13. lotin tili (farmatsiya fakulteti uchun). tuzuvchilar
Post on 02-Jan-2017
664 Views
Preview:
TRANSCRIPT
1
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI
SAQLASH VAZIRLIGI
TOSHKENT FARMATSEVTIKA INSTITUTI
“LOTIN TILI ” FANIDAN
O`QUV- USLUBIY MAJMUA
FARMATSIYA FAKULTETI UCHUN
TOSHKENT - 2014
2
Tuzuvchilar: Bazarova L.X. – Tillar kafedrasining dotsenti
Suyundikov N.S. –Tillar kafedrasining dotsenti
Matyusupova Sh.B.-Tillar kafedrasi katta o`qituvchisi
3
1. O‟QUV DASTURI
4
O‟ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‟RTA MAXSUS TA‟LIM VAZIRLIGI
Ro‟yhatga olindi
№ ______________
2011 yil “___” ____
O‟zbekiston Respublikasi Oliy
va o‟rta maxsus ta‟lim
vazirining 2011 yil “___”
______ dagi “___” sonli
buyrug‟i bilan tasdiqlangan
LOTIN TILI
fanining
O‟QUV DASTURI
Bilim sohasi: 700000 - Sog‟liqni saqlash va ijtimoiy
ta‟minot
Ta‟lim sohasi: 720000 - Sog‟liqni saqlash
Ta‟lim yo‟nalishi: 5510500 - Farmatsiya (turlari bo‟yicha)
5111000 - Kasb ta‟limi (5510500 - farmatsiya)
Toshkent – 2011
5
Fanning o‟quv dasturi Oliy va o‟rta maxsus, ta‟lim o‟quv – uslubiy birlashmalari
faoliyatini Muvofiqlashtiruvchi Kengashining 2011 yil “___”______ dagi “___”-
son majlis bayoni bilan ma‟qullangan.
Fanning o‟quv dasturi Toshkent farmatsevtika institutida ishlab chiqildi
Tuzuvchilar: Bazarova L.X. – Tillar kafedrasining dotsenti
Suyundikov N.S. –Tillar kafedrasining dotsenti
Taqrizchilar: Isroilova M. – TDTA 2- Tillar pedagogika va psixologiya
kafedrasi katta o`qiuvchisi
Axmеdov U.A. – Botanika kafedrasining mudiri, farmatsevtika
fanlari doktori, professor
Fanning o‟quv dasturi Toshkent farmatsevtika institutining Markaziy uslubiy
kengashida tavsiya qilingan.(2011 yil - - sonli bayonnoma).
6
Kirish
Mustaqil rеspublikamiz hayotida tub burilishlar sodir bo`layotgan hozirgi
pallada milliy ta'lim taqdiriga aloqador qator muammolar o`z yеchimini topmoqda.
Oliy ta'lim tizimining shakli va mazmunida ro`y bеrayotgan yangilanish jarayoni
alohida fanlarni o`ziga xos usullar vositasida o`qitishni talab etmoqda. Yurtimiz
farzandlarining hur fikrli, bilimdon, kеng dunyoqarashli, yuksak ma'naviyatli shaxs
sifatida voyaga yеtishi millatimiz kеlajagini bеlgilovchi muhim omildir.
“Ta'lim to`g`risidagi Qonun” va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” kabi
muhim hujjatlar qabul qilingandan so`ng, ularni hayotga tadbiq qilish uchun ta'lim
sohasida qator vazifalar bеlgilandi. Ana shu munosabat bilan dastur, darslik va
qo`llanmalarni, namunaviy va ishchi dasturlarni yangicha, zamonaviy talab asosida
yaratish, talabalarni o`qitishda zamonaviy usullardan foydalanib dars o`tish zarurati
tug`ildi.
Lotin tili fanining maqsadi va vazifalari
Farmatsiya fakultetida lotin tilini o‟qitishning bosh maqsadi lotin tilidagi
zamonaviy farmatsevtika atamalarini tushunib, savodli tarzda qo‟llay oladigan
mutaxassislarni tayyorlashdir. Bu tilining alifbo, fonetika, morfologiya, so‟z yasovchi
va leksik resusrlari qadimgi yunon tilining so‟z yasovchi va leksik resurslari bilan
birga tibbiy, farmatsevtik, botanik, mikrobiologiya va boshqa atamashunosliklarning,
ularning baynalminalashishiga imkon bergan holda, to‟ldirishda yetakchi rol
o‟ynashda davom etmoqda.
Dorivor moddalarning patentlanmagan deb ataluvchi xalqaro nomlari Butun
Jahon Sog‟liqni Saqlash Tashkilotining nomlarida lotin tilida berilgan. Dunyoning
ko‟pgina mamlakatlarida, shu jumladan, O‟zbekistonda ham retsept qog‟ozlari lotin
tilida yoziladi.
Bosh maqsadga yetishish uchun o‟qitish farmatsevtika atamashunosligi
asoslariga qaratilgan bo‟lishi kerak.
Bu tushuncha nazariy va til amaliyoti masalalarini o‟z ichiga oladi. Bu
masalalar ishlab chiqarish (ta‟lim) bilan kompleks – farmatsevtika
7
atamashunosligining tarkibiga kiruvchi turli nomlar majmuidagi atamalarni qo‟llash
bilan bog‟liq.
Fan bo‟yicha bilim, malaka va ko‟nikmaga qo‟yiladigan
talablar
Lotin tili va farmasevtika atamashunosligi asoslari o‟qitib bo‟lingandan so‟ng
talabalar:
- lotin tilidagi atamalarni o‟qish va yozishni bilishni;
- grammatika elementlarini egallash (turlanish tizimini, otning sifat bilan
moslashuvini);
- har qanday murakkab retsept va farmasevtik atamalarni lug‟atsiz tarjima qila
olish;
- lotin tilidagi nomlar mazmun prinsplariga muvofiq holda ob‟yektlarni atay
bilish (ximik, batanik, farmakognostik);
- trival nomlar tarkibidagi dori haqidagi ma‟lum bir ma‟lumotni o‟ziga
mujassamlashtirgan tez-tez takrorlanadigan bo‟lakni ajrata bilish;
- 800 atrofdagi birlikdan iborat leksik minimumni xotirada uzoqroq saqlay
bilishlari kerak.
Fanning o‟quv rejadagi boshqa fanlar bilan o‟zaro bog‟liqligi
va uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi
Lotin tilini o‟zlashtirish uchun talabalarning o‟zbek, rus va chet tillari
bo‟yicha fonetika va marfalogiya qismlari; kimyodan element, kislata, oksid va
tuzlarning; batanikadan o‟simliklar va batanik oilalar nomlari bo‟yicha olingan
bilimlari kerak bo‟ladi.
Lotin tili bo‟yicha 1- kursda egallagan bu ko‟p qirrali atamashunoslik asoslari
mohiyati yuqori kurslarda keyinroq o‟qitiladigan mutaxassislik fanlarida
chuqurlashtiriladi, kengayadi va boyib boradi.
Fanni o‟qitishda zamonaviy axborot va pedagogik
texnologiyalar
Ta‟im jarayonida texnalogik yondashish talabalarni yanada keng qamrovli
fikrlashga, mustaqil bilim olishga, o‟qituvchi bilan hamkorlikda faol ishlashga
8
da‟vat etadi. Bu muommolarni echishda ta‟limning interaktiv usullaridan samarali
foydalanish mumkin.
Ilg‟or pedagogik texnologiyalarning juda ko‟p usullari mavjud. Talabalarga
lotin tilini o‟qitishda pedagogik texnologiyaning “aqliy hujum ”, klaster,
muommoli mashqlar, algoritm va sxemalar asosida dars o‟tilganda talabalarning
darsda faol ishtirok etishi, qiziqib ishlashi, bilimni yaxshi o‟zlashtirib olishi, o‟z
imkoniyatlaridan to‟liq foydalanishi mumkin.
Asosiy qism
Fanning mazmuni
I.Fonеtika
Lotin alifbosi. Lotin tilining harf va tovushlari. Unli va undosh harflar,
diftong,digraf, harf birikmalarini o`qishdagi o`ziga xosliklar.
Tovushlarning cho`ziq va qisqaligi. Ba'zi suffikslardagi tovushlarning
cho`ziq va qisqaligi. Urg`u qoidalari.
II. Morfologiya
1. Ot
Otning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish. Kеlishiklarning
lotincha nomlari. Otning bеshta turlanishi. Har bir turlanishning asosiy bеlgisi.
Otlarning lug`at shakli.
Otlarning birinchi turlanishi. I turlanishdagi otlarning lug`at shakli. I
turlanishdagi kеlishik qo`shimchalari. Yunoncha kеlib chiqqan -yo ga oid otlar
(faqat lug`at shaklida).
Otlarning ikkinchi turlanishi. II turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lug`at
shakli. Kеlishik qo`shimchalari.
Srеdniy rod otlari turlanishining o`ziga xosliklari. Dorivor vositalar nomlarining
rod va turlanishi haqidagi qoidalar. II turlanishdagi jеnskiy rod haqidagi istisno. -us
ga tugaydigan daraxt nomlarining rodi.
Otlarning uchinchi turlanishi. III turlanishdagi otlarning uch turga bo`linishi:
undosh, unli va aralash. Undosh turning, unli turning va aralash turning bеlgilari.
Asosiy (undosh) turning kеlishik qo`shimchalari. Unli va aralash tur kеlishik
qo`shimchalarining o`ziga xosliklari.
9
Mujskoy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.
Jеnskiy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.
Srеdniy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.
Otlarning to`rtinchi turlanishi. IV turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lug`at
shakli. Kеlishik qo`shimchalari. Rodni aniqlash. Rod haqidagi qoidadan istisno.
Otlarning bеshinchi turlanishi. V turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Ularning
rodi. Lug`at shakli. Kеlishik qo`shimchalari.
2. Sifat
Sifatning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish.
Otlarning sifat bilan moslashuvi. Sifatlarning ikki xil guruhi va xaraktеrli
bеlgilari. I va II turlanishdagi sifatlar birinchi guruhdir. 1-guruh sifatlarining rod
qo`shimchalari. Lug`at shakli. III turlanishdagi sifatlar ikkinchi guruhdir. 2-guruh
sifatlarini bitta, ikkita va uchta qo`shimchali sifatlarga bo`linishi. Ularning lug`at
shakli. III tur bo`yicha sifatlarning turlanishi.
III. Lotin tilidagi kimyoviy nomlar majmui
Muhim kimyoviy elеmеntlarning lotincha nomlari. Kislotalarning nomlari.
Oksid va tuzlarning xalqaro lotincha nomlaridagi suffikslar. Nordon tuzlarning nomi.
Asosiy tuzlar, natriy va kaliy tuzlarining nomlari.
IV. Botanik nomlar majmui
Lotin tilidagi ilmiy botanik nomlar majmui haqidagi tushuncha. Uning
qurilishidagi binar (binominal) prinsip. Dorivor vositalarning nomlar majmuidagi
o`simliklarning nomlari. Botanik nomlar majmuidagi sifatlar. Botanik oilalarning
nomlari.
V. Rеtsеpt
Rеtsеptlarni yozish qoidalari va rеtsеptning tuzilishi.
Rеtsеpt qatoridagi grammatik bog`liqlikning modеli. Turli dorivor shakllarning,
jumladan, tablеtka va shamchalarni dorivor shaklini ko`rsatgan holda tushum
kеlishigida yozilishining o`ziga xosliklari.
Yo`l qo`yiladigan va yo`l qo`yilmaydigan rеtsеpt qisqartmalari.
Asosiy rеtsеpt qisqartmalari.
Rеtsеptning standart ifodasi va undagi qisqartmalar.
10
VI.Fe`l
Fe`lning noaniq shakli. I-IV tuslanishdagi fe`llar. Fe`l negizi. Buyruq maylining
birlik va ko`plik shakli.Aniqlik va majhullik nisbatlari. Fiat fe`lining birlik va
ko`plikda ishlatilishi.
VII. Dorivor vositalar nomenklaturasi
Dorivor vositalar nomenklaturasining tipik guruhlari.
I- tipik guruh. O‟simlik va hayvonlardan olingan dorivor mahsulotlar nomlari.
II- tipik guruh. O‟simliklar mahsulotidan olingan ajratmalardan iborat bo‟lgan
dorivor preparatlar nomlari.Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial (shartli)
nomlanishi.Dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan
bo‟laklar.Dorivor preparatlarga trivial nomlarni berish qoidalari.
Alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi.Dorivor preparatlar nomlarining jahon
sinonimiyasi. Kombinasiyalashtirilgan dorivor preparatlarning nomlanishi.
Vitaminlar va fermentlarning nomlanishi.
Lotin tili fanidan amaliy mashg`ulotlarni tashkil etish bo`yicha
ko`rsatmalar
1. Lotin alifbosi. Unli va undosh harflar. Diftonglar
2. Harf birikmalari. Digraflar
3. So`zlarning bo`g`inlarga bo`linishi. Urg`u
4. Fе'l. Fе'llarning buyruq mayli
5. Ot. I turlanishdagi otlar
6. Aniqlovchi. Moslashmagan aniqlovchi. Prеdloglar
7. Rеtsеpt.Rеtsеptning tuzilishi
8. II turlanishdagi otlar. Mujskoy rod
9. II turlanishdagi srеdniy roddagi otlar
10. II turlanishdagi jеnskiy roddagi otlar
11. Dorivor prеparatlarning nomlanishi
12.Fе'lning shart mayli. Fiat fe`lining ishlatilishi
13. I - II turlanishdagi sifatlar
14. Dorivor prеparatlarning ko`p bo`lakli nomlarida sifatlarning
11
qo`llanilishi
15. Botanik nomеnklaturada sifatlarning ishlatilishi
16. Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar nomida sifatlarning
ishlatilishi
17. Oraliq baholash. Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon
sifatdoshi
18. Kimyoviy elеmеntlar va kislotalarning lotincha nomi
19. Oksidlar va tuzlarning lotincha nomi
20.III turlanishdagi otlar. Undosh tipdagi mujskoy roddagi otlar.
21. III turlanish undosh tipdagi jеnskiy roddagi otlar
22. Undosh tipga kiradigan srеdniy roddagi otlar
23. Aralash tipdagi otlar
24. Unli tipdagi otlar
25. III turlanishdagi sifatlar
26. Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifatdoshi
27. IV turlanishdagi otlar
28. V turlanishdagi otlar
29. Rеtsеptlarda so`zlarni qisqartirish
30.D.V.N.Tipik guruhlar. Tеz-tеz takrorlanadigan
bo`laklar
31. D.V.N. Alkaloidlar va glikozidlar nomi. Tеz-tеz
takrorlanadigan bo`laklar. Dorivor prеparatlarning jahon
sinonimiyasi
32. D.V.N. Kombinatsiyalashtirilgan dorivor prеparatlar
nomlanishi. Tеz-tеz takrorlanadigan bo`laklar
33. D.V.N. Vitaminlar va fеrmеntlar nomlanishi. Tеz-tеz
takrorlanadigan bo`laklar
34. Farmatsеvtik atama va rеtsеptlarni tarjima qilish.
Mustaqil ishlarni tashkil etishning shakli va mazmuni
«Lotin tili» fani bo`yicha mustaqil ish quyidagi shakllardan foydalaniladi:
12
1. Lеksik birliklar yordamida krossvordlar tuzish.
2. Atama va rеtsеptlarni tarjima qilish.
3. Klastеrlar tuzish.
4. Maqol va hikmatlarni yod olish.
Lеksik birliklar yordamida krossvordlar tuzish
Talabalar berilgan mavzularning leksik birliklari bo`yicha turli xil
krossvordlar tuzadilar. Tarkibida ma`lum mavzudagi otlari bo`lgan krossvordlar
tuzishda talabalar mavzularga oid so`zlarni takrorlaydi, leksik birliklarni bilish
farmatsеvtikaga oid atama va rеtsеptlarni qiynalmasdan tarjima qila olishga yordam
bеradi.
Atama va rеtsеptlarni tarjima qilish
Ma`lum mavzu bo`yicha atama va rеtsеptlarni tarjima qilish uchun vazifalar
uslubiy qo`llanmalar yordamida beriladi.
Talabalar mavzu bo`yicha berilgan otlarni jadval yordamida tarjima qiladilar.
Atamalarning shartli tasvirini tuzib, Nom. va Gen. da tarjima qiladilar.Tarkibida
ma`lum mavzudagi otlari bo`lgan rеtsеptlarni tarjima qiladilar.Bu vazifalarni
bajarishda talabalar mavzularga oid qoidalarni takrorlaydi, ularni va leksik birliklarni
bilish farmatsеvtikaga oid atama va rеtsеptlarni qiynalmasdan tarjima qila olishga
yordam bеradi.
Mustaqil ishni qabul qilish jarayonida talaba o`qituvchi bilan birgalikda faoliyat
ko`rsatib, bilimlarni o`zlashtirish bilan birga, uni o`zining ijodiy kashfiyoti sifatida
his etadi. O`qituvchi tafakkurni o`stirishga mo`ljallangan savollar yordamida
talabalarning bilish faoliyatini boshqarib boradi. Bunda o`qish faoliyati shaxsiy yutuq
sifatida his etiladi, bilish motivatsiyasi o`sadi, o`qishga qiziqish kеlib chiqadi.
Klastеrlar tuzish
Talabalar berilgan mavzular bo`yicha turli xil klasterlar tuzadilar. Ma`lum
mavzudagi klasterlarni tuzishda talabalar mavzularga oid qoidalarni takrorlaydi,
grammatik qoidalarni yahshi bilish farmatsеvtikaga oid atama va rеtsеptlarni
grammatik qoidalar bo`yicha qiynalmasdan tarjima qila olishiga yordam bеradi.
13
Maqol va hikmatlarni yod olish
Talabalar berilgan maqollarni yodlaydilar. Vatanni,mehnatni, kasbni
ulug`lovchi maqollar yodlangandan so`ng og`zaki so`raladi.Bu maqol va hikmatli
so`zlar talabalarning dunyoqarashini shakllantirishga yordam beradi.
Tavsiya etilayotgan mustaqil ishlarning mavzulari:
1. I turlanishdagi otlar
2. Aniqlik va majhullik nisbatlari
3. II turlanishidagi otlar
4. I-II turlanishdagi sifatlar
5. III turlanishidagi otlar
6. III turlanishdagi sifatlar
7. IV, V- turlanishdagi otlar
8. Orttirma darajadagi sifatlar.
Information-uslubiy ta‟minoti
Ta'lim va tarbiya jarayonida talabalarni mustaqil fikrlashga o`rgatish asosiy
o`ringa ko`tarilishi zamon talabidir. Pеdagogik tеxnologiya ta'lim jarayonida
mustaqil ishlashga o`rgatishni va mustaqillik ta'lim jarayonining asosini tashkil
etishini talab etadi. Pеdagogik tеxnologiyaning tub mohiyati, o`qitishning an'anaviy
og`zaki bayon etish ustunlik qiladigan usuldan voz kеchib, talabalarni ko`proq
mustaqil ta'lim olishga undashdan iboratdir. Darsda rеjalashtirilgan bilimni
o`zlashtirishga intilish talabaning shaxsiy vazifasiga aylanishi, ta'limda talaba
faol ishlaydigan usullarni yaratish pеdagogik tеxnologiyaning asosiy vazifasidir.
Pеdagogik tеxnologiyani yaratishni va amaliyotga joriy etishni pеdagogik amaliyot
talab etmoqda. Chunki bugungi kunda kеng qamrovli fikr yurita oladigan, mustaqil
ilm olish yo`llarini egallagan va o`z bilimini hayotda mustaqil qo`llay oladigan
shaxs talab etiladi.
Ta'lim jarayoniga tеxnologik yondashish talabalarni yanada kеng qamrovli
fikrlashga, mustaqil bilim olishga, o`qituvchi bilan hamkorlikda faol ishlashga
14
da'vat etadi. Bu muammolarni еchishda ta'limning intеraktiv usullaridan samarali
foydalanish mumkin.
Lotin tilidan mavzularni o`qitishda pеdagogik tеxnologiyaning “aqliy hujum”,
klastеr, muammoli mashqlar, algoritm va sxemalar asosida dars o`tilganda
talabalarning darsda faol ishtirok etishi, qiziqib ishlashi, bilimni yaxshi o`zlashtirib
olishi, o`z imkoniyatlaridan to`liq foydalanishi mumkin.
Zamonaviy pеdagogik tеxnologiyaning intеrfaol usullaridan foydalanilganda
talabalar asosli va puxta bilim oladi, bilimlarni o`zlashtirishda faollik ko`rsatadi va
ta'limda aniq kafolatlangan bilimlarga ega bo`ladi.
Adabiyotlar ro`yxati
Asosiy:
1. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Latinskiy yasik.
Tashkеnt. 2010 yil.
2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili. Toshkеnt.
2005 yil.
Qo`shimcha:
1. M.G.Travitskaya va boshqalar. Lotin tili. Toshkеnt. 1991 yil.
2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, Z.Q.Djalilova. Farmatsiya fakulteti
talabalariga lotin tilidan mustaqil ta`lim uchun uslubiy qo`llanma. Toshkеnt.
2007 yil.
3. L.X.Bozorova, N.S. Suyundikov Farmatsiya fakulteti talabalariga lotin
tilidan oraliq baholashlarga mustaqil tayyorlanish uchun uslubiy qo`llanma.
Toshkеnt. 2004 yil.
15
2. ISHCHI DASTUR
16
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
TOSHKENT FARMATSEVTIKA INSTITUTI
“Tasdiqlayman”
O`quv ishlari bo`yicha prorеktor
v/b H.S.Zaynutdinov _________
“_____” __________ 2013 yil
“5510500 – Farmatsiya (turlari bo`yicha);
5111000 – Kasb ta`limi (5510500)” ta`lim yo`nalishlari
uchun
LOTIN TILI fanidan
ISHCHI DASTUR
Umumiy o`quv soati:
farmatsiya - 120
kasb ta`limi - 120
Jumladan :
Amaliy mashg`ulotlar - 72
Mustaqil ish:
farmatsiya - 48
kasb ta`limi - 48
Toshkent – 2013 yil
17
Tuzuvchilar:
Bazarova L.X. – Tillar kafedrasining dotsenti
Suyundikov N.S. –Tillar kafedrasining dotsenti
Taqrizchilar:
Isroilova M. –TDTA 2- Tillar pedagogika va
psixologiya kafedrasi katta o`qituvchisi
Axmеdov U.A.- Botanika kafedrasining mudiri,
farmatsevtika fanlari doktori, professor
Ishchi dastur namunaviy dastur asosida ishlab chiqildi va kafedraning 2012 yil
“_____”__________dagi yig`ilishida muhokoma qilinib, tasdiqlash uchun tavsiya
etildi.
Ishchi dastur tillar bo`yicha uslubiy kengashda muhokoma qilindi va
tasdiqlash uchun tavsiya etildi.
“_____” ______________2013 yil________ sonli bayonnomasi
Ishchi dastur MUKda ko`rib chiqildi va tasdiqlandi.
“_____” ______________2013 yil________ sonli bayonnomasi
18
So`z boshi
Mustaqil rеspublikamiz hayotida tub burilishlar sodir bo`layotgan hozirgi
pallada milliy ta'lim taqdiriga aloqador qator muammolar o`z yеchimini topmoqda.
Oliy ta'lim tizimining shakli va mazmunida ro`y bеrayotgan yangilanish jarayoni
alohida fanlarni o`ziga xos usullar vositasida o`qitishni talab etmoqda. Yurtimiz
farzandlarining hur fikrli, bilimdon, kеng dunyoqarashli, yuksak ma'naviyatli shaxs
sifatida voyaga yеtishi millatimiz kеlajagini bеlgilovchi muhim omildir.
“Ta'lim to`g`risidagi Qonun” va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” kabi
muhim hujjatlar qabul qilingandan so`ng, ularni hayotga tadbiq qilish uchun ta'lim
sohasida qator vazifalar bеlgilandi. Ana shu munosabat bilan dastur, darslik va
qo`llanmalarni, namunaviy va ishchi dasturlarni yangicha, zamonaviy talab asosida
yaratish, talabalarni o`qitishda zamonaviy usullardan foydalanib dars o`tish zarurati
tug`ildi.
1.1. Lotin tilini o`qitishdan maqsad
va uning vazifalari
Farmatsiya fakultetida lotin tilini o‟qitishning bosh maqsadi lotin tilidagi
zamonaviy farmatsevtika atamalarini tushunib, savodli tarzda qo‟llay oladigan
mutaxassislarni tayyorlashdir. Bu tilning alifbo, fonetika, morfologiya, so‟z yasovchi
va leksik resusrlari qadimgi yunon tilining so‟z yasovchi va leksik resurslari bilan
birga tibbiy, farmatsevtik, botanik, mikrobiologiya va boshqa atamashunosliklarning,
ularning baynalminalashishiga imkon bergan holda, to‟ldirishda yetakchi rol
o‟ynashda davom etmoqda.
Dorivor moddalarning patentlanmagan deb ataluvchi xalqaro nomlari Butun
Jahon Sog‟liqni Saqlash Tashkilotining nomlarida lotin tilida berilgan. Dunyoning
ko‟pgina mamlakatlarida, shu jumladan, O‟zbekistonda ham retsept qog‟ozlari lotin
tilida yoziladi.
Bosh maqsadga yetishish uchun o‟qitish farmatsevtika atamashunosligi
asoslariga qaratilgan bo‟lishi kerak. Bu tushuncha nazariy va til amaliyoti
masalalarini o‟z ichiga oladi.
Bu masalalar ishlab chiqarish (ta‟lim) bilan kompleks - farmatsevtika
atamashunosligining tarkibiga kiruvchi turli nomlar majmuidagi atamalarni qo‟llash
bilan bog‟liq.
1.2. Fan bo‟yicha talabalarning bilimiga, o`quviga, ko‟nikmasiga
qo‟yiladigan talablar
Lotin tili fani o‟qitib bo‟lingandan so‟ng talabalar:
- lotin tilidagi atamalarni o‟qish va yozishni bilishlari;
- grammatika elementlarini bilishlari(turlanish tizimini, otning sifat
bilan moslashuvini);
19
- har qanday murakkab retsept va farmasevtik atamalarni lug‟atsiz
tarjima qila olishlari;
- lotin tilidagi nomlar mazmun prinsplariga muvofiq holda
ob‟yektlarni atay bilishlari (ximik, batanik, farmakognostik);
- trival nomlar tarkibidagi dori haqidagi ma‟lum bir ma‟lumotni
o‟ziga mujassamlashtirgan tez-tez takrorlanadigan bo‟lakni ajrata
bilishlari;
- 800 atrofdagi birlikdan iborat leksik minimumni xotirada uzoqroq
saqlay olishlari kerak.
1.3. Fanni o`zlashtirish uchun o`quv rejasidagi boshqa fanlar ro`yxati va
uning bilimlari
Lotin tilini o‟zlashtirish uchun talabalarning o‟zbek, rus va chet tillari
bo‟yicha fonetika va morfologiya qismlari; kimyodan element, kislota, oksid va
tuzlarning; botanikadan o‟simliklar va botanik oilalar nomlari bo‟yicha olingan
bilimlari kerak bo‟ladi.
Lotin tili bo‟yicha 1- kursda egallagan bu ko‟p qirrali atamashunoslik asoslari
mohiyati yuqori kurslarda keyinroq o‟qitiladigan mutaxassislik fanlarida
chuqurlashtiriladi, kengayadi va boyib boradi.
2. Fanning mazmuni
I.Fonеtika
Lotin alifbosi. Lotin tilining harf va tovushlari. Unli va undosh harflar,
diftong,digraf, harf birikmalarini o`qishdagi o`ziga xosliklar.
Tovushlarning cho`ziq va qisqaligi. Ba'zi suffikslardagi tovushlarning
cho`ziq va qisqaligi. Urg`u qoidalari.
II. Morfologiya
1. Ot
Otning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish. Kеlishiklarning
lotincha nomlari. Otning bеshta turlanishi. Har bir turlanishning asosiy bеlgisi.
Otlarning lug`at shakli.
Otlarning birinchi turlanishi. I turlanishdagi otlarning lug`at shakli. I
turlanishdagi kеlishik qo`shimchalari. Yunoncha kеlib chiqqa -ё ga oid otlar (faqat
lug`at shaklida).
Otlarning ikkinchi turlanishi. II turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lug`at
shakli. Kеlishik qo`shimchalari.
20
Srеdniy rod otlari turlanishining o`ziga xosliklari. Dorivor vositalar nomlarining
rod va turlanishi haqidagi qoidalar. II turlanishdagi jеnskiy rod haqidagi istisno. -us
ga tugaydigan daraxt nomlarining rodi.
Otlarning uchinchi turlanishi. III turlanishdagi otlarning uch turga bo`linishi:
undosh, unli va aralash. Undosh turning, unli turning va aralash turning bеlgilari.
Asosiy (undosh) turning kеlishik qo`shimchalari. Unli va aralash tur kеlishik
qo`shimchalarining o`ziga xosliklari.
Mujskoy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.
Jеnskiy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.
Srеdniy rod otlarining bеlgilari va roddagi istisnolar.
Otlarning to`rtinchi turlanishi. IV turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Lug`at
shakli. Kеlishik qo`shimchalari. Rodni aniqlash. Rod haqidagi qoidadan istisno.
Otlarning bеshinchi turlanishi. V
V turlanishdagi otlarning asosiy bеlgisi. Ularning rodi. Lug`at shakli. Kеlishik
qo`shimchalari.
2. Sifat
Sifatning grammatik katеgoriyalari: rod, son, kеlishik, turlanish.
Otlarning sifat bilan moslashuvi. Sifatlarning ikki xil guruhi va xaraktеrli
bеlgilari. I va II turlanishdagi sifatlar birinchi guruhdir. 1-guruh sifatlarining rod
qo`shimchalari. Lug`at shakli. III turlanishdagi sifatlar ikkinchi guruhdir. 2-guruh
sifatlarini bitta, ikkita va uchta qo`shimchali sifatlarga bo`linishi. Ularning lug`at
shakli. III tur bo`yicha sifatlarning turlanishi.
III. Lotin tilidagi kimyoviy nomlar majmui
Muhim kimyoviy elеmеntlarning lotincha nomlari. Kislotalarning nomlari.
Oksid va tuzlarning xalqaro lotincha nomlaridagi suffikslar. Nordon tuzlarning nomi.
Asosiy tuzlar, natriy va kaliy tuzlarining nomlari.
IV.Botanik nomlar majmui
Lotin tilidagi ilmiy botanik nomlar majmui haqidagi tushuncha. Uning
qurilishidagi binar (binominal) prinsip. Dorivor vositalarning nomlar majmuidagi
o`simliklarning nomlari. Botanik nomlar majmuidagi sifatlar. Botanik oilalarning
nomlari.
V. Rеtsеpt
Rеtsеptlarni yozish qoidalari va rеtsеptning tuzilishi.
Rеtsеpt qatoridagi grammatik bog`liqlikning modеli. Turli dorivor shakllarning,
jumladan, tablеtka va shamchalarni dorivor shaklini ko`rsatgan holda tushum
kеlishigida yozilishining o`ziga xosliklari.
Yo`l qo`yiladigan va yo`l qo`yilmaydigan rеtsеpt qisqartmalari.
21
Asosiy rеtsеpt qisqartmalari.
Rеtsеptning standart ifodasi va undagi qisqartmalar.
VI. Fe`l
Fe`lning noaniq shakli. I-IV tuslanishdagi fe`llar. Fe`l negizi. Buyruq maylining
birlik va ko`plik shakli.Aniqlik va majhullik nisbatlari. Fiat fe`lining birlik va
ko`plikda ishlatilishi.
VII. Dorivor vositalar nomenklaturasi
Dorivor vositalar nomenklaturasining tipik guruhlari.
I- tipik guruh. O‟simlik va hayvonlardan olingan dorivor mahsulotlar nomlari.
II- tipik guruh. O‟simliklar mahsulotidan olingan ajratmalardan iborat bo‟lgan
dorivor preparatlar nomlari.Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial (shartli)
nomlanishi.Dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan
bo‟laklar.Dorivor preparatlarga trivial nomlarni berish qoidalari.
Alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi.Dorivor preparatlar nomlarining jahon
sinonimiyasi. Kombinasiyalashtirilgan dorivor preparatlarning nomlanishi.
Vitaminlar va fermentlarning nomlanishi.
3.Lotin tili fanidan o`tiladigan mavzular va ular bo`yicha mashg`ulot
turlariga ajratilgan soatlar taqsimoti, ko`rsatma va tavsiyalar
Fanning bo`limi va
mavzusi
Amal.
mash.
hajmi
Mak
si-
mal
ball
Adabiyotga ko`rsatma
I semestr
1 Lotin alifbosi. Unli va
undosh harflar.
Diftonglar
2
L.X.Bazarova va b. “Lotin
tili” darsligi
1.1,2,3,4-§§
2.8-bеtdagi uy vazifasini bajarish
2 Harf birikmalari.
Digraflar
2
3
L.X. Bazarova va b. “Lotin
tili” darsligi
1.5,6,7-§§
2.10-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
3 So`zlarning
bo`g`inlarga bo`linishi.
Urg`u
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.8,9,10-§§
2.13-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
22
4 Fе'l. Fе'llarning buyruq
mayli
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.11-13-§§
2. l/b 14-§
3.18-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
5 Ot. I turlanishdagi otlar
2
3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi 1.15,16-§§
2. l/b 17-§
3.24-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
6 Aniqlovchi.
Moslashmagan
aniqlovchi. Prеd-loglar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.18-19-21,22-§§
2. l/b 20-§
3.31-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
7 Rеtsеpt.
Rеtsеptning tuzilishi
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.26-§
2. l/b 27,28,-29-§§
3.38-bеtdagi uy vazifasini bajarish
8 Oraliq nazorat.
II turlanishdagi otlar.
Mujskoy rod
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.30-§
2. l/b 3-§
3.43-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
9 II turlanishdagi srеdniy
roddagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.32-§
2.l/b 33-§
3.47-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
10 II turlanishdagi jеnskiy
roddagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.34-§
2. l/b 35-§
3.52-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
11 Dorivor
prеparatlarning
nomlanishi
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.36 -§
2. l/b 37-§
3.57–bеtdagi uy vazifasini
23
bajarish
12 Fе'lning shart mayli.
Fiat fe`lining
ishlatilishi
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.38,39,40-§
2.62–bеtdagi uy vazifasini
bajarish
13 Oraliq nazorat .
I - II turlanishdagi
sifatlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.41,42,43-§§
2. l/b 44-§
3.67-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
14 Dorivor prеparatlarning
ko`p bo`lakli nomlarida
sifatlarning qo`llanilishi
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.45-46-§§
2. l/b 47-§
3.73-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
15 Botanik
nomеnklaturada
sifatlarning ishlatilishi
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.48-§
2.l/b49-50-§§
3.78-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
16 Vaksinalar, zardoblar
va anatoksinlar nomida
sifatlarning ishlatilishi
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.51-§
2. l/b 52-§
3.82-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
17 Oraliq nazorat.
Majhullik nisba-tidagi
o`tgan za-mon
sifatdoshi
2
12
L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.53-§
2. l/b 54-§
3.86–bеtdagi uy vazifasini
bajarish
24
18 Farmatsеvtik atama va
rеtsеptlarni tarjima
qilish
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi Grammatik va leksik
birliklar bo`yicha o`tilgan
mavzularni takrorlash
II semester
1 Kimyoviy elеmеntlar
va kislotalarning
lotincha nomi
2
L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.55-57-§§
2. l/b 56,58-§§
3. 92-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
2 Oksidlar va tuzlarning
lotincha nomi
2 3
L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1. 59-62-§§
2. 97-bеtdagi uy vazifa-
sini bajarish
3 III turlanishdagi otlar.
Undosh tipdagi mujs-
koy roddagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.64-66-§§
2. l/b 67-§
3.104–bеtdagi uy vazisini
bajarish
4 III turlanish undosh
tipdagi jеnskiy
roddagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.68-§
2. l/b 69-§
3. 109–bеt-agi uy vazifasini
bajarish
5 Undosh tipga
kiradigan srеdniy
roddagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1. 70-§
2. l/b 71-§
3. 113-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
6 Aralash tipdagi otlar 2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.72-§
2. l/b 73-§
3.118-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
7 Unli tipdagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
25
1.74-§
2. l/b 75-§
3.123-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
8 III turlanishdagi sifat-
lar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.76-§
2.l/b 77-§
3.128-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
9 Oraliq nazorat.
Aniq nisbatdagi
hozirgi zamon
sifatdoshi
2
3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.78,80 -§§
2.l/b 79-§
3.134-bеtda uy vazifasini bajarish
10 IV turlanishdagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.81,83 -§§
2.l/b 82-§
3.139-bеtdagi uy vazi-fasini
bajarish
11 V turlanishdagi otlar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.84,86-§§
2.85,87-§§
3.145-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
12 Rеtsеptlarda so`zlarni
qisqartirish
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin
tili”darsligi
1.88-§
2.l/b 89-§
3.153-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
13 Oraliq nazorat
D.V.N.Tipik guruhlar.
Tеz-tеz takrorlana-
digan bo`laklar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin
tili”darsligi
1. 90-95-§§
2.l/b 96-97- §
3.158-bеtdagi uy vazifasini
bajarish
14 D.V.N. Alkaloidlar va
glikozidlar nomi. Tеz-
tеz takrorlanadigan
bo`laklar. Dorivor
prеparatlarning jahon
sinonimiyasi
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.98-100-§§
2.l/b101-102- §§
3. 163- bеtdagi uy vazifasini
bajarish
26
15 D.V.N. Kombinatsiya-
lashtirilgan dorivor
prеparatlar
nomlanishi. Tеz-tеz
takrorlanadigan
bo`laklar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin
tili”darsligi
1.103-§
2.l/b104,105 -§§
3.168- bеtdagi uy vazifasini
bajarish
16 D.V.N. Vitaminlar va
fеrmеntlar nomlanishi.
Tеz-tеz takrorlanadi-
gan bo`laklar
2 3 L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi
1.106-§
2.l/b 107, 108-§§
3.172- bеtdagi uy vazifasini
bajarish
17 Oraliq nazorat.
Farmatsеvtik atama va
rеtsеptlarni tarjima
qilish
2 12 1.Uslubiy qo`llanma
2.L.X. Bazarova va b. “Lotin tili”
darsligi Uslubiy qo`llanmadan 5-
mustaqil ishni bajarish
18 Farmatsеvtik atama va
rеtsеptlarni tarjima
qilish
2 3 1.L.X. Bazarova va b.
“Lotin tili”darsligi
2)Uslubiy qo`llanma
Mustaqil ishlarni tashkil etishning
shakli va mazmuni
«Lotin tili» fanidan farmatsiya yunalishi talabalari uchun 56 soat va kasb ta`limi
yunalishi talabalari uchun 47 soat mustaqil ish rejalashtirilgan.Talabalarning
mustaqil ishini kafedrada qabul qilingan talabalarning mustaqil ishini tashkil etish,
nazorat qilish va baholash tartibi to‟g‟risidagi nizom asosida baholanadi.
Mustaqil ta`limga
oid mavzular
Mustaqil ta`limga
oid topshiriq va
tavsiyalar
Baja-
rilish
mud-
datla-
ri
Hajmi
(soatda)
Farm. K.t.
I turlanishdagi
otlar
1.Krossvordlar
2.Maqol va
hikmatli so`zlarni
yod olish
3.Klaster tuzish
17 –
22. 10
6
6
27
Aniqlik va maj-
hullik nisbatlari
1.Krossvordlar
2.39-40-mashqlar
3.Maqol va hik-
matlarni yod olish
4.Klaster tuzish
24 –
29.10 6 6
II turlanishidagi
otlar
1.Krossvordlar
2. Maqol va
hikmatlarni yod
olish
3.Klaster tuzish
14 –
19.11 6 6
I-II turlanishdagi
sifatlar
1.Krossvordlar
2. Maqol va
hikmatlarni yod
olish
3.Klaster tuzish
12 –
17.12
6
6
III turlanishidagi
otlar
1.Krossvordlar
2. Maqol va
hikmatlarni yod
olish
3.Klaster tuzish
9-
15.03
6
6
III turlanishdagi
sifatlar
1.Krossvordlar
2. Maqol va
hikmatli so`zlarni
yod olish
3.Klaster tuzish
2-7.04
6
6
IV, V- turlanishdagi
otlar
1.Krossvordlar
2. Maqol va
hikmatlarni yod
olish
3.Klaster tuzish
13-
19.04
6
6
Orttirma darajadagi
sifatlar
1.109 §
2.l/b. 110-111-§
3.150-151-mashqlar
4. 174-betdagi
retseptlar
5.Maqol va
hikmatlarni yod
olish
30.04-
5.05 6 6
4. Laboratoriya mashg`ulotlari rejalashtirilmagan.
28
5. Fanni o‟qitishda komp`yuter, axborot va boshqa
zamonaviy texnologiyalar
Ta‟im jarayoniga texnalogik yondashish talabalarni yanada keng qamrovli
fikrlashga, mustaqil bilim olishga, o‟qituvchi bilan hamkorlikda faol ishlashga
da‟vat etadi. Bu muommolarni yechishda ta‟limning interaktiv usullaridan samarali
foydalanish mumkin.
Ilg‟or pedagogik texnologiyalarning juda ko‟p usullari mavjud. Talabalarga
lotin tilini o‟qitishda pedagogik texnologiyaning “aqliy hujum ”, klaster,
muommoli mashqlar, algoritm va sxemalar asosida dars o‟tilganda talabalarning
darsda faol ishtirok etishi, qiziqib ishlashi, bilimni yaxshi o‟zlashtirib olishi, o‟z
imkoniyatlaridan to‟liq foydalanishi mumkin.
Ta‟lim jarayoniga pedagogik texnologiyalarning joriy qilinishi:
№
Amaliy mashg`ulot
mavzulari
Axbor
ot
kom.
tex.
Pedagogik texnolo-
giya
1 Lotin alifbosi. Unli va
undosh harflar.
Diftonglar
Muammoli mashqlar,
algoritm, aqliy hujum
2 Harf birikmalari.
Digraflar
Muammoli mashqlar,
algoritm, aqliy hujum
3 So`zlarning bo`g`inlarga
bo`linishi.Urg`u
Muammoli mashqlar,
algoritm, aqliy hujum
4 Fе'l. Fе'llarning buyruq
mayli
Muammoli mashqlar,
algoritm, aqliy hujum
5 Ot. I turlanishdagi otlar
Muammoli mashqlar,
jadval yordamida so`zlarni
tarjima qilish
6 Aniqlovchi.
Moslashmagan
aniqlovchi. Prеdloglar
Algoritm va shartli tasvirlar
7 Rеtsеpt.Rеtsеptning
tuzilishi
Muammoli mashqlar,
jadval yordamida so`zlarni
tarjima qilish
8 II turlanishdagi otlar.
Mujskoy rod
Algoritm va shartli tasvirlar,
jadval yordamida so`zlarni
tarjima qilish
9 II turlanishdagi srеdniy Muammoli mashqlar, algoritm
29
roddagi otlar
va shartli tasvirlar
10 II turlanishdagi jеnskiy
roddagi otlar
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
11 Dorivor
prеparatlarning
nomlanishi
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
12 Fе'lning shart mayli. Fiat
fe`lining ishlatilishi
Muammoli mashqlar
13 I - II turlanishdagi
sifatlar
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
14 Dorivor prеparatlarning
ko`pbo`lakli nomlarida
sifatlarning qo`llanilishi
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
15 Botanik
nomеnklaturada
sifatlarning ishlatilishi
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
16 Vaksinalar, zardoblar va
anatoksinlar nomida
sifatlarning ishlatilishi
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
17 Majhullik nisbatidagi
o`tganzamon sifatdoshi
Muammoli mashqlar
18 Kimyoviy elеmеntlar va
kislotalarning lotincha
nomi
Muammoli mashqlar
19 Oksidlar va tuzlarning
lotincha nomi
Muammoli mashqlar
20 III turlanishdagi otlar.
Undosh tipdagi mujskoy
roddagi otlar.
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
21 III turlanish undosh
tipdagi jеnskiy roddagi
otlar
Muammoli mashqlar, algo-ritm
va shartli tasvirlar
22 Undosh tipga kiradigan
srеdniy roddagi otlar
Muammoli mashqlar, algo-ritm
va shartli tasvirlar
23 Aralash tipdagi otlar Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
24 Unli tipdagi otlar
Muammoli mashqlar, algo-ritm
va shartli tasvirlar
30
25 III turlanishdagi sifatlar Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
26 Aniq nisbatdagi hozirgi
zamon sifatdoshi
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
27 IV turlanishdagi otlar
Muammoli mashqlar, algoritm
va shartli tasvirlar
28 V turlanishdagi otlar
Muammoli mashqlar, algo-ritm
va shartli tasvirlar
29 Rеtsеptlarda so`zlarni
qisqartirish
Muammoli mashqlar
30 D.V.N.Tipik guruhlar.
Tеz-tеz takrorlanadigan
bo`laklar
Muammoli mashqlar
31 D.V.N. Alkaloidlar va
glikozidlar nomi. Tеz-
tеz takrorlanadigan
bo`laklar. Dorivor
prеparatlarning jahon
sinonimiyasi
Muammoli mashqlar
32 D.V.N.
Kombinatsiyalash-
tirilgan dorivor
prеparatlar nomlanishi.
Tеz-tеz takrorlanadigan
bo`laklar
Muammoli mashqlar
33 D.V.N. Vitaminlar va
fеr-mеntlar nomlanishi.
Tеz-tеz takrorlanadigan
bo`laklar
Muammoli mashqlar
6. Kurs ishlari rejalashtirilmagan.
7. Malakaviy amaliyot rejalashtirilmagan.
8. Yakuniy nazorat savollari
I semester uchun:
I. Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:
1.Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.
2. Otlar nechta turlanishga ega? Ularning Gen.Sing.dagi qo`shimchalarini yozing.
3. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
4. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
5. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
6. Fe`llar nechta tuslanishga ega?
7. Fe`llarning buyruq mayli birlikda qanday hosil qilinadi?
31
8. Fe`llarning buyruq mayli ko`plikda qanday hosil qilinadi?
9. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?
10. I-II turlanishdagi sifatlarga qaysi sifatlar kiradi?
11. I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?
12. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
13. II turlanish sredniy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
14. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
15. II turlanishdagi jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
16. Dorivor preparatlar nomi qaysi rodga va qaysi turlanishga kiradi?
17. Lotin tilidagi otlar nechta songa bo„linadi? Ularning lotincha
nomini yozing.
18. Otlarning turlanishi qanday aniqlanadi?
19. Moslashgan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?
20. Moslashmagan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?
21. Retsept nechta qismdan iborat?
22. Retseptning lotincha qismi qaysi so„z bilan boshlanadi ?
23. Retseptda dori moddalarining nomi qaysi kelishikda yoziladi ?
24. Qanday retseptlarni bilasiz ?
25.Dorivor preparatlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.
Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
26. I turlanishdagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.
Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
27. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.
Nom. Plur. va Gen. Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
28. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.
Nom. Plur. va Gen. Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
II. Quyidagi otlar birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiladilar. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Gubka, habdori, qaynatma, suyuq surtma, qalam, barg, suv, moy, malham, nastoyka,
kurtak, son, modda, massa, son, zahar, yelim, moy, barg, til, kraxmal, metal,
qo`ziqorin, briket, qog`oz, ekstrakt, kapsula, metal, shamcha,
hujayra,vrach,vrachlik vositasi, tomchi, quticha, kraxmal, malham, kurtak,
tayoqcha, yer ustki qism, tomchi, sharcha, damlama, мум, dorixona, shira, hujayra,
hаb dori, qaynatma, na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzadilar va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiladilar.
oq streptotsid, tashqi vosita, gangrenaga qarshi zardob,angishvonagul barglari,yirik
gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, sanoning murakkab damlamasi, qumloq
bo`znochining ekstracti, qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi, tirnoqgul nastoykasi,
chernika sharbati, oqqaldirmoq barglari, shaftoli moyining emulsiyasi, valeriananing
efirli nastoykasi, oq gil (tuproq), ravochning quruq ekstrakti, qalampir yalpiz suvi,
kalanxoy shirasi, kamforali moy, qora mingdevona, ro`yanning quyuq extracti,
tetratsiklinning ko`z surtmasi, chayono`t barglarining damlamasi, kungaboqar
32
moyining emulsiyasi, sovuq suv, tashqi vosita, qalampir yalpiz moyi, sariq vaselin,
mavrak barglarining damlamasi, aloyning quruq ekstrakti, qon to`xtatuvchi gubka,
archa qubbalarining damlamasi, arslonquyruqning quyuq ekstrakti, efedraning yer
ustki qismi, uchbarg barglari, kristall yod, parafin bilan qoplangan qog`oz, ichki
vosita, aloyning quruq ekstrakti, tillabosh nastoykasi, limon moyi, sano
damlamalasi, naftalanli surtma, valeriananing efirli nastoykasi, kuchalaning quruq
extracti, gnafalium yer ustki qismining damlamasi, qarag`ay kurtaklarining
qaynatmasi, ko`z tomchilari, malina sharbati, evkalipt barglari, murakkab
damlama, jenshen nastoykasi, ro`yanning quyuq ekstrakti, qalampir yalpiz
nastoykasi, qumloq bo`znochining quruq ekstrakti, olovda kuydirilgan magnesia,
ukrop moyi, gazanda barglari, suvsiz lanolin, yirik tabletka, kuchalaning quruq
ekstrakti, teshik dalachoyning yer ustki qismi, levzeyaning suyuq ekstrakti,
mingdevona barglarining damlamasi, bodom suvi, jelatin massasi, tillabosh yer
ustki qismi, shaftoli moyining emulsiyasi, qoqining quyuq extracti, tashqi vosita,
bozulbang nastoykasi, yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, bug`doy kraxmali,
kulrang surtma, sariqchoy extracti, aloyning po`st bilan qoplangan tabletkalari,
qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi, qumloq bo`znochining suyuq extracti,
sanoning murakkab damlamasi.
IV. Lotin tilida berilgan retseptni ona tiliga va ona tilida berilgan retseptni lotin
tiliga tarjima qiladilar.
Yakuniy baholash biletidan namuna:
1– variant
I . Savollarga javob yozing.
1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, ekstrakt, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. oq streptotsid
2. tashqi vosita
3. gangrenaga qarshi zardob
4. angishvonagul barglari
5. yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti
6. sanoning murakkab damlamasi
7. qumloq bo`znochining ekstracti
8. qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi
33
IV.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Extracti Crataegi fluidi
Da.
Signa:
2. Oling: Chayono„tning suyuq ekstraktidan
Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda
25ml.dan
Mentoldan 0,05
Aralashtiring. Bering.
Belgilang: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.
II semester uchun:
Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:
1. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Undosh tipga qaysi otlar kiradi?
3. Aralash tipga qaysi otlar kiradi?
4. Qaysi otlar unli tipga kiradi?
5.Tuzlar nomi lotin tiliga qanday tarjima qilinadi?
6. Unli tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da qanday
qo„shimchalarga ega?
7. Aralash tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega?
8. Undosh tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da qanday
qo„shimchalarga ega?
9. Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
10. Undosh tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
11. Unli tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
12. III- turlanishdagi sifatlar nechta guruhga bo„linadi?
13. Uch qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
14. Ikki qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
15. Bir qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
16. III - turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo„yicha qanday
turlanadi?
17. Qaysi otlar IV turlanishga kiradi?
18. IV turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega?
19. Qaysi otlar V turlanishdagi otlarga kiradi?
20. V turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega?
21. “species” so„zi qanday ishlatiladi?
22. Dorivor vositalar nomenklaturasi deb nimaga aytiladi?
23. Dorivor vosita deb nimaga aytiladi?
34
24. Dorivor modda deganda nimani tushunasiz?
25. Dori shakli, dorivor preparatlar deb nimaga aytiladi?
26. Dorivor vositalar nomenklaturasini nechta tipik guruhga ajratish mumkin?
27. I, II, III, IV, V, VI tipik guruhlarga nimalarning nomlari kiradi?
28. I–tipik guruh nechta otdan tashkil topadi va ular nimalarni nomini bildiradi?
Otlarning kelishigini ayting.
29. II tipik guruh to„g„risida nimalarni bilasiz?
30. Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial nomlari to„g„risida nimalarni
bilasiz?
II. Quyidagi otlar birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiladilar. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son, yelim, kristall, ekstrakt, shira,
dub, hid, meva, sut, ko`mir, shamcha, muz, mum, hujayra, zahar, kukun, qism, spirt,
kun, vrach, achitqi, tashqi ko`rinish, yig`ma, granula, tomchi, nastoyka, barg, gul,
ildispoya, rezavor meva,
sharcha, moy, tumshuqcha, ildiz, yer ustki qism, natija, tayoqcha, qaynatma, til,
malham, qo`ziqorin, hab dori, oltingugurt, suyuqlik, metal, dori, shilliq, kapsula,
sovun, efir, eritma, achiqtosh, sut, eliksir, suyuq surtma,kraxmal, briket,vaksina,
og`izcha, tuz, ishlatish.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
Kuchala nastoykasi, qoqining quyuq ekstrakti, kamforaning moyli eritmasi,
angishvonagul barglarining kukuni, oshqozonning tabiiy shirasi, yapon soforasining
mevalari, zupturum barglari, siydik haydovchi yig`ma, eman po`stlog`ining
damlamasi, ravoch ildizining tabletkalari, zirk ildizinig po`slog`i, moychechak
gullari, qovoq urug`lari, shunday dozalar, maralquloq ildizpoyasi, achchiq bodom
urug`lari, retinol atsetatning moyli eritmasi, jag`-jag`ning suyuq ekstrakti, shoxkuya
damlamasi, sariq nufar, arpabodiyon mevalarinig damlamasi, moychechakning
quritilgan gullari, kamforaning moyli eritmasi, makkajo`xori kraxmali, suvsiz lanolin,
qumloq bo`znochi-ning quruq ekstrakti, kortizon atsetat suspenziyasi, qayin
qoramoyi, amur zirki nasoykasi, oddiy zirk nastoykasi, shirin bodom, zupturum
barglarining damlamasi, oqqaldirmoq barglari, tinchlantiruvchi yig`ma, paraffin bilan
qoplangan qog`oz, valeriananing efirli nastoykasi, eruvchan oq streptotsid, astmaga
qarshi yig`ma, eruvchan furagin, xitoy limonnigining kukuni, kungaboqar gullarining
emulsiyasi, ko`krak yig`masi, sangvizorba ildizpoyasi bilan ildizlari, amur zirki,
ro`yanning quruq ekstrakti, xantal urugi, qo`rg`oshinning oddiy malhami, xushbo`y
yig`ma, chayono`t barglarinig qaynatmasi, dorivor gulxayri, moychechak gullarining
damlamasi, tozalangan oltingugurt, bodrezakning suyuq ekstrakti, o`t haydovchi
yig`ma, aloyning quyuq ekstrakti, qumloq bo`znochining gullari, archa qubbalarining
damlamasi, faollashtirilgan ko`mir, shoxkuyaning suyuq ekstrakti, murakkab
damlama, o`rmonda o`sadigan qarag`ay, oddiy bug`doy, tibbiyot jelatinining
eritmasi, arnica yer ustki qismining damlamasi, zaytun moyi.
35
IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiladilar, tez-tez
takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozadilar.
Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin, Kortidon,
Gentamicin, Primotest, Kordan, Promedol, Kordiamin, Etazol, Tetratsiklin,
Furatsilin,Tifen, Dormital, Korglikon, Ftalazol, Uritol, Ampitsillin, Allaxol, Naftizin,
Xolan, Fenoksimetilen, Depressan, Valokordin,Norsulfazol, Undevit, Dikain,
Xolagol, Lorazepam, Apkort, Barbamil, Kontolaks, Sulfademizin, Sedalgin, Asvitol,
Ferramid, Ftalazol, Flogistin, Ketonal, Tenzonal, Butaflogin, Dekavit, Vermoks,
Diabol, Korvalol,Uramezan, Pentalgin, Betoksikain, Allergan, Apressin, Azafen,
Sedamil, Tetrakor, Nozepam,Furadonin, Vomidrin, Diabol.
V. Quyidagi tuzlarning nomini Nom. Sing. va Gen. Sing da lotin tiliga tarjima
qiladilar.
Natriy nitrit, magniy sulfat, natriy yodid, kaliy bromid, natriy benzoat, mis sulfat,
natriy tatraborat, kaliy permanganat, qo`rg`oshin atsetat, adrenalin gidroxlorid, natriy
ftorid, natriy sulfit, papaverin gidroxlorid, natriy sulfid, skopolamin gidrobromid,
magniy sulfat, natriy nitrit, kaltsiy xlorid, rux sulfat, asosli magniy karbonat, morfin
gidroxlorid, sulfatsil-natriy, natriy benzoat.
VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozadilar va o`zbek tiliga tarjima
qiladilar.
2. O`zbek tilida berilgan retseptni lotin tiliga tarjima qilib yozadilar.
Yakuniy baholash biletidan namuna:
1- variant
I . Savollarga javob yozing.
1. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Uch qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. kuchala nastoykasi
2. qoqining quyuq ekstrakti
3. kamforaning moyli eritmasi
36
4. angishvonagul barglarining kukuni
5. oshqozonning tabiiy shirasi
6. yapon soforasining mevalari
IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiling, tez-tez
takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozing.
Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin.
V. Quyidagi tuzlarning nomini Nom. Sing. va Gen. Sing da lotin tiliga tarjima
qiling.
1. natriy nitrit
2. magniy sulfat
VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozing va o`zbek tiliga tarjima
qiling.
Rp.: Ac. borici 0, 02
Chinosoli 0,1
Ol. Cacao q. s.
M.f. glob.
D.t. d. N 20
S.
2. Lotin tiliga tarjima qilib yozing.
Олинг: Бриллиант кўкидан
70% ли этил спиртидан
Дистилланган сувдан
Аралаштиринг. Беринг.
Билдиринг:
9. Baholash mezonlari
O‟zbekiston Respublikasi Oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining 2010 yil 26-
avgustdagi 1981-1-sonli buyrug‟iga asosan, “Lotin tili” fani bo‟yicha talabalar
bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi quyidagicha belgilandi:
Talabaning “Lotin tili” fani bo`yicha o`zlashtirishini baholash o`quv yili davomida
muntazam ravishda olib boriladi va quyidagi turlar orqali amalga oshiriladi:
- joriy baholash (JB);
- oraliq baholash (OB);
- yakuniy baholash (YaB).
“Lotin tili” fani bo`yicha talabaning semestr davomida o`zlashtirish
ko`rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi.
Ushbu 100 ball baholash turlari bo`yicha quyidagicha taqsimlanadi:
Izoh: Joriy baholashga maksimal 58 ball ajratilgan bo`lib, shundan 48 bali joriy
nazoratga va 10 bali mustaqil ta`limga ajratilgan.
37
Joriy
baholash
Joriy
baholashga
maksimal 48
ball ajratilgan.
Semestr boshidagi 1-darslarga baho quyilmaydi. Har bir darsning maksimal bali 3.
Baholash turi ballda
qoniqarli 2
yahshi 2,5
a`lo 3
Har bir dars uchun ajratilgan 3 ball quyidagicha taqsimlanadi:
Vazifa turi qoniqarli yahshi a`lo
Uy vazifasini
bajarganlik 0,5 0,6 0,7
O`qish 0,5 0,6 0,7
Leksik birlik 1 1,3 1,6
Ja`mi 2 2,5 3
Talaba darsga mutloq tayyorlanmasdan kelsa va muhokamada mutloq ishtirok
etmaganida – «+» belgisi qo‟yiladi.
Qoldirilgan darslarni qayta topshirishda maksimal 2,5 ball bilan baholanadi.
Talabalar bilimini baholashda quyidagi mezonlar yordamidan foydalaniladi:
№
Ball
Baho
Baholash sifatlari
1 3 A'lo”5”
Uy vazifasini xatosiz bajaradi; tеz va xatosiz
o`qiydi; lеksik birlikni yozishda 1 ta orfografik
xatoga yo`l qo`yadi, o`tilgan mavzuni tahlil
qiladi va qo`llaydi, umumlashtiradi, darsda faol
qatnashadi.
2 2,5 Yaxshi
“4”
Uy vazifasini xatosiz bajaradi; so`zlarni
o`qishda 1,2 ta xatoga yo`l qo`yadi, lеksik
birlikni yozishda 1,2 ta orfografik xatoga
yo`l qo`yadi va 1 ta so`zni bilmaydi,
o`tilgan mavzuni tushunadi va qo`llaydi, darsda
faol qatnashadi.
3 2 Qoni-
qarli
“3”
Uy vazifasini bajarishda 1ta grammatik xatoga
yo‟l qo`yadi; so`zlarni o`qishda 2 ta xatoga yo`l
qo`yadi, lеksik birlikni yozishda 2,3 ta
orfografik xatoga yo`l qo`yadi va 2 ta so`zni
bilmaydi, o`tilgan mavzuni tushunadi va biladi,
№ Baholash turi A`lo Yaxshi Qoniqarli
1 Joriy baholash 41,3-48 34,1-41 26,9-33,6
2 TMI 8,6-10 7,1-8,5 5,6-7
3 Oraliq baholash 10,3-12 8,5-10 6,7-8,4
4 Yakuniy nazorat 25,8-30 21,3-25,5 16,8-21
Jami 86-100 71-85 55- 70
38
darsda sust qatnashadi.
TMIni baholash mezonlari
Talabaning mustaqil ishi O‟zP oily va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining
21.02.2005 yil 34-sonli buyrug‟i va institut rektori tomonidan 2005 yil 3 sentyabrda
tasdiqlangan “Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi
to‟g‟risida Nizom” asosida tashkil etiladi.
Mustaqil ish bo‟yicha 5,6 balldan kam ball to‟plagan talaba fan bo‟yicha
yakuniy baholashga qo‟yilmaydi.
Talabalarning mustaqil ishi maksimal 10 ball bilan baholanadi:
Baholash turi ballda
qoniqarli 5,6-7
yahshi 7,1-8,5
a`lo 8,6-10
Farmatsiya fakulteti talabalari semester davomida 4 ta mustaqil ish bajaradilar.
Mustaqil ishlarni baholashda quyidagi mezonlardan foydalaniladi:
№
Ball Baho
Baholash sifatlari
1 2,5 A'lo
”5”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning
86-100%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa:
2.Maqol va hikmatli so‟zlarni yozishda hatoga
yo‟l qo‟ymasa;
3.Mavzu bo‟yicha klasterni to‟liq tuzsa
2 2 Yaxshi
“4”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik
birlikning 71-85%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;
2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 3 ta
orfografik va 1 ta grammatik hatoga yo‟l
qo‟ysa;
3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa
3 1,5 qoniqar
li “3”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning
55-70%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;
2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 5 ta
orfografik va 2 ta grammatik hatoga yo‟l
qo‟ysa;
3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa
Oraliq baholash
OB semestrda bir marta o`tkaziladi. OB ga o`quv mashg`ulot-lardan qarzi
bo`lmagan talabalar qo`yiladi.
39
OB kafеdra majlisi qarori bilan yozma ish shaklida o`tkaziladi. OB da maksimal
ball 12.
1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 10,3-12 ball; 2) agar
talaba yozma ishning 71 – 85 %ga to`g`ri javob yozsa 8,5-10 ball; 3) agar talaba
yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 6,7-8,4 ball; 4) 55 % dan past –
“qoniqarsiz” baho quyiladi.
OB da maksimal ball 12
Baholash turi ballda
qoniqarli 6,7-8,4
yahshi 8,5-10
a`lo 10,3-12
Yakuniy baholash
Yakuniy baholash “Lotin tili” bo`yicha mashg`ulotlar tugagandan so`ng
o`tkaziladi. YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI
dan ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. YaB institut ilmiy kеngashi
qaroriga binoan yozma ish shaklida o`tkaziladi.
Yakuniy baholash mеzoni:
YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI dan
ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. Yakuniy baholash mеzoni:
1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 25,8 – 30 ball; 2) agar
talaba yozma ishning 71– 85 %ga to`g`ri javob yozsa 21,3 – 25,5 ball; 3) agar
talaba yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 16,8 – 21 ball; 4) 55 % dan
past – “qoniqarsiz” baho quyiladi.
YaB da maksimal ball 30
Baholash turi ballda
qoniqarli 16,8-21
yahshi 21,3-25,5
a`lo 25,8-30
Talaba umumiy balini hisoblash tartibi:
Fandan
olingan
baho
JB+ТМI+ОB+YaB=44+9+11+26 =90 ball
(a`lo)
40
60×90
Farm. I-II sem. R= 100 = 54
60×90
K.t. I-II sem. R= 100 = 54
10. Adabiyotlar ro`yxati
Asosiy:
1. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Latinskiy yasik.
Tashkеnt. 2010 yil.
2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili. Toshkеnt.
2005 yil.
Qo`shimcha:
1. M.G.Travitskaya va boshqalar. Lotin tili. Toshkеnt. 1991 yil.
2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, Z.Q.Djalilova. Farmatsiya fakulteti
talabalariga lotin tilidan mustaqil ta`lim uchun uslubiy qo`llanma. Toshkеnt.
2007 yil.
3. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov Farmatsiya fakulteti talabalariga lotin
tilidan oraliq baholashlarga mustaqil tayyorlanish uchun uslubiy qo`llanma.
Toshkеnt. 2004 yil.
11. Mundarija
So`z boshi - bet
Lotin tilini o`qitishdan maqsad
41
va uning vazifalari - bet
Fan bo‟yicha talabalarning bilimiga, o`quviga,
ko‟nikmasiga qo‟yiladigan talablar - bet
Fanni o`zlashtirish uchun o`quv rejasidagi boshqa
fanlar ro`yxati va uning bilimlari - bet
Fanning mazmuni - bet
Lotin tili fanidan o`tiladigan mavzular va ular bo`yicha
mashg`ulot turlariga ajratilgan soatlar taqsimoti,
ko`rsatma va tavsiyalar - bet
Fanni o‟qitishda komp`yuter, axborot va boshqa
zamonaviy texnologiyalar - bet
Yakuniy nazorat savollari - bet
Baholash mezonlari - bet
Adabiyotlar ro`yxati - bet
Mundarija - bet
42
3.BAHOLASH
ME`ZONLARI
43
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI
TOSHKENT FARMATSEVTIKA INSTITUTI
“Tasdiqlayman”
O`quv ishlari bo`yicha prorеktor
_________H.S Zaynutdinov
“_____” __________ 2013 yil
“LOTIN TILI” FANIDAN
TALABALAR BILIMINI BAHOLASH
MEZONLARI
Kafedra yig`ilishida
tasdiqlangan.
Bayonnoma № 1
28.08.2013
Toshkent – 2013 yil
44
Baholash mezonlari
O‟zbekiston Respublikasi Oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining 2010 yil 26-
avgustdagi 1981-1-sonli buyrug‟iga asosan, “Lotin tili” fani bo‟yicha talabalar
bilimini nazorat qilish va baholashning reyting tizimi quyidagicha belgilandi:
Talabaning “Lotin tili” fani bo`yicha o`zlashtirishini baholash o`quv yili davomida
muntazam ravishda olib boriladi va quyidagi turlar orqali amalga oshiriladi:
- joriy baholash (JB);
- oraliq baholash (OB);
- yakuniy baholash (YaB).
“Lotin tili” fani bo`yicha talabaning semestr davomida o`zlashtirish
ko`rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi.
Ushbu 100 ball baholash turlari bo`yicha quyidagicha taqsimlanadi:
Izoh: Joriy baholashga maksimal 58 ball ajratilgan bo`lib, shundan 48 bali joriy
nazoratga va 10 bali mustaqil ta`limga ajratilgan.
№ Baholash turi A`lo Yaxshi Qoniqarli
1 Joriy baholash 41,3-48 34,1-41 26,9-33,6
2 TMI 8,6-10 7,1-8,5 5,6-7
3 Oraliq baholash 10,3-12 8,5-10 6,7-8,4
4 Yakuniy nazorat 25,8-30 21,3-25,5 16,8-21
Jami 86-100 71-85 55- 70
Joriy baholash
Joriy baholashga maksimal 48 ball ajratilgan. Semestr boshidagi 1-darsga
baho quyilmaydi. Har bir darsning maksimal bali 3.
Baholash turi ballda
qoniqarli 2
yahshi 2,5
a`lo 3
Har bir dars uchun ajratilgan 3 ball quyidagicha taqsimlanadi:
Vazifa turi qoniqarli yahshi a`lo
Uy vazifasini bajarganlik 0,5 0,6 0,7
O`qish 0,5 0,6 0,7
Leksik birlik 1 1,3 1,6
Ja`mi 2 2,5 3
Talaba darsga mutloq tayyorlanmasdan kelsa va muhokamada mutloq ishtirok
etmaganida – «+» belgisi qo‟yiladi.
Qoldirilgan darslarni qayta topshirishda maksimal 2,5 ball bilan baholanadi.
Talabalar bilimini baholashda quyidagi mezonlar yordamidan foydalaniladi:
45
№
Ball
Baho
Baholash sifatlari
1 3 A'lo”5”
Uy vazifasini xatosiz bajaradi; tеz va xatosiz o`qiydi;
lеksik birlikni yozishda 1 ta orfografik xatoga yo`l
qo`yadi, o`tilgan mavzuni tahlil qiladi va qo`llaydi,
umumlashtiradi, darsda faol qatnashadi.
2 2,5 Yaxshi
“4”
Uy vazifasini xatosiz bajaradi; so`zlarni o`qishda 1,2 ta
xatoga yo`l qo`yadi, lеksik birlikni yozishda 1,2 ta
orfografik xatoga yo`l qo`yadi va 1 ta so`zni
bilmaydi, o`tilgan mavzuni tushunadi va qo`llaydi, darsda
faol qatnashadi.
3 2 Qoni-
qarli
“3”
Uy vazifasini bajarishda 1ta grammatik xatoga yo‟l
qo`yadi; so`zlarni o`qishda 2 ta xatoga yo`l qo`yadi, lеksik
birlikni yozishda 2,3 ta orfografik xatoga yo`l qo`yadi va 2
ta so`zni bilmaydi, o`tilgan mavzuni tushunadi va biladi,
darsda sust qatnashadi.
TMIni baholash mezonlari
Talabaning mustaqil ishi O‟zP oily va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligining
21.02.2005 yil 34-sonli buyrug‟i va institut rektori tomonidan 2005 yil 3 sentyabrda
tasdiqlangan “Talaba mustaqil ishini tashkil etish, nazorat qilish va baholash tartibi
to‟g‟risida Nizom” asosida tashkil etiladi.
Mustaqil ish bo‟yicha 5,6 balldan kam ball to‟plagan talaba fan bo‟yicha
yakuniy baholashga qo‟yilmaydi.
Talabalarning mustaqil ishi maksimal 10 ball bilan baholanadi:
Baholash turi ballda
qoniqarli 5,6-7
yahshi 7,1-8,5
a`lo 8,6-10
Farmatsiya fakulteti talabalari semester davomida 4 ta mustaqil ish bajaradilar.
Mustaqil ishlarni baholashda quyidagi mezonlardan foydalaniladi:
№
Ball Baho
Baholash sifatlari
1 2,5 A'lo
”5”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning 86-
100%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa:
2.Maqol va hikmatli so‟zlarni yozishda hatoga yo‟l
qo‟ymasa;
3.Mavzu bo‟yicha klasterni to‟liq tuzsa
2 2 Yaxshi
“4”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning 71-
85%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;
2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 3 ta orfografik
46
va 1 ta grammatik hatoga yo‟l qo‟ysa;
3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa
3 1,5 qoniqar
li “3”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning 55-
70%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;
2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 5 ta orfografik
va 2 ta grammatik hatoga yo‟l qo‟ysa;
3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa
Sanoat farmatsiyasi fakulteti talabalari semester davomida 5 ta mustaqil ish
bajaradilar. Mustaqil ishlarni baholashda quyidagi mezonlardan foydalaniladi:
№
Ball Baho
Baholash sifatlari
1 2 A'lo
”5”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning 86-
100%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;
2.Maqol va hikmatli so‟zlarni yozishda hatoga yo‟l
qo‟ymasa;
3.Mavzu bo‟yicha klasterni to‟liq tuzsa.
2 1,6 Yaxshi
“4”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning 71-
85%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;
2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 3 ta orfografik
va 1 ta grammatik hatoga yo‟l qo‟ysa;
3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa.
3 1,3 qoniqar
li “3”
1.Krossvord tuzishda berilgan leksik birlikning 55-
70%ni to‟g‟ri va hatosiz ishlatsa;
2. Atama va retseptlarni tarjima qilishda 5 ta orfografik
va 2 ta grammatik hatoga yo‟l qo‟ysa;
3. Mavzu bo‟yicha klasterni yaxshi tuzsa
Oraliq baholash
OB semestrda bir marta o`tkaziladi. OB ga o`quv mashg`ulot-lardan qarzi
bo`lmagan talabalar qo`yiladi.
OB kafеdra majlisi qarori bilan yozma ish shaklida o`tkaziladi. OB da maksimal
ball 12.
1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 10,3-12 ball; 2) agar
talaba yozma ishning 71 – 85 %ga to`g`ri javob yozsa 8,5-10 ball; 3) agar talaba
yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 6,7-8,4 ball; 4) 55 % dan past –
“qoniqarsiz” baho quyiladi.
OB da maksimal ball 12
47
Baholash turi ballda
qoniqarli 6,7-8,4
yahshi 8,5-10
a`lo 10,3-12
Yakuniy baholash
Yakuniy baholash “Lotin tili” bo`yicha mashg`ulotlar tugagandan so`ng
o`tkaziladi. YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI
dan ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. YaB institut ilmiy kеngashi
qaroriga binoan yozma ish shaklida o`tkaziladi.
Yakuniy baholash mеzoni:
YaB ga lotin tili fanini muvaffaqiyatli yakunlagan hamda JB,OB va TMI dan
ijobiy bahoga ega bo`lgan talabalar qo`yiladi. Yakuniy baholash mеzoni:
1)agar talaba yozma ishning 86–100%ga to`g`ri javob yozsa 25,8 – 30 ball; 2) agar
talaba yozma ishning 71– 85 %ga to`g`ri javob yozsa 21,3 – 25,5 ball; 3) agar
talaba yozma ishning 55 - 70 % ga to‟g‟ri javob yozsa 16,8 – 21 ball; 4) 55 % dan
past – “qoniqarsiz” baho quyiladi.
YaB da maksimal ball 30
Baholash turi ballda
qoniqarli 16,8-21
yahshi 21,3-25,5
a`lo 25,8-30
Talaba umumiy balini hisoblash tartibi:
Fandan olingan
baho
JB+ТМI+ОB+YaB=44+9+11+26 =90 ball (a`lo)
60×90
Farm. I-II sem. R= 100 = 54
60×90
San.farm. I sem. R= 100 = 54
Kafedra mudiri: D.Q.Xudoyqulova
48
4.TA`LIM
TEXNOLOGIYASI
Farmatsiya I semestr
49
1-dars
Mavzu: Lotin alifbosi.Diftonglar. Undosh harflar
Ta`lim texnologiyasining modeli
Texnologik xarita
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.Lotin alifbosi
2. Unli harflar
3.Diftonglar
4.Undosh harflar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Lotin alifbosidagi harflarning o`qilishi va yozilishi; unli va undosh harflar,
diftonglarning talaffuzi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular
bo`yicha talabalar-ning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish .
Pedagogik vazifalar:
- Lotin alifbosining o`qilishi va
yozilishi bilan tanishtirish;
- unli va undosh harflarning
o`qilish qoidalari bilan
tanishtirish;
- diftonglarning talaffuzi bo`yicha
ma`lumotlar berish;
- mashqlar yordamida mavzular
bo`yicha ko`nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Lotin alifbosidagi harflarni taniydi;
- unli va undosh harflarning o`qilishi
qoidalarini biladi;
- diftonglarning yozilish va o`qilish qoidalarini
biladi;
- unli va undosh harflarning, diftonglarning
o`qilish qoidalariga asoslanib, mashqlarni
o`qiy oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish, muam -
moli savollar, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini tahlil
qilish
50
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
7 min.
1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
”Lotin alifbosi. Diftong-
lar.Undosh harflar ”.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
2.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
15 min.
10 min.
5 min.
5 min.
2.1. Lotin alifbosi bilan
tanishtiradi. Alifboning o`qi-
lish va yozilish qoidalarini
tushuntiradi.
2.2. Jadval yordamida 6 ta unli
harflarning o`qilishini tushun-
tiradi.
2.3. Jadval yordamida diftong-
larning o`qilishini tushuntiradi.
2.4. Unli harflar va diftonglar-
ning o`qilishi bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
2.1.Diqqatini alifboni
o`qishga qaratadi,
navbatma-navbat o`qiydi,
alifboni daftariga yozib
boradi va mustaqil
ravishda yodlash uchun
harakat qiladi.
2.2. Diqqat bilan
tinglaydi, daftariga yozib
boradi va
mustaqil ravishda unli
harflarning o`qilishi bilan
tanishadi.
2.3.Tinglaydi, daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda diftonglarning
o`qilishi bilan tanishadi.
2.4.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi
nazorat qiladi:
a) Lotin alifbosida nechta unli
harf bor va ular qanday
o`qiladi?
51
Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
2.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat qilish
3.Ko`nikmala
rni shakl-
lantirish
uchun
mashqlar
bajarish
10 min.
8 min.
10 min.
b) Lotin tilida nechta diftong
bor va ular qanday o`qiladi?
c) “ae” va ”oe ” diftonglari
qachon [аэ] va [оэ] deb
o`qiladi?
2.5. Jadvallar yordamida
undosh harflarning o`qilishi
bilan tanishtiradi.
2.6. Mavzular bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quidagi savollar yordamida
nazorat qiladi: a) Lotin alifbosida nechta harf
bor va ular qanday talaffuz
qilinadi?
b) Diftong deb nimaga aytiladi
va qanday diftonglarni bilasiz?
c) C harfi qanday tovushlarni
ifodalaydi?
d) S harfi qanday o„qiladi?
e) j harfi a, o, i, e unli harflari
bilan birgalikda qanday talaffuz
etiladi?
f) h, l, k, x, z harflarining
o`qilish qoidasini ayting.
2.7. Darslikning 7-betida
berilgan 1-4 mashqlarni fonetik
qoidalarga asosan o`qilishini
nazorat qiladi.
2.5. Tinglaydi, daftari-
ga yozib boradi va
mustaqil ravishda
undosh harflarning
o`qilishi bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7. Mashq bajarishda
ishtirok etadi, fonetik
qoidalarga asoslanib,
talaffuz texnikasini
egallaganligini ko`rsa-
tadi, o`rtoqlari tomoni-
dan o`qish jarayonida
yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi.
52
4.Ozlashtiril-
gan bilimlarni
testlar
yordamida
nazorat qilish
5 min. 2.8. O‟zlashtirilgan
bilimlarni testlar yordamida
yozma ravishda nazorat
qiladi.
1.C harfi [k] tovushini
ifodalovchi so„zni toping.
a.carbo
b.cytologia
c.cito
d.Citrus
e.cera.
2. Diftong deb nimaga
aytiladi?
a. Ikkita turli undosh harf-
larning bir bo„g„in sifatida
talaffuz etilishiga;
b. unli va undosh
harflarning bir bo„g„in
sifatida talaffuz etilishiga;
c. undosh va unli harflarning
bir bo„g„in sifatida talaffuz
etilishiga;
d. Ikkita turli unli
harflarning bir bo„g„in
sifatida talaffuz etilishiga;
e. Ikkita turli unli
harflarning bir xil talaffuz
etilishiga;
3. S harfi qanday
tovushlarni ifodalaydi?
a. [s] va [k]ni ifoda etadi;
b. [z] va [k]ni ifoda etadi;
c. [z] va [s]ni ifoda etadi;
d. [s] va [es]ni ifoda etadi;
e. [es] va [k]ni ifoda etadi.
2.8.Testlarni bajaradi.
Testlarni bajarish
paytida o‟zlashtirgan
bilim, ko‟nikma va
malakalaridan ongli
ravishda foydalaniladi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 8-
betida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
53
Tarqatma materiallar
Testlar
1.C harfi [k] tovushini ifodalovchi so„zni toping.
a. carbo
b. cytologia
c. cito
d. Citrus
e. cera
2. Diftong deb nimaga aytiladi?
a. Ikkita turli undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
b. Unli va undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
c. Undosh va unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
d. Ikkita turli unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
e. Ikkita turli unli harflarning bir xil talaffuz etilishiga;
3. S harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?
a. [s] va [k]ni ifoda etadi;
b. [z] va [k]ni ifoda etadi;
c. [z] va [s]ni ifoda etadi;
d. [s] va [es]ni ifoda etadi;
4. C harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?
a. [s] va [k]ni ifoda etadi;
b. [z] va [k]ni ifoda etadi;
c. [z] va [s]ni ifoda etadi;
d. [s] va [es]ni ifoda etadi;
Farmatsiya I semestr
54
2-dars
Mavzu: Harf birikmalarining o`qilishi. Digraflar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Harf birikmalarining o`qilishi
2. Digraflar va ularning o`qilishi
3. “y” harfining ishlatilishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Lotin tilidagi harf birikmalarining o`qilishi va yozilishi;digraflar va ularning
tallafuzi; “y” harfining ishlatilishi” mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars
jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Lotin tili alifbosi,unli va undosh harf-
lar, diftonglarning yozilishi va o`qilishi
bo`yicha talabalar tomonidan o`zlashti-
rilgan bilimlarni nazorat qilish;
- lotin tilidagi harf birikmalarining
o`qilishi va yozilishi bilan tanishtirish;
- digraflarning talaffuzi bo`yicha
ma`lumotlar berish;
- “y” harfining ishlatilishi bo`yicha
ma`lumotlar berish;
- mashqlar yordamida mavzular bo`yi-
cha ko`nikma va malakalarni shakllan-
tirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Lotin tili alifbosini, unli va undosh
harflar; diftonglarning yozilish va o`qilish
qoidalarini o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi;
- harf birikmalarining o`qilish qoidalarini
biladi;
- digraflarning o`qilish qoidalarini
biladi;
-“y” harfining ishlatilishini bialdi;
- harf birikmalari va digraflarning o`qilish
qoidalariga asoslanib, mashqlarni o`qiy
oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muam -moli savollar, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini tahlil
qilish
Texnologik xarita
55
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
7 min.
1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
13 min.
10 min.
2.1. Lotin alifbosining
o`qilishi va yozilishini har bir
talabadan so`raydi.
2.2. Fonetika bo`yicha o`zlash-
tirilgan bilimlarni nazorat
qiladi.O`zlashtirilgan bilimlar
quyidagi savollar yordamida
nazorat qilinadi:
1. Lotin alifbosida nechta unli
harf bor va ular qanday
o`qiladi?
Doskaga yozing: aeger,uva.
2. Diftong deb nimaga aytiladi
va lotin tilida nechta diftong
bor?
Doskaga yozing: eucommia,
ego.
3. Qanday diftonglarni bilasiz?
Doskaga yozing: oedema,cera
4. С harfi qanday tovushlarni
ifodalaydi?
Doskaga yozing: cito, plasma
5. S harfi qanday o„qiladi?
2.1.Diqqatini doskaga
qaratadi, navbatma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, doskaga
yozilgan so`zlarni
daftari-ga yozib boradi,
navbatma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok
etadi.
Doskaga yozing: major,
oestrogenus 6. j harfi a,o,u,e, unli
Tinglaydi.
56
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
10 min.
10 min.
5 min.
harflari bilan birgalikda
qanday talaffuz etiladi
Doskaga yozing: graeca,
baccae 7. h, l, k, x, z harflarining
o„qilish qoidasini ayting.
Doskaga yozing: extractum,
Cuprum
2.3. O`qish uchun berilgan 7-
betdagi 1-4- mashqlar va 8-
betdagi 3- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.4. Fonetik diktant yozdira-
di.Diktant mavzusi:
auctor,sterilisare,fuscus,
species, Calcium, officina,
ascorbinicus, cortisonum,
cimicifuga, bromisovalum,
jecur, ledum, cinereus,
cucurbita lapis, major,
kalium,herba, lac, resina.
2.5. Jadvallar yordamida harf
birikmalari; diftonglarning
o`qilish qoidalari va “y”
harfining ishlatilishi
to`g`risida ma`lumotlar
beradi.
2.6.Harf birikmalari;
digraflarning o`qilish
qoidalari va “y” harfining
ishlatilishi bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) qu va nqu harf birikmalari
qanday o„qiladi?
2.3.Tinglaydi.Navbatma-
navbat o`qiydi.
2.4. Fonetik qoidalarga
asoslanib, diktantni
yozadi, keyin yonidagi
o`rtog`i bilan daftarlarini
almashadi va (o`rtog‟i
tomonidan diktant yozish
jarayonida yo‟l qo`yilgan
xatolari bo`lsa to`g`ri-
laydi) baholaydi..
2.5.Tinglaydi, daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda harf birikmalari;
diftonglarning o`qilish
qoidalari va “y” harfining
ishlatilishi bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
57
4. Ko`nikma-
larni
shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
15 min.
b) ti, su va sch harf
birikmalari qanday o„qiladi?
c) Digraf deb nimaga aytiladi
va qanday digraflarni bilasiz?
d) ”y” harfi qaysi so`zlarda
uchraydi?
2.7. Darslikning 9-betidagi
5,8-mashqlar og`zaki, 6,7-
mashqlarning yozma, 10-
betidagi 9-mashq yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.7.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, fonetik
qoidalarga asoslanib,
talaffuz texnikasini va
yozish qoidalarini
egallaganligini
ko`rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan o`qish va
yozish jarayonida yo‟l
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 10-
betida berilgan.
3.3. Mustaqil ta`lim
mavzulari va uni baholash
mezonlari bilan tanistiradi.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
3.3.Mustaqil ta`lim
mavzularini va uni
baholash mezonlarini
yozib oladi.
58
Farmatsiya I semestr
3-dars
Mavzu: So`zlarning bo`g`inlarga bo`linishi. Bo`g`inlarning
cho`ziqlik va qisqalik qoidalari.Urg`u
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. So`zlarning bo`g`inlarga bo`linishi
2. Bo`g`inlarning cho`ziqlik va qisqalik
qoidalari
3. Urg`u
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“So`zlarning bo`g`inlarga bo`linishi;bo`g`inlarning cho`ziqlik va qisqalik qoidalari
va urg`u” mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular
bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “Lotin tili alifbosi,unli va undosh
harf-lar, diftonglar; harf birikmalari-
ning o`qilisi; digraflar mavzulari”
bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat
qilish;
- so`zlarning bo`g`inlarga bo`linishi;
bo`g`inlarning cho`ziqlik va qisqalik
qoidalari va urg`u bilan tanishtirish;
- mashqlar yordamida mavzular bo`yi-
cha ko`nikma va malakalarni shakllan-
tirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Lotin tili alifbosi,unli va undosh
harflar, diftonglar; harf birikmalarining
o`qilisi; digraflar mavzulari bo`yicha
o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi;
- so`zlarning bo`g`inlarga bo`linishi va
bo`g`inlarning cho`ziqlik va qisqalik
qoidalarini; urg`u qo`yish qoidasini
biladi;
-so`zlarni bo`g`inlarga bo`ladi, urg`u
qoidasiga rioya qilib o`qiydi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
59
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
7 min.
1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
15 min. 2.1. Fonetika bo`yicha o`zlash-
tirilgan bilimlarni nazorat
qiladi.O`zlashtirilgan bilimlar
quyidagi savollar yordamida
nazorat qilinadi:
1. Lotin alifbosida nechta unli
harf bor va ular qanday
o`qiladi?
Doskaga yozing: aeger,uva.
2. Diftong deb nimaga aytiladi
va lotin tilida nechta diftong
bor?
Doskaga yozing: eucommia,
ego.
3. Qanday diftonglarni bilasiz?
Doskaga yozing: oedema,cera
4. С harfi qanday tovushlarni
ifodalaydi?
Doskaga yozing: cito, plasma
5. S harfi qanday o„qiladi?
Doskaga yozing: major,
oestrogenus
6. j harfi a,o,u,e, unli harflari
bilan birgalikda qanday
talaffuz etiladi?
2.1. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, doskaga
yozilgan so`zlarni
daftari-ga yozib boradi,
navbatma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok
etadi.
60
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
5 min.
10 min.
10 min.
5 min.
Doskaga yozing: graeca,
baccae 7. h, l, k, x, z harflarining
o„qilish qoidasini ayting.
Doskaga yozing: extractum,
Cuprum
2.2. O`qish uchun berilgan
10- betdagi 2- mashqning
o`qilishini nazorat qiladi.
2.3. Fonetik diktant yozdira-
di.Diktant mavzusi:
calor, tinctura, lingua,
oxygenium, chamomilla,
peroxydum, lac, janua,
dosis, cito, herba,mentha,
charta, rhizoma, scatula,
hypertonia.
2.4. Jadvallar yordamida
“So`zlarning bo`g`inlarga
bo`linishi;bo`g`inlarning
cho`ziqlik va qisqalik
qoidalari va urg`u”
mavzulari bo`yicha
ma`lumotlar beradi.
2.5. “So`zlarning bo`g`inlar-
ga bo`linishi;bo`g`inlarning
cho`ziqlik va qisqalik
qoidalari va urg`u”
mavzulari bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
2. 2.2.Tinglaydi.Navbatma-
navbat o`qiydi. O`qish
texnikasini egallaganligini
ko`rsatadi.
2.3. Fonetik qoidalarga
asoslanib, diktantni
yozadi, keyin yonidagi
o`rtog`i bilan daftarlarini
almashadi va (o`rtog‟i
tomonidan diktant yozish
jarayonida yo‟l qo`yilgan
xatolari bo`lsa to`g`ri-
laydi) baholaydi..
2.4.Tinglaydi, daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda „so`zlarning bo`-
g`inlarga bo`linishi;
bo`g`inlarning cho`ziqlik
va qisqalik qoidalari va
urg`u“ mavzulari bilan
tanishadi.
2.5. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi.
61
4. Ko`nik-
malarni
shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
23 min.
a) Lotin tilidagi so„zlar
bo„g„inlarga qanday
bo„linadi?
b) Bo„g„inlarning cho„ziqlik
qoidasini ayting.
c) Bo„g„inlarning qisqalik
qoidasini ayting.
d) Lotin tilida urg„u qaysi
bo„g„inga qo„yiladi?
2.6. Darslikning 15,16-
betlaridagi 7-mashq og`zaki,
6-mashqning yozma bajarili-
shini nazorat qiladi.
2.6.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, fonetik
qoidalarga asoslanib,
talaffuz texnikasini va
yozish qoidalarini egalla-
ganligini ko`rsatadi,
o`rtoqlari tomonidan
o`qish va yozish
jarayonida yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning-
16,17-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
62
Farmatsiya I semestr
4-dars
Mavzu: Fe`l. Fe`llarning buyruq mayli
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Fe`l.Fe`llarning tuslanishi
2. Fe`l negizi
3. Buyruq mayli
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Fe`l, fe`llarning negizi va buyruq mayli bo`yicha ma`lumotlar berish; fe`llarning
leksik birligi bilan tanishtirish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning
ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Lotin tilidagi harf birikmalari va
digraflarning o`qilishi va yozilishi;
so`zlarning bo`g`inlarga bo`linishi; bo`-
g`inlarning cho`ziqlik va qisqalik; urg`u
qoidalari bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish;
- fe`l, fe`llarning tuslanishi, negizi va
buyruq mayli bo`yicha ma`lumotlar
berish;
- fe`llarning leksik birligi bilan
tanishtirish;
- mashqlar yordamida mavzular bo`yicha
ko`nikma va malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Lotin tilidagi harf birikmalari va
digraflarning o`qilishi va yozilishi;
so`zlarning o`g`inlarga bo`linishi;
bo`g`inlarning cho`ziqlik va qisqalik;
urg`u qoidalarini o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi;
- fe`l, fe`llarning tuslanishini biladi;
negizini aniqlaydi va buyruq mayli-
ni hosil qiladi;
- fe`llarning leksik birligini biladi;
- fe`llarning tuslanishga bo`ladi,
buyruq maylining birlik va ko`plik
sonlarini hosil qiladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma,
jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
63
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
7 min.
1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
15 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (13-bet 3-
mashq) uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 13-
betdagi 2- mashqning
o`qilishini nazorat qiladi.
2.3. Fonetika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlar quyidagi savollar
yordamida so`raydi:
a) Lotin tilidagi so„zlar
bo„g„inlarga qanday
bo„linadi?
Doskaga yozing va urg`u
qo`ying: extractum
b) Bo„g„inlarning cho„ziqlik
qoidasini ayting.
Doskaga yozing va urg`u
qo`ying: pilula
c) Bo„g„inlarning qisqalik
qoidasini ayting.
Doskaga yozing va urg`u
qo`ying: medicamentum
d) Lotin tilida urg„u qaysi
bo„g„inga qo„yiladi?
Doskaga yozing va urg`u
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2.Tinglaydi, o`qish
texnikasini egallagan-
ligini ko`rsatadi.
2.3. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, doska-
ga yozilgan so`zlarni
daftariga yozib boradi,
navbatma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
64
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4.Leksik
birlik bilan
tanishtirish
10 min.
5 min.
5 min.
qo`ying: curatio.
e) qu va nqu harf birikmalari
qanday o„qiladi?
Doskaga yozing va urg`u
qo`ying: tinctura.
f) ti, su va sch harf
birikmalari qanday o„qiladi?
Doskaga yozing va urg`u
qo`ying: tabuletta.
g) Digraf deb nimaga aytiladi
va qanday digraflarni bilasiz?
Doskaga yozing va urg`u
qo`ying: aqua.
2.4. Jadval yordamida fe`l,
fe`llarning negizi va buyruq
mayli bo`yicha ma`lumotlar
beradi.
2.5. O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Lotin tilida fe‟llar nechta
turda tuslanadi?
b) I tuslanishdagi fe‟llar
qanday qo„shimchaga ega?
c) II tuslanishdagi fe‟llar
qanday qo„shimchaga ega?
d) III va IV tuslanishdagi
fe‟llarning qo„shimchalarini
ayting.
e) Fe‟lning negizini qanday
aniqlash mumkin?
f) I, II va IV tuslanishdagi
fe‟llarning buyruq mayli
qanday hosil qilinadi?
g) III tuslanishdagi fe‟llarning
buyruq mayli qanday hosil
qilinadi?
2.6.Darslikning 14-§ da
berilgan so`zlar bilan
tanishtiradi.
2.4.Tinglaydi , daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda fe`l, fe`llarning
negizi va buyruq mayli
bilan tanishadi.
2.5. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.6.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
65
5.Ko`nikma-
larni
shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
25 min.
2.7.Darslikning 14-15-betlari-
dagi 13,14,15-mashqlarning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.7..Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi, mashq
bajarish jarayonida
o`rtoqlari tomonidan yol
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning-16,17-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma material:
66
Quyidagi harflar orasida berilgan 20 ta fe`lni toping va o`zbek
tiliga tarjima qiling.
C O L A R E P E T E R E
A P O N E R E X Z Y F M
R V E R T E R E O F I K
U C O N C I D E R E I N
E X T E N D E R E N M I
R E F R I G E R A R E R
E X T R A H E R E O D E
P A S I G N A R E I S V
A D A R E S U M E R E I
R D E S T I L L A R E V
A E D I V I D E R E D E
R R M I S C E R E T X R
E E D E P U R A R E Q E
Farmatsiya I semestr
5-dars
67
Mavzu: Ot. I turlanishdagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Ot.Otlarning rodi, kelishigi, turlanishi
2. Otlarning lug`at shakli
3. I turlanishdagi otlar
4. I turlanishdagi otlarning kelishik
qo`shimchalari
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Ot, otlarning rodi, kelishigi, turlanishi, lug`at shakli; iturlanishdagi otlar va ularning
kelishik qo`shimchalari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular
bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Lotin tilidagi fe`l, fe`llarning tuslanishi,
negizi va buyruq mayli bo`yicha
talabalar tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qilish;
- ot;otlarning rodi,kelishigi, turlanishi,
lug`at shakli bo`yicha ma`lumotlar
berish;
- I turlanishdagi otlar, I turlanishdagi
otlarning kelishik qo`shimchalari
bilan tanishtirish;
- mashqlar yordamida mavzular
bo`yicha ko`nikma va malakalarni
shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Lotin tilidagi fe`l, fe`llarning tuslanishi,
negizi va buyruq mayli bo`yicha
grammatik qoidalarni o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
- ot;otlarning rodi, kelishigi, turlanishi va
lug`at shaklini biladi;
- I turlanishdagi otlar, I turlanishdagi
otlarning kelishik qo`shimchalarini
biladi;
- otlarning rodi, kelishigi va turlanishi
boyicha ajrata oladi, jadvaldan
foydalanib, I turlanishdagi otlarning
bosh va qaratqich kelishik, birlik va
ko`plik son shakllarini hosil qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar,jadval, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
68
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
7 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1.
O`zlashtiril-
gan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
7 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun(18-bet 3,4-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 18-
19- betdagi so`zlarning
o`qilishini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlar quyidagi savollar
yordamida so`raydi:
a) Lotin tilida fe‟llar nechta
turda tuslanadi?
Buyruq maylini hosil qilinq:
miscere
b) I - tuslanishdagi fe‟llar
qanday qo„shimchaga ega?
Buyruq maylini hosil qilinq:
addere
c) II - tuslanishdagi fe‟llar
qanday qo„shimchaga ega?
Buyruq maylini hosil qilinq:
solvere
d) III va IV tuslanishdagi
fe‟llarning qo„shimchalarini
ayting.
Buyruq maylini hosil qilinq:
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2.Tinglaydi, o`qish
texnikasini egallagan-
ligini ko`rsatadi.
2.3. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
doskaga yozilgan
so`zlarni daftariga yozib
boradi, navbatma-navbat
javob beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
69
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Ko`nik-
malarni
shakllan-
tirish uchun
10 min.
10 min.
5 min.
5 min.
finire
e) Fe‟lning negizini qanday
aniqlash mumkin?
Buyruq maylini hosil qilinq:
formare
f) I, II va IV tuslanishdagi
fe‟llarning buyruq mayli
qanday hosil qilinadi?
Buyruq maylini hosil qilinq:
recipere
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
(14§) nazorat qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5. Jadvallar yordamida ot,
otlarning rodi, kelishigi,
turlanishi va lug`at shakli
bo`yicha ma`lumotlar beradi.
2.6. O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
1.Lotin tilida otlar nechta
rodga ega?
2.Lug„atda otlarning rod
belgisi qanday ko„rsatiladi?
3.Otlar nechta songa ega?
4.Farmatsevtika atamashu-
nosligida qaysi kelishiklar
ko„p qo„llaniladi?
5.Otlarning turlanishi qaysi
kelishik qo„shimchasiga qarab
aniqlanadi?
6.Otlarning lug„at shakli
qanday yoziladi?
2.7. Darslikning 20-betidagi
19-23-mashqlar og`zaki; 25-
mashqning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.4. Yozma ish daftariga
yozadi va l/bni
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.5.Tinglaydi , daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda otlarning rodi,
kelishigi, turlanishi va
lug`at shakli bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi.
70
mashqlar
bajarish
5.Yangi
mavzuni
o`zlashti-
rishni
davom
ettirish
6.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
7. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
8.Ko`nikma-
larni
shakllanti-
rish uchun
mashq
bajarish
5 min.
3 min.
7 min.
8 min.
2.8.I turlanishdagi otlar. I
turlanishdagi otlarning
kelishiklar bo`yicha turlanishi
bo`yicha ma`lumotlar beradi.
2.9.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) I turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
b) I turlanishdagi otlarning
Nom. va Gen. qo`shimcha-
larini ayting.
2.10.Darslikning 17-§ da
berilgan so`zlar bilan
tanishtiradi.
2.11. 23-betdagi 26-mashqning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.8.Tinglaydi, mustaqil
ravishda mavzu bilan
tanishadi.
2.9. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.10.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.11.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 24-25-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
71
14-§ 14-§
1- variant 2- variant
1. eshitmoq 1. surtmoq
2. tozalamoq 2. suzmoq,tinitmoq
3. tashkil etmoq 3. belgilamog
4. bermoq 4. sovitmoq
5. saqlamoq 5. aralashtirmoq
6. olmoq 6. qo`shmoq
7. eritmoq 7. qaynatmoq
8. qabul qilmoq 8. takrorlamoq
9. bo`lmoq,ajratmoq 9. yashamoq
10. tamomlamoq 10. ajratib olmoq
Farmatsiya I semestr
6-dars
Mavzu: Aniqlovchi.Moslashmagan aniqlovchi. Predlog va bog`lovchilar
72
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar
2. Aniqlovchilarning shartli tasvirini tuzish
3. Moslashmagan aniqlovchili atamalarni
tarjima qilish
4.Predlog va bog`lovchilar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Moslashgan va moslashmagan aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli tasvirini
tuzish; moslashmagan aniqlovchili atamalarning shartli tasvirini tuzish va tarjima
qilish; predlog va bog`lovchilar” mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish; dars
jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Ot.Otlarning rodi, kelishigi, turlanishi,
lug`at shakli, I turlanishdagi otlar, I
turlanishdagi otlarning kelishik
qo`shimchalari bo`yicha talabalar
tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qilish;
- moslashgan va moslashmagan
aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli
tasvirini tuzish; moslashmagan
aniqlovchili atamalarni tarjima qilish;
predlog va bog`lovchilar to`g`risida
ma`lumotlar berish;
- mashqlar yordamida mavzular bo`yi-
cha ko`nikma va malakalarni
shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Ot.Otlarning rodi, kelishigi, turlanishi,
lug`at shakli, I turlanishdagi otlar, I
turlanishdagi otlarning kelishik
qo`shimchalari bo`yicha o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi;
- - moslashgan va moslashmagan
aniqlovchilarni; aniqlovchilarning shartli
tasvirini tuzishni; moslashmagan
aniqlovchili atamalarni tarjima qilishni;
predlog va bog`lovchilarni biladi;
- - - moslashmagan aniqlovchili atamalarni
tarjima qilishni biladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar,jadval, mashqlar,
shartli tasvir
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
73
Dars
bosqichi
Vaqti O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan bilim-
larni nazorat
qilish
3 min.
5 min.
7 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun(25-bet 3,4-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 25-
26- betlardagi so`zlarning
o`qilishini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
so`raydi:
a) Lotin tilida otlar nechta
rodga ega?
b) Lug„atda otlarning rod
belgisi qanday ko„rsatiladi?
c)Otlar nechta songa ega?
d) Farmatsevtika atamashu-
nosligida qaysi kelishiklar
ko„p qo„llaniladi?
e) Otlarning turlanishi qaysi
kelishik qo„shimchasiga qarab
aniqlanadi?
f) Otlarning lug„at shakli
qanday yoziladi?
g) I turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
h) I turlanishdagi otlarning
Nom. va Gen. qo`shimcha-
larini ayting.
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2.Tinglaydi, o`qish
texnikasini egallagan-
ligini ko`rsatadi.
2.3. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
doskaga yozilgan
so`zlarni daftariga yozib
boradi, navbatma-navbat
javob beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
74
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Mashqlar
bajarish
6.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
davom
ettirish
10 min.
15 min.
5 min.
5 min.
5 min.
5 min.
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
(17§) nazorat qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5. Moslashgan va moslash-
magan aniqlovchilar bo`yicha
ma`lumotlar beradi.; aniqlov-
chilarning shartli tasvirini
tuzishni; moslashmagan
aniqlovchili atamalarni tarjima
qilishni o`rgatadi.
(19§)
2.6. O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qanday aniqlovchilarni
bilasiz?
b) Moslashgan aniqlovchi deb
qanday aniqlovchiga aytiladi?
c) Moslashmagan aniqlovchi
qaysi so„z turkumi bilan
ifodalanadi?
d) Moslashmagan aniqlovchili
atama lotin tiliga qanday
tarjima qilinadi?
2.7.Darslikning 28-betida
berilgan 20-§ dagi so`zlar
bilan tanishtiradi.
2.8. Darslikning 27-betidagi
30 mashq; 28-betdagi 31-
mashqning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9.Lotin tilidagi predlog va
bog`lovchilar bilan tanishti-
radi.
2.4. Yozma ish daftariga
yozadi va l/bni
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.5.Tinglaydi, daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda moslashgan va
moslashmagan aniqlov-
chilar; aniqlovchilarning
shartli tasvirini tuzish;
moslashmagan aniqlov-
chili atamalarni tarjima
qilish bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi.
2.9.Tinglaydi, mustaqil
ravishda predlog va
bog`lovchilar bilan
tanishadi.
75
7.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
8.Ko`nikma-
larni
shakllanti-
rish uchun
mashq
bajarish
3 min.
7 min.
2.10.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Accusativus bilan qaysi
predloglar ishlatiladi?
b) Qaysi predloglar Ablativus
bilan ishlatiladi?
c) Qaysi bog`lovchilarni
bilasiz?
2.11. 30-betdagi 36-mashqning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.10. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.11.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 31-32-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
76
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
17-§ 17-§
1- variant 2- variant
1. kurtak 1. nastoyka
2. tomchi 2. suv
3. o`simlik 3. mum
4. hab dori 4. yer ustki qism
5. bez 5. modda
6. qayin 6. jo`ka
7. oqqaldirmoq 7. marvaridgul
8. yalpiz 8. moychechak
9. gazanda,chayono`t 9. tirnoqgul
10. quticha 10. doka
Farmatsiya I semestr
77
7-dars
Mavzu: Retsept.Retseptning tuzilishi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Retsept
2. Retseptning tuzilishi
3. Oddiy va murakkab retseptlar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Retsept va uning tuzilishi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular
bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Moslashgan va moslashmagan
aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli
tasvirini tuzish; moslashmagan
aniqlovchili atamalarni tarjima qilish;
predlog va bog`lovchilar mavzulari
bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish;
- retsept va uning tuzilishi bo`yicha
ma`lumotlar berish;
- retseptlarni tarjima qilish yordamida
mavzular bo`yicha ko`nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Moslashgan va moslashmagan
aniqlovchilar; aniqlovchilarning shartli
tasvirini tuzish; moslashmagan
aniqlovchili atamalarni tarjima qilish;
predlog va bog`lovchilar mavzulari
bo`yicha o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi;
- retsept va uning tuzilishini biladi;
- - - retseptlarni o`zbek tilidan lotin tiliga va
lotin tilidan o`zbek tiliga tarjima qila
oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar,jadval, mashqlar,
shartli tasvir
Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma,
jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
78
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
7 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1.
O`zlashtiril-
gan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
10 min
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun(31,32-bet 3,4-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 32-
betdagi so`zlarning o`qilishini
nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlar quyidagi savollar
yordamida so`raydi:
a) Qanday aniqlovchilarni
bilasiz?
b) Moslashgan aniqlovchi deb
qanday aniqlovchiga aytiladi?
c) Moslashmagan aniqlovchi
qaysi so„z turkumi bilan
ifodalanadi?
d) Moslashmagan aniqlovchili
atama lotin tiliga qanday
tarjima qilinadi?
g) I turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2.Tinglaydi, o`qish
texnikasini egallagan-
ligini ko`rsatadi.
2.3. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, doska-
ga yozilgan so`zlarni
daftariga yozib boradi,
navbatma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
79
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nik-
malarni
shakllanti-
rish uchun
retseptlarni
tarjima
qilish
10 min.
10 min.
5 min.
10 min.
15 min.
h) I turlanishdagi otlarning
Nom. va Gen. qo`shimcha-
larini ayting.
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
(20,21,22§) nazorat qiladi.
L/bni individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5. Retsept va uning tuzilishi
bo`yicha ma`lumotlar beradi.
Yangi grammatik mavzuni
tanishtirish, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi. (26-§)
2.6. O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Retsept nechta qismdan
iborat?
b) Retseptning lotincha qismi
qaysi so„z bilan boshlanadi ?
c) Retseptda dori
moddalarining nomi qaysi
kelishikda yoziladi ?
d) Qanday retseptlarni bilasiz ?
2.7.Darslikning 37-betida
berilgan 27,28,29-§§ dagi
so`zlar bilan tanishtiradi.
2.8. 37-betdagi 1-3-
retseptlarning og`zaki; 4-8-
retseptlarning yozma tarjima
qilinishini nazorat qiladi.
2.4. Yozma ish daftariga
yozadi va l/bni
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.5.Tinglaydi, daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda retsept va uning
tuzilishi bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`rsa-
tadi.
3-bosqich
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
3.1.Jarayonda ishtirok
80
Yakuniy maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
a)Uy vazifasi darslikning 38-
40-betlarida berilgan.
b)I turlanishdagi otlarning
l/b i bo`yicha oraliq
nazoratga tayyorlanish.
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
.
Tarqatma materiallar
81
Leksik birlik bo`yicha:
20-§ 20-§
1- variant 2- variant
1. qog`oz 1. parda
2. gubka 2. til
3. ampula 3. dorixona
4. rezavor meva 4. kamfora
5. shirinmiya,qizilmiya 5. gulxayri
6. mavrak 6. g`ozpanja
7. limonnik 7. tuxumak
8. gazako`t 8. bodom
9. ro`yan 9. efedra
10. habdori massasi 10. evkommiya
Farmatsiya I semestr
8-dars
Mavzu: Mavzu: Oraliq nazorat. II turlanishdagi otlar. Mujskoy otlar
82
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Grammatik va leksik mavular bo`yicha oraliq
nazorat
2. II turlanishdagi otlar
3. II turlanish mujskoy roddagi otlar va ularning
kelishiklar bo`yicha turlanishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Grammatik va leksik mavular bo`yicha oraliq nazorat o`tkazish;II turlanishdagi
otlar; II turlanishdagi mujskoy otlar; mujskoy roddagi otlarning kelishiklarda
turlanishi bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha
talabalarning ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Retsept va uning tuzilishi bo`yicha
talabalar tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qilish;
-grammatik va leksik mavular bo`yicha
oraliq nazorat o`tkazish;
- II turlanishdagi otlar; II turlanishdagi
mujskoy otlar; mujskoy roddagi
otlarning kelishiklarda turlanishi
bo`yicha ma`lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlarni tarjima qilish
yordamida mavzular bo`yicha ko`nikma
va malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
- Retsept va uning tuzilishi mavzusi
bo`yicha o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi;
- I turlanishdagi otlarning grammatik
kategoriyasini va leksik birligini
o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi;
- II turlanishdagi otlarni; II turlanishdagi
mujskoy roddagi otlarni; mujskoy
roddagi otlarning kelishiklarda
turlanishini biladi;
- - mujskoy roddagi otlarning kelishik-
larda turlanishini biladi va jadvallar
yordamida tarjima qila oladi; atamalar-
ning shartli tasvirini tuzadi va tarjima
qiladi retseptlarni tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar,jadval, mashqlar,
shartli tasvir
Ta`lim vositalari Darslik,o`quv qo`llanma, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
83
Dars
bosqichi
Vaqti O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1.
O`zlashtiril-
gan
bilimlarni
nazorat
qilish
5 min.
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun(39-bet 3,4,5-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 40-
betdagi 7-masqdagi so`zlar-
ning o`qilishini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Retsept nechta qismdan
iborat?
b) Retseptning lotincha qismi
qaysi so„z bilan boshlanadi ?
c) Retseptda dori moddalari-
ning nomi qaysi kelishikda
yoziladi ?
d)Qanday retseptlarni bilasiz?
e)Dorini tezlik bilan tayyorlash
lozim bo`lsa qanday lotincha
so`zlar yoziladi?
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2.Tinglaydi, o`qish
texnikasini egallagan-
ligini ko`rsatadi.
2.3. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, doska-
ga yozilgan so`zlarni
daftariga yozib boradi,
navbatma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
84
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5.Mashqlar
bajarish
6. Retsept -
larni tarjima
qilish
20 min.
5 min.
5 min.
5 min.
10 min.
10 min.
2.4. “I turlanishdagi otlar”
mavzusi bo`yicha oraliq
nazorat o`tkazadi. ON
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
otkaziladi.
2.5. II turlanishdagi otlar; II
turlanishdagi mujskoy otlar;
mujskoy roddagi otlarning
kelishiklarda turlanishi
bo`yicha ma`lumotlar beradi.
Yangi grammatik mavzuni
tanishtirish, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi. (30-§)
2.6. O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) a)II turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi ?
b)b)Mujskoy roddagi otlar
Nom.Sing. va Gen. Sing. da
qanday qo„shimchalarga ega ?
c) c) Mujskoy roddagi otlar Nom.
Plur. va Gen. Plur. da qan-
day qo„shimchalarga ega ?
2.7.Darslikning 41-betida
berilgan 31-§ dagi so`zlar
bilan tanishtiradi.
2.8.Darslikning 42-betidagi
42-mashqning og`zaki,41,43-
mashqlarning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9. 42-betdagi 1-3-
retseptlarning og`zaki; 4-8-
retseptlarning yozma tarjima
qilinishini nazorat qiladi.
2.4. Yozma ish daftariga
yozadi va mavzularni
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.5.Tinglaydi, daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda II turlanishdagi
otlar; II turlanishdagi
mujskoy otlar; mujskoy
roddagi otlarning
kelishiklarda turlanishi
bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallagan-
ligini ko`rsatadi,
2.9.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`rsa-
tadi.
85
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 38-40-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
86
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
I turlanishdagi otlar I turlanishdagi otlar
1- variant 2- variant
1. o`t,safro 1. yelim
2. hujayra 2. nastoyka
3. o`simlik 3. kurtak
4. terpentin 4. qovoq
5. andiz 5. na`matak
6. ilonsimon taron 6. chakonda
7. o`rik 7. oqqaldirmoq
8. moychechak 8. gazanda,chayono`t
9. ro`yan 9. efedra
10. tirnoqgul 10. tuxumak
I turlanishdagi otlar I turlanishdagi otlar
3- variant 4- variant
1. suv 1. mum
2. dorixona 2. til
3. qog`oz 3. yog`, moy
4. rezavor meva 4. yer ustki qism
5. shirinmiya,qizilmiya 5. gulxayri
6. aloy 6. zaytun
7. limonnik 7. marvaridgul
8. yalpiz 8. kalanxoy
9. ro`yan 9. bodom
10. qayin 10. jo`ka
87
I semestr
FARMATSIYA 1-ON
I-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
dorihona,o‟simlik,nastoyka.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1 limonnik nastoykasi
2 habdori massasi
3 chakonda moyi
4 shirinmiya yer ustki qismi
1 IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1.Ol: Yalpiz nastoykasidan
Ber. Belgila: Kuniga 20 tomchidan 3 marta ichilsin.
I semestr FARMATSIYA 1-ON
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Otlar nechta rodga ega?
2.I turlanishdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing.,Nom.Plur. va Gen. Plur.da qanday
qushimcalarga ega?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
hujayra, bodom, habdori.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling. 1.aloy suvi
2.qayin kurtaklari
3. yalpiz tabletkalari
4. kamfora tomchilari
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Ol: Marvaridgul nastoykasidan
Valeriana nastoykasidan teng miqdorda 10 ml.dan
Ber.
Belgila: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.
Farmatsiya I semestr
88
9-dars
Mavzu: II turlanish sredniy roddagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. II turlanish sredniy roddagi otlar
2. Sredniy roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalari
3. Sredniy roddagi otlarning o`ziga xos
xususiyatlari
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“II turlanish sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalari; sredniy roddagi otlarning o`ziga xos xususiyatlari” mavzulari
bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning
ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “II turlanishdagi otlar; mujskoy
roddagi otlar; mujskoy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari bo`yicha talabalar
tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qilish;
- “II turlanish sredniy roddagi otlar;
sredniy roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalari; sredniy roddagi
otlarning o`ziga xos xususiyatlari”
mavzulari bo`yicha ma`lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo`yicha ko`nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
-“II turlanishdagi otlar; mujskoy roddagi
otlar; mujskoy roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalari” mavzulari bo`yicha
o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi;
- II turlanish sredniy roddagi otlarni;
sredniy roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalarini; sredniy roddagi
otlarning o`ziga xos xususiyatlarini
biladi va ajrata oladi;
- farmatsevtik atamalarning shartli
tasvirini tuzadi, atama va retseptlarni
tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
jadval, shartli tasvir, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma,
jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
89
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (43-bet 3-5-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 44-
betdagi 7- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) a) II turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi ?
b)b)Mujskoy roddagi otlar
Nom.Sing. va Gen. Sing. da
qanday qo„shimchalarga ega ?
c) c) Mujskoy roddagi otlar Nom.
Plur. va Gen. Plur. da qanday
qo„shimchalarga ega ?
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (31-§) qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2. O`qish texnikasini
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.4. Yozma ish
daftariga yozadi.L/bni
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.Yangi
mavzuni
7 min.
2.5. II turlanish sredniy
roddagi otlar; sredniy roddagi
2.5.Tinglaydi ,
daftariga yozib boradi
90
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
4. Leksik birlik
bilan
tanishtirish
5.Ko`nikmalar-
ni shakllanti-
rish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikmalar-
ni shakllanti-
rish uchun
retseptlarni
tarjima qilish
5 min.
5 min.
15 min.
10 min.
otlarning kelishik
qo`shimchalari; sredniy
roddagi otlarning o`ziga xos
xususiyatlari mavzulari
bo`yicha ma`lumotlar beradi.
(32-§)
2.6.Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) a) II turlanishdagi otlarga
qaysi otlar kiradi ?
b)b)Sredniy roddagi otlar Nom.
Sing. va Gen.Sing. da qanday
qo„shimchalarga ega ?
c) Sredniy roddagi otlar
Nom. Plur. va Gen. Plur.
da qanday qo„shimchalarga
ega ?
2.7.Darslikning 45-betidagi
33-§ da berilgan so`zlar bilan
tanishtiradi.
2.8. Darslikning 46-betidagi
46,48-mashqlarning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9. 47-betdagi 1-4-
retseptlarning og`zaki; 5-8-
retseptning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
va mustaqil ravishda
II turlanish sredniy
roddagi otlar; sredniy
roddagi otlarning
kelishik qo`shimcha-
lari; sredniy roddagi
otlarning o`ziga xos
xususiyatlari mavzu-
lari bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi, mashq
bajarish jarayonida
jadval va shartli
tasvirlar dan
foydalanadi.
2.9.Retseptlarni
tarjima qilishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi, tarjima
qilish jarayonida
91
o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 47-
49- betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
31-§ 31-§
92
1- variant 2- variant
1. sharcha 1. qalam
2. vrach 2. qo`ziqorin
3. sharbat 3. shira
4. son 4. tayoqcha
5. arslonquyruq 5. kungaboqar
6. tog`jambil 6. oddiy igir
7. malina 7. bozulbang
8. kanakunjut 8. mingdevona
9. chernika 9. eleuterokok
10. strofant 10. sharbat
Farmatsiya I semestr
10-dars
Mavzu: II turlanish jenskiy roddagi otlar
93
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. II turlanish jenskiy roddagi otlar
a) daraxt va bo`talarning nomi
b) yononchadan o`tgan so`zlar
2. Jenskiy roddagi otlarning kelishik
qo‟shimchalari
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“II turlanish jenskiy roddagi otlar; daraxt va bo`talarning nomi; yononchadan
o`tgan so`zlar;jenskiy roddagi otlarning kelishik qo‟shimchalari” mavzulari
bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning
ko‟nikma va malakalarini shakllantirish; talabalarni jamoada va jamoa orqali
tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga “mutaxassislik tili” sifatida
dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “II turlanishdagi otlar sredniy roddagi
otlar;sredniy roddagi otlarning kelishik
qo‟shimchalari” mavzulari bo‟yicha
talabalar tomonidan o‟zlashtirilgan
bilimlarini nazorat qilish;
- “II turlanish jenskiy roddagi otlar;
daraxt va bo`talarning nomi;
yononchadan o`tgan so`zlar;jenskiy
roddagi otlarning kelishik
qo‟shimchalari” mavzulari bo‟yicha
ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish..
O`quv faoliyatining natijalari:
- “II turlanishdagi otlar sredniy roddagi
otlar, sredniy roddagi otlarning kelishik
qo‟shimchalari” mavzulari bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- II turlanish jenskiy roddagi otlarni;
daraxt va bo`talarning nomini;
yononchadan o`tgan so`zlar va jenskiy
roddagi otlarning kelishik qo‟shimcha-
larini biladi va ajrata oladi.
- atamalarning shartli tasvirini tuzadi,
atama va retseptlarni tarjima qiladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
jadval, shartli tasvir, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
94
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (48-bet 3-6-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 48-
betdagi 7- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) a) II turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi ?
b)b)Sredniy roddagi otlar Nom.
Sing. va Gen.Sing. da qanday
qo„shimchalarga ega ?
c) Sredniy roddagi otlar
Nom. Plur. va Gen. Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega ?
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (33-§) qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2. O`qish texnikasini
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.4. Yozma ish
daftariga yozadi.L/bni
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
95
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5.Ko`nikma
lar-ni
shakllanti-
rish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikma
larni
shakllanti-
rish uchun
7 min.
5 min.
10 min.
15 min.
10 min.
2.5. II turlanish jenskiy roddagi
otlar; jenskiy roddagi otlarning
kelishik qo`shimchalari
mavzulari bo`yicha
ma`lumotlar beradi. Yangi
grammatik mavzuni
tanishtirish, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi. (34-§)
2.6.Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) II turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
b) II turlanish jenskiy roddagi
otlarga qaysi otlar kiradi?
c) II turlanishdagi jenskiy
roddagi otlar Nom.Plur. va
Gen.Plur.da qanday
qo`shimchalarga ega?
d) Jenskiy roddagi otlar
Nom.Sing. va Gen.Sing.da
qanday qo`shimchalarga ega?
2.7.Darslikning 49-betidagi 35-
§ da berilgan so`zlar bilan
tanishtiradi.
2.8. Darslikning 50,51-
betlaridagi 52,54-mashqlarning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.9. 51,52-betdagi 1-4-retsept-
larning og`zaki; 5-8-retseptning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.5.Tinglaydi ,
daftariga yozib boradi
va mustaqil ravishda II
turlanish sredniy
roddagi otlar; sredniy
roddagi otlar-ning
kelishik qo`shim-
chalari mavzulari bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`rsa-
tadi, mashq bajarish
jarayonida jadval va
shartli tasvirlar dan
foydalanadi.
2.9.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi, tarjima
96
retseptlarni
tarjima
qilish
qilish jarayonida
o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 52-53-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
97
Leksik birlik bo`yicha:
33-§ 33-§
1- variant 2- variant
1. qaynatma 1. damlama
2. barg 2. surtma
3. suyuq surtma 3. moy
4. kraxmal 4. malham
5. qalampir 5. vrachlik vositasi
6. qand,shakar 6. ravoch
7. jeltushnik 7. qirqbo`g`im
8. zig`ir 8. tillabosh
9. shaftoli 9. ukrop
10. qoqi 10. bog`doy
Farmatsiya I semestr
11-dars
98
Mavzu: Dorivor preparatlar nomi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Dorivor preparatlar nomi
2. Dorivor preparatlar nomidagi familiyalar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Dorivor preparatlar nomi; dorivor preparatlar nomidagi familiyalar” mavzulari
bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning
ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “II turlanish jenskiy roddagi otlar;
daraxt va bo`talarning nomi; yonon-
chadan o`tgan so`zlar; jenskiy roddagi
otlarning kelishik qo‟shimchalari”
mavzulari bo‟yicha talabalar tomonidan
o‟zlashtirilgan bilimlarini nazorat qilish;
-“ dorivor preparatlar nomi; dorivor
preparatlar nomidagi familiyalar”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
-“ II turlanish jenskiy roddagi otlar;
daraxt va bo`talarning nomi;
yononchadan o`tgan so`zlar; jenskiy
roddagi otlarning kelishik
qo‟shimchalari” mavzulari bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- dorivor preparatlar nomini; dorivor
preparatlar nomidagi familiyalarni
biladi;
- farmatsevtik atamalarning shartli
tasvirini tuzadi, atama va retseptlarni
tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
jadval, shartli tasvir, mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
99
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (52,53-bet 3-6-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 53-
betdagi 7- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a)II turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
b) II turlanish jenskiy roddagi
otlarga qaysi otlar kiradi?
c) II turlanishdagi jenskiy
roddagi otlar Nom.Plur. va
Gen.Plur.da qanday
qo`shimchalarga ega?
d) Jenskiy roddagi otlar
Nom.Sing. va Gen.Sing.da
qanday qo`shimchalarga ega?
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (35-§) qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2. O`qish texnikasini
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.4. Yozma ish
daftariga yozadi.L/bni
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.Yangi
mavzuni
7 min.
2.5. “Dorivor preparatlar nomi;
dorivor preparatlar nomidagi
2.5.Tinglaydi ,
daftariga yozib boradi
100
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5.Ko`nikma
larni
shakllanti-
rish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikma
larni
shakllanti-
rish uchun
retseptlarni
tarjima
qilish
5 min.
10 min.
15 min.
10 min.
familiyalar” mavzulari
bo`yicha ma`lumotlar beradi.
Yangi grammatik mavzuni
tanishtirish, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi. (36-§)
2.6.Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Dorivor preparatlar nomi
qaysi rodga va qaysi kelishikka
tegishli?
b) Dorivor preparatlar nomi
Nom.Sing. va Gen.Sing.da
qanday qo`shimchalarga ega?
c) Dorivor preparatlar nomi
Nom.Plur. va Gen.Plur.da
qanday qo`shimchalarga ega?
d) Dorivor preparatlar
nomidagi mualliflarning
familiyasi qanday turlanadi?
2.7. Darslikning 54-betidagi
37-§ da berilgan so`zlar bilan
tanishtiradi.
2.8. Darslikning 54,55-
betlaridagi 60,62-mashqlarning
yozma; 58,59-mashqlarning
og`zaki bajarilishini nazorat
qiladi.
2.9. 56,57-betdagi 1-6-retsept-
larning og`zaki; 7-10-
retseptning yozma bajarili-
shini nazorat qiladi.
va mustaqil ravishda
dorivor preparatlar
nomi; dorivor
preparatlar nomidagi
familiyalar mavzulari
bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`rsa-
tadi, mashq bajarish
jarayonida shartli tas-
virlardan foydalanadi.
2.9.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi, tarjima
qilish jarayonida
o`rtoqlari tomonidan
101
yo‟l qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 57-58-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
35-§ 35-§
1- variant 2- variant
102
1. kalina,bodrezak 1. bo`znoch
2. bo`ymadaron 2. uchbarg
3. oddiy isiriq 3. sariqchoy
4. kanakunjut moyi 4. skipidar
5. toloknyanka 5. bangidevona
6. archa 6. itjumrut
7. limon 7. qandag`och
8. kuchala 8. kattalar uchun
9. gil,tuproq 9. kristal
10. qarag`ay 10. evkalipt
Farmatsiya I semestr
12-dars
Mavzu: Fe`lning shart mayli. Fiat(fiant) fe`lining qo`llanilishi
Ta`lim texnologiyasining modeli
103
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Fe`lning shart mayli
2. Fiat(fiant) fe`lining retseplarda qo`llanilishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Fe‟lning shart mayli; fiat(fiant) fe`lining retseplarda qo`llanilishi bo‟yicha
ma‟lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma
va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
-“ Dorivor preparatlar nomi; dorivor
preparatlar nomidagi familiyalar”
mavzulari bo‟yicha talabalar tomonidan
o‟zlashtirilgan bilimlarini nazorat qilish;
- fe‟lning shart mayli; fiat(fiant) fe`lining
retseptlarda qo`llanilishi bo‟yicha
ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
-“ Dorivor preparatlar nomi; dorivor
preparatlar nomidagi familiyalar”
mavzulari bo‟yicha o‟zlashtirganlik
darajasini ko‟rsatadi;
- fe‟lning shart maylini; fiat(fiant)
fe`lining retseptlarda qo`llanilishini
biladi;
- mavzular bo`yicha berilgan
mashqlarni bajarishda fiat yoki fiant
fe`lining qo`llay oladi; retseptlarni
tarjima qilishda maqsadli ergash gap
va fiat(fiant) fe`llarini o`z o`rnida
ishlata oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
104
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (57,58-bet 3-5-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 58-
betdagi 7- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Dorivor preparatlar nomi
qaysi rodga va qaysi
kelishikka tegishli?
b) Dorivor preparatlar nomi
Nom.Sing. va Gen.Sing.da
qanday qo`shimchalarga ega?
c) Dorivor preparatlar nomi
Nom.Plur. va Gen.Plur.da
qanday qo`shimchalarga ega?
d) Dorivor preparatlar
nomidagi mualliflarning
familiyasi qanday turlanadi?
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (37-§) qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2. O`qish texnikasini
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.4. Yozma ish
daftariga yozadi.L/bni
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
105
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
5.Ko`nikma
larni shakl-
lantirish
uchun
mashqlar
bajarish
6.Retsept-
larni tarjima
qilish
7 min.
5 min.
15 min.
20 min.
2.5. “Fe‟lning shart mayli;
fiat(fiant) fe`lining retseplarda
qo`llanilishi” mavzulari
bo`yicha ma`lumotlar beradi.
Yangi grammatik mavzuni
tanishtirish, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi. (38-40-§§)
2.6.Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Fe`llarning shart mayli
retseptlarda nimani ifodalaydi?
b) Fe`llarning shart mayli
retseptlarda qanday shaklda
ishlatiladi?
c) Fiat,fiant fe`llari retseptlarda
qachon ishlatiladi?
2.7. Darslikning 59,60-
betlaridagi 65-67-mashqlarning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.8. 60-62-betdagi 1-6-retsept-
larning og`zaki; 7-12-
retseptning yozma bajarili-
shini nazorat qiladi.
2.5.Tinglaydi ,
daftariga yozib boradi
va mustaqil ravishda
“Fe‟lning shart mayli;
fiat(fiant) fe`lining
retseplarda qo`llanili-
shi” mavzulari bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, gram-
matik qoidalarni egalla-
ganligini ko`rsatadi.
2.8.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 62-63-
betlarida berilgan.
ON ga tayyorlanish
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
106
Leksik birlik bo`yicha:
37-§ 37-§
1- variant 2- variant
1. dori,dori-darmon 1. zahar
2. zaharga qarshi 2. kichkina shisha idish
3. shisha idishda ber 3. xloroform
4. kseroform 4. yodoform
5. zardob 5. glukoza
6. glitserin 6. kanop
7. paraffin 7. vazelin
8. butirol 8. naftalan
9. ixtiol 9. ermon,achchiq shuvoq
10. kashnich 10. sigirquyruq
Farmatsiya I semestr
13-dars
107
Mavzu: ON. I-II turlanishdagi sifatlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.Grammatik va leksik mavzular bo`yicha
oraliq nazorat
2. I-II turlanishdagi sifatlar
3.Sifatlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi
4. Moslashgan aniqlovchi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Grammatik va leksik mavzular bo`yicha oraliq nazorat orqali o‟zlashtirganlik
darajasini aniqlash; sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar; sifatlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi; moslashgan aniqlovchilar bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars
jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Grammatik va leksik mavzular
bo`yicha talabalar tomonidan o‟zlashti-
rilgan bilimlarini nazorat qilish;
- sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar;
sifatlarning kelishiklar bo`yicha turlani-
shi; moslashgan aniqlovchilar bo‟yicha
ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- Grammatik va leksik mavzular
bo`yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- sifatlarni biladi, I-II turlanishdagi
sifatlarni ajrata oladi; sifatlarning
kelishiklar bo`yicha turlanishini biladi;
moslashgan aniqlovchili atamalarni
biladi;
-mavzular bo`yicha berilgan
mashqlarni bajarishda ularning shartli
tasvirini tuza oladi; moslashgan
aniqlovchili atamalari bo`lgan
retseptlarni tez va to`g`ri tarjima
qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
108
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
20 min.
10 min
5 min.
2.1. Oraliq nazorat o`tkazadi.
Oraliq nazorat individual
kartochkalar yordamida
o`tkaziladi.
2.2.”Sifatlar, I-II turlanishdagi
sifatlar; sifatlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi;
moslashgan aniqlovchilar”
mavzulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish (prezentatsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi. (41,42,43-§§)
2.3.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Sifatlar nechta guruhga
bo„linadi?
b) Qaysi sifatlar I-II
turlanishga kiradi?
c) Sifatlaring lug„at shakli
qanday yoziladi?
2.1.Yozma ish daftariga
yozadi. Mavzularni
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.2.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va
mustaqil ravishda
“Sifatlar, I-II
turlanishdagi sifatlar;
sifatlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi;
moslashgan aniqlovchi-
lar” mavzulari bilan
tanishadi.
2.3. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
109
4.Yangi l/b
bilan tanish-
tirish
5.Ko`nikma
larni shakl-
lantirish
uchun
mashqlar
bajarish
6.Retsept-
larni tarjima
qilish
10 min.
15 min.
10 min.
d) I-II turlanishdagi sifatlar
kelishiklar bo„yicha qanday
turlanadi?
e) Moslashgan aniqlovchi
deganda nimani tushunasiz?
2.4.Darslikning 65-betidagi 44-
§ da berilgan so`zlar bilan
tanishtiradi.
2.5. Darslikning 66-betidagi
69 mashqning og`zaki; 70-72-
mashqlarning yozma bajarili-
shini nazorat qiladi.
2.6. 66-67-betdagi 1-3-retsept-
larning og`zaki; 4,5-retseptning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.4. So‟zlarning o`qili-
shini diqqat bilan
eshitadi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
2.5.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, gram-
matik qoidalarni egalla-
ganligini ko`rsatadi.
2.6.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 67-68-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
110
I semestr
FARMATSIYA 2 ON
1-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
shira, o‟simlik, malham,dorixona.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin
tiliga tarjima qiling.
1.uchbarg barglari 3.chakonda moyi
2.bug`doy kraxmali 4.shaftoli moyi emulsiyasi
5.sariqchoy barglarining damlamasi
IV.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1.Ol: Kseroform surtmasidan
Ber. Belgila:
I semestr FARMATSIYA 2 ON
II-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Otlar lug`atda qanday yoziladi?
2. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
sharbat, bodom, shamcha,qalam.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1.limon moyi
2.kalanxoy shirasi
3.evkalipt barglari
4.chayono`t barglarining qaynatmasi
5.malina sharbati
IV.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Ol: Skipidardan
Ber.
Belgila:
111
Farmatsiya I semestr
14-dars
Mavzu: Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli nomlarida
sifatlarning qo`llanilishi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlarida sifatlarning qo`llanilishi 2.Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlaridagi modellar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli nomlarida sifatlarning qo`llanilishi; dorivor
preparatlarning ko`p bo`lakli nomlaridagi modellar bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar;
sifatlarning kelishiklar bo`yicha
turlanishi; moslashgan aniqlovchilar
bo‟yicha talabalar tomonidan o‟zlash-
tirilgan bilimlarini nazorat qilish;
-dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlarida sifatlarning qo`llanilishi; dori-
vor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlaridagi modellar bo‟yicha ma‟lu-
motlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- Sifatlar, I-II turlanishdagi sifatlar;
sifatlarning kelishiklar bo`yicha
turlanishi; moslashgan aniqlovchilar
bo‟yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlarida sifatlarning qo`llanilishini;
dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlaridagi modellarni biladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashq-
larni bajarishda ularning shartli tasviri-
ni tuza oladi; moslashgan aniqlovchili
atamalari bo`lgan retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
mashqlar,shartli tasvirlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
112
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (67,68-bet 3,4-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 68-
betdagi 6- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Sifatlar nechta guruhga
bo„linadi?
b) Qaysi sifatlar I-II
turlanishga kiradi?
c) Sifatlaring lug„at shakli
qanday yoziladi?
d) I-II turlanishdagi sifatlar
kelishiklar bo„yicha qanday
turlanadi?
e) Moslashgan aniqlovchi
deganda nimani tushunasiz?
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2. O`qish texnikasini
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
113
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat qilish
4.Yangi l/b
bilan tanish-
tirish
5.Ko`nikma-
larni shakl-
lantirish
uchun
mashqlar
bajarish
10 min.
10 min.
5 min.
10 min.
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (44-§) qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5.” Dorivor preparatlarning
ko`p bo`lakli nomlarida
sifatlarning qo`llanilishi;
dorivor preparatlarning ko`p
bo`lakli nomlaridagi modellar”
mavzulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish (prezentatsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi. (45,46-§§)
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Dorivor preparatlarning ko„p
bo„lakli nomlarida sifat
nechanchi o„rinda va qanday
aniqlovchi holida turadi?
b) Agar sifat dorivor o„simlik
nomiga tegishli bo„lsa unga
qanday moslashadi?
c) Tabletkalar nomi bilan
qanday sifatlar ishlatiladi?
d) Extractlar nomi bilan qanday
sifatlar ishlatiladi?
2.7.Darslikning 70,71-betlari-
dagi 47-§ da berilgan so`zlar
bilan tanishtiradi.
2.8. Darslikning 71-betidagi
73- mashqning og`zaki; 75-
mashqning yozma bajarili-
shini nazorat qiladi.
2.4. Yozma ish
daftariga yozadi.
L/bni o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va
mustaqil ravishda
“ Dorivor preparatlar-
ning ko`p bo`lakli
nomlarida sifatlarning
qo`llanilishi; dorivor
preparatlarning ko`p
bo`lakli nomlaridagi
modellar ” mavzulari
bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7. So‟zlarning o`qili-
shini diqqat bilan
eshitadi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, gram-
matik qoidalarni egalla-
ganligini ko`rsatadi.
114
6.Ko`nikma-
larni shakl-
lantirish
uchun
retsept-
larni tarjima
qilish
2.9. 72,73-betdagi 1-4-retsept-
larning og`zaki; 5-9-retseptning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.9.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 73-74-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
115
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
44-§ 44-§
1- variant 2- variant
1. kulrang 1. ko`k,zangori
2. sariq 2. oq
3. qip-qizil 3. achchiq
4. toza 4. qora
5. tashqi 5. ichki
6. suyuq 6. quruq
7. quyuq 7. yirik
8. sovuq 8. murakkab
9. ko`k tomir ichiga 9. metilen ko`ki
10. sovuq yerda saqla 10. jelatinli
116
Farmatsiya I semestr
15-dars
Mavzu: Botanik nomenklaturada sifatlarning qo`llanilishi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Botanik nomenklaturada sifatlarning
qo`llanilishi 2.O`simlik turini bildiruvchi sifatlar
3. Botanik oilani bildiruvchi sifatlar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Botanik nomenklaturada sifatlarning qo`llanilishi; o`simlik turini bildiruvchi
sifatlar; botanik oilani bildiruvchi sifatlar bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars
jarayonida bu mavzu bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlarida sifatlarning qo`llanilishi; dori-
vor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlaridagi modellar bo‟yicha talabalar
tomonidan o‟zlashtirilgan bilimlarini
nazorat qilish;
- botanik nomenklaturada sifatlarning
qo`llanilishi; o`simlik turini bildiruvchi
sifatlar; botanik oilani bildiruvchi sifatlar
bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- Dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlarida sifatlarning qo`llanilishi;
dorivor preparatlarning ko`p bo`lakli
nomlaridagi modellar bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- botanik nomenklaturada sifatlarning
qo`llanilishini; o`simlik turini
bildiruvchi sifatlarni; botanik oilani
bildiruvchi sifatlarni biladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashq-
larni bajarishda ularning shartli tasviri-
ni tuza oladi; moslashgan aniqlovchili
atamalari bo`lgan retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
mashqlar,shartli tasvirlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
117
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (73-74-bet 3-5-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 74-
betdagi 6- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Dorivor preparatlarning
ko„p bo„lakli nomlarida sifat
nechanchi o„rinda va qanday
aniqlovchi holida turadi?
b) Agar sifat dorivor o„simlik
nomiga tegishli bo„lsa unga
qanday moslashadi?
c) Tabletkalar nomi bilan
qanday sifatlar ishlatiladi? d) Extractlar nomi bilan
qanday sifatlar ishlatiladi?
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2. O`qish texnikasini
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
118
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat qilish
4.Yangi l/b
bilan tanish-
tirish
5.Ko`nikmala
rni shakl-
lantirish
uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikma-
10 min.
10 min.
5 min.
10 min.
15 min.
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (47-§) qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5.” Botanik nomenklaturada
sifatlarning qo`llanilishi;
o`simlik turini bildiruvchi
sifatlar; botanik oilani
bildiruvchi sifatlar” mavzusi
bilan tanishtiradi, uni
tushuntirish (prezentatsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi. (48-§)
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Botanik nomenklaturada
sifatlar nimalarni bildiradi?
b) O`simlik turini bildiradigan
sifatlar nimani ifodalaydi?
c) Botanik oilalar nomlari
qanday qo`shimchalar
yordamida yasaladi?
2.7.Darslikning 75-betidagi
49,50-§ §da berilgan jadvaldagi
so`zlar bilan tanishtiradi. Bu
jadvalda so`zlar geografik
tarqalishi,o`sish sharoiti, tashqi
ko`rinishi,rangi, ta`mi va
boshqa xususiyatlari bo`yicha
berilgan.
2.8. Darslikning 76-betidagi
79- mashqning og`zaki; 78,81-
mashqlarning yozma bajarili-
shini nazorat qiladi.
2.9. 77,78-betlardagi 1-4-
2.4. Yozma ish
daftariga yozadi.
L/bni o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va
mustaqil ravishda
“ Botanik nomenklatu-
rada sifatlarning qo`lla-
nilishi; o`simlik turini
bildiruvchi sifatlar;
botanik oilani bildiruv-
chi sifatlar ” mavzusi
bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7. So‟zlarning o`qili-
shini diqqat bilan
eshitadi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, gram-
matik qoidalarni egalla-
ganligini ko`rsatadi.
2.9.Retseptlarni tarjima
119
larni shakl-
lantirish
uchun
retsept-
larni tarjima
qilish
7 min. retseptlarning og`zaki; 5-7-
retseptlarning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 78-79-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
120
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
47-§ 47-§
1- variant 2- variant
1. og`riqni qoldiruvchi 1. issiqni pasaytiruvchi
2. qon to`xtatuvchi 2. uxlatadigan
3. qattiq,mustahkam 3. suvli
4. suvsiz 4. moyli
5. qog`ozli 5. kraxmalli
6. efirli 6. qumli
7. qalampir –i, -si 7. ich suradigan
8. siydik haydovchi 8. terlatuvchi
9. tinchlantiradigan 9. astmaga qarshi
10. cho`chqa –i, -si 10. o`t haydovchi
121
Farmatsiya
16-dars
Mavzu: Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar nomida
sifatlarning ishlatilishi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar
nomidagi sifatlar 2. Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar
nomidagi aniqlovchilar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar nomidagi sifatlar; vaksinalar, zardoblar va
anatoksinlar nomidagi aniqlovchilar bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars
jarayonida bu mavzu bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- botanik nomenklaturada sifatlar;
botanik oilani bildiruvchi sifatlar;
o`simlik turini bildiruvchi sifatlar
bo‟yicha talabalar tomonidan
o‟zlashtirilgan bilimlarini nazorat qilish;
- vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar
nomidagi sifatlar; vaksinalar, zardoblar
va anatoksinlar nomidagi aniqlovchilar
bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- botanik nomenklaturada sifatlar;
botanik oilani bildiruvchi sifatlar;
o`simlik turini bildiruvchi sifatlar
bo‟yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- vaksinalar, zardoblar va anatoksinlar
nomidagi sifatlarni; vaksinalar,
zardoblar va anatoksinlar nomidagi
aniqlovchilarni biladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashqlar-
ni bajarishda ularning shartli tasvirini
tuza oladi; moslashgan aniqlovchili
atamalari bo`lgan retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
mashqlar,shartli tasvirlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
122
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (78-bet 3,4-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan 79-
betdagi 6- mashqning o`qili-
shini nazorat qiladi.
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Botanik nomenklaturada
sifatlar nimalarni bildiradi?
b) O`simlik turini bildiradigan
sifatlar nimani ifodalaydi?
c) Botanik oilalar nomlari
qanday qo`shimchalar
yordamida yasaladi?
2.4. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (49,50-§§) qiladi.
L/bni individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob beradi.
2.2. O`qish texnikasini
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.4. Yozma ish
daftariga yozadi.
L/bni o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
123
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4.Yangi l/b
bilan tanish-
tirish
5.Ko`nikma
larni shakl-
lantirish
uchun
mashqlar
bajarish
6.Retsept-
larni tarjima
qilish
7 min.
5 min.
10 min.
15 min.
10 min.
2.5.” Vaksinalar, zardoblar va
anatoksinlar nomida sifatlar-
ning ishlatilishi” mavzusi bilan
tanishtiradi, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi. (51-§)
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Vaksinalar, zardoblar va
anatoksinlar nomidagi sifatlar
qanday hosil qilinadi?
b) Vaksinalar, zardoblar va
anatoksinlar nomlaridagi
qanday aniqlovchilar
ishlatiladi ?
2.7.Darslikning 80-betidagi 52-
§ da berilgan so`zlar bilan
tanishtiradi.
2.8. Darslikning 80-81-
betlaridagi 85- mashqning
og`zaki; 86,87-mashqlarning
yozma bajarilishini nazorat
qiladi.
2.9. 81-betdagi 1-6-
retseptlarning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va
mustaqil ravishda”Vak-
sinalar, zardoblar va
anatoksinlar nomida si-
fatlarning ishlatilishi”
mavzusi bilan tanisha-
di.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.7. So‟zlarning o`qili-
shini diqqat bilan
eshitadi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, gram-
matik qoidalarni egalla-
ganligini ko`rsatadi.
2.9.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 82-83-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
124
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
49,50-§§ 49,50-§§
1- variant 2- variant
1. kavkaz belladonnasi 1. to`q qizil passiflora
2. oq maralquloq 2. qorako`l parpisi
3. o`tkir bargli sano 3. xitoy limonnigi
4. botqoq gnafaliumi 4. dengiz piyozi
5. yirik gulli magnoliya 5. teshik dalachoy
6. tik o`suvchi bo`rigul 6. to`ksiz qizilmiya
7. chalkashgan isparak 7. kichik sanchiqo`t
8. zangori polemonium 8. yapon laminariyasi
9. gretsiya periplokasi 9. sariq nufar
10. sabzisimon visnaga 10. nashasimon kendir
Farmatsiya I semestr
125
17-dars
Mavzu: Oraliq nazorat.Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon sifatdoshi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.Grammatik va leksik mavzular bo`yicha
oraliq nazorat
2. Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon
sifatdoshi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Oraliq nazorat o`tkazish; majhullik nisbatidagi o`tgan zamon sifatdoshi mavzusi
bo`yicha ma`lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning
ko`nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- I-II turlanishdagi otlar va I-II turla-
nishdagi sifatlar mavzulari bo`yicha
talabalar tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qilish;
- majhullik nisbatidagi o`tgan zamon
sifatdoshi mavzusi bo`yicha ma`lumotlar
berish;
- mashqlar yordamida mavzular
bo`yicha ko`nikma va malakalarni
shakllantirish;
- retseptlar yordamida mavzular
bo`yicha ko`nikma va malakalarni
shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- I-II turlanishdagi otlar va I-II
turlanishdagi sifatlarlarning leksik va
grammatik kategoriyalarini
o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi;
- majhullik nisbatidagi o`tgan zamon
sifatdoshlarini biladi;
- majhullik nisbatidagi o`tgan zamon
sifatdoshlarini ona tilidan lotin tiliga va
lotin tilidan ona tiliga tarjima qila
oladi;
- tarkibida majhullik nisbatidagi o`tgan
zamon sifatdoshlari bo`lgan retseptlarni
tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, tezkor savollar,
mashqlar,shartli tasvirlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
126
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. Oraliq
nazorat
o`tkazish
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
30 min.
5 min.
5 min.
2.1. Oraliq nazorat o`tkazadi.
Oraliq nazorat individual
kartochkalar yordamida
o`tkaziladi.
2.2. Majhullik nisbatidagi
o`tgan zamon sifatdoshi
mavzusi bo`yicha ma`lumotlar
beradi. Yangi grammatik
mavzuni tanishtirish, uni
tushuntirish (prezentatsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi. (53-§)
2.3. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) O`tgan zamon sifatdoshi
qaysi so`z turkumidan tashkil
topadi?
b) Sifatdoshlar qanday
qo`shimchalarga ega ?
c) Sifatdoshlar kelishiklar
bo`yicha qanday turlanadi?
2.1. Yozma ish
daftariga yozadi.
Mavzularni o`zlashtir-
ganlik darajasini
ko`rsatadi.
2.2.Tinglaydi, daftariga
yozib boradi va
mustaqil ravishda
majhullik nisbatidagi
o`tgan zamon sifatdoshi
mavzusi bilan
tanishadi.
2.3.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
127
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5.Mashqlar
bajarish
6.Retsept-
larni tarjima
qilish
10 min.
10 min.
10 min.
2.4 83-84-betlardagi 54-§ da
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
2.8. Darslikning 84-betidagi
88,89-mashqlarning og`zaki;
90-mashqning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9. 84-85-betlardagi 1-4-
retseptlarning og`zaki; 5-10-
retseptlarning yozma
bajarilishini nazorat qiladi.
2.4. Tinglaydi.
Navbatma- navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
2.9.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 86-87-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
128
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
1-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
na`matak, o‟simlik, qaynatma, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. qora mingdevona
2. gelatinli capsula
3. qumloq bo`znochining extracti
4. qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi
5. oq streptotsid
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Extracti Crataegi fluidi
Da.
Signa:
2. Ol: Chayono„tning suyuq ekstraktidan
Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda 25 ml.dan
Mentoldan 0,05
Aralashtir. Ber.
Belgila: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
2. I-II turlanishdagi sifatlarga qaysi sifatlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
dorixona, shira,hujayra, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. tashqi vosita
2. qalampir yalpiz moyi
3. sariq vaselin
4. mavrak barglarining damlamasi
5. aloyning quruq ekstrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Infusi Sennae compositae 30ml
Da.
Signa: 1 marta ichishga (kattalar uchun).
129
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
3-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llar nechta tuslanishga ega?
2. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
barg, suv, moy, son.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. kalanxoy shirasi
2. kamforali moy
3. qora mingdevona
4. ro`yanning quyuq extracti
5. tetratsiklinning ko`z surtmasi.
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Tincturae amarae 10 ml.
Tincturae Strychni 5 ml.
Misce. Da.
Signa:
2. Ol: Evcalipt moyidan 10,0
Mentoldan
Aralashtir. Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
4-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llarning buyruq mayli qanday hosil qilinadi?
2. II turlanish sredniy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
tomchi, sharcha, damlama, rezavor meva.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. qayin bargi
2. qand sharbati
3. sovuq suv
4. ravochning quruq ekstrakti
5. qalampir yalpiz suvi
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Extracti Eucommiae fluidi
Da.
Signa:
2. Ol: Kanakunjut moyidan 10,0
Jelatinli kapsulalarda ber.
Belgila:
130
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
5-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. II turlanish jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
2. Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
nastoyka, qalam, qaynatma, granula.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. mavrak barglari
2. qoqining quyuq ekstrakti
3. kuchalaning quruq ekstrakti
4. murakkab damlama
5. ichki vosita
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Terebinthinae rectificati 10 ml.
Da.
Signa:
2. Ol: Kuchala nastoykasidan 5 ml.
Limonnik nastoykasidan 20 ml.
Aralashtir. Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
6-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Fe`llarning negizi qanday aniqlanadi?
2. Otlar nechta kelishikka ega? Ularning lotincha nomini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
kurtak, tayoqcha, kraxmal, malham.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. achchiq bodom
2. yirik tabletka
3. sanoning murakkab damlamasi
4. valeriananing efirli nastoykasi
5. naftalanli surtma
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Methyleni coerulei
Da in capsulis gelatinosis.
Signa:
2. Oling: Aloyning suyuq extractidan
Shunday miqdorda 10 (son)ta ampullalarda bering.
Belgilang:
131
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
7-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?
2. Dorivor preparatlar nomi qaysi rodga va qaysi turlanishga kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
til, kraxmal, metal, qog`oz.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. bodom suvi
2. jelatin massasi
3. tillabosh yer ustki qismi
4. shaftoli moyining emulsiyasi
5. qoqining quyuq extracti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Tabulettas Ferri reducti obductas 0,2 numero 20
Da.
Signa:
2. Ol: Kuydirilgan magneziyadan 20,0
Distillangan suvdan 120 ml.
Aralashtir.Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
8-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?
2. Otlar nechta turlanishga ega? Ularning Gen.Sing.dagi qo`shimchalarini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
mum, quticha, vrach, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. limon moyi
2. jenshen nastoykasi
3. bug`doy kraxmali
4. qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi
5. ro`yanning quyuq ekstrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Eucalypti 2,0
Olei Terebinthinae 8,0
Misce.Da.
Signa:
2. Ol: Qoqi nastoykasidan
Achchiq nastoykadan teng miqdorda 10 ml
Kuchala nastoykasidan 5 ml
Aralastir. Ber.
Belgila:
132
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
9-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishga qaysi otlar kiradi?
2. Dorivor preparatlar nomi Nom.Sing. va Gen.Sing.da qanday qo`shimchalarga ega?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
capsula, shira, barg, granula.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. kalanchoy shirasi
2. sano damlamalasi
3. qora mingdevona
4. valeriananing efirli nastoykasi
5. kuchalaning quruq extracti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe:Emulsi olei Ricini 180,0
Sirupi Sacchari ad 200,0
Misce.Da.
Signa:
2. Ol: Sano barglarining damlamasidan 10,0:150 ml
Ravoch sharbatidan 30 ml
Aralashtir.Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
10-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom.Sing., Gen.Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur.da
qanday qo`shimchalarga ega?
2. Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
dori, kristall, kurtak, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. efedraning yer ustki qismi
2. oqqaldirmoq barglari
3. kristall yod
4. chayono`t barglarining damlamasi
5.parafin bilan qoplangan qog`oz
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Infusi herbae Hyperici perforati
Da.
Signa:
2. Ol: Tetratsiklinning ko`z uchun surtmasi
Ber. Belgila:
133
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
11-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?
2. Dorivor preparatlar nomi qaysi rodga va qaysi turlanishga kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
til, kraxmal, metal, qog`oz.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. limon moyi
2. jenshen nastoykasi
3. bug`doy kraxmali
4. qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi
5. ro`yanning quyuq ekstrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Eucalypti 2,0
Olei Terebinthinae 8,0
Misce.Da.
Signa:
2. Ol: Qoqi nastoykasidan
Achchiq nastoykadan teng miqdorda 10 ml
Kuchala nastoykasidan 5 ml
Aralastir. Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
12-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llar nechta tuslanishga ega?
2. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
barg, suv, moy, son.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
1. kalanxoy shirasi
2. kamforali moy
3. qora mingdevona
4. ro`yanning quyuq extracti
5. tetratsiklinning ko`z surtmasi.
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Tincturae amarae 10 ml.
Tincturae Strychni 5 ml.
Misce. Da.
Signa:
2. Ol: Evcalipt moyidan 10,0
Mentoldan
Aralashtir. Ber. Belgila:
134
135
Farmatsiya I semestr
18-dars
Mavzu: Farmatsevtik atama va retseptlarni tarjima qilish.
Yakuniy dars
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. I,II turlanishdagi otlar va I-II turlanishdagi
sifatlarning, fe`llarning, majhullik nisbatidagi
o`tgan zamon sifatdoshlarining grammatik va
leksik materiallarini takrorlash.
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
I,II turlanishdagi otlar va sifatlarning, fe`llarning, majhullik nisbatidagi o`tgan
zamon sifatdoshlarining grammatik va leksik materiallarini takrorlash; dars
jarayonida bu mavzular bo`yicha talabalarning ko`nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
-“Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon
sifatdoshlari” mavzusi bo`yicha
talabalar tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qilish;
- I,II turlanishdagi otlar va sifatlar-
ning, fe`llarning, majhullik nisbati-
dagi o`tgan zamon sifatdoshlarining
grammatik va leksik materiallari
bo‟yicha ko‟nikma va malakalarni
shakllantirish.
O`quv faoliyatinig natijalari:
Majhullik nisbatidagi o`tgan zamon
sifatdoshlari” mavzusi bo`yicha
o`zlashtirganlik darajasini ko`rsatadi;
- I,II turlanishdagi otlar va sifatlarning,
fe`llarning, majhullik nisbatidagi o`tgan
zamon sifatdoshlarining grammatik va
leksik materiallarini biladi; atama va
retseptlarni tarjima qiladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, shartli tasvir, jadval,
mashqlar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini tahlil
qilish
136
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan tanish-
tiradi.
Darsning maqsadi va kutila-
yotgan natijalar bilan tanish-
tiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
3 min.
5 min.
10 min.
15 min
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun (86-bet 3,4,5-mashq)
berilgan uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. O`qish uchun berilgan
87- betdagi 6- mashqning
o`qili-shini nazorat qiladi.
2.3. Uyda yodlangan l/b ni
nazorat (54-§) qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.4. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qilish uchun tezkor
savol-javoblar quyidagi
savollar yordamida o`tkazila-
di:
1) Lotin tilida fe`llar nechta
tuslanishga ega?
2.1. Bajargan uy
vazifasini ko`rsatadi,
savollarga javob
beradi.
2.2.Tinglaydi,
navbatma-navbat javob
beradi,o`qish texnika-
sini o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3. Yozma ish
daftariga yozadi.
L/bni o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.4.Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
137
2) I,II,IV tuslanishdagi
fe`llarning buyruq mayli
qanday hosil qilinadi?
3)III tuslanishdagi fe`llarning
buyruq mayli qanday hosil
qilinadi?
4) Lotin tilidagi otlar nechta
rodga ega va ular lotincha
qanday nomlanadi?
5) Lotin tilidagi otlar nechta
kelishik bo„yicha turlanadi?
6) Lotin tilidagi otlar nechta
songa bo„linadi?
7) Kelishiklarning lotincha
nomlarini ayting.
8) Otlarning turlanishi qanday
aniqlanadi?
9) I turlanishdagi otlarga
qaysi otlar kiradi?
10) Qanday aniqlovchilarni
bilasiz?
11) Qanday aniqlovchi
moslashgan aniqlovchi deb
aytiladi?
12) Qanday aniqlovchi
moslashmagan aniqlovchi deb
aytiladi?
9) 13) II turlanishdagi otlarga
qaysi otlar kiradi ?
14) II turlanish jenskiy
roddagi otlarga qaysi otlar
kiradi?
15) II turlanish jenskiy
roddagi otlar kelishiklar
bo„yicha qanday turlanadi?
16) Dorivor preparatlar nomi
qaysi rodga tegishli?
17) Sifatlar nechta guruhga
bo„linadi?
18) Qaysi sifatlar I-II
turlanishga kiradi?
19) Sifatlaring lug„at shakli
qanday yoziladi?
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
138
2.I,II
turlanish-
dagi otlarni
jadval
yordamida
tarjima
qilish
10 min.
20) I-II turlanishdagi sifatlar
kelishiklar bo„yicha qanday
turlanadi?
21) Dorivor preparatlarning
ko„p bo„lakli nomlarida sifat
nechanchi o„rinda va
qanday aniqlovchi holida
turadi?
22) Agar sifat dorivor
o„simlik nomiga tegishli
bo„lsa unga qanday
moslashadi?
23) Retsept nechta qismdan
iborat?
24) Retseptning lotincha
qismi qaysi so„z bilan
boshlanadi ?
25) Retseptda dori moddalari-
ning nomi qaysi kelishikda
yoziladi ?
26) Vaksinalar, zardoblar va
anatoksinlar nomidagi
sifatlar qanday hosil qilinadi?
27) Botanik nomenklaturada
sifatlar nimalarni bildiradi?
30) O`simlik turini bildiradi-
gan sifatlar nimani
ifodalaydi?
28) Botanik oilalar nomlari
qanday qo`shimchalar yorda-
mida yasaladi?
29) O`tgan zamon sifatdoshi
qaysi so`z turkumidan tashkil
topadi?
30) Sifatdoshlar qanday
qo`shimchalarga ega ?
31) Sifatdoshlar kelishiklar
bo`yicha qanday turlanadi?
2.5. Jadval yordamida otlarni
bosh va qaratqich kelishik,
birlik va ko„plik son
shakllarini yozishini nazorat
qiladi.
Doka, shakar, tayoqcha, hab
dori, granula,dorixona,
2.5. Jadval yordamida
otlarni bosh va qarat-
qich kelishik, birlik va
ko„plik son shakllarini
yozadi.
139
3. Atamalar-
ning shartli
tasvirini
tuzish va
tarjima
qilish
4. Retsept-
larni tarjima
qilish
17 min.
10 min.
bodom, shira, qaynatma,
suyuq surtma, qovoq, kristal.
2.6.Atamalarning shartli
tasvirini tuzishini va tarjima
qilishini nazorat qiladi:
1) ukrop suvi
2) kanakunjut moyi
3) oqqaldirmoq barglari
4) tashqi vosita
5) kalanxoy shirasi
6) qirqilgan quritilgan barglar
7) chernika sharbati
8) konservatsiya qilingan
9) tibbiyot safrosi
10) chipqonga quyiladigan
malham
2.7.Tarkibida I,II
turlanishdagi otlar va sifatlar,
sifatdoshlari bo`lgan
retseptlarni tarjima qilishni
nazorat qiladi.
2.6. Atamalarning
shartli tasvirini tuzadi
va lotin tiliga tarjima
qiladi, grammatik qoi-
dalarni egallaganligini
ko`rsatadi.
2.7.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`rsa-
tadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Mavzularni takrorlash.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
140
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
54-§ 54-§
1- variant 2- variant
1. distillangan 1. tozalangan
2. quritilgan 2. cho`ktirilgan
3. kukunga aylantirilgan 3. maydalangan, kesilgan
4. tuyilgan,yanchilgan 4. qaytarilgan
5. olovda kuydirilgan 5. ishqalab maydalangan
6. konsentrlangan 6. suyultirilgan
7. po`st bilan qoplangan 7. faollashtirilgan
8. vitaminlashtirilgan 8. eritilgan
9. konservatsiya qilingan 9. sterilizatsiya qilingan
141
Farmatsiya II semestr
1-dars
Mavzu: Kimyoviy elementlar va kislotalarning lotincha nomlari
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.Kimyoviy elementlarning lotincha
nomlari
2.Kislotalarning lotincha nomlari
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Kimyoviy elementlar va kislotalarning lotincha nomlari bo‟yicha ma‟lumotlar
berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va
malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Elementlar va kislotalarning lotincha
nomlari bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- elementlar va kislotalarning lotincha
nomlarini biladi va ajrata oladi;
- elementlar va kislotalar nomlarini
lotin tiliga va ona tiliga tarjima qila
oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, shartli tasvir,
mashqlar, jadval, tezkor savollar.
Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma, jadvallar,
doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
142
Texnologik xarita
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga kirish
Tashkiliy qism
5 min.
1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar
bilan tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha
asosiy tushunchalarni;
adabiyotlar ro`yxatini
aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1.Yangi mavzuni
o`zlashtirish
2.O`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat
qilish
3. Ko`nikmalarni
shakllantirish
uchun mashqlar
15 min.
5 min.
25 min.
2.1.“Elementlar va
kislotalarning lotincha
nomlari“ mavzulari bilan
tanishtiradi, uni tushun-
tirish (prezentatsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.2.O`zlashtirilgan
bilim-larni quyidagi
savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Elementlarning
lotincha nomi qaysi
rodga tegishli?
b) Kislotalarning lotin-
cha nomi qanday hosil
qilinadi?
c) Kimyoviy elementlar
nomi Nom. va Gen.da
qanday qo`shimchalarga
ega?
2.3.Darslikning 88-90-
betlaridagi 92,94-
mashqlarning yozma
2.1.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda elementlar va
kislotalarning lotincha
nomlari bilan tanishadi.
2.2. Savollarga javob be-
rishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi.
2.3.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
143
bajarish
4.Ko`nikmalarni
shakllantirish
uchun retsept-
larni tarjima
qilish
20 min.
ravishda ravishda
bajarilishini nazorat
qiladi.
2.4. 90-91- betlardagi 1-
12- retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
ko`rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
2.4.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsatadi,
o`rtoqlari tomonidan yo‟l
qo‟yilgan hatolarni
to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
10 min.
3.1.Darsning rejalashti-
rilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini
va talabalar faoliyatini
tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi o`quv
qo`llanmaning 92-93-
betlarida berilgan.
3.3. Mustaqil ta`lim
mavzulari va uni
baholash mezonlari bilan
tanistiradi.
Jarayonda ishtirok etadi.
Vazifani yozib oladi.
Mustaqil ta`lim mavzula-
rini va uni baholash
mezonlarini yozib oladi.
144
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
54-§ 54-§
1- variant 2- variant
1. distillangan 1. tozalangan
2. quritilgan 2. cho`ktirilgan
3. kukunga aylantirilgan 3. maydalangan, kesilgan
4. tuyilgan,yanchilgan 4. qaytarilgan
5. olovda kuydirilgan 5. ishqalab maydalangan
6. konsentrlangan 6. suyultirilgan
7. po`st bilan qoplangan 7. faollashtirilgan
8. vitaminlashtirilgan 8. eritilgan
9. konservatsiya qilingan 9. sterilizatsiya qilingan
145
Farmatsiya II semestr
2-dars
Mavzu: Oksidlar va tuzlarning lotincha nomi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.Oksidlar va chala oksidlarning lotin-
cha nomlari
2.Tuzlarning va asos tuzlarining
lotincha nomlari
3. Kislorodsiz kislotalarning organik
asoslar bilan hosil qilgan tuzlarining
lotincha nomlari
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Oksidlar va chala oksidlarning lotincha nomlari;tuzlarning va asos tuzlarining
lotincha nomlari; kislorodsiz kislotalarning organik asoslar bilan hosil qilgan
tuzlarining lotincha nomlari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu
mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “Elementlar va kislotalarning lotincha
nomlari” mavzusi bo‟yicha talabalar
tomonidan o‟zlashtirilgan bilimlarini
nazorat qilish;
- oksidlar va chala oksidlarning lotincha
nomlari; tuzlarning va asos tuzlarining
lotincha nomlari; kislorodsiz kislota-
larning organik asoslar bilan hosil
qilgan tuzlarining lotincha nomlari
bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “Elementlar va kislotalarning lotincha
nomlari” mavzusi bo‟yicha o‟zlashtir-
ganlik darajasini ko‟rsatadi;
- oksidlar va chala oksidlarning lotincha
nomlarini; tuzlarning va asos tuzlarining
lotincha nomlarini; kislorodsiz kislota-
larning organik asoslar bilan hosil
qilgan tuzlarining lotincha nomlarini
biladi va ajrata oladi.
- oksidlar; chala oksidlar va tuzlarning
nomlarini nomlarini tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
shartli tasvir, jadval, tezkor savollar.
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
146
Texnologik xarita
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga kirish
Tashkiliy qism
5 min.
1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar
bilan tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha
asosiy tushunchalarni;
adabiyotlar ro`yxatini
aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat
qilish
5 min.
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda
bajarish uchun
berilgan(92-betdagi 3,4-
mashqlar) uy vazi-
fasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yi-
cha o`zlashtirilgan bilim-
larni nazorat qiladi.
O`zlashtirilgan bilimlar-
ni quyidagi savollar
yordamida so`raydi:
a) Elementlarning
lotincha nomi qaysi
rodga tegishli?
b) Kislotalarning lotin-
cha nomi qanday hosil
qilinadi?
c) Kimyoviy elementlar
nomi Nom. va Gen.da
qanday qo`shimchalarga
ega?
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish
uchun berilgan 93-
2.1. Bajargan uy
vazifasini ketma-ket
o`qiydi, savollarga javob
beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, navbat-
ma-navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.3. O‟qish texnikasini
egallaganligini, urg‟u va
til uslubidan habardor-
147
2.Yangi mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat
qilish
10 min.
10 min.
5 min.
betdagi 5-mashq
o‟qilishini nazorat qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(56-58-§§) ni nazorat
qiladi. L/bni individual
kartochkalar yordamida
yozma ravishda nazorat
qiladi.
2.5.”Oksidlar va chala
oksidlarning lotincha
nomlari;tuzlarning va
asos tuzlarining lotincha
nomlari; kislorodsiz
kislotalarning organik
asoslar bilan hosil qilgan
tuzlarining lotincha
nomlari” mavzulari bilan
tanishtiradi, uni tushun-
tirish (prezentatsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.6.O`zlashtirilgan
bilimlarni quyidagi
savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Oksidlarning lotincha
nomi qanday hosil
qilinadi?
b) Chala oksidlarning
lotincha nomi qanday
yasaladi?
c) Kislotalarning lotin-
cha nomi qanday hosil
qilinadi?
d) Tuzlarning lotincha
nomi qanday hosil
qilinadi?
e) Asos tuzlarning
lotincha nomi qanday
ligini ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab chiq-
qanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4.Ona tilida berilgan
so‟zni lotin tiliga yoki
aksincha tarjima qilib
yozma ish daftariga
yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda „Oksidlar va
chala oksidlarning lotin-
cha nomlari; tuzlarning va
asos tuzlarining lotincha
nomlari; kislorodsiz
kislotalarning organik
asoslar bilan hosil qilgan
tuzlarining lotincha
nomlari“ mavzulari bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob be-
rishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi.
148
4. Ko`nikmalarni
shakllantirish
uchun mashqlar
bajarish
6.Ko`nikmalarni
shakllantirish
uchun retsept-
larni tarjima
qilish
15 min.
15 min.
hosil qilinadi?
f) Kislorodsiz kislotalar-
ning organic asoslar
bilan hosil qilgan
tuzlarining nomi qanday
yasaladi?
2.7.95-betdagi 96,98-
mashqlarni o`g`zaki;
97,99-mashqlarning
yozma ravishda bajarili-
shini nazorat qiladi.
2.8.96-97- betlardagi 1-
10- retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
2.7.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
2.8.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsatadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashti-
rilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini
va talabalar faoliyatini
tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning
97-98-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
149
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
Elementlar,kislotalar va oksidlar
1- variant 2- variant
1. aluminiy 1. kumush
2. mis 2. temir
3. ftor 3. vodorod
4. simob 4. azot
5. kislorod 5. fosfor
6. qo„rg„oshin 6. oltingugurt
7. rux 7. yod
8. atsetilsalitsilat kislota 8. limon kislota
9. temir askorbinat kislota 9. xlorid kislota
10. salitsilat kislota 10. folat kislota
Quyidagi harflar orasidan 15 ta elementning nomini toping va o`zbek
tiliga tarjima qiling.
R A R G E N T U M P H O
B A R I U M A G N I U M
A U R U M O B R O M U M
L I T H I U M N O A K B
U P L U M B U M S Z U M
M A G N E S I U M A O I
I O D U M Y K A L I U M
N I T R O G E N I U M O
I P H O S P H O R U S C
M A G N I U M X Y O N I
S U L F U R Z I N C U M
Farmatsiya II semestr
150
3-dars
Mavzu: III turlanishdagi otlar.Undosh tipga kiradigan mujskoy roddagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.III turlanishdagi otlar
2.Undosh tipdagi otlar
3.Undosh tipga kiruvchi mujskoy
roddagi otlar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi otlar; undosh tipga kiruvchi mujskoy
roddagi otlar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu
mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- oksidlar va chala oksidlarning lotincha
nomlari; tuzlarning va asos tuzlarining
lotincha nomlari; kislorodsiz kislota-
larning organik asoslar bilan hosil
qilgan tuzlarining lotincha nomlari
mavzulari bo‟yicha talabalar tomonidan
o‟zlashtirilgan bilimlarini nazorat qilish;
- III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi
otlar; undosh tipga kiruvchi mujskoy
roddagi otlar mavzulari bo‟yicha
ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- oksidlar va chala oksidlarning lotincha
nomlari; tuzlarning va asos tuzlarining
lotincha nomlari; kislorodsiz kislota-
larning organik asoslar bilan hosil
qilgan tuzlarining lotincha nomlari
mavzulari bo‟yicha o‟zlashtirganlik
darajasini ko‟rsatadi;
- III turlanishdagi otlarni; undosh
tipdagi otlarni; undosh tipga kiruvchi
mujskoy roddagi otlarning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini biladi
va ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashqlarni
bajarishda ularning shartli tasvirini tuza
oladi; atama va retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, shartli tasvir,
mashqlar, jadval, tezkor savollar.
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
151
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokomasida
ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1.
O`zlashtirilgan
bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda
bajarish uchun berilgan (97-
98-betdagi 2,3-mashqlar)
uy vazi-fasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi. O`zlashti-
rilgan bilimlarni quyidagi
savollar yordamida
so`raydi:
a) Oksidlarning lotincha
nomi qanday hosil qilinadi?
b) Chala oksidlarning
lotincha nomi qanday
yasaladi?
c) Kislotalarning lotincha
nomi qanday hosil qilinadi?
d) Tuzlarning lotincha nomi
qanday hosil qilinadi?
e) Asos tuzlarning lotincha
nomi qanday hosil qilinadi?
f) Kislorodsiz kislotalar-
ning organic asoslar bilan
hosil qilgan tuzlarining
nomi qanday yasaladi?
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish
2.1. Bajargan uy vazifa-
sini ketma-ket o`qiydi,
savollarga javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
152
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
10 min.
15 min.
5 min.
5 min.
uchun berilgan 93- betdagi
5-mashq o‟qilishini nazorat
qiladi.
2.4. Tuzlarning nomini
tarjima qilishni
o`zlashtirganlik darajasini
tekshirish uchun nazorat
o`tkazadi.Nazorat indivi-
dual kartochkalar yorda-
mida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5. “III turlanishdagi otlar;
undosh tipdagi otlar;
undosh tipga kiruvchi
mujskoy roddagi otlar”
mavzulari bilan tanish-
tiradi, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilim-
larni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III turlanish-
ga kiradi?
b) Tеng murakkab va no-
tеng murakkab otlar dеgan-
da nimani tushunasiz?
c) III turlanishdagi otlar-
ning o`ziga xos xususiyati
nimadan iborat?
d) III turlanishdagi otlar-
ning nеgizi qanday hosil
qilinadi?
e) III turlanishdagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
f) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
g) Mujskoy va jеnskiy
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
uslubidan habardorligini
ko‟rsatadi. O‟qish texni-
kasini ishlab chiqqanli-
gini va o‟qish tezligini
oshirganligini ko‟rsata-
di.
2.4.Ona tilida berilgan
so‟zni lotin tiliga yoki
aksincha tarjima qilib
yozma ish daftariga
yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va
mustaqil ravishda „III
turlanishdagi otlar;
undosh tipdagi otlar;
undosh tipga kiruvchi
mujskoy roddagi otlar“
mavzulari bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
153
5. Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikmalar
ni shakllan-
tirish uchun
retseptlarni
tarjima qilish
15 min.
10 min.
roddagi otlarning kеlishik
qo`shimchalarini ayting.
2.7.101-betdagi 67-§ da
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
2.8.101,102-betdagi 103-
mashqning o`g`zaki;
100,104-mashqlarning
yozma ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
2.9.102-103- betlardagi 1-7-
retseptlarning og`zaki; 8-
12-retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`rsata-
di.
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsata-
di.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashti-
rilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning
104,105-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
154
Tuzlar nomi
1- variant 2- variant
1. kalsiy laktat 1. qo„rg„oshin atsetat
2. rux sulfat 2. natriy yodid
3. natriy nitrit 3. magniy askorbinat
4. bariy sulfat 4. natriy arsenit
5. asosli magniy 5. natriy ftorid
karbonat 6. sulfatsil-natriy
6. asosli vismut nitrat 7. asosli magniy
7. adrenelin gidroxlorid karbonat
Farmatsiya II semestr
4-dars
Mavzu: Undosh tipga kiradigan jenskiy roddagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
155
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Undosh tipga kiruvchi jenskiy
roddagi otlar
2. Jenskiy roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalari
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“III turlanishdagi undosh tipga kiruvchi jenskiy roddagi otlar; jenskiy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars
jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
-“ III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi
otlar; undosh tipga kiruvchi mujskoy
roddagi otlar” mavzulari bo‟yicha
talabalar tomonidan o‟zlashtirilgan
bilimlarini nazorat qilish;
- “III turlanishdagi undosh tipga
kiruvchi jenskiy roddagi otlar; jenskiy
roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha
ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “III turlanishdagi otlar; undosh tipdagi
otlar; undosh tipga kiruvchi mujskoy
roddagi otlar” mavzulari bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- III turlanish undosh tipga kiruvchi
jenskiy roddagi otlarning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini biladi
va ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashqlarni
bajarishda ularning shartli tasvirini tuza
oladi; atama va retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, shartli tasvir,
jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
156
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokomasida
ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
10 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (104-betdagi
3,4,5-mashqlar) uy vazi-
fasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III- turlanishga
kiradi?
b) Tеng murakkab va notеng
murakkab otlar dеganda
nimani tushunasiz?
c) III turlanishdagi otlarning
o`ziga xos xususiyati
nimadan iborat?
d) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
e) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
f) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
g) Mujskoy va jеnskiy
roddagi otlarning kеlishik
qo`shimchalarini ayting.
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish uchun
berilgan 105- betdagi 6-
1. Bajargan uy vazifa-
sini ketma-ket o`qiydi,
savollarga javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
navbat-ma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
157
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
10 min.
5 min.
5 min.
5 min.
mashqning o‟qilishini nazorat
qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(67-§) ni nazorat qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5. “Undosh tipga kiruvchi
jenskiy roddagi otlar; jenskiy
roddagi otlarning
kelishiklarda turlanishi”
mavzulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish (prezenta-
tsiya) jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III turlanishga
kiradi?
b) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
c) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
d) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
e) Jеnskiy roddagi otlarning
kеlishik qo`shimchalarini
ayting. f)Jenskiy roddagi otlar
Nom.Sing.da qanday
qo`shimchalarga ega?
2.7.106-betdagi 69-§ da
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
uslubidan habardor-
ligini ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4.Ona tilida berilgan
so‟zni lotin tiliga yoki
aksincha tarjima qilib
yozma ish daftariga
yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda “Undosh tipga
kiruvchi jenskiy roddagi
otlar; jenskiy roddagi
otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzulari
bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob be-
rishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
158
5. Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikmalar
ni
shakllantirish
uchun retsept-
larni tarjima
qilish
15 min.
10 min.
2.8.106-107-betlardagi 106-
mashqning o`g`zaki; 105,108-
mashqlarning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9.107-108- betlardagi 1-5-
retseptlarning og`zaki; 6-10-
retseptlarning yoz-ma
ravishda bajarilishini nazorat
qiladi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallagan-
ligini ko`rsatadi, jadval-
lar va shartli tasvirlar
tuzadi; o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsata-
di, o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo‟yilgan hatolarni
to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashti-rilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 109-
betida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
159
67-§ 67-§
1- variant 2- variant
1. kukun 1. yog`
2. suyuqlik,eritma 2. gul
3. maza 3. rang
4. hid 4. ko`mir
5. efir 5. sovun
6. havo 6. po`stloq
7. cho`chqa yog`i 7. odam
8. bahorgi adonis 8. turkiston adonisi
9. jag`-jag` 9. muallif
160
Farmatsiya II semestr
5-dars
Mavzu: Undosh tipga kiradigan sredniy roddagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Undosh tipga kiruvchi sredniy
roddagi otlar
2. Sredniy roddagi otlarning kelishik
qo`shimchalari
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“III turlanish undosh tipga kiruvchi sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars
jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
“III turlanish undosh tipga kiruvchi
jenskiy roddagi otlar; jenskiy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari bo‟yicha talabalar tomonidan
o‟zlashtirilgan bilimlarini nazorat qilish;
- “III turlanish undosh tipga kiruvchi
sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar
berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “III turlanish undosh tipga kiruvchi
jenskiy roddagi otlar; jenskiy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari ” mavzulari bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- III turlanish undosh tipga kiruvchi
sredniy roddagi otlarning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini biladi
va ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashqlarni
bajarishda ularning shartli tasvirini tuza
oladi; atama va retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, shartli tasvir,
jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
161
Texnologik xarita
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokomasida
ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (109-betdagi
3,4,5-mashqlar) uy vazi-
fasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III- turlanishga
kiradi?
b) Tеng murakkab va notеng
murakkab otlar dеganda
nimani tushunasiz?
c) III turlanishdagi otlarning
o`ziga xos xususiyati nima-
dan iborat?
d) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
e) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
f) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
g) Jеnskiy roddagi otlarning
kеlishik qo`shimchalarini
ayting. i) Jеnskiy roddagi otlarning
1. Bajargan uy vazifa-
sini ketma-ket o`qiydi,
savollarga javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
navbat-ma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
162
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
10 min.
5 min.
5 min.
5 min.
15 min.
Nom.Sing. qo`shimchalarini
ayting.
2.3. Uyda yodlangan l/b
(69-§) ni nazorat qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.4. “Undosh tipga kiruvchi
sredniy roddagi otlar; sredniy
roddagi otlarning kelishiklar-
da turlanishi” mavzulari
bilan tanishtiradi, uni
tushuntirish (prezenta-tsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.5.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III turlanishga
kiradi?
b) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
c) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
d) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
e) Sredniy roddagi otlarning
kеlishik qo`shimchalarini
ayting. f)Sredniy roddagi otlar
Nom.Sing.da qanday
qo`shimchalarga ega?
2.6.106-betdagi 71-§ da
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
2.7.111-betdagi 111-
mashqning o`g`zaki; 110,113-
mashqlarning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.3.Ona tilida berilgan
so‟zni lotin tiliga yoki
aksincha tarjima qilib
yozma ish daftariga
yozadi.
2.4.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda “Undosh tipga
kiruvchi sredniy roddagi
otlar; sredniy roddagi
otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzulari
bilan tanishadi.
2.5. Savollarga javob be-
rishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.6.Tinglaydi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.7.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallagan-
ligini ko`rsatadi, jadval-
lar va shartli tasvirlar
163
6.Ko`nikmalar
ni shakllan-
tirish uchun
retseptlarni
tarjima qilish
15 min.
2.8.111-113- betlardagi 1-8-
retseptlarning og`zaki; 9-15-
retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini nazorat
qiladi.
tuzadi; o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
2.8.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsata-
di, o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo‟yilgan hatolarni
to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 113-
114-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
164
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
69-§ 69-§
1- variant 2- variant
1. shilliq,eritma 1. ildiz
2. eritma 2. aralashma
3. sepma dori 3. bura
4. achitqi 4. smola, qatron
5. zuluk 5. zupturum
6. burga zupturum 6. nishtarsimon termopsis
7. oddiy zirk 7. makkajo`xori
8. yong`oq 8. kuchala
9. qirqquloq 9. uchbargli meniantes
10. in`yeksiya 10. erkak paporotnik
165
Farmatsiya II semestr
6-dars
Mavzu: Aralash tipdagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Aralash tipdagi otlar
2. Aralash tipdagi otlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Aralash tipdagi otlar; aralash tipdagi otlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha
talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
-“ III turlanish undosh tipga kiruvchi
sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari bo‟yicha talabalar tomonidan
o‟zlashtirilgan bilimlarini nazorat qilish;
- “Aralash tipdagi otlar; aralash tipdagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar
berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “III turlanish undosh tipga kiruvchi
sredniy roddagi otlar; sredniy roddagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari bo‟yicha o‟zlashtirganlik
darajasini ko‟rsatadi;
- Aralash tipdagi otlarning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini biladi
va ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashqlarni
bajarishda ularning shartli tasvirini tuza
oladi; atama va retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, shartli tasvir,
jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
166
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokomasida
ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (113-114-
betdagi 3,4,5-mashqlar) uy
vazi-fasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III- turlanishga
kiradi?
b) Tеng murakkab va notеng
murakkab otlar dеganda
nimani tushunasiz?
c) III turlanishdagi otlarning
o`ziga xos xususiyati
nimadan iborat?
d) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
e) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
f) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
g) Sredniy roddagi otlarning
kеlishik qo`shimchalarini
ayting.
i) Sredniy roddagi otlarning
1. Bajargan uy vazifa-
sini ketma-ket o`qiydi,
savollarga javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
navbat-ma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
167
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
4. Leksik
5 min.
10 min.
5 min.
5 min.
5 min.
Nom.Sing.dagi qo`shimcha-
larini ayting
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish uchun
berilgan 114- betdagi 6-
mashqning o‟qilishini nazorat
qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(71-§) ni nazorat qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5. “Aralash tipdagi otlar;
aralash tipdagi otlarning
kelishiklarda turlanishi”
mavzulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish (prezenta-
tsiya) jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III turlanishga
kiradi?
b) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
c) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
d) Qaysi otlar aralash tipga
kiradi?
e) Aralash tipdagi otlarning
kеlishik qo`shimchalarini
ayting. f)Aralash tipdagi otlar nechta
guruhga bo`linadi?
2.7.115-betdagi 73-§ da
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
uslubidan habardor-
ligini ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4.Ona tilida berilgan
so‟zni lotin tiliga yoki
aksincha tarjima qilib
yozma ish daftariga
yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda “Aralash tipda-
gi otlar; aralash tipdagi
otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzulari
bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob be-
rishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
168
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
retsept-larni
tarjima qilish
15 min.
10 min.
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
2.8.116-betdagi 116-
mashqning o`g`zaki; 115,118-
mashqlarning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9.117-118- betlardagi 1-5-
retseptlarning og`zaki; 6-12-
retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini nazorat
qiladi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallagan-
ligini ko`rsatadi, jadval-
lar va shartli tasvirlar
tuzadi; o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsata-
di, o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo‟yilgan hatolarni
to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 118-
119-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
169
Leksik birlik bo`yicha:
71-§ 71-§
1- variant 2- variant
1. og`izcha 1. urug`
2. achchiqtosh 2. ism,nom
3. chayqash 3. ildizpoya
4. oltingugurt 4. tana,gavda
5. sut 5. eliksir
6. og`iz 6. murch
7. achchiq toron 7. exinopanaks
8. baland exinopanaks 8. ildizpoya ildizlari
bilan
Farmatsiya II semestr
170
7-dars
Mavzu: Unli tipdagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Unli tipdagi otlar
2. Unli tipdagi otlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Unli tipdagi otlar; unli tipdagi otlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha
talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
-“ III turlanish aralash tipdagi otlar;
aralash tipdagi otlarning kelishik
qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha
talabalar tomonidan o‟zlashtirilgan
bilimlarini nazorat qilish;
- “Unli tipdagi otlar; unli tipdagi
otlarning kelishik qo`shimchalari”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar
berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “III turlanish aralash tipdagi otlar;
aralash tipdagi otlarning kelishik
qo`shimchalari” mavzulari bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- Unli tipdagi otlarning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini biladi
va ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashqlarni
bajarishda ularning shartli tasvirini tuza
oladi; atama va retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, shartli tasvir,
jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
171
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokomasida
ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (118-119-
betdagi 3,4,5,6-mashqlar) uy
vazi-fasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III turlanishga
kiradi?
b) Tеng murakkab va notеng
murakkab otlar dеganda
nimani tushunasiz?
c) III turlanishdagi otlarning
o`ziga xos xususiyati
nimadan iborat?
d) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
e) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
f) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
g) Qaysi otlar aralash tipga
kiradi?
i)Aralash tipdagi otlar nechta
guruhga bo`linadi?
j) Aralash tipdagi otlarning
1. Bajargan uy vazifa-
sini ketma-ket o`qiydi,
savollarga javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
navbat-ma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
172
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
4. Leksik
5 min.
10 min.
5 min.
5 min.
5 min.
kelishik qo`shimchalarini
ayting.
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish uchun
berilgan 114- betdagi 6-
mashqning o‟qilishini nazorat
qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(73-§) ni nazorat qiladi. L/bni
individual kartochkalar
yordamida yozma ravishda
nazorat qiladi.
2.5. “Unli tipdagi otlar; unli
tipdagi otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzulari bilan
tanishtiradi, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III turlanishga
kiradi?
b) III turlanishidagi otlar
nеchta tipga bo`linadi?
c) Qaysi otlar undosh tipga
kiradi?
d) Qaysi otlar aralash tipga
kiradi?
e) Qaysi otlar unli tipga
kiradi?
f)Unli tipdagi otlar kelishiklar
bo`yicha qanday qo`shimcha-
larga ega?
2.7.120-betdagi 75-§ da
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
uslubidan habardor-
ligini ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4.Ona tilida berilgan
so‟zni lotin tiliga yoki
aksincha tarjima qilib
yozma ish daftariga
yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda “Unli tipdagi
otlar; unli tipdagi
otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzulari
bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob be-
rishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.7.Tinglaydi.
173
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
retsept-larni
tarjima qilish
15 min.
15 min.
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
2.8.121-betdagi 121-
mashqning o`g`zaki; 120,122-
mashqlarning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9.122-123- betlardagi 1-5-
retseptlarning og`zaki; 6-10-
retseptlarning yozma ravish-
da bajarilishini nazorat
qiladi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallagan-
ligini ko`rsatadi, jadval-
lar va shartli tasvirlar
tuzadi; o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsata-
di, o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo‟yilgan hatolarni
to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 123-
124-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
174
Leksik birlik bo`yicha:
73-§ 73-§
1- variant 2- variant
1. qism,bo`lak 1. tish
2. bola 2. bolalar uchun
3. brusnika 3. qoraqiz
4. uch bo`lakli qoraqiz 4. angishvonagul
5. yirik gulli angishvonagul 5. narkoz
6. narkoz uchun 6. asos,negiz
7. yo`tal 7. yo`talga qarshi
8. doza 8. xantal qog`ozi
9. kerak paytida 9. baliq yog`i
Farmatsiya II semestr
8-dars
Mavzu: III turlanishdagi sifatlar
175
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. III turlanishdagi sifatlar
2. 3 qo`shimchali, 2 qo`shimchali, 1
qo`shimchali sifatlar
3. III turlanishdagi sifatlarning
kelishiklar bo`yicha turlanishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“III turlanishdagi sifatlar; 3 qo`shimchali, 2 qo`shimchali, 1 qo`shimchali sifatlar;
III turlanishdagi sifatlarning kelishiklar bo`yicha turlanishi” mavzulari bo‟yicha
ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma
va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
-“ III turlanish unli tipdagi otlar; unli tipdagi
otlarning kelishik qo`shimchalari” mavzulari
bo‟yicha talabalar tomonidan o‟zlashtirilgan
bilimlarini nazorat qilish;
- “III turlanishdagi sifatlar; 3 qo`shimchali, 2
qo`shimchali, 1 qo`shimchali sifatlar; III
turlanishdagi sifatlarning kelishiklar bo`yicha
turlanishi” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar
berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida mavzular
bo‟yicha ko‟nikma va malakalarni
shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “III turlanish unli tipdagi otlar;
unli tipdagi otlarning kelishik
qo`shimchalari” mavzulari bo‟yi-
cha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- III turlanishdagi sifatlarning
grammatik ketegoriyalarini va
leksik birligini biladi va ajrata
oladi;
- tarkibida III turlanishdagi
sifatlari bo`lgan atama va
retseptlarni tez va to`g`ri tarjima
qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil
o`qish, muammoli savollar, shartli
tasvir, jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun
mo`ljallangan auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning
faoliyatini tahlil qilish
Texnologik xarita
176
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan tanishtiradi.
Darsning maqsadi va kutilayotgan
natijalar bilan tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsning
maqsadi va vazifa-
larini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida
ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (123-124-betdagi
3,4,5-mashqlar) uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni quyidagi
savollar yordamida nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar III turlanishga
kiradi?
b) Tеng murakkab va notеng
murakkab otlar dеganda nimani
tushunasiz?
c) III turlanishdagi otlarning
o`ziga xos xususiyati nimadan
iborat?
d) III turlanishdagi otlarning
nеgizi qanday hosil qilinadi?
e) III turlanishidagi otlar nеchta
tipga bo`linadi?
f) Qaysi otlar undosh tipga kiradi?
g) Qaysi otlar aralash tipga kiradi?
i) Qaysi otlar unli tipga kiradi? j) Unli tipdagi otlarning kelishik
qo`shimchalarini ayting.
2.1. Bajargan uy
vazifasini ketma-ket
o`qiydi, savollarga
javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok eta-
di va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbatma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok
etadi.
177
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
10 min.
5 min.
5 min.
2.3. O‟qish texnikasini nazorat
qiladi. O‟qish uchun berilgan 124-
betdagi 7-mashqning o‟qilishini
nazorat qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(75-§) ni nazorat qiladi. L/bni
individual kartochkalar yordamida
yozma ravishda nazorat qiladi.
2.5. “III turlanishdagi sifatlar; 3
qo`shimchali, 2 qo`shimchali, 1
qo`shimchali sifatlar; III turla-
nishdagi sifatlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi” mavzulari
bilan tanishtiradi, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida idrok
etib tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) III turlanishdagi sifatlar nechta
guruhga bo„linadi?
b) Uch qo„shimchali sifatlar rodlar
bo„yicha qanday qo„shimchalarga
ega?
c) Ikki qo„shimchali sifatlarning
rodlar bo„yicha qo„shimchalarini
ayting.
d) Bir qo„shimchali sifatlar rodlar
bo„yicha qanday qo„shimchalarga
ega?
e) III turlanishdagi sifatlar Nom.
Sing. va Gen. Sing. da qanday
2.3. Talaffuz va
o‟qish texnikasini
egallaganligini, urg‟u
va til uslubidan
habardorligini ko‟r-
satadi. O‟qish texni-
kasini ishlab chiqqan-
ligini va o‟qish tez-
ligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4.Ona tilida
berilgan so‟zni lotin
tiliga yoki aksincha
tarjima qilib yozma
ish daftariga yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftari-
ga yozib boradi va
mustaqil ravishda “III
turlanishdagi sifatlar;
3 qo`shimchali, 2
qo`shimchali, 1 qo`-
shimchali sifatlar; III
turlanishdagi sifatlar-
ning kelishiklar
bo`yicha turlanishi”
mavzulari bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok
etadi va o`zlashtir-
ganlik darajasini
ko`rsatadi.
178
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nikma-
larni
shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikma-
larni
shakllan-
tirish uchun
retsept-larni
tarjima qilish
7. Klaster
tuzish
5 min.
15 min.
10 min.
5 min.
qo„shimchalarga ega?
f)III turlanishdagi sifatlarning
Nom.Plur. va Gen.Plur.
qo„shimchalarini ayting.
2.7.126-betdagi 77-§ da berilgan
so‟zlar bilan tanishtiradi.
2.8.126-betdagi 125- mashqning
o`g`zaki; 127-betdagi 126-
mashqlarning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9.127-128- betlardagi 1-5-
retseptlarning og`zaki; 6-10-
retseptlarning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.10.“III turlanishdagi sifatlar “
mavzusiga klaster tuzishni nazorat
qiladi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma-navbat
3 tadan so`z
o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, jadval-
lar va shartli tasvirlar
tuzadi; grammatik
qoidalarni egallagan-
ligini ko`rsatadi.
2.9.Retseptlarni
tarjima qilisda ish-
tirok etadi. Gramma-
tik qoidalarni egalla-
ganligini ko‟rsatadi,
o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo‟yilgan
hatolarni to‟g‟rilaydi.
2.10. Klaster tuzadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟r-
satadi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1.Darsning rejalashtirilgan maq-
sadlariga erishilganlik darajasini
va talabalar faoliyatini tahlil qiladi
va baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 128-130-
betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
179
75-§
1- variant
1. hayvon
2. sariq nufar
3. novshadil spirti
Atamalarning shartli tasvirini tuzib,Nom. Va Gen. Da tarjima
qiling.
1. retinol atsetatning moyli eritmasi
2. moychechakning quritilgan gullari
3. shoxkuya damlamasi
75-§
2- variant
1. tuz
2. shoxkuya
3. novshadil –arpabodiyon tomchilari
Atamalarning shartli tasvirini tuzib,Nom. Va Gen. Da tarjima
qiling.
1. suvli eritma
2. g`ozpanja ildizpoyasining damlamasi
3. zig`ir urug`ining shillig`i
Farmatsiya II semestr
9-dars
Mavzu: Oraliq nazorat. Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifatdoshi
Ta`lim texnologiyasining modeli
180
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.Grammatik va leksik mavzular
bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish
2. Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifat-
doshi va ularning kelishiklar bo`yicha
turlanishi.
4. Murakkab retsept tarkibiga kiruvchi
moddalar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Aniq nisbatdagi hozirgi zamon sifatdoshi va ularning kelishiklar bo`yicha
turlanishi; murakkab retsept tarkibiga kiruvchi moddalar” mavzulari bo‟yicha
ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzu bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va
malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Grammatik va leksik mavzular
bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish;
- “Aniq nisbatdagi hozirgi zamon
sifatdoshi va ularning kelishiklarda
turlanishi; murakkab retsept tarkibiga
kiruvchi moddalar” mavzulari bo‟yicha
ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- Grammatik va leksik mavzular
bo`yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- Aniq nisbatdagi hozirgi zamon
sifatdoshinning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini biladi
va ajrata oladi; murakkab retsept
tarkibiga kiruvchi moddalarni biladi;
-mavzular bo`yicha berilgan
moslashgan va moslashmagan
aniqlovchili atamalari bo`lgan atama va
retseptlarni tez va to`g`ri tarjima qila
oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
shartli tasvir, muammoli mashqlar,
jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
181
Texnologik xarita
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtirilg
an bilimlarni
nazorat qilish
25 min.
10 min.
5 min.
2.1.Grammatik va leksik
mavzular bo`yicha talabalar
tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qiladi.
Oraliq nazorat individual
kartochkalar yordamida
nazorat qiladi.
2.2. „Aniq nisbatdagi
hozirgi zamon sifatdoshi;
aniq nisbatdagi hozirgi
zamon sifatdoshining keli-
shiklarda turlanishi; murak-
kab retsept tarkibiga
kiruvchi moddalar“ mav-
zulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish (prezenta-
tsiya) jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.3.O`zlashtirilgan bilim-
larni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Aniq nisbatdagi hozirgi
zamon sifatdoshi qanday
hosil qilinadi?
b) Aniq nisbatdagi hozirgi
2.1. Grammatik va leksik
mavzular bo`yicha
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
2.2.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda „Aniq nisbat-
dagi hozirgi zamon
sifatdoshi; aniq nisbat-
dagi hozirgi zamon
sifatdoshining kelishik-
larda turlanishi; murak-
kab retsept tarkibiga
kiruvchi moddalar mav-
zulari bilan tanishadi.
2.3. Savollarga javob be-
rishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi.
182
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikmalar
ni shakllan-
tirish uchun
retseptlarni
tarjima qilish
5 min.
15 min.
10 min.
zamon sifatdoshi kelishik-
lar bo„yicha qanday turla-
nadi?
c) Murakkab retseptlarda
qanday moddalar ko„rsati-
ladi?
2.4.131-betdagi 79-§ da
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
2.5.132-betdagi 131-
mashqning o`g`zaki; 132-
mashqning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.6.132-133- betlardagi 1-5-
retseptlarning og`zaki; 6-10-
retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
2.4.Tinglaydi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.5.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallagan-
ligini ko`rsatadi, jadval-
lar va shartli tasvirlar
tuzadi; o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo`yilgan
xatolarni to`g`rilaydi .
2.6.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟rsata-
di.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1. Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2. Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 134-
135-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
2-semestr 1-ON FARMATSIYA
I-VARIANT I. Quyidagi savollarga javob yozing:
1. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
183
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
gul,ildiz,eliksir, qaynatma, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. qovoq uruq`lari
2. gelatinli capsula
3. sariqchoy yer ustki qismining damlamasi
4. maralquloq ildizpoyasi bilan ildizlari
5. jag`-jag`ning suyuq extrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe:Aspersionis Amycazoli
Da.
Signa: Kuniga 3 marta 10-20 tomchidan ichilsin.
2. Ol: Achchiqtoshdan
Rux sulfatdan teng miqdorda 5,0
Qo`rg`oshin asetatdan 2,0
Tanindan 0,6
Aralashtir. Ber.
Belgila: 2-semestr 1-ON FARMATSIYA
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Moslashgan tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
2. III-turlanishdagi otlarning nigizi qanday hosil qilinadi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
hid,suspensiya,tuz, vrach, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. tashqi vosita
2. xantal urug`lari
3. arslonquyruq yer ustki qismining briketi
4. retinal asetatning moyli eritmasi
5. moychechakning quritilgan gullari IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Salis carolini factitii 10,0
Da.
Signa: 1 marta ichishga (kattalar uchun).
2. Ol: Zupturum barglarining damlamasidan
Ber.
Belgila: 2-semestr 1-ON FARMATSIYA
3-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Teng murakkab va noteng murakkab otlarga qaysi otlar kiradi?
184
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
pustloq,kukun,sut, suyuq surtma, tayoqcha.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. zirk ildizining po`stlog`i
2. tozalangan oltingugurt
3. termopsisning quruq extrakti
4. achchiq bodom urug`lari
5. gulxayri ildizining qaynatmasi
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Stigmatum Maydis
Da.
Signa:
2. Ol: Protargol eritmasidan
Qoramtir shisha idishda ber.
Belgila: 1 ml.dan teri ostiga yuborilsin.
2-semestr 1-ON FARMATSIYA
4-VARIANT I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.III turlanishdagi otlarning o`ziga xos xususiyati nimadan iborat?
2. Unli tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Suv,efir,achchitqi,ildispoya,damlama.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. zig`ir urug`lari
2. jenshen nastoykasi
3. qoraqiz yer ustki qismining briketi
4. uchbarg barglari
5. shaftoli moyining emulsiyasi
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Tabulettas contra tussim numero 30
Da.
Signa:
2. Ol: Tozalangan cho`chqa moyidan
Chloroformdan
Aralashtir.Ber. Belgila:
Farmatsiya II semestr
10-dars
Mavzu: IV turlanishdagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. IV turlanishdagi otlar
185
2. IV turlanishdagi otlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“ IV turlanishdagi otlar; IV turlanishdagi otlarning kelishiklarda turlanishi”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha
talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “Aniq nisbatdagi hozirgi zamon
sifatdoshi; aniq nisbatdagi hozirgi
zamon sifatdoshining kelishiklarda
turlanishi; murakkab retsept tarkibiga
kiruvchi moddalar” mavzulari bo‟yicha
talabalar tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qilish;
- “IV turlanishdagi otlar; IV
turlanishdagi otlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi” mavzulari bo‟yicha
ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
-“Aniq nisbatdagi hozirgi zamon
sifatdoshi; aniq nisbatdagi hozirgi
zamon sifatdoshining kelishiklarda
turlanishi; murakkab retsept tarkibiga
kiruvchi moddalar” mavzulari
bo‟yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- IV turlanishdagi otlarning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini
biladi va ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan
mashqlarni bajarishda ularning shartli
tasvirini tuza oladi; moslashgan va
moslashmagan aniqlovchili atamalari
bo`lgan atama va retseptlarni tez va
to`g`ri tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
shartli tasvir, muammoli mashqlar,
jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
186
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar
bilan tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha
asosiy tushunchalarni;
adabiyotlar ro`yxatini
aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsning
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokoma-
sida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
5 min.
5 min.
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda
bajarish uchun berilgan
(134-betdagi 3,4,5-
mashqlar) uy vazi-
fasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Aniq nisbatdagi
hozirgi zamon sifatdoshi
qanday hosil qilinadi?
b) Aniq nisbatdagi ho-
zirgi zamon sifatdoshi
kelishiklar bo„yicha
qanday turlanadi?
c) Murakkab retseptlarda
qanday moddalar ko„rsa-
tiladi?
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish
uchun berilgan 135-
betdagi 6-mashqning
o‟qilishini nazorat qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
2.1. Bajargan uy
vazifa-sini ketma-ket
o`qiydi, savollarga
javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbatma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til uslu-
bidan habardorligini
ko‟rsatadi. O‟qish tex-
nikasini ishlab chiq-
qanligini va o‟qish tez-
ligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4.Ona tilida berilgan
187
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtiril-
gan bilimlarni
nazorat qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nikma-
larni shakllan-
tirish uchun
mashqlar
bajarish
6.Ko`nikmalar
ni
shakllantirish
10 min.
5 min.
5 min.
15 min.
10 min.
(79-§) ni nazorat qiladi.
L/bni individual kartoch-
kalar yordamida yozma
ravishda nazorat qiladi.
2.5. “IV turlanishdagi
otlar; IV turlanishdagi
otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzulari
bilan tanishtiradi, uni
tushuntirish (prezenta-
tsiya) jarayonida idrok
etib tushunganlikni
boshqarib boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilim-
larni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar IV turla-
nishga kiradi?
b) IV turlanishdagi otlar
Nom.Sing. va Gen. Sing.
da qanday qo„shimcha-
larga ega?
c) IV turlanishdagi otlar-
ning Nom. Plur. va
Gen. Plur. qo„shimcha-
larini ayting.
2.7.136-betdagi 82-§ da
berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
2.8.137-betdagi 135-
mashqning o`g`zaki;
134,137-mashqlarning
yozma ravishda
bajarilishini nazorat
qiladi.
2.9.138-139- betlardagi 1-
5- retseptlarning og`zaki;
6-10-retseptlarning yoz-
so‟zni lotin tiliga yoki
aksincha tarjima qilib
yozma ish daftariga
yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mus-
taqil ravishda „IV tur-
lanishdagi otlar; IV
turlanishdagi otlarning
kelishiklarda turlani-
shi“ mavzulari bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbatma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.7.Tinglaydi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`rsa-
tadi, jadvallar va shartli
tasvirlar tuzadi; o`rtoq-
lari tomonidan yo‟l
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
188
uchun retsept-
larni tarjima
qilish
ma ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
egallaganligini ko‟r-
satadi,o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo‟yilgan
hatolarni to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min. 3.1. Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2. Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning
139-140-betlarida
berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
189
79-§ 79-§
1- variant 2- variant
1. balg‟am ko‟chiruvchi 1. burushtiruvchi
2. yordamchi, ko‟makchi 2. shakl hosil qiluvchi
3. tuzatuvchi, yaxshilovchi 3. uchuvchan
4. eruvchan 4. tuzatuvchi, yaxshilovchi
5. mayda 5. balg‟am ko‟chiruvchi
6. yog‟li 6. yordamchi, ko‟makchi
7. brilliant ko‟ki 7. sterilizatsiya qilingan
8. sterilizatsiya qilingan 8. eruvchan
9. uchuvchan 9. mayda
10. burushtiruvchi 10. yog‟li
Farmatsiya II semestr
11-dars
Mavzu: V turlanishdagi otlar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
190
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. V turlanishdagi otlar
2. V turlanishdagi otlarning kelishiklar
bo`yicha turlanishi
3. “species” so`zining turlanishi
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“ V turlanishdagi otlar; V turlanishdagi otlarning kelishiklarda turlanishi; “species”
so`zining turlanishi” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu
mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “IV turlanishdagi otlar; IV
turlanishdagi otlarning kelishiklarda
turlanishi mavzulari” bo‟yicha talabalar
tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qilish;
- “V turlanishdagi otlar; V turlanishdagi
otlarning kelishiklarda turlanishi;
“species” so`zining turlanishi”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “IV turlanishdagi otlar; IV
turlanishdagi otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzulari bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- V turlanishdagi otlarning grammatik
ketegoriyalarini va leksik birligini biladi
va ajrata oladi; “species” so`zining
turlanishini biladi;
-mavzular bo`yicha berilgan mashqlarni
bajarishda ularning shartli tasvirini tuza
oladi; moslashgan va moslashmagan
aniqlovchili atamalari bo`lgan atama va
retseptlarni tez va to`g`ri tarjima qila
oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
shartli tasvir, muammoli mashqlar,
jadval, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslikjadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
191
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga kirish
Tashkiliy qism
3 min.
Mavzuning nomi,
maqsadi va kutilayotgan
o`quv natijalari bilan
tanishtiradi; o`quv
mashg`ulotining tuzilishi
va o`tkazish tartibini
tushuntirib beradi.
Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning muho-
komasida ishtirok etadi.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat
qilish
7 min.
5 min.
6 min.
1. Yozma ravishda
bajarish uchun berilgan
(139, 140-betlardagi
3,4,5-mashqlar) uy vazi-
fasining bajarilishini
tekshiradi.
2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qiladi. O`zlashti-
rilgan bilimlarni
quyidagi savollar
yordamida so`raydi:
a) Qaysi otlar IV turla-
nishga kiradi?
b) IV turlanishdagi
otlar Nom.Sing. va
Gen. Sing. da qanday
qo„shimchalarga ega?
c) IV turlanishdagi
otlarning Nom. Plur.
va Gen. Plur.
qo„shimchalarini ay-
ting.
3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish
uchun berilgan 135-
betdagi 6-mashqning
o‟qilishini nazorat qiladi.
1. Bajargan uy vazifa-sini
ketma-ket o`qiydi,
savollarga javob beradi.
2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, navbat-
ma-navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
uslubidan habardorligini
ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
192
2.Yangi mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat
qilish
4. Leksik birlik
bilan tanishtirish
5. Ko`nikmalarni
shakllantirish
uchun mashqlar
bajarish
10 min.
5 min.
5 min.
7 min.
10 min.
4. Uyda yodlangan l/b
(82-§) ni nazorat qiladi.
L/bni individual
kartochkalar yordamida
yozma ravishda nazorat
qiladi.
1. V turlanishdagi otlar;
V turlanishdagi otlarning
kelishiklarda turlanishi;
“species” so`zining
turlanishi mavzulari
mavzulari bilan
tanishtiradi, uni
tushuntirish (prezenta-
tsiya) jarayonida idrok
etib tushunganlikni
boshqarib boradi.
1.O`zlashtirilgan bilim-
larni quyidagi savollar
yordamida nazorat
qiladi:
a) Qaysi otlar V turla-
nishga kiradi?
b) V turlanishdagi otlar
Nom.Sing. va Gen.
Sing. da qanday
qo„shimchalarga ega?
c) IV turlanishdagi
otlarning Nom. Plur.
va Gen. Plur.
qo„shimchalarini ay-
ting.
d) “species” so„zi
qanday ishlatiladi?
1.141-betdagi 85,87-§§
da berilgan so‟zlar bilan
tanishtiradi.
1.142-betdagi 140-
mashqning o`g`zaki;
139,141-mashqlarning
yozma ravishda
Ona tilida berilgan so‟zni
lotin tiliga yoki aksincha
tarjima qilib yozma ish
daftariga yozadi.
1.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
V turlanishdagi otlar; V
turlanishdagi otlarning
kelishiklarda turlanishi;
“species” so`zining
turlanishi mavzulari
bilan tanishadi.
1. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, navbat-
ma-navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
1.Tinglaydi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
1.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi, jadvallar va
193
6.Ko`nikmalarni
shakllantirish
uchun retsept-
larni tarjima
qilish
15 min.
bajarilishini nazorat
qiladi.
1.143-144- betlardagi 1-
5- retseptlarning og`zaki;
6-10-retseptlarning yoz-
ma ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
shartli tasvirlar tuzadi;
o`rtoqlari tomonidan yo‟l
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
1.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟r-
satadi,o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo‟yilgan
hatolarni to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
7 min. 1) Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini
va talabalar faoliyatini
tahlil qiladi va
baholaydi.
2) Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning
145-146-betlarida
berilgan.
Jarayonda ishtirok etadi.
Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
194
85-87 -§ 85-87-§
1- variant 2- variant
1. yig‟ma 1. achchiq ta‟m
2. narsa, buyum 2. kun, kunduzi
3. xushboy yig‟ma 3. ko‟krak yig‟masi
4. o‟t haydovchi yig‟ma 4. yel haydovchi yig‟ma
5. ko‟krak yig‟masi 5. xushboy yig‟ma
6. astmaga qarshi yig‟ma 6. siydik haydovchi yilg‟ma
7. tinchlantiruvchi yig‟ma 7. me‟da oshqozon yig‟masi
8. siydik haydovchi yig‟ma 8. astmaga qarshi yig‟ma
9. ich suradigan yig‟ma 9. narsa, buyum
Farmatsiya II semestr
12-dars
Mavzu: Retseptlarda so`zlarni qisqartirish
Ta`lim texnologiyasining modeli
195
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Retseptlarda so`zlarni qisqartirish
2. Retseptlarda qisqartirish mumkin
bo`lgan so`z va iboralar ro`yxati bilan
tanishtirish
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Retseptlarda so`zlarni qisqartirish; retseptlarda qisqartirish mumkin bo`lgan
so`z va iboralar ro`yxati bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu
mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “V turlanishdagi otlar; V
turlanishdagi otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzusi bo‟yicha
talabalar tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qilish;
- Retseptlarda so`zlarni qisqartirish;
retseptlarda qisqartirish mumkin
bo`lgan so`z va iboralar ro`yxati
bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- retseptlar yordamida mavzu
bo‟yicha ko‟nikma va malakalarni
shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “V turlanishdagi otlar; V
turlanishdagi otlarning kelishiklarda
turlanishi” mavzusi bo‟yicha
o‟zlashtirganlik darajasini ko‟rsatadi;
- Retseptlarda so`zlarni qisqartirishni;
retseptlarda qisqartirish mumkin
bo`lgan so`z va iboralar ro`yxatini
biladi va retseptlarni tarjima qilish
jarayonida ularni to`g`ri qo`llay oladi;
- retseptlarni tarjima qilish jarayonida
retseptlardagi qisqartirilgan
so`zlarning to`liq shaklini tez va
to`g`ri yozib, tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, muammoli
mashqlar, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, o`quv qo`llanma, jadvallar,
doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
196
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning muho-
komasida ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
5 min.
5 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda
bajarish uchun berilgan
(145, 146-betlardagi 2,4-
mashqlar) uy vazifasining
bajarilishini tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordami-
da nazorat qiladi:
a) Qaysi otlar V turlanish-
ga kiradi?
b) V turlanishdagi otlar
Nom.Sing. va Gen. Sing.
da qanday qo„shimcha-
larga ega?
c) V turlanishdagi otlar-
ning Nom. Plur. va Gen.
Plur. qo„shimchalarini ay-
ting.
d) “species” so„zi qanday
ishlatiladi?
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish uchun
berilgan 146- betdagi
6-mashqning o‟qilishini
nazorat qiladi.
2.1. Bajargan uy vazifa-
sini ketma-ket o`qiydi,
savollarga javob beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, nav-
batma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til uslubi-
dan habardorligini
ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
197
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4.Ko`nik-
malarni
shakllan-
tirish uchun
retseptlarni
tarjima
qilish
10 min.
15 min.
5 min.
25 min.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(85,87-§§) ni nazorat qiladi.
L/bni individual
kartochkalar yordamida
yozma ravishda nazorat
qiladi.
2.5. Retseptlarda so`zlarni
qisqartirish; retseptlarda
qisqartirish mumkin bo`lgan
so`z va iboralar ro`yxati
bilan tanishtiradi, uni
tushuntirish (prezentatsiya)
jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilim-
larni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
a) Retseptlarda qaysi
so„zlar qisqartirilishi
mumkin?
b) Retseptlarda so„zlar
qanday qisqartiriladi?
c)Qaysi so„zlarni bitta
harfgacha qisqartirish
mumkin?
2.7.149-150- betlardagi 1-
15- retseptlarning to`liq
shaklini yozib tarjima
qilishini nazorat qiladi.
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4. 2.4. Yozma ish
daftariga yozadi. Leksik
birlikni o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsa tadi
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va
retseptlarda so`zlarni
qisqartirish; retseptlarda
qisqartirish mumkin
bo`lgan so`z va iboralar
ro`yxati bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik daraja-
sini ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
navbatma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
2.7.Retseptlarning to`liq
shaklini yozishda va
tarjima qilisda ishtirok
etadi. Grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko‟rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan yo‟l
qo‟yilgan hatolarni
to‟g‟rilaydi.
198
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1. Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2. Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 153-
154-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
199
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
85-87 -§ 85-87-§
1- variant 2- variant
1. yig‟ma 1. achchiq ta‟m
2. narsa, buyum 2. kun, kunduzi
3. xushboy yig‟ma 3. ko‟krak yig‟masi
4. o‟t haydovchi yig‟ma 4. yel haydovchi yig‟ma
5. ko‟krak yig‟masi 5. xushboy yig‟ma
6. astmaga qarshi yig‟ma 6. siydik haydovchi yilg‟ma
7. tinchlantiruvchi yig‟ma 7. me‟da oshqozon yig‟masi
8. siydik haydovchi yig‟ma 8. astmaga qarshi yig‟ma
9. ich suradigan yig‟ma 9. narsa, buyum
200
Farmatsiya II semestr
13-dars
Mavzu: ON.Dorivor vositalar nomenklaturasi. Dorivor vositalar
nomenklaturasining tipik guruhlari. Dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Grammatik va leksik mavzular bo`yicha
talabalar tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qilish.
2. Dorivor vositalar nomenklaturasi va uning
tipik guruhlari
3. Dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Grammatik va leksik mavzular bo`yicha talabalar tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qilish;dorivor vositalar nomenklaturasi va unung tipik
guruhlari; dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan
bo„laklar mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish, dars jarayonida bu mavzular
bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- Grammatik va leksik mavzular
bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish;
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
tipik guruhlar; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari
bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar yordamida mavzular
bo‟yicha ko‟nikma va malakalarni
shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- Grammatik va leksik mavzular
bo`yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- Dorivor vositalar nomenklaturasini;
tipik guruhlarini; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklarni biladi va
ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan
mashqlarni bajaradi, tez-tez
takrorlanadigan bo`laklarni ajrata oladi
va ularning ma`nosini ko`rsatadi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli mashqlar, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
201
Ta`lim texnologiyasining modeli
Texnologik xarita
Dars bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga kirish
Tashkiliy qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni
maqsadi va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhokomasi-
da ishtirok etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1 Grammatik
va leksik
mavzular
bo`yicha
talabalar
tomonidan
o`zlashtirilgan
bilimlarni
nazorat qilish
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashtirilga
n bilimlarni
nazorat qilish
25 min.
15 min.
10 min.
2.1.Grammatik va leksik
mavzular bo`yicha talabalar
tomonidan o`zlashtirilgan
bilimlarni nazorat qiladi.
Nazoratni individual
kartochkalar yordamida
o`tkazadi.
2.2. „Dorivor vositalar
nomenklaturasi; dorivor
vositalar nomenklatura-
sining tipik guruhlari;
dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo‟laklar“
mavzulari bilan tanishtira-
di, uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi.
2.3.O`zlashtirilgan bilim-
larni quyidagi savollar
yordamida nazorat qiladi:
2.1.Grammatik va
leksik mavzular bo`yi-
cha o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.2.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va
mustaqil ravishda
„Dorivor vositalar
nomenklaturasi; dori-
vor vositalar nomen-
klaturasining tipik
guruhlari; dorivor
vositalarning trivial
nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo‟lak-
lar“ mavzulari bilan
tanishadi.
2.3. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
202
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nikma-
larni
shakllantirish
uchun
mashqlar
bajarish
10 min.
10 min.
a) Dorivor vositalar nomen-
klaturasi deb nimaga
aytiladi?
b) Dorivor vosita deb
nimaga aytiladi?
c) Dorivor modda deganda
nimani tushunasiz?
d) Dori shakli, dorivor
preparatlar deb nimaga
aytiladi?
e) Dorivor vositalar
nomenklaturasini nechta
tipik guruhga ajratish
mumkin?
f) I, II, III, IV, V, VI tipik
guruhlarga nimalarning
nomlari kiradi?
g) I tipik guruh nechta otdan
tashkil topadi va ular
nimalarni nomini bildiradi?
Otlarning kelishigini ayting.
h) II tipik guruh to„g„risida
nimalarni bilasiz?
i) Organik kimyoviy mod-
dalarning ilmiy va trivial
nomlari to„g„risida
nimalarni bilasiz?
j)Tez – tez takrorlanadigan
bo„laklar to„g„risida aytib
bering.
2.4.157,158-betlardagi
96,97-§§ da berilgan so‟zlar
bilan tanishtiradi.
2.5.157-betdagi 144- yozma
ravishda bajarilishini
nazorat qiladi.
darajasini ko`rsatadi.
Diqqatini doskaga
qaratadi, navbat-ma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.4.Tinglaydi.
Navbatma-navbat 3
tadan so`z o`qiydi.
2.5.Mashq bajarishda
ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan yo‟l
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
203
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1. Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2. Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 158-
159-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
204
Tarqatma material
2-semestr 2-ON FARMATSIYA
I-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing:
1. IY turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
yig`ma,meva,eliksir, qaynatma, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. do`lana mevalari
2.kamforali spirt
3.sariqchoy yer ustki qismining damlamasi
4.xushbo`y yig`ma
5. jag`-jag`ning suyuq extrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.
1. Rp: Inf.hb.Ledi palustris
Sir.Althaeae
M.D.S.`
2-semestr 2-ON FARMATSIYA
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.Y turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
islatish, kun, tuz, vrach, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. ko`krak yig`masi
2. arpabodiyon mevalari
3. arslonquyruq yer ustki qismi
4. sirtdan qo`llash uchun
5. .zig`ir urug`lari
IY. Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.
1. Rp: Codeini phosphatis
Aq.Menthae piper.ad
M.f.sol.
D.S.
205
Farmatsiya II semestr
14-dars
Mavzu: D.V.N. Alkaloidlar va glikozidlar nomi. Tеz-tеz takrorlanadigan
bo`laklar. Dorivor prеparatlarning jahon sinonimiyasi
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi
2. Dorivor preparatlar nomlarining jahon
sinonimiyasi
3.Dorivor vositalarning trivial nomlari-
dagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Dorivor vositalar nomenklaturasi; alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi;
dorivor preparatlar nomlarining jahon sinonimiyasi; dorivor vositalarning trivial
nomlari-dagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar
berish; dars jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va
malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “Dorivor vositalar nomen-klaturasi;
dorivor vositalar nomenklaturasining
tipik guruhlari; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari
bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish;
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi;
dorivor preparatlar nomlarining jahon
sinonimiyasi; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari
bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
O`quv faoliyatining natijalari:
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
dorivor vositalar nomenklaturasining
tipik guruhlari; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari
bo`yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- Dorivor vositalar nomenklaturasini;
alkaloidlar va glikozidlar nomlanishini;
dorivor preparatlar nomlarining jahon
sinonimiyasini; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklarni biladi va
ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan
206
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
mashqlarni bajaradi, tez-tez
takrorlanadigan bo`lak-larni ajrata
oladi va ularning ma`nosini ko`rsatadi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, muammoli
mashqlar, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (159-betdagi
3,4-mashqlar) uy vazi-
fasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
2.1. Bajargan uy
vazifasini ketma-ket
o`qiydi, savollarga javob
beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
207
5 min.
10 min.
quyidagi savollar yordami-
da nazorat qiladi:
a) Dorivor vositalar nomen-
klaturasi deb nimaga
aytiladi?
b) Dorivor vosita deb nimaga
aytiladi?
c) Dorivor modda deganda
nimani tushunasiz?
d) Dori shakli, dorivor
preparatlar deb nimaga
aytiladi?
e) Dorivor vositalar
nomenklaturasini nechta
tipik guruhga ajratish
mumkin?
f) I, II, III, IV, V, VI tipik
guruhlarga nimalarning
nomlari kiradi?
g) I tipik guruh nechta otdan
tashkil topadi va ular
nimalarni nomini bildiradi?
Otlarning kelishigini ayting.
h) II tipik guruh to„g„risida
nimalarni bilasiz?
i) Organik kimyoviy
moddalarning ilmiy va trivial
nomlari to„g„risida nimalarni
bilasiz?
j)Tez – tez takrorlanadigan
bo„laklar to„g„risida aytib
bering
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish uchun
berilgan 159- betdagi 5-
mashqning o‟qilishini
nazorat qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(96,97-§§) ni nazorat qiladi.
L/bni individual
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, nav-
batma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
uslubidan habardorligini
ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4. Yozma ish daftariga
yozadi.L/bni o`zlashtir-
ganlik darajasini ko`rsa-
208
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nik--
malarni
shakllanti-
rish uchun
mashq
bajarish
10 min.
5 min.
15 min.
kartochkalar yordamida
yozma ravishda nazorat
qiladi.
2.5. “Dorivor vositalar
nomenklaturasi; alkaloidlar
va glikozidlar nomlanishi;
dorivor preparatlar nomlari-
ning jahon sinonimiyasi;
dorivor vositalarning trivial
nomlaridagi tez-tez takrorla-
nadigan bo„laklar”
mavzulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Dorivor preparatlar nomla-
rining jahon sinonimiyasi
deganda nimani tushunasiz?
b)Sinonimiyani kamaytirish
uchun qanday ishlar amalga
oshirilmoqda?
c)Dori moddalariga xalqaro
nom berish ishlarini qaysi
tashkilot amalga oshiradi?
d) Alkaloidlar va glikozidlar
nomi qanday hosil qilinadi?
2.7.161,162-betlardagi
101,102-§§ da berilgan
so‟zlar bilan tanishtiradi.
2.8.162-betdagi 145-
mashqning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
tadi.Tez-tez takrorla-
nadigan so`zlarning
ma`nosini yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda „Dorivor
vositalar nomenklaturasi;
alkaloidlar va glikozidlar
nomlanishi; dorivor
preparatlar nomlarining
jahon sinonimiyasi;
dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„lak-
lar” mavzulari bilan
tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi,
navbatma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
2.7.Tinglaydi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan yo‟l
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
209
6.Ko`nikma
larni
shakllantiris
h uchun
retsept-larni
tarjima
qilish
10 min.
2.9.162-163- betlardagi 1-3-
retseptlarning og`zaki; 4-6-
retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini nazorat
qiladi.
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟r-
satadi,o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo‟yilgan
hatolarni to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1. Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2. Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 164-
165-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
210
Leksik birlik bo`yicha:
96-97 -§ 96-97-§
1- variant 2- variant
1. metilenni aks ettiradi 1.etilenni aks ettiradi
2. fenilenni aks ettiradi 2. tiotuzlarni aks ettiradi
3. azoguruhni aks ettiradi 3. azot saqlovchi birikmalar
4. naftalan kislotaning hosilasi 4. ilon zaharining preparatlari
5. temir preparatlari 5. etazol
6. fenatsetin 6. naftizin
7. ftalazol 7. triftazin
8. aminazin 8. kodein
9. dibazol 9. xinin
10. kofein 10. morfin
211
Farmatsiya II semestr
15-dars
Mavzu: D.V.N. Kombinatsiyalashtirilgan dorivor preparatlarning
nomlanishi.Tеz-tеz takrorlanadigan bo`laklar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Kombinatsiyalashtirilgan dorivor
preparatlarning nomlanishi 2.Dorivor vositalarning trivial nomlari-
dagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
212
“Dorivor vositalar nomenklaturasi; kombinatsiyalashtirilgan dorivor
preparatlarning nomlanishi; dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars
jarayonida bu mavzular bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi;
dorivor preparatlar nomlarining jahon
sinonimiyasi; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari
bo`yicha talabalar tomonidan
o`zlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish;
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
kombinatsiyalashtirilgan dorivor
preparatlarning nomlanishi; dorivor
vositalarning trivial nomlaridagi tez-
tez takrorlanadigan bo„laklar”
mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar
berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
alkaloidlar va glikozidlar nomlanishi;
dorivor preparatlar nomlarining jahon
sinonimiyasi; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari
bo`yicha o‟zlashtirganlik darajasini
ko‟rsatadi;
- Dorivor vositalar nomenklaturasini;
kombinatsiyalashtirilgan dorivor prepa-
ratlarning nomlanishini; dorivor
vositalarning trivial nomlaridagi tez-
tez takrorlanadigan bo„laklarni biladi
va ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan
mashqlarni bajaradi, tez-tez
takrorlanadigan bo`laklarni ajrata oladi
va ularning ma`nosini ko`rsatadi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, muammoli
mashqlar, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
213
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
5 min.
10 min.
5 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (163,164-
betlardagi 3,4-mashqlar) uy
vazifasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordami-
da nazorat qiladi:
a) Dorivor preparatlar nomla-
rining jahon sinonimiyasi
deganda nimani tushunasiz?
b)Sinonimiyani kamaytirish
uchun qanday ishlar amalga
oshirilmoqda?
c)Dori moddalariga xalqaro
nom berish ishlarini qaysi
tashkilot amalga oshiradi?
d) Alkaloidlar va glikozidlar
nomi qanday hosil qilinadi?
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish uchun
berilgan 164- betdagi 5-
2.1. Bajargan uy
vazifasini ketma-ket
o`qiydi, savollarga javob
beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, nav-
batma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
214
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nik--
10 min.
10 min.
5 min.
15 min.
mashqning o‟qilishini
nazorat qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
(101,102-§§) ni nazorat
qiladi. L/bni individual
kartochkalar yordamida
yozma ravishda nazorat
qiladi.
2.5. “Dorivor vositalar
nomenklaturasi; kombina-
tsiyalashtirilgan dorivor
preparatlarning nomlanishi;
dorivor vositalarning trivial
nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar”
mavzulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish
(prezentatsiya) jarayonida
idrok etib tushunganlikni
boshqarib boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Kombinatsiyalashtirilgan
dorivor preparatlar deganda
nimani tushunasiz?
b)Kombinatsiyalashtirilgan
dorivor preparatlar nomi
qanday hosil qilinadi?
c)Retseptlarda tabletkalar va
shamchalar nomi qanday
yoziladi?
2.7.165,166-betlardagi
104,105-§§ da berilgan
so‟zlar bilan tanishtiradi.
2.8.166-betdagi 147-
uslubidan habardorligini
ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4. Yozma ish daftariga
yozadi.L/bni o`zlashtir-
ganlik darajasini ko`rsa-
tadi.Tez-tez takrorla-
nadigan so`zlarning
ma`nosini yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda „“Dorivor
vositalar nomenklaturasi;
kombinatsiyalashtirilgan
dorivor preparatlarning
nomlanishi; dorivor vosi-
talarning trivial nomlari-
dagi tez-tez takrorlana-
digan bo„laklar” mavzu-
lari bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini dos-
kaga qaratadi, navbatma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.7.Tinglaydi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
215
malarni
shakllanti-
rish uchun
mashq
bajarish
6.Ko`nik-
malarni
shakllan-
tirish uchun
retseptlarni
tarjima
qilish
10 min.
mashqning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9.166-167- betlardagi 1-7-
retseptlarning og`zaki; 8-14-
retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini nazorat
qiladi.
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan yo‟l
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟r-
satadi,o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo‟yilgan
hatolarni to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1. Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2. Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 164-
165-betlarida berilgan.
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
101-102 -§ 101-102-§
1- variant 2- variant
1. yurak -i, -si 1. tomir kengaytiruvchi
2. og‟riq qoldiruvchi 2. gipertoniyaga qarshi
3. mikroblarga qarshi 3. barbituratlar
4. antibiotiklar 4. og‟riq qoldiruvchi
5. uxlatadiganlar 5. mahalliy og‟riq qoldiruvchi
6. analgin 6. depridol
216
7. novokain 7. sovkain
8. furatsilin 8. anginal
9. validol 9. kordiamin
10. dikain 10. valokordin
Farmatsiya II semestr
16-dars
Mavzu: D.V.N. Vitaminlar va fermentlarning lotincha
nomlanishi.Tеz-tеz takrorlanadigan bo`laklar
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 11 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. Vitaminlar va fermentlarning lotincha
nomlanishi
2.Dorivor vositalarning trivial nomlari-
dagi tez-tez takrorlanadigan bo„laklar
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
“Dorivor vositalar nomenklaturasi; vitaminlar va fermentlarning lotincha
217
nomlanishi; dorivor vositalarning trivial nomlaridagi tez-tez takrorlanadigan
bo„laklar” mavzulari bo‟yicha ma‟lumotlar berish; dars jarayonida bu mavzular
bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
kombinatsiyalashtirilgan dorivor
preparatlarning nomlanishi; dorivor
vositalarning trivial nomlaridagi tez-
tez takrorlanadigan bo„laklar”
mavzulari bo`yicha talabalar
tomonidan o`zlashtirilgan bilimlarni
nazorat qilish;
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
vitaminlar va fermentlarning lotincha
nomlanishi; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar” mavzulari
bo‟yicha ma‟lumotlar berish;
- mashqlar va retseptlar yordamida
mavzular bo‟yicha ko‟nikma va
malakalarni shakllantirish.
O`quv faoliyatining natijalari:
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi;
kombinatsiyalashtirilgan dorivor
preparatlarning nomlanishi; dorivor
vositalarning trivial nomlaridagi tez-
tez takrorlanadigan bo„laklar”
mavzulari bo`yicha o‟zlashtirganlik
darajasini ko‟rsatadi;
- Dorivor vositalar nomenklaturasini;
vitaminlar va fermentlarning lotincha
nomlanishini; dorivor vositalarning
trivial nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklarni biladi va
ajrata oladi;
-mavzular bo`yicha berilgan
mashqlarni bajaradi, tez-tez
takrorlanadigan bo`laklarni ajrata oladi
va ularning ma`nosini ko`rsatadi.
Ta`lim usullari Tushuntirish asosida mustaqil o`qish,
muammoli savollar, muammoli
mashqlar, tezkor savollar
Ta`lim vositalari Darslik, jadvallar, doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
218
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati
Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan
tanishtiradi.
Darsning maqsadi va
kutilayotgan natijalar bilan
tanishtiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.2.Mavzu bo`yicha asosiy
tushunchalarni; adabiyotlar
ro`yxatini aytadi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsadi
va vazifalarini tinglashga
qaratadi; ularning
muhokomasida ishtirok
etadi.
1.2.Aniqlashtiradilar,
savollar beradilar.
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
5 min.
10 min.
5 min.
10 min.
2.1. Yozma ravishda bajarish
uchun berilgan (168,169-
betlardagi 3,4-mashqlar) uy
vazifasining bajarilishini
tekshiradi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordami-
da nazorat qiladi:
a) Kombinatsiyalashtirilgan
dorivor preparatlar deganda
nimani tushunasiz?
b)Kombinatsiyalashtirilgan
dorivor preparatlar nomi
qanday hosil qilinadi?
c)Retseptlarda tabletkalar va
shamchalar nomi qanday
yoziladi?
2.3. O‟qish texnikasini
nazorat qiladi. O‟qish uchun
berilgan 168- betdagi 5-
mashqning o‟qilishini
nazorat qiladi.
2.4. Uyda yodlangan l/b
2.1. Bajargan uy
vazifasini ketma-ket
o`qiydi, savollarga javob
beradi.
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini
doskaga qaratadi, nav-
batma-navbat javob
beradi, o`rtog`ining
xatosini (bo`lsa agar)
tuzatishda ishtirok etadi.
2.3. Talaffuz va o‟qish
texnikasini egallagan-
ligini, urg‟u va til
uslubidan habardorligini
ko‟rsatadi. O‟qish
texnikasini ishlab
chiqqanligini va o‟qish
tezligini oshirganligini
ko‟rsatadi.
2.4. Yozma ish daftariga
219
2.Yangi
mavzuni
o`zlashtirish
3.O`zlashti-
rilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
4. Leksik
birlik bilan
tanishtirish
5. Ko`nik-
malarni
shakllanti-
rish uchun
mashq
bajarish
6.Ko`nik-
malarni
shakllan-
tirish uchun
7 min.
5 min.
5 min.
13 min.
(104,105-§§) ni nazorat
qiladi. L/bni individual
kartochkalar yordamida
yozma ravishda nazorat
qiladi.
2.5. “Dorivor vositalar
nomenklaturasi; kombina-
tsiyalashtirilgan dorivor
preparatlarning nomlanishi;
dorivor vositalarning trivial
nomlaridagi tez-tez
takrorlanadigan bo„laklar”
mavzulari bilan tanishtiradi,
uni tushuntirish (prezenta-
tsiya) jarayonida idrok etib
tushunganlikni boshqarib
boradi.
2.6.O`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar yordamida
nazorat qiladi:
a) Vitaminlar qanday
nomlanadi?
b) Vitaminlar nomi bilan
qaysi tez-tez takrorlanadigan
bo„lak ishlatiladi?
c) Fermentlar nomi qanday
hosil qilinadi?
2.7.169,170-betlardagi
107,108-§§ da berilgan
so‟zlar bilan tanishtiradi.
2.8.170-betdagi 148-
mashqning yozma ravishda
bajarilishini nazorat qiladi.
2.9.171- betlardagi 1-5-
retseptlarning og`zaki; 6-10-
retseptlarning yozma
ravishda bajarilishini nazorat
yozadi.L/bni o`zlashtir-
ganlik darajasini ko`rsa-
tadi.Tez-tez takrorla-
nadigan so`zlarning
ma`nosini yozadi.
2.5.Tinglaydi,daftariga
yozib boradi va mustaqil
ravishda “Dorivor
vositalar nomenklaturasi;
kombinatsiyalashtirilgan
dorivor preparatlarning
nomlanishi; dorivor vosi-
talarning trivial nomlari-
dagi tez-tez takrorlana-
digan bo„laklar” mavzu-
lari bilan tanishadi.
2.6. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi va
o`zlashtirganlik darajasini
ko`rsatadi. Diqqatini dos-
kaga qaratadi, navbatma-
navbat javob beradi,
o`rtog`ining xatosini
(bo`lsa agar) tuzatishda
ishtirok etadi.
2.7.Tinglaydi. Navbatma-
navbat 3 tadan so`z
o`qiydi.
2.8.Mashq bajarishda
ishtirok etadi, grammatik
qoidalarni egallaganligini
ko`rsatadi, o`rtoqlari
tomonidan yo‟l
qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi .
2.9.Retseptlarni tarjima
qilisda ishtirok etadi.
Grammatik qoidalarni
egallaganligini ko‟r-
220
retseptlarni
tarjima
qilish
qiladi.
satadi,o`rtoqlari tomo-
nidan yo‟l qo‟yilgan
hatolarni to‟g‟rilaydi.
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1. Darsning rejalash-
tirilgan maqsadlariga
erishilganlik darajasini va
talabalar faoliyatini tahlil
qiladi va baholaydi.
3.2. Uyga vazifa beradi:
Uy vazifasi darslikning 172-
173-betlarida berilgan.
Oraliq nazoratga
tayyorlanish
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
104-105 -§ 104-105-§
1- variant 2- variant
1. psixosedativ 1. diagnostik
2. o‟t haydovchi 2. siydik haydovchi
3. surgi 3. gijjaga qarshi
4. qusishga qarshi 4. yallig‟lanishga qarshi
5. allergiyaga qarshi 5. psixosedativ, antidepressantlar
6. fenobarbital 6. xolan
221
7. bisalax 7. bisalax
8. urolesan 8. allaxol
9. furadonin 9. korvalol
10. sedalgin 10. kardiovalen
Farmatsiya II semestr
17-dars
Mavzu: ON. Farmatsevtik atama va retseptlarni tarjima qilish
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1.Grammatik va leksik mavzular bo`yicha
oraliq nazorat o`tkazish
2. Otlarni jadval yordamida tarjima qilish
3. Atamalarning shartli tasvirini tuzish va
tarjima qilish
4. Retseptlarni tarjima qilish
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
Dorivor vositalar nomenklaturasi mavzusi bo`yicha oraliq nazorat o`tkazish;
222
otlarni jadval yordamida tarjima qilish; atamalarning shartli tasvirini tuzish va
tarjima qilish; retseptlarni tarjima qilish bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va
malakalarini shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi”
mavzulari bo`yicha oraliq nazorat
o`tkazish;
- Otlarni jadval yordamida tarjima qilish;
atamalarning shartli tasvirini tuzish va
tarjima qilish; retseptlarni tarjima qilish
bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va
malakalarini shakllantirish;
O`quv faoliyatinig natijalari:
- “Dorivor vositalar nomenklaturasi”
mavzulari bo‟yicha o‟zlashtirganlik
darajasini ko‟rsatadi;
- otlarni jadval yordamida tarjima qila
oladi; atamalarning shartli tasvirini
tuza oladi va tarjima qiladi;
retseptlarni tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Muammoli savollar, mashqlar, jadval,
shartli tasvirlar
Ta`lim vositalari O`quv qo`llanma, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan tanish-
tiradi.
Darsning maqsadi va kutila-
yotgan natijalar bilan tanish-
tiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsa-
di va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhoko-
masida ishtirok etadi.
223
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
2.Gramma-
tik
mavzularni
takrorlash
15 min.
15 min.
2.1. „Dorivor vositalar nomen-
klaturasi“ mavzulari bo`yicha
oraliq nazorat o`tkazadi.
Oraliq nazorat individual
kartochkalar yordamida
o`tkaziladi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar nazorat
qiladi:
1.I turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
2.I turlanishdagi otlar
kеlishiklar bo`yicha qanday
turlanadi?
3.II turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
4.II turlanishdagi otlarning
kеlishiklar bo`yicha
qo`shimchalarini ayting.
5.III turlanishdagi otlarning
kеlishiklar bo`yicha
qo`shimchasini ayting.
6.Undosh tipga qaysi otlar
kiradi?
7.Aralash tipga qaysi otlar
kiradi?
8.Unli tipga qaysi otlar kiradi?
9.IV turlanishdagi otlarga
qaysi otlar kiradi?
10.IV turlanishdagi otlar
kеlishiklar bo`yicha qanday
turlanadi?
11.V turlanishdagi otlarga
qaysi otlar kiradi?
12.V turlanishdagi otlarning
kеlishik qo`shimchalarini
ayting.
13.I-II turlanishdagi sifatlarga
qaysi sifatlar kiradi?
14.I-II turlanishdagi sifatlar
kеlishiklar bo`yicha qanday
turlanadi?
15.III turlanishdagi sifatlar
2.1.Yozma ish daftariga
yozadi. Mavzularni
o`zlashtirganlik dara-
jasini ko`rsatadi .
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
224
3. Jadval
yordamida
otlarni
tarjima
qilish
4.Atama-
larning
shartli
tasvirini
tuzish va
tarjima
qilish
5.Retsept-
larni
tarjima
qilish
10 min.
20 min.
10 min.
nеchta guruhga bo`linadi?
16.3 qo`shimchali, 2
qo`shimchali va 1
qo`shimchali sifatlar dеganda
nimani tushunasiz?
17.III turlanishdagi sifatlar
kеlishiklar bo`yicha qanday
turlanadi?
18.Tuzlar nomi lotin tiliga
qanday tarjima qilinadi?
19.Rеtsеpt nеchta qismdan
tashkil topadi?
20.Rеtsеptning lotincha qismi
qanday yoziladi?
21.Qanday rеtsеptlarni bilasiz?
2.3. Uslubiy qo`llanmada
berilgan 2-mashqning yozma
ravishda bajarishini nazorat
qiladi.
2.4. Uslubiy qo`llanmada
berilgan 3-mashqning yozma
ravishda bajarishini nazorat
qiladi.
2.5. Uslubiy qo`llanmada
berilgan 4-mashqning yozma;
5-mashqning og`zaki ravishda
bajarishini nazorat qiladi.
2.3. Berilgan so`zlarni
jadval yordamida
tarjima qiladi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.4. Berilgan
atamalarning shartli
tasvirini tuzadi va
tarjima qiladi;
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi, mashq
bajarish jarayonida
o`rtoqlari tomonidan
yo‟l qo`yilgan xatolarni
to`g`rilaydi;
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.5.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
225
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
I-V turlanishdagi otlarning
leksik birligi bo`yicha yozma
ishga tayyorlanish
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
1- variant 2- variant
1. alloxol 1. urodan
2. flukort 2. lokakorten
3. furatsilin 3. dikain
4. depressin 4. fenoksimetilpenitsillin
226
5. tetratsiklin 5. validol
6. streptomitsin 6. androral
7. fenobarbital 7. danabol
8. exalgin 8. allercur
9. temizal 9. norsulfazol
10. uregit 10. primotest
Farmatsiya II semestr
18-dars
Mavzu: Farmatsevtik atama va retseptlarni tarjima qilish
Ta`lim texnologiyasining modeli
O`quv soati : 80 daqiqa Talabalar soni: 12 ta
O`quv mashg`uloti shakli Amaliy
Dars rejasi 1. I-V turlanishdagi otlarning leksik birligi
bo`yicha yozma ish o`tkazish
2. Otlarni jadval yordamida tarjima qilish
3. Atamalarning shartli tasvirini tuzish va
tarjima qilish
4. Retseptlarni tarjima qilish
227
Amaliy mashgulotning o`quv-tarbiyaviy maqsadi:
I-V turlanishdagi otlarning leksik birligi bo`yicha yozma ish o`tkazish; otlarni
jadval yordamida tarjima qilish; atamalarning shartli tasvirini tuzish va tarjima
qilish; retseptlarni tarjima qilish bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va malakalarini
shakllantirish;
talabalarni jamoada va jamoa orqali tarbiyalash; talabalarning lotin tili faniga
“mutaxassislik tili” sifatida dunyoqarashini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar:
-I-V turlanishdagi otlarning leksik birligi
bo`yicha yozma ish o`tkazish;
- Otlarni jadval yordamida tarjima qilish;
atamalarning shartli tasvirini tuzish va
tarjima qilish; retseptlarni tarjima qilish
bo‟yicha talabalarning ko‟nikma va
malakalarini shakllantirish;
O`quv faoliyatinig natijalari:
- I-V turlanishdagi otlarning leksik
birligi bo`yicha o‟zlashtirganlik
darajasini ko‟rsatadi;
- otlarni jadval yordamida tarjima qila
oladi; atamalarning shartli tasvirini
tuza oladi va tarjima qiladi;
retseptlarni tarjima qila oladi.
Ta`lim usullari Muammoli savollar, mashqlar, jadval,
shartli tasvirlar
Ta`lim vositalari O`quv qo`llanma, jadvallar,doska
Ta`lim shakllari Guruhli, juft,yakka
Ta`lim berishning shart-sharoiti Kichik guruhlar uchun mo`ljallangan
auditoriya
Monitoring va baholash Savol-javob, talabalarning faoliyatini
tahlil qilish
Texnologik xarita
Dars
bosqichi
Vaqti
O`qituvchi faoliyati Talaba faoliyati
1-bosqich
Mavzuga
kirish
Tashkiliy
qism
5 min. 1.1.Mavzu nomi bilan tanish-
tiradi.
Darsning maqsadi va kutila-
yotgan natijalar bilan tanish-
tiradi.
Mashg`ulot rejasi bilan
tanishtiradi.
1.1.Tinglaydi.
Diqqatini darsni maqsa-
di va vazifalarini
tinglashga qaratadi;
ularning muhoko-
masida ishtirok etadi.
228
2-bosqich
Asosiy
1. O`zlash-
tirilgan
bilimlarni
nazorat
qilish
2.Gramma-
tik
mavzularni
takrorlash
3. Jadval
yordamida
otlarni
tarjima
qilish
4.Atama-
larning
shartli
tasvirini
tuzish va
tarjima
qilish
5.Retsept-
larni
tarjima
qilish
10 min.
5 min.
10 min.
25 min.
20 min.
2.1. I-V turlanishdagi otlarning
leksik birligi bo`yicha yozma
ish o`tkazadi. Yozma ish
individual kartochkalar
yordamida o`tkaziladi.
2.2. Grammatika bo`yicha
o`zlashtirilgan bilimlarni
quyidagi savollar nazorat
qiladi:
1.I turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
2.II turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
3. III turlanishdagi otlarga
qaysi otlar kiradi?
4.IV turlanishdagi otlarga
qaysi otlar kiradi?
5.V turlanishdagi otlarga qaysi
otlar kiradi?
6.I-II turlanishdagi sifatlarga
qaysi sifatlar kiradi?
7.III turlanishdagi sifatlar
nеchta guruhga bo`linadi?
2.3. Uslubiy qo`llanmada
berilgan 2-mashqning yozma
ravishda bajarishini nazorat
qiladi.
2.4. Uslubiy qo`llanmada
berilgan 3-mashqning yozma
ravishda bajarishini nazorat
qiladi.
2.5. Uslubiy qo`llanmada
berilgan 4-mashqning yozma;
5-mashqning og`zaki ravishda
bajarishini nazorat qiladi.
2.1.Yozma ish daftariga
yozadi. Mavzularni
o`zlashtirganlik dara-
jasini ko`rsatadi .
2.2. Savollarga javob
berishda ishtirok etadi
va o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi.
2.3. Berilgan so`zlarni
jadval yordamida
tarjima qiladi va
o`zlashtirganlik
darajasini ko`rsatadi
2.4. Berilgan atamalar-
ning shartli tasvirini
tuzadi va tarjima qiladi;
grammatik qoidalarni
egallaganligini ko`r-
satadi.
2.5.Retseptlarni tarjima
qilishda ishtirok etadi,
grammatik qoidalarni
egallaganligini
ko`rsatadi.
229
3-bosqich
Yakuniy
5 min.
3.1.Darsning rejalashtirilgan
maqsadlariga erishilganlik
darajasini va talabalar
faoliyatini tahlil qiladi va
baholaydi.
3.2.Uyga vazifa beradi:
Yakuniy nazoratga
tayyorlanish
3.1.Jarayonda ishtirok
etadi.
3.2.Vazifani yozib
oladi.
230
Tarqatma materiallar
Leksik birlik bo`yicha:
1- variant 2- variant
1. xabdori 1. doka
2. tomchi 2. bez
3. marvaridgul 3.tirnoqgul
4. chayono‟t 4. yalpiz
5. shirinmiya 5. g‟ozpanja
6. istod 6. ilonsimon taron
7. kungaboqar 7. oddiy igir
8. mingdevona 8. arslonquyruq
9. qirqbo‟g‟im 9. tillabosh
10. archa 10. bo‟znoch
3- variant 4- variant
1. sariqchoy 1. bangidevona
2. zahar 2. achchiqshuvoq
3. maza 3. o‟pka
4. aralashma 4. sepma dori
5. zirk 5. zupturum
6. og‟izcha 6. suvqalampir
7. angishvonagul 7. xantal
8. shoxkuya 8. novshadil spirti
9. natija 9.dub, eman
10. yig‟ma 10. ko‟krak yig‟ma
231
5. FONETIK,
LEKSIK VA
GRAMMATIK
MASHQLAR
DARSLIKDA
BERILGAN.
232
6.TESTLAR
233
Testlar
1.C harfi [k] tovushini ifodalovchi so„zni toping.
a. carbo
b. cytologia
c. cito
d. Citrus
e. cera
2. Diftong deb nimaga aytiladi?
a. Ikkita turli undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
b. Unli va undosh harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
c. Undosh va unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
d. Ikkita turli unli harflarning bir bo„g„in sifatida talaffuz etilishiga;
e. Ikkita turli unli harflarning bir xil talaffuz etilishiga;
3. S harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?
a. [s] va [k]ni ifoda etadi;
b. [z] va [k]ni ifoda etadi;
c. [z] va [s]ni ifoda etadi;
d. [s] va [es]ni ifoda etadi;
4. C harfi qanday tovushlarni ifodalaydi?
a. [s] va [k]ni ifoda etadi;
b. [z] va [k]ni ifoda etadi;
c. [z] va [s]ni ifoda etadi;
d. [s] va [es]ni ifoda etadi;
234
Quyidagi harflar orasida berilgan 20 ta fe`lni toping va o`zbek tiliga tarjima
qiling.
C O L A R E P E T E R E
A P O N E R E X Z Y F M
R V E R T E R E O F I K
U C O N C I D E R E I N
E X T E N D E R E N M I
R E F R I G E R A R E R
E X T R A H E R E O D E
P A S I G N A R E I S V
A D A R E S U M E R E I
R D E S T I L L A R E V
A E D I V I D E R E D E
R R M I S C E R E T X R
E E D E P U R A R E Q E
Quyidagi harflar orasidan 15 ta elementning nomini toping va o`zbek
tiliga tarjima qiling.
R A R G E N T U M P H O
B A R I U M A G N I U M
A U R U M O B R O M U M
L I T H I U M N O A K B
U P L U M B U M S Z U M
M A G N E S I U M A O I
I O D U M Y K A L I U M
N I T R O G E N I U M O
I P H O S P H O R U S C
M A G N I U M X Y O N I
S U L F U R Z I N C U M
235
Fonetik diktant 1
auctor,sterilisare,fuscus, species, Calcium, officina, ascorbinicus, cortisonum,
cimicifuga, bromisovalum, jecur, ledum, cinereus, cucurbita lapis, major,
kalium,herba, lac, resina.
2
calor, tinctura, lingua, oxygenium, chamomilla,peroxydum, lac, janua, dosis,
cito, herba,mentha, charta, rhizoma, scatula,hypertonia.
236
7. NAZORAT
UCHUN
SAVOLLAR
237
I semestr
FARMATSIYA 1-ON
I-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
dorihona,o‟simlik,nastoyka.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
5 limonnik nastoykasi
6 habdori massasi
7 chakonda moyi
8 shirinmiya yer ustki qismi
1 IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1.Ol: Yalpiz nastoykasidan
Ber. Belgila: Kuniga 20 tomchidan 3 marta ichilsin.
I semestr FARMATSIYA 1-ON
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Otlar nechta rodga ega?
2.I turlanishdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing.,Nom.Plur. va Gen. Plur.da qanday
qushimcalarga ega?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
hujayra, bodom, habdori.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1.aloy suvi
2.qayin kurtaklari
3. yalpiz tabletkalari
4. kamfora tomchilari
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Ol: Marvaridgul nastoykasidan
Valeriana nastoykasidan teng miqdorda 10 ml.dan
Ber.
Belgila: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.
I semestr
FARMATSIYA 2 ON
1-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
238
2. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
shira, o‟simlik, malham,dorixona.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin
tiliga tarjima qiling.
1.uchbarg barglari 3.chakonda moyi
2.bug`doy kraxmali 4.shaftoli moyi emulsiyasi
IV.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1.Ol: Kseroform surtmasidan
Ber. Belgila:
I semestr FARMATSIYA 2 ON
I-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Otlar lug`atda qanday yoziladi?
2. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
sharbat, bodom, shamcha,qalam.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling. 1.limon moyi
2.kalanxoy shirasi
3.evkalipt barglari
4.chayono`t barglarining qaynatmasi
IV.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Ol: Skipidardan
Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
1-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
na`matak, o‟simlik, qaynatma, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. qora mingdevona
2. gelatinli capsula
3. qumloq bo`znochining extracti
4. qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi
5. oq streptotsid
239
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Extracti Crataegi fluidi
Da.
Signa:
2. Ol: Chayono„tning suyuq ekstraktidan
Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda 25 ml.dan
Mentoldan 0,05
Aralashtir. Ber.
Belgila: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
2. I-II turlanishdagi sifatlarga qaysi sifatlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
dorixona, shira,hujayra, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. tashqi vosita
2. qalampir yalpiz moyi
3. sariq vaselin
4. mavrak barglarining damlamasi
5. aloyning quruq ekstrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Infusi Sennae compositae 30ml
Da.
Signa: 1 marta ichishga (kattalar uchun).
2. Ol: Marvaridgul nastoykasidan
Valeriana nastoykasidan teng miqdorda 10 ml.dan
Do„lananing suyuq ekstraktidan 5 ml
Mentoldan 0,05
Aralashtir. Ber.
Belgila: Kuniga 2 marta 25 tomchidan ichilsin.
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
3-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llar nechta tuslanishga ega?
2. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
barg, suv, moy, son.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
240
1. kalanxoy shirasi
2. kamforali moy
3. qora mingdevona
4. ro`yanning quyuq extracti
5. tetratsiklinning ko`z surtmasi.
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Tincturae amarae 10 ml.
Tincturae Strychni 5 ml.
Misce. Da.
Signa:
2. Ol: Evcalipt moyidan 10,0
Mentoldan
Aralashtir. Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
4-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Fe`llarning buyruq mayli qanday hosil qilinadi?
2. II turlanish sredniy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
tomchi, sharcha, damlama, rezavor meva.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. qayin bargi
2. qand sharbati
3. sovuq suv
4. ravochning quruq ekstrakti
5. qalampir yalpiz suvi
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Extracti Eucommiae fluidi
Da.
Signa:
2. Ol: Kanakunjut moyidan 10,0
Jelatinli kapsulalarda ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
5-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. II turlanish jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
2. Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
nastoyka, qalam, qaynatma, granula.
241
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. mavrak barglari
2. qoqining quyuq ekstrakti
3. kuchalaning quruq ekstrakti
4. murakkab damlama
5. ichki vosita
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Olei Terebinthinae rectificati 10 ml.
Da.
Signa:
2. Ol: Kuchala nastoykasidan 5 ml.
Limonnik nastoykasidan 20 ml.
Aralashtir. Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
6-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Fe`llarning negizi qanday aniqlanadi?
2. Otlar nechta kelishikka ega? Ularning lotincha nomini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
kurtak, tayoqcha, kraxmal, malham.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. achchiq bodom
2. yirik tabletka
3. sanoning murakkab damlamasi
4. valeriananing efirli nastoykasi
5. naftalanli surtma
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Methyleni coerulei
Da in capsulis gelatinosis.
Signa:
2. Oling: Aloyning suyuq extractidan
Shunday miqdorda 10 (son)ta ampullalarda bering.
Belgilang:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
7-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?
2. Dorivor preparatlar nomi qaysi rodga va qaysi turlanishga kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
til, kraxmal, metal, qog`oz.
242
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. bodom suvi
2. jelatin massasi
3. tillabosh yer ustki qismi
4. shaftoli moyining emulsiyasi
5. qoqining quyuq extracti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Tabulettas Ferri reducti obductas 0,2 numero 20
Da.
Signa:
2. Ol: Kuydirilgan magneziyadan 20,0
Distillangan suvdan 120 ml.
Aralashtir.Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
8-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?
2. Otlar nechta turlanishga ega? Ularning Gen.Sing.dagi qo`shimchalarini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
mum, quticha, vrach, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. limon moyi
2. jenshen nastoykasi
3. bug`doy kraxmali
4. qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi
5. ro`yanning quyuq ekstrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Olei Eucalypti 2,0
Olei Terebinthinae 8,0
Misce.Da.
Signa:
2. Ol: Qoqi nastoykasidan
Achchiq nastoykadan teng miqdorda 10 ml
Kuchala nastoykasidan 5 ml
Aralastir. Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
9-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. II turlanishga qaysi otlar kiradi?
243
2. Dorivor preparatlar nomi Nom.Sing. va Gen.Sing.da qanday qo`shimchalarga
ega?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
capsula, shira, barg, granula.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. kalanchoy shirasi
2. sano damlamalasi
3. qora mingdevona
4. valeriananing efirli nastoykasi
5. kuchalaning quruq extracti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe:Emulsi olei Ricini 180,0
Sirupi Sacchari ad 200,0
Misce.Da.
Signa:
2. Ol: Sano barglarining damlamasidan 10,0:150 ml
Ravoch sharbatidan 30 ml
Aralashtir.Ber.
Belgila:
FARMATSIYA ORALIQ BAHOLASH
10-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom.Sing., Gen.Sing., Nom.Plur. va
Gen.Plur.da qanday qo`shimchalarga ega?
2. Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
dori, kristall, kurtak, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. efedraning yer ustki qismi
2. oqqaldirmoq barglari
3. kristall yod
4. chayono`t barglarining damlamasi
5.parafin bilan qoplangan qog`oz
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Infusi herbae Hyperici perforati
Da.
Signa:
2. Ol: Tetratsiklinning ko`z uchun surtmasi
Ber.
Belgila:
244
2-semestr 1-ON FARMATSIYA
I-VARIANT I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
gul,ildiz,eliksir, qaynatma, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. qovoq uruq`lari
2. gelatinli capsula
3. sariqchoy yer ustki qismining damlamasi
4. maralquloq ildizpoyasi bilan ildizlari
5. jag`-jag`ning suyuq extrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe:Aspersionis Amycazoli
Da.
Signa: Kuniga 3 marta 10-20 tomchidan ichilsin.
2. Ol: Achchiqtoshdan
Rux sulfatdan teng miqdorda 5,0
Qo`rg`oshin asetatdan 2,0
Tanindan 0,6
Aralashtir. Ber.
Belgila: 2-semestr 1-ON FARMATSIYA
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1. Moslashgan tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
2. III-turlanishdagi otlarning nigizi qanday hosil qilinadi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
hid,suspensiya,tuz, vrach, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. tashqi vosita
2. xantal urug`lari
3. arslonquyruq yer ustki qismining briketi
4. retinal asetatning moyli eritmasi
5. moychechakning quritilgan gullari IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Salis carolini factitii 10,0
Da.
Signa: 1 marta ichishga (kattalar uchun).
2. Ol: Zupturum barglarining damlamasidan
Ber.
Belgila:
245
2-semestr 1-ON FARMATSIYA
3-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Teng murakkab va noteng murakkab otlarga qaysi otlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
pustloq,kukun,sut, suyuq surtma, tayoqcha.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. zirk ildizining po`stlog`i
2. tozalangan oltingugurt
3. termopsisning quruq extrakti
4. achchiq bodom urug`lari
5. gulxayri ildizining qaynatmasi
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Stigmatum Maydis
Da.
Signa:
2. Ol: Protargol eritmasidan
Qoramtir shisha idishda ber.
Belgila: 1 ml.dan teri ostiga yuborilsin.
2-semestr 1-ON FARMATSIYA
4-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.III turlanishdagi otlarning o`ziga xos xususiyati nimadan iborat?
2. Unli tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Suv,efir,achchitqi,ildispoya,damlama.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. zig`ir urug`lari
2. jenshen nastoykasi
3. qoraqiz yer ustki qismining briketi
4. uchbarg barglari
5. shaftoli moyining emulsiyasi
IY.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling. 1. Recipe: Tabulettas contra tussim numero 30
Da.
Signa:
2. Ol: Tozalangan cho`chqa moyidan
Chloroformdan
Aralashtir.Ber. Belgila:
semestr 2-ON FARMATSIYA
246
I-VARIANT
I. Quyidagi savollarga javob yozing: 1. IY turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda
tarjima qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
yig`ma,meva,eliksir, qaynatma, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. do`lana mevalari
2.kamforali spirt
3.sariqchoy yer ustki qismining damlamasi
4.xushbo`y yig`ma
5. jag`-jag`ning suyuq extrakti
IY.Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.
1. Rp: Inf.hb.Ledi palustris
Sir.Althaeae
M.D.S.
2-semestr 2-ON FARMATSIYA
2-VARIANT
I.Quyidagi savollarga javob yozing:
1.Y turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
islatish, kun, tuz, vrach, surtma.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiling.
1. ko`krak yig`masi
2. arpabodiyon mevalari
3. arslonquyruq yer ustki qismi
4. sirtdan qo`llash uchun
5. .zig`ir urug`lari
IY. Quyidagi rеtsеptlarning to`liq shaklini yozing va tarjima qiling.
1. Rp: Codeini phosphatis
Aq.Menthae piper.ad
M.f.sol.
D.S.
247
Yakuniy nazorat savollari
I semester uchun:
I. Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:
1.Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.
2. Otlar nechta turlanishga ega? Ularning Gen.Sing.dagi qo`shimchalarini yozing.
3. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
4. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
5. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
6. Fe`llar nechta tuslanishga ega?
7. Fe`llarning buyruq mayli birlikda qanday hosil qilinadi?
8. Fe`llarning buyruq mayli ko`plikda qanday hosil qilinadi?
9. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?
10. I-II turlanishdagi sifatlarga qaysi sifatlar kiradi?
11. I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?
12. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
13. II turlanish sredniy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
14. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
15. II turlanishdagi jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
16. Dorivor preparatlar nomi qaysi rodga va qaysi turlanishga kiradi?
17. Lotin tilidagi otlar nechta songa bo„linadi? Ularning lotincha
nomini yozing.
18. Otlarning turlanishi qanday aniqlanadi?
19. Moslashgan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?
20. Moslashmagan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?
21. Retsept nechta qismdan iborat?
22. Retseptning lotincha qismi qaysi so„z bilan boshlanadi ?
23. Retseptda dori moddalarining nomi qaysi kelishikda yoziladi ?
24. Qanday retseptlarni bilasiz ?
25.Dorivor preparatlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.
Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
26. I turlanishdagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen.
Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
27. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.
Nom. Plur. va Gen. Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
28. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.
Nom. Plur. va Gen. Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
II. Quyidagi otlar birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiladilar. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Gubka, habdori, qaynatma, suyuq surtma, qalam, barg, suv, moy, malham, nastoyka,
kurtak, son, modda, massa, son, zahar, yelim, moy, barg, til, kraxmal, metal,
qo`ziqorin, briket, qog`oz, ekstrakt, kapsula, metal, shamcha,
hujayra,vrach,vrachlik vositasi, tomchi, quticha, kraxmal, malham, kurtak,
tayoqcha, yer ustki qism, tomchi, sharcha, damlama, мум, dorixona, shira, hujayra,
hаb dori, qaynatma, na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, sharbat.
248
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzadilar va ularni Nom. va Gen.da
lotin tiliga tarjima qiladilar.
oq streptotsid, tashqi vosita, gangrenaga qarshi zardob,angishvonagul barglari,yirik
gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, sanoning murakkab damlamasi, qumloq
bo`znochining ekstracti, qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi, tirnoqgul nastoykasi,
chernika sharbati, oqqaldirmoq barglari, shaftoli moyining emulsiyasi, valeriananing
efirli nastoykasi, oq gil (tuproq), ravochning quruq ekstrakti, qalampir yalpiz suvi,
kalanxoy shirasi, kamforali moy, qora mingdevona, ro`yanning quyuq extracti,
tetratsiklinning ko`z surtmasi, chayono`t barglarining damlamasi, kungaboqar
moyining emulsiyasi, sovuq suv, tashqi vosita, qalampir yalpiz moyi, sariq vaselin,
mavrak barglarining damlamasi, aloyning quruq ekstrakti, qon to`xtatuvchi gubka,
archa qubbalarining damlamasi, arslonquyruqning quyuq ekstrakti, efedraning yer
ustki qismi, uchbarg barglari, kristall yod, parafin bilan qoplangan qog`oz, ichki
vosita, aloyning quruq ekstrakti, tillabosh nastoykasi, limon moyi, sano
damlamalasi, naftalanli surtma, valeriananing efirli nastoykasi, kuchalaning quruq
extracti, gnafalium yer ustki qismining damlamasi, qarag`ay kurtaklarining
qaynatmasi, ko`z tomchilari, malina sharbati, evkalipt barglari, murakkab
damlama, jenshen nastoykasi, ro`yanning quyuq ekstrakti, qalampir yalpiz
nastoykasi, qumloq bo`znochining quruq ekstrakti, olovda kuydirilgan magnesia,
ukrop moyi, gazanda barglari, suvsiz lanolin, yirik tabletka, kuchalaning quruq
ekstrakti, teshik dalachoyning yer ustki qismi, levzeyaning suyuq ekstrakti,
mingdevona barglarining damlamasi, bodom suvi, jelatin massasi, tillabosh yer
ustki qismi, shaftoli moyining emulsiyasi, qoqining quyuq extracti, tashqi vosita,
bozulbang nastoykasi, yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti, bug`doy kraxmali,
kulrang surtma, sariqchoy extracti, aloyning po`st bilan qoplangan tabletkalari,
qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi, qumloq bo`znochining suyuq extracti,
sanoning murakkab damlamasi.
IV. Lotin tilida berilgan retseptni ona tiliga va ona tilida berilgan retseptni lotin
tiliga tarjima qiladilar.
249
Yakuniy baholash biletidan namuna:
1– variant
I . Savollarga javob yozing.
1. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
na`matak, o‟simlik, granula, razavor meva, ekstrakt, sharbat.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
9. oq streptotsid
10. tashqi vosita
11. gangrenaga qarshi zardob
12. angishvonagul barglari
13. yirik gulli magnoliyaning suyuq ekstrakti
14. sanoning murakkab damlamasi
15. qumloq bo`znochining ekstracti
16. qarag`ay kurtaklarining qaynatmasi
IV.Quyidagi rеtsеptlarni tarjima qiling.
1. Recipe: Extracti Crataegi fluidi
Da.
Signa:
2. Oling: Chayono„tning suyuq ekstraktidan
Bo„ymadaronning suyuq ekstraktidan teng miqdorda
25ml.dan
Mentoldan 0,05
Aralashtiring. Bering.
Belgilang: Kuniga 3 marta 25 tomchidan ichilsin.
250
II semester uchun YAN savollari:
Grammatik mavzular bo`yicha quyidagi savollarga javob yozadilar:
1.Otlar nechta rodga ega? Ularning lotincha nomini yozing.
2. Otlar nechta turlanishga ega? Ularning Gen.Sing.dagi qo`shimchalarini yozing.
3. Lug„atga otlar qanday yoziladi?
4. I turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
5. II turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
6. Fe`llar nechta tuslanishga ega?
7. Fe`llarning buyruq mayli birlikda qanday hosil qilinadi?
8. Fe`llarning buyruq mayli ko`plikda qanday hosil qilinadi?
9. Qanday aniqlovchilarni bilasiz?
10. I-II turlanishdagi sifatlarga qaysi sifatlar kiradi?
11. I-II turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo`yicha qanday turlanadi?
12. Lug„atga sifatlar qanday yoziladi?
13. II turlanish sredniy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
14. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
15. II turlanishdagi jenskiy roddagi otlarga qaysi otlar kiradi ?
16. Dorivor preparatlar nomi qaysi rodga va qaysi turlanishga kiradi?
17. Lotin tilidagi otlar nechta songa bo„linadi? Ularning lotincha nomini yozing.
18. Otlarning turlanishi qanday aniqlanadi?
19. Moslashgan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?
20. Moslashmagan aniqlovchi qaysi so`z turkumi bilan ifodalanadi?
21. Retsept nechta qismdan iborat?
22. Retseptning lotincha qismi qaysi so„z bilan boshlanadi ?
23. Retseptda dori moddalarining nomi qaysi kelishikda yoziladi ?
24. Qanday retseptlarni bilasiz ?
25.Dorivor preparatlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen. Plur.da
qanday qo„shimchalarga ega?
26. I turlanishdagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing. Nom. Plur. va Gen. Plur.da
qanday qo„shimchalarga ega?
27. II turlanishdagi mujskoy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.
Nom. Plur. va Gen. Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
28. II turlanishdagi sredniy roddagi otlar Nom. Sing. Gen. Sing.
Nom. Plur. va Gen. Plur.da qanday qo„shimchalarga ega?
251
29. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
30. Undosh tipga qaysi otlar kiradi?
31. Aralash tipga qaysi otlar kiradi?
32. Qaysi otlar unli tipga kiradi?
33.Tuzlar nomi lotin tiliga qanday tarjima qilinadi?
34. Unli tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da qanday
qo„shimchalarga ega?
35. Aralash tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega?
36. Undosh tipdagi otlar Nom. Sing., Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega?
37. Aralash tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
38. Undosh tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
39. Unli tipdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
40. III- turlanishdagi sifatlar nechta guruhga bo„linadi?
41. Uch qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
42. Ikki qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
43. Bir qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
44. III - turlanishdagi sifatlar kelishiklar bo„yicha qanday turlanadi?
45. Qaysi otlar IV turlanishga kiradi?
46. IV turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega?
47. Qaysi otlar V turlanishdagi otlarga kiradi?
48. V turlanishdagi otlar Nom.Sing. Gen. Sing., Nom.Plur. va Gen.Plur. da
qanday qo„shimchalarga ega?
49. “species” so„zi qanday ishlatiladi?
50. Dorivor vositalar nomenklaturasi deb nimaga aytiladi?
51. Dorivor vosita deb nimaga aytiladi?
52. Dorivor modda deganda nimani tushunasiz?
53. Dori shakli, dorivor preparatlar deb nimaga aytiladi?
54. Dorivor vositalar nomenklaturasini nechta tipik guruhga ajratish mumkin?
55. I, II, III, IV, V, VI tipik guruhlarga nimalarning nomlari kiradi?
56. I–tipik guruh nechta otdan tashkil topadi va ular nimalarni nomini bildiradi?
Otlarning kelishigini ayting.
57. II tipik guruh to„g„risida nimalarni bilasiz?
58. Organik kimyoviy moddalarning ilmiy va trivial nomlari to„g„risida nimalarni
bilasiz?
II. Quyidagi otlar birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiladilar. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son, yelim, kristall, ekstrakt, shira,
dub, hid, meva, sut, ko`mir, shamcha, muz, mum, hujayra, zahar, kukun, qism, spirt,
kun, vrach, achitqi, tashqi ko`rinish, yig`ma, granula, tomchi, nastoyka, barg, gul,
ildispoya, rezavor meva,
252
sharcha, moy, tumshuqcha, ildiz, yer ustki qism, natija, tayoqcha, qaynatma, til,
malham, qo`ziqorin, hab dori, oltingugurt, suyuqlik, metal, dori, shilliq, kapsula,
sovun, efir, eritma, achiqtosh, sut, eliksir, suyuq surtma,kraxmal, briket,vaksina,
og`izcha, tuz, ishlatish.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling.
Kuchala nastoykasi, qoqining quyuq ekstrakti, kamforaning moyli eritmasi,
angishvonagul barglarining kukuni, oshqozonning tabiiy shirasi, yapon soforasining
mevalari, zupturum barglari, siydik haydovchi yig`ma, eman po`stlog`ining
damlamasi, ravoch ildizining tabletkalari, zirk ildizinig po`slog`i, moychechak
gullari, qovoq urug`lari, shunday dozalar, maralquloq ildizpoyasi, achchiq bodom
urug`lari, retinol atsetatning moyli eritmasi, jag`-jag`ning suyuq ekstrakti, shoxkuya
damlamasi, sariq nufar, arpabodiyon mevalarinig damlamasi, moychechakning
quritilgan gullari, kamforaning moyli eritmasi, makkajo`xori kraxmali, suvsiz lanolin,
qumloq bo`znochi-ning quruq ekstrakti, kortizon atsetat suspenziyasi, qayin
qoramoyi, amur zirki nasoykasi, oddiy zirk nastoykasi, shirin bodom, zupturum
barglarining damlamasi, oqqaldirmoq barglari, tinchlantiruvchi yig`ma, paraffin bilan
qoplangan qog`oz, valeriananing efirli nastoykasi, eruvchan oq streptotsid, astmaga
qarshi yig`ma, eruvchan furagin, xitoy limonnigining kukuni, kungaboqar gullarining
emulsiyasi, ko`krak yig`masi, sangvizorba ildizpoyasi bilan ildizlari, amur zirki,
ro`yanning quruq ekstrakti, xantal urugi, qo`rg`oshinning oddiy malhami, xushbo`y
yig`ma, chayono`t barglarinig qaynatmasi, dorivor gulxayri, moychechak gullarining
damlamasi, tozalangan oltingugurt, bodrezakning suyuq ekstrakti, o`t haydovchi
yig`ma, aloyning quyuq ekstrakti, qumloq bo`znochining gullari, archa qubbalarining
damlamasi, faollashtirilgan ko`mir, shoxkuyaning suyuq ekstrakti, murakkab
damlama, o`rmonda o`sadigan qarag`ay, oddiy bug`doy, tibbiyot jelatinining
eritmasi, arnica yer ustki qismining damlamasi, zaytun moyi.
IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiladilar, tez-tez
takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozadilar.
Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin, Kortidon,
Gentamicin, Primotest, Kordan, Promedol, Kordiamin, Etazol, Tetratsiklin,
Furatsilin,Tifen, Dormital, Korglikon, Ftalazol, Uritol, Ampitsillin, Allaxol, Naftizin,
Xolan, Fenoksimetilen, Depressan, Valokordin,Norsulfazol, Undevit, Dikain,
Xolagol, Lorazepam, Apkort, Barbamil, Kontolaks, Sulfademizin, Sedalgin, Asvitol,
Ferramid, Ftalazol, Flogistin, Ketonal, Tenzonal, Butaflogin, Dekavit, Vermoks,
Diabol, Korvalol,Uramezan, Pentalgin, Betoksikain, Allergan, Apressin, Azafen,
Sedamil, Tetrakor, Nozepam,Furadonin, Vomidrin, Diabol.
V. Quyidagi tuzlarning nomini Nom. Sing. va Gen. Sing da lotin tiliga tarjima
qiladilar.
Natriy nitrit, magniy sulfat, natriy yodid, kaliy bromid, natriy benzoat, mis sulfat,
natriy tatraborat, kaliy permanganat, qo`rg`oshin atsetat, adrenalin gidroxlorid, natriy
253
ftorid, natriy sulfit, papaverin gidroxlorid, natriy sulfid, skopolamin gidrobromid,
magniy sulfat, natriy nitrit, kaltsiy xlorid, rux sulfat, asosli magniy karbonat, morfin
gidroxlorid, sulfatsil-natriy, natriy benzoat.
VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozadilar va o`zbek tiliga tarjima
qiladilar.
2. O`zbek tilida berilgan retseptni lotin tiliga tarjima qilib yozadilar.
Yakuniy baholash biletidan namuna:
1- variant
I . Savollarga javob yozing.
1. III turlanishdagi otlarga qaysi otlar kiradi?
2. Uch qo„shimchali sifatlar deganda nimani tushunasiz?
II. Quyidagi otlarni birlik va ko`plikda, bosh va qaratqich kеlishiklarda tarjima
qiling. (Topshiriq jadval yordamida bajariladi.)
Dorixona, urug`, emulsiya, ishlatish, yig`ma, son.
III. Quyidagi atamalarning shartli tasvirini tuzing va ularni Nom. va Gen.da lotin
tiliga tarjima qiling. 1. kuchala nastoykasi
2. qoqining quyuq ekstrakti
3. kamforaning moyli eritmasi
4. angishvonagul barglarining kukuni
5. oshqozonning tabiiy shirasi
6. yapon soforasining mevalari
IV. Quyidagi dorivor preparatlar nomini lotin tiliga tarjima qiling, tez-tez
takrorlanadigan bo`laklarni topib, ma`nosini yozing.
Ftorokort, Trombofen, Kardiovalen, Intencordin, Furacilin.
V. Quyidagi tuzlarning nomini Nom. Sing. va Gen. Sing da lotin tiliga tarjima
qiling.
1. natriy nitrit
2. magniy sulfat
VI. 1. Qisqartilgan retseptning to`liq shaklini yozing va o`zbek tiliga tarjima
qiling.
Rp.: Ac. borici 0, 02
Chinosoli 0,1
Ol. Cacao q. s.
M.f. glob.
254
D.t. d. N 20
S.
2. Lotin tiliga tarjima qilib yozing.
Олинг: Бриллиант кўкидан
70% ли этил спиртидан
Дистилланган сувдан
Аралаштиринг. Беринг.
Билдиринг:
255
8,9.UMUMIY
SAVOLLAR
VA TARQATMA
MATERIALLAR
TA`LIM
TEXNOLOQIYASI-
DA BERILGAN.
256
10.GLOSSARIY
DARSLIKDA
BERILGAN.
257
11. ADABIYOTLAR
RO`YXATI
258
Adabiyotlar ro`yxati
Asosiy:
1. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Latinskiy yasik.
Tashkеnt. 2010 yil.
2. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili.
Toshkеnt. 2005 yil.
Qo`shimcha:
1. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, X.X. Xolmatov. Lotin tili.
(Sanoat farmatsiyasi fakulteti talabalari uchun). Toshkеnt. 2011 yil.
2. M.G.Travitskaya va boshqalar. Lotin tili. Toshkеnt. 1991 yil.
3. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov, Z.Q.Djalilova. Farmatsiya
fakulteti talabalariga lotin tilidan mustaqil ta`lim uchun uslubiy
qo`llanma. Toshkеnt. 2007 yil.
4. L.X.Bazarova, N.S. Suyundikov Farmatsiya fakulteti talabalariga
lotin tilidan oraliq baholashlarga mustaqil tayyorlanish uchun uslubiy
qo`llanma. Toshkеnt. 2004 yil.
259
12.TAYANCH
KONSPEKTI
TA`LIM
TEXNOLOGIYASI-
DA BERILGAN.
260
13.MUALLIFLAR
HAQIDA
MA`LUMOTLAR
261
Базарова Лолахон Худойбердиевна
1977-йилда Тошкент Давлат Университетини битирган.
1979 йилдан тиллар кафедрасида ўқитувчи, катта ўқитувчи
вазифаларида фаолият кўрсатган.
Суюндиков Ниғмат Сагдуллаевич
1970 йилда Тошкент Давлат чет тиллари институтини тугатган.
1970 йилдан тиллар кафедрасида ўқитувчи, катта ўқитувчи ва
кафедра мудири лавозимида ишлаган.
Ҳозир тиллар кафедрасида катта ўқитувчи лавозимида фаолият
кўрсатмоқда.
Матюсупова Шакаржон Бекметовна
1996 йилда Тошкент Давлат Жаҳон тиллари университетини
тугатган.
1998 йилдан тиллар кафедрасида катта лаборант, ўқитувчи
вазифаларида ишлаган.
Ҳозир катта ўқитувчи лавозимида фаолият кўрсатмоқда.
262
Mundarija
1. O`quv dasturi - bet
2. Ishchi dastur - bet
3. Baholash me`zonlari - bet
4. Ta`lim texnologiyasi - bet
5. Mashqlar to`plami - bet
6. Testlar - bet
7. Nazorat uchun savollar - bet
8. Umumiy savollar - bet
9. Tarqatma materiallar – bet
10. Glossariy – bet
11. Adabiyotlar ro`yxati - bet
12. Tayanch konspekti – bet
13. Mualliflar haqida ma`lumotlar – bet
14. Mundarija - bet
top related