๑ · web viewบทท 3 ท ศทางการจ ดการศ กษาตามหล...

วเคราะหหลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ตามแนวทางการออกแบบการจดการเรยนรองมาตรฐาน

รายวชา…………… รหสวชา ..............ระดบมธยมศกษา................ ชนมธยมศกษาปท...

ชอ.................................ตำาแหนง ...................

โรงเรยนแทนศลาทพยศกษาอำาเภอชนบท จงหวดขอนแกน

องคการบรหารสวนจงหวดขอนแกนคำานำา

จากการศกษาวจยและตดตามผลการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 จงเกดการทบทวนหลกสตรการศกษาขนพนฐาน นำาไปสการพฒนาหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทมความเหมาะสม ชดเจน ทงเปาหมายของหลกสตรในการพฒนาคณภาพผเรยน และกระบวนการในการนำาหลกสตรไปสการปฏบตทงในระดบเขตพนทการศกษา และสถานศกษา โดยไดมการกำาหนดวสยทศน จดหมาย สมรรถนะสำาคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค มาตรฐานการเรยนรและตวชวดทชดเจน เพอใชเปนทศทางในการจดทำาหลกสตร การเรยนการสอนในแตละระดบ นอกจากนนไดกำาหนดโครงสรางเวลาเรยนขนตำาของแตละกลมสาระการเรยนรในแตละชนปไวในหลกสตรแกนกลาง และเปดโอกาสใหสถานศกษาเพมเตมเวลาเรยนไดตามความพรอมและจดเนน อกทงไดปรบกระบวนการวดและประเมนผลผเรยน เกณฑการจบการศกษาแตละระดบ และเอกสารแสดงหลกฐานทางการศกษา ใหมความสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนร และมความชดเจนตอการนำาไปปฏบต

การจดหลกสตรการศกษาขนพนฐานจะประสบความสำาเรจเปนไปตามเปาหมายทคาดหวงได ทกฝายทเกยวของทงระดบชาต ชมชน ครอบครว และบคคลตองรวมรบผดชอบ โดยรวมกนทำางาน ทเปนระบบและตอเนอง ในการวางแผน ดำาเนนการ สงเสรมสนบสนน ตรวจสอบ ตลอดจนปรบปรง แกไข เพอพฒนาเยาวชนของชาตไปสคณภาพตามมาตรฐานการเรยนรทกำาหนดไว

โรงเรยนแทนศลาทพยศกษา ไดจดทำาและเรมใชหลกสตรสถานศกษา ตามแนวหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ในปการศกษา 2552 มงพฒนาผเรยนทกคนซงเปนกำาลงของชาตใหเปนมนษยทม

2

ความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตสำานกในความเปนพลเมองไทยและเปนพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะ พนฐาน รวมทงเจตคตทจำาเปนตอการศกษาตอ การประกอบอาชพและการศกษาตลอดชวต

ผสอนเปนผทนำาหลกสตรสการจดการเรยนร เพอใหผเรยนมมาตรฐานคณภาพตามเปาหมายทคาดหวง โดยจะตองทำาการวเคราะหหลกสตรสถานศกษา มาตรฐานและตวชวด จดทำาคำาอธบายรายวชา หนวยการเรยนร โครงสรางรายวชา โครงสรางการจดสอและแหลงเรยนร โครงสรางการวดและประเมนผลการเรยน จากนนออกแบบการจดการเรยนรองมาตรฐานในระดบหนวยการเรยนร และจดทำาแผนการจดการเรยนรตอไป

ผอำานวยการ นายอนชต อปแกว รองผอำานวยการ นายสมพงษ บรณะสทธ ขอขอบคณคณะกรรมการสถานศกษา ผปกครองนกเรยน ทไดใหคำาแนะนำาในการวเคราะหหลกสตร รายวชา ว 22201 ในครงนจนสำาเรจลลวงตามเปาหมาย

สารบญ

หนา

บทท 1 ทศทางการพฒนาโรงเรยนแทนศลาทพยศกษาบทท 2 ทศทางการจดการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551บทท 3 ทศทางการจดการศกษาตามหลกสตรโรงเรยนแทนศลาทพยศกษาบทท 4 แนวทางการจดการเรยนร

4

66062

3

4

บทท 1 ทศทางการพฒนาโรงเรยนแทนศลาทพยศกษา

วสยทศน

โรงเรยนแทนศลาทพยศกษา มงเนนใหนกเรยนมทกษะการคด มจตสำานกรบผดชอบ ภมใจในถนฐานและความเปนพลเมอง บคลากรปฏบตงานอยางมออาชพ สามารถปรบตวเทาทนตอเทคโนโลยและการเปลยนแปลง มสภาพแวดลอมเปนแหลงเรยนรและบรรยากาศอบอน ชมชนใหการสนบสนนรวมคดรวมสบสานวฒนธรรมไทย ใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนแกนขบเคลอนและสรางความสมดลสมาตรฐานสากล

พนธกจ1. พฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร เพอใหนกเรยน

สามารถเรยนรและมคณภาพตามเกณฑมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน2. บรหารและจดการโดยใชโรงเรยนเปนฐานและจดระบบการ

ประกนคณภาพการศกษาทเขมแขง3. พฒนาบคลากรใหมความรเทาทนการเปลยนแปลง ม

ประสบการณและสามารถใชเทคโนโลยในการพฒนาตน พฒนางานอยางตอเนอง

4. พฒนาหองเรยนทนาอย หองปฏบตการทมเทคโนโลยในการเรยนร จดบรรยากาศทเออตอการเรยนรและสภาพแวดลอมในโรงเรยนใหเปนแหลงเรยนร สะอาด สวยงาม รมรน

5. จดการศกษาเชงบรณาการ สบสานวฒนธรรม ประเพณ ภมปญญาไทยและทองถน

เปาประสงค

1. นกเรยนมคณภาพตามเกณฑมาตรฐานการศกษา มนสยใฝร รกการอาน และการคนควา สามารถแสวงหาความรดวยตนเอง เปน

5

คนดมคณธรรม รจกคดวเคราะห มทกษะการดำารงชวต ใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เพอการเรยนร สบสานวถวฒนธรรมไทยอยางมนใจในตนเอง

2. คร มทกษะวชาชพในการพฒนาหลกสตร และกระบวนการเรยนร อยางมประสทธภาพโดยใช สอ นวตกรรม และเทคโนโลยททนสมย มความกระตอรอรน สนใจ ดแลชวยเหลอนกเรยนไดเรยนรและพฒนาตนเองตามศกยภาพอยางเตมกำาลงความสามารถ

3. ผบรหารเปนผนำาในการเปลยนแปลง มการบรหารจดการทด มความรความสามารถในการพฒนาหลกสตร และกระบวนการเรยนร นำาไปสการปฏบตอยางมประสทธภาพ และคณภาพ โดยอาศยการมสวนรวมจากทกฝายทเกยวของ

4. โรงเรยนมบรรยากาศและสภาพแวดลอมทอบอนปลอดภย เออตอการเรยนร มเอกลกษณอนโดดเดนทเกดจากการรวมคด รวมปฏบต รวมพฒนา รวมสนบสนนจากผมสวนเกยวของ

5. ผปกครองและชมชน ใหการยอมรบ เชอถอ มความรสกรวมเปนเจาของ และสนบสนนการดำาเนนงานของโรงเรยน

กลยทธ

1. สรางพลงขบเคลอนใหโรงเรยนมระบบบรหารจดการโรงเรยนทคลองตว มประสทธภาพ สงผลใหนกเรยนพฒนาศกยภาพ มคณภาพเปนทยอมรบของชมชน

2. พฒนาหลกสตรและกระบวนการจดการเรยนรเชงบรณาการ ใหผเรยนไดพฒนาความร ความสามารถ คณลกษณะทพงประสงค และทกษะการดำารงชวตไดตามศกยภาพ

3. สรางเสรมศกยภาพบคลากรทกใหเปนมออาชพ มทกษะในการปฏบตงาน สามารถจดกระบวนการเรยนร และพฒนาคณภาพการจดการศกษา

6

4. เพมสมรรถนะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เพอจดกระบวนการเรยนรและบรหารจดการใหเกดประโยชนสงสดแกผเรยน

5. ระดมสรรพกำาลงสรางภาคเครอขายทเขมแขง อนเกดจากพลงการมสวนรวมของชมชน องคกร หนวยงานในรปแบบของผอปถมภและผรวมคดรวมปฏบต รวมพฒนา

7

บทท 2 ทศทางการจดการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

วสยทศนของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนทกคน ซงเปนกำาลงของชาตใหเปนมนษยทมความสมดลทงดานรางกาย ความร คณธรรม มจตสำานกในความเปนพลเมองไทย และเปนพลโลก ยดมนในการปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความรและทกษะพนฐาน รวมทงเจตคตทจำาเปนตอการศกษาตอ การประกอบอาชพ และการศกษาตลอดชวต โดยมงเนนผเรยนเปนสำาคญ บนพนฐานความเชอวา ทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ

หลกการของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มหลกการทสำาคญ ดงน 1. เปนหลกสตรการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มจดหมายและมาตรฐานการเรยนร เปนเปาหมายสำาหรบพฒนาเดกและเยาวชนใหมความร ทกษะ เจตคต และคณธรรมบนพนฐาน ของความเปนไทยควบคกบความเปนสากล

2. เปนหลกสตรการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนมโอกาสไดรบการศกษาอยางเสมอภาค และมคณภาพ

3. เปนหลกสตรการศกษาทสนองการกระจายอำานาจ ใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษาใหสอดคลองกบสภาพและความตองการของทองถน

4. เปนหลกสตรการศกษาทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระการเรยนร เวลาและการจด การเรยนร

5. เปนหลกสตรการศกษาทเนนผเรยนเปนสำาคญ

8

6. เปนหลกสตรการศกษาสำาหรบการศกษาในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถเทยบโอนผลการเรยนร และประสบการณ

จดหมายของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอ และประกอบอาชพ จงกำาหนดเปนจดหมายเพอใหเกดกบผเรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน ดงน

1. มคณธรรม จรยธรรม และคานยมทพงประสงค เหนคณคาของตนเอง มวนยและปฏบตตนตามหลกธรรมของพระพทธศาสนา หรอศาสนาทตนนบถอ ยดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

2. มความร ความสามารถในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต

3. มสขภาพกายและสขภาพจตทด มสขนสย และรกการออกกำาลงกาย

4. มความรกชาต มจตสำานกในความเปนพลเมองไทยและพลโลก ยดมนในวถชวตและ การปกครองตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

5. มจตสำานกในการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาไทย การอนรกษและพฒนาสงแวดลอม มจตสาธารณะทมงทำาประโยชนและสรางสงทดงามในสงคม และอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

สมรรถนะสำาคญของผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงใหผเรยนเกดสมรรถนะสำาคญ 5 ประการ ดงน

1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและสงสาร มวฒนธรรมในการใช

ภาษาถายทอดความคด ความรความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณอนจะเปน

9

ประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอขจดและลดปญหาความขดแยงตาง ๆ การเลอกรบหรอไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสาร ทมประสทธภาพโดยคำานงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การ

คด อยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ และการคดเปนระบบ เพอนำาไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ท

เผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรมและขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม แสวงหาความร ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยคำานงถงผลกระทบทเกดขน ตอตนเอง สงคมและสงแวดลอม

4. ความสามารถในการใชทกษะชวต เปนความสามารถในการนำากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการ

ดำาเนนชวตประจำาวน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรอยางตอเนอง การทำางาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการปญหาและความขดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมไมพงประสงคทสงผลกระทบตอตนเองและผอน

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถในการเลอก และใช เทคโนโลยดานตาง ๆ

และมทกษะกระบวนการทางเทคโนโลย เพอการพฒนาตนเองและสงคม ในดานการเรยนร การสอสาร การทำางาน การแกปญหาอยางสรางสรรค ถกตอง เหมาะสม และมคณธรรม

คณลกษณะอนพงประสงคตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

10

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะอนพงประสงค เพอใหสามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข ในฐานะเปนพลเมองไทยและพลโลก ดงน

1. รกชาต ศาสน กษตรย2. ซอสตยสจรต3. มวนย4. ใฝเรยนร5. อยอยางพอเพยง6. มงมนในการทำางาน7. รกความเปนไทย8. มจตสาธารณะ

โครงสรางเวลาเรยน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน กำาหนดกรอบโครงสรางเวลาเรยน ดงน

กลมสาระการเรยนร/ กจกรรม

เวลาเรยน

ระดบประถมศกษาระดบมธยมศกษา

ตอนตนระดบมธยมศกษา

ตอนปลายป. 1

ป. 2

ป. 3

ป. 4

ป. 5

ป. 6

ม. 1

ม. 2

ม. 3

ม. 4 – 6

กลมสาระการเรยนร ภาษาไทย 20

0200

200

160

160

160

120(3

นก.)

120(3

นก.)

120(3

นก.)

240(6 นก.)

คณตศาสตร 200

200

200

160

160

160

120(3

นก.)

120(3

นก.)

120(3

นก.)

240(6 นก.)

วทยาศาสตร 80 80 80 80 80 80120

(3 นก.)

120(3

นก.)

120(3

นก.)

240(6 นก.)

สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

80 80 80 80 80 80120

(3 นก.)

120(3

นก.)

120(3

นก.)

240(6 นก.)

11

สขศกษาและพลศกษา

80 80 80 80 80 8080

(2 นก.)

80(2

นก.)

80(2

นก.)

120(3 นก.)

กลมสาระการเรยนร/ กจกรรม

เวลาเรยน

ระดบประถมศกษาระดบมธยมศกษา

ตอนตนระดบมธยมศกษา

ตอนปลายป. 1

ป. 2

ป. 3

ป. 4

ป. 5

ป. 6

ม. 1

ม. 2

ม. 3

ม. 4 – 6

กลมสาระการเรยนร ศลปะ 80 80 80 80 80 80

80(2 นก.

)

80(2

นก.)

80(2

นก.)

120(3 นก.)

การงานอาชพและ เทคโนโลย

40 40 40 80 80 8080

(2 นก.)

80(2

นก.)

80(2

นก.)

120(3 นก.)

ภาษาตางประเทศ

40 40 40 80 80 80120

(3 นก.)

120(3

นก.)

120(3

นก.)

240(6 นก.)

รวมเวลาเรยน (พนฐาน) 80

0800

800

800

800

800

840(21 นก.)

840(21 นก.)

840(21 นก.)

1,560(39 นก.)

กจกรรมพฒนาผเรยน

120

120

120

120

120

120

120 120 120 360

รายวชา / กจกรรมทสถานศกษาจดเพมเตม ตามความพรอมและจดเนน

ปละไมเกน 80 ชวโมงปละไมเกน 240

ชวโมงไมนอยกวา

1,560 ชวโมง

รวมเวลาเรยนทงหมด

ไมเกน 1,000 ชวโมง/ป ไมเกน 1,200 ชวโมง/ป

รวม 3 ปไมนอยกวา 3,600 ชวโมง

12

ความสำาคญของการเรยนวทยาศาสตรวทยาศาสตรมบทบาทสำาคญยงในสงคมโลกปจจบนและอนาคต

เพราะวทยาศาสตรเกยวของกบทกคนทงในชวตประจำาวนและการงานอาชพตาง ๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอเครองใชและผลผลตตาง ๆ ทมนษยไดใชเพออำานวยความสะดวกในชวตและการทำางาน เหลานลวนเปนผลของความรวทยาศาสตร ผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอน ๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะสำาคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลายและมประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร (K knowledge-based society) ดงนนทกคนจงจำาเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความรความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถนำาความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค และมคณธรรม

13

ทกษะสำาคญในการเรยนรวทยาศาสตร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมงหวงใหผเรยน ไดเรยนรวทยาศาสตรทเนนการเชอมโยงความรกบกระบวนการ มทกษะสำาคญในการคนควาและสรางองคความร โดยใชกระบวนการในการสบเสาะหาความร และการแกปญหาทหลากหลาย ใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรทกขนตอน มการทำากจกรรมดวยการลงมอปฏบตจรงอยางหลากหลาย เหมาะสมกบระดบชน โดยไดกำาหนดสาระสำาคญไวดงน

1. สงมชวตกบกระบวนการดำารงชวต สงมชวต หนวยพนฐานของสงมชวต โครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวต และกระบวนการดำารงชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การถายทอดทางพนธกรรม การทำางานของระบบตาง ๆ ของสงมชวต ววฒนาการและความหลากหลายของสงมชวต และเทคโนโลยชวภาพ

2. ชวตกบสงแวดลอม สงมชวตทหลากหลายรอบตว ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอม ความสมพนธของสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ ความสำาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชและจดการทรพยากรธรรมชาต ในระดบทองถน ประเทศ และโลก ปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสภาพแวดลอมตาง ๆ

3. สารและสมบตของสาร สมบตของวสดและสาร แรงยดเหนยวระหวางอนภาค การเปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคมของสาร สมการเคม และการแยกสาร

4. แรงและการเคลอนท ธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง แรงนวเคลยร การออกแรงกระทำาตอวตถ การเคลอนทของวตถ แรงเสยดทาน โมเมนตการเคลอนทแบบตาง ๆ ในชวตประจำาวน

5. พลงงาน พลงงานกบการดำารงชวต การเปลยนรปพลงงาน สมบตและปรากฏการณของแสง เสยง และวงจรไฟฟา คลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและปฏกรยานวเคลยร ปฏสมพนธ

14

ระหวางสารและพลงงานการอนรกษพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม

6. กระบวนการเปลยนแปลงของโลก โครงสรางและองคประกอบของโลก ทรพยากรทางธรณ สมบตทางกายภาพของดน หน นำา อากาศ สมบตของผวโลก และบรรยากาศ กระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก ปรากฏการณทางธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ

7. ดาราศาสตรและอวกาศ ววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพ ปฏสมพนธและผลตอสงมชวตบนโลก ความสมพนธของดวงอาทตย ดวงจนทร และโลก ความสำาคญของเทคโนโลยอวกาศ

8. ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระบวนการทางวทยาศาสตร การสบเสาะหาความร การแกปญหา และจตวทยาศาสตรสาระและมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรสาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดำารงชวตมาตรฐาน ว 1. 1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของ

ระบบตางๆ ของสงมชวตททำางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชในการดำารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสำาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสาร สงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

15

มาตรฐาน ว 2. 1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจความสำาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศ และโลกนำาความรไปใชในในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน

สาระท 3 สารและสมบตของสารมาตรฐาน ว 3. 1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวาง

สมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนร นำาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน

สาระท 4 แรงและการเคลอนทมาตรฐาน ว 4. 1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนม

ถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาตมกระบวนการ สบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใช ประโยชน

16

สาระท 5 พลงงานมาตรฐาน ว 5. 1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการ

ดำารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวน การสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและ นำาความรไปใชประโยชน

สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลกมาตรฐาน ว 6. 1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลก

และภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศมาตรฐาน ว 7. 1 เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซและ

เอกภพการปฏสมพนธภายในระบบสรยะและผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร การสอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 7.2 เขาใจความสำาคญของเทคโนโลยอวกาศทนำามาใชในการสำารวจอวกาศและทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

17

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอม มความเกยวของสมพนธกน

คณภาพผเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

จบชนมธยมศกษาปท 3

1. เขาใจลกษณะและองคประกอบทสำาคญของเซลลสงมชวต ความสมพนธของการทำางานของระบบตางๆ การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เทคโนโลยชวภาพ ความหลากหลายของสงมชวต พฤตกรรมและการตอบสนองตอสงเราของสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตในสงแวดลอม

2. เขาใจองคประกอบและสมบตของสารละลาย สารบรสทธ การเปลยนแปลงของสารในรปแบบของการเปลยนสถานะ การเกดสารละลายและการเกดปฏกรยาเคม

3. เขาใจแรงเสยดทาน โมเมนตของแรง การเคลอนทแบบตางๆ ในชวตประจำาวน กฎการอนรกษพลงงาน การถายโอนพลงงาน สมดลความรอน การสะทอน การหกเหและความเขมของแสง

4. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทางไฟฟา หลกการตอวงจรไฟฟาในบาน พลงงานไฟฟาและหลกการเบองตนของวงจรอเลกทรอนกส

5. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของเปลอกโลก แหลงทรพยากรธรณ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของบรรยากาศ

18

ปฏสมพนธภายในระบบสรยะ และผลทมตอสงตางๆ บนโลก ความสำาคญของเทคโนโลยอวกาศ

6. เขาใจความสมพนธระหวางวทยาศาสตรกบเทคโนโลย การพฒนาและผลของการพฒนาเทคโนโลยตอคณภาพชวตและสงแวดลอม

7. ตงคำาถามทมการกำาหนดและควบคมตวแปร คดคาดคะเนคำาตอบหลายแนวทาง วางแผนและลงมอสำารวจตรวจสอบ วเคราะหและประเมนความสอดคลองของขอมล และสรางองคความร

8. สอสารความคด ความรจากผลการสำารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

9. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในการดำารงชวต การศกษาหาความรเพมเตม ทำาโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

10. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบ และซอสตยในการสบเสาะหาความรโดยใช เครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอได

11. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจำาวนและการประกอบอาชพ แสดงความชนชม ยกยองและเคารพสทธในผลงานของผคดคน

12. แสดงถงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคา มสวนรวมในการพทกษ ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมในทองถน

13. ทำางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนของตนเองและยอมรบฟงความคดเหนของผอน

จบชนมธยมศกษาปท 6

1. เขาใจการรกษาดลยภาพของเซลลและกลไกการรกษาดลยภาพของสงมชวต

19

2. เขาใจกระบวนการถายทอดสารพนธกรรม การแปรผน มวเทชน ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายของสงมชวตและปจจยทมผลตอการอยรอดของสงมชวตในสงแวดลอมตางๆ

3. เขาใจกระบวนการ ความสำาคญและผลของเทคโนโลยชวภาพตอมนษย สงมชวตและสงแวดลอม

4. เขาใจชนดของอนภาคสำาคญทเปนสวนประกอบในโครงสรางอะตอม การจดเรยงธาตในตารางธาต การเกดปฏกรยาเคมและเขยนสมการเคม ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม

5. เขาใจชนดของแรงยดเหนยวระหวางอนภาคและสมบตตางๆ ของสารทมความสมพนธกบแรงยดเหนยว

6. เขาใจการเกดปโตรเลยม การแยกแกสธรรมชาตและการกลนลำาดบสวนนำามนดบ การนำาผลตภณฑปโตรเลยมไปใชประโยชนและผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

7. เขาใจชนด สมบต ปฏกรยาทสำาคญของพอลเมอรและสารชวโมเลกล

8. เขาใจความสมพนธระหวางปรมาณทเกยวกบการเคลอนทแบบตางๆ สมบตของคลนกล คณภาพของเสยงและการไดยน สมบต ประโยชนและโทษของคลนแมเหลกไฟฟา กมมนตภาพรงสและพลงงานนวเคลยร

9. เขาใจกระบวนการเปลยนแปลงของโลกและปรากฏการณทางธรณทมผลตอสงมชวตและสงแวดลอม

10. เขาใจการเกดและววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ เอกภพและความสำาคญของเทคโนโลยอวกาศ

11. เขาใจความสมพนธของความรวทยาศาสตรทมผลตอการพฒนาเทคโนโลยประเภทตางๆ และการพฒนาเทคโนโลยทสงผลใหมการคดคนความรทางวทยาศาสตรทกาวหนา ผลของเทคโนโลยตอชวต สงคม และสงแวดลอม

20

12. ระบปญหา ตงคำาถามทจะสำารวจตรวจสอบ โดยมการกำาหนดความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ สบคนขอมลจากหลายแหลง ตงสมมตฐานทเปนไปไดหลายแนวทาง ตดสนใจเลอกตรวจสอบสมมตฐานทเปนไปได

13. วางแผนการสำารวจตรวจสอบเพอแกปญหาหรอตอบคำาถาม วเคราะห เชอมโยงความสมพนธของตวแปรตางๆ โดยใชสมการทางคณตศาสตรหรอสรางแบบจำาลองจากผลหรอความรทไดรบจากการสำารวจตรวจสอบ

14. สอสารความคด ความรจากผลการสำารวจตรวจสอบโดยการพด เขยน จดแสดง หรอใชเทคโนโลยสารสนเทศ

15. ใชความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรในการดำารงชวต การศกษาหาความรเพมเตม ทำาโครงงานหรอสรางชนงานตามความสนใจ

16. แสดงถงความสนใจ มงมน รบผดชอบ รอบคอบและซอสตยในการสบเสาะหาความร โดยใชเครองมอและวธการทใหไดผลถกตองเชอถอได

17. ตระหนกในคณคาของความรวทยาศาสตรและเทคโนโลยทใชในชวตประจำาวน การประกอบอาชพ แสดงถงความชนชม ภมใจ ยกยอง อางองผลงาน ชนงานทเปนผลจากภมปญญาทองถนและการพฒนาเทคโนโลยททนสมย

18. แสดงความซาบซง หวงใย มพฤตกรรมเกยวกบการใชและรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางรคณคา เสนอตวเองรวมมอปฏบตกบชมชนในการปองกน ดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของทองถน

19. แสดงถงความพอใจ และเหนคณคาในการคนพบความร พบคำาตอบ หรอแกปญหาได

20. ทำางานรวมกบผอนอยางสรางสรรค แสดงความคดเหนโดยมขอมลอางองและเหตผลประกอบ เกยวกบผลของการพฒนาและการ

21

ใชวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรมตอสงคมและสงแวดลอม และยอมรบฟงความคดเหนของผอน

ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดำารงชวต

มาตรฐาน ว 1. 1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตททำางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชในการดำารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 1. สงเกตและอธบายรป

ราง ลกษณะของเซลลของสงมชวตเซลลเดยวและเซลลของสงมชวตหลายเซลล

- เซลลของสงมชวตเซลลเดยว และเซลลของ สงมชวตหลายเซลล เชน เซลลพช และเซลลสตวมรปราง ลกษณะแตกตางกน

2. สงเกตและเปรยบเทยบ - นวเคลยส ไซโทพลาซม และ

22

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางสวนประกอบสำาคญของเซลลพชและเซลลสตว

เยอหมเซลล เปนสวนประกอบสำาคญของเซลลทเหมอนกนของเซลลพชและเซลลสตว

- ผนงเซลลและคลอโรพลาสต เปนสวนประกอบ ทพบไดในเซลลพช

3. ทดลองและอธบายหนาทของสวนประกอบทสำาคญของเซลลพชและเซลลสตว

- นวเคลยส ไซโทพลาซม เยอหมเซลล แวควโอล เปนสวนประกอบทสำาคญของเซลลสตว มหนาทแตกตางกน

- นวเคลยส ไซโทพลาซม เยอหมเซลล แวควโอล ผนงเซลล และคลอโรพลาสต เปนสวนประกอบทสำาคญของเซลลพช มหนาทแตกตางกน

4. ทดลองและอธบายกระบวนการสารผานเซลล โดยการแพรและออสโมซส

- การแพรเปนการเคลอนทของสาร จากบรเวณทมความเขมขนสงไปสบรเวณทมความเขมขนตำา

- ออสโมซสเปน การเคลอนทของนำาผานเขาและออกจากเซลล จากบรเวณทมความเขมขนของสารละลายตำาไปสบรเวณทมความเขมขนของสารละลายสง โดยผานเยอเลอกผาน

5. ทดลองหาปจจย - แสง คลอโรฟลล แกส

23

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 2

บางประการทจำาเปนตอการสงเคราะหดวยแสงของพช และอธบายวาแสง คลอโรฟลล แกส คารบอนได- ออกไซด นำา เปนปจจยทจำาเปนตองใชในการสงเคราะหดวยแสง

คารบอนไดออกไซด และนำา เปนปจจยทจำาเปนตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช

6. ทดลองและอธบายผลทไดจากการสงเคราะหดวยแสงของพช

- นำาตาล แกสออกซเจนและนำา เปนผลตภณฑทไดจากกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช

7. อธบายความสำาคญของกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชตอสงมชวตและสงแวดลอม

- กระบวนการสงเคราะหดวยแสงมความสำาคญตอการดำารงชวตของสงมชวตและตอสงแวดลอมใน ดานอาหาร การหมนเวยนของแกสออกซเจนและแกสคารบอนไดออกไซด

8. ทดลองและอธบายกลมเซลลทเกยวของกบการลำาเลยงนำาของพช

- เนอเยอลำาเลยงนำาเปนกลมเซลลเฉพาะเรยงตอเนองกนตงแตราก ลำาตน จนถงใบ ทำาหนาท ในการลำาเลยงนำาและธาตอาหาร

9. สงเกตและอธบาย - เนอเยอลำาเลยงนำาและเนอเยอ

24

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางโครงสรางทเกยวกบระบบลำาเลยงนำาและอาหารของพช

ลำาเลยงอาหารเปนกลมเซลลทอยคขนานกนเปนทอลำาเลยง จากราก ลำาตนถงใบ ซงการจดเรยงตวของทอลำาเลยงในพชใบเลยงเดยวและพชใบเลยงคจะแตกตางกน

- เนอเยอลำาเลยงนำา ทำาหนาทในการลำาเลยงนำาและธาตอาหารจากรากสใบ สวนเนอเยอลำาเลยงอาหารทำาหนาทลำาเลยงอาหารจากใบสสวนตางๆ ของพช

- การคายนำามสวนชวยในการลำาเลยงนำาของพช

10. ทดลองและอธบายโครงสรางของดอกทเกยวของกบการสบพนธของพช

- เกสรเพศผและเกสรเพศเมยเปนโครงสรางทใชในการสบพนธของพชดอก

1 1. อธบายกระบวนการสบพนธแบบอาศยเพศของพชดอกและการสบพนธแบบไมอาศยเพศของพช โดยใชสวนตางๆ ของพชเพอชวยในการขยายพนธ

- กระบวนการสบพนธแบบอาศยเพศของพชดอกเปนการปฏสนธระหวางเซลลสบพนธเพศผและเซลลไขในออวล

- การแตกหนอ การเกดไหล เปนการสบพนธของพชแบบไมอาศยเพศ โดยไมมการปฏสนธ

25

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- ราก ลำาตน ใบ และกงของพช

สามารถนำาไปใชขยายพนธพชได

12. ทดลองและอธบายการตอบสนองของพชตอแสง นำา และการสมผส

- พชตอบสนองตอสงเราภายนอก โดยสงเกตไดจากการเคลอนไหวของสวนประกอบของพช ทมตอแสง นำา และการสมผส

13. อธบายหลกการและผลของการใชเทคโนโลย ชวภาพในการขยายพนธ ปรบปรงพนธ เพมผลผลตของพชและนำาความรไปใชประโยชน

- เทคโนโลยชวภาพ เปนการใชเทคโนโลยเพอ ทำาใหสงมชวตหรอองคประกอบของสงมชวต มสมบตตามตองการ

- การเพาะเลยงเนอเยอพช พนธวศวกรรม เปนเทคโนโลยชวภาพทใชในการขยายพนธ ปรบปรงพนธ และเพมผลผลตของพช

1. อธบายโครงสรางและการทำางานของระบบ ยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธ ของมนษยและสตว รวมทงระบบประสาทของมนษย

- ระบบยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธ และระบบประสาทของมนษย ในแตละระบบ ประกอบดวยอวยวะหลายชนดททำางานอยางเปนระบบ

- ระบบยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธ

26

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางของสตว ประกอบดวยอวยวะหลายชนดททำางานอยาง เปนระบบ

2. อธบายความสมพนธของระบบตางๆ ของ มนษยและนำาความรไปใชประโยชน

- ระบบยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธของมนษยในแตละระบบมการทำางานทสมพนธกนทำาใหมนษยดำารงชวตอยไดอยางปกต ถาระบบใดระบบหนงทำางานผดปกต ยอมสงผลกระทบตอระบบอนๆ ดงนนจงตองมการดแลรกษาสขภาพ

3. สงเกตและอธบายพฤตกรรมของมนษยและสตวทตอบสนองตอสงเราภายนอกและภายใน

- แสง อณหภม และการสมผส จดเปนสงเรา ภายนอก สวนการเปลยนแปลงระดบสารใน รางกาย เชน ฮอรโมน จดเปนสงเราภายใน ซงทง สงเราภายนอกและสงเราภายในมผลตอมนษยและสตว ทำาใหแสดงพฤตกรรมตางๆ ออกมา

4. อธบายหลกการและผลของการใชเทคโนโลยชวภาพในการขยายพนธ ปรบปรงพนธ และ

- เทคโนโลยชวภาพเปนการใชเทคโนโลยเพอ ทำาใหสงมชวตหรอองคประกอบของสงมชวต มสมบตตามตองการ

- การผสมเทยม การถายฝากตว

27

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเพมผลผลตของสตวและนำาความรไปใชประโยชน

ออน การโคลน เปนการใชเทคโนโลยชวภาพในการขยายพนธ ปรบปรงพนธ และเพมผลผลตของสตว

5. ทดลอง วเคราะห และอธบายสารอาหารในอาหารมปรมาณพลงงานและสดสวนทเหมาะสมกบเพศและวย

- แปง นำาตาล ไขมน โปรตน วตามนซ เปนสารอาหารและสามารถทดสอบได

- การบรโภคอาหาร จำาเปนตองใหไดสารอาหาร ทครบถวนในสดสวนทเหมาะสมกบเพศและวย และไดรบปรมาณพลงงานทเพยงพอกบความตองการของรางกาย

6. อภปรายผลของสารเสพตดตอระบบตาง ๆ ของรางกาย และแนวทางในการปองกนตนเองจากสารเสพตด

- สารเสพตดแตละประเภทมผลตอระบบตางๆ ของรางกาย ทำาใหระบบเหลานนทำาหนาท ผดปกต ดงนนจงตองหลกเลยงการใชสารเสพตด และหาแนวทางในการปองกนตนเองจาก สารเสพตด

ม.3 - -ม. 4-ม. 6

1. ทดลองและอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลของสงมชวต

- สารตาง ๆ เคลอนทผานเขาและออกจากเซลล ตลอดเวลา เซลลจงตองมการรกษาดลยภาพ เพอใหรางกายของสงมชวตดำารงชวตไดตามปกต

28

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- เซลลมการลำาเลยงสารผานเซลล

โดยวธการแพร การออสโมซส การลำาเลยงแบบฟาซลเทต การลำาเลยงแบบใชพลงงาน และการลำาเลยงสารขนาดใหญ

- สงมชวตเซลลเดยวมการลำาเลยงสารเกดขน ภายในเซลลเพยงหนงเซลล แตสงมชวตหลายเซลลตองอาศยการทำางานประสานกนของเซลลจำานวนมาก

2. ทดลองและอธบายกลไกการรกษาดลยภาพของนำาในพช

- พชมกลไกในการรกษาดลยภาพของนำา โดยม การควบคมสมดลระหวางการคายนำาผานปากใบ และการดดนำาทราก

- การเปดปดของปากใบเปนการควบคมอตราการคายนำาของพช ซงชวยในการรกษาดลยภาพของนำาภายในพชใหมความชมชนในระดบทพอเหมาะ

3. สบคนขอมลและอธบายกลไกการควบคมดลยภาพของนำา แรธาต และอณหภมของมนษย

- ไตเปนอวยวะสำาคญในการรกษาดลยภาพของนำาและสารตาง ๆ ในรางกาย ซงมโครงสรางและการทำางานรวมกบอวยวะอน

29

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางและสตวอน ๆ และนำาความรไปใชประโยชน

- ภายในไตมหนวยไต ของเหลวทผานเขาส หนวยไตสวนหนงจะถกดดซมกลบสหลอดเลอด สวนทไมถกดดซมกลบจะผานไปยงทอปสสาวะ

- ยเรย โซเดยมไอออน และคลอไรดไอออน เปนของเสยจากกระบวนการเมแทบอลซม จะถกขบออกจากไตไปพรอมกบปสสาวะ

- อะมบาและพารามเซยมเปนสงมชวตเซลลเดยวทมโครงสรางภายในเซลลทเรยกวา คอนแทรกไทลแวควโอลในการกำาจดนำาและของเสยออกจากเซลล

- ปลานำาจดมเซลลบรเวณเหงอกทนำาเขาสรางกาย ไดโดยการออสโมซส สวนปลานำาเคมปองกนการสญเสยนำาออกจากรางกายโดยมผวหนงและเกลดทปองกนไมใหแรธาตจากนำาทะเลซมเขาสรางกาย และทบรเวณเหงอกมกลมเซลลซงขบแรธาตสวนเกนออกโดยวธการลำาเลยงแบบใชพลงงาน

30

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- มนษยมกลไกในการควบคม

อณหภมของรางกายใหอยในสภาวะทเหมาะสม โดยศนยควบคมอณหภมจะอยทสมองสวนไฮโพทาลามส

- สตวเลอดอนสามารถรกษาอณหภมของรางกาย ใหเกอบคงทไดในสภาวะแวดลอมตาง ๆ สวนสตวเลอดเยน อณหภมรางกายจะแปรผนตามอณหภมของสงแวดลอม

4. อธบายเกยวกบระบบภมคมกนของรางกายและนำาความร ไปใชในการดแลรกษาสขภาพ

- รางกายมนษย มภมคมกนซงเปนกลไก ในการปองกนเชอโรคหรอสงแปลกปลอม เขาสรางกาย

- ผวหนง เซลลเมดเลอดขาวและระบบนำาเหลองเปนสวนสำาคญของรางกายททำาหนาทปองกนและทำาลายเชอโรคและสงแปลกปลอมทเขาสรางกาย

- ระบบภมคมกนมความสำาคญยงตอรางกายมนษยการรบประทานอาหารทถกสขลกษณะ การออกกำาลงกาย การดแลสขอนามย ตลอดจนการหลกเลยงสารเสพตด และพฤตกรรมทเสยงทางเพศ

31

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางและการไดรบวคซนในการปองกนโรคตาง ๆ ครบตามกำาหนด จะชวยเสรมสรางภมคมกนและรกษาภมคมกนของรางกายได

สาระท 1 สงมชวตกบกระบวนการดำารงชวต

มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความสำาคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 - -

ม. 2 - -

ม. 3 1. สงเกตและอธบายลกษณะของโครโมโซมทมหนวยพนธกรรมหรอยนในนวเคลยส

- เมอมองเซลลผานกลองจลทรรศนจะเหนเสนใยเลกๆ พนกนอยในนวเคลยส เมอเกดการแบง เซลล เสนใยเหลานจะขดสนเขาจนมลกษณะเปนทอนสน เรยกวา โครโมโซม

- โครโมโซมประกอบดวยดเอนเอและโปรตน

- ยนหรอหนวยพนธกรรมเปนสวนหนงทอยบนดเอนเอ

32

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง2. อธบายความสำาคญ

ของสารพนธกรรมหรอดเอนเอ และกระบวนการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

- เซลลหรอสงมชวต มสารพนธกรรมหรอ ดเอนเอทควบคมลกษณะของการแสดงออก

- ลกษณะทางพนธกรรมทควบคมดวยยนจากพอและแมสามารถถายทอดสลกผานทางเซลลสบพนธและการปฏสนธ

3. อภปรายโรคทางพนธกรรมทเกดจากความผดปกตของยนและโครโมโซมและนำาความรไปใชประโยชน

- โรคธาลสซเมย ตาบอดส เปนโรคทางพนธกรรม ทเกดจากความผดปกตของยน

- กลมอาการดาวนเปนความผดปกตของรางกาย ซงเกดจากการทมจำานวนโครโมโซมเกนมา

- ความรเกยวกบโรคทางพนธกรรมสามารถนำาไปใชในการปองกนโรค ดแลผปวยและวางแผนครอบครว

4. สำารวจและอธบายความหลากหลายทางชวภาพในทองถนททำาใหสงมชวตดำารงชวตอยไดอยางสมดล

- ความหลากหลายทางชวภาพททำาใหสงมชวตอยอยางสมดล ขนอยกบความหลากหลายของระบบนเวศ ความหลากหลายของชนดสงมชวต และความหลากหลายทางพนธกรรม

33

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง5. อธบายผลของ

ความหลากหลายทางชวภาพทมตอมนษย สตว พช และสงแวดลอม

- การตดไมทำาลายปาเปนสาเหตหนงททำาใหเกดการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ ซงสงผลกระทบตอการดำารงชวตของมนษย สตว พชและสงแวดลอม

- การใชสารเคมในการกำาจดศตรพชและสตว สงผลกระทบตอสงมชวตทงมนษย สตวและพช ทำาใหเกดการเปลยนแปลงความหลากหลายทางชวภาพและสงผลกระทบตอสงแวดลอม

6. อภปรายผลของเทคโนโลยชวภาพตอการดำารงชวตของมนษยและสงแวดลอม

- ผลของเทคโนโลยชวภาพ มประโยชนตอมนษย ทงดานการแพทย การเกษตรและอตสาหกรรม

ม. 4-ม. 6

1. อธบายกระบวนการถายทอดสารพนธกรรม การแปรผนทางพนธกรรม มวเทชน และการเกดความหลากหลายทางชวภาพ

- สงมชวตมการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม จากพอแมมาสรนลกหลานได ซงสงเกตไดจากลกษณะทปรากฏ

- ดเอนเอเปนนวคลโอไทดสายยาวสองสายพนกนเปนเกลยวควนขวา แตละสายประกอบดวย นวคลโอไทดนบลานหนวย ซงมโครงสรางประกอบดวยนำา

34

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางตาลเพนโทส ไนโตรเจนเบส สชนดและหมฟอสเฟต โดยทลำาดบเบสของนวคลโอไทดจะมขอมลทางพนธกรรมบนทกอย

- มวเทชนเปนการเปลยนแปลงทางพนธกรรมในระดบยนหรอโครโมโซม ซงเปนผลมาจากการเปลยนแปลงทเกดขนกบดเอนเอ โดยมวเทชนทเกดในเซลลสบพนธสามารถถายทอดไปสรนลกและหลานได

- การแปรผนทางพนธกรรมทำาใหสงมชวตทเกดใหมมลกษณะทแตกตางกนหลากหลายชนดกอใหเกดเปนความหลากหลายทางชวภาพ

2. สบคนขอมลและอภปรายผลของเทคโนโลย ชวภาพทมตอมนษยและสงแวดลอมและนำาความรไปใชประโยชน

- มนษยนำาความรทางเทคโนโลยชวภาพดานพนธวศวกรรม การโคลนและการเพาะเลยงเนอเยอ มาใชในการพฒนาใหเกดความกาวหนาในดานตาง ๆ มากขนและแพรหลาย

- การใชเทคโนโลยชวภาพทสรางสงมชวตใหม เกดขน หรอสงม

35

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางชวตทมการดดแปรพนธกรรมสงผลกระทบทงทางดานทเปนประโยชนและโทษตอสงแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม

3. สบคนขอมลและอภปรายผลของความหลากหลายทางชวภาพทมตอมนษยและสงแวดลอม

- โลกมความหลากหลายของระบบนเวศซงม สงมชวตอาศยอยมากมายหลายสปชส สงมชวตสปชสเดยวกนกยงมความหลากหลายทางพนธกรรม

- ความหลากหลายทางชวภาพสงผลทำาใหมนษย และสงมชวตอน ๆ ไดใชประโยชนในแงของการเปนอาหาร ทอยอาศย แหลงสบพนธและขยายพนธ ทำาใหสงมชวตสามารถดำารงพนธอยได

- สงมชวตทมความหลากหลายทางชวภาพ มความตองการปจจยตาง ๆ ในการดำารงชวตแตกตางกนซงจะชวยรกษาสมดลของระบบนเวศบนโลกได

4. อธบายกระบวนการคดเลอกตามธรรมชาต และ ผลของการคดเลอก

- สงมชวตแตละสปชสจะมความหลากหลายทแตกตางกน สงมชวตในสปชสเดยวกนจะผสมพนธและสบลกหลานตอไปได

36

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางตามธรรมชาตตอความหลากหลายของสงมชวต

- การคดเลอกตามธรรมชาตจะสงผลทำาใหลกษณะพนธกรรมของประชากรในกลมยอยแตละกลมแตกตางกนไปจนกลายเปน สปชสใหมทำาใหเกดเปนความหลากหลายของสงมชวต

37

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

มาตรฐาน ว 2. 1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบสงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตาง ๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 - -ม. 2 - -ม. 3 1. สำารวจระบบนเวศ

ตาง ๆ ในทองถนและอธบาย ความสมพนธขององค ประกอบภายในระบบนเวศ

- ระบบนเวศในแตละทองถนประกอบดวย องคประกอบทางกายภาพและองคประกอบทางชวภาพเฉพาะถน ซงมความเกยวของสมพนธกน

2. วเคราะหและอธบายความสมพนธของการถายทอดพลงงานของสงมชวตในรปของโซอาหารและสายใยอาหาร

- สงมชวตมความเกยวของสมพนธกน โดยมการถายทอดพลงงานในรปของโซอาหารและสายใยอาหาร

3. อธบายวฏจกรนำา วฏจกรคารบอน และความสำาคญทมตอระบบนเวศ

- นำาและคารบอนเปนองคประกอบในสงมชวตและสงไมมชวต

- นำาและคารบอนจะมการหมนเวยนเปน วฏจกรใน

38

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางระบบนเวศ ทำาใหสงมชวตในระบบนเวศนำาไปใชประโยชนได

4. อธบายปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงขนาดของประชากรในระบบนเวศ

- อตราการเกด อตราการตาย อตราการอพยพเขา และอตราการอพยพออกของสงมชวต มผลตอ การเปลยนแปลงขนาดของประชากรในระบบ นเวศ

ม. 4-6

1. อธบายดลยภาพของระบบนเวศ

- ระบบนเวศในธรรมชาตจะมความสมดลไดกตอเมอมสภาพแวดลอมตาง ๆ ทเอออำานวยตอ การดำารงชวตของสงมชวตชนดตาง ๆ ในระบบนเวศ จนทำาใหเกดความหลากหลายของระบบนเวศบนโลก

ม. 4-6(ตอ

)

2. อธบายกระบวนการเปลยนแปลงแทนทของสงมชวต

- ระบบนเวศในโลกทมความหลากหลาย มการเปลยนแปลงตาง ๆ เกดขนอยตลอดเวลา ไมวา จะเปนการเปลยนแปลงทเกดขนตามธรรมชาตหรอการเปลยนแปลงทเกดจากมนษยเปนผกระทำา การเปลยนแปลงเหลานอาจสงผลทำาใหระบบนเวศเสยสมดลได

- เมอระบบนเวศเสยสมดลจะเกดการเปลยนแปลง แทนทเกด

39

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางขนในระบบนเวศนน การเปลยนแปลงสภาพทางธรรมชาตของระบบนเวศยอมสงผลทำาใหเกดการเปลยนแปลงแทนทของสงมชวตในระบบนเวศนนดวย

3. อธบายความสำาคญของความหลากหลายทางชวภาพ และเสนอแนะแนวทางในการดแลและรกษา

- ความหลากหลายทางชวภาพมความสำาคญตอสงมชวต สงมชวตทกชนดมความสำาคญตอระบบนเวศ ถาสงมชวตชนดใดชนดหนงถกทำาลายหรอสญหายไป กจะสงผลกระทบตอความหลากหลายของสงมชวตอน ๆ ในระบบนเวศดวย

- ความหลากหลายทางชวภาพของระบบนเวศหนงยงอาจเกอกลตอระบบนเวศอน ๆ ไดดวย

- ความหลากหลายทางชวภาพมความสำาคญตอ มนษย มนษยใชประโยชนจากความหลากหลาย ทางชวภาพมากมาย การใชทขาดความระมดระวงอาจสงผลกระทบตอความหลากหลายทางชวภาพได ซงทกคนควรมสวนรวมในการดแลและรกษา

40

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

มาตรฐาน ว 2.2 เขาใจความสำาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาตในระดบทองถน ประเทศ และโลกนำาความรไปใชในในการจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 - -

ม. 2 - -

ม. 3 1. วเคราะหสภาพปญหาสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาตในทองถน และเสนอแนวทางในการแกไขปญหา

- สภาพปญหาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตในทองถน เกดจากการกระทำาของธรรมชาตและ มนษย

- ปญหาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตทเกดขน ควรมแนวทางในการดแลรกษาและปองกน

2. อธบายแนวทางการรกษาสมดลของระบบนเวศ

- ระบบนเวศจะสมดลไดจะตองมการควบคมจำานวนผผลต ผบรโภค ผสลายสารอนทรย ใหมปรมาณ สดสวน และการกระจายทเหมาะสม

- การใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยนและการดแลรกษาสภาพแวดลอม เปนการรกษา

41

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางสมดลของระบบนเวศ

3. อภปรายการใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน

- การนำาทรพยากรธรรมชาตมาใชอยางคมคาดวยการใชซำา นำากลบมาใชใหม ลดการใชผลตภณฑ ใชผลตภณฑชนดเดม ซอมแซมสงของเครองใช เปนวธการใชทรพยากร ธรรมชาตอยางยงยน

4. วเคราะหและอธบายการใชทรพยากรธรรมชาต ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

- การใชทรพยากรธรรมชาตควรคำานงถงปรชญาเศรษฐกจพอเพยงบนพนฐานของทางสายกลาง และความไมประมาท โดยคำานงถงความพอประมาณ ความมเหตผลและ การเตรยมตวใหพรอมทจะรบผลกระทบและการเปลยนแปลงทเกดขน

5. อภปรายปญหาสงแวดลอมและเสนอแนะแนวทางการแกปญหา

- ปญหาสงแวดลอม อาจเกดจากมลพษทางนำา มลพษทางเสยง มลพษทางอากาศ มลพษทางดน

- แนวทางการแกปญหามหลายวธ เรมจากศกษาแหลงทมาของปญหา เสาะหากระบวนการในการแกปญหา และทกคนมสวนรวมในการปฏบตเพอแกปญหานน

42

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง6. อภปรายและมสวน

รวมในการดแลและอนรกษสงแวดลอมในทองถนอยางยงยน

- การดแลและอนรกษสงแวดลอมในทองถนใหยงยน ควรไดรบความรวมมอจากทกฝายและตองเปนความรบผดชอบของทกคน

ม. 4-6

1. วเคราะหสภาพปญหา สาเหตของปญหาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตในระดบ ทองถน ระดบประเทศ และระดบโลก

- ความสมพนธซงกนและกนระหวางสงมชวตกบสงแวดลอมหรอระหวางสงมชวตกบสงมชวตดวยกนมความสมพนธกนหลายระดบ ตงแตระดบทองถน ระดบประเทศ และระดบโลก

- การเพมขนของประชากรมนษยสงผลใหมการใชทรพยากรธรรมชาตเพมขน ทำาใหทรพยากรธรรมชาตลดจำานวนลง และเกดปญหามลพษทางดานตาง ๆ ตามมา

- ปญหามลพษทเกดขนมดวยกนหลายสาเหต บางปญหามผลกระทบเกดขนในระดบทองถน บางปญหาสงผลกระทบระดบประเทศ และบางปญหามความรนแรงจนเปนปญหาระดบโลก

2. อภปรายแนวทางในการปองกน แกไข

- การใชทรพยากรธรรมชาตตาง ๆ ทมอยอยาง จำากด

43

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางปญหา สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

จำาเปนตองใชดวยความระมดระวงและไมใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม

- สงแวดลอมทอยในสภาพเสอมโทรม หรอเกด เปนมลพษทเปนผลเนองมาจากการใชทรพยากรธรรมชาต ตองหาแนวทางในการปองกน แกไข ฟ นฟใหกลบมสภาพทสามารถใชการได

3. วางแผนและดำาเนนการเฝาระวง อนรกษ และพฒนาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

- สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตควรตองมการเฝาระวง อนรกษ และพฒนา ซงทกคนควรรวมกนปฏบต เพอใหเกดการใชประโยชนอยางยงยน

44

สาระท 3 สารและสมบตของสาร

มาตรฐาน ว 3. 1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร นำาความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 1. ทดลองและจำาแนก

สารเปนกลมโดยใชเนอสารหรอขนาดอนภาคเปนเกณฑ และอธบายสมบตของสารในแตละกลม

- เมอใชเนอสารเปนเกณฑ จำาแนกสารไดเปนสารเนอเดยวและสารเนอผสม ซงสารแตละกลมจะมสมบตแตกตางกน

- เมอใชขนาดอนภาคของสารเปนเกณฑจำาแนกสารเปนสารแขวนลอย คอลลอยดและสารละลาย ซงสารแตละกลมจะมสมบตแตกตางกน

2. อธบายสมบตและการเปลยนสถานะของสาร โดยใชแบบจำาลองการจดเรยงอนภาคของสาร

- ส รปราง ขนาด ความแขง ความหนาแนน จดเดอด จดหลอมเหลว เปนสมบตทางกายภาพของสาร ความเปนกรด- เบส ความสามารถในการรวมตวกบสารอน ๆ การ

45

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางแยกสลายของสารและการเผาไหม เปนสมบตทางเคม

- สารในสถานะตาง ๆ มลกษณะการจดเรยงอนภาค ระยะหางระหวางอนภาค และแรงยดเหนยวระหวางอนภาคแตกตางกน ซงสามารถใชแบบจำาลองการจดเรยงอนภาคของสารอธบายสมบตบางประการของสารได

3. ทดลองและอธบายสมบตความเปนกรด เบส ของสารละลาย

- สารละลายทมนำาเปนตวทำาละลาย อาจจะมสมบตเปนกรด กลาง หรอเบส ซงสามารถทดสอบไดดวยกระดาษลตมส หรออนดเคเตอร

4. ตรวจสอบคา pH ของสารละลายและนำาความรไปใชประโยชน

- ความเปนกรด - เบสของสารละลายระบเปนคา pH ซงตรวจสอบไดดวยเครองมอวดคา pH หรอยนเวอรซลอนดเคเตอร

- ผลตภณฑทใชในชวตประจำาวนอาจมความเปนกรดเบสแตกตางกน จงควรเลอกใชใหถกตองปลอดภยตอตนเองและสงแวดลอม

ม.2 1.สำารวจและอธบายองคประกอบ สมบตของ

- ธาต เปนสารบรสทธทประกอบดวยอะตอมชนดเดยวกนและ

46

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางธาตและสารประกอบ ไมสามารถแยกสลายเปนสาร

อนไดอกโดยวธการทางเคม- สารประกอบเปนสารบรสทธท

ประกอบดวยธาตตงแตสองธาตขนไป รวมตวกนดวยอตราสวนโดยมวลคงท และมสมบตแตกตางจากสมบตเดมของธาตทเปนองคประกอบ

2.สบคนขอมลและเปรยบเทยบสมบตของธาตโลหะ ธาตอโลหะ ธาตกงโลหะและธาตกมมนตรงสและนำาความรไปใชประโยชน

- ธาตแตละชนดมสมบตบางประการทคลายกนและแตกตางกน จงสามารถจำาแนกกลมธาตตามสมบตของธาตเปนธาตโลหะ กงโลหะ อโลหะ และธาตกมมนตรงส

- ในชวตประจำาวนมวสด อปกรณและผลตภณฑตาง ๆ ทผลตมาจากธาตและสารประกอบ จงควรเลอกใชใหถกตอง เหมาะสมปลอดภย และยงยน

3. ทดลองและอธบายการหลกการแยกสารดวยวธการกรอง การตกผลก การสกด การกลน และโครมาโทกราฟ และนำาความรไปใช

- การกรอง การตกผลก การสกด การกลนและโครมาโทกราฟ เปนวธการแยกสารทมหลกการแตกตางกน และสามารถนำาไปประยกตใชในชวตประจำาวน

47

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางประโยชน

ม.3 - -

ม.4-6

1. สบคนขอมลและอธบายโครงสรางอะตอม และสญลกษณนวเคลยรของธาต

- นกวทยาศาสตรใชขอมลจากการศกษาโครงสรางอะตอม สรางแบบจำาลองอะตอมแบบตาง ๆ ทมพฒนาการอยางตอเนอง

- อะตอมประกอบดวยอนภาคมลฐานสำาคญ 3 ชนด คอ โปรตอน นวตรอน และอเลกตรอน จำานวนโปรตอนในนวเคลยสเรยกวา เลขอะตอม ผลรวมของจำานวนโปรตอนกบนวตรอนเรยกวา เลขมวล ตวเลขทงสองนจะปรากฎอยในสญลกษณนวเคลยรของไอโซโทปตาง ๆ ของธาต

2. วเคราะหและอธบายการจดเรยงอเลกตรอนในอะตอม ความสมพนธระหวางอเลกตรอนในระดบพลงงานนอกสดกบสมบตของธาตและการเกดปฏกรยา

- อเลกตรอนในอะตอมของธาตจะจดเรยงอยในระดบพลงงานตาง ๆ และในแตละระดบพลงงานจะมจำานวนอเลกตรอนเปนคาเฉพาะ

- อเลกตรอนในระดบพลงงานนอกสดจะแสดงสมบตบางประการของธาต เชน ความเปนโลหะ อโลหะ และเกยวของกบการ

48

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเกดปฏกรยาของธาตนน

3. อธบายการจดเรยงธาตและทำานายแนวโนมสมบตของธาตในตารางธาต

- ตารางธาตปจจบน จดเรยงธาตตามเลขอะตอมและอาศยสมบตทคลายกน ทำาใหสามารถทำานายแนวโนมสมบตของธาตในตารางธาตได

4. วเคราะหและอธบายการเกดพนธะเคมในโครงผลกและในโมเลกลของสาร

- แรงยดเหนยวระหวางไอออนหรออะตอมของธาตใหอยรวมกนเปนโครงผลก หรอโมเลกล เรยกวา พนธะเคม

- พนธะเคมแบงออกเปน พนธะไอออนก พนธะโคเวเลนต และพนธะโลหะ

5. สบคนขอมลและอธบายความสมพนธระหวางจดเดอด จดหลอมเหลว และสถานะของสารกบแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสาร

- จดเดอด จดหลอมเหลวและสถานะของสาร มความเกยวของกบแรงยดเหนยวระหวางอนภาคของสารนน สารทอนภาคยดเหนยวกนดวยแรงยดเหนยวหรอพนธะเคมทแขงแรง จะมจดเดอดและจดหลอมเหลวสง สารในสถานะของแขง อนภาคยดเหนยวกนดวยแรงทแขงแรงกวาสารในสถานะของเหลวและแกสตามลำาดบ

สาระท 3 สารและสมบตของสาร

มาตรฐาน ว 3.2 เขาใจหลกการและธรรมชาตของการเปลยนแปลงสถานะของสาร การเกดสารละลาย การเกดปฏกรยา มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนร และนำาความรไปใชประโยชน

49

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 1. ทดลองและ

อธบายวธเตรยมสารละลายทมความเขมขนเปนรอยละ และอภปรายการนำาความรเกยวกบสารละลายไปใชประโยชน

- สารละลายประกอบดวยตวละลายและตวทำาละลาย สารละลายทระบความเขมขนเปนรอยละหมายถงสารละลายทมอตราสวนของปรมาณตวละลาย ละลายอยในสารละลายรอยสวน

- ในชวตประจำาวน ไดมการนำาความรเรองสารละลายไปใชประโยชนทางดานการเกษตร อตสาหกรรมอาหาร การแพทย และดานอน ๆ

2. ทดลองและอธบายการเปลยนแปลงสมบต มวลและพลงงานของสาร เมอสารเปลยนสถานะและเกดการละลาย

- เมอสารเกดการเปลยนสถานะและเกดการละลาย มวลของสารจะไมเปลยนแปลง แตสมบตทางกายภาพเปลยนแปลง รวมทงมการถายโอนพลงงานระหวางระบบกบสงแวดลอม

3. ทดลองและอธบายปจจยทมผลตอการเปลยนสถานะ และการละลายของสาร

- อณหภม ความดน ชนดของสารมผลตอการเปลยนสถานะ และการละลายของสาร

ม.2 1. ทดลองและอธบายการ

- เมอสารเกดปฏกรยาเคมจะมพลงงานเขามาเกยวของ ซง

50

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเปลยนแปลงสมบต มวล และพลงงานเมอสารเกดปฏกรยาเคม รวมทงอธบายปจจยทมผลตอการเกดปฏกรยาเคม

อาจเปนการดดพลงงานความรอนหรอคายพลงงานความรอน

- อณหภม ความเขมขน ธรรมชาตของสารและตวเรงปฏกรยา มผลตอการเกดปฏกรยาเคมของสาร

2. ทดลอง อธบายและเขยนสมการเคมของปฏกรยาของสารตาง ๆ และนำาความรไปใชประโยชน

- สมการเคมใชเขยนแสดงการเกดปฏกรยาเคมของสาร ซงมทงสารตงตนและสารผลตภณฑ

- ปฏกรยาระหวางโลหะกบออกซเจน โลหะกบนำา โลหะกบกรด กรดกบเบส และกรดกบคารบอเนตเปนปฏกรยาเคมทพบทวไป

- การเลอกใชวสดและสารรอบตวในชวตประจำาวนไดอยางเหมาะสมและปลอดภยโดยคำานงถงปฏกรยาทเกดขน

3. สบคนขอมลและอภปรายผลของสารเคม ปฏกรยาเคมตอสงมชวตและสงแวดลอม

- สารเคมและปฏกรยาเคม มทงประโยชนและโทษตอสงมชวตและสงแวดลอมทงทางตรงและทางออม

4. สบคนขอมลและอธบายการใชสารเคม

- การใชสารเคมตองมความระมดระวง ปองกน ไมให

51

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางอยางถกตอง ปลอดภย วธปองกนและแกไขอนตรายทเกดขนจากการใชสารเคม

เกดอนตรายตอตนเองและผอน โดยใชใหถกตอง ปลอดภยและคมคา

- ผใชสารเคมควรรจกสญลกษณเตอนภยบน ฉลาก และรวธการแกไข และการปฐมพยาบาลเบองตนเมอไดรบอนตรายจากสารเคม

ม.3 - -ม.4-

61. ทดลอง อธบายและ

เขยนสมการของปฏกรยาเคมทวไปทพบในชวตประจำาวน รวมทงอธบายผลของสารเคมทมตอสงมชวตและสงแวดลอม

- ในชวตประจำาวนจะพบเหนปฏกรยาเคมจำานวนมาก ทงทเกดในธรรมชาตและมนษยเปนผกระทำา ปฏกรยาเคมเขยนแทนไดดวยสมการเคม

- มนษยนำาสารเคมมาใชประโยชนทงในบาน ในทางการเกษตรและอตสาหกรรม แตสารเคมบางชนดเปนอนตรายตอสงมชวตและสงแวดลอม

2. ทดลองและอธบายอตราการเกดปฏกรยาเคม ปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม และนำาความรไปใช

- ปรมาณของสารตงตนหรอผลตภณฑทเปลยนแปลงไปตอหนวยเวลาเรยกวาอตราการเกดปฏกรยาเคม และปรมาณของสารทเปลยนแปลงไปนน อาจวดจากคาความเขมขน

52

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางประโยชน ปรมาตร หรอมวลของสาร ซง

ขนอยกบลกษณะของสาร- ความเขมขน พนทผว อณหภม

ตวเรงปฏกรยาเปนปจจยทมผลตออตราการเกดปฏกรยาเคม การควบคมปจจยเหลานเพอทำาใหปฏกรยาเกดขนในอตราทเหมาะสม สามารถนำามาใชใหเปนประโยชนได

3. สบคนขอมลและอธบายการเกดปโตรเลยม กระบวนการแยกแกสธรรมชาต และการกลนลำาดบสวนนำามนดบ

- การสลายตวของซากพชและซากสตวททบถมอยใตทะเลอยางตอเนองภายใตอณหภมและความดนสงนานนบลานป จะเกดเปนปโตรเลยม โดยมไดทงสถานะของแขง ของเหลวหรอแกส ซงมสารประกอบไฮโดรคารบอนหลายชนดรวมกนและอาจมสารประกอบอน ๆ ปะปนอยดวย

- การนำาแกสธรรมชาตมาใชประโยชนจะตองผานกระบวนการแยกแกส สวนของเหลวหรอนำามนดบจะแยกโดยการกลนลำาดบสวน

4. สบคนขอมลและอภปรายการนำา

- มเทน อเทน โพรเพนและบวเทน เปนผลตภณฑทไดจาก

53

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางผลตภณฑทไดจากการแยกแกสธรรมชาตและการกลนลำาดบสวนนำามนดบไปใชประโยชน รวมทงผลของผลตภณฑตอสงมชวตและสงแวดลอม

การแยกแกสธรรมชาตและกลนลำาดบสวนนำามนดบ นำามาใชเปนเชอเพลงและสารตงตน สวนผลตภณฑอนๆ ซงมจำานวนอะตอมคารบอนเพมขน นำาไปใชประโยชนแตกตางกน

- การสมผสตวทำาละลายและไฮโดรคารบอนบางชนดในรปของไอและของทใชแลว อาจเปนอนตรายตอสขภาพได รวมถงการกำาจดอยางไมถกวธกจะมผลตอสงแวดลอมดวย

-5. ทดลองและอธบายการ

เกดพอลเมอร สมบตของพอลเมอร

- พอลเมอรเปนสารประกอบทโมเลกลมขนาดใหญ เกดจากมอนอเมอรจำานวนมากเชอมตอกนดวยพนธะโคเวเลนต มทงทเกดในธรรมชาตและสงเคราะหขน

- ปฏกรยาทมอนอเมอรรวมกนเปนพอลเมอร เรยกวา ปฏกรยาพอลเมอไรเซชน ซงอาจเปนแบบควบแนน หรอแบบตอเตม

- พอลเมอรมหลายชนด แตละชนดอาจมสมบตบางประการเหมอนกน

54

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางและบางประการแตกตางกน

6. อภปรายการนำาพอลเมอรไปใชประโยชน รวมทงผลทเกดจากการผลตและใชพอลเมอรตอสงมชวตและสงแวดลอม

- พอลเมอรนำาไปใชประโยชนไดแตกตางกน ตามสมบตของพอลเมอรชนดนนๆ เชน ใชพลาสตกทำาภาชนะ ใชเสนใยสงเคราะหทำาเครองนงหม

- พอลเมอรสงเคราะหทนำาไปใชประโยชนในชวตประจำาวน บางชนดสลายตวยาก การใชอยางฟมเฟอยและไมระมดระวงอาจกอใหเกดปญหาตอสงมชวตและสงแวดลอมได

7. ทดลองและอธบายองคประกอบ ประโยชน และปฏกรยา บางชนดของคารโบไฮเดรต

- คารโบไฮเดรตจดเปนแหลงพลงงานของสงมชวต พบไดทวไปในชวตประจำาวน เชน นำาตาล แปง เซลลโลสและไกลโคเจน โดยมนำาตาลเปนหนวยยอยสำาคญ ซงประกอบดวยธาต C H และ O การตรวจสอบชนดของนำาตาลทำา ไดโดยใชสารละลายเบเนดกต

8. ทดลองและอธบายองคประกอบ ประโยชน และปฏกรยา บางชนดของไขมนและนำามน

- ไขมนและนำามน เปนสารประกอบไตรกลเซอไรด เกดจากการรวมตวของกรดไขมนกบกลเซอรอล กรดไขมนมทงชนดอมตวและไมอมตว ซงสามารถตรวจสอบไดโดยใชสารละลายไอโอดน

- ไขมนและนำามนนำามาใชประโยชนได

55

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางทงการบรโภคและใชใน อตสาหกรรม การบรโภคไขมนทขาดความระมดระวงจะเปนอนตรายตอสขภาพได

9. ทดลองและอธบายองคประกอบ ประโยชน และปฏกรยาบางชนดของโปรตน และกรดนวคลอก

- โปรตนเปนสารทชวยในการเจรญเตบโต เสรมสรางและซอมแซมเนอเยอ หนวยยอยของโปรตนคอกรดอะมโนซงมทงกรดอะมโนจำาเปนและไมจำาเปน มธาตองคประกอบสำาคญคอ C H O N การทดสอบโปรตนในอาหารใชสารละลาย CuSO4 กบ NaOH

- กรดนวคลอกเปนสารโมเลกลใหญคลายโปรตน ประกอบดวย ธาต C H O N ทพบในเซลลของสงมชวต ม 2 ชนด คอ DNA และ RNA ซงเกยวของกบกระบวนการถายทอดทางพนธกรรม

สาระท 4 แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4. 1 เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

56

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 1. สบคนขอมล และ

อธบายปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร

- ปรมาณทางกายภาพแบงเปนปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร ปรมาณสเกลารเปนปรมาณทมแตขนาด ปรมาณเวกเตอรเปนปรมาณทมทงขนาดและทศทาง

2. ทดลองและอธบายระยะทาง การกระจด อตราเรวและความเรว ในการเคลอนทของวตถ

- การเคลอนทของวตถเกยวของกบระยะทาง การกระจด อตราเรว ความเรว ระยะทาง คอ ความยาวทวดตามแนวทางการเคลอนทของวตถจากตำาแหนงเรมตนไปยงตำาแหนงสดทาย การกระจด คอ เวกเตอรทชตำาแหนงสดทายของวตถเทยบกบตำาแหนงเรมตน อตราเรว คอ ระยะทางทวตถเคลอนทไดในหนงหนวยเวลา ความเรว คอ การกระจดของวตถในหนงหนวยเวลา

ม.2 1. ทดลองและอธบายการหาแรงลพธของแรงหลายแรงในระนาบเดยวกนทกระทำาตอวตถ

- แรงเปนปรมาณเวกเตอร เมอมแรงหลายแรงในระนาบเดยวกนกระทำาตอวตถเดยวกน สามารถหาแรงลพธไดโดยใชหลกการรวมเวกเตอร

2. อธบายแรงลพธท

กระทำาตอวตถทหยดนงหรอวตถเคลอนท

- เมอแรงลพธมคาเปนศนยกระทำาตอวตถทหยดนง วตถนนกจะหยดนงตลอดไป แต

57

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางดวยความเรวคงตว ถาวตถเคลอนทดวยความเรว

คงตว กจะเคลอนทดวยความเรวคงตวตลอดไป

ม.3 1. อธบายความเรงและผลของแรงลพธททำาตอวตถ

- วตถเคลอนทดวยความเรวทเปลยนแปลง เปนการเคลอนทดวยความเรง เมอแรงลพธมคาไมเทากบศนยกระทำาตอวตถวตถจะเคลอนทดวยความเรงซงมทศทางเดยวกบแรงลพธ

2. ทดลองและอธบายแรงกรยาและแรงปฏกรยาระหวางวตถ และนำาความรไปใชประโยชน

- ทกแรงกรยาจะมแรงปฏกรยาโตตอบดวยขนาดของแรงเทากน แตมทศทางตรงขาม

- การนำาความรเรองแรงกรยาและแรงปฏกรยาไปใชอธบาย เชน การชกเยอ การจดบงไฟ

3. ทดลองและอธบายแรงพยงของของเหลวทกระทำาตอวตถ

- แรงพยง คอ แรงทของเหลวกระทำาตอวตถมคาเทากบนำาหนกของของเหลวทมปรมาตรเทากบสวนทจมของวตถ

- ของเหลวทมความหนาแนนมากจะมแรงพยงมาก

- วตถทลอยไดในของเหลวจะมความหนาแนนนอยกวาความหนาแนนของของเหลว

58

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม.4-

6 1. ทดลองและอธบาย

ความสมพนธระหวางแรงกบการเคลอนทของวตถในสนามโนมถวง และนำาความรไปใชประโยชน

- ในสนามโนมถวงจะมแรงกระทำาตอวตถ ทำาใหวตถมนำาหนก เมอปลอยวตถ วตถจะตกแบบเสร สนามโนมถวงทำาใหวตถตางๆ ไมหลดจากโลก เชน การโคจรของดาวเทยมรอบโลก และอาจใชแรงโนมถวงไปใชประโยชนเพอหาแนวดงของชางกอสราง

2. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางแรงกบการเคลอนทของอนภาคในสนามไฟฟา และนำาความรไปใชประโยชน

- เมออนภาคทมประจไฟฟาอยในสนามไฟฟา จะมแรงกระทำาตออนภาคนน ซงอาจทำาใหสภาพการเคลอนทของอนภาคเปลยนไป สามารถนำาสมบตนไปประยกตสรางเครองมอบางชนด เชน เครองกำาจดฝน ออสซลโลสโคป

3. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางแรงกบการเคลอนทของอนภาคในสนามแมเหลก และ นำาความรไปใชประโยชน

- เมออนภาคทมประจไฟฟาเคลอนทในสนามแมเหลก จะมแรงกระทำาตออนภาคนน ซงอาจทำาใหสภาพการเคลอนทของอนภาคเปลยนไป สามารถนำาสมบตนไปประยกตสรางหลอดภาพโทรทศน

4. วเคราะหและอธบายแรงนวเคลยร

- อนภาคในนวเคลยส เรยกวา นวคลออน นวคลออน ประกอบดวย

59

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางและแรงไฟฟาระหวางอนภาคในนวเคลยส

โปรตอนและนวตรอน นวคลออน ในนวเคลยสยดเหนยวกนดวยแรงนวเคลยร ซงมคามากกวาแรงผลกทางไฟฟาระหวาง นวคลออน นวคลออนจงอยรวมกนในนวเคลยสได

สาระท 4 แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4.2 เขาใจลกษณะการเคลอนทแบบตางๆ ของวตถในธรรมชาต มกระบวนการ สบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 - -ม.2 - -ม.3 1. ทดลองและอธบาย

ความแตกตางระหวางแรงเสยดทานสถตกบแรงเสยด

- แรงเสยดทานสถตเปนแรงเสยดทานทกระทำาตอวตถขณะหยดนง สวนแรงเสยดทานจลนเปนแรงเสยดทานท

60

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางทานจลน และนำาความรไปใชประโยชน

กระทำาตอวตถขณะเคลอนท- การเพมแรงเสยดทาน เชน

การออกแบบพนรองเทาเพอกนลน

- การลดแรงเสยดทาน เชน การใชนำามนหลอลนท จดหมน

2. ทดลองและวเคราะหโมเมนตของแรง และนำาความรไปใชประโยชน

- เมอมแรงทกระทำาตอวตถ แลวทำาใหเกดโมเมนตของแรงรอบจดหมน วตถจะเปลยนสภาพการหมน

- การวเคราะหโมเมนตของแรงในสถานการณตาง ๆ

3. สงเกตและอธบายการเคลอนทของวตถทเปนแนวตรง และแนวโคง

- การเคลอนทของวตถมทงการเคลอนทในแนวตรง เชน การตกแบบเสร และการเคลอนทในแนวโคง เชน การเคลอนทแบบโพรเจกไทลของลกบาสเกตบอลในอากาศ การเคลอนทแบบวงกลมของวตถทผกเชอกแลวแกวง เปนตน

ม.4-6

1. อธบายและทดลองความสมพนธระหวางการกระจด เวลา ความเรว ความเรงของการเคลอนทในแนวตรง

- การเคลอนทแนวตรงเปนการเคลอนทในแนวใดแนวหนง เชน แนวราบหรอแนวดงทมการกระจด ความเรว ความเรง อยในแนวเสนตรงเดยวกน โดยความเรงของวตถหาไดจากความเรวทเปลยนไปในหนงหนวยเวลา

61

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง2. สงเกตและอธบาย

การเคลอนทแบบโพรเจกไทล แบบวงกลม และแบบฮารมอนกอยางงาย

- การเคลอนทแบบโพรเจกไทลเปนการเคลอนทวถโคงทมความเรวในแนวราบคงตวและความเรงในแนวดงคงตว

- การเคลอนทแบบวงกลมปนการเคลอนททมความเรวในแนวเสนสมผสวงกลมและมแรงในทศทางเขาสศนยกลาง

- การเคลอนทแบบฮารมอนกอยางงายเปนการเคลอนทกลบไปกลบมาซำาทางเดม เชน การแกวงของลกตมอยางงาย โดยทมมสงสดทเบนจากแนวดง มคาคงตวตลอด

3. อภปรายผลการสบคนและประโยชนเกยวกบการเคลอนทแบบโพรเจกไทล แบบวงกลม และแบบฮารมอนกอยางงาย

- การเคลอนทแบบโพรเจกไทลสามารถนำาไปใชประโยชน เชน การเลนเทนนส บาสเกตบอล

- การเคลอนทแบบวงกลมสามารถนำาไปใชประโยชน เชน การวงทางโคงของรถยนตใหปลอดภย

- การเคลอนทแบบฮารมอนกอยางงายสามารถนำาไปใชประโยชนในการสรางนาฬกาแบบลกตม

สาระท 5 พลงงานมาตรฐาน ว 5. 1 เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการ

ดำารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวางสารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสง

62

แวดลอม มกระบวน การสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนำาความร ไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 1. ทดลองและอธบาย

อณหภมและการวดอณหภม

- การวดอณหภมเป นการวดร ะ ด บ ค ว า ม ร อ น ของ สาร สามารถวดดวยเทอรมอมเตอร

2.สงเกตและอธบายการถายโอนความรอน และนำาความรไปใชประโยชน

- การถายโอนความรอนมสามวธ คอ การนำาความรอน การพาความรอนและการแผรงสความรอน

- การนำาความรอน เปนการถายโอนความรอนโดยการสนของโมเลกล

- การพาความรอน เปนการถายโอนความรอนโดยโมเลกลของสารเคลอนทไปดวย

- การแผรงสความรอน เปนการถายโอนความรอนจากคลนแมเหลกไฟฟา

- การนำาความรเรองการถายโอนความรอนไปใชประโยชน

3.อธบายการดดกล น การคายความรอน โดยการแผรงส และน ำา ค ว า ม ร ไ ป ใ ช ป ร ะ โ ย ช น

- วตถทแตกตางกนมสมบตในการดดกลนความรอนและคายความรอนไดตางกน

- การนำาความรเรองการดดกลนความรอนและการคายความรอนไปใชประโยชน

63

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง4.อธบายสมดลความ

รอนและผลของความรอนตอการขยายตวของสาร และนำาความรไปใชในชวตประจำาวน

- เมอวตถสองสงอยในสมดลความรอน วตถทงสองมอณหภมเทากน

- การขยายตวของวตถเปนผลจากความรอนทวตถไดรบเพมขน

- การนำาความรเรองการขยายตวของวตถเมอไดรบความรอนไปใชประโยชน

ม.2 1. ทดลองและอธบายการสะทอนของแสง การหกเหของแสง และนำาความรไปใชประโยชน

- เมอแสงตกกระทบผววตถหรอตวกลางอก ตวกลางหนง แสงจะเปลยนทศทางการเคลอนทโดยการสะทอนของแสง หรอการหกเหของแสง

- การนำาความรเกยวกบการสะทอนของแสง และการหกเหของแสงไปใชอธบายแวนตา ทศนอปกรณ กระจก เสนใยนำาแสง

2. อธบายผลของความสวางทมตอมนษยและสงมชวตอน ๆ

- นยนตาของคนเราเปนอวยวะใชมองดสงตางๆ นยนตามองคประกอบสำาคญหลายอยาง

- ความสวางมผลตอนยนตามนษย จงมการนำาความรเกยวกบความสวางมาชวยในการจดความสวางใหเหมาะสม

64

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางกบการทำางาน

- ออกแบบวธการตรวจสอบวาความสวางมผลตอสงมชวตอน

3. ทดลองและอธบายการดดกลนแสงส การมองเหนสของวตถ และนำาความรไปใชประโยชน

- เมอแสงตกกระทบวตถ วตถจะดดกลนแสงสบางสไว และสะทอนแสงสทเหลอออกมาทำาใหเรามองเหนวตถเปนสตาง ๆ

- การนำาความรเกยวกบการดดกลนแสงสการมองเหนสของวตถไปใชประโยชนในการถายรปและในการแสดง

ม.3 1. อธบายงาน พลงงานจลน พลงงานศกยโนมถวง กฎการอนรกษพลงงาน และความสมพนธระหวางปรมาณเหลาน รวมทงนำาความรไปใชประโยชน

- การใหงานแกวตถเปนการถายโอนพลงงานใหวตถ พลงงานนเปนพลงงานกลซงประกอบดวยพลงงานศกยและพลงงานจลน พลงงานจลนเปนพลงงานของวตถขณะวตถเคลอนท สวนพลงงานศกยโนมถวงของวตถเปนพลงงานของวตถทอยสงจากพนโลก

- กฎการอนรกษพลงงานกลาววา พลงงานรวม

ของวตถไมสญหาย แตสามารถเปลยนจากรปหนงไป

65

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางเปนอกรปหนงได

- การนำากฎการอนรกษพลงงานไปใชประโยชนในการอธบายปรากฏการณ เชน พลงงานนำาเหนอเขอนเปลยนรปจากพลงงานศกยโนมถวงเปนพลงงานจลน, ปนจนตอกเสาเขม

2. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางความตางศกย กระแสไฟฟา ความตานทาน และนำาความรไปใชประโยชน

- ความตางศกย กระแสไฟฟาและความตานทานมความสมพนธกนตามกฎของโอหม

- การนำากฎของโอหมไปใชวเคราะหวงจรไฟฟาอยางงาย

3. คำานวณพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟา และนำาความรไปใชประโยชน

- การคำานวณพลงงานไฟฟาของเครองใชไฟฟาเปนสวนหนงของการคดคาไฟฟาและเปนแนวทางในการประหยดพลงงานไฟฟาในบาน

4. สงเกตและอภปรายการตอวงจรไฟฟาในบานอยางถกตองปลอดภย และประหยด

- การตอวงจรไฟฟาในบานตองออกแบบวงจร ตดตงเครองใชไฟฟา อปกรณไฟฟาอยางถกตอง โดยการตอสวตชแบบอนกรม ตอเตารบแบบขนาน และเพอความปลอดภยตองตอสายดนและฟวส รวมทงตองคำานงถงการใชไฟฟาอยางประหยด

5. อธบายตวตานทาน ได - ชนสวนอเลกทรอนกส เชน ตว

66

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางโอด ทรานซสเตอร และทดลองตอวงจรอเลกทรอนกสเบองตนทมทรานซสเตอร

ตานทาน ไดโอด ทรานซสเตอร มสมบตทางไฟฟาแตกตางกน ตวตานทานทำาหนาทจำากดกระแสไฟฟาในวงจร ไดโอดมสมบตใหกระแสไฟฟาผานไดทศทางเดยวและทรานซสเตอรทำาหนาทเปนสวตซปด-เปดวงจร

- การประกอบวงจรอเลกทรอนกสเบองตนทมทรานซสเตอร 1 ตวทำาหนาทเปนสวตซ

ม.4-6

1. ทดลองและอธบายสมบตของคลนกล และอธบายความสมพนธระหวาง อตราเรว ความถและความยาวคลน

- คลนกลมสมบต การสะทอน การหกเห การแทรกสอด และการเลยวเบน

- อตราเรว ความถและความยาวคลนมความสมพนธกนดงน อตราเรว = ความถ ความยาวคลน

2. อธบายการเกดคลนเสยงบตสของเสยง ความเขมเสยง ระดบความเขมเสยง การไดยนเสยง คณภาพเสยง และนำาความรไปใชประโยชน

- คลนเสยงเกดจากการสนของแหลงกำาเนดเสยง

- บตสของเสยงเกดจากคลนเสยงจากแหลงกำาเนดสองแหลงทมความถตางกนเลกนอย มารวมกน ทำาใหไดยนเสยงดงคอยเปนจงหวะ

- ความเขมเสยง คอ พลงงานเสยงทตกตงฉาก

67

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางบนหนงหนวยพนทในหนงหนวยเวลา

- ระดบความเขมเสยงจะบอกความดงคอยของเสยงทไดยน

- เครองดนตรแตละชนดทใชตวโนตเดยวกน จะใหรปคลนทแตกตางกน เรยกวามคณภาพเสยงตางกน

3. อภปรายผลการสบคนขอมลเกยวกบมลพษทางเสยงทมตอสขภาพของมนษย และการเสนอวธปองกน

- มลพษทางเสยงมผลตอสขภาพของมนษย ถาฟงเสยงทมระดบความเขมเสยงสงกวามาตรฐานเปนเวลานาน อาจกอใหเกดอนตรายตอการไดยนและสภาพจตใจได การปองกนโดยการหลกเลยงหรอใชเครองครอบหหรอลดการสนของแหลงกำาเนดเสยง เชน เครองจกร

4. อธบายคลนแมเหลกไฟฟา สเปกตรมคลนแมเหลกไฟฟา และนำาเสนอผลการสบคนขอมลเกยวกบประโยชน และการปองกนอนตรายจากคลนแมเหลกไฟฟา

- คลนแมเหลกไฟฟาประกอบดวยสนามแมเหลกและสนามไฟฟาทเปลยนแปลงตลอดเวลา สเปกตรมคลนแมเหลกไฟฟามความถตอเนองกน โดยคลนแมเหลกไฟฟาชวงความถตางๆ มลกษณะเฉพาะตว ซงสามารถนำาไปใชประโยชนไดแตกตางกน เชน

68

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางการรบสงวทย โทรทศน การปองกนอนตรายจากคลนแมเหลกไฟฟา เชน ไมอยใกลเตาไมโครเวฟขณะเตาทำางาน

5.อธบายปฏกรยานวเคลยร ฟชชน ฟวชน และความสมพนธระหวางมวลกบพลงงาน

- ปฏกรยานวเคลยรเปนปฏกรยาททำาใหนวเคลยสเกดการเปลยนแปลง ปฏกรยาทนวเคลยสของธาตทมเลขมวลมากแตกตว เรยกวา ฟชชน ปฏกรยาทเกดจากการหลอมรวมนวเคลยสของธาตทมเลขมวลนอย เรยกวา ฟวชน ความสมพนธระหวางมวลและพลงงานเปนไปตามสมการ

6. สบคนขอมลเกยวกบพลงงานทไดจากปฏกรยานวเคลยรและผลตอสงมชวต และสงแวดลอม

- ปฏกรยานวเคลยรทำาใหเกดผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม

7. อภปรายผลการสบคนขอมลเกยวกบโรงไฟฟานวเคลยร และนำาไปใชประโยชน

- โรงไฟฟานวเคลยรเปนโรงไฟฟาพลงงานความรอนประเภทหนง ซงไดพลงงานความรอนจากพลงงานนวเคลยร

8. อธบายชนดและ - รงสจากธาตกมมนตรงสม 3

69

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางสมบตของรงสจากธาตกมมนตรงส

ชนด คอ แอลฟา บตาและแกมมา ซงมอำานาจทะลผานตางกน

9. อธบายการเกดกมมนตภาพรงสและบอกวธการตรวจสอบรงสในสงแวดลอม การใชประโยชน ผลกระทบตอสงมชวตและสงแวดลอม

- กมมนตภาพรงสเกดจากการสลายของไอโซโทปของธาตทไมเสถยร สามารถตรวจจบไดโดยเครองตรวจวดรงส ในธรรมชาตมรงสแตสวนใหญอยในระดบตำามาก

- รงสมประโยชนในดานอตสาหกรรม การเกษตร การแพทย โบราณคด รงสในระดบสงมอนตรายตอสงมชวต

70

สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

มาตรฐาน ว 6. 1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 1. สบคนและอธบาย

องคประกอบและการ แบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก

- บรรยากาศของโลกประกอบดวยสวนผสมของแกสตาง ๆ ทอยรอบโลกสงขนไปจากพนผวโลกหลายกโลเมตร

- บรรยากาศแบงเปนชนตามอณหภมและการเปลยนแปลงอณหภมตามความสงจากพนดน

2. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวาง อณหภม ความชนและความกดอากาศทมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ

- อณหภม ความชนและความกดอากาศ มผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ

3. สงเกต วเคราะหและ อภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย

- ปรากฏการณทางลมฟาอากาศ ไดแก การเกดเมฆ ฝน พายฟาคะนอง พายหมนเขตรอน ลมมรสมฯลฯ

4. สบคน วเคราะห และ - การพยากรณอากาศอาศย

71

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางแปลความหมายขอมลจากการพยากรณอากาศ

ขอมลเกยวกบอณหภม ความกดอากาศ ความชน ปรมาณเมฆ ปรมาณนำาฝนและนำามาแปลความหมายเพอใชในการทำานายสภาพอากาศ

5. สบคน วเคราะห และอธบายผลของลมฟาอากาศตอการดำารงชวตของสงมชวต และสงแวดลอม

- สภาพลมฟาอากาศทเปลยนแปลงบนโลกทำาใหเกดพาย ปรากฏการณเอลนโญ ลานญา ซงสงผลตอการดำารงชวตของมนษย และสงแวดลอม

6. สบคน วเคราะห และอธบายปจจยทางธรรมชาตและการกระทำาของมนษยทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก รโหวโอโซน และฝนกรด

- ปจจยทางธรรมชาตและการกระทำาของมนษย เชนภเขาไฟระเบด การตดไมทำาลายปา การเผาไหมของเครองยนตและการปลอยแกสเรอนกระจก มผลทำาใหเกดภาวะโลกรอน รโหวของชนโอโซน และฝนกรด

- ภาวะโลกรอนคอปรากฏการณทอณหภมเฉลยของโลกสงขน

7. สบคน วเคราะหและอธบายผลของภาวะโลกรอน รโหวโอโซน และฝนกรด ทมตอสงมชวตและสงแวดลอม

- ภาวะโลกรอนทำาใหเกดการละลายของธารนำาแขง ระดบนำาทะเลสงขน การกดเซาะชายฝงเพมขน นำาทวม ไฟปา สงผลใหสงมชวตบางชนดสญพนธและทำาใหสงแวดลอมเปลยนแปลงไป

72

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- รโหวโอโซน และฝนกรดมผล

ตอการเปลยนแปลงของสงมชวตและสงแวดลอม

ม.2 1. สำารวจ ทดลองและอธบายลกษณะของชนหนาตดดน สมบตของดน และกระบวนการเกดดน

- ดนมลกษณะและสมบตแตกตางกนตามวตถตนกำาเนดดน ลกษณะภมอากาศ ลกษณะภมประเทศ พชพรรณ สงมชวต และระยะเวลาในการเกดดน และตรวจสอบสมบตบางประการของดน

- ชนหนาตดดนแตละชนและแตละพนทมลกษณะ สมบต และองคประกอบแตกตางกน

2. สำารวจ วเคราะหและอธบายการใชประโยชนและการปรบปรงคณภาพของดน

- ดนในแตละทองถนมลกษณะและสมบตตางกนตามสภาพของดน จงนำาไปใชประโยชนตางกน

- การปรบปรงคณภาพดนขนอยกบสภาพของดนเพอทำาใหดนมความเหมาะสมตอการใชประโยชน

3. ทดลองเลยนแบบเพออธบายกระบวนการเกด และลกษณะองคประกอบของหน

- กระบวนการเปลยนแปลงทางธรณวทยาทงบนและใตพนผวโลก ทำาใหเกดหนทมลกษณะองคประกอบแตกตางกนทงทางดานกายภาพ และทางเคม

73

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง4.ทดสอบ และสงเกต

องคประกอบและสมบตของหน เพอจำาแนกประเภทของหน และนำาความรไปใชประโยชน

- หนแบงเปน หนอคน หนแปรและหนตะกอนหนแตละประเภทมความสมพนธกน และนำาไปใชประโยชนในทางอตสาหกรรม การกอสรางและอน ๆ

5. ตรวจสอบและอธบาย ลกษณะทางกายภาพของแร และการนำาไปใชประโยชน

- เมอสภาวะแวดลอมธรรมชาตทอยภายใตอณหภมและความดนทเหมาะสม ธาตและสารประกอบจะตกผลกเปนแรทมลกษณะและสมบตตางกน ซงตองใชวธตรวจสอบสมบตแตละอยางแตกตางกนไป

- แรทสำารวจพบในประเทศไทยมหลายชนด แตละชนดตรวจสอบทางกายภาพไดจากรปผลก ความถวงจำาเพาะ ความแขง ความวาว แนวแตกเรยบ สและสผงของแรและนำาไปใชประโยชนตางกนเชนใชทำาเครองประดบ ใชในดานอตสาหกรรม

6. สบคนและอธบายกระบวนการเกด ลกษณะและสมบตของปโตรเลยม ถานหน หนนำามน และการนำาไป

- ปโตรเลยม ถานหน หนนำามน เปนเชอเพลงธรรมชาตทเกดจากกระบวนการเปลยนแปลงทางธรณวทยา ซงแตละชนดจะมลกษณะ สมบตและวธ

74

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางใชประโยชน การนำาไปใชประโยชนแตกตาง

กน7. สำารวจและอธบาย

ลกษณะแหลงนำาธรรมชาต การใชประโยชนและการอนรกษแหลงนำาในทองถน

- แหลงนำาบนโลก มทงนำาจด นำาเคม โดย

แหลงนำาจดมอยทงบนดน ใตดน และใน

บรรยากาศ- การใชประโยชนของแหลงนำา

ตองมการวางแผนการใช การอนรกษ การปองกน การแกไข และผลกระทบ ดวยวธการทเหมาะสม

8. ทดลองเลยนแบบ และอธบาย การเกดแหลงนำาบนดน แหลงนำาใตดน

- แหลงนำาบนดนมหลายลกษณะขนอยกบ ลกษณะภมประเทศ ลกษณะทางนำา และความเรวของกระแสนำา ในแตละฤดกาล

- นำาบนดนบางสวนจะไหลซมสใตผวดน ถกกกเกบไวในชนดนและหน เกดเปนนำาใตดน ซงสวนหนงจะซมอยตามชองวางระหวางเมดตะกอน เรยกวานำาในดน อกสวนหนง จะไหลซมลกลงไป จนถกกกเกบไวตามชองวางระหวางเมดตะกอน ตามรพรน หรอตามรอยแตกของหน หรอชนหนเรยกวานำาบาดาล

75

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง- สมบตของนำาบาดาลขนอยกบ

ชนดของดน แหลงแรและหน ทเปนแหลงกกเกบนำาบาดาล และชนหนอมนำา

9. ทดลองเลยนแบบและอธบายกระบวนการผพงอยกบท การกรอน การพดพา การทบถม การตกผลกและผลของ กระบวนการดงกลาว

- การผพงอยกบทการกรอน การพดพา การทบถม และการตกผลก เปนกระบวนการสำาคญททำาใหพนผวโลกเกดการเปลยนแปลงเปนภมลกษณ ตาง ๆ โดยมลม นำา ธารนำาแขง คลนและแรงโนมถวงของโลกเปนตวการสำาคญ

10. สบคน สรางแบบจำาลองและ อธบายโครงสรางและองคประกอบของโลก

- โครงสรางของโลกประกอบดวยชนเปลอกโลก ชนเนอโลก และชนแกนโลก โครงสรางแตละชนจะมลกษณะและสวนประกอบแตกตางกน

ม.3 -

-

ม.4-6

1. สบคนและอธบายหลกการในการแบงโครงสรางโลก

- โลกเปนดาวเคราะหหนดวงหนงในระบบสรยะ ภายในโลกยงคงมอณหภมสงมาก และมการเปลยนแปลงตลอดเวลานบตงแตโลกเรมเกดจนถงปจจบน

- นกวทยาศาสตรแบงโครงสรางโลกโดยใชขอมลและหลกฐานตางๆ ทาง

76

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางธรณวทยา และทางฟสกส

2. ทดลองเลยนแบบและอธบายกระบวนการเปลยนแปลงทางธรณภาคของโลก

- การเปลยนแปลงของโลกสามารถอธบายไดดวยทฤษฎการแปรสณฐานแผนธรณภาค

- การเปลยนแปลงทางธรณภาคของโลก สวนใหญจะเกดในชนธรณภาค และชนฐานธรณภาค

- ชนธรณภาคแตกออกเปนแผนใหญๆ หลายแผน เรยกวา แผนธรณภาค ซงมการเคลอนทอยตลอดเวลา ทำาใหเกดปรากฏการณตางๆ ทางธรณวทยาบนผวโลกทสามารถศกษาไดจากรองรอยหลกฐานทปรากฏอยในปจจบน เชน รอยตอ รอยแยกของแผนธรณภาค เทอกเขา ใตมหาสมทร และซากดกดำาบรรพ เปนตน

3. ทดลองเลยนแบบ และอธบายกระบวนการเกดภเขา รอยเลอน รอยคดโคง แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด

- จากการศกษาทฤษฎการแปรสณฐานแผนธรณภาคและปรากฏการณทางธรณวทยาตงแตอดตจนถง ปจจบน ทำาใหพบวาแผนดนไหวและภเขาไฟสวนใหญจะเกดอยตามแนว

77

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางรอยตะเขบของขอบแผนธรณภาค ทเรยกวา วงแหวนแหงไฟ

- รอยเลอน เปนแนวรอยแตกของหนทเคลอนทสมพนธกนและขนานไปกบรอยแตก ซงอาจสมพนธกบการเกดแผนดนไหวและภเขาไฟระเบด

- รอยคดโคง เปนรอยทปรากฏในหน เกดจากการแปรสณฐานแผนธรณภาค

- กระบวนการเกดรอยเลอน รอยคดโคง การแปรสณฐานแผนธรณภาค เปนสวนหนงของการเกดเทอกเขาบนโลก

4. สบคนและอธบายความสำาคญของปรากฏการณทางธรณวทยาแผนดนไหว ภเขาไฟระเบดทสงผล ตอสงมชวตและสงแวดลอม

- ปรากฏการณทางธรณวทยาทสำาคญและม ผลตอสงมชวตทเหนไดชดเจน ไดแก แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด

- แผนดนไหวและภเขาไฟระเบดเปนปรากฏการณทางธรณวทยาททำาใหเกดธรณพบตภย รปแบบอนตามมา ทำาใหสญเสยชวตและทรพยสนของมนษย เกดการเปลยนแปลงลกษณะธรณสณฐาน ชนดหน และสภาพแวดลอม

78

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง5. สำารวจ วเคราะหและ

อธบายการลำาดบชนหน จากการวางตวของชนหน ซากดกดำาบรรพ และโครงสรางทางธรณวทยา เพออธบายประวตความเปนมาของพนท

- สภาพเหตการณทเกดขนในอดตของโลก สามารถอธบายไดจากรองรอยตางๆทปรากฏเปนหลกฐานอยบนหน

- ขอมลทางธรณวทยาทใชอธบายความเปนมาของโลก ไดแก ซากดกดำาบรรพ ชนดของหน โครงสรางทางธรณวทยา และการลำาดบชนหน

- ประวตความเปนมาของพนท ไดจากการลำาดบชนหนตามอายการเกดของหนจากอายมากขนไปสหนทมอายนอย ตามมาตราธรณกาล

6.สบคน วเคราะห และอธบายประโยชนของขอมลทางธรณวทยา

- การเปลยนแปลงตางๆทเกดขนตงแตในอดตจนถงปจจบนจะบอกถงววฒนาการของการเปลยนแปลงของเปลอกโลกซงจะใหประโยชน ทงทางดานววฒนาการ และการสำารวจคนหาทรพยากรธรณ

79

สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ

มาตรฐาน ว 7. 1 เขาใจววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซและเอกภพ การปฏสมพนธภายในระบบสรยะและผลตอสงมชวตบนโลก มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตร การสอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชน

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 - -ม.2 - -ม.3 1. สบคนและอธบาย

ความสมพนธระหวางดวงอาทตย โลก ดวงจนทรและดาวเคราะหอน ๆ และผลทเกดขนตอสงแวดลอมและสงมชวตบนโลก

- ดวงอาทตย โลก และดวงจนทรอยเปนระบบไดภายใตแรงโนมถวง

- แรงโนมถวงระหวางโลกกบดวงจนทร ทำาใหดวงจนทรโคจรรอบโลก แรงโนมถวงระหวางดวงอาทตยกบบรวาร ทำาใหบรวารเคลอนรอบดวงอาทตยกลายเปนระบบสรยะ

- แรงโนมถวงทดวงจนทร ดวงอาทตยกระทำาตอโลกทำาใหเกดปรากฏการณนำาขน นำาลง ซงสงผลตอสงแวดลอมและสงมชวตบนโลก

1. สบคนและอธบายองคประกอบของเอกภพ กาแลกซ และระบบสรยะ

- เอกภพประกอบดวยกาแลกซมากมายนบแสนลานแหง แตละกาแลกซประกอบดวยดาวฤกษจำานวนมาก ทอยเปนระบบดวยแรงโนมถวง

80

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางกาแลกซทางชางเผอกมระบบสรยะอยทแขนของกาแลกซดานกลมดาวนายพราน

2. ระบตำาแหนงของกลมดาว และนำาความรไปใชประโยชน

- กลมดาวฤกษประกอบดวยดาวฤกษหลายดวงทปรากฏอยในขอบเขตแคบๆ และเรยงเปนรปตางๆกนบนทรงกลมฟา โดยดาวฤกษทอยในกลมเดยวกน ไมจำาเปนตองอยใกลกนอยางทตาเหน แตมตำาแหนงทแนนอนบนทรงกลมฟา จงใชบอกทศและเวลาได

ม.4-6

1. สบคนและอธบายการเกดและววฒนาการของระบบสรยะ กาแลกซ และเอกภพ

- เอกภพกำาเนด ณ จดทเรยกวาบกแบง เปน จดทพลงงานเรมเปลยนเปนสสาร เกดเปนอนภาค ควารก อเลกตรอน นวทรโน พรอมปฏอนภาค เมออณหภมของเอกภพ ลดตำาลง ควารกจะรวมตวกนเปนอนภาคพนฐาน คอโปรตรอนและนวตรอน ตอมาโปรตรอนและนวตรอนรวมตวกนเปนนวเคลยสของฮเลยม และเกดเปนอะตอมของไฮโดรเจนและฮเลยม อะตอมของไฮโดรเจนและฮเลยม ซงเปนองค

81

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางประกอบสวนใหญของเนบวลาดงเดม เนบวลาดงเดมกระจายอยเปนหยอมๆกลายเปนกาแลกซ ภายในกาแลกซ เกดเปนดาวฤกษ ระบบดาวฤกษ

2. สบคนและอธบายธรรมชาตและวฒนาการของดาวฤกษ

- ดาวฤกษ เปนกอนแกสรอนขนาดใหญ กำาเนดมาจากเนบวลา ทมองคประกอบสวนใหญเปนธาตไฮโดรเจน ทแกนกลางของ ดาวฤกษจะเกดปฏกรยาเทอรโมนวเคลยร หลอมนวเคลยสของไฮโดรเจนเปน นวเคลยสของฮเลยม ไดพลงงานออกมา

- อนดบความสวางของดาวฤกษทสงเกตเหนไดมาจาก ความสวางปรากฏทขนอยกบความสวางจรงและระยะหางจากโลก

- สของดาวฤกษมความสมพนธกบอณหภมผวของดาวฤกษและอายของดาวฤกษ

- ดาวฤกษมอายยาวหรอสน มจดจบเปนหลมดำา หรอดาวนวตรอน หรอดาวแคระขาว ขนอยกบมวลของดาว ฤกษ

82

สาระท 7 ดาราศาสตรและอวกาศ

มาตรฐาน ว 7.2 เขาใจความสำาคญของเทคโนโลยอวกาศทนำามาใชในการสำารวจอวกาศและ ทรพยากรธรรมชาต ดานการเกษตรและการสอสาร มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชประโยชนอยางมคณธรรมตอชวตและสงแวดลอม

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลางม. 1 - -ม.2 - -ม.3 1. สบคนและอภปราย

ความกาวหนาของเทคโนโลยอวกาศทใชสำารวจอวกาศ วตถทองฟา สภาวะอากาศ ทรพยากรธรรมชาต การเกษตร และการสอสาร

- มนษยใชกลองโทรทรรศน จรวด ดาวเทยม ยานอวกาศ สำารวจอวกาศ วตถทองฟา สภาวะอากาศ ทรพยากรธรรมชาต การเกษตรและใชในการสอสาร

ม.4-6

1 . สบคนและอธบายการสงและคำานวณความเรวในการโคจรของดาวเทยมรอบโลก

- การสงดาวเทยมไปโคจรรอบโลก ณ ระดบความสงจากผวโลกตางๆกน จรวดตองมความเรวทแตกตางกน

2. สบคนและอธบายประโยชนของดาวเทยมในดานตาง ๆ

- ดาวเทยมถกนำามาใชประโยชนในดาน

อตนยมวทยา สำารวจทรพยากรโลก

83

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง การสอสารและบอกตำาแหนง

ของวตถบนโลก3. สบคนและอธบาย

การสงและสำารวจอวกาศโดยใชยานอวกาศและสถานอวกาศ

- ระบบยานขนสงอวกาศถกพฒนาขนมาใชสง ดาวเทยมและยานอวกาศ แทนการใชจรวด อยางเดยวเนองจากสามารถนำากลบมาใชใหมได

- ในการสงยานอวกาศไปสำารวจอวกาศ จรวดทพายานอวกาศ ตองมความเรวมากกวาความเรวหลดพน จงจะสามารถออกจากวงโคจรของโลกได

- ยานอวกาศและสถานอวกาศมภารกจในการสำารวจโลกและวตถทองฟาอนๆ

สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8. 1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

84

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ม. 1-3

1. ตงคำาถามทกำาหนดประเดนหรอตวแปรทสำาคญในการสำารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควาเรองทสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-

2. สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบไดและวางแผนการสำารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ

-

3. เลอกเทคนควธการสำารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผลเทยงตรงและปลอดภย โดยใชวสดและเครองมอทเหมาะสม

-

4. รวบรวมขอมล จดกระทำาขอมลเชงปรมาณและคณภาพ

-

5. วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรป ทงทสนบสนนหรอขดแยงกบสมมตฐาน และความผดปกตของขอมลจากการสำารวจตรวจสอบ

-

6. สรางแบบจำาลอง หรอรปแบบ ทอธบายผลหรอแสดงผลของการสำารวจตรวจสอบ

-

7. สรางคำาถามทนำาไปสการสำารวจตรวจสอบ ในเรองทเกยวของ และนำาความรทไดไปใชในสถานการณใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชน

-

85

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

งานใหผอนเขาใจ8. บนทกและอธบายผลการสงเกต

การสำารวจ ตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตาง ๆ ใหไดขอมลทเชอถอได และยอมรบการ เปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม

-

9. จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และ/หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

-

ม.4-6

1. ตงคำาถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถทำาการสำารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-

2. สรางสมมตฐานทมทฤษฎรองรบ หรอคาดการณสงทจะพบ หรอสรางแบบจำาลอง หรอสรางรปแบบ เพอนำาไปสการสำารวจตรวจสอบ

-

3. คนควารวบรวมขอมลทตองพจารณาปจจยหรอ ตวแปรสำาคญ ปจจยทมผลตอปจจยอน ปจจยท

-

86

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ควบคมไมได และจำานวนครงของการสำารวจ ตรวจสอบ เพอใหไดผลทมความเชอมนอยางเพยงพอ

4. เลอกวสด เทคนควธ อปกรณทใชในการสงเกต การวด การสำารวจตรวจสอบอยางถกตองทงทางกวางและลกในเชงปรมาณและคณภาพ

-

5. รวบรวมขอมลและบนทกผลการสำารวจตรวจสอบอยางเปนระบบถกตอง ครอบคลมทงในเชงปรมาณและคณภาพ โดยตรวจสอบความเปนไปได ความเหมาะสมหรอความผดพลาดของขอมล

-

6. จดกระทำาขอมล โดยคำานงถงการรายงานผลเชงตวเลขทมระดบความถกตองและนำาเสนอขอมลดวยเทคนควธทเหมาะสม

-

7. วเคราะหขอมล แปลความหมายขอมล และประเมนความสอดคลองของขอสรป หรอสาระสำาคญ เพอตรวจสอบกบสมมตฐานทตงไว

-

8. พจารณาความนาเชอถอของวธการและผลการสำารวจตรวจสอบ โดยใชหลกความคลาดเคลอนของการวดและการสงเกต เสนอแนะการ

-

87

ชน ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง

ปรบปรงวธการสำารวจตรวจสอบ9. นำาผลของการสำารวจตรวจสอบทได

ทงวธการและองคความรทไดไปสรางคำาถามใหม นำาไปใชแกปญหาในสถานการณใหมและในชวตจรง

-

10. ตระหนกถงความสำาคญในการทจะตองมสวนรวมรบผดชอบการอธบาย การลงความเหน และการสรปผลการเรยนรวทยาศาสตร ทนำาเสนอตอสาธารณชนดวยความถกตอง

-

11. บนทกและอธบายผลการสำารวจตรวจสอบอยางมเหตผล ใชพยานหลกฐานอางองหรอคนควาเพอเตม เพอหาหลกฐานอางองทเชอถอได และยอมรบวาความรเดมอาจมการเปลยนแปลงได เมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมเตมหรอโตแยงจากเดม ซงทาทายใหมการตรวจสอบ อยางระมดระวง อนจะนำามาส การยอมรบเปนความรใหม

-

12. จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และ/หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

-

88

บทท 3 ทศทางการจดการศกษาตามหลกสตรโรงเรยนแทนศลาทพยศกษา

โครงสรางหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ระดบมธยมศกษาตอนตนโครงสรางหลกสตร ระดบชนมธยมศกษาตอนตน แผนการเรยน

วทยาศาสตรสาระพนฐาน (บงคบ) จำานวน 9 หนวยกต ไดแก รายวชาตอไปน

ว 21101 วทยาศาสตร 3 ชม./สป 1.5 หนวย

ว 21102 วทยาศาสตร 3 ชม./สป 1.5 หนวย

ว 22101 วทยาศาสตร 3 ชม./สป 1.5 หนวยว 22102 วทยาศาสตร 3 ชม./สป 1.5

หนวยว 23101 วทยาศาสตร 3 ชม./สป 1.5

หนวยว 12102 วทยาศาสตร 3 ชม./สป 1.5

หนวย

89

สาระเพมเตม (วชาเลอก) จำานวน 6 หนวยกต ไดแกรายวชาตอไปน

ว 21201 วทยาศาสตรสขภาพ 2 ชม./สป 1.0 หนวย

ว 21202 วทยาศาสตรสงแวดลอม 2 ชม./สป 1.0 หนวย

ว 22201 โครงงานวทยาศาสตร 2 ชม./สป 1.0 หนวย

ว 22202 อาหารและยา 2 ชม./สป 1.0 หนวย

ว 23201 ไฟฟาและเครองกล 2 ชม./สป 1.0 หนวยว 23202 อเลกทรอนกสเบองตน 2 ชม./สป 1.0

หนวย

โครงสรางหลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร (มธยมศกษาตอนตน)

ชน รายวชา (รหสวชา)ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2

90

พนฐานเพมเตม

พนฐานเพมเตม

แผน 1 แผน 2

แผน 3

แผน 1 แผน 2

แผน 3

ม.1 ว 2110

1

ว 21201

- - ว 21102

ว 21202

- -

ม.2 ว 2210

1

ว 22201

- - ว 22102

ว 22202

- -

ม.3 ว 2310

1

ว 23201

- - ว 23102

ว 23202

- -

91

โครงสรางหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนแทนศลาทพยศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551ชนมธยมศกษาปท 1-3 กลม 1 วทยาศาสตร - คณตศาสตร

กลมสาระการเรยนร

มธยมศกษาปท 1 มธยมศกษาปท 2 มธยมศกษาปท 3ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2กลม

สาระ/นก.กจกร

รมพฒน

าฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯพน

ฐานเพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

1. ภาษาไทย 1.5 -

1.5

1.5 -

1.5

1.5 -

1.5

1.5 -

1.5

1.5 -

1.5

1.5 -

1.5

2. คณตศาสตร 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0

3. วทยาศาสตร 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0

4. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

2.0 - 2.0 - 2.0 - 2.0 - 2.0 - 2.0 -

5. สขศกษาและพลศกษา

1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 -

6. ศลปะ 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 -

7. การงานอาชพและเทคโนโลย

1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 -

8. ภาษาตางประเทศ 1.5 0.5 1.5 0.5 1.5 0.5 1.5 0.5 1.5 0.5 1.5 0.5

รวม 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.0 1.5

92

จำานวนชวโมงตามสาระ 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60

จำานวนชวโมงรายภาค 600 600 600 600 600 600

จำานวนชวโมงรายป 1,200 1,200 1,200

93

โครงสรางหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนแทนศลาทพยศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ชนมธยมศกษาปท 1 - 3 กลม 2 ภาษาไทย - องกฤษ

กลมสาระการเรยนร

มธยมศกษาปท 1 มธยมศกษาปท 2 มธยมศกษาปท 3ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2กลม

สาระ/นก.กจกร

รมพฒน

าฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯพน

ฐานเพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

1. ภาษาไทย 1.5 1.0

1.5

1.5 1.0

1.5

1.5 1.0

1.5

1.5 1.0

1.5

1.5 1.0

1.5

1.5 1.0

1.5

2. คณตศาสตร 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 -

3. วทยาศาสตร 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 -

4. สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม

2.0 - 2.0 - 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 2.0 -

5. สขศกษาและพลศกษา

1.0 0.5 1.0 - 1.0 0.5 1.0 - 1.0 0.5 1.0 -

6. ศลปะ 1.0 - 1.0 0.5 1.0 - 1.0 0.5 1.0 - 1.0 0.5

7. การงานอาชพและเทคโนโลย

1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 -

8. ภาษาตางประเทศ 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0 1.5 1.0

รวม 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5

94

จำานวนชวโมงตามสาระ 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60

จำานวนชวโมงรายภาค 600 600 600 600 600 600

จำานวนชวโมงรายป 1,200 1,200 1,200

โครงสรางหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนแทนศลาทพยศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ชนมธยมศกษาปท 1-3 กลม 3 การงานฯ - สงคมฯ

กลมสาระการเรยนร

มธยมศกษาปท 1 มธยมศกษาปท 2 มธยมศกษาปท 3ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2 ภาคเรยนท 1 ภาคเรยนท 2กลม

สาระ/นก.กจกร

รมพฒน

าฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯ

กลมสาระ/นก.

กจกรรม

พฒนาฯพน

ฐานเพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

พนฐาน

เพมเตม

1. ภาษาไทย 1.5 0.5 1.5 1.5 0.5 1.5 1.5 0.5 1.5 1.5 0.5 1.5 1.5 - 1.5 1.5 - 1.5

2. คณตศาสตร 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 -

3. วทยาศาสตร 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 -

4. สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

2.0 - 2.0 2.0 2.0 1.0 2.0 1.0 2.0 1.0 2.0 1.0

5. สขศกษาและ 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 1.0 - 1.0 -

95

พลศกษา6. ศลปะ 1.0 - 1.0 - 1.0 - 1.0 1.0 - 1.0 -

7. การงานอาชพและเทคโนโลย

1.0 2.0 1.0 2.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0 1.5 1.0 1.5

8. ภาษาตางประเทศ 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 - 1.5 1.5 1.5 -

รวม 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5 11.0 2.5 1.5

จำานวนชวโมงตามสาระ 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60 440 100 60

จำานวนชวโมงรายภาค 600 600 600 600 600 600

จำานวนชวโมงรายป 1,200 1,200 1,200

96

บทท 4 แนวทางการจดการเรยนรคำาอธบายรายวชา

โครงงานวทยาศาสตร ว 22201 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาปท 2 เวลา 40 ชวโมง/ภาคเรยน

ศกษา วเคราะห ความหมาย คณคา ประเภทของโครงงานวทยาศาสตร ลำาดบขนตอนในการทำาโครงงานวทยาศาสตร และสามารถทำาโครงงานวทยาศาสตรอยางเปนระบบ รวมถงการนำาเสนอผลงาน

โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร การการสบเสาะหาความร การสำารวจตรวจสอบ การสบคนขอมล และการอภปราย เพอใหเกดความร ความคด ความเขาใจ มทกษะกระบวนการ สามารถสอสารสงทเรยนร มความสามารถในการตดสนใจนำาความรไปใชในชวตประจำาวน

มจตวทยาศาสตร คณธรรม จรยธรรม และคานยมทเหมาะสม

ผลการเรยนร1. อธบายความหมายและคณคาของโครงงานวทยาศาสตร2. อธบายประเภทของโครงงานวทยาศาสตร3. อธบายขนตอนการทำาโครงงานวทยาศาสตรอยางเปนระบบ4. ทำาโครงงานวทยาศาสตร5. แสดงผลงานโครงงานวทยาศาสตรอยางเหมาะสม

โครงสรางรายวชา............ รหสวชา ว ........................

หนวยท

ชอหนวยการ

เรยนร

ผลการเรยนร สาระการเรยนรเวลา(ชวโมง)

นำาหนกคะแนน

โครงสรางหนวยการเรยนร/แผนการจดการเรยนรรายวชา............. รหสวชา ว ………..

หนวยท

ชอหนวยการ

เรยนร

ผลการเรยนร สาระการเรยนร แผน

98

โครงสรางการวดและประเมนผลการเรยนรายวชา................... รหสวชา ว …………….

หนวยท

ชอหนวยการ

เรยนร

ผลการเรยนรชนงาน/ภาระงาน/การแสดงออก/

แบบทดสอบ

เครองมอในการวด/

ประเมนผล

โครงสรางการจดสอ/แหลงเรยนรรายวชา............... รหสวชา ว ..................

หนวยท

ชอหนวยการ

เรยนร

ผลการเรยนร สอการเรยนร แหลงเรยนร

99