Ενδοσχολική βία

Έρευνα για την ενδοσχολική βία στο 3ο Λύκειο Λάρισας

Η μεθοδολογία μας

• Προβληματισμός και θέση των ερευνητικών ερωτημάτων μας

• Αναζήτηση και μελέτη πηγών• Σύνταξη ερωτηματολογίου• Διεξαγωγή έρευνας• Καταγραφή αποτελεσμάτων• Συναγωγή συμπερασμάτων

Ορισμός

βία και επιθετική συμπεριφορά

Εσκεμμένη

απρόκλητη

συστηματική

επαναλαμβανόμενη

Λεκτική Σωματική

ΨυχολογικήΗλεκτρονική

Σεξουαλική

Μορφές βίας

Σωματική βία

• φυσικός τραυματισμός ή απειλή τραυματισμού προς κάποιον

Μορφές

• χτυπήματα και σπρωξίματα,

• χαστούκια, μπουνιές,

• το τράβηγμα των μαλλιών,

• χτυπήματα με όπλα ή άλλα αντικείμενα

Λεκτική βία

Βρισιές

Απειλές

παρατσούκλια

Ψυχολογική βία

Υποτιμητικές συμπεριφορές

Απομόνωση, αποκλεισμός από την παρέα

Διαρκές κριτικάρισμα

Διάδοση ψεύτικων φημών

Σεξουαλική παρενόχληση

• Ανεπιθύμητο άγγιγμα

• Μηνύματα, γράμματα, ζωγραφιές με πονηρό περιεχόμενο

• Σεξουαλική επίθεση

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός

• Χρήση τεχνολογίας με σκοπό τον εκφοβισμό

• Μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail)

• Μηνύματα κινητών τηλεφώνων (sms)

• Σιωπηρές τηλεφωνικές κλήσεις

• Βιντεοσκόπηση με σκοπό τον εκβιασμό ή τον εξευτελισμό

Σταρούλα Χαϊδά

Μέλανιε Xρήστου

Μπάμπης Ιωαννίδης

Αχιλλέας Σιατραβάνης

Ο ρόλος του θύτη στην ενδοσχολική βία

Το προφίλ και τα χαρακτηριστικά του, τα αίτια που τον ωθούν και οι

συνέπειες των πράξεών του

Προφίλ θύτη

• Κυρίως αγόρια, μεμονωμένα είτε σε ομάδες

• Διασπαστικά άτομα• Διακρίνονται από επιθετικότητα• Έχουν την ανάγκη της εξουσίας• Εμμένουν στην επίθεση μέχρι τον τελικό

εξευτελισμό των θυμάτων• Τρέφουν συναισθήματα χαμηλής

ενσυναίσθησης και θετικής αυτοεικόνας

Προφίλ θύτη

• Δεν παραδέχονται την παραβατική τους συμπεριφορά

• Παρουσιάζουν χαμηλές σχολικές επιδόσεις

• Έχουν ελάχιστο άγχος• Διαχειρίζονται τα προβλήματα με

αντεπίθεση• Στη μετέπειτα ζωή τους, καταλήγουν σε

παραπτωματικές πράξεις

Αίτια

Προδιαθεσιακοί παράγοντες

Ατομικοί Κοινωνικοί 1. φύλο 1. οικογένεια 2. κληρονομικότητα 2. εκπαίδευση 3. ψυχική υγεία 3. περιβάλλον 4. χαρακτηριστικά νεανικής 4. πρότυπα ηλικίας 5. πολιτική διαφορετικότητα

Παράγοντες

• Σχολική αποτυχία• Κατάθλιψη εφηβικής ηλικίας• Αίσθηση ψυχικού κενού• Καταπίεση• ΑνασφάλειαΗ οικογένεια ως παράγοντας:1. Έλλειψη προσοχής και κατανόησης2. Κακή διαπαιδαγώγηση3. Κακομεταχείριση

Εξωτερικοί παράγοντες

• Τηλεόραση: Η συνεχής παρακολούθηση βίας οδηγεί σε εκδήλωση αντικοινωνικής συμπεριφοράς

• Παιδική εργασία

• Σώμα των εφήβων: Πηγή έντονων διαχυτικών ερεθισμάτων που οδηγεί σε σεξουαλικές παραβατικές πράξεις

Συνέπειες

• Αντίκτυπος στο κοινωνικό περιβάλλον• Δυσλειτουργία στην κοινωνική ενσωμάτωση• Απόκτηση υψηλής αυτοεκτίμησης• Ανωριμότητα• Κατάθλιψη• Διακοπή φοίτησης στο σχολείο• Εμφάνιση νευρικότητας, ανησυχίας• Χρήση ναρκωτικών, ψυχοτρόπων ουσιών

και αλκοόλ• Αυτοκτονικός ιδεασμός

Ο θύτης δεν γεννιέται, γίνεται…

Σπύρου ΕύηΓκόγκου Νικολέτα

Κασιώρα ΚωνσταντίναΚαλαμάτα Αναστασία

Τσινοπούλου Γαρυφαλλένια

Το θύμα

Χαρακτηριστικά, προφίλ, αντίδραση, συνέπειες

θυματοποίησης

Προφίλ του θύματος

•Διαφορετικότητα (ανεπτυγμένη μαθητική κουλτούρα, διαφορετική θρησκεία/εθνικότητα ή αναπηρία)•Άγχος, ανασφάλεια •Ευαίσθητα, εσωστρεφή, μοναχικά και χωρίς αυτοεκτίμηση•Αδυναμία υπεράσπισης του εαυτού τους και υποχωρητικότητα.

Αντίδραση

• Σπάνια υπεράσπιση του εαυτού τους και αντεπίθεση

• Απόσυρση, απομόνωση ή θυμό

• Παθητική στάση

• Κατάθλιψη και τάσεις αυτοκτονίας

Ενδείξεις ότι το παιδί θυματοποιήθηκε

• Μειωμένη διάθεση

• Αδικαιολόγητες απουσίες, μαθησιακή πτώση/χαμηλοί βαθμοί

• Σχισμένα, κατεστραμμένα ρούχα

• Σημάδια και μελανιές στο σώμα του

• Άρνηση συμμετοχής σε σχολικές δραστηριότητες

• Ψυχοσωματικά προβλήματα

• Προσέγγιση εκπαιδευτικών στα διαλείμματα

Επιπτώσεις

• Στιγματίζονται, ταπεινώνονται, εξευτελίζονται

• Επηρεάζεται η προσωπικότητα ή η συμπεριφορά του

• Άγχος, ανασφάλεια• Χαμηλή αυτοεκτίμηση και

αυτοπεποίθηση• Αίσθημα κατωτερότητας• Αυστηρή αυτοκριτική

Μουρτζούδη Κωνσταντίνα

Τζαλαμούρας Δημήτρης

Βερνιώτης Βασίλης

Μηλίτση Δήμητρα

Μπούλμπου Μαργαρίτα

Οι παρατηρητές

Αντίδραση, συναισθήματα, αντιμετώπιση περιστατικών

βίας

Αντίδραση παρατηρητών

• υποστηρίζουν το θύτη με διάφορους τρόπους, όπως γέλια και χειροκροτήματα

• απομακρύνονται υποκρινόμενα ότι δεν είδαν τίποτα,

• τρομοκρατούνται, «παγώνουν»,• δεν παίρνουν θέση,• προσπαθούν να βοηθήσουν το θύμα,

αποδοκιμάζουν το θύτη και τρέχουν να φέρουν βοήθεια.

ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

• Ο φόβος μήπως αποτελέσουν οι ίδιοι τον επόμενο στόχο.

• Αποτροπιασμός για τους θύτες

• Λύπη για τα θύματα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΒΙΑΣ

Σχολείο : καλύτερη παροχή ασφάλειας

ποιότητα στην εκπαίδευση

Καθηγητές : μεγαλύτερη παρατηρητικότητα και επιτήρηση στους χώρους του σχολείου

Μαθητές : αντίδραση/ όχι αδιαφορία

αναφορά γεγονότος σε ενήλικες

Γονείς : επικοινωνία με το παιδί τους

ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ

ΒΙΑΣ• Εκπαιδευτική ψυχολογία

• Ποιότητα στην εκπαίδευση

• Χρήση συστημάτων παρακολούθησης

Όλγα Τσιτσώνη

Χρήστος Αναστασίου

Στέλλα Τζέλιου

Αναστασία Δημοπούλου

Κατερίνα Τόσιου

Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΣΗ ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΣ

Το φαινόμενο της ενδοσχολικής Το φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας στο 3ο Λύκειο Λάρισαςβίας στο 3ο Λύκειο Λάρισας

Μορφές βίας Μορφές βίας που απαντώνται που απαντώνται στο σχολείο μαςστο σχολείο μας

Ο θύτηςΟ θύτης

Σωματική βία

7%

18%

41%

34%πολύ συχνάσυχνάκάπου κάπουποτέ

Λεκτική βία

18%

26%43%

13%

πολύ συχνάσυχνάκάπου κάπουποτέ

Αποκλεισμός από την παρέα, περιθωριοποίηση

2%

14%

83%

1%

πολύ συχνάσυχνάκάπου κάπουποτέ

Σεξουαλική παρενόχληση

6%6%

12%

76%

πολύ συχνάσυχνάκάπου κάπουποτέ

Ηλεκτρονικός εκφοβισμός

6%

1%

8%

85%

πολύ συχνάσυχνάκάπου κάπουποτέ

Συναισθήματα θύτη

5

1214

11

02468

10121416

Α. Νιώθωδυσφορία με τον

εαυτό μου

Β. Νιώθωικανοποίηση

που εκδικήθηκα

Γ. Νιώθω χαρά,γιατί

εκτονώθηκα

Δ. Έχωσυναίσθημα

ενοχής

Σχέσεις με την οικογένειαΣχέσεις με την οικογένεια

Η οικογένεια προσφέρει …Η οικογένεια προσφέρει …

14

9 9

14

11

67

6

2

4

1

43

45

3

1 1

0

2

4

6

8

10

12

14

16

πάρα πολύ

πολύ

μέτρια

καθόλου

Συμπεριφορά άλλων

9

2 2

4

9

3

13

9

2

10

6

4

1

6

4

02468

101214

24. Οι γονείς 25. Οιδάσκαλοι

26.Οισυμμαθητές/-

τριες

27. Οιάνθρωποι που

έρχεσαι σεεπαφή

Ναι,πάντοτε 

Συνήθως ναι

Κάπου- κάπου

Συνήθως όχι

Είσαι ικανοποιημένος/η με:

Αυτοαντίληψη θύτη

64

78

11

4

7 6 6

1 1

5

02468

1012

28. Την εικόνα σου 29. Την αποδοχήαπό τους

συνομηλίκους σου

30. Την επίδοσήσου στο σχολείο

0.Πάρα πολύ

1.Πολύ

2.Μέτρια

3.Καθόλου

Το θύμαΤο θύμα

Συναισθήματα θύματος

24%

13%17%

24%

4%7%11%

στενοχώριαφόβος-τρόμοςαπόγνωση-απελπισίααπογοήτευσητάσεις αυτοκτονίαςκατάθλιψηαπομόνωση

Αυτοαντίληψη θύματος σχετικά με την εικόνα του

29%

24%

41%

6%

πάρα πολύπολύμέτριακαθόλου

Αυτοαντίληψη του θύματος σχετικά με την αποδοχή του από τους

συνομηλίκους

47%

12%

35%

6%

πολύ πάρα πολύμέτρια καθόλυ

Αυτοαντίληψη του θύματος σχετικά με την επίδοσή του στο σχολείο

29%

12%

35%

24%

πάρα πολύπολύμέτρια καθόλου

2 2

10

16

3

20 20

12

6

0

5

10

15

20

25

Α. Στο διευθυντή

Β. Στους δασκάλους

Γ. Στους γονείς σου

Δ. Στην παρέα / σε φίλους σου

Ε. Σε κανέναν

Αναφορά του περιστατικού βίας

0.Ναι

1.Όχι

Οι παρατηρητέςΟι παρατηρητές

Αντίδραση παρατηρητών

912 13

43 (55 %)

0

10

20

30

40

50

Α. Συμμετείχαπαίρνοντας τηθέση του θύτη

Β. Προσπάθησανα βοηθήσω το

θύμα 

Γ. Αδιαφόρησα  Δ. Το ανέφερα σεμεγαλύτερο 

Συναισθήματα παρατηρητών

Αποτροπιασμός13%

Φόβος 12%

Λύπη 50%

Αδιαφορία13%

Ικανοποίηση 12%

Σε ποιο βαθμό παρεμβαίνουν οι καθηγητές όταν συμβαίνουν τέτοια περιστατικά;

13

3632

13

0

10

20

30

40

0. Πολύ συχνά 1.Συχνά 2.Κάπου -κάπου 3.Ποτέ

29

43

1612

0

10

20

30

40

50

1

Αντιμετώπιση απο το σχολείο

Αντιμετώπιση από το σχολείο

Α. Τιμωρία

Β. Αποβολή μαθητή-θύτη

Γ. Αναφορά στους γονείς

Δ. Διάλογος με το μαθητή

Τα συμπεράσματά μαςΤα συμπεράσματά μαςΈπειτα από την διεξοδική μας Έπειτα από την διεξοδική μας

έρευνα, καταλήξαμε στα εξής έρευνα, καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα:συμπεράσματα:

α) Σχετικά με τις μορφές βίαςα) Σχετικά με τις μορφές βίας Η πιο διαδεδομένη μορφή βίας Η πιο διαδεδομένη μορφή βίας

στο σχολείο μας είναι η λεκτική στο σχολείο μας είναι η λεκτική βία, ενώ σε μικρότερο βαθμό βία, ενώ σε μικρότερο βαθμό εμφανίζονται όλες οι μορφές εμφανίζονται όλες οι μορφές βίας. Τα αποτελέσματά μας βίας. Τα αποτελέσματά μας επιβεβαιώνουν τα σχετικά επιβεβαιώνουν τα σχετικά ερευνητικά δεδομένα.ερευνητικά δεδομένα.

β) Σχετικά με το θύτηβ) Σχετικά με το θύτη

Συναισθήματα: τύψεις, ενοχές/ Συναισθήματα: τύψεις, ενοχές/ ικανοποίηση και ευχαρίστηση  ικανοποίηση και ευχαρίστηση  

προφίλ του θύτη: αγόρι/ θετική προφίλ του θύτη: αγόρι/ θετική αυτοεικόνα/ χαμηλή επίδοση στο αυτοεικόνα/ χαμηλή επίδοση στο σχολείο. σχολείο. 

Αίτια: παράγοντες οικογενειακοί Αίτια: παράγοντες οικογενειακοί (σχέση των θυτών με τους  γονείς (σχέση των θυτών με τους  γονείς τους) και παράγοντες που τους) και παράγοντες που σχετίζονται με το σχολικό περιβάλλον σχετίζονται με το σχολικό περιβάλλον (επίδοση στο σχολείο)(επίδοση στο σχολείο)

Σχετικά με το θύμαΣχετικά με το θύμα

Συναισθήματα: στενοχώρια, η Συναισθήματα: στενοχώρια, η απογοήτευση, ο φόβος και ο απογοήτευση, ο φόβος και ο τρόμος /κατάθλιψη και τάσεις τρόμος /κατάθλιψη και τάσεις αυτοκτονίας αυτοκτονίας

Αυτοαντίληψη του θύματοςΑυτοαντίληψη του θύματος Αποδοχή από τους Αποδοχή από τους

συνομηλίκουςσυνομηλίκους Αντίδραση των θυμάτωνΑντίδραση των θυμάτων

Σχετικά με τους υπόλοιπους Σχετικά με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους παράγοντεςεμπλεκόμενους παράγοντες

Οι περισσότεροι μαθητές του Οι περισσότεροι μαθητές του σχολείου μας ( σε ποσοστό σχολείου μας ( σε ποσοστό 80%) έχουν παραστεί σε 80%) έχουν παραστεί σε σκηνικό βίας στο σχολικό τους σκηνικό βίας στο σχολικό τους περιβάλλον.περιβάλλον.

Αντίδραση: Βοηθούν το θύμα Αντίδραση: Βοηθούν το θύμα Συναισθήματα: φόβος, λύπη και Συναισθήματα: φόβος, λύπη και

αποτροπιασμό/ αποτροπιασμό/ ικανοποίηση/αδιαφορία ικανοποίηση/αδιαφορία

Το φιλμάκι μας

ΕυχαριστίεςΕυχαριστίες

Κλείνοντας, θα θέλαμε να Κλείνοντας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την κυρία Χρύσα ευχαριστήσουμε την κυρία Χρύσα Καλουμένου για τη βοήθειά της στην Καλουμένου για τη βοήθειά της στην κινηματογράφηση του βίντεό μας.κινηματογράφηση του βίντεό μας.

Τις κυρίες Καραμπάτσα και Μπεϊνά για Τις κυρίες Καραμπάτσα και Μπεϊνά για τις πολύτιμες συμβουλές τους και την τις πολύτιμες συμβουλές τους και την καθοδήγηση που μας παρείχανκαθοδήγηση που μας παρείχαν..

Τέλος, την κυρία Κολλάτου, διευθύντρια Τέλος, την κυρία Κολλάτου, διευθύντρια του 3ου ΓΕΛ Λάρισας που διευκόλυνε του 3ου ΓΕΛ Λάρισας που διευκόλυνε το έργο μας όσο της ήταν δυνατόν το έργο μας όσο της ήταν δυνατόν