402,213 62,413,832 15.06
2 (I ):
1.50 .(814,744) 8,689,884 62,413,832 13.92
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017132 133
31 2017
49
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
. ( )
/ %
2 (II ):
1.50 .814,744 10,319,372 62,413,832 16.53
) 1 (I ):
6.00 614,487 10,119,115 62,413,832 16.21
1 (II ):
6.00 (614,487) 8,890,141 62,413,832 14.24
2 (I ):
3.75 .(2,036,860) 7,467,768 62,413,832 11.96
2 (II ):
3.75 .2,036,860 11,541,488 62,413,832 18.49
) 1 2
3 ):
1.0
1.50 (712,330) 8,792,298 62,413,832 14.09
3 ):
1.0
1.50 (917,159) 8,587,469 62,413,832 13.76
3 ):
1.00
1.50 917,159 10,421,787 62,413,832 16.70
31 2017
50
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
. ( )
3 ):
1.0
1.50 712,330 10,216,958 62,413,832 16.37
) 1 2
3 ):
6.00
3.75 (1,422,373) 8,082,255 62,413,832 12.95
3 ):
6.00
3.75 (2,651,348) 6,853,280 62,413,832 10.98
3 ):
6.00
3.75 2,651,348 12,155,976 62,413,832 19.48
3 ):
6.00
3.75 1,422,373 10,927,001 62,413,832 17.51
(,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
, (,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
,.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017134 135
31
201
7
51
2. (
)
2.3
()
2.3.
1 (
)
.
201
7 2
016
31
))
31
))
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
()
--
--
--
--
„O
“,
31
201
7 2
016
.
31 2017
52
2. ( )
2.3 ( )
2.3.2 ( )
,.,
.
.,
.
..
, ,, .
,
.
,.
,. :
, ,,
,,
.
, , ,
,.
, :, ,
.
,, ,
,,
01.10.2017 .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017136 137
31 2017
53
2. ( )
2.3 ( )
2.3.2 ( ) ( )
,,
,
, , ,,
,
.
:, ,
) ,
,, ,
,,
, ,, , -
.
31 2017
54
2. ( )
2.3 ( )
2.3.2 ( )
.
„ “ „
“ 31 2017 2016 .
31 20171 2 3
1.1) 175,696
1.2 ) (58,798)
1.3 ( ) 887,113
1.4) (6,160)
2 -
997,8513 10,205,0324
(2/3*100) 9.78%
31 20161 2 3
1.1) 124,876
1.2 ) (7,507)
1.3 ( ) 847,486
1.4) (3,957)
2 -
960,8983 9,504,6284
(2/3*100) 10.11%
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017138 139
31
201
7
55
2. (
)
2.3
()
2.3.
2 (
)
.
1
1
3
3
12
1
2
2
5
5
/
31 2
017
()
23,0
48,1
833,
794,
141
--
--
26,8
42,3
24
--
--
--
-
50,8
732,
952,
148
1,87
6,42
6-
--
4,87
9,44
72,
385,
385
3,08
7,43
030
,291
,575
1,08
6,23
22,
422,
659
4,31
9,28
743
,592
,568
735,
367
1,42
1,30
77,
299,
158
800,
844
400,
000
-10
,656
,676
--
--
--
-
26,2
19,8
0811
,255
,026
39,4
67,1
591,
887,
076
2,82
2,65
94,
319,
287
85,9
71,0
15
,-
--
--
--
189,
736
184,
778
--
--
374,
514
14,1
86,2
5110
,137
,540
29,7
16,0
741,
845
504
-54
,042
,214
--
--
--
-94
,174
1,33
929
3,23
529
3,35
238
5,77
543
,171
1,11
1,04
6-
--
--
--
--
--
--
-
14,4
70,1
6110
,323
,657
30,0
09,3
0929
5,19
738
6,27
943
,171
55,5
27,7
74-
11,7
49,6
4793
1,36
99,
457,
850
1,59
1,87
92,
436,
380
4,27
6,11
630
,443
,241
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-11
,749
,647
931,
369
9,45
7,85
01,
591,
879
2,43
6,38
04,
276,
116
30,4
43,2
41
31
201
7
56
2. (
)
2.3
()
2.3.
2 (
)
. (
)
1
1
3
3
12
1
2
2
5
5
/
31 2
016
()
19,2
54,6
033,
152,
995
--
--
22,4
07,5
98
--
--
--
-
759,
076
2,46
0,83
96,
862,
930
--
-10
,082
,845
2,40
3,47
32,
814,
614
30,6
62,6
281,
109,
869
2,59
0,72
44,
245,
240
43,8
26,5
481,
299,
086
617,
482
4,46
6,47
959
6,99
3-
-6,
980,
040
--
--
--
-
23,7
16,2
389,
045,
930
41,9
92,0
371,
706,
862
2,59
0,72
44,
245,
240
83,2
97,0
31
,-
--
--
--
-33
2,01
4-
--
-33
2,01
447
,352
,830
10,1
11,0
3528
,011
,575
--
-85
,475
,440
--
--
--
-13
0,01
13,
573
336,
760
343,
476
600,
631
108,
859
1,52
3,31
0-
--
--
--
--
--
--
-
47,4
82,8
4110
,446
,622
28,3
48,3
3534
3,47
660
0,63
110
8,85
987
,330
,764
-(2
3,76
6,60
3)(1
,400
,692
)13
,643
,702
1,36
3,38
61,
990,
093
4,13
6,38
1(4
,033
,733
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(23,
766,
603)
(1,4
00,6
92)
13,6
43,7
021,
363,
386
1,99
0,09
34,
136,
381
(4,0
33,7
33)
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017140 141
31 2017
57
2. ( )
2.3 ( )
2.3.3
.
,
.
,.
,.
,,
,,
,,
.
, , ,,
., :
, ,.
:, ,
, .
(), ,
). ,.
, .
31 2017 2016 .
31
201
7
58
2. (
)
2.3
()
2.3.
3 (
)
10%
2017
()
17,9
28,9
5412
,060
,374
4,72
9,12
3-
--
--
2,49
0,32
337
,208
,774
381,
737
82,9
78-
--
--
--
464,
715
,-
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
49,3
135,
417,
250
--
--
--
367,
830
5,83
4,39
328
,974
,974
16,1
38,0
3825
3,22
9-
--
--
-45
,366
,241
8,44
6,18
72,
304,
514
462
--
--
--
10,7
51,1
6323
5,16
4-
--
--
--
-23
5,16
4 (
)49
8-
--
--
--
-49
889
3,99
131
0,73
111
1,81
7-
--
--
303
1,31
6,84
2-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-56
,910
,818
36,3
13,8
855,
094,
631
--
--
-2,
858,
456
101,
177,
790
--
--
--
--
--
,-
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
112,
207
117,
602
73,2
88-
--
--
145,
900
448,
997
48,6
86,3
9434
,826
,473
4,98
6,62
3-
--
--
2,76
7,23
391
,266
,723
--
--
--
--
--
124,
779
1,11
3,04
4-
--
--
--
1,23
7,82
3-
--
--
--
--
- (
)7,
996
--
--
--
--
7,99
6-
--
--
--
--
-47
7,29
111
8,35
628
,608
--
--
-3,
733
627,
988
49,4
08,6
6736
,175
,475
5,08
8,51
9-
--
--
2,91
6,86
693
,589
,527
7,50
2,15
113
8,41
06,
112
--
--
-(5
8,41
0)7,
588,
263
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017142 143
31
201
7
59
2. (
)
2.3
()
2.3.
3 (
)
10%
2016
()
16,3
85,5
5010
,829
,113
4,11
6,20
9-
--
--
2,20
7,79
833
,538
,670
384,
567
23,1
65-
--
--
--
407,
732
,-
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
18,3
109,
722,
397
--
--
--
343,
502
10,0
84,2
0929
,754
,092
14,7
95,6
0271
8,46
0-
--
--
45,2
68,1
545,
867,
861
1,19
4,31
052
6-
--
--
7,06
2,69
721
0,17
1-
--
--
--
-21
0,17
1 (
)-
--
--
--
--
-28
0,36
320
0,97
010
9,36
7-
--
--
116
590,
816
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
52,9
00,9
1436
,765
,557
4,94
4,56
2-
--
--
2,55
1,41
697
,162
,449
--
--
--
--
--
--
--
-
,-
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
164,
075
198,
442
117,
645
--
--
-13
1,76
361
1,92
546
,372
,558
33,6
92,6
384,
735,
650
--
--
-2,
378,
868
87,1
79,7
14-
--
--
--
--
-12
4,77
81,
525,
744
--
--
--
-1,
650,
522
--
--
--
--
--
()
39,0
44-
--
--
--
-39
,044
--
--
--
--
--
354,
565
163,
722
15,6
25-
--
--
11,2
0554
5,11
747
,055
,020
35,5
80,5
464,
868,
920
--
--
-2,
521,
836
90,0
26,3
225,
845,
894
1,18
5,01
175
,642
--
--
-29
,580
7,13
6,12
7
31 2017
60
2. ( )
2.3 ( )
2.3.4
,,
.
.
,.
,.
: , ,,
,,
.
, , ,,
., :
, ,.
:, ( ,, , ),
, , ,, ,
,.
31 2017 2016 , ,.
2.4
,, , .
, ,.
,, , , ,
, ,.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017144 145
31 2017
61
2. ( )
2.4 ( )
, ,.
,
..
,
, ,,
.
30.09.2012 , ,,
. 31.12.2017 3.1.1. .
3.
,, :
• ;•
;•
.
,.
.
, :
- 4,5% ( ),
- 6% ( )
- 8% .
КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕБелешки кон посебните финансиски извештаи за годината која завршува на 31 декември 2017 година
62
3. Адекватност на капиталот (продолжение)
Дополнително, во текот на 2017 година Банката е должна да ги одржува и заштитните слоеви капитал пропишани со Законот за банки, и тоа:
- заштитен слој за зачувување на капиталот и- заштитен слој за системски значајна банка.
Со состојба 31.12.2017 година Банката ги исполнува законски пропишаните капитални барања, капиталниот додаток и пропишаните заштитни слоеви капитал кои ги покрива со редовниот основен капитал.
Во дополнение, Банката има воспоставено Процес на утврдување на интерен капитал (ПИК) во согласност со Одлуката за управување со ризиците, пропишана од страна на НБРМ. Процесот на утврдување на интерниот капитал се базира на донесени Политика и Процедури и во рамките на истиот Банката:
• го утврдува потребниот интерен капитал за покривање на прифатливото ниво на ризик, што е во согласност со нејзиниот профил на ризичност и големината и сложеноста на тековните и идните финансиски активности;
• е насочена кон воспоставување одржливо ниво на капитал на долг рок, земајќи го во предвид влијанието на сите материјални ризици и сл.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017146 147
31 2017
63
3. ( )
3.1.
.,
.
.)
.,
,01.03.2017 . 31.12.2017
.)
, ,
.-
,
..
-,
.-
,.
-
.
, , ,, ,
.
31 2017
64
3. ( )
3.1. ( )
3.1.1 .
. 2017 2016I
1 56,135,497 53,249,5762 4,490,840 4,259,966II3 210,977 1,454,0504 - -5 16,878 116,3246 210,977 1,454,050
III
7 - -
8 598,211 616,8169 7,477,644 7,710,206
IV - -
10 - -
11 (11.1+11.2+11.3+11.4+11.5) - -
11.1 (11.1.1+11.1.2+11.1.3+11.1.4) - -
11.1.1 - -
11.1.2 - -
11.1.3 - -
11.1.4 - -
11.2 - -
11.3 - -
11.4 - -
11.5 - -12 (10+11) - -13 - -V 63,824,118 62,413,832
14 5,105,929 4,993,106VI 2 10,205,032 9,504,628
VII (VI/V) 15.99% 15.23%
2 31.12.2017 . (
, .218/16).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017148 149
31 2017
65
3. ( )3.1. ( )3.1.2
..
20173
1 2 31. 10,205,0322. 10,205,0323. ( ) 10,205,0323.1. 10,206,6673.1.1. 2,279,0673.1.2. 771,5263.1.3. ( ) 7,146,3033.1.4. -3.1.5. (-) -3.1.6. -3.1.7. 9,7713.2. (-) (1,635)3.2.1. (-) -3.2.2. (-) (1,635)
3.2.3.(-)
-3.2.4. (-) -3.2.4.1. (-) -
3.2.4.2. (-) -
3.2.4.3. (-) -
3.2.4.4. (-)
-
3.2.5.
(-) ,,
-
3.2.6.
(-) ,
-
3.2.7.
(-) ,
-
3.2.8.(-)
-
3.2.9.(-)
-3.2.10. (-) -
3.2.11.(-)
-3.3. -
3.3.1. (-) -3.3.2. (-) (+) -
3.3.3.(-) (+)
-
3.3.4.(-) (+)
-3.4. -
3.4.1. ( )
-3.4.2. -3.5. -
3 01.03.2017 .
31 2017
66
3. ( )3.1. ( )3.1.2 ( )
..
20171 2 3
4. ( ) -4.1. -4.1.1. -4.1.2. -4.2. (-) -4.2.1. (-) -4.2.1.1. (-) -4.2.1.2. (-) -4.2.1.3. (-) -
4.2.1.4. (-)
-
4.2.2.
(-) ,,
-
4.2.3.
(-) ,
-
4.2.4.
(-) ,
-
4.2.5.(-)
-4.2.6. (-) -4.3. -
4.3.1. (-) -4.3.2. (-) (+) -
4.3.3.(-) (+)
-
4.3.4.(-) (+)
-4.4. -
4.4.1. -4.4.2. -4.5. -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017150 151
31 2017
67
3. ( )3.1. ( )3.1.2 ( )
..
2017
1 2 3
5. ( ) -5.1. -5.1.1. -5.1.2. -5.1.3. -5.2. (-) -5.2.1. (-) -5.2.1.1. (-) -5.2.1.2. (-) -5.2.1.3. (-) -
5.2.1.4. (-)
-
5.2.2.
(-) ,,
-
5.2.3.(-) ,
-
5.2.4.(-) ,
-5.3. -
5.3.1. (-) -5.3.2. (-) (+) -
5.3.3.(-) (+)
-
5.3.4.(-) (+)
-5.4. -
5.4.1. -5.4.2. -
5.5. -
31 2017
68
3. ( )3.1. ( )3.1.2 ( )
..
20164
1 3,050,5941.1 2,279,067
1.1.1 2,279,0671.1.2 -
1.2 771,5271.2.1 771,5271.2.2 -
2 6,708,7732.1 6,708,7732.2 -2.3 -2.4 -
3 -3.1 -3.2 -3.3 -
4 4204.1 -4.2 -4.3 420
4.4 -
4.5 -
4.6 -4.7 -
I 9,758,947
4 31.12.2016 .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017152 153
31 2017
69
3. ( )3.1. ( )3.1.2 ( )
..
2016
5 -5.1 -5.2 -
6 4,9377 -8 -
9 -II 4,937
10 10%
259,256
11 . 10 -
12
, 10%
(I+II) -
13 10%
-
14 10%
-
15 -16 ( ) -III 259,256IV 9,504,628V -
VI 9,504,628VII -
VIII 9,504,628
31 2017
70
4.
.
:•
;• ,
;• .
.:
• 10% ;
• 10% ,
;• 10%
;•
.
,
,. 31 2017 2016
.
„ “,
.
. ,, 10%
. 31 2017 2016 .
:• ;• , ;• ,
), .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017154 155
31
201
7
71
4. (
)
.
1:
2: 3
: 4
: 5
: 6
: 7
: 8
:
2017
()
/()
-58
750
3,91
12,
564,
942
228
1-
--
-3,
069,
669
/()
-1,
413
80,2
2713
3,29
257
7,13
330
,900
-2,
696
--
825,
661
-22
,940
--
--
--
--
22,9
40
--
--
--
--
--
--
170,
840
772,
351
151,
063
78,6
683,
248
-49
55,1
2816
,228
1,24
7,57
5-
--
--
--
--
--
-19
5,78
01,
356,
489
2,84
9,29
765
6,02
934
,149
-2,
745
55,1
2816
,228
5,16
5,84
5
,-
-(1
71,4
51)
(2,2
09,8
16)
--
--
--
(2,3
81,2
67)
,-
-(1
,349
)(1
01,1
07)
--
--
--
(102
,456
)-
(1,8
96)
(42,
100)
(26,
111)
(64,
939)
(1,8
96)
-(2
,057
)-
(39,
846)
(178
,845
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(38,
739)
(593
,999
)(2
32,5
30)
(414
,326
)(1
0,90
5)-
(12,
646)
-(2
87,6
87)
(1,5
90,8
32)
-(4
0,63
5)(8
08,8
99)
(2,5
69,5
64)
(479
,265
)(1
2,80
1)-
(14,
703)
-(3
27,5
33)
(4,2
53,4
00)
-15
5,14
554
7,59
027
9,73
317
6,76
421
,348
-(1
1,95
8)55
,128
(311
,305
)91
2,44
5
-(9
1,86
4)/(
)-
820,
581
-49
7,93
114
,545
,000
86,0
01,7
342,
750,
184
35,4
75-
35,8
5024
7,90
210
4,11
4,07
6
746,
126
746,
126
-10
4,86
0,20
2
--
69,1
10,4
7524
,074
,127
96,1
6541
1,05
8-
--
93,6
91,8
25
-14
1,12
914
1,12
9-
93,8
32,9
54
31
201
7
72
4. (
)
. (
)
1:
2: 3
: 4
: 5
: 6
: 7
: 8
:
2016
()
/()
-70
8 4
77,1
642,
600,
177
119
1-
--
-3,
078,
169
/()
-1,
879
81,5
5316
1,07
059
3,43
523
,596
-2,
752
-(6
)86
4,27
9-
14,5
67-
--
--
--
-14
,567
--
--
--
--
--
-
-18
7,40
15,
579
450,
873
31,9
42(8
,863
)-
143
,625
18,4
9772
9,05
5-
--
--
--
--
--
-20
4,55
556
4,29
63,
212,
120
625,
496
14,7
34-
2,75
343
,625
18,4
914,
686,
070
,-
-(4
6,14
6)(1
,707
,323
)-
--
--
-(1
,753
,469
)
,-
-(2
,858
)(3
44,9
95)
--
--
--
(347
,853
)-
(1,9
24)
(42,
611)
(27,
013)
(68,
921)
(1,9
24)
-(2
,109
)-
(40,
520)
(185
,022
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
-(4
4,13
0)
(598
,905
)(1
73,9
00)
(413
,958
)(1
0,54
3)-
(12,
476)
-(2
73,4
52)
(1,5
27,3
64)
-(4
6,05
4)
(69
0,52
0)(2
,253
,231
)(4
82,8
79)
(12,
467)
-(1
4,58
5)-
(313
,972
)(3
,813
,708
)
-15
8,50
1
(126
,224
)95
8,88
914
2,61
72,
267
-(1
1,83
2)43
,625
(295
,481
)87
2,36
2
(92,
973)
/()
779,
389
-44
1,27
114
,210
,097
82,3
52,4
522,
708,
915
35,4
76-
36,5
2622
2,90
910
0,00
7,64
6
729,
398
729,
398
--
--
--
--
--
100,
737,
044
--
64,7
72,7
0824
,641
,382
132,
326
513,
157
--
--
90,0
59,5
73
132,
544
132,
544
90,1
92,1
17
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017156 157
31
201
7
73
4. (
)
.
1:
2: 3
: 4
: 5
: 6
: 7
: 8
:
2017
()
1-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-)
- -
- -
- -
- -
- -
- 2
--
--
--
--
--
- -
- -
- -
- -
- -
- -
) -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
2016
()
1-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-)
- -
- -
- -
- -
- -
- 2
--
--
--
--
--
- -
- -
- -
- -
- -
- -
) -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
.
31
201
7
74
4. (
)
.
)
(
))
2017
()
5,91
5,91
5(6
83,1
43)
(70,
723)
1,47
3-
2,25
172
5,16
5,84
585
,073
,302
15,9
14,7
113,
187,
356
636,
128
-48
,705
-10
4,86
0,20
2
2016
()
4,63
6,45
221
,688
15,5
2312
,035
-36
012
4,68
6,07
082
,998
,332
14,6
75,4
681,
564,
125
1,49
9,11
9-
--
100,
737,
044
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017158 159
31 2017
75
5.
.
2017 2016
37,208,774 37,208,774 33,538,670 33,538,670464,715 464,715 407,732 407,732
,,
- - - -
- - - -
5,834,393 5,834,393 10,084,209 10,084,209
45,366,241 45,366,241 45,268,154 45,268,154
10,751,163 10,764,173 7,062,697 7,066,623
235,164 235,164 210,171 210,171
( ) 498 4981,316,842 1,316,842 590,816 590,816
- -
- -
- - - -- - - -
,
- - - -
- -448,997 448,997 611,925 611,925
91,266,723 91,266,723 87,179,714 87,179,714
- -1,237,823 1,237,823 1,650,522 1,650,522
- -
( ) 7,996 7,996 39,044 39,044- -
627,988 627,988 545,117 545,117
, ,., .
31 2017
76
5.)
. ( )
)
.
)
,, .
)
,.
)
.
.,
., .
,. .
,.
,.
)
.
, ., :
, ,; ;
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017160 161
31 2017
77
5.)
. ( )
) ( )
64,925 (2016:64,988 ),
,.
, . 0,73%
(2016: 1,76%).
)
,.
)
,
.
)
,
. , 1,241,603 ( 2016: ).
01.10.2017 ,. , ,
.
)
,,
.
,.
)
,.
31 2017
78
5. ( ). ,
.1. ,
1 2 3
31 2017 )
19 464,715 - - 464,715
,
20 - - - -
21 - - - -
23.1 - 8,774,465 64,925 8,839,390464,715 8,774,465 64,925 9,304,105
32 - - - -
,
33 - - - -
21 - - - -- - - -
31 2016 ( )
19 407,732 - - 407,732
,
20 - - - -
21 - - - -
23.1 - 3,610,242 64,988 3,675,230407,732 3,610,242 64,988 4,082,962
32 - - - -
,
33 - - - -
21 - - - -- - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017162 163
31 2017
79
5. ( ). ,
( ).1. ,
( )
, ,
. :
) 1 - ;
) 2 - ( ) ,
, , , ;
) 3 - ( )
, .
.2. 1 2
2017 2016
1 2 2 1 1 2 2 1
- - - -
,
- - - -
- - - -,
- - 3,610,242 -- - 3,610,242 -
- - - -
,
- - - -
- - - -
- - - -
31
201
7
80
5. (
).
, (
)
.3.
3
,
-
,
1
201
6 (
)-
-64
,973
64,9
73-
--
/()
:-
--
--
--
--
-15
15-
--
-/(
)-
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
/()
3-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
31
201
6 (
)-
-64
,988
64,9
88-
--
/()
31
201
6 (
)-
-15
15-
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017164 165
31
201
7
81
5. (
).
, (
)
.3.
3 (
)
,
-
,
1
201
7 (
)-
-64
,988
64,9
88-
--
/()
:-
--
(63)
(63)
--
--
/()
--
--
--
-
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
/()
3-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
31
201
7 (
)-
-64
,925
64,9
25-
--
/()
31
201
7 (
)-
-(6
3)(6
3)-
--
31 2017
82
6. /( )
.
2017 2016
297,929 258,597
, - -- -
1,820 4,7292,667,631 3,017,522
195,830 164,167587 708
, ) (91,732) (73,872)490,199 264,535
3,562,264 3,636,386
, - -- -
162 332478,163 539,877
- -14,270 18,008
- -- -
492,595 558,217
- /( ) 3,069,669 3,078,169
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017166 167
31 2017
83
6 /( ) ( )
2017 2016
1,715,873 2,034,909258,415 226,978
9,325 2,721241,073 230,348
( ) 868 904876,602 914,677
61,641 35,186, ) (91,732) (73,872)
490,199 264,5353,562,264 3,636,386
47,719 41,414964 1,045
7,481 11,24912,618 18,098
( ) 10,619 10,886379,839 453,582
33,355 21,943492,595 558,217
- /( ) 3,069,669 3,078,169
31 2017
84
7 /( )
2017 2016
300,289 232,112
347,864 377,465189,534 197,686144,688 171,770
4,661 4,956- -
32,846 25,863- -
106,114 102,093
10% )1,125,996 1,111,945
194,798 153,339
74,184 67,12221,699 13,533
- -969 704
- -1,838 2,082
- -6,847 10,886
10% )300,335 247,666
- /( ) 825,661 864,279
7 - , , 36,337 .
2016 11 – , , 37,781
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017168 169
31 2017
85
7 /( ) ( )
2017 2016
644,644 674,4133,908 4,431
16,001 15,48072,747 61,857
( ) 37,392 29,997246,460 239,914104,844 85,853
1,125,996 1,111,945
1,507 1,4911,747 1,749
- -44,933 35,648
( ) 78,915 76,482- -
173,233 132,296300,335 247,666
- /( ) 825,661 864,279
31 2017
86
8 /( )
2017 2016
/( ),
357 19161 (179)
/( ),
(9,931) (2,874)25,616 15,7325,662 1,1201,175 577
/( ),
- -- -
/( ), -
- -- -
/( ),
- -- -- -
/( ),
- -- -
- /( ) 22,940 14,567
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017170 171
31 2017
87
9
2017 2016
,/( )
,- -- -
/( ),
- -- -
- -/( )
,- -- -
/( ),
- -- -
/( ), -
- -- -
/( )
,- -- -
/( )
,- -- -
/( )
,- -- -
-- -
31 2017
88
10 /( )
2017 2016
/( ) , -142,471 158,655
/( ) , -
, 3,459 7,700
, 8 125, (26,478) (33,175)
- /( ) 119,460 133,305
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017172 173
31 2017
89
11
2017 2016
- -
5,793 5,090
- -:
4,229 107- -
672,045 101,265
- -10,455 9,878
- -306,596 286,624
:- 37,045- -- -- -- -- -
10% )
62,239 55,860- 37,781
10% 11,630 18,475
1,072,987 552,125
672,045 2017 „“,
– 519.824. 101,265 2016
.
2016 11 – , ,
, 37,781 . 2017 7 - , ,
36,337 .
31
201
7
90
12,
2017
)
4,62
24,
607,
017
--
432
17,6
5185
,479
4,71
5,20
1)
(4,2
13)
(2,2
96,9
78)
--
(503
)(6
,497
)(2
5,74
3)(2
,333
,934
)40
92,
310,
039
--
(71)
11,1
5459
,736
2,38
1,26
7
--
--
--
--
)-
--
--
--
-
,40
92,
310,
039
--
(71)
11,1
5459
,736
2,38
1,26
7
2016
)
6,31
83,
526,
945
--
311
20,1
5168
,922
3,62
2,64
7)
(6,9
93)
(1,8
08,0
65)
--
(241
)(9
,297
)(4
4,58
2)(1
,869
,178
)(6
75)
1,71
8,88
0-
-70
10,8
5424
,340
1,75
3,46
9
--
--
--
--
)-
--
--
--
-
,(6
75)
1,71
8,88
0-
-70
10,8
5424
,340
1,75
3,46
9
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017174 175
31
201
7
91
13,
- *
2017
)
--
102,
456
--
-10
2,45
6)
--
--
--
-
,-
-10
2,45
6-
--
102,
456
2016
)
--
347,
853
--
-34
7,85
3)
--
--
--
-
,-
-34
7,85
3-
--
347,
853
*)
31 2017
92
14
2017 2016
586,687 578,119
211,277 208,4861,714 1,445
- -- -
2,025 77801,703 788,127
- -
- -- -
- -- 467- 467
1,073 4,022, - -
, - -
62,849 51,841 10%
)865,625 844,457
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017176 177
31 2017
93
15
2017 2016
- -12,171 13,160
- -553 493
- -12,724 13,653
79,129 78,9357,410 5,983
23,687 28,13751,822 52,150
- -4,073 6,164
166,121 171,369178,845 185,022
31 2017
94
16
2017 2016
- 36216,701 14,936
290,754 306,4464,928 5,093
201,281 201,36176,752 71,7382,411 2,270
19,104 19,7841,224 4,721
, 70,827 -,
10,448 2,021
, - -,
- -- -- -
:- -- -- 909
- -
10% )
20,324 25,027 10%
) 10,453 28,239725,207 682,907
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017178 179
31 2017
95
17
2017 2016
/( ) 91,864 92,973- -
,- -- -- -
91,864 92,973
- -- -- -- -
,- -- -
/( ) 91,864 92,973
2017 2016
91,864 92,973- -
91,864 92,973
- -- -
/( ) 91,864 92,973
31 2017
96
17 ( )
% % 2017 2016
/( ) 100.00 912,445 100.00 872,362
10 91,244 10 87,236- - -
- - -- - -
0.7 6,776 0.7 6,348(0.6) (6,156) (0.1) (611)
- - -- - -
,
- - -- - -- - -
/( ) - 91,864 - 92,97310.1 10.6
/( )
2017 2016
-
)/
-
)
a - - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -/( )
- - - - - -/( )
- - - - - -/( )
- - - - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017180 181
31 2017
97
18
2017 2016
1,647,010 1,542,569,
10,937,805 9,654,5885,375,871 5,978,022
2,660 8856,124,553 5,778,123
- -8,150,154 5,608,176
754 1,6506,860 2,063
) (64) (136)
32,245,603 28,565,940
4,133,980 4,203,376829,191 769,354
) - -
37,208,774 33,538,670
2017 2016
1 136 66
432 311) (503) (241)
) (1) -- -
) - - 31 64 136
31 2017
98
19
.
2017 2016
- -- -- -
82,978 23,165- -- -
82,978 23,16582,978 23,165
- -
125 99381,612 384,468381,737 384,567
57,177 68,551324,560 316,016
- -- -
- - 39 - -
- -464,715 407,732
82,978 (2016: 23,165 ) ,
2% .
324,560 (2016: 316,016 ) .
– 9,061 (2016: 8,348 )
– 315,499 (2016:307,668 ).
57,177 (2016: 68,551 )
125 (2016: 99 ) 57,052 (2016:
68,452 ).
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017182 183
31
201
7
99
19
. .1
(
)
201
7 2
016
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
16)
31.1
2.20
16)
2017
()
:
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
2016
()
:
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
31
201
7
100
19
. (
)
.2
2017
()
201
6 (
)
2017
()
/() 2
017
)20
17 (
)
/()
2017
()
2016
()
/() 2
016
)
--
--
--
-
- -
- -
- -
-
- -
- -
- -
- -
- -
--
-
- -
- -
- -
--
, -
- -
- -
--
, -
- -
- -
-
- -
- -
- -
--
, -
- -
- -
-
- -
- -
- -
--
, -
- -
- -
- -
- -
- -
-
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017184 185
31 2017
101
19
. ( )
.3
-
2017 () 2016 ( )
2017 ()
2017
)
2016
)
- - - -
- - - -
-- - - -
- - -
31 2017
102
20
2017 2016
- -- -- -- -- -- -- -- -- -
- -- -- -- -- -
- -- -
,- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017186 187
31 2017
103
21
2017 2016
) ) /
.1
- - - -- - - -
- - - -
39 - - - -
- - - -
.2
- - - -- - - -
- - - -
- - - -
- - - -- - - -
- - - -
39 - - - -- - - -
- - - -
31 2017
104
22
22.1
2017 2016
49,000 48 18,000 56- - - -
,
- 257 4,580,349 2544,825,905 954,705 4,032,374 1,446,406
-- - - -- - - -- -- - - -
5,812 - 6,817 -281 - 1,160 -
48 (48) 491,905 (491,905)
4,881,046 954,962 9,130,605 954,811) (1,615) - (1,207) -
4,879,431 954,962 9,129,398 954,811
2017 2016
1 1,207 1,884
4,622 6,318) (4,213) (6,993)
) - -(1) (2)
) - - 31 1,615 1,207
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017188 189
31 2017
105
22 ( )
22.2
2017 2016
17,465,873 19,639,981 16,561,577 21,127,765128,882 - 155,194 -
38,748 1,581,740 29,027 1,522,6442,664 - 1,550 -
7,110 207,867 4,440 142,1191,033 - 327 -
,21 39,999 1,962 13,02233 - 11 -
1,139 5,510,373 1,118 4,971,870349,889 5,294,974 359,795 5,603,702
30 14,428 30 7,635- - - -
75,094 977,053 78,911 1,020,6091,121,745 258,259 1,168,520 225,526
39,467 - 41,408 -,
- - 87,956 34,2011 - 286 -
6,432,975 (6,432,975) 6,900,331 (6,900,331)
25,664,704 27,091,699 25,392,443 27,768,762) (6,721,287) (668,875) (7,305,489) (587,562)
18,943,417 26,422,824 18,086,954 27,181,200
(„ “) (“ ”), . 31 2017 1,179,808 (2016: 1,593,485 ).
31 2017
106
22 ( )22.2 ( )
( )
2017 2016
1 7,893,051 12,236,390
4,607,017 3,526,945) (2,296,978) (1,808,065)
) (812,532) (3,913)(3,440) (7,690)
) (1,996,956) (6,050,616) 31 7,390,162 7,893,051
1 - -
- -) - -
) - -- -
) - - 31 - -
7,390,162 7,893,051
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017190 191
31 2017
107
22 ( )22.2 ( )
2017 2016
)
() 954,927 1,024,987
- - - -
15 - - -
() - -
1 4,749
( , ) 8,282,325 7,954,02916,580,004 16,747,834
6,094,718 6,610,36885,748 129,679
13,368,503 12,796,508
45,366,241 45,268,154
31 2017
108
23
23.1
.
2017 2016
- -8,671,656 3,203,202
- -102,809 407,040
- -- -
8,774,465 3,610,2428,774,465 3,610,242
- -
- -77,663 77,72677,663 77,726
-77,663 77,726
8,852,128 3,687,968) - -
8,852,128 3,687,968
2017 2016
1 - 2,624
- -) - -
) - -- -
) - (2,624) 31 - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017192 193
31
201
7
109
23 (
)
23.1
(
)
. .1
(
)
201
7 2
016
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
16 )
31.1
2.20
16 )
201
7 (
):
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
201
6 (
):
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
31
201
7
110
23 (
)
23.1
(
)
. (
)
.2
2017
()
/()
2017
()
2016
()
/()
2016
()
- -
- -
--
, -
- -
--
, -
- -
-
- -
- -
--
, -
- -
--
, -
- -
- -
- -
-
- -
- -
--
, -
- -
--
- -
- -
- -
- -
--
, -
- -
--
- -
- -
- -
- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017194 195
31 2017
111
23 ( )23.1 ( )
.)
.2
2017
)
/) 2017
)
2016
)
/( )2016
)
- - - - --
, - - - -- ,
- - - -
- - - - --
, - - - -- ,
- - - - - - - -
8,774,465 (2016: 3,610,242 )
8,671,656 (2016: 3,203,202 ) 102,809 (2016: 407,040 ).
77,663 (2016: 77,726 ) 64,925
(2016: 64,988 ),.
,,
,.
,.
12,738 (2016: 12,738 ).
,.
31 2017
112
23 ( )
23.2
2017 2016
- -187,092 2,775,844
- -1,711,943 598,885
- -- -
1,899,035 3,374,7291,899,035 3,374,729
- -
1,899,035 3,374,729) - -
1,899,035 3,374,729
2017 2016
1 - -
- -) - -
)- -
) - - 31 - -
187,092 (2016: 2,775,844 )
1,711,943 (2016: 598,885 ).12 ,2018 2020 2,1% 2.7% (2016: 2% 2,7% ).
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017196 197
31
201
7
113
24
%
2017
2016
2017
201
6
49,0
0%49
,00%
49,0
0%49
,00%
64,2
9%64
,29%
64,2
9%64
,29%
201
3 6
4,29
%
.
- 10
0
/()
201
749
1,41
818
,257
473,
161
245,
172
112,
506
491,
418
18,2
5747
3,16
124
5,17
211
2,50
6
201
644
0,01
117
,856
422,
155
225,
751
89,0
31
440,
011
17,8
5642
2,15
522
5,75
189
,031 31
2017
114
25
2017 2016
205,479 199,483 - - - -
31,685 37,40135 58
174 -8,135 975
10% )
620,183 10,720
413,812 301,724
77,017 60,652,
36,697 33,175
10% ) 30,920 33,401
1,424,137 677,589) (107,295) (86,773)
1,316,842 590,816
2017 2016
1 86,773 209,322
103,130 89,073) (32,240) (53,879)
) (5,146) (584)(16) (7)
) (45,206) (157,152) 31 107,295 86,773
„ “, ( 620,183 ), ,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017198 199
31 2017
115
26
2017 2016
- -- -- -
31
201
7
116
27
1
201
6 (
)17
9,46
92,
015,
064
191,
494
167,
374
-2,
553,
401
1,63
63,
282
-30
,778
-35
,696
)(9
,753
)(5
78,2
93)
(35,
815)
(29,
000)
-(6
52,8
61)
)-
--
--
- 3
1 2
016
)17
1,35
21,
440,
053
155,
679
169,
152
-1,
936,
236
1
201
7 (
)17
1,35
21,
440,
053
155,
679
169,
152
-1,
936,
236
636,
530
696,
695
330,
522
161,
928
940
1,82
6,61
5)
(624
,760
)(4
43,8
84)
(42,
495)
(29,
144)
-(1
,140
,283
))
--
--
--
31
201
7)
183,
122
1,69
2,86
444
3,70
630
1,93
694
02,
622,
568
1
201
6 (
)79
,023
1,05
5,68
711
3,80
881
,541
-1,
330,
059
27,7
5427
4,40
615
,040
61,9
35-
379,
135
)-
--
--
-)
(4,5
60)
(
294,
536)
(19
,689
)
(2
2,11
9)-
(340
,904
) 3
1 2
016
)10
2,21
71,
035,
557
109,
159
121,
357
-1,
368,
290
1
201
7 (
)10
2,21
71,
035,
557
109,
159
121,
357
-1,
368,
290
480,
458
570,
259
277,
294
61,5
9430
71,
389,
912
)-
--
--
-)
(507
,981
)(3
47,0
63)
(29,
511)
(27,
930)
-(9
12,4
85)
31
201
7)
74,6
941,
258,
753
356,
942
155,
021
307
1,84
5,71
7
1
201
6 (
)10
0,44
695
9,37
777
,686
85,8
33-
1,22
3,34
2 3
1 2
016
()
69,1
3540
4,49
646
,520
47,7
95-
567,
946
31
201
7)
108,
428
434,
111
86,7
6414
6,91
563
377
6,85
1
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017200 201
31 2017
117
27 ( )
31 2017 1,998,430 ( 31 2016 1,446,250 ).
2017 102,456 (2016:347,853 ) ( 13),
.
31
201
7
118
28
--
--
- *
1
201
6 (
)-
240,
951
-32
,940
6,66
0-
-28
0,55
1-
15,4
82-
-(4
,449
)-
-11
,033
--
--
--
--
--
--
--
--
)-
--
(4,3
90)
--
-(4
,390
))
--
--
--
--
)-
--
--
--
-
--
--
--
--
31
201
6)
-25
6,43
3-
28,5
502,
211
--
287,
194
1
201
7 (
)-
256,
433
-28
,550
2,21
1-
-28
7,19
4-
11,1
43-
1,76
885
4-
-13
,765
--
--
--
--
--
--
--
--
)-
--
-
--
-
-)
--
--
--
--
)-
--
--
--
-
--
--
--
--
31
201
7)
-26
7,57
6-
30,3
183,
065
--
300,
959
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017202 203
31
201
7
119
28 (
)
()
-
--
-
*
1
201
6 (
)-
207,
260
-32
,027
--
-23
9,28
7-
13,1
60-
493
--
-13
,653
--
--
--
--
)-
--
--
--
-)
--
(4,3
90)
--
-(4
,390
) 3
1 2
016
)-
220,
420
-28
,130
--
-24
8,55
0
1
201
7 (
)-
220,
420
-28
,130
--
-24
8,55
0-
12,1
7155
3-
--
12,7
24
--
--
--
--
)-
--
--
--
-)
--
--
--
--
31
201
7)
-23
2,59
1-
28,6
83-
--
261,
274
1
201
6 (
)-
33,6
91-
913
6,66
0-
-41
,264
31
201
6)
-36
,013
-42
02,
211
--
38,6
44 3
1 2
017
)-
34,9
85-
1,63
53,
065
--
39,6
85
31
201
7
120
28 (
)
-
-
:
31
201
6 (
)-
--
--
--
31
201
7 (
)-
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017204 205
31
201
7
121
29
-
1
201
6 (
)88
,635
3,17
6,54
713
6,97
034
6,00
170
7,82
213
,327
18,2
9560
,108
4,54
7,70
5-
--
--
-78
,462
-78
,462
--
--
--
--
-
(
)-
--
(4,4
28)
(43,
377)
--
(5,7
46)
(53,
551)
()
--
--
--
--
-
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
-10
06,
652
8,65
03,
875
53,2
22-
(74,
138)
1,63
9-
31
201
6 (
)88
,735
3,18
3,19
914
5,62
034
5,44
871
7,66
713
,327
22,6
1956
,001
4,57
2,61
6
1
201
7 (
)88
,735
3,18
3,19
914
5,62
034
5,44
871
7,66
713
,327
22,6
1956
,001
4,57
2,61
6-
-
--
--
63,7
66-
63,7
66-
--
--
--
--
()
-
-
(13,
850)
(8,0
12)
(48,
098)
-
-
(1,2
56)
(71,
216)
()
--
--
--
--
-
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
3,71
513
,756
7,17
634
,404
-(5
9,27
7)22
6-
31
201
7 (
)88
,735
3,18
6,91
414
5,52
634
4,61
270
3,97
313
,327
27,1
0854
,971
4,56
5,16
6
31
201
7
122
29 (
)
() -
-
1
201
6 (
)-
448,
723
127,
007
275,
825
581,
536
--
49,1
981,
482,
289
-78
,935
5,98
328
,137
52,1
50-
-6,
164
171,
369
--
--
--
--
-
)-
--
--
--
--
()
--
-(4
,428
)(4
3,37
7)(5
,632
)(5
3,43
7)
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
-(1
,200
)4,
390
-1,
200
--
-4,
390
31
201
6 (
)-
526,
458
137,
380
299,
534
591,
509
--
49,7
301,
604,
611
1
201
7 (
)-
526,
458
137,
380
299,
534
591,
509
--
49,7
301,
604,
611
-79
,129
7,41
023
,687
51,8
22-
-4,
073
166,
121
--
--
--
--
-
)-
--
--
--
--
()
-
-
(13,
850)
(8,0
12)
(48,
056)
-
-(1
,256
)(7
1,17
4)
)-
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
-
-
-
--
-
- 3
1 2
017
()
-60
5,58
713
0,94
031
5,20
959
5,27
5-
-52
,547
1,69
9,55
8
1
201
6 (
)88
,635
2,72
7,82
49,
963
70,1
7612
6,28
613
,327
18,2
9510
,910
3,06
5,41
6 3
1 2
016
()
88,7
352,
656,
741
8,24
045
,914
126,
158
13,3
2722
,619
6,27
12,
968,
005
31
201
7 (
)88
,735
2,58
1,32
714
,586
29,4
0310
8,69
813
,327
27,1
082,
424
2,86
5,60
8
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017206 207
31
201
7
123
29 (
)
--
: 3
1 2
016
()
--
--
--
--
- 3
1 2
017
()
--
--
--
--
-
201
7 2
,387
(2
016:
1,2
50
)
31 2017
124
30
30.1
2017 2016
( ) 498 - ( ) 7,996 39,044
30.2
2017 2016
)
-
)
-
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017208 209
31 2017
125
30 ( )
2017 2016
- -- -- -
31 2017
126
30 ( )
B
: 1 31
2016
- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - - 2017
- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017210 211
31 2017
127
31
2017 2016
268 -- -
268 -
2017 2016
- -- -- -- -- -- -- -
- -- -- -- -
- -
B /( )
2017 2016
/( )- -
31 2017
128
32
2017 2016
, - -- -- -- -
, - -- -- -- -
- -- -- -- -- -- -
- -- -
- - 39 - -
- -- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017212 213
31 2017
129
33
2017 2016
, ,
,- - - -- - - -- - - -- - - -
,- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -
,
- - - -
31 2017
130
34
34.1
2017 2016
42,717 - 254,577 -24,735 - 24,095 -
- - - -- - - -
184,778 - 184,444 -- - - -
189,736 - 147,570 -- - - -
- - - -- - - -
30 - 14 -7,001 - 1,225 -
- - - -448,997 - 611,925 -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017214 215
31 2017
131
34 ( )
34.2
2017 2016
17,025,245 - 17,442,789 -22,111 - 945,524 -
1,454,057 753,022 1,089,575 680,402386,960 635,117 433,563 395,193
- - - -20,205 - 19,843 -
18,908,578 1,388,139 19,931,294 1,075,595
202,326 - 182,356 -1,055 - 1,712 -
55,000 - 75,000 -187 - 186 -
- - - -573 - 890 -
259,141 - 260,144 -
1,237,447 - 1,107,734 -458 - 552 -
373,790 118,126 389,798 129,087183,774 2,322 148,476 4,075
- - - -4,051 - 3,513 -
1,799,520 120,448 1,650,073 133,162,
168,931 - 424,704 -100,647 - 158,175 -113,000 463,040 65,250 384,600
338 3,654 1,266 5,834- - - -
1,400 - 2,497 -384,316 466,694 651,892 390,434
15,526,791 - 12,252,308 -6,705,008 - 6,000,963 -
31,549,678 10,484,751 31,979,788 9,955,784246,094 899,381 215,317 840,596
- - - -186,698 - 223,303 -
54,214,269 11,384,132 50,671,679 10,796,380,
1,706,623 - 964,238 -1,491 - 1,495 -
184,729 315,080 205,092 309,920127,719 4,277 127,318 9,330
- - - -1,567 - 1,668 -
2,022,129 319,357 1,299,811 319,2505,079,029 (5,079,029) 5,464,412 (5,464,412)
82,666,982 8,599,741 79,929,305 7,250,409
31 2017
132
34 ( )
34.2 ( )
, , ,,
.
35
2017 2016
- -- -- -- -- -- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017216 217
31 2017
133
36.
2017 2016
1,248 1,061,406 8,118 1,503,260- - - -
2,258 - 3,275 -
- 56,397 - -- - - -
544 - - -
- - - -- - - -- - - -
- 115,970 - 123,829- - - -- - 8 -
- - - -- - - -
,- - - -- - - -- - - -
,
- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -- - - -
,- - - 12,019- - - -- - 13 -
- - - -- - - -
336,814 (336,814) 456,463 (456,463)340,864 896,959 467,877 1,182,645
31 2017
134
36 ( )
( )
2017 2016
:- - 68 10,606
– 10 1,537 72 11,374 – 1,262 10,188 8,148 15,953
- - - 8 7,859 – - 8,809 - 8,809 – 2,234 1,040,872 3,105 1,456,518
- 115,970 - 115,9703,506 1,177,376 11,401 1,627,089
:MIDF B.V - - 13 12,019EBRD 544 56,397 - -
544 56,397 13 12,019336,814 (336,814) 456,463 (456,463)340,864 896,959 467,877 1,182,645
3% 4
- 3%
12
- 0,5% 3
- - 2020 1
- 1%
16
- 2020
EBRD (MIDF B.V)
6,5%- , 5%-
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017218 219
31 2017
135
36 ( )
( )
,. 31 2017
1,011,972 (2016: 1,368,652 ).
2017 MIDF B.V. MIDF B.V. ,
.
37
2017 2016
- -
- -
- -
- -
- -
31
201
7
136
38
-
1
201
6)
149,
748
-56
,094
--
-20
5,84
2
184,
158
-3,
029
--
-18
7,18
7
)-
-(4
,897
)-
--
(4,8
97)
)(2
21,2
03)
-(1
,008
)-
--
(222
,211
)(1
26)
--
--
-(1
26)
31
201
6)
112,
577
-53
,218
--
-16
5,79
5
1
201
7)
112,
577
-53
,218
--
-16
5,79
5
244,
700
-11
,706
--
-25
6,40
6
)-
-(3
,634
)-
--
(3,6
34)
)(1
73,8
74)
-(1
,258
)-
--
(175
,132
)(8
)-
--
--
(8)
31
201
7)
183,
395
-60
,032
--
-24
3,42
7
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017220 221
31 2017
137
38 ( )
,. 31 2017 94.23%
, 5.09%, , 0.68%.
39
2017 2016
19,460 17,36433,108 17,1987,587 7,913
17,187 35,433- -- -- -
10% )
379,795 261,849
94,502 118,8276,445 2,8294,727 16,164
47,937 50,229 o
10% ) 17,240 17,311
627,988 545,117
31
201
7
138
40
2017
201
620
17 2
016
201
7 2
016
1
- 1,
000
-2,
279,
067
2,27
9,06
7-
-2,
279,
067
2,27
9,06
7
- -
--
--
- -
--
--
- -
--
--
- -
--
--
- -
--
--
31
-1,
000
-2,
279,
067
2,27
9,06
7-
-2,
279,
067
2,27
9,06
7
.,
. 3
1.12
.201
7
84,1
05
,
3.69
%
( 3
1.12
.201
6 1
02,9
51
,
4.52
%),
.
31.
12.2
017
.,
17,
114
, 0
.75%
,
-
3,40
9 ,
0.1
496%
1
0 1
3,70
5 ,
0,6
01%
( 3
1.12
.201
6 -
2,1
09
,0.
0925
%).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017222 223
31 2017
139
40 ( )
.1
2017 2016- -
2017 2016- -- -
.2 (
2017 2016 31 410,232 341,860
2017 2016180 150
- -
B 5%
%
2017 2016 2017 2016
))
East Capital ExplorerInvestment AB 227,907 227,907 10.00% 10.00%
- 119,540 0% 5.25%
227,907 347,447 10.00% 15.25%
31 2017
140
41.
2017 2016-
820,581 779,389- -
a
- -- -- -
- 820,581 779,389
2017 2016 1 2,279,067 2,279,067
- -- -- -
312,279,067 2,279,067
( ) 360 342
2017 2016-
( ) 820,581 779,389
( )- -- -- -
- ( ) 820,581 779,389
( ) 2017 2016 1 2,279,067 2,279,067
- - ( )
31 2,279,067 2,279,067 ( ) 360 342
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017224 225
31 2017
141
42
42.1
2017 2016
787,403 681,045985,471 1,192,996
45,086 43,089
4,519,716 4,273,1521,653,244 1,713,506
822,289 904,797
- -2,723,340 924,074
- -1,766,179 1,766,4221,199,841 1,177,461
1,543,492 1,532,802789,603 602,473418,563 28,026
1,262,562 1,431,28118,516,789 16,271,124
) (183,395) (112,577)
18,333,394 16,158,547
263,189 .
16 2011 –
) , 2 2012 , 17.897.404,09 , 263,189
5 2010 ( –
) ( ).
– .
, , 7 2016
,.
.
31 2017
142
42 ( )
42.1 ( )
4 2011 , 2 , ,
,
. , è.
,.
5
.
42.2
2017 2016
: - -- -
..
.
è.
. , .
1,262,562 , 4,384,022 (2016: 1,431,281 ,
4,388,963 ).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017226 227
31 2017
143
43
2017 2016
43,068 46,657 (3,589) 46,248 49,837 (3,589)- - - - - -
403,007 403,246 (239) 501,281 499,754 1,527- - - - - -- 13 (13) - - -
- - - - - -
- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -
- - - - - -27,152 27,152 - 47,261 47,261 -
971 3,202 (2,231) 840 2,916 (2,076)474,198 480,270 (6,072) 595,630 599,768 (4,138)
31
201
7
144
44
31
201
7
--
--
--
-32
4,56
1-
--
324,
561
--
-73
,165
-73
,165
--
-25
,097
-25
,097
--
--
--
--
--
--
--
2318
5,27
3-
185,
296
-12
,738
235,
164
--
247,
902
)-
-(1
)(2
,294
)-
(2,2
95)
--
--
--
-33
7,29
923
5,18
628
1,24
1-
853,
726
--
--
--
-38
,077
730
666,
765
-70
5,57
2-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
38,0
7773
066
6,76
5-
705,
572
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017228 229
31
201
7
145
44 (
)
()
31
201
7
--
-36
,289
-36
,289
--
--
--
--
282
40,5
58-
40,8
40)
--
(7)
(405
)-
(412
)-
-27
576
,441
-76
,716
--
--
--
--
--
--
--
--
--
31
201
6
--
--
--
-31
6,01
6-
--
316,
016
--
-62
,950
-62
,950
--
-33
,523
-33
,523
--
--
--
--
--
--
-1
123
146,
873
-14
6,99
7-
12,7
3821
0,17
1-
-22
2,90
9)
--
(3)
(2,3
03)
-(2
,306
)-
--
--
--
328,
755
210,
291
241,
043
-78
0,08
9
31
201
7
146
44 (
)
()
--
--
--
-27
,789
4,19
064
4,20
5-
676,
184
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-27
,789
4,19
064
4,20
5-
676,
184
--
-10
5,02
9-
105,
029
--
--
--
--
304
38,4
12-
38,7
16)
--
(8)
(373
)-
(381
)-
-29
614
3,06
8-
143,
364
--
--
--
--
--
--
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017230 231
31
201
7
147
44 (
)
2017
)
--
-12
,025
-12
,025
-37
209
4,31
2-
4,55
8-
8,54
4-
--
8,54
4-
--
--
--
--
--
--
555
,205
3,12
4-
58,3
34-
--
--
--
8,58
655
,414
19,4
61-
83,4
61
-70
31
7,97
6-
8,68
0-
--
--
--
--
--
--
--
--
-,
--
(3)
(267
)-
(270
)-
-51
1,55
9-
1,61
0-
--
--
--
703
499,
268
-10
,019
31
201
7
148
44 (
)
()
2016
)
--
-11
,480
-11
,480
-31
218
5,36
3-
5,61
2-
9,35
5-
--
9,35
5-
--
--
--
--
--
--
243
,701
4,60
2-
48,3
05-
--
--
--
9,38
843
,919
21,4
45-
74,7
52
-43
91
8,33
6-
8,77
6-
--
--
--
--
--
--
--
--
-,
--
-4,
135
-4,
135
--
703,
741
-3,
811
--
--
--
-43
971
16,2
12-
16,7
22
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017232 233
31 2017
149
44 ( )
2017 2016
129,702 122,028- -
46 44,
- -,
- -- -
129,748 122,072
31 2017
150
45
.1
1 1 5 5
31 2017 ()
- - - -- - - -
31 2016)
- - - -- - - -
.2
1 1 5 5 31 2017
)
- - - -- - - -
31 2016)
- - - -- - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017234 235
31 2017
151
45 ( )
( )
.2 ( )
- -
: 31
2017 ( ) - - - - - - - 31
2016 ( ) - - - - - - -- - - - - - -
.1
1 1 5 5
31 2017 ( ) - - - -- - - -
31 2016 ( ) - - - -- - - -
31
201
7
152
45 (
)
()
.1 (
)
:
1
201
6 (
) -
--
- -
--
--
--
--
-
(
) -
--
- -
--
--
--
--
- 3
1 2
016
()
--
--
--
- 1
2
017
()
--
--
--
- -
--
- -
--
()
--
--
--
- -
--
- -
--
31
201
7 (
)-
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017236 237
31
201
7
153
45 (
)
()
.1 (
)
1
201
6 (
) -
--
- -
--
--
--
--
-
--
--
--
-
(
) -
--
- -
--
()
--
--
--
- -
--
- -
--
31
201
6 (
)-
--
--
--
1
201
7 (
) -
--
- -
--
--
--
--
-
(
) -
--
- -
--
()
--
--
--
- -
--
- -
--
31
201
7 (
) -
--
- -
--
1
201
6 (
)-
--
--
--
31
201
6 (
)-
--
--
--
31
201
7 (
)-
--
--
-- 31 2017
154
45 ( )
( )
.2
1 1 5 5
31 2017 ( ) 46,232 1,868 7,472 36,89246,232 1,868 7,472 36,892
31 2016 ( ) 48,100 1,868 7,472 38,76048,100 1,868 7,472 38,760
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017238 239
31 2017
155
46
2017 2016 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - -
2017 2016
1 - - - -
- - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
31 - - - -
47
.
240 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 241
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 243242
ИЗВЕШТАЈ НА НЕЗАВИСНИОТ РЕВИЗОР И КОНСОЛИДИРАНИ
ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ ЗА ГОДИНАТА ШТО ЗАВРШУВА НА
31 ДЕКЕМВРИ 2017 ГОДИНА
ИЗВЕШТАЈ НА НЕЗАВИСНИОТ РЕВИЗОР
РЕВИДИРАНИ КОНСОЛИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ
КОНСОЛИДИРАН БИЛАНС НА УСПЕХКОНСОЛИДИРАН ИЗВЕШТАЈ ЗА СЕОПФАТНА ДОБИВКАКОНСОЛИДИРАН БИЛАНС НА СОСТОЈБАКОНСОЛИДИРАН ИЗВЕШТАЈ ЗА ПРОМЕНИТЕ ВО КАПИТАЛОТ И РЕЗЕРВИТЕКОНСОЛИДИРАН ИЗВЕШТАЈ ЗА ПАРИЧНИОТ ТЕКБЕЛЕШКИ КОН КОНСОЛИДИРАНИ ФИНАНСИСКИ ИЗВЕШТАИ
244
246247248249253255
СОДРЖИНА:
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017244 245
.3
1 2017 31 2017
2017 2016 3,562,264 3,636,386 (491,892) (557,777)
/( ) 6 3,070,372 3,078,609
1,162,629 1,133,196 (300,583) (247,720)
/( ) 7 862,046 885,476
8 23,472 14,776
9 - -/( ) 10 119,459 133,303
11 1,071,994 551,13324 55,128 43,625
, -12 (2,381,267) (1,753,469)
,13 (102,456) (347,853)14 (872,243) (850,137)15 (179,023) (185,140)16 (727,542) (684,537)24
/( ) 939,940 885,786
17 (94,632) (94,317)/( )
845,308 791,469
/( )*
/( ) 845,308 791,469
/( ) ,*:
836,478 787,1538,830 4,316
41 ( ) 367 345
( ) 367 345
*
.
.4
1 2017 31 2017
2017 2016/( ) 845,308 791,469
/( ) ( ) - -
3,600 6,171 - /( )
, - -
- -- - - - ,
- -- -
- -/( )
,- -
- -- -
/( )24 - -
/( ) - -/( )
17 - -/( )
3,600 6,171/( ) 848,908 797,640
/( ) ,*: - -
840,078 793,3248,830 4,316
*
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017246 247
6
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-- *
- )
- -
- - - -
- --
-
-
- -
-
- -
- - -
1
201
6 (
)2,
279,
067
771,
527
--
--
--
-45
5,81
3-
6,01
2,73
552
6,27
8-
-10
,045
,420
7,72
6 10
,053
,146
1
201
6 (
),2,
279,
067
771,
527
--
--
--
-45
5,81
3-
6,01
2,73
552
6,27
8-
-10
,045
,420
7,72
6 10
,053
,146
/()
/()
--
--
--
--
--
--
787,
153
--
787,
153
4,31
679
1,46
9/(
)
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-6,
171
--
--
--
--
-6,
171
-6,
171
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
-6,
171
--
--
--
--
-6,
171
-6,
171
/()
--
--
-6,
171
--
--
--
787,
153
--
793,
324
4,31
679
7,64
0
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017248 249
7
()
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-- *
- )
- -
- - - -
- --
-
-
- -
-
- -
- - -
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-24
0,22
5(2
40,2
25)
--
--
--
--
--
--
--
--
-(2
84,8
33)
--
(284
,833
)-
(284
,833
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-(4
3)-
-(4
3)-
(43)
()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
,
--
--
--
--
--
-24
0,22
5(5
25,1
01)
--
(284
,876
)-
(284
,876
) 3
1 2
016
) / 1
2
017
()
2,27
9,06
777
1,52
7-
--
6,17
1-
--
455,
813
-6,
252,
960
788,
330
--
10,5
53,8
6812
,042
10,5
65,9
10
.
8
()
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-- *
- )
- -
- - - -
- --
-
-
- -
-
- -
- - -
31
201
6)/
1 2
017
()
2,27
9,06
777
1,52
7-
--
6,17
1-
--
455,
813
-6,
252,
960
788,
330
--
10,5
53,8
6812
,042
10,5
65,9
10
/()
/()
--
--
--
--
--
--
836,
478
--
836,
478
8,83
084
5,30
8/(
)
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-3,
600
--
--
--
--
-3,
600
-3,
600
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
--
--
-3,
600
--
--
--
--
-3,
600
-3,
600
/()
--
--
-3,
600
--
--
--
836,
478
--
840,
078
8,83
084
8,90
8
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017250 251
9
()
1
201
7 3
1 2
017
- )
,
-
*- )
- -
- - -
- --
-
-
- -
-
- -
- - -
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-43
7,52
9(4
37,5
29)
--
--
--
--
--
--
--
--
-(3
41,8
60)
--
(341
,860
)-
(341
,860
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
,
--
--
--
--
--
-43
7,52
9(7
79,3
89)
--
(341
,860
)-
(341
,860
) 3
120
17)
2,27
9,06
777
1,52
7-
--
9,77
1-
--
455,
813
-6,
690,
489
845,
419
--
11,0
52,0
8620
,872
11,0
72,9
58
.
10
1 2017 31 2017
2017 2016
/( ) 939,940 885,786:
,* (8,830) (4,316)
:15/28 12,829 13,71915/29 166,194 171,421
:- -
11 (4,229) (107)
11 (672,045) (101,265):
- -16 - -
16 - 9096 (3,562,264) (3,636,386)6 491,892 557,7778 (23,472) (14,776)
, 124,715,201 3,622,647
(2,333,934) (1,869,178),
13 102,456 347,853- -
38 256,406 187,18738 (175,132) (222,211)11 (5,793) (5,090)
/( ) (55,128) (43,625)3,253 1,285
3,577,228 3,714,303(523,814) (592,922)
2,900,758 3,013,011)/ :
(52,128) (26,654)
4,188,689 (1,436,960)(2,434,822) 592,685
360,684 407,89969,396 (171,230)
- -(798,517) (95,762)
- -31 (268) -
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017252 253
11
( ) 1 2017 31 2017
2017 2016/( ) :
- -- -
(168,719) 189,9484,113,925 3,407,078
82,893 88,989- -
8,261,891 5,969,004)/ (122,181) (104,415)
8,139,710 5,864,589
) (10,865,924) (9,519,752)7,192,951 9,658,194
) - -
- -) (14,344) (11,092)
- -) (63,838) (78,545)
4,271 221) (268) -
- -) - -
41,590 28,811(3,705,562) 77,837
) - -- -
) (1,037,898) (2,345,026)625,199 1,830,720
) - -- -
- -) - -
- -) (341,860) (284,883)
) - -- -
(754,559) (799,189)
18 71 (70)
- -- /( )
3,679,660 5,143,167 1 28,565,944 23,422,777
31 18 32,245,604 28,565,944
*
.
31 2017
12
1
22.12.22.3
2.3.1 2.3.2 (
2.3.3 2.3.4 2.4
345
6 ( )7 ( )89
10 ( )1112 ,13 ,14151617
181920 ,
2122.1 22.2
23242526272829 3031
,3233
2134.1 34.2
3536373830393140
4142434445464748
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017254 255
31 2017
13
1.
)
(„ “) ,. . .3, 1000 .
. („ “) ( „ “).
,. :
- ;- ,
;- ( , ,
, );- ;- , ;- ;- , ;- , ;- ;- ;- ;- ;- ;- ;- ;- ;- .
. ,
-10, :
KMB ( ) MKKMBS101019
. , –, – , – – 10.
.
31 2017 27 2018
.
31 2017
14
1. ( )
)
(„ “ .28/04, 84/05, 25/07, 87/08, 42/10,48/10,24/11, 166/12, 70/13, 119/13, 120/13, 187/13,38/14, 41/14, 138/14, 192/15, 06/16, 30/16 61/16), („ “ . 67/07, 90/09, 67/10, 26/13, 15/15, 153/15 190/16),
( „ “),
( „ “) („ “ .169/10, 165/12, 50/13 110/13)
(„ “ . 169/10,152/11, 54/12 166/13), .
, è
,
( 83/2017), 01.01.2018 .
.
.
.
, a
.
,,
,.
..
.
- .
1. ).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017256 257
31 2017
15
1. ( )
) ( )
( )
1. ).
.
.
)
, 1. ).
i)
. .,
. .,
.
..
ii)
-.
,.
iii)
., ,
.
.
31 2017
16
1. ( )
) ( )
( )
iv)
,,
..
.
v) „ “
„ “.
,.
., . ,
, ..
vi)
,, .
,.
,.
.
, ,.
, ( ,
), .
,.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017258 259
31 2017
17
1. ( )
) ( )
, ,.
.
. -,
.
, .
.
,.
.
31 2017 2016 ( ) ( ) :
2017 2016
1 61,49 61,481 51,27 58,33
(i)
,.
(ii)
,
..
, .
31 2017
18
1. ( )
) ( )
( )
(iii)
.
,.
(iv)
,,
,.
(v)
, ,.
.
, .
,. :
,
; ,.
, ,,
,.
: (),
( ,) (
( )).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017260 261
31 2017
19
1. ( )
) ( )
,, ,
3 .
.
,.
,.
. ,, .
,.
,.
, , ,.
,,
.
, è
,.
,
.
31 2017
20
1. ( )
) ( )
,.
,,
,.
.
. ,,
.
.
.
, ,
.,
.
.
()
,, ,
,
,.
,.
.
.,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017262 263
31 2017
21
1. ( )
) ( )
( )
.,
..
-
, . ,
.
.,
, .
.
,
, 31 2017 31
2016 :
0% 5% 5.1% 20%
20.1% 45% 45.1% 70% 70.1% 100%
), :
- ( ), ,
.
,;
31 2017
22
1. ( )
) ( )
( )
( )
-,
, 90 .
,
,,
;
- ,.
;
-,
, .
. ,, ,
.
, ,.
.,
.
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017264 265
31 2017
23
1. ( )
) ( )
,.
,.
..
. è
.
:
404-20
,.
.
.
,.
,, .
. 5 .
.,
,.
31 2017
24
1. ( )
) ( )
., .
, ,. ,
,.
..
. ,
.
.
,,
( ).
, ,
( ).,
,.
.
,
(„ “ .50/13) 20%
.
,.
20% .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017266 267
31 2017
25
1. ( )
) ( )
( )
.
,
().
, ,.
..
,.
( )
.
,.
,.
i)
., .
.
. :, ,
, ..
(ii)
. : ,, (
, ) ( ).
31 2017
26
1. ( )
( )
(iii)
.
19 .
..
.
, ,.
,,
..
:
• ();
• ( );
• ,• ,• / .
.,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017268 269
31 2017
27
1. ( )
( )
5% -
., .
, ,,
.,
,.
,.
,
.
– .
. ,
, ( ) –
.
,
.
.,
.
, 10% .
,
.
.
31 2017
28
1. ( )
( )
,
.
.
.
.
.
.
)
:
..
. ,
,.
, ,, .
,,
.
,,
.
, . ,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017270 271
31 2017
29
1. ( )
) ( )
,.
,
, ,.
,.
.
.
.
, ,.
. ,
, .
1. ).
.
() .
.,
. ,. ,
, .
31 2017
30
1. ( )
) ,
31 2017 , .
)
,, ,
, .
)
25 2013 ,, 14.29%
. , 50% 64.29%.
1 2017 31 2017 38,543 (2016: 22,095 ) 24,727
(2016: 12,087 ) .
12,309 200 .
.
,, ,
.
,, . ,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017272 273
31 2017
31
2.
,, , ,
. ,. ,
,.
,.
, ,,
.
.
,.
.
.
; , , (,
) .
2.1
,
.,
.. ,
, ,.
2.1.1
.
:- –
,;
- –
.
31 2017
32
2. ( )
2.1 ( )
2.1.1 ( )
,,
.
. –
.
2.1.2
,, , ,
, , .
.
, ,
.,
.,
. ( , - , )
. ,,
,
. : 100% , .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017274 275
31 2017
33
2. ( )
2.1 ( )
2.1.2 )
:
) :- ;- ;- ;- ;- ;- ;- , :
,;
) :- ;- ;- ;- , :
,.
2.1.3
.
.
,,
.
(score), ,,
.
( )
,.
.
, ,.
31 2017
34
2. ( )
2.1 ( )
2.1.4
score
, score .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017276 277
31
201
7
35
2. (
)2.
1 (
)2.
1.
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
I.
,
5,85
04,
375
50,5
96,1
2350
,997
,347
--
--
1,82
43,
873
29,6
5133
,510
269,
642
266,
900
5,61
9,50
54,
753,
156
56,5
22,5
9456
,059
,161
0-
37,5
10,8
0838
,362
,886
--
--
1,82
43,
873
2,97
52,
695
154,
515
206,
117
4,69
4,11
94,
421,
317
42,3
64,2
4142
,996
,889
0-
4,30
6,02
33,
469,
913
--
--
--
5,36
54,
329
1,60
11,
113
816,
538
259,
703
5,12
9,52
53,
735,
058
5,85
04,
375
884,
606
883,
357
--
--
--
1,01
81,
278
287
1441
,032
30,6
8793
2,79
391
9,71
10
-1,
730,
302
1,61
0,26
5-
--
--
-2,
124
2,87
749
,985
1,11
348
,954
19,6
251,
831,
366
1,63
3,88
00
-6,
164,
383
6,67
0,92
5-
--
--
-18
,169
22,3
3163
,254
58,5
4318
,862
21,8
246,
264,
668
6,77
3,62
3
)(1
,615
)(1
,207
)(7
,390
,162
)(7
,893
,051
)-
--
-(6
4)(1
36)
(20,
117)
(24,
593)
(87,
177)
(62,
180)
(183
,396
)(1
12,5
78)
(7,6
82,5
31)
(8,0
93,7
44)
,
4,23
53,
167
43,2
05,9
6143
,104
,296
--
--
1,76
03,
738
9,53
48,
916
182,
464
204,
721
5,43
6,10
94,
640,
579
48,8
40,0
6347
,965
,417
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
()
--
--
--
--
--
--
--
--
--
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
-
,
--
--
--
--
--
--
--
--
--
31
201
7
36
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
II. 3
0 -
-10
1,90
221
4,54
4-
--
--
-1,
065
2,41
96
61,
073,
994
1,49
8,83
11,
176,
967
1,71
5,80
0
--
101,
902
214,
544
--
--
--
1,06
52,
419
66
1,07
3,99
41,
498,
831
1,17
6,96
71,
715,
800
--
-45
0-
--
--
--
--
--
-45
0
5,83
0,28
310
,081
,091
2,24
5,01
12,
178,
411
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
87,4
6522
,632
,704
2,56
52,
274
1,06
4,54
933
2,83
89,
352,
563
7,95
7,35
756
,220
,860
50,2
34,6
34
5,83
0,28
310
,081
,091
2,24
5,01
12,
178,
862
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
87,4
6522
,632
,704
2,56
52,
274
1,06
4,54
933
2,83
89,
352,
563
7,95
7,35
756
,220
,860
50,2
35,0
84
5,83
6,13
310
,085
,466
52,9
43,0
3653
,390
,753
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
89,2
8922
,636
,577
33,2
8138
,202
1,33
4,19
859
9,74
516
,046
,061
14,2
09,3
4411
3,92
0,42
210
8,01
0,04
6
)(1
,615
)(1
,207
)(7
,390
,162
)(7
,893
,051
)-
--
-(6
4)(1
36)
(20,
117)
(24,
593)
(87,
177)
(62,
180)
(183
,396
)(1
12,5
78)
(7,6
82,5
31)
(8,0
93,7
44)
5,83
4,51
810
,084
,259
45,5
52,8
7445
,497
,703
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
89,2
2522
,636
,441
13,1
6313
,609
1,24
7,02
053
7,56
515
,862
,666
14,0
96,7
6610
6,23
7,89
199
,916
,301
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017278 279
31
201
7
37
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
201
7 2
016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
( )-
-1,
119,
180
1,22
3,32
3-
--
-18
9,73
614
7,57
043
,864
54,1
7744
2,81
820
8,17
01,
795,
599
1,63
3,23
9-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-17
--
--
--
-69
454
124,
329
247,
374
125,
041
247,
428
--
--
--
--
--
--
--
--
( )-
-61
,142
61,1
33-
--
--
-34
834
8-
-61
,491
61,4
81-
-1
1-
--
--
--
--
-1
1
(,
)-
-17
,433
,672
17,2
92,6
67-
--
--
16,7
8813
,317
999,
698
1,22
5,64
3 18
,450
,159
18,5
31,6
27-
-34
,731
,604
34,2
89,9
54-
--
--
-23
,989
39,7
385,
932,
847
6,56
6,82
4 40
,688
,440
40,8
96,5
16-
-15
,140
,210
13,6
78,5
22-
--
--
-12
,428
14,5
453,
399,
721
3,60
5,38
3 18
,552
,359
17,2
98,4
50-
-88
7,26
695
2,92
8-
--
--
-36
444
249
2,56
716
8,76
81,
380,
197
1,12
2,13
8
--
69,3
73,0
9267
,498
,528
--
--
189,
736
147,
570
98,4
7712
2,62
111
,391
,981
12,0
22,1
62
81,0
53,2
8579
,790
,881
- ( )
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(-
--
--
--
--
--
--
--
-)
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(,
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
31
201
7
38
2. (
)2.
1 (
)2.
1.
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
--
112
2,15
41,
870
1,93
4-
--
-78
315
34-
2,30
7,09
251
,927
2,30
9,07
617
6,32
9.
--
928,
358
1,09
7,05
6-
--
--
-56
75-
-15
,034
40,2
0794
3,44
71,
137,
338
--
530,
888
314,
769
--
--
--
521
-1
7,99
789
,911
538,
890
404,
703
--
2,45
1,00
73,
690,
955
--
--
--
7211
824
316
5,14
519
2,27
42,
616,
248
3,88
3,35
0
--
704,
980
744,
162
--
--
--
8521
316
668
320,
180
332,
451
1,02
5,41
11,
076,
894
.
.
.
--
1,87
2,33
71,
698,
942
--
--
--
113
4356
183,
384
125,
848
92,0
641,
998,
354
1,97
4,43
3
..
--
2,59
4,37
32,
954,
853
--
--
--
189
407
27,2
765
892,
648
771,
098
3,51
4,48
63,
726,
363
--
551,
436
516,
201
--
--
--
1,31
11,
355
6,13
212
137,
981
103,
290
696,
860
620,
859
..
--
1,32
9,38
31,
021,
996
--
--
--
1,16
21,
138
61,4
99-
515,
820
442,
214
1,90
7,86
51,
465,
348
..
--
179,
592
280,
622
--
--
--
6769
--
30,5
7842
,852
210,
238
323,
544
--
3,74
1,76
13,
484,
114
--
--
--
2,27
074
931
421
64,
065,
218
4,29
8,26
77,
809,
564
7,78
3,34
6
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017280 281
31
201
7
39
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
.
--
8,95
6,01
79,
207,
420
--
--
--
1,39
81,
582
153,
136
13,1
113,
147,
270
3,54
9,77
212
,257
,821
12,7
71,8
85
--
816,
426
726,
585
--
--
--
387
268
1,25
112
068
4,73
278
3,96
81,
502,
796
1,51
0,94
1
--
621,
101
586,
767
--
--
--
107
8728
883
226
,224
6,24
464
7,72
059
3,93
0
--
400,
341
442,
612
--
--
--
355
391
1,00
111
134,
776
87,8
1253
6,47
353
0,82
6
5,83
4,51
810
,084
,259
46,7
9316
,061
63,0
5463
,054
--
26,9
89,2
2522
,636
,440
3,08
02,
985
13,1
5612
,575
17,7
9617
,397
32,9
67,6
2332
,832
,772
--
1,58
9,66
991
5,87
3-
--
--
-31
943
621
37,5
1523
,676
1,62
7,65
193
9,57
9.
--
1,08
3,35
565
7,61
0-
--
--
-11
411
81,
241
2112
0,31
216
1,44
11,
205,
021
819,
190
--
300,
119
365,
686
--
--
--
8812
21,
026
1,14
413
6,40
472
,706
437,
636
439,
659
.
--
1,57
3,21
01,
519,
833
8,77
4,46
53,
610,
242
1,89
9,03
53,
374,
729
--
112
7516
161
2,64
42,
644
12,2
49,6
268,
507,
584
--
386,
558
438,
422
--
--
--
257
127
3,77
11,
525
390,
355
439,
981
--
1,10
7,24
31,
065,
035
--
--
--
143
138
--
24,0
8924
,750
1,13
1,47
61,
089,
922
.-
-30
0,42
135
8,61
7-
--
--
-89
124
313
49,2
2342
,022
349,
736
400,
776
--
239,
490
164,
066
--
--
--
7570
658
622
6,57
85,
465
246,
801
170,
223
31
201
7
40
2. (
)2.
1 (
)2.
1. (
)
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
.
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
13,1
94,4
8913
,067
,431
--
-1,
587
3,03
642
5,10
232
5,30
52,
884,
023
2,85
7,07
616
,505
,201
16,2
52,8
49
--
53,5
2639
,858
--
--
--
163
9655
4,05
912
3,76
93,
714
611,
517
43,6
805,
834,
518
10,0
84,2
5945
,552
,874
45,4
97,7
038,
839,
390
3,67
5,23
01,
899,
035
3,37
4,72
926
,989
,225
22,
636,
440
13,1
6313
,609
1,24
7,02
053
7,56
515
,862
,666
14,0
96,7
6610
6,23
7,89
199
,916
,301
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017282 283
31
201
7
41
2. (
)2.
1 (
)2.
1.
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
2017
2016
201
720
1620
1720
16
49,3
99 4
,599
,200
45,5
52,8
7345
,375
,549
8,83
7,52
03,
673,
296
1,89
9,03
53,
374,
729
12,9
88,7
3410
,507
,315
12,4
6912
,490
1,24
6,98
653
7,56
513
,550
,191
14,0
39,7
2784
,137
,207
82,1
19,8
71
3,35
4,63
73,
792,
692
112
2,15
41,
408
1,40
8-
-12
,559
,598
10,7
59,4
4052
289
4-
-31
3,63
152
,467
16,2
29,7
9814
,729
,055
)1,
967,
702
1,22
9,65
9-
--
--
-1,
219,
619
334,
385
9199
34-
1,99
8,84
42,
728
5,18
6,29
01,
566,
871
(
)46
2,77
946
2,70
8-
-46
252
6-
-17
2,56
81,
035,
300
7912
4-
--
1,84
463
5,88
81,
500,
502
--
--
--
--
48,7
05-
23
--
--
48,7
073
10%
)
5,83
4,51
810
,084
,259
45,5
52,8
7445
,497
,703
8,83
9,39
03,
675,
230
1,89
9,03
53,
374,
729
26,9
89,2
2522
,636
,440
13,1
6313
,609
1,24
7,02
053
7,56
515
,862
,666
14,0
96,7
6610
6,23
7,89
199
,916
,301 31
2017
42
2. ( )
2.1 ( )
2.1.
, 31 2017 79.20% (31 2016 : 82.19%).
15.28% 31 2017 (31 2016 : 14.74%)
5.53% 31 2017 (31 2016
: 3.07%).
1,176,967 31 2017 (31 2016 : 1,715,800) 30 ,
1,073,994 31 2017 (31 2016 : 1,498,831 ).
31 2017 56,220,860 (31 2016 : 50,234,634 )
, ,
, .
2.2.
, .
,, .
,.
( ).
, .,
.
,, .
, ( )
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017284 285
31 2017
43
2. ( )2.2. ( )
( )
,.
,,
,
.
, , ,,
.) :
, ,, ,
.
( ) ( ), ,, ,
, ,,
, ,, ,
.
.,
. ,, .
.
.
2017 , 2016 .
, 31 2017 2016 ,
,.
,.
31 2017 31 2016 .
. ,
.
31 2017
44
2. ( )2.2. ( )
( )
1 1 3 3 12 1 2 2 5 5
2017 ( )
28,870,848 3,794,936 - 4,543,055 - - 37,208,839
1,712 - 27,031 11,144 30,877 411,161 481,925
, - - - - - - -
- - - - - - -
51,222 2,953,071 1,876,791 257 307,453 647,251 5,836,045
2,637,350 3,068,799 20,101,303 5,389,367 11,114,981 10,585,622 52,897,422
757,885 1,422,460 7,295,514 810,379 400,000 52,187 10,738,425- - - - - 235,164 235,164
) - 498 - - - - 498
468,914 48,404 908,619 796 612 735 1,428,080- - - - - - -- - - - - - -
32,787,931 11,288,168 30,209,258 10,754,998 11,853,923 11,932,120 108,826,398
- - - - - - -
, - - - - - - -
- - - - - - -
257,281 189,405 2,311 - - - 448,99750,545,858 10,121,494 21,984,927 5,801,357 2,768,820 6,125 91,228,581
- - - - - - -
96,976 1,339 242,549 299,688 520,753 77,322 1,238,627- - - - - - -
) - 9,528 - - - - 9,528
- - - - - - -622,968 4,320 894 35 - - 628,217
51,523,083 10,326,086 22,230,681 6,101,080 3,289,573 83,447 93,553,950
113,058 4,856 7,809 37,461 96,301 348,773 608,2586,718,397 1,615,323 5,522,873 3,446,455 5,574 - 17,308,622
(25,340,491) (648,385) 2,463,513 1,244,924 8,655,077 12,197,446 (1,427,916)
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017286 287
31 2017
45
2. ( )2.2. ( )
( )
1 1 3 3 12 1 2 2 5 5
2016 ( )
25,971,957 3,153,330 - 4,413,523 - - 33,538,810
2,498 - 4,100 2,706 8,117 393,918 411,339
,- - - - - - -
- - - - - - -
759,432 2,461,909 5,909,313 254 - 954,557 10,085,4652,608,544 2,869,379 20,093,065 5,794,730 12,049,319 9,932,061 53,347,098
1,271,827 619,943 4,541,319 551,882 - 64,988 7,049,959- - - - - 210,171 210,171
)- - - - - - -
366,592 21,934 289,646 440 262 1,058 679,932- - - - - - -- - - - - - -
30,980,850 9,126,495 30,837,443 10,763,535 12,057,698 11,556,753 105,322,774
- - - - - - -
,
- - - - - - -
- - - - - - -278,672 333,015 238 - - - 611,925
47,147,742 10,184,272 22,584,052 4,978,476 2,252,569 4,764 87,151,875
- - - - - - -
133,300 3,581 330,984 343,475 718,767 121,277 1,651,384- - - - - - -
) - 39,347 - - - - 39,347
- - - - - - -532,561 12,664 65 35 - - 545,325
48,092,275 10,572,879 22,915,339 5,321,986 2,971,336 126,041 89,999,856
170,044 - 131,816 52,195 39,446 - 393,5016,356,964 1,665,150 4,058,964 3,180,194 379,351 - 15,640,623
(23,298,345) (3,111,534) 3,994,956 2,313,550 8,746,457 11,430,712 75,796
31 2017
46
2. ( )
2.3
.,
(, , ).
2.3.1
.
/ %
2017 ( )
/ - ( 31.12.2017)
10,205,032 63,824,118 15.99
,)
( ) 1: 5% 10,534 10,215,566 66,190,242 15.43
2:5%
(10,534) 10,194,498 61,457,995 16.59
)
130%
63,205 10,268,237 78,020,861 13.16
230%
(63,205) 10,141,827 49,627,376 20.44
,
)
( ) 1 (I ):
1.00 .136,844 10,341,876 63,824,118 16.20
1 (II ):
1.0 .(136,844) 10,068,188 63,824,118 15.77
2 (I ):
1.00.
(263,356) 9,941,676 63,824,118 15.58
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017288 289
31 2017
47
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
.)
/ %
2 (II ):
1.00 .263,356 10,468,388 63,824,118 16.40
)
1 (I ):
6.00 821,064 11,026,096 63,824,118 17.28
1 (II ):
6.00 (821,064) 9,383,968 63,824,118 14.70
2 (I ):
3.25 .(855,906) 9,349,126 63,824,118 14.65
2 (II ):
3.25 .855,906 11,060,938 63,824,118 17.33
) 1 2
3 ): 1.00
1.00 (126,512) 10,078,520 63,824,118 15.79
3 ): 1.0
1.00 (400,200) 9,804,832 63,824,118 15.36
3 ): 1.00
1.00 400,200 10,605,232 63,824,118 16,62
31 2017
48
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
.)
3 ):
1.0
1.00 126,512 10,331,544 63,824,118 16.19
) 1 2
3 ):
6.00
3.25 (34,841) 10,170,191 63,824,118 15.93
3 ):
6.00
3.25 (1,676,970) 8,528,062 63,824,118 13.36
3 ):
6.00
3.25 1,676,970 11,882,002 63,824,118 18.62
3 ):
6.00
3.25 34,841 10,239,873 63,824,118 16.04
(,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
, (,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017290 291
31 2017
49
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
. ( )
/ %
2016 ( )
/ ( 31.12.2016)
9,504,628 62,413,832 15.23
,)
) ( )
1: 5% 72,092 9,576,720 64,847,257 14.77
2:5%
(72,092) 9,432,536 59,980,406 15.73
)
130%
432,555 9,937,183 77,014,385 12.90
230%
(432,555) 9,072,073 47,813,279 18.97
,
)
) ( )
1 (I ):
1.00 .102,415 9,607,043 62,413,832 15.39
1 (II ):
1.00 .(102,415) 9,402,213 62,413,832 15.06
2 (I ):
1.50 .(814,744) 8,689,884 62,413,832 13.92
31 2017
50
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
.)
/ %
2 (II ):
1.50 .
814,744 10,319,372 62,413,832 16.53
)
1 (I ):
6.00
614,487 10,119,115 62,413,832 16.21
1 (II ):
6.00
(614,487) 8,890,141 62,413,832 14.24
2 (I ):
3.75 .
(2,036,860) 7,467,768 62,413,832 11.96
2 (II ):
3.75 .
2,036,860 11,541,488 62,413,832 18.49
) 1 2
3 ): 1.0
1.50
(712,330) 8,792,298 62,413,832 14.09
3 ): 1.0
1.50
(917,159) 8,587,469 62,413,832 13.76
3 ): 1.00
1.50
917,159 10,421,787 62,413,832 16.70
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017292 293
31 2017
51
2. ( )
2.3 ( )
2.3.1 ( )
.)
3 ): 1.0
1.50
712,330 10,216,958 62,413,832 16.37
) 1 2
3 ):
6.00
3.75
(1,422,373) 8,082,255 62,413,832 12.95
3 ):
6.00
3.75
(2,651,348) 6,853,280 62,413,832 10.98
3 ):
6.00
3.75
2,651,348 12,155,976 62,413,832 19.48
3 ):
6.00
3.75
1,422,373 10,927,001 62,413,832 17.51
(,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
, (,
)________________________________________________________________________________________________________________________________
, ( 1%) .
,.
31
201
7
52
2. (
)
2.3
()
2.3.
1 (
)
.
201
7 2
016
31
))
31
))
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
()
--
--
--
--
„O
“,
31
201
7 2
016
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017294 295
31 2017
53
2. ( )
2.3 ( )
2.3.2 ( )
,.,
.
.,
.
..
, ,, .
,
.
,.
,. :
, ,,
,,
.
, , ,
,.
, :, ,
.
,, ,
,, 01.10.2017 .
31 2017
54
2. ( )
2.3 ( )
2.3.2 ( )
,,
,
, , ,,
,
.
:, ,
) ,
,, ,
,,
, ,, , -
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017296 297
31 2017
55
2. ( )
2.3 ( )
2.3.2 ( )
.
„ “ „
“ 31 2017 2016 .
31 20171 2 3
1.1) 175,696
1.2 ) (58,798)
1.3 ( ) 887,113
1.4) (6,160)
2 -
997,8513 10,205,0324
(2/3*100) 9.78%
31 20161 2 3
1.1) 124,876
1.2 ) (7,507)
1.3 ( ) 847,486
1.4) (3,957)
2 -
960,8983 9,504,6284
(2/3*100) 10.11%
, ( 1%) .
31
201
7
56
2. (
)
2.3
()
2.3.
2 (
)
.
1
1
3
3
12
1
2
2
5
5
/
31 2
017
)
23,0
48,1
833,
794,
141
--
--
26,8
42,3
24
--
--
--
-
50,8
732,
952,
148
1,87
6,42
6-
--
4,87
9,44
72,
385,
385
3,08
7,43
030
,291
,575
1,08
6,23
22,
422,
659
4,31
9,28
743
,592
,568
735,
367
1,42
1,30
77,
299,
158
800,
844
400,
000
-10
,656
,676
--
--
--
-
26,2
19,8
0811
,255
,026
39,4
67,1
591,
887,
076
2,82
2,65
94,
319,
287
85,9
71,0
15
,-
--
--
--
189,
736
184,
778
--
--
374,
514
14,1
86,2
5110
,137
,540
29,6
78,0
341,
845
504
-54
,004
,174
--
--
--
-94
,174
1,33
929
3,23
529
3,35
238
5,77
543
,171
1,11
1,04
6-
--
--
--
--
--
--
-
14,4
70,1
6110
,323
,657
29,9
71,2
6929
5,19
738
6,27
943
,171
55,4
89,7
34-
11,7
49,6
4793
1,36
99,
495,
890
1,59
1,87
92,
436,
380
4,27
6,11
630
,481
,281
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
11,7
49,6
4793
1,36
99,
495,
890
1,59
1,87
92,
436,
380
4,27
6,11
630
,481
,281
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017298 299
31
201
7
57
2. (
)
2.3
()
2.3.
2 (
)
. (
)
1
1
3
3
12
1
2
2
5
5
/
31 2
016
)
19,2
54,6
033,
152,
995
--
--
22,4
07,5
98
--
--
--
-
759,
076
2,46
0,83
96,
862,
930
--
-10
,082
,845
2,40
3,47
32,
814,
614
30,6
62,6
281,
109,
869
2,59
0,72
44,
245 ,
240
43,8
26,5
481,
299,
086
617,
482
4,46
6,47
959
6,99
3-
-6,
980,
040
--
--
--
-
23,7
16,2
389,
045,
930
41,9
92,0
371,
706,
862
2,59
0,72
44,
245,
240
83,2
97,0
31
,-
--
--
--
-33
2,01
4-
--
-33
2,01
447
,351
,145
10,1
03,4
3527
,993
,075
--
-85
,447
,655
--
--
--
-13
0,01
13,
573
336,
760
343,
476
600,
631
108,
859
1,52
3,31
0-
--
--
--
--
--
--
-
47,4
81,1
5610
,439
,022
28,3
29,8
3534
3,47
660
0,63
110
8,85
987
,302
,979
-(2
3,76
4,91
8)(1
,393
,092
)13
,662
,202
1,36
3,38
61,
990,
093
4,13
6,38
1(4
,005
,948
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-(2
3,76
4,91
8)(1
,393
,092
)13
,662
,202
1,36
3,38
61,
990,
093
4,13
6,38
1(4
,005
,948
)
31 2017
58
2. ( )
2.3 ( )
2.3.3
.
,
.
,.
,.
,,
, ,,
,
.
, , ,,
., :
, , .
:, ,
, .
(), ,
). ,.
,.
31 2017 2016 .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017300 301
31
201
7
59
2. (
)
2.3
()
2.3.
3 (
)
10%
2017
()
17,9
28,9
5512
,060
,374
4,72
9,12
3-
--
--
2,49
0,32
337
,208
,775
398,
325
83,6
00 -
--
--
--
481,
925
,-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-49
,313
5,41
7,25
0-
--
--
-36
7,83
05,
834,
393
28,9
74,9
7416
,138
,038
253,
229
--
--
--
45,3
66,2
418,
433,
449
2,30
4,51
446
2-
--
--
-10
,738
,425
235,
164
--
--
--
--
235,
164
()
498
--
--
--
--
498
897,
933
310,
731
111,
817
--
--
-30
41,
320,
785
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
56,9
18,6
1136
,314
,507
5,09
4,63
1-
--
--
2,85
8,45
710
1,18
6,20
6
--
--
--
--
--
,-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-11
2,20
711
7,60
273
,288
--
--
-14
5,90
044
8,99
748
,648
,252
34,8
26,4
734,
986,
623
--
--
-2,
767,
233
91,2
28,5
81-
--
--
--
--
-12
4,77
91,
113,
044
--
--
--
-1,
237,
823
--
--
--
--
--
()
9,52
8-
--
--
--
-9,
528
--
--
--
--
--
477,
482
118,
394
28,6
08-
--
--
3,73
362
8,21
749
,372
,248
36,1
75,5
135,
088,
519
--
--
-2,
916,
866
93,5
53,1
467,
546,
363
138,
994
6,11
2-
--
--
(58,
409)
7,63
3,06
0
31
201
7
60
2. (
)
2.3
()
2.3.
3 (
)
10%
2016
()
16,3
85,5
5410
,829
,113
4,11
6,20
9-
--
--
2,20
7,79
833
,538
,674
388,
174
23,1
65-
--
--
--
411,
339
,-
--
--
--
--
-
--
--
--
--
--
18,3
109,
722,
397
--
--
--
343,
502
10,0
84,2
0929
,754
,092
14,7
95,6
0271
8,46
0-
--
--
-45
,268
,154
5,85
5,12
31,
194,
310
526
--
--
--
7,04
9,95
921
0,17
1-
--
--
--
-21
0,17
1 (
)-
--
--
--
--
-28
2,70
420
0,97
010
9,36
7-
--
--
116
593,
157
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
52,8
94,1
2836
,765
,557
4,94
4,56
2-
--
--
2,55
1,41
697
,155
,663
,-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-16
4,07
519
8,44
211
7,64
5-
--
--
131,
763
611,
925
46,3
44,7
1933
,692
,638
4,73
5,65
0-
--
--
2,37
8,86
887
,151
,875
--
--
--
--
--
124,
778
1,52
5,74
4-
--
--
--
1,65
0,52
2-
--
--
--
--
- (
)39
,347
--
--
--
--
39,3
47-
--
--
--
--
-35
4,77
416
3,72
215
,624
--
--
-11
,205
545,
325
47,0
27,6
9335
,580
,546
4,86
8,91
9-
--
--
2,52
1,83
689
,998
,994
5,86
6,43
51,
185,
011
75,6
43-
--
--
29,5
807,
156,
669
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017302 303
31 2017
61
2. ( )2.3 ( )2.3.4
,,
.
.
,.
,. :
, ,,
,,
.
, , ,,
., :
, , .
:, ( ,, , ),
, , ,, ,
,.
31 2017 2016 , ,.
2.4
, ., ,
.
,, , , ,
, ,.
, ,.
,
..
КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ Белешки кон консолидираните финансиски извештаи за годината која завршува на 31 декември 2017 година
62
2. Управување со ризици (продолжение) 2.4 Оперативен ризик (продолжение)
Идентификувањето и мерењето на оперативниот ризик, Групата го врши преку анализа на прибраните податоци за настани кои предизвикале или може да предизвикаат штета во Групата, анализа на клучните показатели за ризик на Групата, примена на метод на само оценување преку квалитативен пристап, како и анализа на надворешни податоци за загуби кај други банки. Почнувајќи од 30.09.2012 година, а согласно барањата на законската регулатива, Групата започна со утврдување на капитал за покривање на оперативниот ризик, применувајќи го стандардизираниот пристап. Износот на капитал со 31.12.2017 година е презентиран во точката 3.1.1. Извештај за стапката на адекватност на капиталот.
3. Адекватност на капиталот
Согласно Одлуката од НБРМ за консолидирана супервизија, доколку вкупната актива на подреденото лице е помала од 1% од активата на матичното лице, подреденото лице нема да се вклучи во консолидираните финансиски извештаи за потребите на консолидираната супервизија. Врз основа на погоре наведеното, стапката на адекватност на капиталот не се утврдува на консолидирана основа.
3.1 Управување со капиталот
Целите на Банката при управување со капиталот, што е поширок концепт од акционерски капитал кој се прикажува во билансот на состојба, се:
• обезбедување капитална усогласеност на Банката со барањата на НБРМ; • одржување на способноста на Банката да продолжи да функционира како успешна
компанија и да продолжи да обезбедува позитивни финансиски резултати за акционерите и поволности за другите инволвирани субјекти; и
• одржување соодветно ниво на капитал кое ќе овозможи успешно натамошно работење и развој.
Адекватноста на капиталот и употребата на регулаторниот капитал редовно се следат од раководството на Банката, при што се применуваат техники базирани на инструкциите дадени од регулаторот за супервизорски цели. Потребните информации се доставуваат до НБРМ на квартална основа. Согласно законската регулатива, Банката ги почитува следните стапки:
- редовниот основен капитал не смее да биде понизок од 4,5% од активата пондерирана според ризиците (стапка на редовен основен капитал),
- основниот капитал не смее да биде понизок од 6% од активата пондерирана според ризиците (стапка на основен капитал) и
- стапката на адекватност на капиталот не смее да биде пониска од 8% од активата пондерирана според ризиците.
Дополнително, во текот на 2017 година Банката е должна да ги одржува и заштитните слоеви капитал пропишани со Законот за банки, и тоа:
- заштитен слој за зачувување на капиталот и - заштитен слој за системски значајна банка.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017304 305
31 2017
63
3. ( )
3.1 ( )
31.12.2017 ,
.
,) ,.
:•
,;
• ,.
.,
.
.)
.,
,01.03.2017 . 31.12.2017
.)
, ,
.-
,
..
-,
.-
,.
-
.
, , ,, ,
.
31 2017
64
3. ( )3.1 ( )3.1.1
.. 2017 2016
I
1 56,135,497 53,249,5762 4,490,840 4,259,966II3 210,977 1,454,0504 - -5 16,878 116,3246 210,977 1,454,050
III
7 - -
8 598,211 616,8169 7,477,644 7,710,206
IV - -
10 - -
11 (11.1+11.2+11.3+11.4+11.5) - -
11.1 (11.1.1+11.1.2+11.1.3+11.1.4) - -
11.1.1 - -
11.1.2 - -
11.1.3 - -
11.1.4 - -
11.2 - -
11.3 - -
11.4 - -
11.5 - -12 (10+11) - -13 - -V 63,824,118 62,413,832
14 5,105,929 4,993,106VI 2 10,205,032 9,504,628
VII (VI/V) 15.99% 15.23%
2 31.12.2017 . (
, .218/16).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017306 307
31 2017
65
3. ( )3.1 ( )3.1.2
..
20173
1 2 31. 10,205,0322. 10,205,0323. ( ) 10,205,0323.1. 10,206,6673.1.1. 2,279,0673.1.2. 771,5263.1.3. ( ) 7,146,3033.1.4. -3.1.5. (-) -3.1.6. -3.1.7. 9,7713.2. (-) (1,635)3.2.1. (-) -3.2.2. (-) (1,635)
3.2.3.(-)
-3.2.4. (-) -3.2.4.1. (-) -
3.2.4.2. (-) -
3.2.4.3. (-) -
3.2.4.4. (-)
-
3.2.5.
(-) ,,
-
3.2.6.
(-) ,
-
3.2.7.
(-) ,
-
3.2.8.(-)
-
3.2.9.(-)
-3.2.10. (-) -
3.2.11.(-)
-3.3. -
3.3.1. (-) -3.3.2. (-) (+) -
3.3.3.(-) (+)
-
3.3.4.(-) (+)
-3.4. -
3.4.1. ( )
-3.4.2. -3.5. -
3 01.03.2017 .
31 2017
66
3. ( )3.1 ( )3.1.2 ( )
..
20171 2 3
4. ( ) -4.1. -4.1.1. -4.1.2. -4.2. (-) -4.2.1. (-) -4.2.1.1. (-) -
4.2.1.2. (-) -
4.2.1.3. (-) -
4.2.1.4. (-)
-
4.2.2.
(-) ,,
-
4.2.3.
(-) ,
-
4.2.4.
(-) ,
-
4.2.5.(-)
-4.2.6. (-) -4.3. -
4.3.1. (-) -4.3.2. (-) (+) -
4.3.3.(-) (+)
-
4.3.4.(-) (+)
-4.4. -
4.4.1. -4.4.2. -4.5. -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017308 309
31 2017
67
3. ( )3.1 ( )3.1.2 ( )
..
2017
1 2 3
5. ( ) -5.1. -5.1.1. -5.1.2. -5.1.3. -5.2. (-) -5.2.1. (-) -5.2.1.1. (-) -5.2.1.2. (-) -5.2.1.3. (-) -
5.2.1.4. (-)
-
5.2.2.
(-) ,,
-
5.2.3.(-) ,
-
5.2.4.(-) ,
-5.3. -
5.3.1. (-) -5.3.2. (-) (+) -
5.3.3.(-) (+)
-
5.3.4.(-) (+)
-5.4. -
5.4.1. -5.4.2. -
5.5. -
31 2017
68
3. ( )3.1 ( )3.1.2 ( )
..
20164
1 3,050,5941.1 2,279,067
1.1.1 2,279,0671.1.2 -
1.2 771,5271.2.1 771,5271.2.2 -
2 6,708,7732.1 6,708,7732.2 -2.3 -2.4 -
3 -3.1 -3.2 -3.3 -
4 4204.1 -4.2 -4.3 420
4.4 -
4.5 -
4.6 -4.7 -
I 9,758,947
4 31.12.2016 .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017310 311
31 2017
69
3. ( )3.1 ( )3.1.2 ( )
..
2016
5 -5.1 -5.2 -
6 4,9377 -8 -
9 -II 4,937
10 10%
259,256
11 . 10 -
12
, 10%
(I+II) -
13 10%
-
14 10%
-
15 -16 ( ) -III 259,256IV 9,504,628V -
VI 9,504,628VII -
VIII 9,504,628
31 2017
70
4.
.
:•
;• ,
;• .
.:
• 10% ;
• 10% ,
;• 10%
;•
.
,
,. 31 2017 2016
.
„ “,
.
. ,, 10%
. 31 2017 2016 .
:• ;• , ;• ,
),• .
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017312 313
31
201
7
71
4 (
)
A
1:
2: 3
: 4
: 5
: 6
: 7
: 8
:
2017
)/(
)-
587
503,
911
2,56
5,64
522
81
--
--
3,07
0,37
2/(
)-
1,41
380
,227
133,
287
577,
100
30,9
00-
2,69
636
,423
-86
2,04
6-
22,9
40-
--
--
-53
2-
23,4
72
--
--
--
--
--
--
170,
840
772,
350
151,
063
78,6
683,
248
-49
55,1
2815
,235
1,24
6,58
1-
--
--
--
--
--
-19
5,78
0 1,
356,
488
2,84
9,99
565
5,99
634
,149
-2,
745
92,0
8315
,235
5,20
2,47
1
,-
-(1
71,4
51)
(2,2
09,8
16)
--
--
--
(2,3
81,2
67)
,-
-(1
,349
)(1
01,1
07)
--
--
--
(102
,456
)-
(1,8
96)
(42,
100)
(26,
111)
(64,
939)
(1,8
96)
-(2
,057
)(1
78)
(39,
846)
(179
,023
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(38,
739)
(593
,999
)(2
32,5
30)
(414
,326
)(1
0,90
5)-
(12,
646)
(8,9
53)
(287
,687
)(1
,599
,785
)-
(40,
635)
(808
,899
)(2
,569
,564
)(4
79,2
65)
(12,
801)
-(1
4,70
3)(9
,131
)(3
27,5
33)
(4,2
62,5
31)
-15
5,14
554
7,58
928
0,43
117
6,73
121
,348
-(1
1,95
8)82
,952
(312
,298
)93
9,94
0(9
4,63
2)/(
)84
5,30
8
-49
7,93
114
,545
,000
86,0
01,7
342,
750,
184
35,4
75-
35,8
5025
7,23
110
4,12
3,40
574
6,12
674
6,12
610
4,86
9,53
1-
-69
,110
,475
24,0
35,9
8596
,165
411,
058
--
1,76
193
,655
,444
141,
129
141,
129
93,7
96,5
73
31
201
7
72
4. (
)
. (
)
1:
2: 3
: 4
: 5
: 6
: 7
: 8
:
2016
)/(
)-
708
477,
164
2,60
0,61
711
91
--
--
3,07
8,60
9/(
)-
1,87
981
,553
161,
068
593,
407
23,5
96-
2,75
221
,227
(6)
885,
476
-14
,567
--
--
--
209
-14
,776
--
--
--
--
--
--
187,
401
5,57
945
0,87
131
,942
(8,8
63)
-1
43,6
2517
,505
728,
061
--
--
--
--
--
--
204,
555
564,
296
3,21
2,55
662
5,46
814
,734
-2,
753
65,0
6117
,499
4,70
6,92
2
,-
-(4
6,14
6)(1
,707
,323
)-
--
--
-(1
,753
,469
)
,-
-(2
,858
)(3
44,9
95)
--
--
--
(347
,853
)-
(1,9
24)
(42,
611)
(27,
013)
(68,
921)
(1,9
24)
-(2
,109
)(1
18)
(40,
520)
(185
,140
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(44,
130)
(598
,905
)(1
73,9
00)
(413
,958
)(1
0,54
3)-
(12,
476)
(7,3
10)
(273
,452
)(1
,534
,674
)-
(46,
054)
(690
,520
)(2
,253
,231
)(4
82,8
79)
(12,
467)
-(1
4,58
5)(7
,428
)(3
13,9
72)
(3,8
21,1
36)
-15
8,50
1(1
26,2
24)
959,
325
142,
589
2,26
7-
(11,
832)
57,6
33(2
96,4
73)
885,
786
(94,
317)
/()
791,
469
-44
1,27
114
,210
,097
82,3
52,4
522,
708,
915
35,4
76-
36,5
2621
6,56
410
0,00
1,30
172
9,39
872
9,39
810
0,73
0,69
9-
-64
,772
,708
24,6
13,5
4213
2,32
651
3,15
7-
-51
290
,032
,245
132,
544
132,
544
90,1
64,7
89
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017314 315
31
201
7
73
4. (
)
.
1:
2: 3
: 4
: 5
: 6
: 7
: 8
:
2017
()
1-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-)
- -
- -
- -
- -
- -
- 2
--
--
--
--
--
- -
- -
- -
- -
- -
- -
) -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
2016
()
1-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-)
- -
- -
- -
- -
- -
- 2
--
--
--
--
--
- -
- -
- -
- -
- -
- -
) -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-.
31
201
7
74
4. (
)
.
)
(
-)
)
2017
()
5,95
2,54
1(6
83,1
43)
(70,
723)
1,47
3-
2,25
172
5,20
2,47
185
,082
,631
15,9
14,7
113,
187,
356
636,
128
-48
,705
-10
4,86
9,53
1
2016
()
4,65
7,30
421
,688
15,5
2312
,035
-36
012
4,70
6,92
282
,991
,987
14,6
75,4
681,
564,
125
1,49
9,11
9-
--
100,
730,
699
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017316 317
31 2017
75
5.
.
2017 2016
37,208,775 37,208,775 33,538,674 33,538,674481,925 481,925 411,339 411,339
,,
- - - -
- - - -
5,834,393 5,834,393 10,084,209 10,084,209
45,366,241 45,366,241 45,268,154 45,268,154
10,738,425 10,751,435 7,049,959 7,053,885
235,164 235,164 210,171 210,171
( ) 498 498 - -1,320,785 1,320,785 593,157 593,157
- - - -
- - - -
- - - -
,
- - - -
- - - -448,997 448,997 611,925 611,925
91,228,581 91,228,581 87,151,875 87,151,875
- - - -1,237,823 1,237,823 1,650,522 1,650,522
- - - -
) 9,528 9,528 39,347 39,347- - - -
628,217 628,217 545,325 545,325
, ,., .
31 2017
76
5.)
. ( )
)
.
)
, .
)
,.
)
.
.,
., .
,. .
,.
,.
)
.
, ., :
, ,; ;
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017318 319
31 2017
77
5.)
. ( )
) ( )
64,925 (2016:64,988 ),
,.
, . 0.73%
(2016: 1,76%).
)
,.
)
,
.
)
,
. , 1,241,603 (2016: ).
01.10.2017 ,. ,
,.
)
,,
.
,.
)
,.
31 2017
78
5. ( ). ,
.1. ,
1 2 3
31 2017 )
19 480,223 1,702 - 481,925
,
20
- - - -
21
- - - -
23.1 - 8,774,465 64,925 8,839,390480,223 8,776,167 64,925 9,321,315
32 - - - -
,
33 - - - -
21 - - - -- - - -
31 2016 )
19 408,841 2,498 - 411,339
,
20 - - - -
21 - - - -
23.1 - 3,610,242 64,988 3,675,230408,841 3,612,740 64,988 4,086,569
32 - - - -
,
33 - - - -
21 - - - -- - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017320 321
31 2017
79
5. ( ). ,
( ).1. ,
( )
, ,
. :
) 1 - ;
) 2 - ( ) ,
, , , ;
) 3 - ( )
, .
.2. 1 2
2017 2016
1 2
2 1
1 2
2 1
- - - -
,- - - -
- - - -,
- - 3,610,242 -- - 3,610,242 -
- - - -
,- - - -
- - - -- - - -
31
201
7
80
5. (
).
, (
)
.3.
3
,
-
,
1
2016
)-
-64
,973
64,9
73-
--
/()
:-
--
1515
--
--
/()
--
--
--
-
--
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
3-
--
--
--
--
--
--
31
2016
)-
-64
,988
64,9
88-
--
/()
31
201
6 (
)-
-15
15-
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017322 323
31
201
7
81
5.)
.,
()
.3.
3 (
)
,
-
,
1
2017
)-
-64
,988
64,9
88-
--
/()
:-
--
(63)
(63)
--
--
/()
--
--
--
-
--
--
-
--
--
--
--
--
--
--
--
/()
3-
--
--
--
--
--
--
31
2017
)-
-64
,925
64,9
25-
--
/()
31
201
6 (
)-
-(6
3)(6
3)-
--
31 2017
82
6. /( )
.
2017 2016
297,929 258,597
, - -- -
1,820 4,7292,667,631 3,017,522
195,830 164,167587 708
, ) (91,732) (73,872)490,199 264,535
3,562,264 3,636,386
, - -- -
162 332477,460 539,437
- -14,270 18,008
- -- -
491,892 557,777
- /( ) 3,070,372 3,078,609
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017324 325
31 2017
83
6 /( ) ( )
2017 2016
1,715,873 2,034,909258,415 226,978
9,325 2,721241,073 230,348
( ) 868 904876,602 914,677
61,641 35,186, ) (91,732) (73,872)
490,199 264,5353,562,264 3,636,386
47,719 41,414964 1,045
7,481 11,24912,618 18,098
( ) 9,916 10,446379,839 453,582
33,355 21,943491,892 557,777
- /( 3,070,372 3,078,609
31 2017
84
7 /( )
2017 2016
300,289 232,112 -
347,844 377,446189,521 197,676144,688 171,770
4,656 4,95435,198 21,04032,846 25,863
- -107,587 102,335
10% )1,162,629 1,133,196
194,798 153,339 -
74,255 67,12321,699 13,533
- -971 704
- -1,838 2,082
- -7,022 10,939
10% )300,583 247,720
- /( ) 862,046 885,476
7 - , , 36,337 .
2016 11 – , , 37,781
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017326 327
31 2017
85
7 /( ) ( )
2017 2016
644,644 674,4133,908 4,431
16,001 15,48072,747 61,857
( ) 74,025 51,248246,460 239,914104,844 85,853
1,162,629 1,133,196
1,507 1,4911,747 1,749
- -44,933 35,648
( ) 79,163 76,536- -
173,233 132,296300,583 247,720
- /( ) 862,046 885,476
31 2017
86
8 /( )
2017 2016
/( ),
367 191118 (179)
/( ),
(9,887) (2,850)25,952 15,917
5,733 1,1201,189 577
/( ),
- -- -
/( ), -
- -- -
/( ),
- -- -- -
/( ),
- -- -
- /( ) 23,472 14,776
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017328 329
31 2017
87
9
2017 2016
,/( )
,- -- -
/( ),
- -- -
- -/( )
,- -- -
/( ),
- -- -
/( ), -
- -- -
/( )
,- -- -
/( )
,- -- -
/( )
,- -- -
-- -
31 2017
88
10 /( )
2017 2016
/( ) , -142,470 158,653
/( ) , -
, 3,459 7,700
, 8 125, (26,478) (33,175)
- /( ) 119,459 133,303
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017330 331
31 2017
89
11
2017 2016
- -
5,793 5,090
- -:
4,229 107- -
672,045 101,265
- -9,461 8,884
- -306,596 286,624
:37,045
- -- -- -- -
- -
10% )
62,239 55,860- 37,781
10% 11,631 18,477
1,071,994 551,133
672,045 2017 „“,
– 519,824 . 101,265 2016
.
2016 11 – , ,
, 37,781 . 2017 7 - ,
, 36,337 .
31
201
7
90
12,
2017
)
4,62
24,
607,
017
--
432
17,6
5185
,479
4,71
5,20
1)
(4,2
13)
(2,2
96,9
78)
--
(503
)(6
,497
)(2
5,74
3)(2
,333
,934
)40
92,
310,
039
--
(71)
11,1
5459
,736
2,38
1,26
7
--
--
--
--
)-
--
--
--
-
,40
92,
310,
039
--
(71)
11,1
5459
,736
2,38
1,26
7
2016
)
6,31
83,
526,
945
--
311
20,1
5168
,922
3,62
2,64
7)
(6,9
93)
(1,8
08,0
65)
--
(241
)(9
,297
)(4
4,58
2)(1
,869
,178
)(6
75)
1,71
8,88
0-
-70
10,8
5424
,340
1,75
3,46
9
--
--
--
--
)-
--
--
--
--
--
--
--
-
,(6
75)
1,71
8,88
0-
-70
10,8
5424
,340
1,75
3,46
9
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017332 333
31
201
7
91
13,
- *
2017
)
--
102,
456
--
-10
2,45
6)
--
--
--
-
,-
-10
2,45
6-
--
102,
456
2016
)
--
347,
853
--
-34
7,85
3)
--
--
--
-
,-
-34
7,85
3-
--
347,
853
*)
31 2017
92
14
2017 2016
591,454 582,185
212,964 209,9911,739 1,487
- -- -
2,025 77808,182 793,740
- -- -
- -- -- 467- 467
1,073 4,022,
- -,
- -62,988 51,908
10% )
872,243 850,137
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017334 335
31 2017
93
15
2017 2016
- -12,276 13,226
- -553 493
- -12,829 13,719
79,129 78,9367,410 5,983
23,695 28,14251,887 52,196
- -4,073 6,164
166,194 171,421179,023 185,140
31 2017
94
16
2017 2016
- 36217,225 15,459
290,754 306,4464,928 5,092
202,175 202,09777,199 71,8212,419 2,277
19,283 19,9631,289 4,731
, 70,827 -,
10,448 2,021
, - -, - -
- -- -- -
: - -- -- -
- 909
- -
10% )
20,324 25,027 10%
) 10,671 28,332727,542 684,537
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017336 337
31 2017
95
17
2017 2016
/( ) 94,632 94,317- -
,- -- -- -
94,632 94,317
- -- -- -- -
,- --- -- -
/( ) 94,632 94,317
2017 2016
94,632 94,317- -
94,632 94,317
- -- -- -
/( ) 94,632 94,317
31 2017
96
17 ( )
% % 2017 2016
/( ) 100.00 939,940 100.00 885,786
10 93,994 10 88,579- - - -
- - - -- - - -
0.7 6,802 0.7 6,409(0.6) (6,164) (0.1) (671)
- - -- - -
,
- - -- - -- - -
/( ) 94,632 94,31710.1 10.6
/( )
2017 2016
-
)/
-
)/
- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -/( )
- - - - - -/( )
- - - - - -/( )
- - - - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017338 339
31 2017
97
18
2017 2016
1,647,010 1,542,572,
10,937,805 9,654,5885,375,871 5,978,022
2,661 8866,124,553 5,778,123
- -8,150,154 5,608,176
754 1,6506,860 2,063
) (64) (136)
32,245,604 28,565,944
4,133,980 4,203,376829,191 769,354
) - -
37,208,775 33,538,674
2017 2016
1 136 66
432 311) (503) (241)
) (1) -- -
) - - 31 64 136
31 2017
98
19
.
2017 2016
- -12,832 -
- -83,599 23,165
- -- -
96,431 23,16583,599 23,16512,832 -
- -125 99
385,369 388,075385,494 388,174
59,231 69,660326,263 318,514
- -- -
- - 39 - -
- -481,925 411,339
12,832 (2016:0) .
83,599 (2016: 23,165 ) ,
2% .
326,263 (2016: 318,514 ) .
– 9,062 (2016: 8,348 ),
– 315,499 (2016:307,668 ) – 1,702 (2016: 2,498 ).
59,231 (2016: 69,660 )
125 (2016: 99 ) 59,106 (2016:
69,561 ).
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017340 341
31
201
7
99
19 (
)
. .1
(
)
201
7 2
016
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
16)
31.1
2.20
16)
2017
()
:
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
2016
()
:
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
31
201
7
100
19 (
)
. (
)
.2
2017
()
201
6 (
)
2017
()
/() 2
017
)20
17 (
)
/()
2017
()
2016
()
/() 2
016
)
--
--
--
-
- -
- -
- -
-
- -
- -
- -
- -
- -
--
-
- -
- -
- -
--
, -
- -
- -
--
, -
- -
- -
-
- -
- -
- -
--
, -
- -
- -
-
- -
- -
- -
--
, -
- -
- -
- -
- -
- -
-
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017342 343
31 2017
101
19 ( )
. ( )
.3
-
2017 () 2016 ( )
2017 ()
2017
)
2016
)
- - - -
- - - -
-- - - -
- - -
31 2017
102
20
2017 2016
- -- -- -- -- -- -- -- -- -
- -- -- -- -- -
- -- -
,- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017344 345
31 2017
103
21
2017 2016
) )/
.1
- - - -- - - -
- - - -
39 - - - -
- - - -
.2
- - - -- - - -
- - - -
- - - -
- - - -- - - -
- - - -
39 - - - -- - - -
- - - -
31 2017
104
22
22.1
2017 2016
49,000 48 18,000 56- - - -
,
- 257 4,580,349 2544,825,905 954,705 4,032,374 1,446,406
-- -
- -- -- - - -
5,812 - 6,817 -281 - 1,160 -
48 (48) 491,905 (491,905)
4,881,046 954,962 9,130,605 954,811) (1,615) - (1,207) -
4,879,431 954,962 9,129,398 954,811
2017 2016
1 1,207 1,884
4,622 6,318) (4,213) (6,993)
) - -(1) (2)
) - - 31 1,615 1,207
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017346 347
31 2017
105
22 ( )
22.2
2017 2016
17,465,873 19,639,981 16,561,577 21,127,765128,882 - 155,194 -
38,748 1,581,740 29,027 1,522,6442,664 - 1,550 -
7,110 207,867 4,440 142,1191,033 - 327 -
,21 39,999 1,962 13,02233 - 11 -
1,139 5,510,373 1,118 4,971,870349,889 5,294,974 359,795 5,603,702
30 14,428 30 7,635- - - -
75,094 977,053 78,911 1,020,6091,121,745 258,259 1,168,520 225,526
39,467 - 41,408 -,
- - 87,956 34,2011 - 286 -
6,432,975 (6,432,975) 6,900,331 (6,900,331)
25,664,704 27,091,699 25,392,443 27,768,762) (6,721,287) (668,875) (7,305,489) (587,562)
18,943,417 26,422,824 18,086,954 27,181,200
(„ “) („ “) („ “). 31 2017
1,179,808 (2016: 1,593,485).
31 2017
106
22 ( )22.2 ( )
( )
2017 2016
1 7,893,051 12,236,390
4,607,017 3,526,945) (2,296,978) (1,808,065)
) (812,532) (3,913)(3,440) (7,690)
) (1,996,956) (6,050,616) 31 7,390,162 7,893,051
1 - -
- -) - -
) - -- -
) - - 31 - -
7,390,162 7,893,051
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017348 349
31 2017
107
22 ( )22.2 ( )
2017 2016
)
() 954,927 1,024,987
- - - -
15 - - -
() - -
1 4,749
( , ) 8,282,325 7,954,02916,580,004 16,747,834
6,094,718 6,610,36885,748 129,679
13,368,503 12,796,508
45,366,241 45,268,154
31 2017
108
23
23.1
.
2017 2016
- -8,671,656 3,203,202
- -102,809 407,040
- -- -
8,774,465 3,610,2428,774,465 3,610,242
- -
- -64,925 64,98864,925 64,988
- -64,925 64,988
8,839,390 3,675,230) - -
8,839,390 3,675,230
2017 2016
1 - 2,624
- -) - -
) - -- -
) - (2,624) 31 - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017350 351
31
201
7
109
23 (
)
23.1
(
)
. .1
(
)
201
7 2
016
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
17)
31.1
2.20
16 )
31.1
2.20
16 )
201
7 (
):
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
201
6 (
):
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
- -
-
31
201
7
110
23 (
)
23.1
(
)
. (
)
.2
2017
()
/()
2017
()
2016
()
/()
2016
()
- -
- -
--
, -
- -
--
, -
- -
-
- -
- -
--
, -
- -
--
, -
- -
- -
- -
-
- -
- -
--
, -
- -
--
- -
- -
- -
- -
--
, -
- -
--
- -
- -
- -
- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017352 353
31 2017
111
23 ( )
23.1 ( )
.)
.2
2017()
/) 2017
)
2016
)
/( )2016
)
- - - - --
, - - - -- ,
- - - -
- - - - --
, - - - -- ,
- - - - - - - -
8,774,465 (2016: 3,610,242 )
8,671,656 (2016: 3,203,202 ) 102,809 (2016: 407,040 ).
64,925 (2016: 64,988 )
.,
,,
.,
.
.
31 2017
112
23 ( )
23.2
2017 2016
- -187,092 2,775,844
- -1,711,943 598,885
- -- -
1,899,035 3,374,7291,899,035 3,374,729
- -
1,899,035 3,374,729) - -
1,899,035 3,374,729
2017 2016
1 - -
- -) - -
)- -
) - - 31 - -
187,092 (2016: 2,775,844) 1,711,943 (2016: 598,885). 12 ,
2018 2020 2.1% 2.7% (2016: 2% 2.7% ).
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017354 355
31
201
7
113
24
%
2017
2016
2017
201
6
49,0
0%49
,00%
49,0
0%49
,00%
64,2
9%64
,29%
64,2
9%64
,29%
25
201
3 ,
, 1
4.29
%
.,
50%
64
.29%
. 4
7.
- 10
0
/()
201
749
1,41
818
,257
473,
161
245,
172
112,
506
491,
418
18,2
5747
3,16
124
5,17
211
2,50
6
201
644
0,01
117
,856
422,
155
225,
751
89,0
3144
0,01
117
,856
422,
155
225,
751
89,0
31
31 2017
114
25
2017 2016
205,492 199,483- -- -
35,423 39,53935 68
174 638,135 975
10% )
620,183 10,720
413,812 301,724
77,017 60,652,
36,697 33,175
10% ) 31,112 33,401
1,428,080 679,930) (107,295) (86,773)
1,320,785 593,157
2017 2016
1 86,773 209,322
103,130 89,073) (32,240) (53,879)
) (5,146) (584)(16) (7)
) (45,206) (157,152) 31 107,295 86,773
” ”, ( 620,183 ), ,
.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017356 357
31 2017
115
26
2017 2016
- -- -- -
31
201
7
116
27
1
201
6 (
)17
9,46
92,
015,
064
191,
494
167,
374
-2,
553,
401
1,63
63,
282
-30
,778
-35
,696
)(9
,753
)(5
78,2
93)
(35,
815)
(29,
000)
-(6
52,8
61)
)-
--
--
- 3
1 2
016
)17
1,35
21,
440,
053
155,
679
169,
152
-1,
936,
236
1
201
7 (
)17
1,35
21,
440,
053
155,
679
169,
152
-1,
936,
236
636,
530
696,
695
330,
522
161,
928
940
1,82
6,61
5)
(624
,760
)(4
43,8
84)
(42,
495)
(29,
144)
-(1
,140
,283
))
--
--
--
31
201
7)
183,
122
1,69
2,86
444
3,70
630
1,93
694
02,
622,
568
1
201
6 (
)79
,023
1,05
5,68
711
3,80
881
,541
-1,
330,
059
27,7
5427
4,40
615
,040
61,9
35-
379,
135
)-
--
--
-)
(4,5
60)
(
294,
536)
(19
,689
)
(2
2,11
9)-
(340
,904
) 3
1 2
016
)10
2,21
71,
035,
557
109,
159
121,
357
-1,
368,
290
1
201
7 (
)10
2,21
71,
035,
557
109,
159
121,
357
-1,
368,
290
480,
458
570,
259
277,
294
61,5
9430
71,
389,
912
)-
--
--
)(5
07,9
81)
(347
,063
)(2
9,51
1)(2
7,93
0)-
(912
,485
) 3
1 2
017
)74
,694
1,25
8,75
335
6,94
215
5,02
130
71,
845,
717
1
201
6 (
)10
0,44
695
9,37
777
,686
85,8
33-
1,22
3,34
2 3
1 2
016
()
69,1
3540
4,49
646
,520
47,7
95-
567,
946
31
201
7)
108,
428
434,
111
86,7
6414
6,91
563
377
6,85
1
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017358 359
31 2017
117
27 ( )
31 2017 1,998,430 ( 31 2016 1,446,250 ).
2017 102,456 (2016:347,853 ) ( 13),
.
31
201
7
118
28
--
-- *
1
201
6 (
)-
241,
618
-43
,641
6,66
0-
-29
1,91
9-
15,5
41-
-(4
,449
)-
-11
,092
--
--
--
--
--
--
--
--
)-
--
(4,3
90)
--
-(4
,390
))
--
--
--
--
)-
--
--
--
-
--
--
--
--
31
201
6)
-25
7,15
9-
39,2
512,
211
--
298,
621
1
201
7 (
)-
257,
159
-39
,251
2,21
1-
-29
8,62
111
,722
-1,
768
854
--
14,3
44-
--
--
--
--
--
--
-)
--
--
--
-
-)
--
--
--
--
)-
--
--
--
-
--
--
--
--
31
201
7)
-26
8,88
1-
41,0
193,
065
--
312,
965
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017360 361
31
201
7
119
28 (
)
()
-
--
-
*
1
201
6 (
)-
207,
657
-42
,728
--
-25
0,38
5-
13,2
26-
493
--
-13
,719
--
--
--
--
)-
--
--
--
-)
--
-(4
,390
)-
--
(4,3
90)
31
201
6)
-22
0,88
3-
38,8
31-
--
259,
714
1
201
7 (
)-
220,
883
-38
,831
--
-25
9,71
4-
12,2
76-
553
--
-12
,829
--
--
--
)-
--
--
-)
--
--
- 3
1 2
017
)-
233,
159
-39
,384
--
-27
2,54
3
1
201
6 (
)-
33,6
91-
913
6,66
0-
-41
,264
31
201
6)
-36
,276
-42
02,
211
--
38,9
07 3
1 2
017
)-
35,7
22-
1,63
53,
065
--
40,4
22
31
201
7
120
28 (
)
-
-
:
31
201
6 (
)-
--
--
--
31
201
7 (
)-
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017362 363
31
201
7
121
29
1
201
6 (
)88
,635
3,17
6,54
613
6,97
034
6,19
170
8,07
513
,327
18,2
9460
,308
4,54
8,34
6-
--
--
-78
,545
-78
,545
--
--
--
--
-
(
)-
--
(4,4
28)
(43,
377)
--
(5,7
46)
(53,
551)
()
--
--
--
--
-
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
-10
06,
652
8,65
03,
891
53,2
90-
(74,
222)
1,63
9-
31
201
6 (
)88
,735
3,18
3,19
814
5,62
034
5,65
471
7,98
813
,327
22,6
1856
,201
4,57
3,34
1
1
201
7 (
)88
,735
3,18
3,19
814
5,62
034
5,65
471
7,98
813
,327
22,6
1856
,201
4,57
3,34
1-
--
--
-63
,837
-63
,837
--
--
--
--
-
(
)-
-(1
3,85
0)(8
,012
)(4
8,09
8)-
-(1
,256
)(7
1,21
6)
(
)-
--
--
--
--
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
3,71
513
,756
7,20
834
,444
-(5
9,34
9)22
6-
31
201
7 (
)88
,735
3,18
6,91
314
5,52
634
4,85
070
4,33
413
,327
27,1
0655
,171
4,56
5,96
2
31
201
7
122
29 (
)
()
-
1
201
6 (
)-
448,
723
127,
008
276,
004
581,
652
--
49,3
971,
482,
784
-78
,936
5,98
328
,142
52,1
96-
-6,
164
171,
421
--
--
--
--
-
)-
--
--
--
--
()
--
-(4
,428
)(4
3,37
7)-
-(5
,632
)(5
3,43
7)
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
(1,2
00)
4,39
0-
1,20
0-
--
4,39
0 3
1 2
016
()
-52
6,45
913
7,38
129
9,71
859
1,67
1-
-49
,929
1,60
5,15
8
1
201
7 (
)-
526,
459
137,
381
299,
718
591,
671
--
49,9
291,
605,
158
-79
,129
7,41
023
,695
51,8
87-
-4,
073
166,
194
--
--
--
--
)-
--
--
-
--
-
(
)-
-(1
3,85
0)(8
,012
)(4
8,05
6)-
-(1
,256
)(7
1,17
4)
)-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
31
201
7 (
)-
605,
588
130,
941
315,
401
595,
502
--
52,7
461,
700,
178
1
201
6 (
)88
,635
2,72
7,82
39,
962
70,1
8712
6,42
313
,327
18,2
9410
,911
3,06
5,56
2 3
1 20
16 (
)88
,735
2,65
6,73
98,
239
45,9
3612
6,31
713
,327
22,6
186,
272
2,96
8,18
3 3
1 20
17 (
)88
,735
2,58
1,32
514
,585
29,4
4910
8,83
213
,327
27,1
062,
425
2,86
5,78
4
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017364 365
31
201
7
123
29 (
)
--
: 3
1 2
016
()
--
--
--
--
- 3
1 2
017
()
--
--
--
--
-
201
7 2
,387
(2
016:
1,2
50
)
31 2017
124
30
30.1
2017 2016
( ) 498 - ( ) 9,528 39,347
30.2
2017 2016
)
-
)
-
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
- - - - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017366 367
31 2017
125
30 ( )
2017 2016
- -- -- -
31 2017
126
30 ( )
B
: 1 31
2016
- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - - 2017
- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -- - - -
- - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017368 369
31 2017
127
31
2017 2016
268 -- -
268 -
2017 2016
- -- -- -- -- -- -- -
- -- -- -- -
- -
B /( )
2017 2016
/( )- -
31 2017
128
32
2017 2016
, - -- -- -- -
, - -- -- -- -
- -- -- -- -- -- -
- -- -
- - 39 - -
- -- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017370 371
31 2017
129
33
2017 2016
, ,
,- - - -- - - -- - - -- - - -
,- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -
,
- - - -
31 2017
130
34
34.1
2017 2016
42,717 - 254,577 -24,735 - 24,095 -
- - - -- - - -
184,778 - 184,444 -- - -
189,736 - 147,570 -- - - -
- - - -- - - -
30 - 14 -7,001 - 1,225 -
- - - -448,997 - 611,925 -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017372 373
31 2017
131
34 ( )
34.2
2017 2016
17,025,245 - 17,442,789 -22,111 - 945,524 -
1,454,057 753,022 1,089,575 680,402386,960 635,117 433,563 395,193
- - - -20,205 - 19,843 -
18,908,578 1,388,139 19,931,294 1,075,595
202,326 - 182,356 -1,055 - 1,712 -
55,000 - 75,000 -187 - 186 -
- - - -573 - 890 -
259,141 - 260,144 -
1,237,447 - 1,107,734 -458 - 552 -
373,790 118,126 389,798 129,087183,774 2,322 148,476 4,075
- - - -4,051 - 3,513 -
1,799,520 120,448 1,650,073 133,162,
168,894 - 424,665 -100,647 - 158,175 -113,000 425,000 52,100 370,000
338 3,654 1,266 5,834- - - -
1,335 - 2,447 -384,214 428,654 638,653 375,834
15,526,791 - 12,252,308 -6,705,008 - 6,000,963 -
31,549,678 10,484,751 31,979,788 9,955,784246,094 899,381 215,317 840,596
- - - -186,698 - 223,303 -
54,214,269 11,384,132 50,671,679 10,796,380,
1,706,623 - 964,238 -1,491 - 1,495 -
184,729 315,080 205,092 309,920127,719 4,277 127,318 9,330
- - - -1,567 - 1,668 -
2,022,129 319,357 1,299,811 319,2505,079,029 (5,079,029) 5,464,412 (5,464,412)
82,666,880 8,561,701 79,916,066 7,235,809
31 2017
132
34 ( )
34.2 ( )
, , ,,
.
35
2017 2016
- -- -- -- -- -- -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017374 375
31 2017
133
36.
2017 2018
1,248 1,061,406 8,118 1,503,260- - - -
2,258 - 3,275 -
- 56,397 - -- - - -
544 - - -
- - - -- - - -- - - -
- 115,970 - 123,829- - - -- - 8 -
- - - -- - - -
,- - - -- - - -- - - -
,
- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -- - - -
- - - -- - - -- - - -
,- - - 12,019- - - -- - 13 -
- - - -- - - -
336,814 (336,814) 456,463 (456,463)340,864 896,959 467,877 1,182,645
31 2017
134
36 ( )
( )
2017 2016
:- - 68 10,606
– 10 1,537 72 11,374 – 1,262 10,188 8,148 15,953
- - - 8 7,859 – - 8,809 - 8,809 - 2,234 1,040,872 3,105 1,456,518
- 115,970 - 115,970
3,506 1,177,376 11,401 1,627,089:
MIDF B.V - - 13 12,019EBRD 544 56,397 - -
544 56,397 13 12,019336,814 (336,814) 456,463 (456,463)340,864 896,959 467,877 1,182,645
3% 4
- 3%
12
- 0,5% 3
- - 2020 1
- 1%
16
- 2020
EBRD (MIDF B.V)
6,5% , 5%
36 ( )
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017376 377
31 2017
135
( )
,. 31 2017
1,011,972 (2016: 1,368,652 ).
2017 MIDF B.V. MIDF B.V. ,
.
37
2017 2016
- -
- -
- -
- -
- -
31
201
7
136
38
-
1
201
6)
149,
748
-56
,094
--
-20
5,84
2
184,
158
-3,
029
--
-18
7,18
7
)-
-(4
,897
)-
--
(4,8
97)
)(2
21,2
03)
-(1
,008
)-
--
(222
,211
)(1
26)
--
--
-(1
26)
31
201
6)
112,
577
-53
,218
--
-16
5,79
5
1
201
7)
112,
577
-53
,218
--
-16
5,79
5
244,
700
-11
,706
--
-25
6,40
6
)-
-(3
,634
)-
--
(3,6
34)
)(1
73,8
74)
-(1
,258
)-
--
(175
,132
)(8
)-
--
--
(8)
31
201
7)
183,
395
-60
,032
--
-24
3,42
7
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017378 379
31 2017
137
38 ( )
,. 31 2017 94.23%
, 5.09%, , 0.68%.
39
2017 2016
19,675 17,44433,108 17,1987,587 7,913
17,187 35,433- -- -- -
10% )
379,795 261,849
94,502 118,8276,445 2,8294,727 16,164
47,937 50,229
10% ) 17,254 17,439
628,217 545,325
31
201
7
138
40
2017
201
620
17 2
016
201
7 2
016
1
- 1,
000
-2,
279,
067
2,27
9,06
7-
-2,
279,
067
2,27
9,06
7
- -
--
--
- -
--
--
--
- -
--
--
-
- -
--
--
-
- -
--
--
- 3
1-
1,00
0-
2,27
9,06
72,
279,
067
--
2,27
9,06
72,
279,
067
.,
. 3
1.12
.201
7 8
4,10
5 ,
3.6
9%
( 3
1.12
.201
6 1
02,9
51
, 4
.52%
), .
31.
12.2
017
.,
17,
114
, 0
.75%
-
3,4
09
,.
0.14
96%
1
0 1
3,70
5 0
.601
%
(
31.
12.2
016
-
2,1
09
,0.
0925
%).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017380 381
31 2017
139
40 ( )
.1
2017 2016- -
2017 2016- -- -
.2 (
2017 2016 31 410,232 341,860
2017 2016180 150
- -
B 5%
%
2017 2016 2017 2016
))
East Capital ExplorerInvestment AB 227,907 227,907 10.00% 10.00%
- 119,540 0.00% 5.25%227,907 347,447 10.00% 15.25%
31 2017
140
41
2017 2016-
836,478 787,153
- -- -- -- -
- 836,478 787,153
2017 2016 1 2,279,067 2,279,067
- -- -- -
312,279,067 2,279,067
( ) 367 345
2017 2016-
( ) 836,478 787,153
( )- -- -- -
-) 836,478 787,153
( ) 2017 2016 1 2,279,067 2,279,067
( ) 31 2,279,067 2,279,067
( ) 367 345
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017382 383
31 2017
141
42
42.1
2017 2016
787,403 681,045985,471 1,192,996
45,086 43,089
4,519,716 4,273,1521,653,244 1,713,506
822,289 904,797
- -2,723,340 924,074
- -1,766,179 1,766,4221,199,841 1,177,461
1,543,492 1,532,802789,603 602,473418,563 28,026
1,262,562 1,431,28118,516,789 16,271,124
) (183,395) (112,577)
18,333,394 16,158,547
263,189 .
16 2011 –
) , 2 2012 , 17.897.404,09 , 263,189
5 2010 ( –
) ( ).
– .
, 7 2016
,.
.
31 2017
142
42 ( )
42.1 ( )
4 2011 , 2 , ,
,
. , è.
,.
5
.
.
42.2
2017 2016
: - -- -
..
.
è.
. , .
1,262,562 , 4,384,022 (2016: 1,431,281 ,
4,388,963 ).
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017384 385
31 2017
143
43
2017 2016
43,068 46,657 (3,589) 46,248 49,837 (3,589)- - - - - -
403,007 403,246 (239) 501,281 499,754 1,527- - - - - -- 13 (13) - - -- - -
- - -
- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - - - - -- - -
- - -27,152 27,152 - 47,261 47,261 -
971 3,202 (2,231) 840 2,916 (2,076)474,199 480,270 (6,071) 595,630 599,768 (4,138)
31
201
7
144
44
31
201
7
--
--
--
--
--
--
--
--
-73
,165
-73
,165
--
-25
,097
-25
,097
--
--
--
--
--
--
--
2318
5,27
3-
185,
296
--
235,
164
--
235,
164
)-
-(1
)(2
,294
)-
(2,2
95)
--
--
--
--
235,
186
281,
240
-51
6,42
6
--
--
--
--
730
666,
765
-66
7,49
6-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-73
066
6,76
5-
667,
496
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017386 387
31
201
7
145
44 (
)
()
31
2017
--
-36
,289
-36
,289
--
--
--
--
282
40,5
58-
40,8
40)
--
(7)
(405
)-
(412
)-
-27
576
,441
-76
,716
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
31
201
6
--
--
--
--
--
--
--
--
-62
,950
-62
,950
--
-33
,523
-33
,523
--
--
--
--
--
--
--
123
146,
873
-14
6,99
6-
-21
0,17
1-
-21
0,17
1)
--
(3)
(2,3
03)
-(2
,306
)-
--
--
--
-21
0,29
124
1,04
3-
451,
334
31
201
7
146
44 (
)
()
--
--
--
--
4,19
064
4,20
5-
648,
395
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
4,19
064
4,20
5-
648,
395
--
-10
5,02
9-
105,
029
--
--
--
--
304
38,4
12-
38,7
16)
--
(8)
(374
)-
(381
)-
-29
614
3,06
8-
143,
364
--
--
--
--
--
--
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017388 389
31
201
7
147
44 (
)
2017
)
--
-12
,025
-12
,025
--
209
4,31
2-
4,52
1-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-55
,205
3,12
4-
58,3
29-
--
--
--
-55
,414
19,4
61-
74,8
75
--
17,
976
-7,
977
--
--
--
--
--
--
--
--
--
,-
--
(3)
(267
)-
(270
)
--
511,
559
-1,
610
--
--
--
--
489,
268
-9,
316
31
201
7
148
44 (
)
()
2016
)
--
-11
,480
-11
,480
--
218
5,36
3-
5,58
1-
--
--
--
--
--
--
--
--
--
-43
,701
4,60
2-
48,3
03-
--
--
--
-43
,919
21,4
45-
65,3
64
--
18,
336
-8,
337
--
--
--
--
--
--
--
--
--
,-
--
-4,
135
-4,
135
--
703,
741
-3,
811
--
--
--
--
7116
,212
-16
,283
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017390 391
31 2017
149
44 ( )
2017 2016
134,159 125,926- -
46 44, -
-, -
-80 26
134,285 125,996
31 2017
150
45
.1
1 1 5 5
31 2017)
- - - -- - - -
31 2016)
- - - -- - - -
.2
1 1 5 5 31 2017
)
- - - -- - - -
31 2016)
- - - -- - - -
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017392 393
31 2017
151
45 ( )
( )
.2 ( )
- -
: - - - - - - - 31
2017 ( ) - - - - - - - 31
2016 ( ) - - - - - - -- - - - - - -
.1
1 1 5 5
31 2017 ( ) - - - -- - - -
31 2016 ( ) - - - -- - - -
31
201
7
152
45 (
)
()
.1 (
)
:
1
201
6 (
)-
--
--
--
--
--
--
-
(
)-
--
--
--
--
--
--
- 3
1 2
016
()
--
--
--
- 1
2
017
()
--
--
--
--
--
--
--
()
--
--
--
--
--
--
--
31
201
7 (
)-
--
--
--
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017394 395
31
201
7
153
45 (
)
()
.1 (
)
1
201
6 (
)-
--
--
--
--
--
--
-
--
--
--
-
(
)-
--
--
--
()
--
--
--
--
--
--
--
31
201
6 (
)-
--
--
--
1
201
7 (
)-
--
--
--
--
--
--
-
(
)-
--
--
--
()
--
--
--
--
--
--
--
31
201
7 (
)-
--
--
--
1
201
6 (
)-
--
--
--
31
201
6 (
)-
--
--
--
31
201
7 (
)-
--
--
--
31 2017
154
45 ( )
( )
.2
1 1 5 5
31 2017 ( ) 46,232 1,868 7,472 36,89246,232 1,868 7,472 36,892
31 2016 ( ) 48,100 1,868 7,472 38,76048,100 1,868 7,472 38,760
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017396 397
31 2017
155
46
2017 2016- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
2017 2016-
1 - - - -
- - - -
- - - -- - - -- - - -- - - -- - - -
31 - - - -
47
1. )
.. 64.29%
(2016: 64.29%).
.
31 2017
156
47 ( )
31 2017
3817,20238,040
176737
4,016
60,209
1,7611,761
- 58,44820,872
31 2017
38,543(13,816)
/( ) 24,727/( ) 24,727
/( ) 8,830
31 2017
23,949(23,954)
,-
,-
- /( )(5)
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017398 399
31 2017
157
47 ( )
31 2016
433,607
27,750178325
2,329
34,232
511511
- 33,72112,042
31 2016
22,095(10,008)
/( ) 12,087/( ) 12,087
/( ) 4,316
31 2016
10,945(10,918)
,-
,-
-27
48
.
400 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 401
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 403402
КОРПОРАТИВНО УПРАВУВАЊЕ
ЦРВЕН КРСТ
Почетоците на Црвениот крст на Македонија се врзуваат за 17 март 1945 година. Подоцна во 1949 година, оваа организација ќе ги прифати Женевските конвенции, а како полноправна членка на Меѓународната федерација на националните друштва на Црвениот крст и Црвената полумесечина станува во 1995 година. Црвениот крст и Црвената полумесечина на Р. Македонија е хуманитарна организација која работи на спречување и ублажување на човековото страдање, заштита на животот и здравјето, унапредување на социјалната состојба, обезбедувајќи почит и достоинство за човековото битие, а особено во случај на несреќи и катастрофи, го промовира меѓународното хуманитарно право и хуманите вредности, поттикнува доброволно ангажирање и постојана подготвеност за давање помош, како и универзално чувство за солидарност и хуманост.
КОРПОРАТИВНО УПРАВУВАЊЕ Корпоративното управување во Комерцијална банка АД Скопје се темели врз правилата на управување и надзор на управувањето во Банката утврдени со Кодексот за корпоративно управување кој е донесен од страна на Собранието на акционерите на Банката на 25.03.2009 година. На седниците на Собранието на Банката во 2010 година, 2011 година, 2012 година и 2013 година, донесени се Одлуки за измени и дополнувања на Кодексот, додека на седниците на Собранието одржани во 2014, 2015 и во 2016 година се донесени Одлуки за соодветност на Кодексот за корпоративно управување на Комерцијална банка АД Скопје. Согласно Кодексот, корпоративното управување претставува збир од заемни односи помеѓу Управниот одбор, другите лица со посебни права и одговорности кои вршат раководна функција во Банката, Надзорниот одбор, акционерите на Банката и останатите заинтересирани субјекти. При своето редовно работење Банката во целост се придржува кон принципите на корпоративното управување, што претпоставува: гарантирање на правата и интересите на акционерите, транспарентност на сопственичката структура, поделба на надлежностите, редовна и ефикасна контрола и ревизија, почитување на законите, етичките стандарди и практики, независност и објективност и останатите утврдени принципи. Со Кодексот се опфатени задолжителните елементи предвидени со Одлуката за основните начела и принципи на корпоративното управување во банките, донесена од Народната банка.
Во текот на 2017 година органите на управување со Банката ги вршеа своите активности во согласност со надлежностите утврдени со законските прописи и со Статутот на Банката:
- Собранието на акционери во извештајната година одржа една редовна седница на 05.04.2017 година, на која ги усвои Посебните и консолидираните финансиски извештаи на Комерцијална банка АД Скопје за 2016 година, ревидирaни од ревизорско друштво, ја усвои Годишната сметка на Банката за 2016 година, ги разгледа и ги усвои сите извештаи и предложени материјали за работењето на Банката во 2016 година, донесе Програма на мерки и активности на деловната политика и финансискиот план на Банката за 2017 година, Развоен план на Банката со финансиски проекции за периодот 2017-2021 година, ја усвои
одлуката за измени на Статутот кои се донесоа заради усогласување со измените на Законот за банки, донесе одлука за определување на друштво за ревизија и одлука за усвојување на Извештајот за усогласување на работењето на Банката со Кодексот за корпоративно управување на акционерските друштва котирани на Македонската берза.
- Надзорниот одбор на Банката во текот на 2017 година одржа 6 редовни седници на кои расправаше за значајни прашања од делокругот на работењето на Банката, месечно ја разгледуваше ликвидноста и економско-финансиската состојба, преземаше соодветни мерки за заштита на капиталот на Банката и за наплата на проблематичните кредити.
Во 2017 година, согласно Законот за банките и Статутот на Банката, Надзорниот одбор функцијата ја остваруваше во состав од 7 члена, и тоа:
1. Сава Димитрова – независен член и претседател на Надзорниот одбор;2. Д-р Таки Фити – заменик-претседател на Надзорниот одбор;3. Маргот Џејкобс - член на Надзорниот одбор;4. Звоне Таљат - член на Надзорниот одбор;5. Сашо Наумоски - член на Надзорниот одбор; 6. Александра Максимовска – независен член на Надзорниот одбор и 7. Горан Антевски - член на Надзорниот одбор.
Членовите Звоне Таљат и Маргот Џејкобс се експерти во областа на финансиите, а членовите Сава Димитрова и Александра Максимовска се независни членови на Одборот. При изборот на независните членови во целост се испочитувани критериумите за независност утврдени со Законот за банките.
- Управниот одбор на Банката во текот на 2017 година континуирано ги извршуваше своите активности согласно Законот за банките, Статутот на Банката и другите акти. Управниот одбор се состои од три члена, со мандат од шест години, и тоа:
• Хари Костов, Главен извршен директор и Претседател на Управниот одбор,
• Илија Илоски, Главен оперативен директор и член на Управниот одбор и
• д-р Маја Стевкова Штериева, Главен финансов директор и член на Управниот одбор.
Одлуките за именување на членовите на Управниот одбор се донесени од страна на Надзорниот одбор на Банката, на 31.05.2012 година и на 28.09.2016 година.
- Одборот за управување со ризици во 2017 година одржа 52 седници на кои го следеше целокупното работење на Банката, ги извршуваше своите активности согласно Законот за банките, Статутот на Банката и другите акти и доставуваше извештаи до Надзорниот одбор за својата работа. Истиот се состои од пет члена и шест заменици членови со мандат од шест години, и тоа: Хари Костов - претседател; Маја Стевкова Штериева - заменик-претседател; Сузана Московска - член, Билјана Максимовска Поповиќ - член и Теодора Гушкова Проданова – член. Заменици членови на Одборот се: Татјана Лескароска Миноска, Весна Кипријанова, Ирена Живковиќ Зарева, Билјана Хаџи-Велкова, Никола Џамбазовски и Лидија Илиќ. Сите членови и заменици членови на Одборот за управување со ризици се избрани од редот на лицата со посебни права и одговорности вработени во Банката, ги исполнуваат условите предвидени со Законот за банките и имаат искуство во областа на банкарството најмалку три години. Одлуката за именување на членовите на Одборот за управување со ризици е донесена од страна на Надзорниот одбор на Банката, на ден 29.03.2017 година.
- Одборот за ревизија на Банката во текот на 2017 година одржа 4 редовни седници на кои се донесени одлуки и се разгледани информации и извештаи од негова надлежност. Одборот за ревизија се состои од пет члена со мандат од четири години, и тоа: Сава Димитрова, д-р Таки Фити, Александра Максимовска, д-р Блажо Недев и Марјан Андонов. Д-р Блажо Недев и Марјан Андонов се независни членови на Одборот. Во постапката за именување на членови на Одборот за ревизија во целост е применет принципот на транспарентност, а исто така во постапката за именување на независните членови на Одборот за ревизија во целост се испочитувани критериумите за независност утврдени со Законот за банките. Одлуката за именување на членовите на Одборот за ревизија е донесена на ден 23.03.2016 година, од страна на Собранието на Банката и е објавена во пропишаниот рок.
- Кредитниот одбор на Банката во текот на 2017 година одржа 52 седници на кои се разгледани и прифатени повеќе информации, кредитни анализи, прегледи и извештаи од негова надлежност. Исто така, Кредитниот одбор ги има разгледано и прифатено предлог-одлуките од надлежност на Одборот за управување со ризици и предлог-одлуките од надлежност на Надзорниот одбор на Банката. Кредитниот одбор се состои од пет члена и пет заменици членови со мандат од четири години, и тоа: Илија Илоски - претседател; д-р Маја Стевкова Штериева – заменик-претседател; Билјана Максимовска Поповиќ - член; Габриела Миленковиќ - член и Сузана Московска - член. Заменици членови на Одборот се: Татјана Лескароска Миноска, Билјана Хаџи-Велкова, Никола Џамбазовски, Лидија Илиќ и Зорица Пејкоска. Одлуката за назначување на членовите и на замениците членови на Кредитниот одбор е донесена на ден 25.03.2015 година, од страна на Надзорниот одбор на Банката.
- Одборот за надгледување на информатичката технологија на Банката се состои од 7 члена со мандат од четири години. Членови на Одборот се: Илија Илоски - претседател, Зорица Черепналкоска – заменик-претседател, д-р Ана Мадевска Богданова – член, Игор Бислимовски – член, Габриела Миленковиќ – член, Милица Георгиева – член и Татјана Лескароска Миноска – член. Во 2017 година Одборот одржа 2 седници. Одлуката за назначување на членовите на Oдборот за надгледување на информатичката технологија е донесена на ден 25.03.2015 година, од страна на Надзорниот одбор на Банката.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017404 405
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 407406
НАДЗОРЕН ОДБОР
СКОПСКИ МАРАТОН
Еден од најважните спортски активности кои се случуваат во Скопје на почетокот на мај секако е Скопскиот маратон. Одржан за прв пат во 1997 година, а возобновен во 2007, на маратонот се одржуваат три трки: маратон, полумаратонска трка и трка на 5000 метри. Од 2009 година, Скопскиот маратонот станува дел од Асоцијацијата на меѓународни маратонски трки, а во 2012 година беше внесен на списокот на квалификациски маратонски трки за Летните олимписки игри 2012 во Лондон. Од година во година, Скопскиот маратон станува сè помасовен и придонесува за популаризацијата на овој спорт во Македонија.
НАДЗОРЕН ОДБОР
САВА ДИМИТРОВАНезависен член и Претседател, Пензионер
ТАКИ ФИТИ, Д-РЧлен и Заменик-претседател,Економски факултет – СкопјеРедовен професор и Претседател на МАНУ
ZVONE TALJATЧлен, Публикум Холдинг ДОО ЉубљанаДиректор
САШО НАУМОСКИ Член, ПИ Витаминка АД ПрилепГенерален извршен директор
MARGOT JACOBSЧлен, East Capital Private Equity AB,Стокхолм, ШведскаВиш советник
ГОРАН АНТЕВСКИЧлен, Раде Кончар ТЕПУправител
АЛЕКСАНДРА МАКСИМОВСКАНезависен членПравен факултет – Јустинијан Први УКИМ СкопјеПрофесор
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017408 409
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 411410
УПРАВЕН ОДБОР
ЗДРУЖЕНИЕ НА КРВОДАРИТЕЛИ „КАПКА ЗА ЖИВОТ“
Дарувањето крв е една од најзначајните општествено одговорни активности со која се спасуваат животи. Здружението на крводарители „Капка за живот“ при Комерцијална банка постои и спроведува активности повеќе од 30 години и во него членуваат повеќе од 150 членови. По повод Денот на крводарителите 17 Март, Здружението на крводарители при Комерцијална банка АД Скопје – „Капка за живот“, доби плакета како признание за најактивна организација во Општина Центар.
УПРАВЕН ОДБОР
ИЛИЈА ИЛОСКИчленКомерцијална банка АД Скопје, Главен оперативен директор
Д-Р МАЈА СТЕВКОВА ШТЕРИЕВАчленКомерцијална банка АД Скопје, Главен финансов директор
ХАРИ КОСТОВпретседателКомерцијална банка АД Скопје, Главен извршен директор
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017412 413
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 415414
МЕНАЏМЕНТ
ГАЛИЧКА СВАДБА
Кога на 12 јули од пред рамнината на црквата „Св. Петар и Павле“ ќе се чуе екотот на тапаните и звукот на зурлите, веќе надалеку се знае дека започнува Галичката свадба. Тогаш реки луѓе се слеваат да ја проследат оваа незаборавна поворка од сватови и обичаи. Свекрвиното оро, носењето на невестата на вода, поставување на свадбарскиот бајрак, бричењето на зетот, замесувањето на лебот... овие адети се само дел од галичката традиција која ни помага да ја зачуваме онаа тајна којашто нè издвојува од остатокот на светот и што ја прави Македонија место вредно да се посети.
МЕНАЏМЕНТ
Д-Р МАЈА СТЕВКОВА ШТЕРИЕВА
АНИТА БИСЛИМОВСКА
ЗОРИЦА ЧЕРЕПНАЛКОСКА
БИЛЈАНА МАКСИМОВСКАПОПОВИЌ
М-Р АНЕТА ВЕЛЕВСКА
ГАБРИЕЛА МИЛЕНКОВИЌВЕСНА МАСЛИНКО
СУЗАНА МОСКОВСКА
М-Р БИЛЈАНА МИТЕВСКА
М-Р ВЕСЕЛА ЧУРИЛОВАД-Р ЈАСМИНА БУЦЕВСКА
М-Р НАТАША БРОВАД-Р НИНА ФИТИ - НЕДЕЛКОВСКА
ТЕОДОРА ГУШКОВА ПРОДАНОВА ИСКРА ТОСЕВА8
Директор на сектор за управување со ризици и планирање тел.: 3168-802e-mail: Maja.Stevkova-Sterieva@kb.com.mk
Директор на самостојна дирекција за финансиско работењетел.: 3168-758e-mail: Anita.Bislimovska@kb.com.mk
Директор на сектор за информатичка технологијател.: 3168-808e-mail:Zorica.Cerepnalkoska@kb.com.mk
Директор на сектор за кредитирање на стопанствотел.: 3168-501e-mail: Biljana.Maksimovska.Popovik@kb.com.mk
Директор на самостојна дирекција за трезорско работењетел.: 3168-726e-mail:Aneta.Velevska@kb.com.mk
Директор на сектор за работа со населениетел.: 3168-101e-mail:Gabriela.Milenkovic@kb.com.mk
Директор на самостојна дирекција за внатрешна ревизијател.: 3168-711e-mail: Vesna.Maslinko@kb.com.mk
Директор на сектор за ликвидност и финансиски пазартел.: 3168-301e-mail: Suzana.Moskovska@kb.com.mk
Директор на самостојна дирекција за платен промет во земјатател.: 3168-901e-mail: Biljana.Mitevska@kb.com.mk
Директор на сектор за односи со странствотел.: 3168-601e-mail:Vesela.Curilova@kb.com.mk
Директор на самостојна дирекција за маркетингтел.: 3168-720e-mail: Jasmina.Bucevska@kb.com.mk
Директор на сектор за човечки ресурси и општи работител.: 3168-401e-mail:Natasa.Brova@kb.com.mk
Директор на самостојна дирекција за управување со мрежата на филијалител.: 3168-750e-mail: Nina.Fiti-Nedelkovska@kb.com.mk
Директор на сектор за правни работи тел.: 3168-201e-mail:Teodora.Guskova.Prodanova@kb.com.mk
Директор на самостојна дирекција за контрола на усогласеност на работењето на Банката и спречување на перење парител.: 3168-701 e-mail: Iskra.Toseva@kb.com.mk
НИКОЛА ЏАМБАЗОВСКИ9
Директор на самостојна дирекција за управување со проблематични кредитител.: 3168-521e-mail: Nikola.Dzambazovski@kb.com.mk
4168. Функцијата Директор на самостојна дирекција за контрола на усогласеност на работењето на Банката и спречување на перење пари ја извршува од 16.11.2017 година. До 15.11.2017 година функцијата Директор на самостојна дирекција за контрола на усогласеност на работењето на Банката и спречување на перење пари ја извршуваше Милица Георгиева9. Функцијата Директор на самостојна дирекција за управување со проблематични кредити ја извршува од 15.05.2017 година, односно од формирањето на Самостојната дирекција.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 419418
ОРГАНИЗАЦИОНА СТРУКТУРА НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ
ЗЛАТНО СЛАВЕЈЧЕ
Децата се извор на нашата секојдневна радост, наша инспирација и поттик за создавање подобра иднина во која тие ќе ја играат главната улога. Токму ова била и идејата на неколкумина македонски членови на Советот за грижа и воспитување на децата: Александар Џамбазов, Васил Пујовски и Благоја Јордановски кога го основале првиот фестивал на детска песна „Златно славејче“. Неговата историја започнува во 1971 г. и оттогаш па сè до денес низ него ги покажале своите музички таленти како: Игор Џамбазов, Тоше Проевски, Калиопи, Симон Трпчески, Ана Дурловски и многу други. Досега на него учествувале 5000 дечиња како солисти или хористи, а изведени се околу 950 композиции создадени од најдобрите македонски композитори.
420 ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 421
ОРГАНИЗАЦИОНА СТРУКТУРА НАКОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА АД СКОПЈЕ
МРЕЖА НА ФИЛИЈАЛИ И ЕКСПОЗИТУРИ
Комерцијална банка АД Скопје има развиена мрежа на филијали и експозитури низ Републиката.
Истите се лоцирани во следните градови:
- Филијали: Охрид, Прилеп, Струмица, Велес, Штип, Кочани, Куманово, Кавадарци, Гостивар, Битола и Тетово.
- Експозитури низ Републиката: Богданци, Виница, Гевгелија, Дебар, Делчево, Кичево, Македонски Брод, Македонска Каменица, Радовиш, Ресен, Свети Николе, Струга, Илинденска-Тетово, Неготино, Облешево, Пехчево, Туш-Штип и Туш-Куманово.
- 39 експозитури во Скопје.
ГОДИШЕН ИЗВЕШТАЈ 2017 423422
МРЕЖА НА ФИЛИЈАЛИ И ЕКСПОЗИТУРИ
424
Дизајн, концепт, текст, лектура и преводна разделните страници:
Лектура на текст:Елизабета Коневска
top related