قرارداد صلح امام حسن(علیه السلام) با معاویه و شرطهاى...

امام صلح قرارداد ) با) السالم علیه حسن

و معاویهآن اساسى شرطهاى

http://www.tebyan.net/Religion_Thoughts/Articles/QuranicArticles/2010/4/24/121408.html

PREPARED BY fereidoun.dejahang@ntlworld.com

Dr F.Dejahang, BSc CEng, BSc (Hons) Construction Mgmt, MSc, MCIOB, .MCMI, P h..D

الّرحيم الّرحمن الله بسم

کریم قرآنابدی کالمخداوند

سال در مورخان نوشته بهماههاى . 41 از یكى در ق، ه

و الثانى ربیع یا االول ربیعبه معاویه االولى، جمادى یاو عامر بن عب6دالله وسی6له

سمره بن عبدالرحمانقرارداد عنوان به نامهاى

بن براىحسن صلح، ) فرستاد6) السالم علیه .على

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

كام6ال نامه اینو بود سفید

آن باالى در فقطنوشته خ6ط یك

بود شده ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

اشترطفى انالصحیفة هذهختمت التى

شئت م6ا اسفلهالك فهو

) ( السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه با

خ6صوص در را نامه اینصلح قرارداد

را. آن من فرستادم6هر كردهام6 امضاءشما كه را شرطىصالح و مىخواهید

. بنویسید آن در مىدانیداست من قبول .مورد

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

بیشتر اطمینان جهت نامه، پایان دربه كرد، یاد بزرگى سوگندهاىدربارش بزرگان همه امضاى

رساند.ما شده، نقل گونه دو به فوق نامه

دوم نقل به اختصار جهت بهصورت به آن بندهاى كه مىپردازیم

. است شده ذكر جداگانه ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

) ( السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه با

قرارداد بندهاىصلح

: حكومتبه كردن واگذار اول مادهاساس بر كه آن شرط به معاویه

( الله صلی پیامبر سنت و خدا كتاب ) روش و سیره و سلم و آله و علیه

. كند عمل شایسته خلفاى ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

: معاویه از خالفتبعد دوم ماده ( علیه على بن حسن آن ازچنانچه( و است السالم

او و آمد پیش او براى حادثهاىآن از حكومت نشد، موفق

) و) است السالم علیه حسینخود از بعد ندارد، حق معاویه

. كند تعیین جانشین ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

: و دادن دشنام سوم مادهبه نفرین

) السالم) علیه امیرمؤمنانو شود ترك نماز قنوت درجز حضرت آن از كسى

نكند، یاد نیكى به ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

: هر از مردم همه چهارم مادههر در و هستند كه نژادى و رنگامنیت از باید مىكنند، زندگى جادر آنچه و باشند برخوردار كاملعفو مورد دادهاند، انجام گذشته

بهانههاى به افراد گیرد قرارو نشوند واقع تعقیب مورد واهىرفتار خشونت به عراق مردم با

.نگردد ) ( السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه با

: شیعیان و یاران پنجم ماده ) هر) در السالم علیه على

و باشند امان در هستند، جاجان و نشود تعرضى آنها به

فرزند و ناموس و مال وكامل امنیت از ایشان

باشد .برخوردار ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

و تعقیب از باید معاویهبپرهیزد، آنها به قصد سوءرا حقى صاحب هر حقوقآنچه و برساند خودش به ( علیه على دستیاران در

پسگرفته( استباز السالم.نشود

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

: بىتقوایى، بر چهارم بندپرستى نژاد و ستمگرى

او از و مىكند اشاره معاویهبرقرار را امنیت مىگیرد تعهدبویژه متعرضمردم، و سازدبه عالقهمندان و عراق مردم ) ( نگردد، السالم علیه بیت اهلو حامى6 آنان6 از بسیارى زیرا

) ( السالم علیه پدرشعلى6 یاوربودند

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

: امام علیه هرگز ششم مادهامام برادرش و حسن

) از) یك هیچ و السالم علیه حسین ) ( السالم علیه بیت اهل خاندان

توطئهاى نهان و آشكارا ) و) نرساند آزارى و ستمى نكندزمین روى از نقطZهاى هیچ در

نكند ایجاد وحشتى آنان .براى ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

: در هفتم مادهمعاویه حضورشهادت اقامهمعاویه و نشودخود ندارد حقامیرمؤمنان را

بنامد.

: از هشتم مادهكوفه، المال بیتمیلیون پنج مبلغ

مستثناست، درهمبه ربطى مبلغ آن

دادصلح قرار .ندارد

) ( السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه با

را المال بیت بدهىهاى باید معاویهدو مبلغ سال هر اوست بر و بپردازد . بدهد حسین برادرم به درهم میلیون

بنى بر عطاها و بخششها در را بنىهاشمیك سال هر و دهد ترجیح شمس عبدشهداى فرزندان جهت درهم میلیون

در كه آنانى به و صفین و جمل جنگهاى ) ( به السالم علیه امیرمؤمنان ركاباین و شود، داده رسیدهاند، شهادت

دارابجرد به مربوط مالیات از باید مبلغباشد.

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

در فوق شروطرسمى نامههاىنشده، امضاء

. گردید Zبدل و رد ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

مسكن به شام از معاویهآنجا در صلح قرارداد و آمدرسمى و علنى صورت به

از بسیارى حضور دربعضى شد، خوانده مردم،

: گفتهاند مورخان از ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

در صلح عقد»بیت

و Z»المقدس»ادرح« یا . گردید اجرا

قول دو اینچندانى قوتزیرا ندارد،

محل مسكننیروهاى تجمع

دو نظامىو بود طرففرماندهان

نیز رتبه عالىداشتند .حضور

) ( السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه با

پیرامون توضیحىنامه صلح مواد

. سبط سوى از كه مصالحه قرارداد بندهاىامتیازات داراى شده، مطرح پیامبر اكبرجایگاه زمان، هر در كه است بسیارى

و - مىكند باز را خود الهى سیاسى واالىپىریزى را تدریجى انقالب و اصالح منشور

) ( این. در ، السالم علیه امام مىنمایدمعاویه چهره از پرده كوشید قرارداد،

تثبیت جهت كه دروغینى تبلیغات و برداردخنثى گرفته، انجام او اجتماعى موقعیت

كند. ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

: را وى كردار و اعمال اول بندسیره و قرآن مخالف

و) آله و علیه الله صلی پیامبرو( دانسته صالح خلفاى و سلماز بعد تا است خواسته وى ازبرنامههاى حكومت، واگذارى

قرآن اساس بر را خویش آیندهدهد قرار پیامبر روش .و

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

: حكومت موقتبودن به دوم بنداو اینكه و مىكند اشاره معاویه

آینده سرنوشت نمىتواندبلكه گیرد، عهده بر را مسلمانان

برادرش یا خود آن از آینده ) یا) و السالم علیه حسین

كه است مسلمانان از شورایىمىكنند تعیین را مشى و .خط

) ( السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه با

: معاویه پرستى نژاد و ستمگرى بىتقوایى، بر چهارم بندو سازد برقرار را امنیت مىگیرد تعهد او از و مىكند اشارهاهل به عالقهمندان و عراق مردم بویژه متعرضمردم، ) و) حامى آنان از بسیارى زیرا نگردد، السالم علیه بیت

. ) ( بودند السالم علیه پدرشعلى یاور

: بیت اهل به معاویه كینه بیانگر سوم بند ) او) است سلم و آله و علیه الله صلی پیامبرهمچون شخصیتى علیه نفرین و سب آغازگر

) ( بود السالم علیه ابىطالب بن .على

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

: امنیت و حفاظت خواستار پنجم بند ) ( السالم علیه على یاران براى ویژهاى

: بر مىكند سپستصریح و استچون پاكباختگانى است معاویه

عمرو تمار، میثم عدى، حجربنو ... حمق حقشان بن و نهد ارج را

حقگویى، خاطر به اینكه، نه كند، ادا رارا وحشت ترسو و كند تعقیب را آنان

. سازد ( حاكم ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

: بند دو استبر تاكیدى ششم بندترك استبر هشدارى و پیشینحاكمان پنهانى و آشكار توطئه ( علیه بیت اهل و امام علیه شام

مشعل ( آنان زیرا ، السالمكه بود معلوم و امتند این هدایترسیدن براى امیه بنى و معاویهخستسراغ خود اهدافشوم به

. گرفت خواهند را آنان ) ( السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه با

( علیه مجتبى امامبند( در السالمباالترین هفتم،

بر را روحى ضربهو معاویه پیكر

كرده وارد بنىامیه: زیرا است،

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

باید: شهادت اقامه اوالعادل، افراد نزد

وثوق مورد و مطمئناز معاویه و گیرد انجامدور به نیك خصال این

.است ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

باره این در مجلسى مرحومنزد: باید شهادت مىنویسد

قاضى و عادل حاكمو) حق بین دهنده تمیز فصلدرباره( و شود اقامه باطلكه شود حاصل اطمینان او

مبارزه باطل با و احیا را حق.مىكند

) ( السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه با

شریفقرشى باقر عالمهرا صلح قرارداد6 شرطهشتم

زیرا مىداند، واقعى غیربیت ایشان، استدالل طبق

امام اختیار در المال ) و) بود6 السالم علیه مجت6بى

دیگر و ندارد6 معنا درخواستسیره با بند این اینكه

) السالم) علیه امیرالمؤمنینشب هر را المال بیت كه

نیست سازگار ( مىروبید، ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

مسلم: نداند، امیرالمؤمنین را خود معاویه اگر ثانیا ) است،) مؤمن افراد از یكى خود كه السالم علیه امام

همین به بود، نخواهد او سرپرستى و والیت تحتدر Zپس شیعه دلسوز و متعهد متدین، افراد دیگر ترتیب،

نخواهد پیدا مؤمنى هیچ گردن بر حقى او صورت آنكرد.

خواسته قیدها این آوردن با امامصفات فاقد را معاویه است،

. كند معرفى مذكور

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

برگیرنده در كه هشتم، بند اماالمال، بیت مالى، مسایلبن حسین به پرداختساالنه

) و) السالم علیه علىو حضرت پرداختبدهىهاى

شهداى بازماندگان به رسZیدگىاز است، جمل و صفین

صلح قرارداد شروط اسZاسىترین. مىآید شمار به

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

امام اختیار در المال بیت ایشان، استدالل طبق زیرا ) و) ندارد معنا درخواست و بود السالم علیه مجتبى

( علیه امیرالمؤمنین سیره با بند این اینكه دیگرسازگار( مىروبید، شب هر را المال بیت كه السالم

.نیستنقدوبررسى

قرارداد هشتم شرط قرشى شریف باقر عالمهمىداند واقعى غیر را صلح

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

: : اوال گفت باید پاسخ در ) حركت،) این با السالم علیه امامبراى و كرد ثابت را صداقتخویش

بیت اختالس اتهام از همیشهكس هیچ و یافت رهایى المال

برادرش و حضرت آن نتوانستاندركاران دست دیگر و

كند متهم را حكومتش

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

كه: مملكتى مىشود مگر ثانیاپرهزینهاى جنگهاى گرفتار ... و جمل و صفین همچون

شتر، اسب، به پیوسته و بودو سپر و شمشیر لباسو

پشتوانهاى داشت نیاز نیزهباشد؟ نداشته Zالمال بیت در

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

كه جنگى آنهمهشتاد از بیش

جنگجو و نیرو هزارشركت آن در. است جسته

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

) ( افزون: السالم علیه على سیره ثالثافیئكم »توفیر است المال بیت كردنقوى پشتوانهاى كه طورى به علیكم«

مالیات غنائم، فئ و باشد مسلمانان براىمىشود شامل را زكوات .و

بن: على كه فقرا، حق و صدقات رابعا ) نگه) را آن السالم علیه ابىطالب

سعى و مىرساند فقرا به و نمىداشتاز جزئى ندارد، نگاه را آن از چیزى مىكرد

آن همه نه بود كشور عمومى المال .بیت ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

درخواست مورد در اما 2000000و ( علیه حسین براى سال در درهم

این ( كه داشت توجه باید ، السالمامام خود مصرفشخصى براى مبلغ

) بلكه) نبوده، السالم علیه حسینمىشد، هزینه درماندگان و فقرا جهتدر آبرومندى و فقیر خانوادههاى زیرا

و امام از غیر كه بودند كوفه ) را) آنها كسى السالم علیه برادرش

نمىشناخت. ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

اینكه توجه قابل نكتهبدهكارى Zو دین چون

( علیه مجتبى امامبیت( به مربوط السالمرو این Zاز بوده المال

معاوZیه به را پرداختنش. مىكند محول

) ( با السالم علیه حسن امام صلح قراردادآن اساسى وشرطهاى معاویه

كه شد روشن بنابراین،موراد و شرایط

و دقیق بسیار صلحنامه ; ء باء و بود اساسى

امام بینى پیش و درایت ) السالم) علیه مجتبى

. است گرفته انجام ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

چنانچه آن، اعالن و مصالحه قراردادسال االول ربیع پانزدهم ق . 41در ه

حاكمیت و خالفت باشد، گرفته انجامو ماه پنج حضرت طول 24آن به روز

در اگر و است اآلخر 25انجامیده ربیعحضرت آن حكومت باشد، شده واقعكشیده طول روز چهار و ماه هفت

است. اگر باالخره باشد، 25و االولى جمادى

. است شده روز چهار و ماه هشت ) ( با السالم علیه حسن امام صلح قرارداد

آن اساسى وشرطهاى معاویه

زهرا : فرآوریاجالل

و بخشسیرهتبیان عترت