afine i neafine deformacije

Pri mehaničkom oblikovanju sklopa dolazi do komponentalnog kretanja sastojaka sklopa koje vodi ka uredjenju sklopa,

Neposredna (direktna) komponontalna kretanja

vezana su direktno za mehaničko oblikovanje, i predstavljaju kretanja formnih elemenata u toku oblikovanja.

Posredna (indirektna) komponentalna kretanja su samo indirektno vezana za oblikovanje.

primer, posle stvaranja ruptura u toku oblikovanja neke stene dolazi do cirkulacije rastvora u njoj

AFINE I NEAFINE DEFORMACIJE

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Neposredna konponentalna kretanja imaju veoma često karakter klizanja po sistemu paralelnih kliznih ravni. Ova kretanja mogu biti afina i neafina.

afine (homogene) deformacije, B. Sander definiše na sledeći način:

"Prave ostaju pri deformisanju prave, ravni ostaju ravni, paralelogrami ostaju

paralelogrami, para-lelopipedi ostaju paralelopipedi, elipsoidi ostaju olipsoidi, slično i slično položene slike prelaze u

slične i slično položene".

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Smicanje po jednom sistemu kliznih ravni

deformaciona ravan

planarne deformacije

komponentalno kretanje translacije

kretanje rotacije. interna rotacija.

eksterna rotacija

AFINE (HOMOGENE) DEFORMACIJE

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

AFINE (HOMOGENE) DEFORMACIJE

Smicanje po dva sistema kliznih ravni /dvosistemno smicanje/

Složene deformacije.

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

NEAFINE (HETEROGENE) DEFORMACIJE

endogene neafine deformacije, kod kojih još pre deformacije u području postoje mehaničke granične površine, i

egzogene neafine deformacije, kod kojih pre deformacije u području ne postoje mehaničke granične površine. Po ovim mehaničkim graničnim površinama dolazi u toku deformacija i u prvom i u drugom slučaju do relativnih kretanja i savijanja, tako da su one od ogromnog značaja za oblikovanje.

(takve površine predstavlja na pr. slojevitost...)

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Za praktične svrhe ispitivanja strukturnih oblika oni se mogu podeliti na rupturne /disjunktivne, razlomne/ i plikativne /naborne/. Kod prvih dolazi do izražaja prekid materijalnog kontinuiteta stenske mase, a kod drugih krivljenje /mehanički aktivnog ili neaktivnog/ pretcrteža.

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

RUPTURNI DEFORMACIONI OBLICI

Kao osnovni tipovi naprezanja mogu izdvojiti:

tenzija, kompresija, dejstvo sprega torzija.

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Morfološki se rupturni deformacioni oblici mogu podeliti na sledeće grupe:

• Pukotine• Rasedi• Klivaž• Škriljavost• Pukotine lučenja ...

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

TEKTONSKE KOORDINATE I TROOSNI ELIPSOID DEFORMACIJA

Osa a leži u deformacionoj ravni i paralelna je pravcu najvećeg izduženja elipse deformacija, prema tome pravcu tektonskog transporta.

Osa b je upravna na deformacionu ravan /ac/. U slučaju da se u sklopu može dokazati eksterna rotacija oko nje označava kao B-osa /malo slovo b označava koordinatnu osu tektonskog sklopa,

Osa c upravna je na a i b, i leži u deformacionoj ravni.

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Def. Pukotine su površi mehaničkog diskontinuiteta stenske mase po kojima se kretanje u datom veličinskom području može zanemariti.

PUKOTINE

- Terminologija, sinonimi i termini (sistem, skup, snop...)

- Pukotinska mreža, pukotinska zona... - Metrički elementi

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Klasifikacija pukotina

• po veličini padnog ugla,

• po pripadnosti odredjenim sistemima,

• po gustini,

• po veličini.

Geometrijska

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Tenzione pukotine

Kompresione pukotine

Pukotine smicanja

Klasifikacija pukotina

Genetska

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Tenzione pukotine

Neravnih površina u ravni upravnoj na osu a ili na osu b. Longitudinalne i transverzalne. Kao peraste pukotine se javljaju u većim rasednim zonama kada definišu karakter kretanja po rasedu. U nabranim oblastima u šarnirskim delovima antiklinala, kada uslovljavaju pojavu inversnog reljefa. tada su upravne na osu c

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Peraste strukture su morfološki oblici koji liče na pričija pera, a javljaju se na površi pukotine (plumose- perast).

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Peraste pukotine uslovljene dejstvom sprega sila: levo-peraste pukotine na područjuKopaonika (Srbija), desno-rekostrukcija kretanja po rasedu na osnovu perastih pukotina

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Ešalonirane vene: levo- oblast Lachlan orogena (JI Australija), desno-b) I faza nastanka „prostih“ ešaloniranih pukotina, c) II faza razvoja sigmoidalnih oblika

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Nastaju u ravni upravnoj na pravac kompresije. Posledica su relaksacije stenske mase. Najčešće odražavaju morfologiju reljefa.

Kompresione pukotine

Pukotine smicanja

Rupture koje imaju zakonit položaj u elipsoidu deformacija. Pripadaju snopu h0l-ravni po površinama u kojima naprezanje menja znak.

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

Predavanje br. 13Predavanje br. 13

H.Cloos-a pukotine klasifikuje kao:

Q-pukotine poprečne pukotine; upravne na pravac maksimalne tenzije ili na pravac osa nabora,

L-pukotine uzdužne pukotine, paralelne osama nabora,

D-pukotine dijagonalne pukotine, pod uglom prema osi nabiranja.

Predavanje br. 13Predavanje br. 13