สงครามโลก ohm

สงครามโลกครงท ๑ (๑๙๑๔ – ๑๙๑๘)(World War I หรอ First World War)

สงครามโลกครงท 1

• เรยกไดวาเปนครงแรกของความขดแยงระดบโลก

• สงครามโลกครงท 1 เรมใน ค.ศ. 1914 สนสดในค.ศ. 1918 เปนความขดแยงระหวางมหาอ านาจ 2 คาย คอ ประกอบดวย เยอรมน ออสเตรย – ฮงการ และอตาล (ผน าส าคญ คอบสมารค แหงเยอรมน) กบฝาย ประกอบดวย Triple Entente ไดแก บรเตนใหญ ( องกฤษ ) ฝรงเศส และรสเซย

• การรบเรมขนหลงการลอบสงหารมกฎราชกมารแหงออสเตรย – ฮงการ และสนสดลงดวยความพายแพของมหาอ านาจกลาง หรอ Triple Alliance

• มการท าสนธสญญาแวรซายส บงคบใหเยอรมนและพนธมตรเสยคาปฏกรรมสงครามชดใชจ านวนมหาศาลและเสยดนแดนทเปนอาณานคมใหแกฝาย Triple Entente

กฎการท าสงครามแบบดงเดมของประเทศในยโรป

1. แตละประเทศตองประกาศสงครามกอนทจะโจมตประเทศอน2. แตละดานจะตองสวมเครองแบบหรอพสจนตวเองกบแตละอน ๆ

กอนทจะโจมต ทหารสวมเครองแบบศตรจะถกยงในฐานะทเปน สายลบ

สาเหตของสงครามโลกครงท ๑

๑. ลทธชาตนยม (Nationalism) เปนความรสกรกและภมใจในชาตของตนอยางรนแรง

๒. ลทธจกรวรรดนยม (Imperialism) ชาตมหาอ านาจในยโรปไดขยายอ านาจและอทธพลออกไปสดนแดนนอกทวป

๓. การแบงกลมพนธมตรยโรป (Alliance System) ในป ค.ศ. 1914 เปนเวลาทสงครามโลกครงท 1 เกดขน ซงขณะนนมหาอ านาจยโรปถกแบง

ออกเปน 2 ฝาย๔. ความขดแยงทางการทหาร และการสะสมอาวธ ทงบางบกและทางทะเล

(Militarism) การเจรญเตบโตของลทธชาตนยมและลทธจกรวรรดนยมน าไปสการใชกองก าลงทหารและสะสมอาวธทางทหารทเพมขน

สาเหตของสงครามโลกครงท 1

1. ลทธชาตนยม (Nationalism)

การเกดลทธชาตนยมจากครสตศตวรรษท 15 เปนตนมา ท าใหเกดระบบรวมรฐชาต สรางระบบรวมอ านาจเขาสสวนกลาง รฐชาตในประเทศยโรปตางแสวงหาความเปนมหาอ านาจ ทงทางทหารและเศรษฐกจ รฐชาตหมายถง รฐหรอประเทศทประชาชนมความรสกผกพนกน มความสามคค ภาคภมใจในความเปนชาต จงรกภกดตอพระมหากษตรย ความรกชาตทรนแรงจนเปนลทธชาตนยม ท าใหเชอวาชาตตนเหนอกวาชาตอน ผลกดนชาตของตนไดเปรยบชาตอนไมวาดานเศรษฐกจ หรอการทหาร น าไปสการแขงขนอ านาจกน จนกลายเปนสงคราม เชน สงครามการรวมอตาล การรวมเยอรมน จนถงสงครามโลกครงทหนง

สาเหตของสงครามโลกครงท 1 (ตอ)

2. ลทธจกรวรรดนยม (Imperialism)

• ลทธจกรวรรดนยม หมายถงประเทศทพฒนา แลวประสบความส า เรจดานเศรษฐกจ การทหาร และวทยาศาสตร เขาครอบครอง ทดอยพฒนากวา ซงเปนผลจากการปฏวตอตสาหกรรม

• ลทธจกรวรรดนยมเรมจากปลายครสตศตวรรษท 19 เมอมการปฏวตอตสาหกรรม ท าใหตองการวตถดบและตลาดส าหรบระบายสนคาทผลต

• มหาอ านาจยโรป เชน องกฤษ ฝรงเศส ปรสเซย (เยอรมน) เนเธอรแลนด ตางแขงขนกนขยายอ านาจ เพอสรางอาณาจกร โดยการครอบครองดนแดนในทวปเอเชยอเมรกากลางและอฟรกา ครอบง าทางวฒนธรรม และวถชวต เพอเปนแหลงเกบเกยวผลประโยชนใหเมองแมไดเปรยบในการแขงขนมากขน

สาเหตของสงครามโลกครงท 1 (ตอ)

3. การแบงกลมพนธมตรยโรป (Alliance System)

• ในป ค.ศ. 1914 เปนเวลาทสงครามโลกครงท 1 เกดขน ซงขณะนนมหาอ านาจยโรปถกแบงออกเปน 2 ฝาย

• ฝายหนงประกอบดวยเยอรมน รสเซยและออสเตรย-ฮงการ ไดท าสนธสญญาพนธไมตรไตรภาค (Triple Alliance) ภายหลงรสเซยไดถอนตวไปและอตาลเขามา กลมนจงประกอบดวยเยอรมน ออสเตรย-ฮงการ และอตาล

• อกฝายหนงฝรงเศสกบรสเซย ไดท าสนธสญญาพนธไมตรฝรงเศส-รสเซย ตอมาองกฤษไดเขารวมเปนพนธมตรจงเกดเปนกลมประเทศความตกลงไตรภาค (Triple Entente)

• มหาอ านาจทง 2 กลม พยายามทจะโนมนาวใหประเทศอนๆ เขามารวมเปนพนธมตรของตน ตางฝายตางกไมยนยอมกนแขงกนสะสมก าลงอาวธ เมอเกดขอขดแยงทรนแรง จงหาทางออกดวยการท าสงคราม

กลมพนธมตร

จกรวรรดองกฤษ

ฝรงเศส

รสเซย

เยอรมน

อตาล

ออสเตรย-ฮงการ

สาเหตของสงครามโลกครงท 1 (ตอ)

4. ความขดแยงทางการทหาร และการสะสมอาวธทงบางบกและทางทะเล (Militarism)

• โดยตางประเทศตองการพยายามสรางอาวธใหทดเทยมชาตศตร อนมาเนองจากความระแวง สงสย หวาดกลวซงกนและกน เชน เยอรมนแขงขดกนดานอาวธทางทะเล เยอรมนแขงขนกนขยายก าลงพลทางบกกบฝรงเศส

ชนวนของสงครามโลกครงท ๑

• การลอบปลงพระชนมเจาชายฟรานซส เฟอรดนานด องครชทายาทของจกรวรรดออสเตรย- ฮงการ โดยฝมอของกฟรโล ปรนซปชาวบอสเนย ออสเตรย-ฮงการ ขณะเสดจประพาสนครหลวงแควนบอสเนย เมอวนท 28 มถนายน ค.ศ. 1914 จงประกาศสงครามกบเซอรเบย โดยมรสเซยเขามาชวยเซอรเบย เยอรมนจงประกาศสงครามกบรสเซย ฝรงเศส และองกฤษเขารวมมอกบรสเซย

อาวธใหมๆ ทถกน ามาใชในการท าสงครามโลกครงท ๑

• ปนกล• ปนใหญ• ทนระเบด• กาซพษ• เรอด าน า• เครองบนรบ• รถถง

ทงมนษยและสตวมความไวตอผลกระทบของกาซพษ สนขไดถกน ามาใชในชวงสงครามโลกครงท 1 เพอเปนเวรยาม สนขลากเลอน และผสงสาร

ผลของสงครามโลกครงท 1

สงครามโลกครงท 1 สนสดลงใน ค.ศ. 1918 โดยฝายเยอรมนพายแพยอมยตสงครามเพอขอเจรจาท าสนธสญญาสงบศกกบฝายพนธมตร ผลของสงครามไดสรางความเสยหายอยางใหญหลวงใหแก 2 ฝาย คอ

1. ดานสงคม สงครามโลกครงท 1 ท าใหมผเสยชวตหลายลานคน ผบาดเจบและทพพลภาพจ านวนมาก หลายคนเปนโรคจตทเกดจากการกลวภยสงคราม อกทงเกดปญหาชนพลดถน

ประเทศทเกยวของในสงครามไดรบผลกระทบทนาตกใจจากการสญเสยชวตของประชาชนหลายลานคน

ผลของการท าสงครามทคนของฝรงเศสและเบลเยยมไดรบผลกระทบPhotos of the Great War - www.gwpda.org/photos

ชวตของผหญงทอยในประเทศเหลานนไดเปลยนแปลงไปเมออยในภาวะสงคราม

ภาพของสตรในโรงงานอาวธยทโธปกรณในชวงสงครามโลกครงท 1

วถชวตของผทกลบมาจากสงครามไดเปลยนแปลงไป จากการบาดเจบหรออาการเจบปวยทไดรบ

ลองคดดวาทหารคนทมแขนขาดวนหรอผทไดรบความทกขทรมานแคไหนจากโรคทเกดจากความตกใจทไดรบในสนามรบ ?

Photos of The Great War -

www.gwpda.org/photos/greatwar.htm

ทหารองกฤษทตาบอดจากการถกแกสน าตาจะใชชวตตอไปอยางไร ?

ผลของสงครามโลกครงท 1 (ตอ)

2. ดานการเมอง ประเทศมหาอ านาจเดม ไดแกเยอรมน ออสเตรย – ฮงการ และตรก เปนฝายพายแพตองท าสนธสญญาสนตภาพทประเทศผชนะรางขน 5 ฉบบ คอ1) สนธสญญาแวรซายสท ากบเยอรมน

2) สนธสญญาแซงตแยรแมงท ากบออสเตรย 3) สนธสญญาเนยย ท ากบบลแกเรย 4) สนธสญญาตรอานองท ากบฮงการ และ 5) สนธสญญาแซฟสท ากบตรก (ตอมาเกดการปฏวตในตรกจงมการท าสนธสญญา

ใหมเรยกวา “สนธสญญาโลซานน”) และยโรปโดยรวมออนแอลง

ผลของสงครามโลกครงท 1 (ตอ)

3. ดานเศรษฐกจ สงครามครงนมคาใชจายอยางมหาศาลในการผลตอาวธใหม ๆ ทมอ านาจท าลายลางสงกวาการท าสงครามในอดต เชน รถถง เรอด าน า แกสพษ ระเบด เปนตน เพอหวงชยชนะหลงสงครามสนสดฝายแพตองจายคาปฏกรรม สงคราม สวนฝายชนะรบผดชอบเลยงดผประสบภยและบรณะประเทศจนท าใหเกดภาวะเศรษฐกจตกต าทวโลก ระบบการเงนทวโลกกระทบกระเทอน

ผลกระทบของสงคราม

1. มการกอตงองคการสนนบาตชาต (League Of Nations) เพอแกปญหาระหวางประเทศดวยสนตวธ และเพอปองกนการเกดสงครามในอนาคต

2. เกดประเทศเอกราชใหม ๆ เชน ยโกสลาเวย เชคโกสโลวาเกย โปแลนด ลทเวย ลทวเนย เอสโทเนย

3. แยกฮงการ ออกจาก ออสเตรย4. ประเทศเยอรมน ออสเตรย และตรก เปลยนแปลงการปกครองไปส

ระบบสาธารณรฐ

ผลกระทบของสงคราม

5. มการจดท าสนธสญญาสงบศกเพอเปนการลงโทษแกประเทศผแพสงคราม โดยขอกลาวหาวาเปนฝายผกอสงคราม ผลของสญญาเชน ผแพตองเสยดนแดน เสยอาณานคม เสยอ านาจการปกครองตนเอง เสยอ านาจทางการคา และตองจายคาปฏกรรมสงครามจ านวนมหาศาล ซงกลายมาเปนสาเหตและชนวนทจะน าไปสการเกดของสงครามโลกครงท 2 ใน ค.ศ.1939-1945

สนธสญญาแวรซาย (Treaty of Versailles)

• เปนสนธสญญาสนตภาพทจดท าขนเมอวนท 28 มถนายน ค.ศ. 1919 ณ พระราชวงแวรซาย ประเทศฝรงเศส ซงเปนการยตสถานะสงครามระหวางฝายสมพนธมตรและจกรวรรดเยอรมน ซงเปนฝายพายแพในสงครามโลกครงท 1

• สวนกลมประเทศฝายมหาอ านาจกลางอน ๆ ไดมการตกลงยกเลกสถานภาพสงครามดวยสนธสญญาฉบบอน

• ผลจากสนธสญญาฯ ไดก าหนดใหจกรวรรดเยอรมนตองยนยอมรบผดในฐานะผกอสงครามแตเพยงผเดยว โดยเฉพาะอยางยง ภายใตขอตกลงขอ 231 (ในภายหลงรจกกนวา "อนประโยคความรบผดในอาชญากรรมสงคราม") และในขอ 232-248 เยอรมนถกปลดอาวธ ถกจ ากดอาณาเขตดนแดน รวมไปถงตองชดใชคาปฏกรรมสงครามใหแกกลมประเทศฝายไตรภาคเปนจ านวนมหาศาล (ราว 31,400 ลานดอลลารสหรฐ หรอ 6,600 ลานปอนด)

กราฟนแสดงการเปรยบเทยบจ านวนทหารทเสยชวตจากสงครามหลกๆ บางสวนใน 238 ปทผานมา โดยแสดงใหเหนการเสยชวตของทหารโดยรวมของแตละสงคราม ซงสงเกตเหนวา 5 สงครามลาสด

ยกเวนสงครามอาวทไดกอใหเกดการเสยชวตจ านวนมากกวาสงครามกอนหนาน

สนธสญญาแวรซาย (Treaty of Versailles)

• สนธสญญาดงกลาวไดถกบอนท าลายดวยเหตการณหลายอยางทเกดขนภายหลงป ค.ศ. 1932 จนกระทงรายแรงขนเมอครสตทศวรรษ 1930 การแกงแยงและเปาหมายทขดแยงกนเองของฝายสมพนธมตรผชนะสงครามท า ใหไมมฝายใดพอใจผลการประนประนอมทไดมาเลย การทฝายสมพนธมตรไมรอฟนความสมพนธหรอท าใหเยอรมนออนแออยาง ถาวร ท าใหสนธสญญาดงกลาวเปนปจจยหลกซงน าไปสความขดแยงในภายหลง โดยเฉพาะอยางยง สงครามโลกครงท 2

สนธสญญาแวรซาย (Treaty of Versailles): มาตรการทมตอเยอรมน

การจ ากดทางกฎหมาย

• ขอ 227 แจงขอหาแกจกรพรรดแหงเยอรมน จกรพรรดวลเฮลมท 2 ในฐานะกออาชญากรรมตอมวลมนษยชาต นอกจากนยงถกพจารณาวามความผดฐานอาชญากรรมสงคราม

• ขอ 228-230 ระบถงอาชญากรสงครามชาวเยอรมนทเกยวของ• ขอ 231 ("อนประโยคความรบผดในอาชญากรรมสงคราม") ไดถอวาเยอรมนเปน

ฝายเรมตนสงครามโลกครงทหนง และเปนผรบผดชอบตอความเสยหายทสงผลประทบตอพลเรอนของกลมประเทศฝายสมพนธมตร

สนธสญญาแวรซาย (Treaty of Versailles): มาตรการทมตอเยอรมน

การก าหนดก าลงทหาร ตามทไดระบไวในสวนท 5 ของสนธสญญาแวรซายวา "ในความพยายาม ทจะเรมตนการจ ากดอาวธของนานาประเทศนน เยอรมนจ าเปนตองยอมรบและปฏบตตามอยางเขมงวด ซงปรมาณของกองทพบก กองทพเรอ และกองทพอากาศจะตองเปนไปตามทระบไวดงตอไปน“

• แควนไรนแลนดเปนเขตปลอดทหาร ซงอยภายใตการปกครองรวมกนระหวางสหราชอาณาจกรและฝรงเศส

• กองทพเยอรมนถกจ ากดทหารเหลอเพยง 100,000 นาย การประกาศระดมพลถกลมเลก• ต าแหนงทหารชนประทวนจะไดตองยกเลกไปเปนเวลา 12 ป และต าแหนงนายทหาร

ชนสญญาบตรจะตองไดรบการยกเลกไปเปนเวลา 25 ป

สนธสญญาแวรซาย (Treaty of Versailles): มาตรการทมตอเยอรมน

การก าหนดก าลงทหาร• หามท าการผลตอาวธในเยอรมน และหามท าการครอบครองรถถง ยานยนตหมเกราะ

เครองบนรบและปนใหญทงสน• หามเยอรมนน าเขาและสงออกอาวธ รวมไปถงการผลตและการครอบครองแกสพษ• ก าลงพลกองทพเรอถกจ ากดลงเหลอ 15,000 นาย เรอรบ 6 ล า (น าหนกเรอไมเกน 10,000

เมตรกตน) เรอลาดตระเวน 6 ล า (น าหนกเรอไมเกน 6,000 เมตรกตน) เรอพฆาตตอรปโด 12 ล า (น าหนกเรอไมเกน 800 เมตรกตน) และเรอยงตอรปโด 12 ล า (น าหนกเรอไมเกน 200 เมตรกตน) เยอรมนหามมเรอด าน าในครอบรอง

• การปดลอมทางทะเลตอเรอถกสงหาม

สนธสญญาแวรซาย (Treaty of Versailles): มาตรการทมตอเยอรมน

การก าหนดพรมแดน

• จากสนธสญญาแวรซาย ไดก าหนดใหเยอรมนสญเสยอาณานคมทงหมด รวมไปถงดนแดนบางสวนของแผนดนแม โดยดนแดนทส าคญ ไดแก ดนแดนปรสเซยตะวนตก ซงตอมาไดกลายเปนสาธารณรฐโปแลนดทสอง และยงตองสญเสยฉนวนโปแลนดและทางออกสทะเลบอลตก นบตงแตผลของการแบงโปแลนด และท าใหแควนปรสเซยตะวนออกถกกดกนออกไปจากแผนดนเยอรมนเปนดนแดนแทรก

• ยกดนแดนฮลทชน ของอปเปอรซลเซย ใหแกเชโกสโลวาเกย (คดเปนดนแดน 333 ตารางกโลเมตร ประชากรประมาณ 49,000 คน) โดยปราศจากการลงประชามต

• ยกทางตะวนออกของแควนอปเปอรซลเซยใหแกโปแลนด (คดเปนดนแดน 3,214 ตารางกโลเมตร ประชากรประมาณ 965,000 คน) โดย 2 ใน 3 รวมเขากบเยอรมน และอก 1 ใน 3 รวมเขากบโปแลนดตามผลของการลงประชามต

ไทยกบสงครามโลกครงท 1

สงครามโลกครงท 2 (World War II หรอ Second World War)

สงครามโลกครงท 2 (ค.ศ. 1939 – 1945)

• เปนความขดแยงทางทหารระดบโลกซงเกดขนหลงสงครามโลกครงท 1 เพยง 20 ป มระยะเวลายาวนานถง 6 ป จงยต

• เปนสงครามครงรนแรงและยงใหญทสดเทาทเคยอบตขน ใชเงนทนมากทสด และท าใหเกดความสญเสยครงใหญทสด ในประวตศาสตรโลก

• ความตงเครยดระหวางประเทศทเกดขน นบตงแตสงครามโลกครงท 1 สนสดลงพสจนใหเหนวา “สงครามไมสามารถแกปญหาขอขดแยงได” การเจรจาหลงสงครามยต กยงกอความไมพอใจกบประเทศทเกยวของ เงอนหลายขอทเกดจากสนธสญญาสนตภาพแวรซายส ยงกอปญหาเพมขนจนท าใหสงครามโลกครงท 2 ( World War II ) เกดขน

• ประเทศผรวมสงครามรวมตวกนเปนพนธมตรทางทหารสองฝายคสงครามคอ ฝายสมพนธมตร และฝายอกษะ

สงครามโลกครงท 2 (ค.ศ. 1939 – 1945) (ตอ)

• ลกษณะของสงครามเปน “สงครามแบบเบดเสรจ”

• สงครามในครงนไดขยายสมรภมรบออกไปทวโลกในระยะเวลาอนรวดเรว โดยครอบคลมอาณาบรเวณทงในยโรป แอฟรกาเหนอ เอเชยตะวนออก และมหาสมทรแปซฟก เปนความขดแยงในวงกวาง ครอบคลมทกทวปและประเทศสวนใหญในโลก

• สงครามโลกครงท 2 ในยโรปมคนตาย ราว ๆ 70 ลานคน เปนฝายพนธมตร ประมาณ 54 ลานคน ทหารทเสยชวตมากทสดคอ โซเวยต คอ 10 ลานคน พลเรอน ตายมากทสด คอเยอรมน ทถกฆาโดยนาซ (ในคายกกกน) 12 ลานคน และชาวจน 7 ลาน 5 แสนคน

Bar Chart

สาเหตของสงครามโลกครงท 2

1. ความไมยตธรรมของสนธสญญา

2. ลทธชาตนยมในประเทศเยอรมน อตาล และญปน

3. ความขดแยงทางดานอดมการณทางการเมอง

4. ความออนแอขององคการสนนบาตชาต

5. นโยบายตางประเทศทไมแนนอนขององกฤษ

6. ลทธนยมทางทหาร

สาเหตของสงครามโลกครงท 21. ความไมยตธรรมของสนธสญญา ขอบกพรองของสนธสญญาสนตภาพหลง

สงครามโลกครงท 1 มสาเหตมาจากประเทศชนะสงคราม และประเทศทแพสงครามตางกไมพอใจในขอตกลง เพราะสญเสยผลประโยชน ไมพอใจในผลประโยชนทไดรบ โดยเฉพาะสนธสญญาแวรซายส ทเยอรมนไมพอใจในสภาพทตนตองถกผกมดดวยสญญา และตองการไดดนแดน ผลประโยชนและเกยรตภมทสญเสยไปกลบคนมา

หนาตนของสนธสญญาแวรซายฉบบภาษาองกฤษ

สาเหตของสงครามโลกครงท 2 (ตอ)2. ลทธชาตนยมในประเทศเยอรมน อตาล และญปน เนองจากความไมยตธรรมของ

สนธสญญาแวรซายส เกดความรสกอปยศเสยศกดศรของชาต น าไปสการเกดความรสกชาตนยมรนแรงใหแกชนชาตเยอรมน ท าใหผน าเยอรมนหนไปใชลทธนาซเพอสรางประเทศใหยงใหญ เชนเดยวกบ เบนโต มโสลน ผน าอตาลหนไปใชลนทธฟาสซสต ซงเนนความคดชาตนยมและขยายดนแดน รวมทงการน าสงครามเขาไปในยโรปตางๆ ท าใหเกดกรณพพาทระหวางประเทศและน าไปสสงคราม

มโสลน, ฮตเลอร ผน าสงสดของเยอรมน อดอลฟ ฮตเลอร

สาเหตของสงครามโลกครงท 2 (ตอ)

3. ความขดแยงทางดานอดมการณทางการเมอง ระหวางระบอบประชาธปไตยกบระบอบเผดจการ ปญหาทางการเมอง และเศรษฐกจหลงสงครามโลกครงท 1 ท าใหหลายประเทศหนไปใชระบอบเผดจการเพอแกปญหาภายใน เชน เยอรมนและอตาล น าไปสการแบงกลมประเทศ เพราะประเทศทมระบอบการปกครองเหมอนกนจะรวมกลมกน

4. ความออนแอขององคการสนนบาตชาต เนองจากไมมกลไกอ านาจหรอกองทพขององคการทจะบงคบใหประเทศใดปฏบตตามได ท าใหขาดอ านาจในการปฏบตการและขาดความนาเชอถอ เนองจากประเทศมหาอ านาจอยางสหรฐอเมรกาและสหภาพโซเวยดไมไดรวมเปนสมาชกตงแตเรมกอตง จงท าใหองคการสนนบาต เปนเครองมอของประเทศทชนะใชลงโทษประเทศทแพสงคราม

สาเหตของสงครามโลกครงท 2 (ตอ)

5. นโยบายตางประเทศทไมแนนอนขององกฤษ องกฤษและฝรงเศสซงเปนมหาอ านาจเดมในทวปยโรปและเปนประเทศทยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยออนแอลงหลงจากสงครามโลกครงท 1 เนองจากประสบกบความเสยหายในชวงสงครามมาก ดงนนเมอมประเทศทเขมแขงทางทหารเกดขนและรกรานประเทศหรอดนแดนทออนแอกวา องกฤษกบฝรงเศสจงไมพรอมทจะท าตนเปนผปกปองได ดงนนจงใชนโยบายรอมชอม ผลกคอประเทศทมก าลงทหารทเขมแขงและมนโยบายรกรานจะท าอะไรไดตามความพอใจของตนเอง

6. ลทธนยมทางทหาร การแขงขนในการสะสมอาวธเพอสรางแสนยานภาพ ท าใหประเทศมหาอ านาจไมไวใจซงกนและกน

วกฤตการณส าคญกอนสงคราม

1. เยอรมนยกเลกสนธสญญาแวรซายส ค.ศ. 19362. สงครามอตาลรกรานเอธโอเปย ค.ศ. 19363. สงครามกลางเมองสเปน ค.ศ. 1936 – 19394. เยอรมนรวมออสเตรย ค.ศ. 19385. เยอรมนรวมเชคโกสโลวาเกย ค.ศ. 19386. อตาลยดครองแอลเบเนย ค.ศ. 19397. ปญหาฉนวนโปแลนด ค.ศ. 19398. การขยายอ านาจของญปนในเอเชย ค.ศ. 1931 – 1939

ชนวนระเบดของสงครามโลกครงท 2

• กองทพเยอรมนบกโปแลนดเมอ 1 กนยายน 1939 เนองจากโปแลนดปฏเสธทจะยกเมองทาดานซกและฉนวนโปแลนดในเยอรมน องกฤษและฝรงเศส ซงมสญญาค าประกนเอกราชของโปแลนด ไดยนค าขาดใหเยอรมน ถอนทหารออกจากโปแลนด แตฮตเลอรปฏเสธ

การแบงกลมของประเทศคสงคราม

1. ฝายอกษะ ไดแก เยอรมน อตาล ออสเตรย – ฮงการ บลแกเรย และตรก2. ฝายสมพนธมตร ไดแก องกฤษ ฝรงเศส รสเซย เซอรเบย

ผลของสงครามโลกครงท 2

• ฝายสมพนธมตรชนะ มการน าอาวธททนสมยและระเบดปรมาณมาใชท าใหเกดความเสยหายตอชวตและทรพยสนมากกวาสงครามโลกครงท 1

ผลของสงครามโลกครงท 2

1. ดานสงคม

สงครามโลกครงท 2 ท าใหมผเสยชวตไปไมนอยกวา 40 ลาน คน นอกจากนยงมผประสบเคราะหกรรมจากภยสงครามอน ๆ อกเปนจ านวนมาก เชน บาดเจบ ทพพลภาพ เปนโรคจต โรคระบาด ขาดอาหาร หายสาบสญ เปนตน

2. ดานการเมอง

ประเทศผแพสงครามตองเสยเกยรตภม ตองจายคาปฏกรรมสงครามตองเสยดนแดน เสยอาณานคม และตองยงยนยอมปฏบตตามสนธสญญาตางๆ ทฝายชนะสงครามวางเงอนไขใหปฏบตตาม ดงน

ผลกระทบของสงคราม

1. มการกอตงองคการสหประชาชาต (UN :United Nations) เพอด าเนนงานแทนองคการสนนบาตชาต ดวยวตถประสงคเพอรกษาสนตภาพของโลกและใหกลมสมาชกรวมมอชวย เหลอกน และสนบสนนสนตภาพของโลก รวมทงการพฒนาประเทศในดานตาง ๆ ซงนบวามความเขมแขงกวาเดม เพราะสหรฐอเมรกาเขารวมเปนสมาชกผกอตงและมกองทหารของสหประชาชาต

2. การเกดประเทศเอกราชใหมๆ ประเทศทเคยตกเปนอาณานคมของชาตตะวนตกตางประกาศเอกราชของตนเอง ทวโลก โดยเฉพาะในเอเชย และ แอฟรกา และบางประเทศถกแบงออกเปน 2 สวน เชน เยอรมน เกาหล เวยดนาม

3. สภาพเศรษฐกจตกต าทวโลก

ผลกระทบของสงคราม (ตอ)

4. ความสญเสยทางดานสงคมและทางจตวทยา

5. เกดมหาอ านาจของโลกใหม คอ สหรฐอเมรกา และ สหภาพโซเวยต6. เกดสงครามเยน (Cold War) และการแบงกลมประเทศระหวางโลกเสร

ประชาธปไตยกบโลกคอมมวนสต7. ฝายสมพนธมตรชนะ มการน าอาวธททนสมยและระเบดปรมาณมาใชท าใหเกด

ความเสยหายตอชวตและทรพยสนมากกวาสงครามโลกครงท 1

เหตผลทไทยตองเขารวมสงครามโลกครงท 2

• ไทยประกาศตนเปนกลาง แตในวนท 8 ธนวาคม พ.ศ. 2484 ญปนน าเรอรบบกขนชายทะเลภาคใตของไทยโดยไมทนรตว รฐบาลตองยอมใหญปนผาน ท าพธเคารพเอกราชกนและกน

• ผลของการเขารวมสงครามโลกครงท 2ของประเทศไทย ไทยตองสงทหารไปชวยญปนรบ เกดขบวนการเสรไทย ซงใหพนจากการยดครอง ไทยไดดนแดนเชยงตง และสจงหวดภาคใตทตองเสยแกองกฤษกลบมา

แตตองคนใหเจาของเมอสงครามสงบลง ไทยไดรบเกยรตเปนสมาชกองคการสหประชาชาต

อดอฟ ฮตเลอร เปนผน าสงสดของเยอรมน เขาไดประกาศเสรมสรางกองทพเยอรมนขนใหม ซงเทากบเปนการฉกสนธสญญาแวร

การทงระเบดนวเคลยรทฮโระชมะและนะงะซะก

• เปนการโจมตจกรวรรดญปนดวยอาวธนวเคลยรของสหรฐอเมรกา เมอปลายสงครามโลกครงทสอง

• เปนระเบดนวเคลยรเพยง 2 ลกเทานนทน ามาใชในประวตศาสตรการท าสงคราม

• การระเบดท าใหมผเสยชวตทเปนพลเรอนของฮโระชมะ 140,000 คนและทนะงะซะก 80,000 คน

• โดยนบถงปลายป พ.ศ. 2488 จ านวนคนทเสยชวตทนทในวนทระเบดลงมจ านวนประมาณครงหนงของจ านวนทกลาวน และในระยะตอมากยงมผเสยชวตดวยการบาดเจบหรอจากการรบกมมนตรงสทถกปลดปลอยออกมาจากการระเบดอกนบหมนคน

ผเสยชวตจากสารกมมนตรงส

การทงระเบดนวเคลยรทฮโระชมะและนะงะซะก (ตอ)

• หลงการทงระเบดลกทสองเปนเวลา 6 วน ญปนประกาศตกลงยอมแพสงครามตอฝายพนธมตรเมอวนท 15 สงหาคม พ.ศ. 2488 และลงนามในตราสารประกาศยอมแพสงครามมหาสมทรแปซฟกทนบเปนการยตสงครามโลกครงท 2 อยางเปนทางการในวนท 2 กนยายน พ.ศ. 2488

• สวนนาซเยอรมนลงนามตราสารประกาศยอมแพและยตสงครามโลกครงท 2 ในทวปยโรปอยางเปนทางการเมอวนท 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2488

• การทงระเบดทงสองลกดงกลาวมสวนท าใหประเทศญปนตองยอมรบหลกการ 3 ขอวาดวยการหามมอาวธนวเคลยร

การทงระเบดปรมาณ ของสหรฐ ทฮโรซมา ประเทศญปน

เปนการยตสงครามโลกครงท 2

องคการสหประชาชาต

สงครามเยน (Cold War)ค.ศ. 1945 - 1991

ความหมายของสงครามเยน

• สงครามเยน หมายถง ความขดแยงทางอดมการณทางการเมองระหวางสองอภมหาอ านาจ คอ อดมการณทางการเมองแบบประชาธปไตยของสหรฐอเมรกากบอดมการณทางการเมองแบบคอมมวนสตของสหภาพโซเวยต ซงเกดขนหลงสงครามโลกครงท 2

• สงครามเยนเปนการชวงชงกนในดานการเมอง เศรษฐกจ และการโฆษณาชวนเชอ โดยไมไดใชก าลงทหารและอาวธมาประหตประหารกน

สาเหตของสงครามเยน

1. การเปลยนแปลงดลทางอ านาจของโลก

สงครามโลกครงท 2 ไดท าลายสถานะทางอ านาจของมหาอ านาจเดมคอ เยอรมนและญปน ซงเปนผแพสงคราม สวนองกฤษกบฝรงเศสเปนชาตพนธมตรทชนะสงครามแตองกฤษกไดรบความบอบช าทงดานการเมองและเศรษฐกจตกต า สวนฝรงเศสถกเยอรมนยดครองประเทศเปนเวลานาน 4 ป

ชวงหลงสงครามสหรฐอเมรกาจงกลายเปนชาตมหาอ านาจทมงคงทสดในโลก สวนสหภาพโซเวยตถงแมจะไดรบความบอบช าแตกฟนตวไดอยางรวดเรว สหภาพโซเวยตจงกาวขนมาเปนชาตมหาอ านาจคกบสหรฐอเมรกาแทนชาตยโรปตะวนตกและ

ญปน

สาเหตของสงครามเยน

• ศตรของเราจะไมใชภาพทคมชดเหมอนแตกอนอกแลว

• เขาจะไมมอยในแผนท

• ไมไดแยกออกเปนประเทศ

• จะแยกกนออกเปนหนวยอสระ

• จะไมเหนเครองแบบ

• จะไมเหนโครงสรางองคกร

• จะไมไดโปรงใสอกตอไป

• ดยากเพราะอยในเงามด

• ไมมเรมตนและสนสด

• ไมมการประกาศสภาวะสงคราม

• ไมมเขตหนาไมมเขตภายใน

• ไมมการประกาศวาใครรวมรบกบใคร

• กองก าลงมอยทวไปทงประเทศทเปนมตรปละประเทศทเปนศตร

Hard Power/Soft Power

Leader Dictator

Global ResearchProfessor Tim Anderson

• ซาอดอราเบย

• กาตาร

• ตรก

• อสราเอล

• องกฤษ

• ฝรงเศส

• สหรฐอเมรกา

ก าลงอ านาจดานการทหาร• โครงสรางของหนวยบญชาการ

และการปกครองบงคบบญชา • ก าลงและการประกอบก าลง• ทตงและการวางก าลง• การระดมสรรพก าลง• การสงก าลงบ ารง• พนธมตรและมตรประเทศ• ปรมาณและคณภาพของก าลง

พล• ปรมาณและคณภาพ

ยทโธปกรณ• หลกนยมทางทหาร

คาใชจายและงบประมาณทาง

ทหาร

ระดบการศกษา ความรทาง

วทยาศาสตรและความกาวหนา

ของเทคโนโลยในหมประชากรทม

ผลตอก าลงพลในกองทพ

ความเปนอนหนงอนเดยวกน

ระหวางทหารกบประชาชน

การฝก

เครองมอทางการทหาร

• การใชอทธพลตอทาท พฤตกรรม และการปฏบตของประเทศอน

• การใชวธการทางทหาร สนเปลองและมอนตรายมากกวาวธอน ๆ

• เปนวธการสดทายทน าออกใช• ววฒนาการการผลตอาวธปจจบนท าใหการใช

ก าลงทหารมผลดและผลเสยมากขน

การปองปราม

ปองกนไมใหฝายตรงขามท าอะไรท

คกคาม

การปองกนกบการปองปราม

เหมอนกนตรงทมงจะปองกนประเทศ

จากการถกโจมตดวยก าลง

การปองกนเปนการยบยงโดยการใช

ก าลงทหารฝายตรงขาม

การปองปราม เปนการยบยงทจะ

ท าลายลางตอบโต

ผลของการปองปรามจะขนอยกบ

ความสามารถทจะท าใหฝายตรงขาม

เชอวา ประเทศตนมทงก าลง และ

ความตงใจทจะลงโทษอยางรนแรง

การใชเครองมอทางทหารจะเปนไปใน

ลกษณะของการบงคบขมขหรอการ

ลงโทษ

การปองกน

การใชก าลงทหารท าการโจมต หรอลด

ความเสยหายของตนเมอถกโจมตในการ

ปองกน

ใชก าลงผลกดนการถกโจมตเมอเกดขน หรอ

ใชโจมตกอนเมอเชอวาตนจวนจะถกโจมตอย

แลวหรอไมมทางหลกเลยงตอการถกโจมต

วกฤตทางทหาร

ทหารขาดระเบยบวนย

ไมมการฝกซอม

ขาดอาวธยทโธปกรณ

ขาดขวญและก าลงใจ

ผน าไมมความสามารถ

ขาดความยตธรรมในระบบ

www.kpi.ac.th

การใชอ านาจในการตอสตามยคสมย

Military Power

Politics Power

Economics Power

Sociological PowerReligion,Culture

Media PowerFacebook, Twitter, VDOlink, Mobile Phone,

TV, Radio

NationalPower

GLOBAL CONFLICT• Globalisation & Localisation• Hard Power & Soft Power• Americanization & Islamization• Capitalism & Socialism• High Technology & Low Technology• Tangible & Intangible• Physical & Mental or Spiritual• National Resource

แนวคดแบบ Hard Power

• ขาดความร ความคด และวฒนธรรมทแตกตางกน

• ใชการตอสแบบตาตอตา / ฟนตอฟน

• การใชก าลงอ านาจทางทหารไมสามารถหยดยง Soft Power ได

• ภาคใตมการใชแนวคดตะวนตกมาใช

แนวคดแบบ Soft Power• กรณการเผยแพรฆาตดคอผานสอ Internet ของตะวนตก

• การถอนก าลงของพนธมตรในอรก

• จตส านก ISLAM สากลกระทบตอความมนคงโลก

• ครสอนศาสนามการเผยแพรแนวคด ไปทกเขตทมมสลมทวโลก

• มสลมในประเทศตางๆ เรยกรองเอกลกษณ และลทธทางศาสนา วฒนธรรมของตนเอง

• เรยกรองแยกตวเองเปนรฐอสระ

• ประเทศทดอยทางการจดการปญหาเชงประวตศาสตร

สถานการณดานความมนคง

• แนวโนมจะใชกระบวนการทางการเมองแกไขปญหาแทนการสรบดวยอาวธ

• ความขดแยงในรปแบบใหมทเกดจากหลายปจจย เชนความแตกตางของเชอชาต ศาสนา วฒนธรรมทปะทขน ตองมมาตรการแกไขทไมใหขยายขอบเขตกวางขวาง

• มมาตราการปองกนกระแสโลกาภวตนทท าใหเกดความขดแยงในระดบปจเจกบคคลหรอกลมผลประโยชนทางการเมองทอาจขยายตวเปนความขดแยงขนาดใหญ ทมผลกระทบตอสนตภาพและความมนคงของประเทศตางๆ

สภาพแวดลอมระหวางประเทศเปลยนไป

• การเคลอนยายขอมลขาวสาร เงนทน ท าใหโลกเลกลง

รฐและพรมแดนลดความส าคญ

• เกดปญหาลกษณะขามรฐและความสลบซบซอน

• โลกจะมประชาธปไตยสงขน

• ความโดดเดนอ านาจเดยวจะลดความส าคญ

• การตอสทางวฒนธรรมและศาสนาจะเพมมากขนระหวาง

อสลาม ครสต และขงจอ

ทศทางของสถานการณโลกในอนาคต • สถานการณดานความมนคงมความเปราะบาง

• ความขดแยงระหวางรฐและภายในรฐขยายวงกวางในทก

ภมภาค

• ผลจากโลกาภวฒนเกดความไมแนนอนหรอการเปลยนแปลงท

รวดเรว

• การกอบโกยแยงชงทรพยากรของรฐตางๆ

• ภยคกความจากเครอขายกอการราย อาวธท าลายลางสง

• ภยคกความจากภยพบตขนาดใหญ

หมวดท ๘ ของกฏบตรสหประชาชาต

World Muslim Population General & Islamic Source

Continent Population in

2003

Muslim

Population in

2003

Muslim

Percentage

Africa 861.20 461.77 53.62

Asia 3830.10 1178.89 30.78

Europe 727.40 52.92 7.28

North America 323.10 6.78 2.10

South America 539.75 3.07 0.57

Oceania 32.23 0.60 1.86

Total 6313.78 1704.03 26.99

Muslim Population is increasing at the rate of 2.9%**

We are taking the rate of natural increase as 2% around the world. The

Muslim population in 2003 was 1704.03 million.

**US Center For World Mission 1997 Report

ประเทศมสลม

• ประเทศมสลมทปกครองในระบอบกษตรยหรอเจาผครองในลกษณะสมบรณาญาสทธราชยหรอกงๆ

• ประเทศมสลมประชาธปไตยแบบสมยใหม • ประเทศมสลมสมยใหมกงประชาธปไตย • ประเทศมสลมแนวปฏวต • ประเทศมสลมสายเครง • ประเทศมสลมผสมอทธพลของวฒนธรรมสลาฟ

ประเทศมสลม• ประเทศมสลมทปกครองในระบอบกษตรยหรอเจาผครองในลกษณะ

สมบรณาญาสทธราชยหรอกงๆ(โมรอกโก จอรแดน ซาอดอารเบย บรไน และรฐเลกๆ รมอาวเปอรเซย)

• ประเทศมสลมประชาธปไตยแบบสมยใหม(มาเลเซย อนโดนเซย ตรก) • ประเทศมสลมสมยใหมกงประชาธปไตย(ปากสถาน แอลจเรย อยปต

ตนเซย เลบานอน)• ประเทศมสลมแนวปฏวต(อรก ซเรย ลเบย ซงมผน าในลกษณะเผดจการ

หรอกงเผดจการ)• ประเทศมสลมสายเครง (คอศาสนามอ านาจเหนอรฐ) มกรจกกนใน

ภาษาองกฤษวา Islamic Fundamentalism ไดแก อฟกานสถาน และอหราน (ซงเครงนอยลงกวาในทศวรรษ ๑๙๘๐)

• ประเทศมสลมผสมอทธพลของวฒนธรรมสลาฟ ไดแก บรรดาประเทศในบรเวณเอเชยกลางและคอเคซสทเคยรวมอยในอดตสหภาพโซเวยต(อสเบกสถาน เตรกเมนสถาน คาซกสถาน ทกรเซย และอาเซอรไบจาน)

ประเทศมสลมทมความสมพนธอนดกบสหรฐอเมรกาและกลมประเทศตะวนตก

• อยปต • โมรอกโก • จอรแดน • ซาอดอาระเบย • ตนเซย • ปากสถาน • รฐเลกๆ รมอาวเปอรเซย • ประเทศมสลมในเอเซยคออนโดนเซย และบรไน

ประเทศมสลมทตอตานสหรฐอเมรกา และตะวนตก• มกจะมาจากประเทศหรอกลมมสลมสายเครง เชนอฟกานสถาน อหราน • ขบวนการของชาวปาเลสไตนบางกลมเชน “ฮามาส” (Hamas) และ “ฮซ

โบเลาะห (Hezbollah) • มสลมแนวปฏวต เชน อรกและลเบย กอการรายตอสหรฐอเมรกาและ

กลมประเทศตะวนตก เกดจากสาเหตหลายสาเหต• ผน าไดน าเอากฎหลกแบบเครงครดของศาสนาอสลามมาใชเปน

“เครองมอทางการเมอง” เพอตอตาน “การครองโลกแบบครบวงจรของสหรฐอเมรกา

• อารยธรรมของชนผวขาวชาวครสเตยน” เปนสตรทเกดขนระหวาง “ฝรง” กบ “มสลม” (ฮนตงตนเรยกวา “The Clash of Civilizations” )

• ผน ามความนบถอตวเอง และเชอมนในตวเองสง เชน ซดดมฮสเซน โมอามาร กดดาฟ

• กฎระเบยบทมลกษณะเปน “กฎโลก” ทใชในองคการระหวางประเทศหลายองคการเชน สหประชาชาต กองทนการเงนระหวางประเทศ ธนาคารโลก องคการการคาระหวางประเทศองคการก าหนดมาตรฐานระหวางประเทศ ฯลฯ เหลาน มกมสหรฐอเมรกาและพนธมตรอย

สหรฐอเมรกาและกลมตะวนตกกบ “ชนมสลม”

• มกจะมาจากประเทศหรอกลมมสลมสายเครง เชนอฟกานสถาน อหราน ขบวนการของชาวปาเลสไตนบางกลมเชน “ฮามาส” และ“ฮซโบเลาะห รวมทงมสลมแนวปฏวต เชน อรกและลเบย กอการรายตอสหรฐอเมรกาและกลมประเทศตะวนตก เกดจากสาเหตหลายสาเหต

• ยดมนในค าสงสอนของศาสนาอสลามอยางเครงครด และตองการน าเอากฎหลกของศาสนามาใชเปนกฎหลกของสงคมอยางเครงครด

• วถชวตแบบตะวนตกโดยเฉพาะแบบอเมรกน จะเตมไปดวยความเลวทราม อจาด ลามก ทจรต คดโกง เหนแกตว จะพยายามท าลายขจดกดกน โคนลม เทาทจะสามารถท าไดทงโดยวธสงบและวธรนแรง

• สงคมมสลมผน าไดน าเอากฎหลกแบบเครงครดของศาสนาอสลามมาใชเปนเครองมอทางการเมอง เพอตอตานสหรฐอเมรกา และอารยธรรมของชนผวขาวชาวครสเตยน” ในลกษณะเชนนความเปนสตรทเกดขนระหวาง “ฝรง” กบ “มสลม” จะปราก าออกมาในแนวทางท แซมวล ฮนตงตนเรยกวา “The Clash of Civilizations”

Muslim• ความเปลยนแปลงเรมจากศตวรรษท 7• กลมประเทศมสลมเพมมากขนจากบรเวณตะวนออกกลาง ส

ยโรป• หลงการลมสลายของระบบสงคมนยม 1990 มบอสเนย และ

เอเซยกลางแยกจากรสเซย รวมเปน Islamic Conference Organization(ICO)

• ไมมเอกภาพในรปแบบการปกครองในประเทศ มนโยบายตางประเทศทแตกตางกน

• มเอกลกษณเปนของตวเอง และมปจเจกชนนยมสง เปนไปตามประวตศาสตร ภมศาสตร และยทธศาสตรของทตงประเทศตามภมรฐศาสตร(Geopolitics)

• มการน าของประมขทมกรอบแนวความคด บคลก ประสบการณสวนตวตางกนไป

กลมแอฟรกา ประชากรมสลม 294 ลานคน

กลมประเทศแถบเอเชยใต ประชากรมสลม326.9 ลานคน

กลมตะวนออกกลางประชากรมสลม 194.4 ลานคน

กลมประเทศอาเซยน ประชากรมสลม192.5 ลานคน

กลมยโรปตะวนออก ประชากรมสลม 72.7 ลานคน

ไทย

DOMINO EFFECTKyrgyzstanTunisiaYemenEgyptSyria

AlgeriaJordanBahrainLibya

MoroccoBangladesh

ItalyIndonesia

Ukrain

กบฏฮต ในเยเมน

• ค าเรยกรองการชวยเหลอของผน าเยเมน ตอซาอฯ ท าใหถกดงเขาไปสสถานการณเยเมนอยางเตมตว จนเปน “สงครามตวแทน”

• อหรานซงหนนหลงผน ากบฏฮตทนบถอนกายชอะห ในขณะทซาอฯ สนบสนนนกายสหน

• ซาอฯ โจมตทางอากาศถลม “กบฏฮต” ในเยเมน

A Publication by www.elifesara.com 86

A Publication by www.elifesara.com 87

เหตการณในบลตมอร รฐแมรแลนด สหรฐอเมรกา

• เหตจลาจลประทวงการเสยชวตของ เฟรดด เกรย ชายผวส วย 25 ปในเมองบลตมอร รฐแมรแลนด บานปลายเปนปญหาระดบชาต

• ประชาชนในเมองใหญเชนทกรงวอชงตน ด.ซ. นครนวยอรก ถอปายประทวงหนาท าเนยบขาว ตะโกนถามเจาหนาทถงระบบประชาธปไตยของประเทศ เจาหนาทต ารวจด าเนนการจบกมผประทวงทจตรสยเนยน เกาะแมนฮตตน

• นายโจเซฟ เคนท แกนน าการประทวงกรณการเสยชวตของวยรนผวส ถกเจาหนาทต ารวจอมหายตอหนาสอมวลชน

• การประทวงครงนรนแรงทสด ตงแตมการประทวงการกระท าเกนกวาเหตของเจาหนาทต ารวจครงแรกท เมองเฟอรกสน รฐมสซร ทสถานการณบานปลายเชนกน จนรฐตองสงเนชนแนล การดเขาประจ าการ.

A Publication by www.elifesara.com 88