ศูนย์อนามัยที่ $ กรมอนามัย ... · 2013-02-19 ·...

ศนยอนามยท ๓ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข มภารกจดานการสงเสรมใหประชาชนทกกลมวยมสขภาพด รวมถงการสงเสรมการจดการสงแวดลอมทเออตอการมสขภาพด มการด าเนนงานตาม ๗ ยทธศาสตรกรมอนามย ประกอบดวย การพฒนาอนามยแมและเดก การลดปจจยเสยงเดกวยเรยนและวยรน การลดภาวะโรคอวนคนไทย การสงเสรมสขภาพผสงอาย การพฒนาอนามยสงแวดลอม และงานตามพนธกจ/งานพฒนาองคกร

รายงานประจ าป ๒๕๕๕ ศนยอนามยท ๓ ชลบร เปนการรวบรวมผลการด าเนนงานดานการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม เพอใชประโยชนในการปฏบตงานและเปนขอมลประกอบการวางแผนการด าเนนงานตอไป

ศนยอนามยท ๓ ชลบรกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

สวนท ๑ ขอมลทวไป หนา• ประวตความเปนมา ๒• พนทรบผดชอบ ๒• พนธกจ ๓• อตราก าลงคน ๔ - ๗• งบประมาณและการเบกจาย ๘ - ๙

• การด าเนนงานตามตวชวด กพร. ๑๐

สวนท ๒ การด าเนนงานสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม

• การพฒนาอนามยแมและเดก ๑๒ - ๑๖• การลดปจจยเสยงเดกวยเรยนและวยรน ๑๗• การลดภาวะโรคอวนคนไทย ๒๑ - ๒๖• การสงเสรมสขภาพผสงอาย ๒๗ – ๒๙• งานทนตสาธารณสข ๓๐ - ๓๑• การพฒนาอนามยสงแวดลอม ๓๒ - ๓๘

• งานตามพนธกจ / งานพฒนาองคกร ๓๙ - ๕๐

สวนท ๓ งานวจย / วชาการ

• ภาวะโภชนาการและแบบแผนการบรโภคอาหารของนกเรยน ๕๒ - ๕๓ ชนประถมศกษาปท ๔ – ๖ ในเขตสาธารณสขท ๓ และ ๙• ภาวะสขภาพอนามย พฒนาการและการเจรญเตบโตของเดกปฐมวย ๕๔ - ๕๕ ในศนยพฒนาเดกเลก เขตตรวจราชการสาธารณสขท ๓ และ ๙• รสจด ยดชวต (Low salt to be Long life) ๕๖• ผลส ารวจภาวะสขภาพของเดกวยเรยนภาคตะวนออก ๕๗ - ๕๘• ส ารวจความคดเหน ความร พฤตกรรมเสยง และการเขาถงบรการ ๕๙ สขภาพของวยรนในภาคตะวนออก• การเฝาระวงดานสขาภบาลอาหารและน าในโรงเรยน ๖๐• ส ารวจสถานการณการด าเนนงานอนามยสงแวดลอมในองคกรปกครองสวนทองถน ๖๑

สวนท ๑ ขอมลทวไป

๑

ประวตศนยอนามยท ๓ ชลบร

ศนยอนามยท ๓ สงกดกรมอนามย กระทรวงสาธารณสข เกดจากการรวมศนยวชาการของกรมอนามยระหวางปพ.ศ. ๒๕๓๐ – ๒๕๓๒ โดยใชชอครงแรกวา “ศนยสงเสรมสขภาพเขต ๒” และตอมามการขยายเขตเพมขนจงเปลยนเปน “ศนยสงเสรมสขภาพเขต ๓”

ป ๒๕๔๕ กรมอนามยปรบโครงสรางหนวยงานสงกดกรมอนามย โดยยบศนยอนามยสงแวดลอม และรวมงานสขาภบาลอาหารมาอยกบศนยสงเสรมสขภาพเขต ๓ พรอมทงเปลยนชอเปน “ศนยอนามยท ๓”

ป ๒๕๔๘ มการเปลยนแปลงเขตนเทศงานของผตรวจกระทรวงสาธารณสข ศนยอนามยท ๓ ไดรบผดชอบพนทเขต ๓ และเขต ๙ ประกอบดวย ๙ จงหวด คอ ชลบร ระยอง จนทบร ตราด ปราจนบร ฉะเชงเทรา สระแกว นครนายก และสมทรปราการ

ป ๒๕๕๒ กรมอนามยไดมการปรบเปลยนโครงสรางศนยอนามยท ๓ เปน ๖ กลม คอ ๑) กลมอ านวยการ ๒) กลมบรหารยทธศาสตรและการวจย ๓) กลมโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ๔) กลมพฒนาการสงเสรมสขภาพ ๕) กลมพฒนาอนามยสงแวดลอม ๖) กลมจดการความรและ จดการศกษาดานสขภาพ เพอสงเสรมการท างานรวมกบภาคเครอขายทงภาครฐและเอกชน ใหน าองคความร นโยบาย มาตรฐาน กฎหมาย ดานการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ไปใชในการปฏบตงานใหกบประชาชนทกกลมเปาหมาย ไดรบการคมครองและบรการตามสทธประโยชนขนพนฐาน

๒

นพ.บญแสง บญอ านวยกจผอ านวยการศนยอนามยท ๓

๓

พนธกจ

๑. พฒนา ผลกดน และสนบสนนใหเกดนโยบายและกฎหมายทจ าเปนในดานการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมของประเทศ

๒. ผลต พฒนาองคความ และนวตกรรม เพอการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมทมคณภาพและสอดคลองกบวถชวตคนไทย

๓. ถายทอดองคความรและเทคโนโลยการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมใหกบเครอขาย รวมไปถงการผลกดนและสนบสนนใหเครอขายสงเสรมสขภาพใหเปนไปตามมาตรฐานและกฎหมาย เพอใหประชาชนไดรบการสงเสรมสขภาพทดและมคณภาพ

๔. พฒนาระบบการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมใหเขมแขง ซงครอบคลมทงระบบการเฝาระวง การก ากบ ตดตามและประเมนผล เพอน ามาสการพฒนานโยบาย กฎหมาย และระบบงานอยางตอเนองและมคณภาพ

อตราก าลงบคลากร

สายงานวชาการ

ระดบ / จ านวน (คน) ระดบการศกษา

เชยวชาญ ช านาญการพเศษ

ช านาญการ ปฏบตการ ตร โท เอก

แพทย ๖ คน ๑ ๑ ๔ ๕ ๑ทนตแพทย ๒ คน ๑ ๑ ๑ ๑เทคนคการแพทย ๑ คน

๑ ๑

เภสชกร ๒ คน ๒ ๒พยาบาลวชาชพ ๒๘ คน

๒๕ ๓ ๒๔ ๔

นกวชาการสาธารณสข ๒๔ คน

๑ ๗ ๑๕ ๑ ๑๐ ๑๓ ๑

นกโภชนาการ ๒ คน

๒ ๒

นกวเคราะหนโยบายและแผน ๑ คน

๑ ๑

นกจดการงานทวไป ๑ คน

๑ ๑

ขาราชการ สายงานวชาการ ๖๗ คน

๔

สายงานทวไประดบ / จ านวน (คน) ระดบการศกษา

ช านาญงาน ปฏบตงาน ต ากวาป.ตร ป.ตร ป.โท

จพ.โสตทศนศกษา ๒ คน ๑ ๑ ๒

จพ.ธรการ ๒ คน ๑ ๑ ๒

จพ.พสด ๑ คน ๑ ๑

จพ.การเงนและบญช ๒ คน ๒ ๑ ๑

จพ.ทนตสาธารณสข ๑ คน ๑ ๑

จพ.เภสชกรรม ๒ คน ๑ ๑ ๑ ๑

จพ.วทยาศาสตรการแพทย ๒ คน ๒ ๑ ๑

พยาบาลเทคนค ๒ คน ๒ ๒

ขาราชการ สายงานทวไป ๑๔ คน

๕

ต าแหนง จ านวน (คน)

นกวชาการคอมพวเตอร ๒

นกประชาสมพนธ ๑

บรรณารกษ ๑

นกวชาการพสด ๑

นกวชาการการเงนและบญช ๑

นตกร ๑

นกวชาการสาธารณสข (สงแวดลอม) ๒

นกวเคราะหนโยบายและแผน ๑

นกทรพยากรบคคล ๑

ครพเลยง ๑

พนกงานราชการ ๑๒ คน

ลกจางประจ า ๑๔ คนต าแหนง จ านวน (คน)

พนกงานพมพดด ส.๓ ๙

พนกงานขบรถยนต ส.๒ / ส.๑ ๓ / ๑

พนกงานสถานท ๑

๖

จางเหมาบรการ ๑๕ คน

ต าแหนง จ านวน (คน)

นกวชาการสาธารณสข ๑

ผชวยเจาหนาทพสด ๒

ผชวยเจาหนาทธรการ ๕

พนกงานขบรถยนต ๒

เจาหนาทเลยงดเดก ๒

ผชวยเจาหนาทบนทกขอมล ๑

แมครว ๑

ซกผา นงเครองมอแพทย ๑

บคลากรทปฏบตงานจรงของศนยอนามยท ๓ - ขาราชการสายงานวชาการ ๖๗ คน - สายงานทวไป ๑๔ คน- พนกงานราชการ ๑๒ คน - ลกจางประจ า ๑๔ คน - จางเหมาบรการ ๑๕ คน

รวมทงสน ๑๒๒ คน

ทมาขอมล : กลมอ านวยการ ศอ.๓ ณ วนท ๒๒ ตลาคม ๒๕๕๕

๗

ศนยอนามยท ๓ ไดรบการจดสรรงบประมาณป ๒๕๕๕

ทมาขอมล : กลมอ านวยการ ศอ.๓ ณ วนท ๒๗ กนยายน ๒๕๕๕

จ านวน และ รอยละของงบประมาณแยกรายหมวด

หมวดคาตอบแทน

หมวดอดหนน

หมวดรายจายอน

หมวดงบลงทน๘๐.๔๕%

๖.๐๔%๘.๓๖%

๕.๑๕%

๑๔,๑๕๓,๐๐๐ บาท

๙๐๖,๒๐๐ บาท

๑,๔๗๐,๐๐๐ บาท๑,๐๖๒,๑๑๕ บาท

งบประมาณทงสน ๑๗,๕๙๑,๓๑๕ บาท

๘

รอยละการเบกจายงบประมาณ

หมวดคาตอบแทน

หมวดอดหนน

หมวดรายจายอน

หมวดงบลงทน

๗๙.๙๕%๙๙.๒๘%

๑๐๐% ๑๐๐%

ทมาขอมล : กลมอ านวยการ ศอ.๓ ณ วนท ๒๗ กนยายน ๒๕๕๕

๐

๕,๐๐๐,๐๐๐

๑๐,๐๐๐,๐๐๐

๑๕,๐๐๐,๐๐๐

ไดรบจดสรร

เบกจาย

๙

ผลการด าเนนงานตามตวชวด กพร.

ตวชวด ๓.๑ จ านวนรพ.ในสงกดและนอกสงกดกระทรวงสาธารณสขทผานการประเมนกระบวนการเปนรพ.สงเสรมสขภาพผานเกณฑคณภาพบรณาการ ตอยอด (Health Promoting Hospital plus : HPH+)

ตวชวด ๔.๑ รอยละของรพ.สายใยรกแหงครอบครวผานเกณฑระดบทองตวชวด ๔.๒ จ านวนโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชรตวชวด ๔.๓ จ านวนจงหวดทมสถานบรการสาธารณสขตนแบบลดโลกรอนตวชวด ๔.๔ จ านวนต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครวตวชวด ๔.๖ จ านวนศนยการเรยนรองคกรตนแบบไรพงตวชวด ๔.๗ จ านวนชมรมผสงอายมกจกรรมสงเสรมสขภาพชองปากตวชวด ๔.๘ ระดบความส าเรจขององคกรปกครองสวนทองถนทมระบบการจดการสขาภบาลอาหารระดบพนฐานตวชวด ๔.๙ จ านวนต าบลตนแบบดแลสขภาพผสงอายระยะยาวตวชวด ๕ รอยละของระดบความพงพอใจของผรบบรการตวชวด ๘ รอยละของอตราเบกจายเงนงบประมาณรายจายลงทน/ภาพรวม (กรณท ๒)ตวชวด ๙ ระดบความส าเรจของปรมาณผลผลตทท าไดจรงเปรยบเทยบกบเปาหมายผลผลตตามเอกสารงบประมาณรายจายตวชวด ๙.๑ โครงการศกษาพฒนาองคความร เทคโนโลย และนวตกรรม การสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมตวชวด ๙.๒ ประชาชนและบคลากรภาคเครอขายไดรบการถายทอดองคความร เทคโนโลย และนวตกรรม การสงเสรมสขภาพและ

อนามยสงแวดลอมตวชวด ๙.๔.๓ จ านวนบคลากรและประชาชนในพนทเปาหมายเฉพาะไดรบการพฒนาดานการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมตวชวด ๙.๔.๔ พฒนาทนตบคลากรในโครงการฟนเทยมพระราชทานตวชวด ๙.๔.๕ จ านวนบคลากรและประชาชนไดรบการปองกนมะเรงปากมดลกระยะกอนเปนมะเรงปากมดลกดวยวธ VIAตวชวด ๑๐ ระดบความส าเรจของการพฒนาสมรรถนะของบคลากรตวชวด ๑๑ ระดบความส าเรจของการรายงานขอมลใหมความครอบคลม ถกตอง และทนสมย

๖๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๘๐.๐๐

๑๖.๖๗

๔๐.๙๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐๑๐๐.๐๐๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

๑๐๐.๐๐

0.0010.0020.0030.0040.0050.0060.0070.0080.0090.00

100.00ตวชวดท ๓.๑

ตวชวดท ๔.๑

ตวชวดท ๔.๒

ตวชวดท ๔.๓

ตวชวดท ๔.๔

ตวชวดท ๔.๖

ตวชวดท ๔.๗

ตวชวดท ๔.๘

ตวชวดท ๔.๙ตวชวดท ๕ตวชวดท ๘

ตวชวดท ๙

ตวชวดท ๙.๑

ตวชวดท ๙.๒

ตวชวดท ๙.๔.๓

ตวชวดท ๙.๔.๔

ตวชวดท ๙.๔.๕

ตวชวดท ๑๐

ตวชวดท ๑๑

๑๐

สวนท ๒ การด าเนนงานสงเสรมสขภาพ

และอนามยสงแวดลอม

๑๑

การพฒนาอนามยแมและเดกการพฒนา “คน” อยางมประสทธภาพ จ าเปนตองเรมตงแตอยในครรภ ชวง

ปฐมวย และตอเนองตลอดชวต ปจจยแวดลอมและการเลยงดทเหมาะสม สามารถเปลยนโครงสรางและประสทธภาพการท างานของสมองมนษยได การเลยงดเดกอยางถกตองและตอบสนองความตองการอยางสมดลเปนการวางรากฐานบคลกภาพของเดกเพอการปองกนปญหาสงคมในระยะยาว จากการด าเนนงานอนามยแมและเดกทผานมา ยงคงพบปญหาตวชวดในงานอนามยแมและเดกหลายตวชวดไมบรรลเปาหมายของกรมอนามย เชน ทารกแรกเกดน าหนกนอยกวา ๒,๕๐๐ กรมมารดาอายนอยกวา ๒๐ ป ศนยอนามยท ๓ ไดด าเนนงานเพอตอบสนองการพฒนาอนามยแมและเดก ดงน

๑. การพฒนาระบบบรการใหการปรกษาแบบคเพอตรวจการตดเชอเอชไอว ส าหรบหญง ตงครรภและคสาม

๒. การด าเนนงานการปองกนการถายทอดเชอ เอช ไอ ว จากแมสลก และการดแลหญงหลงคลอดทตดเชอ เอช ไอ ว

๓. โครงการต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว ซงผลการพฒนามดงน- ทกจงหวดในเขตรบผดชอบ มแผนททางเดนยทธศาสตรต าบลนมแมฯ - ต าบลเกาะขวางผานเกณฑมาตรฐานต าบล นมแมเพอสายใยรก ๖ ขอ และเปน

พนทรบเสดจพระองคเจาศรรศม พระวรชายาฯ - จงหวดจนทบรขยายต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว ๒๓ ต าบล - จงหวดฉะเชงเทราขยายต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว ๒๒ ต าบล - จงหวดสระแกวขยายต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครว ๑๐ ต าบล

๔. โครงการสงเสรมศนยพฒนาเดกเลกในชมชน - การประกวดคดเลอกศนยเดกเลกนาอยยอดเยยมระดบเขต คอ ศนยพฒนาเดก

เลกเทศบาลเมองปเจาสมงพราย บางฝาย อ าเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ และศนยพฒนาเดกเลกต าบลเขาไมแกว อ าเภอบางละมง จงหวดชลบร

๑๒

๑๓

จงหวด อ าเภอ ต าบล

ระยอง เมอง ตะพง

จนทบร เมอง เกาะขวาง

ตราด เขาสมง เขาสมง

ชลบร บอทอง ธาตทอง

ฉะเชงเทรา เมอง บางพระ

ปราจนบร เมอง ดงขเหลก

สระแกว โคกสง หนองมวง

นครนายก เมอง ศรจฬา

สมทรปราการ บางพล หนองปรอ

ต าบลนมแมเพอสายใยรกแหงครอบครวผานเกณฑการประเมนป ๒๕๕๕ศนยอนามยท ๓ จ านวน ๙ แหง

๑๔

ปจจยแหงความส าเรจ

๑. ผบรหารใหความส าคญ มแผนงาน / โครงการและกจกรรมชดเจน ๒. การมสวนรวมของภาคเครอขายทเขมแขง๓. ความเขมแขงของชมรมสายใยรกแหงครอบครว และแมอาสา๔. การพฒนาองคความรและทกษะใหกบภาคเครอขายแกนน า แมอาสา และชมชน๕. การมศนยนมแมในชมชน และการแลกเปลยนเรยนรประสบการณ๖. มระบบการสงตอขอมลกลบทาง E-mail และแบบฟอรมการเยยมบาน

๑๕

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลสายใยรกแหงครอบครว ผานการประเมน คอ

“โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลเกาะขวาง”

โรงพยาบาลสายใยรกแหงครอบครว ป ๒๕๕๕ประเมนใหมและประเมนซ า

ศนยอนามยท ๓

จงหวด โรงพยาบาล ประเมนใหม ประเมนซ า วนท

ชลบร

เกาะสชง / ๒๐ เมษายน ๒๕๕๕

ชลบร / ๒๕ พฤษภาคม๒๕๕๕

พานทอง / ๒๓ เมษายน ๒๕๕๕

สมเดจพระนางเจาสรกตต / ๒๖ กรกฎาคม ๒๕๕๕

ฉะเชงเทรา

ทาตะเกยบ / ๑ พฤศจกายน ๒๕๕๕

บางปะกง / พฤศจกายน ๒๕๕๕

พทธโสธร (เมองฉะเชงเทรา) / ๖ กนยายน ๒๕๕๕

ปราจนบร

ประจนตคาม / ๖ กนยายน ๒๕๕๕

กบนทรบร / ๑๙ กนยายน ๒๕๕๕

ศรมหาโพธ / ๒๔ กนยายน ๒๕๕๕

ศรมโหสถ / ๔ กนยายน ๒๕๕๕

สระแกว สมเดจพระยพราชสระแกว / ๒๖ กนยายน ๒๕๕๕

นครนายก

ศนยสมเดจพระเทพฯ / สงหาคม ๒๕๕๕

องครกษ / ๑๓ พฤศจกายน ๒๕๕๕

นครนายก / ๑๘ ธนวาคม ๒๕๕๕

สมทรปราการ

พระสมทรเจดยสวาทยานนท / ๒๒ สงหาคม ๒๕๕๕

บางจาก / ๘ สงหาคม ๒๕๕๕

บางบอ / ๗ สงหาคม ๒๕๕๕

ระยอง บานคาย / พฤศจกายน ๒๕๕๕

มาบตาพด / พฤศจกายน ๒๕๕๕

๑๖

การลดปจจยเสยงเดกวยเรยน และวยรน

เดกวยเรยน และ วยรน เปนกลมประชากรทมความส าคญสง เนองจากเปนวยทจะกาวสการเปนประชากรกลมวยท างาน ซงจะมผลตอการพฒนาประเทศ จากผลการด าเนนงาน ของศนยอนามยท ๓ ยงคงพบปญหาในกลมเดกวยเรยน และวยรน คอ เดกมแนวโนมอวนมากขน รวมทงปญหาการตงครรภกอนวยอนควร ศนยฯ มกจกรรมการด าเนนงานสงเสรมสขภาพในกลมเดก วยเรยน ดงน

๑.) การพฒนาโรงเรยนสงเสรมสขภาพระดบเพชร ผลการด าเนนงาน ดงน

๑. โรงเรยนบานทงสาย จ.ฉะเชงเทรา๒. โรงเรยน ตชด. บานนาอสาน จ.ฉะเชงเทรา๓. โรงเรยนวดเนนสง จ.ปราจนบร๔. โรงเรยนบานหนองเตยน จ.สระแกว๕. โรงเรยนบานเขาสองกลอง จ.นครนายก๖. โรงเรยนวดเขาไผ (เชยววทยาคณ) จ.ชลบร๗. โรงเรยนบานเนนพลบหวาน จ.ชลบร๘. โรงเรยนเมองพทยา ๕ (บานเนนพทยาเหนอ) จ.ชลบร๙. โรงเรยนชมชนวดบางกระดาน (สวนราษฎรบ ารง) จ.ตราด๑๐. โรงเรยนสาธตเทศบาลนครระยอง (วดตรรตนาราม) จ.ระยอง๑๑. โรงเรยนบานมะเดอ จ.ระยอง๑๒. โรงเรยนชมชนบานวงจนทร จ.ระยอง๑๓. โรงเรยนวดครภาวนาราม จ.ระยอง๑๔. โรงเรยนอนนตศกษา จ.ระยอง

๑๗

๒.) การสงเสรมโภชนาการและสขภาพอนามยเดกและเยาวชนในถนทรกนดารในป ๒๕๕๕ ศนยฯ ไดจดกจกรรมประชมพฒนาศกยภาพเครอขายดานสงเสรม

สขภาพและสงแวดลอม ในโรงเรยนสงกด กก.ตชด. ท ๑๑ และ ๑๒ จ านวน ๑๙ แหง และสงกด สพป. ๒๓ แหง กลมเปาหมายรวม ๓๔๐ คน และพฒนาโรงเรยนในสงกด ตชด.บานนาอสาน สงกด กก.ตชด.ท ๑๒ เพอกาวสโรงเรยนระดบเพชร โดยมการด าเนนงาน

ผลงานเดนดานสขภาพ ไดแก กนดมสขเตบโตสมวย อาหารปลอดภยในโรงเรยนเรา และ ฟ.ฟนขาวใสดวยขมนชน

ถอดบทเรยนผลงานเดน“ กนดมสขเตบโตสมวย ” เกดขนจากการส ารวจภาวะโภชนาการนกเรยน พบวา

ในปการศกษา ๒๕๕๔ นกเรยนมภาวะสวนสงต ากวาเกณฑ รอยละ ๑๒.๕ โรงเรยนเหนเปนปญหาเรงดวนทตองแกไข สาเหตของปญหามาจากนกเรยนขาดสารอาหารเปนเวลายาวนาน การรบประทานอาหารไมครบ ๕ หม และไมถกสขลกษณะ ท าใหรางกายไดรบอาหารไมเพยงพอตอการเจรญเตบโตของรางกาย จากปญหาดงกลาวถงแมวาภาวะสวนสงของนกเรยนจะเปนปญหาทแกไขใหประสบความส าเรจยาก แตโรงเรยนกจดท าโครงการขนเพอแกปญหาใหลดลงจนกวาจะหมดไป

วธการสความส าเรจ๑. ครผรบผดชอบงานอนามยในโรงเรยน ชงน าหนกและวดสวนสงใหกบนกเรยน๒. โรงเรยนประสานงานกบเจาหนาทสาธารณสขใหกบความรผปกครอง นกเรยน และคร เรอง

การเลอกรบประทานอาหารทถกสขลกษณะตามโภชนาการ และการออกก าลงกายทมผลท าใหรางกายสงขน

๓. โรงเรยนจดอาหารเสรม เชน นม ไข ใหกบนกเรยนทมปญหา โดยเพมเตมใหไดมากกวาเดกปกต

๔. แจกนมผงใหกบนกเรยน เพอชงดมทบาน๕. ครผรบผดชอบตดตามผลโดยการชงน าหนกและวดสวนสงใหกบนกเรยนทมสวนสงตามเกณฑ

อาย (H/A) ต ากวาเกณฑ (คอนขางเตยและเตย) เดอนละ ๑ ครง

๑๘

ผลทเกดขนโรงเรยนมการด าเนนงานโครงการอยางสม าเสมอ และตดตามผลการด าเนนงาน

อยางตอเนอง โดยไดรบความรวมมอจากผปกครอง ชมชน อสม. เจาหนาทสาธารณสข สงผลใหนกเรยนตระหนกและเหนความส าคญของสขภาพรางกายทสมบรณแขงแรงตามวย เอาใจใสการออกก าลงกาย รบประทานอาหารทมประโยชน และทางโรงเรยนท าการแกไขนกเรยนทมปญหาอยางตอเนอง ท าใหจ านวนนกเรยนทมสวนสงต ากวาเกณฑลดนอยลงอยางนาพอใจ

๑๙

๓). โครงการวยรนสดใส ไมทองกอนวย ทกษะชวตดมอนาคต มวตถประสงคเพอพฒนาระบบบรการทเปนมตรกบวยรนใน รพศ. / รพท. / รพช. ผลการด าเนนงาน พบวา

๑. ทกจงหวดมโรงพยาบาลทพฒนาระบบบรการทเปนมตรกบวยรน และเยาวชน พรอมทจะรบรองมาตรฐานในป ๒๕๕๕ ไดไมนอยกวารอยละ ๓๐ ทงในระดบโรงพยาบาลทวไป โรงพยาบาลชมชน เชน โรงพยาบาลสมทรปราการ โรงพยาบาลตราด โรงพยาบาลคลองใหญ โรงพยาบาลบานฉาง โรงพยาบาลบานนา ศนยวทยาศาสตรสขภาพมหาวทยาลยบรพา โรงพยาบาลพทธโสธร ฯลฯ ส าหรบโรงพยาบาลทยงไมพรอม เสนอแนะใหประเมนตนเองตามคมอฯ และพฒนา สวนขาด รวมทงแจงผลการประเมนฯใหจงหวด เพอเปนแนวทางในการสนบสนนการพฒนาตอไป

๒. การด าเนนงานสวนใหญบรณาการเขากบงานเดมทมอยเชน ARV OSCC คลนกใหการปรกษา งานเอดส ยาเสพตด ANC เสนอแนะใหทบทวนระบบบรการโดยเนนการใหบรการแบบเบดเสรจทเปนมตรกบวยรน การรกษาความลบ และการสอสารทงภายในภายนอก

๓. เนนการสรางเครอขายในชมชน เชน ในโรงเรยน เสนอแนะใหพฒนาระบบบรการภายในโรงพยาบาลเพอเปนฐาน เพอรบสงตอโรงพยาบาลทยงไมสามารถด าเนนการได สวนใหญมปญหาสถานทจดตงคลนก บคากรเปลยนคน ไมมผรบผดชอบหลก เนองจากเกยวของกนหลายสวนงาน ขาดการประสาน และบรณาการงาน เสนอแนะใหประเมนตนเอง และสรปสวนขาด เสนอผบรหารรวมทงส านกงานสาธารณสขจงหวด เพอการสนบสนน

๔. ปจจยความส าเรจ เจาหนาทมความมงมน การประสานทมงาน การทบทวนภารกจในการท างานรวมกน การสรางภาคเครอขายทงภายในภายนอก

๒๐

การลดภาวะอวนคนไทยสภาพสงคมและเศรษฐกจในปจจบน ของภาคตะวนออก ทเปนพนทของ

อตสาหกรรม สงผลใหวถชวตของประชาชนเปลยนแปลงไป ประชาชนมพฤตกรรมการบรโภค อาหารส าเรจรป อาหารถง อาหารฟาสตฟด ประกอบกบการออกก าลงกายนอยลง ท าใหประชาชนมแนวโนมเปนโรคอวนเพมมากขน ศนยอนามยท ๓ ไดมกจกรรมการจดอบรม เรอง การพฒนาศกยภาพผใหบรการในคลนกไรพง โดยใชทฤษฎขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรม เพอพฒนาความรและความเขาใจเกยวกบเทคนคการปรบเปลยนพฤตกรรม ขนตอนการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหกบเจาหนาทในสถานบรการ ไดแก โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล โรงพยาบาลชมชน ในจงหวดชลบรจ านวน ๑ วน และการเยยมพฒนา ตดตาม และประเมนผลการด าเนนงานคลนกไรพงในจงหวดตางๆ จ านวน ๙ จงหวด

๒๑

ล าดบท วน-เดอน-ป ชอโรงพยาบาล จงหวด๑ ๖ ม.ค.๕๕ รพ.เมองชลบร อ.เมอง ชลบร๒ ๖ ม.ค.๕๕ รพ.สต.บานเซด อ.พนสนคม ชลบร๓ ๑๙ ม.ค.๕๕ รพ.สต.หวถนน อ.พนสนคม ชลบร๔ ๒๒ ม.ย.๕๕ รพ.สต.บางเกลอ อ.บางปะกง ฉะเชงเทรา๕ ๑๐ ก.ค.๕๕ รพ.สต.คลองสวน อ.บางบอ สมทรปราการ

๖ ๒๓ ก.ค.๕๕รพ.เมอสมทรปเจาฯ (รพ.เอกชน) อ.พระประแดง

สมทรปราการ

๗ ๗ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานสามแยกดานฯ อ.บอไร ตราด๘ ๘ ส.ค. ๕๕ รพ.สต.บานหวงโสม อ.คลองใหญ ตราด๙ ๙ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานเขาดน อ.แกลง ระยอง

๑๐ ๙ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานกร า อ.แกลง ระยอง๑๑ ๒๒ ส.ค.๕๕ รพ.สต.นคมพฒนา อ.บานสราง ปราจนบร๑๒ ๒๓ ส.ค.๕๕ รพ.สต.ไผงาม ต.หนองมวง อ.โคกสง สระแกว๑๓ ๒๓ ส.ค.๕๕ รพ.สต.หนองมวง ต.หนองมวง อ.โคกสง สระแกว๑๔ ๒๓ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานทบใหม ต.โนนหมากเคง

อ.วฒนานครสระแกว

๑๕ ๓๐ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานละวา ต.ศรกะอาง อ.บานนา นครนายก๑๖ ๓๐ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานหนองหวลงใน อ.ปากพล นครนายก๑๗ ๓๑ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานเจดยทอง ต.ทาชาง อ.เมอง นครนายก๑๘ ๓๑ ส.ค.๕๕ รพ.สต.บานบางนางเลก ต.บานบางนางเลก

อ.องครกษนครนายก

๑๙ ๑๐ ส.ค.๕๕ รพ.สต.เนนพระ อ.เมอง ระยอง

คลนกไรพง ทไดจดตงและมการด าเนนงานผานเกณฑมาตรฐานของกรมอนามย จ านวน ๑๙ แหง

๒๒

ปจจยความส าเรจผน าองคกร คอ ผอ านวยการโรงพยาบาล ถาการเยยมพฒนาและตดตามทมผอ านวยการ

เขารวมในการแลกเปลยนเรยนรดวย จะท าใหเกดความเขาใจ เหนความส าคญและความจ าเปนของการจดตงและด าเนนการคลนกไรพง กจะสามารถผลกดนใหสามารถด าเนนการไดเรวมากขน

ทมงาน ผรบผดชอบงานทเคยด าเนนการองคกรไรพง (ท าโรงพยาบาลไรพง) แลวมาด าเนนการตอในคลนกไรพง จะมความเขาใจและมความส าเรจในการด าเนนงานมากกวา โดยเฉพาะผทท างานในคลนกยาเสพตด หรอผานการอบรม/ศกษาทางดานจตวทยามากอน เพราะแนวทางการด าเนนงานในคลนกไรพงใชแนวคดทฤษฎเดยวกน

กลมงาน คลนกไรพงทอยในโรงพยาบาลชมชนนน ถาขนอยในกลมงานอายรกรรม หรอกลมการพยาบาลจะสามารถด าเนนการไดเรวและดกวา แตถาอยในกลมเวชกรรมครอบครว จะด าเนนการไดชา และแนวทางการใหบรการจะเหมอนกบระดบองคกร/ชมชน

ขอเสนอแนะ เชงนโยบาย

• ก าหนดเปนนโยบายใหสถานบรการทกแหงจดตงและเปดบรการอยางจรงจงใหกบกลมเสยงสง ผปวยโรคเรอรงทควบคมไมได ซงจะเปนคลนกทตอยอดจากการ คดกรองประชาชนแลวน ากลมเสยงสงมาปรบเปลยนพฤตกรรม และตอยอดคลนกเบาหวานและความดนโลหตสงทไมสามารถควบคมได• ก าหนดขอบเขตหรอบทบาทหนาทใหชดเจนของคลนกไรพงในโรงพยาบาลแตละระดบ เชน รพ.สต. โรงพยาบาลชมชน และโรงพยาบาลทวไปหรอโรงพยาบาลศนย และใชเปนมาตรฐานเดยวกนในระดบเขต

เพอพฒนางาน• พฒนาศกยภาพผประเมนคลนกไร พง ใหกบ ผ รบผดชอบระดบจงหวด ผรบผดชอบระดบสาธารณสขอ าเภอทกแหง เยยมพฒนา ตดตาม และประเมนผลการด าเนนงานใหกบหนวยงานทรบผดชอบ• พฒนาศกยภาพผใหบรการในคลนกไรพง ใหสามารถวเคราะหปญหา ก าหนดกจกรรมในการแกไขปญหา การก าหนดเปาหมาย การตดตามและประเมนผลของแตละปญหาไดอยางเหมาะสม• สรางและพฒนา คมอ : แนวทางการใหบรการในคลนกไรพง เพอเปนแนวทางในการปฏบต

๒๓

ศนยการเรยนรองคกร/ชมชนตนแบบไรพง

ล าดบ องคกร/ชมชนตนแบบไรพง สถานท ผรบผดชอบ

๑ องคกรตนแบบไรพง บรษทสจยา (ประเทศไทย) จ ากด

ต.บานเกา อ.พานทอง จ.ชลบร

น.ส.นภาพนธ หนรตนาภรณโทรศพท ๐๘๑ - ๘๒๓๕๔๖๗

๒ ชมชนบานหนองฝาแฝด อ.พานทอง จ.ชลบร น.ส.จรฐตกร เกษมพรมณโทรศพท ๐๘๑ - ๘๖๔๑๓๕๘

๓ ชมชนหนองสองหอง อ.พานทอง จ.ชลบร น.ส.จรฐตกร เกษมพรมณโทรศพท ๐๘๑ - ๘๖๔๑๓๕๘

๔ โรงเรยนบานเฉลมลาภ อ. หนองใหญ จ.ชลบร นางเพญพค จนทราชโทรศพท ๐๘๑ - ๗๖๒๐๓๒๒

๕ องคการบรหารสวนต าบลหนองเสอชาง

อ. หนองใหญ จ.ชลบร นางเพญพค จนทราชโทรศพท ๐๘๑ - ๗๖๒๐๓๒๒

๖ ชมชนคนรกสขภาพ อ.เกาะจนทร จ.ชลบร นางสภารตน ไทยอทศ โทรศพท ๐๘๑ - ๓๙๙๘๗๘๙

๗ บานกรอกยายชา ต.เนนพระอ.เมอง จ.ระยอง

นางมรสา สงหเดชโทรศพท ๐๘๙ - ๑๔๑๔๒๓๙

๘ ศนยสขภาพชมชนโรงพยาบาลทาใหม

ต.ทาใหม อ.ทาใหม จ.จนทบร

นางพรยา สกลนยมพร

๙ ชมชนตนแบบไรพงหนองบอน ต.หนองบอน อ.บอไร จ.ตราด

นายพรเทพ ไวยกล โทรศพท ๐๘๐ - ๘๓๔๕๒๗๙

๑๐ ชมชนตนแบบไรพงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบางกระเจด หม ๔

ต.บางกระเจดอ.บางคลา จ.ฉะเชงเทรา

นางกฤษณา ปนศรโทรศพท ๐๘๔ - ๐๐๘๕๗๖๑

๑๑ ชมชนตนแบบไรพงต าบลบางขนาก

ต.บางขนาก อ.บางน าเปรยว จ.ฉะเชงเทรา

นางกฤษณา ปนศรโทรศพท ๐๘๔ - ๐๐๘๕๗๖๑

๒๔

ล าดบ องคกร/ชมชนตนแบบไรพง สถานท ผรบผดชอบ

๑๒ ชมชนตนแบบไรพงต าบล บางเกลอ

ต.บางเกลอ อ.บางปะกง จ.ฉะเชงเทรา

นางกฤษณา ปนศรโทรศพท ๐๘๔ - ๐๐๘๕๗๖๑

๑๓ ชมชนตนแบบไรพงโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลบานโกรกแกว

ต.วงเยน อ.แปลงยาว จ.ฉะเชงเทรา

นางกฤษณา ปนศรโทรศพท ๐๘๔ - ๐๐๘๕๗๖๑

๑๔ องคกรตนแบบไรพงโรงพยาบาลบางคลา

ต.ปากน า อ.บางคลา จ.ฉะเชงเทรา

นางกฤษณา ปนศรโทรศพท ๐๘๔ - ๐๐๘๕๗๖๑

๑๕ องคกรตนแบบไรพงโรงพยาบาลประจนตคาม

ต.ประจนตคามอ.ประจนตคาม จ.ปราจนบร

๑๖ ชมชนตนแบบไรพงบานหวยเดอ ต.ผกขะอ.วฒนานคร จ.สระแกว

ชอ น.ส.วรรณเพญ ชมดงโทรศพท ๐๘๙ - ๒๔๗๘๙๘๓email : pe-ncil@hotmail.com

๑๗ องคกรตนแบบไรพงโรงพยาบาลบานนา

ต.บานนา อ.บานนา จ.นครนายก

นางรจรา เจดยโทรศพท ๐๘๑ - ๓๗๗๘๑๓๒

๑๘ องคกรตนแบบไรพงโรงพยาบาลสมทรปราการ

๗๑ ถนน จกรพาก ต.ปากน าอ.เมองสมทรปราการจ.สมทรปราการ

นางเฉลมลกขณ วจตรานนทโทรศพท ๐๘๑ - ๙๒๔๐๙๐๖

๑๙ องคกรตนแบบไรพงโรงพยาบาลบางจาก

๓๕/๓ ม.๘ ซอยสขสวสด ๗๘ ต. บางจาก อ.พระประแดงจ.สมทรปราการ

นางเฉลมลกขณ วจตรานนทโทรศพท ๐๘๑ - ๙๒๔๐๙๐๖

๒๕

ปญหาอปสรรค

๑. ขาดความอดทนตอการลดน าหนกและการควบคมพฤตกรรมตนเอง๒. การด าเนนงานในชมชนเมองทมขนาดใหญ ยงขาดความรวมมอในอกหลายสวน

ปจจยแหงความส าเรจ

๑. ผน าและสมาชกทเปนแกนน าใหความส าคญและความรวมมอด

ขอเสนอแนะ

๑. พฒนาศกยภาพผรบผดชอบงานในระดบพนท เกยวกบองคความรดาน ๓ อ. โดยเฉพาะ อ.อาหาร ใหชดเจนตามขอบเขตและบทบาทหนาทของแตละระดบ

๒. พฒนาศกยภาพผประเมนรบรององคกร/ชมชนตนแบบไรพง ใหกบผรบผดชอบงานระดบจงหวด สาธารณสขอ าเภอ ในการเยยมพฒนา ตดตาม และประเมนผลการด าเนนงานใหกบหนวยงานทรบผดชอบ

๒๖

การสงเสรมสขภาพผสงอาย

จากสถานการณโครงสรางทางประชากรทเขาสสงคมผสงอาย ตวผสงอายเองจะตองพบกบปญหาหลายประการ ไมวาจะเปน ความเสอมตามวย ปญหาทางดานสงคม รวมทงโรคประจ าตว ทพบมากในผสงอาย ไดแก ความดน เบาหวาน ซงตองการการดแลจากลกหลาน และสมาชกในครอบครว ทสามารถสงเสรมสขภาพผสงอายแตละกลมไดอยางถกตองเหมาะสม ศนยอนามยท ๓ ไดด าเนนกจกรรมเพอสงเสรมสขภาพผสงอาย ดงน

๑) ประชมสมมนา “ การด าเนนงานต าบลตนแบบดแลสขภาพผสงอายระยะยาว ”เพอพฒนาศกยภาพเครอขายผสงอายระดบจงหวดเกยวกบแนวทางการด าเนนงาน และเกณฑการประเมนฯ และประสานความรวมมอระหวางจงหวดและเขต ผเขารวมประชม ประกอบดวย ผรบผดชอบงานผสงอายของจงหวดในเขต ๓ และ ๙ รวมกนเรยนรพจารณาแนวทางการด าเนนงาน และเกณฑการประเมน รวมทงจดท าแผนพฒนาต าบลตนแบบดแลสขภาพผสงอายระยะยาว

๒๗

ผลการประชม : เครอขายมความร ความเขาใจเกยวกบแนวทางการด าเนนงานและเกณฑการประเมน รวมทงรวมกนจดท าขอเสนอใหแกผรบผดชอบงานผสงอายของสวนกลางเปนขอมลในการขยายต าบลตนแบบการดแลผสงอายระยะยาวในระยะตอไป

๒) ประเมนและคดเลอกพนทดเดน เขารวมเวทแลกเปลยนเรยนร การพฒนาต าบลตนแบบดแลสขภาพผสงอายระยะยาว

วตถประสงค เพอใหภาคเครอขายไดแลกเปลยนประสบการณการพฒนาต าบลตนแบบผสงอายระยะยาว และรบโลประกาศเกยรตคณจากรฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข

๒๘

สรางแรงจงใจภาคเครอขายทมผลงานดเดนในการด าเนนงานสงเสรมสขภาพผสงอาย

คดเลอกจงหวดทมผลการด าเนนงานสงเสรมสขภาพผสงอายดเดน เขารบโลพระราชทานในเวทประชมวชาการกรมอนามย จงหวดทไดรบการคดเลอกเปนตวแทนเขตสาธารณสขท ๓ และ ๙คอ จงหวดชลบร และจงหวดฉะเชงเทรา

๒๙

งานทนตสาธารณสขสขภาพชองปาก หมายถง ภาวะทปราศจากโรคในชองปาก เชน โรคเหงอก

โรคฟน โรคมะเรง และอนๆ การดแลสขภาพในชองปาก จะตองเรมตนตงแตทารกจนถงผสงอาย ผลการด าเนนงานของ ศนยอนามยท ๓ ยงคงพบปญหาดานทนตสาธารณสขในทกกลมวย ศนยอนามยท ๓ และจงหวดในเขตรบผดชอบ มการด าเนนงานสงเสรมทนตสขภาพ ดงน

• ฟนเทยมพระราชทานทาน เปาหมาย ๒,๘๕๕ ราย ผลงาน ๓,๓๙๖ ราย ( รอยละ ๑๑๘.๙ )• ชมรมผสงอายสงเสรมสขภาพชองปาก• จ านวนชมรมป ๒๕๕๕ เทากบ ๕๘ ชมรม• ชมรมผสงอายสงเสรมสขภาพชองปากดเดน ๔ แหง• แหลงเรยนรการพงตนเองดานสงเสรมสขภาพชองปาก ๒ แหง

โดยในป 2555 ศนยฯ ไดรบรางวล “ศนยอนามยดเดนดานการสงเสรมสขภาพชองปากผสงอาย”

๓๐

เครอขายโรงเรยนเดกไทยฟนดภาคตะวนออก

• จ านวนเครอขาย สะสม ๒๕๕๔ – ๒๕๕๕ เทากบ ๑๘ เครอขาย

• จ านวนเครอขาย ป ๒๕๕๕ เทากบ ๑๐ เครอขาย

• จ านวนโรงเรยนสมาชก ๑๔๓ โรงเรยน

• เครอขายฯระดบยอดเยยม ๔ แหง

• เครอขายระดบดเดน ๖ แหง

• สภาวะปราศจากฟนผในเดกอาย ๑๒ ป ของเครอขายฯ เทากบ ๕๗.๑ %

เปาหมายระดบประเทศ > ๔๕ %

ภาพรวมการส ารวจในเขตเทากบ ๔๕.๒๗

Cluster

๓๑

ศกษาดงานสดยอดสวมระดบประเทศ

๑) พฒนาสวมสาธารณะ ประชมระดมสมองพฒนาสวมสาธารณะ

งานพฒนาอนามยสงแวดลอม

๓๒

ผลการด าเนนงาน

ประเภท ผลการด าเนนงานป ๒๕๕๕

สวมในแหลงทองเทยว ๔๘.๒๘

สวมในสถานบรการน ามนเชอเพลง ๕๐

สวมในรานจ าหนายอาหาร ๔๑.๔๑

สวมในตลาดสด ๕๖.๒๕

สวมในโรงเรยนสงกดสพฐ. ๕๘.๑๕

สวมในโรงพยาบาล ๙๓.๔๒

สวมในสถานทราชการ ๗๐.๖๖

สวมในสถานขนสง ๕๐

สวมในสวนสาธารณะ ๒๘.๒๑

สวมในวดพระพทธศาสนา ๑๐.๓๔

สวมในหางสรรพสนคา ๘๘.๒๔

สวมในพนทสาธารณะอนๆ (สวมรมทาง )

ของ อบต. ,เทศบาล

๕๓.๘๕

สวมในโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล ๖๒.๐๔

๓๓

ผลการสรรหาสดยอดสวมระดบเขต

Setting สวมสาธารณะ ประเภท สดยอดสวมระดบเขต

สถานศกษา ๑. โรงเรยนประถมศกษา

ขนาดเลก

โรงเรยนหนองศรวชย

จ.ปราจนบร

๒. โรงเรยนประถมศกษา

ขนาดกลาง

โรงเรยนอนบาลเมองสระแกว

จ.สระแกว

๓. โรงเรยนประถมศกษา

ขนาดใหญ

โรงเรยนบานคลองหลวง

จ.สมทรปราการ

๔. โรงเรยนมธยมศกษา (เอกชน)โรงเรยนมารวทยากบนทรบร

จ.ปราจนบร

๕. สถานศกษาสายอาชพวทยาลยการอาชพบางปะกง

จ.ฉะเชงเทรา

๓๔

Setting สวมสาธารณะ ประเภท สดยอดสวมระดบเขต

สถานบรการน ามนเชอเพลง ๑. ถนนสขมวท ปมเขาทา จ.ตราด

๒. ถนนบางนา - ตราดปมเชลลบรษทเหนอเมฆ สาขา ๔จ.สมทรปราการ

๓. ถนน ๓๐๔ ฉะเชงเทรา - นครราชสมา

ปมน ามนปตท.ต าบลบพราหมณจ.ปราจนบร

๔. ถนนจนทบร - สระแกวปมสหกรณโคนมวงน าเยนจ.สระแกว

ศาสนสถาน วดเสมดเหนอ จ.ฉะเชงเทรา

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบล

รพ.สต.ทาขาม จ.สระแกว

๓๕

Setting สวมสาธารณะ ประเภท สดยอดสวมระดบเขต

สวนสาธารณะ สวนสมนไพรสมเดจพระเทพฯจ.ระยอง

สถานทราชการ (ศาลากลาง ทวาการอ าเภอ เทศบาล อบต. อนๆ)

คลนกชมชนอบอนเทศบาลนครระยอง จ.ระยอง

รานจ าหนายอาหาร To-Sit bloom จ.ปราจนบร สถานขนสงผโดยสาร ๑. สถานรถไฟ สถานรถไฟพทยา จ.ชลบร

๒. สนามบนทาอากาศยานสวรรณภมจ.สมทรปราการ

หางสรรพสนคา ศนยการคาดสเคานตสโตร

หางสรรพสนคาโลตสปราจนบรจ.ปราจนบร

โรงพยาบาลชมชน โรงพยาบาลศนย/ทวไป อนๆ

โรงพยาบาลเอกชนโรงพยาบาลกรงเทพระยองจ.ระยอง

๒) โครงการพฒนาคณภาพการสขาภบาลอาหารและน า

๒.๑ ประชมเชงปฏบตการเพอเพมประสทธภาพการบรหารจดการดแลระบบประปาภายใตโครงการประปาดมได

ศกษาดงานระบบประปาดมได ณ ระบบประปาเทศบาลต าบลอางคร

๓๖

๓) โครงการเฝาระวงคณภาพน าบรโภคในชมชนและสงเสรมการบรโภคน าฝนทปลอดภย

๓.๑ ประชมเชงปฏบตการพฒนาศกยภาพอาสาสมครเฝาระวงคณภาพน าบรโภคในชมชนและสงเสรมการบรโภคน าฝนทปลอดภย

๓๗

๔) โครงการรองรบสถานการณฉกเฉนและพบตภย

๓๘

งานตามพนธกจ

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ การประเมน รพ.สส. เปนการประเมนรวมกนระหวางศนยอนามยท ๓

ส านกงานปองกนควบคมโรคท ๓ ชลบร ผลการด าเนนงาน เยยมส ารวจทงหมด ๒๔ แหง (ในสงกด ๒๒ แหง นอกสงกด ๒ แหง)

๓๙

กจกรรม๑. ชแจงและประสานแผนการเกบขอมลภาคสนาม๒. เกบขอมลภาคสนาม ๓ จงหวด (นครนายก, ระยอง, ตราด)

ปจจยความส าเรจ ไดรบความรวมมอจากเจาหนาททกระดบปญหา / อปสรรค ขาดความตอเนองในการด าเนนงานขอเสนอแนะ

เชงนโยบาย- ผลกดนใหเปนนโยบายระดบชาต- ผลกดนใหเปนตวชวดระดบกระทรวง

เพอพฒนางาน- จดเวทแลกเปลยนเรยนรระดบเขต/ประเทศ

โครงการสงเสรมสขภาพคนไทยใสใจไอโอดน

๔๐

โครงการประชมเชงปฏบตการทบทวนแผนยทธศาสตรและจดท าแผนปฏบตการ ศนยอนามยท ๓ ประจ าปงบประมาณ ๒๕๕๖

๔๑

การวางแผน เปนรากฐานทส าคญของการสรางความส าเรจในการบรหารและการจดการ เพอกาวสวสยทศนทตองการ เนองจากเปนกระบวนการตดสนใจ เพอก าหนดทศทางในอนาคตขององคกร ดงนน ในกระบวนการท าแผน จงตองเกดจากการมสวนรวมของสมาชกในองคกร เพอใหเกดความรสกเปนเจาของ และใหความส าคญกบการด าเนนงานทสอดคลองกบแผนขององคกร

ศนยอนามยท ๓ ไดจดท าโครงการประชมเชงปฏบตการทบทวนแผนยทธศาสตร เพอใหสอดคลองกบบรบททเปลยนแปลงไป และจดท าแผนปฏบตการส าหรบปงบประมาณ ๒๕๕๖ เพอใหเกดภาพของการบรณาการงานสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม

โครงการทองถนรวมใจพฒนาชมชนอยดมสข

โครงการน เปนการสรางรปแบบการด าเนนงานการจดท าแผนแมบทชมชนทเกดจากการมสวนรวมของทกภาคสวน ทเกยวของ ประกอบดวย ภาคประชาชน ภาคหนวยงานราชการ และ ภาคองคกรปกครองทองถนไดรบการสนบสนนงบประมาณจากส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาตสาขาเขตพนท (ระยอง) โดยมวตถประสงค

๑) เพอใหเกดแผนแมบทการพฒนาชมชน ทเกดจากความตองการของประชาชน ๒) เพอใหเกดชองทางการสอสารความตองการของประชาชน ไปสฝายบรหารทางดานการเมองทองถน๓) เพอใหการด าเนนงานขององคกรปกครองทองถนตรงตามความตองการของประชาชน๔) เพอใหเกดแนวทางการแกไขปญหาประชาชนอยางเปนระบบ

กจกรรมหลกทด าเนนการ เปน ๔ ขนตอน ประกอบดวย๑. ประสานและชแจงแนวทางการด าเนนงานแกผบรหารเทศบาลหนองต าลง๒. อบรมพฒนาสมรรถนะทมงาน เพอเปน Facilitator๓. จดประชมชแจงแนวการท าแผนแมบทพฒนาชมชนฯ๔. จดประชมเชงปฏบตการในการจดท าแผนเพอพฒนาชมชน

ผลการด าเนนงานในกระบวนการจดท าแผนแมบทพฒนาชมชน ใชกระบวนการ Empowerment โดยม

นายแพทยพนส พฤกษสนนท เปนวทยากรหลก และทม Facilitator จากศนยอนามยท ๓ คณะผเขารวมประชมจดท าแผน ประกอบดวย ประชาชนทเปนแกนน าในพนทรบผดชอบของเทศบาลต าบลหนองต าลง, ภาคหนวยงานราชการ ประกอบดวย เจาหนาทจากส านกงานปองกนควบคมโรคท ๓ ชลบร สาธารณส ขอ า เภอพานทอง รพ .สต .หนองต าล ง รพ .สต .หนองกะขะ รพ .สต .มาบโป ง สถานต ารวจอ าเภอพานทอง การศกษานอกโรงเรยนอ าเภอพานทอง และโรงเรยนชมชนวดหนองต าลง เจาหนาทของเทศบาลต าบลหนองต าลง ไดรวมกนวเคราะหชมชน ก าหนดวสยทศนชมชนหนองต าลง ในป๒๕๕๖ - ๒๕๕๘ คอ “ชมชนหนองต าลงรวมใจสรางสงแวดลอมด วถพอเพยง เรยนรสสขภาพด ” สามารถท าแผนแมบทพฒนาชมชน ทเกดจากความตองการ และการมสวนรวมของภาคประชาชน จ านวน ๑ แผน (๖ มต ๒๑ โครงการ) และไดจดท าแผนงานทจะด าเนนการในป ๒๕๕๖ จ านวน ๑๗ โครงการ ซงแกนน าทรบผดชอบจะไดน าไปปฏบตในพนทเพอพฒนาชมชนตอไป

๔๒

สรางพนธะสญญารวมกน

ผ ผ ศ พชมช ผ ผ ส ผ ผ ศ พชมช ผ ผ ส

๔๓

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท ๓

การด าเนนงานของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท ๓ ปงบประมาณ ๒๕๕๕ มการด าเนนงานทงเชงรบและเชงรก สรปผลการด าเนนการ ดงน

๑. บรการสงเสรมสขภาพตามกลมวยงานอนามยแมและเดก จ านวนผรบบรการในคลนกรวม ๒,๑๖๗ ราย ดงน

- ANC ๙๖๘ ราย- WBC และสงเสรมพฒนาการ ๖๕๙ ราย- คลนกนมแม- Day care ๑๓ ราย

งานวยเรยนและวยรน จ านวนผรบบรการ ๑,๓๓๘ รายผลงานการใหบรการตรวจสขภาพประจ าปเชงรก, คลนกเตรยมความพรอมกอนตงครรภ, ทดสอบสมรรถภาพทางกาย, สงเสรมสขภาพการออกก าลงกาย (ฟตเนส) และองคกรไรพงของศนยอนามยท ๓

งานบรการผปวยนอก- ปฐมพยาบาลเบองตน ๑,๑๐๔ ราย- ตรวจรกษา ๗,๑๔๗ ราย- คลนกการอนามยเจรญพนธ ๔๐๒ ราย

งานทนตกรรม จ านวนผรบบรการ ๘๙๔ รายศนยพฒนาเดกเลก ศนยอนามยท ๓ ผานการประเมนรบรอง “ศนยเดกเลกมาตรฐานระดบ ดมาก ปงบประมาณ ๒๕๕๕”

๔๔

๒. พฒนาศนยการเรยนรและศนยสาธตรปแบบดานการสงเสรมสขภาพ ในรอบปงบประมาณ ๒๕๕๕ มหลายหนวยงานมาศกษาดงาน ศนยอนามยท ๓ โดยเฉพาะคลนก DPAC ของศนยฯ เชน วทยาลยการสาธารณสขสรนธร เทศบาลต าบลนาปา และนสตแพทยจากมหาวทยาลยบรพา

๔๕

๓. ฝกอบรมถายทอดองคความรดานการสงเสรมสขภาพ โดยบคลากรของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ เปนอาจารยพเศษหลกสตรแพทยศาสตร ม.บรพา , โรงเรยนในเขตเทศบาลเมองชลบร และเทศบาลหวยกะป

๔๖

๔. ผลต และพฒนานวตกรรมดานการสงเสรมสขภาพ

ศนยอนามยท ๓ ไดสงเสรมใหบคลากร มการผลตและพฒนานวตกรรม เพอประยกตใชในการใหบรการดานการสงเสรมสขภาพ

๔๗

ศนยอนามยท ๓ มการสอสารทงภายในและภายนอกองคกรหลากหลายชองทาง เพอใหความรและแลกเปลยนความคดเหน ตลอดจนประชาสมพนธงาน และการสรางภาคเครอขายผาน Social network

๔๘

ศนยอนามยท ๓ ชลบร ใหความส าคญในการพฒนาคณภาพการปฏบตงานของเจาหนาททกระดบควบคไปกบการพฒนาคณธรรม จรยธรรม ซงตองพฒนาอยางตอเนอง สม าเสมอ ซงจะสงผลตอการใหบรการสาธารณะ และการอ านวยความสะดวกแกประชาชน ชมรมจรยธรรม ศนยอนามยท ๓ ชลบร ไดจดใหมกจกรรม เพอการพฒนาดงน

๑. พฒนาคณธรรม จรยธรรม เจาหนาททกระดบ สรางความรกและความผกพนภายในองคกร โดยเชอวา ถาบคลากรเปนผมคณธรรม จรยธรรม จะสรางสรรคผลงานทมคณภาพและเกดประโยชนตอสวนรวม

โครงการสงเสรมคณธรรม จรยธรรมเรยนรรวมกนมงมนพฒนาสงคมชมรมจรยธรรม ศนยอนามยท ๓

๒. ปลกฝงปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและส านกรกษสงแวดลอม โดยปลกฝงใหเจาหนาทท างาน โดยใชความรความสามารถตามวชาชพอยางมเหตมผล ใชงบประมาณประหยดคมคาและรวมกบโครงการลดโลกรอน โดยนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชโดยการท าน าหมกชวภาพจากเศษผก ผลไม ท าเปนน ายาท าความสะอาดและท าปย เปนการลดรายจายเพมรายไดและรกษาสงแวดลอม

๔๙

๓. สรางสรรคสงดงามและรวมพฒนาสงคม สรางบคคลจตอาสาและจตสาธารณะ โดยใชกจกรรมผลตน าหมกชวภาพ โดยมผรวมบรจาคทรพยและเสยสละเวลาในการผลต เพอเปนการสาธต และจ าหนายในราคาถก เปนรายไดเขาชมรมจรยธรรม และบคลากรของศนยไดถายทอดการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอมแกภาคเครอขาย เพอไดน าความรไปพฒนาสงคมและชมชนของตนเอง เพอสงเสรมใหประชาชนมสขภาพดปจจยสความส าเรจ

• ผบรหารทกระดบสนบสนนใหเวลา และบคลากรมารวมกจกรรม• เจาหนาทสนใจกจกรรม เหนประโยชนและยนดรวมมออยางตอเนองสม าเสมอ• กจกรรมท าใหบคลากรมการปฏสมพนธทดตอกน เกดความเปนมตรรวมมอกนท างานดขน

ประโยชนทไดรบ• บคลากรในองคกรมความสมพนธทดตอกน สามคค รวมแรงรวมใจท างาน โดยไมหวงสงตอบแทน แตหวงใหเกดการพฒนาจตใจตนเองใหเกดความสงบสข• บคลากรมแนวคดนอมน าปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปปฏบตในชวตประจ าวน น าความรทไดจากการท ากจกรรมรวมกนไปปรบใชในชวตประจ าวน ท าใหสามารถลดรายจาย• องคกรสามารถประยกตนโยบาย CLEAN & GREEN มาด าเนนการใหเปนรปธรรมอยางงายททกครวเรอนสามารถน าไปปรบใช เพอสรางความภาคภมใจทชวยลดภาวะโลกรอนไดดวยตนเอง• เกดการแลกเปลยนเรยนร

ศนยอนามยท ๓ ไดรบรางวลชนะเลศ

การประกวดผลงานดเดน ดานการพฒนาคณธรรมจรยธรรม

กระทรวงสาธารณสข

๕๐

สวนท ๓งานวจย / วชาการ

๕๑

ภาวะโภชนาการและแบบแผนการบรโภคอาหารของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔ – ๖ ในเขตสาธารณสขท ๓ และ ๙

(Nutritional status and food consumption of school children in Public Health Region III and IX)

บงเอญ ทองมอญ*, ยพา ชยเพชร

ค าน า วยเรยนเปนวยทมการเปลยนแปลงทงทางรางกาย อารมณและสงคม ซงลวนมผลตอพฤตกรรมการบรโภคอาหาร การรบประทานอาหารตามธงโภชนาการ เปนปจจยทชวยใหเดกวยเรยนมภาวะโภชนาการด คอ มรปรางสมสวน และมสวนสงตามเกณฑ สงผลใหมผลการเรยนด ลดการเกดโรค ไมตดตอเรอรง เตบโตเปนผใหญทมสขภาพด และเปนทรพยากรบคคลทมคณภาพ

วตถประสงค ศกษาภาวะโภชนาการ แบบแผนการบรโภคอาหาร และ ปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการ

ว ธ ด า เ น น ก า ร ช ง น า ห น ก ว ด ส ว น ส ง แ ล ะ ส ม ภ า ษ ณ น ก เ ร ย น ชนประถมศกษาปท ๔ – ๖ จ านวน ๒,๐๙๑ คน จาก ๓๖ โรงเรยน ระหวางเดอนมถนายน –กรกฎาคม ๒๕๕๓ วเคราะหดวยรอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และไคสแควร

ผลการวจย นกเรยนมภาวะผอมรอยละ ๑๖.๑ อวนรอยละ ๑๔.๗ เตยรอยละ ๑๒.๒ สวนมากผปกครองมอาชพรบจาง มรายไดนอย พอแมเปนผจดเตรยมอาหาร เดกรบประทานอาหารหลกครบ ๓ มอ สวนมากเปนอาหารทมไขมนสง ชอบรบประทานอาหารฟาสตฟด ขนมกรบกรอบ นกเรยนไดรบอาหารหมวดผก ผลไม นม และน าตาล นอยกวาธงโภชนาการก าหนด แตไดรบอาหารหมวดเนอสตว และไขมน มากกวาธงโภชนาการก าหนด ปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการ คอ เพศ ระดบชนเรยน อาชพผปกครอง รายไดเฉลยของครอบครว วธการเดนทางมาโรงเรยน จ านวนเงนทไดรบมาโรงเรยน และผลการเรยน (p-value < ๐.๐๕)

๕๒

วจารณ นกเรยนมภาวะผอมและอวนมากกวาผลส ารวจระดบประเทศทส ารวจโดยกองโภชนาการ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข เมอป ๒๕๕๐ แตมภาวะเตยนอยกวาผลส ารวจระดบประเทศ ชนดของอาหารทนกเรยนชอบสอดคลองกบผลการศกษาระดบประเทศ

สรป คร ผปกครอง เจาหนาทสาธารณสข ควรรวมมอกน ในการจดอาหารใหเพยงพอตอความตองการของเดกตามธงโภชนาการ รวมทงสงเสรมอาชพใหผปกครองเพอใหมรายไดเพยงพอในการจดหาอาหารทมคณคาทางโภชนาการส าหรบเดกวยเรยน

ค าส าคญ ภาวะโภชนาการ แบบแผนการบรโภคอาหาร เดกวยเรยนทปรกษา นพ.สนทต บณยะสง นางอจฉรา ศรนภาสวสดกตตกรรมประกาศ คณภราดร ศรปะโค สสจ.ชลบร

คณสจตพร ภมณ สสจ.ตราด คณกฤษณา ปนศร สสจ.ฉะเชงเทรา คณอญชนรตน พรมมา สสจ.สระแกว

*Corresponding author* บงเอญ ทองมอญ bangoun@gmail.com ศนยอนามยท ๓ กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข ๔๓ หม ๗ ต าบลนาปา อ าเภอเมอง จงหวดชลบร ๒๐๐๐๐ โทร. ๐-๓๘๑๔-๘๑๕๖-๘ ตอ ๓๗ โทรสาร ๐-๓๘๑๔-๘๑๖๙

๕๓

ภาวะสขภาพอนามย พฒนาการและการเจรญเตบโตของเดกปฐมวย ในศนยพฒนาเดกเลก เขตตรวจราชการสาธารณสขท ๓ และ ๙

(Health status, Development and Growth of children in Child development center, area of public health region III and IX)

บงเอญ ทองมอญ* , พรธดา ศรสะอาด , ปวรศา ยอดมาลย กลมพฒนาการสงเสรมสขภาพ ศนยอนามยท ๓

วตถประสงค เพอศกษาความสมพนธระหวางภาวะสขภาพอนามย พฒนาการ และ การเจรญเตบโตของเดกอาย ๒ – ๕ ป กบสภาพครอบครวของเดกปฐมวย ความร ทศนคต พฤตกรรมการสงเสรมสขภาพอนามย พฒนาการการเจรญเตบโตเดกปฐมวยของผปกครอง อสม. ครพเลยง และเจาหนาทสาธารณสข

วธการวจย การศกษาแบบภาคตดขวาง ในเดกอาย ๒ – ๕ ป ผปกครอง อสม. ครพเลยง และ เจาหนาทสาธารณสข จากศนยพฒนาเดกเลก ๒๙ แหง ระหวางเดอนพฤษภาคม - กรกฎาคม ๒๕๕๔

ผลการวจย พบวา เดกมฟนผเกนคาทก าหนด พฒนาการสมวย และรปรางสมสวนต ากวาเกณฑทก าหนด เดกสวนมากรอยละ ๖๘.๖ ถกเลยงโดยบดามารดา มารดามอายระหวาง ๓๐–๓๙ ป การศกษาของบดามารดาอยระดบมธยมศกษาตอนตนถงอนปรญญา ประกอบอาชพรบจาง รายไดครอบครวไมเกน ๑๕,๐๐๐ บาทตอเดอน ผปกครอง อสม. ครพเลยงและเจาหนาทสาธารณสขมความรในระดบนอย ผปกครองมทศนคตในระดบดนอย เจาหนาทสาธารณสข และ อสม. มทศนคตปานกลาง ครพเลยงมทศนคตด ผปกครองมพฤตกรรมปานกลาง ความรและทศนคตของผปกครอง มความสมพนธกน แตไมสมพนธกบพฤตกรรม ปจจยทมความสมพนธกบภาวะฟนผ คอ อาย เดก การศกษาส งสดของมารดา รายไดครอบครว ระดบการผานเกณฑประเมน ศนยเดกเลกนาอยของกรมอนามย และ ทศนคตของ อสม.

๕๔

ปจจยทสมพนธกบพฒนาการของเดกปฐมวย คอ อายเดก อายมารดา รายไดครอบครว ภาวะฟนผ และระดบการผานเกณฑประเมนศนยเดกเลกนาอยของกรมอนามย และทศนคตของผปกครอง ปจจยทสมพนธกบการมรปรางสมสวน คอ การถกเลยงโดยบดามารดา น าหนกแรกคลอด ระดบการผานเกณฑประเมนศนยเดกเลกนาอยของกรมอนามย และทศนคตของครพเลยง

สรป หนวยงานทเกยวของควรสนบสนนงบประมาณในการจดอบรมใหความรแกผปกครอง อสม. ครพเลยง และเจาหนาทสาธารณสข ตลอดจนสรางกระแสการสงเสรมสขภาพเดกในศนยเดกเลก เพอสรางทศนคตทดแกผปกครอง อสม. และเจาหนาทสาธารณสข รวมทงเรงรดการด าเนนงานของศนยเดกเลกใหผานเกณฑประเมนมาตรฐานศนยเดกเลกนาอยกรมอนามยในระดบดมาก ควบคกบการบรการทนตกรรมใหครอบคลมทกศนยเดกเลก เพอปองกนการเกดฟนผ โดยเฉพาะเดกอาย ๓ ปทไมไดถกเลยงโดยบดามารดา ในครอบครวมรายไดไมเกน ๑๕,๐๐๐ บาทตอเดอนและมารดาจบการศกษาต ากวามธยมศกษาตอนตนค าส าคญ : ภาวะสขภาพ พฒนาการเดก การเจรญเตบโต ศนยพฒนาเดกเลก

ท ป ร ก ษ า น พ . ส น ท ต บ ณ ย ะ ส ง น า ง อ จ ฉ ร า ศ ร น ภ า ส ว ส ด นพ.พนต โลเสถยรกจ

กตตกรรมประกาศ คณณฐพร ผลงาม สสจ.ระยอง คณจนจรา ใจด สสจ.จ นทบ ร คณบญ เ ร อ ง ก ร ะแส ร ส น ส สอ . เ ม อ งป ร าจ นบ ร คณศ ร าพร ง ามแส ง ค ณ อ น ส ร ณ อ น ไ ธ ส ง ส ส จ . ป ร า จ น บ ร ค ณ บ ญ ธ ร ร ม เ ต ช ะ จ น ด า ร ต น คณปาณสรา สทธนาม คณนชจรนทร พลสวสด คณรตรตน พมมา ศนยอนามยท ๓

๕๕

รสจด ยดชวต (Low salt to be Long life)

เพญศร กองสมฤทธ*, ยพา ชยเพชร, ชฎามาศ สนสวาสด, จราพรรณ ภกดณรงค.

ศนยอนามยท ๓ ชลบร กรมอนามยกลมเสยงสงความดนโลหตสงและผปวยความดนโลหตสงมแนวโนมเพมขนเรอยๆ สาเหตจากการ

บรโภครสเคมๆ ดงนนการวจยนเพอพฒนาการมสวนรวมในการลดการบรโภครสเคมของประชาชนบานหนองยายและ (หม ๔) ต.กร า อ.แกลง จ.ระยอง

วธการวจย เปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม การด าเนนงาน ๑ ป (ต.ค.๕๓ – ก.ย.๕๔) กลมตวอยาง เลอกแบบเฉพาะเจาะจง ประกอบดวย ๑) ผรวมวจยซงเปนแกนน า และ อสม.

๑๒ คน ๒) ประชาชนอาย ๑๕ ปขนไป ๔๔๓ คน การด าเนนงาน ไดแก ๑) การเกบรวบรวมขอมลกอน-หลง (จากกลมตวอยาง ๔๔๓ คน)

๒) การพฒนาการมสวนรวมในการลดการบรโภคเคม (ผรวมวจย ๑๒ คน) ประกอบดวย ๑) การวเคราะหสถานการณและบรบทของชมชน ๒) การพฒนาโครงการ/กจกรรมลดปจจยเสยงและพฤตกรรมเสยงตอโรคความดนโลหตสง ๓) การก ากบ ตดตามและประเมนผล

ผลการวจย พบวา๑. กจกรรมทเกดจากการมสวนรวมในการลดการบรโภคเคมทมการด าเนนงาน ๖ เดอน

ไดแก ๑) การรณรงคประชาสมพนธ เชน รถประชาสมพนธ อสม.บอกตอ เวทประชม และเวทประชาคม ๒) การลดเคม เตมเตมผกผลไม เชน การลดการใชเครองปรงรสในการประกอบอาหาร ไมเตมน าปลาเวลารบประทานปนโตสขภาพ ๓) การรวมกลมออกก าลงกาย ไรพง ลดโรค และ ๔) แกนน า และ อสม. ตนแบบไรพง ลดโรค

๒. กลมตวอยางเปนโรคความดนโลหตสง รอยละ ๑๐.๓๐ เบาหวาน รอยละ ๔.๐๖และไขมนในเลอดสง รอยละ ๓.๑๖ ผลลพธหลงการด าเนนงาน ๖ เดอน พบวา ไมเตมน าปลาเวลารบประทานอาหารเพมขนรอยละ ๓๗.๔๐ (กอน ๓๓.๐๐% หลง ๗๐.๔๐%) ผกมากกวา ๖ ทพพ/วน เพมขนรอยละ ๐.๔๐ (กอน ๗.๐๐% หลง ๗.๔๐%) ผลไมมากกวา ๕ สวน/วน เพมขนรอยละ ๒ (กอน ๑๑.๕๐% หลง ๑๓.๕๐%) การรบประทานขนมหวานเปนอาหารวาง ลดลงรอยละ ๗.๘๗ (กอน ๒๓.๑๔% หลง ๑๕.๒๗%) การใชแรงกาย/การออกก าลงกายเปนประจ า มากขนรอยละ ๒๓.๑๐ (กอน ๓๖.๘๐% หลง ๕๙.๙๑ %) การมเสนรอบเอวเกนในเพศหญง ลดลงรอยละ ๑.๑๐ (กอน ๖๒.๔๐% หลง ๖๑.๓๐%) และเพศชาย ลดลงรอยละ ๗.๐๐ (กอน ๑๖.๘๐% หลง ๙.๘๐%) อวน ลดลงรอยละ ๒.๒๐ (กอน ๓๐.๒๐% หลง ๒๘.๐๐%)

ขอเสนอแนะ ขอใหมการด าเนนงานตอเนอง ๓ - ๕ ป แลวตดตามดวา ขนาดของกลมปกต กลมเสยงสงความดนโลหตสง และผปวยความดนโลหตสง มแนวโนมเปนอยางไร

๕๖

ส ารวจภาวะสขภาพเดกวยเรยนในภาคตะวนออก(The school children health survey in the Eastern)

ศรพร จรยาจรวฒนา*, เรยมทอง วบลยศกด, วรรณภา กางกน, ชชย ทรงพฒ, เฉดโฉม ศรผล, ลลตา สกแสงปญญา

ค าน า ขอมลสถานการณสขภาพเดกวยเรยนและเยาวชนคอนขางมจ ากด เนองจากขอมลสวนใหญเกบไวทโรงเรยนซงเนนการเรยนการสอนมากกวาเรองการสงเสรมสขภาพ ดงนนขอมลจากการส ารวจจะเปนขอมลพนฐานในการวางแผนเฝาระวงสงเสรมและปองกนปญหาสขภาพ เพอใหเดกวยเรยนเจรญเตบโตเปนทรพยากรบคคลทมคณภาพของประเทศ

วตถประสงค เพอศกษาภาวะสขภาพพฤตกรรมสขภาพและปจจยทมความสมพนธกบภาวะสขภาพของเดกวยเรยน

วธด า เนนการ ช งน าหนก ว ดส วนส ง และสมภาษณน ก เรยนชนประถมศกษาปท ๑ – มธยมศกษาปท ๖ จ านวน ๑,๖๕๒ คน และสมภาษณผบรหารโรงเรยน จ านวน ๓๐ คน จาก ๓๐ โรงเรยน ระหวางเดอนมกราคม - กมภาพนธ ๒๕๕๕ วเคราะหขอมลดวยรอยละ คาเฉลย และไค - สแควร

ผลการวจย เดกวยเรยนมรปรางสมสวนรอยละ ๗๔.๐ ทวม เรมอวนและอวนรอยละ ๑๗.๗ ผอมและคอนขางผอมรอยละ ๘.๔ เตยและคอนขางเตยรอยละ ๕.๔ นกเรยนชนประถมศกษาและมธยมศกษาเปนโรคเหารอยละ ๑๑.๒ และ ๐.๗ ปราศจากฟนผรอยละ ๔๑.๙ และ ๓๗.๔ โดยนกเรยนชนประถมศกษาปท ๖ ปราศจากฟนผรอยละ ๔๑.๘ และนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๓ ปราศจากฟนผรอยละ ๓๙.๐ ปจจยทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการเกน คอ การรบประทานอาหารเยน การรบประทานอาหารวาง การรบประทานอาหารกอนนอน การรบประทานอาหารประเภทตบหม ตบไก เลอดหม เลอดไก เนอสตว โรงเรยนมกจกรรมหรอมาตรการในเรองอาหารรสหวานจด และมกจกรรม หรอมาตรการในเรองน าอดลม หรอเครองดมทมรสหวานจด ปจจยทมความสมพนธกบภาวะคอนขางเตยและเตย คอ การออกก าลงกาย ปจจยทมความสมพนธกบโรคเหา คอ โรงเรยนมการบรณาการ ดานสขภาพกบกลมสาระการเรยนรในเรองเหา และมโครงการหรอกจกรรมทปองกนแกไขปญหาโรคเหา ปจจยทมความสมพนธกบการเกดโรคฟนผ คอ การรบประทานขนมถงกรบกรอบ ขนมหวาน ลกอม ทอฟฟ (p-value < ๐.๕)

๕๗

วจารณ เดกวยเรยนมรปรางสมสวนต ากวาเปาหมายกรมอนามย นกเรยนชายมภาวะทวม เรมอวนและอวนมากกวานกเรยนหญง เดกนกเรยนชนประถมศกษาปท ๖ ปราศจากฟนแทผต ากวาเปาหมายของส านกทนตสขภาพ

ขอเสนอแนะ สถานศกษาควรก าหนดเปนนโยบายในการปองกนปญหาสขภาพ ไดแก ปญหาภาวะโภชนาการ สขภาพชองปาก โดยการสงเสรมและบรณาการเขาสหลกสตรการเรยน ในทกชวงชนโดยเรมตงแตระดบอนบาล ควรมการเฝาระวงภาวะสขภาพ และประเมนภาวการณเจรญเตบโตของนกเรยนอยางตอเนอง และน ามาก าหนดนโยบายในการแกไขปญหา โดยเฉพาะปญหาภาวะโภชนาการเกนและโรคฟนผ

๕๘

ส ารวจความคดเหน ความร พฤตกรรมเสยงและการเขาถงบรการสขภาพของวยรนในภาคตะวนออก

นางวรรณด จนทรศร นกวชาการสารธารณสขช านาญการพเศษ ศนยอนามยท ๓

๕๙

วตถประสงค เพอศกษาความคดเหนพฤตกรรมเสยงทางเพศ ความร เกยวกบเพศสมพนธ และการคมก าเนด และการเขาถงบรการความร การปรกษาบรการเกยวกบเรองเพศ และการปองกนการตงครรภวยรนในภาคตะวนออก

วธด าเนนการ สมภาษณนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๒ และนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพปท ๒ ทงภาครฐและเอกชน ปการศกษา ๒๕๕๕ จ านวน ๓,๓๖๐ คน ระหวางเดอนมกราคม - กมภาพนธ ๒๕๕๕ วเคราะหขอมลดวยรอยละ

ผลการวจย พบวา วยรนเคยมเพศสมพนธ รอยละ ๑๓.๔ อายของการมเพศสมพนธครงแรกเพศหญง ๙ ป เพศชาย ๑๐ ป จ านวนคนทมเพศสมพนธดวย เพศหญงต าสด ๑ คน สงสด ๑๒ คน เฉลย ๑.๙ คน เพศชายต าสด ๑ คน สงสด ๓๐ คน เฉลย ๓.๕ สถานททมเพศสมพนธครงแรก ทบานตนเอง/บานแฟน รอยละ ๖๓.๙ และ ๕๙.๐ ตามล าดบ เหตจงใจในการมเพศสมพนธ คอ ความรก รอยละ ๓๑.๔ วยรนสวนใหญมการปองกนการตงครรภ/โรคตดตอทางเพศสมพนธ/เอดส รอยละ ๘๕.๔ วธการสวนใหญใชถงยางอนามย รอยละ ๖๒.๓ โดยซอจากรานขายยา และรานสะดวกซอ รอยละ ๔๕.๑ และ ๓๑.๙ ตามล าดบ ในเรองของความรพบวา วยรนยงมความรเกยวกบเพศสมพนธ และการคมก าเนดอยในระดบต า รอยละ ๓๙.๗ สวนความคดเหนเรองเพศ พบวา ผชายควรพกถงยางอนามย รอยละ ๘๑.๕ ถาแฟนตองการมเพศสมพนธดวย วยรนมความคดเหนวายงไมพรอมและยงเรยนอย รอยละ ๗๗.๒ ปจจยของการมเพศสมพนธครงตอไป คอ ความตองการทางเพศ รอยละ ๔๑.๗ วยรนคดวาการเกบแตมเปนการแขงขน รอยละ ๓๔.๑ สถานบนเทงมสวนชกน าสการมเพศสมพนธ รอยละ ๗๗.๐ เมอเกดการตงครรภ วยรนสวนใหญจะตดสนใจตงครรภตอ รอยละ ๗๖.๒ ถา (แฟน) ตงครรภระหวางเรยน วยรนสวนใหญจะปรกษาพอ/แมเปนอนดบแรกรอยละ ๗๔.๘ และวธแกไขปญหาการตงครรภไมพงประสงค คอ การสอนใหรจกคมก าเนด รอยละ ๔๗.๑

การเฝาระวงดานสขาภบาลอาหารและน าในโรงเรยน

ส ารวจสถานการณสขาภบาลอาหารในโรงเรยนประถมมธยมศกษา จ านวน ๓๑ แหง พบวา

• โรงอาหารในโรงเรยนผานเกณฑมาตรฐานระดบดมากรอยละ ๑๙.๓๕ สวนทเหลอไมผานมาตรฐานในระดบใดเลย• ประเดนทเปนปญหามากทสดคอ ๑) ดานการจดการขยะ/น าเสย (การใชถงขยะทไมรวซมและมฝาปด) ๒) การมบอดกเศษอาหาร และ ดกไขมน

๓) การมทอหรอรางระบายน าทมสภาพด• จากการสมตรวจอาหาร น า ภาชนะ และมอผสมผสอาหาร พบวา

- อาหารมการปนเปอนโคลฟอรมแบคทเรยรอยละ ๒๗.๒๗- น าดมมการปนเปอนฯ รอยละ ๔๒.๕๕- ภาชนะมการปนเปอนฯ รอยละ ๒๕.๒๒- มอผสมผสอาหารมการปนเปอน ฯ รอยละ ๔๕.๗๔

๖๐

ส ารวจสถานการณการด าเนนงานอนามยสงแวดลอมในองคกรปกครองสวนทองถน

• องคกรปกครองสวนทองถนมการออกขอก าหนดทองถนตามพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. ๒๕๓๕ มากทสดคอ ๑) กจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ๒) การจดการมลฝอย ๓) การจดการสงปฏกล และ ออกขอก าหนดทองถน ทนอยทสดคอ การจดการมลฝอยตดเชอ

• การจดการมลฝอย เทศบาลด าเนนการเอง รอยละ ๙๔ สวนใหญใชวธการ ฝงกลบ สวนขยะตดเชอและอนตราย มอบใหบรษทเอกชนด าเนนการ

• การก าจดสงปฏกล สวนใหญ ระบบททองถนน าไปก าจด คอ ระบบหมก ไรอากาศ สวนเอกชนน าไปก าจดดวยการทงในท / ทางสาธารณะ

• การจดการน าเสย มระบบบ าบดน าเสยรวมเพยง รอยละ ๑๖ และ ใชงานไดรอยละ ๑๑

• การจดการเหตร าคาญและกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ สวนใหญ รบเรองรองเรยนทางโทรศพทรอยละ ๙๗ มการแตงตงคณะท างาน รอยละ ๒๗

• มแผนรองรบเหตฉกเฉนและภยพบต ดานอนามยสงแวดลอม การจดการสตวแมลงน าโรค รอยละ ๒๗ ดานอาหารและน าบรโภครอยละ ๒๒

เกบขอมลจากองคกรปกครองสวนทองถนในพนท ระดบเทศบาลขนไปจ านวน ๙๒ แหง พบวา

๖๑