θαλάσσιο οικοσύστημα της μεσογείου

ΘΑΛΑΣΣΙΟ

ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ

ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΧΛΩΡΙΔΑ

Φαιοφύκος

ΦΥΚΗ

Το φαιοφύκος είναι ένα κοινό φύκος και όπως όλα τα φύκη ζει προσκολλημένο στα βράχια. Επειδή αγαπάει το φως προτιμά μικρά βάθη ως 20 μ. Ανήκει στα καφέ φύκη και έχει μορφή βεντάλιας-χωνιού. Συνήθως τα καφέ φύκη μας δείχνουν ότι οι θάλασσες είναι καθαρές.

Χλωροφύκος ή φύκος ομπρέλα

Και αυτό το φύκος είναι χρήσιμος δείκτης καθαρής θάλασσας, καθώς είναι ευαίσθητο στη ρύπανση.

Ποσειδωνία ωκεανική Το φυτό της Μεσογείου

Συχνά, η Ποσειδωνία θεωρείται φύκος, στην πραγματικότητα όμως, είναι ένα ανώτερο φυτό, καθώς διαθέτει ρίζες, βλαστό, φύλλα, άνθη και καρπούς. Συναντάται στην παράκτια ζώνη, σε βάθη από 1-25 μέτρα και προτιμά τους αμμώδεις βυθούς.

Τα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας είναι οικότοποι θεμελιώδους σημασίας για τη Μεσόγειο και εμπλουτίζουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα με οξυγόνο Προσφέρουν το φυσικό για την αναπαραγωγή και την ανάπτυξη πολλών θαλάσσιων οργανισμών. Στη βάση των λιβαδιών της Ποσειδωνίας το δίκτυο ριζωμάτων και ριζών συγκρατεί το ίζημα του θαλάσσιου πυθμένα, ενώ η υψηλή πυκνότητα των φύλλων απορροφά μέρος της ενέργειας των κυμάτων, και ως αποτέλεσμα περιορίζει φαινόμενα διάβρωσης παραλιών.

Θαλάσσια πανίδα

ΣΠΟΓΓΟΙ

Αναπτύσσονται σε βραχώδεις και αμμώδεις βυθούς, έως και 30 μέτρα βάθος, και προτιμά σκιασμένες περιοχές όπως σπηλιές ή θόλους.

ΚΝΙΔΟΖΩΑΘαλάσσιες ανεμώνες

Η θαλάσσια ανεμώνη (Anemonia viridis) συναντάται σε μικρά βάθη ως 20 m. σε περιοχές που τις βλέπει ο ήλιος. Τα πλοκάμια της είναι υπόλευκα ή υποκίτρινα. Η επαφή με τα πλοκάμια της θαλάσσιας ανεμώνης στον άνθρωπο προκαλεί τσούξιμο και φαγούρα. Τα πλοκάμια της έχουν, ανάλογα με το φωτισμό, διάφορους χρωματισμούς. Έτσι μπορεί να είναι γκρι, υποκίτρινα, ανοιχτό και σκούρο πράσινο. Αν και μπορεί να μετακινηθεί, τον περισσότερο χρόνο βρίσκεται προσκολλημένη σε βράχους.

ΚΟΡΑΛΛΙΑ Κόκκινο κοράλλι

Γοργονία είναι συνηθισμένη σε όλη τη Μεσόγειο. Όι διακλαδώσεις της, κίτρινου ή πορτοκαλί χρώματος, έχουν ακανόνιστο σχήμα που από μακριά θυμίζει βεντάλια. Προτιμά τους βραχώδεις βυθούς σε βάθη από 10 έως 150 μέτρα.

Συνήθως έχει χρώμα βαθύ κόκκινο ωστόσο, μπορεί κανείς να το συναντήσει σε διάφορες αποχρώσεις του κόκκινου αλλά και πορτοκαλί. Όι διακλαδώσεις του συνήθως φτάνουν τα 50 εκ. αλλά πολλές φορές μπορεί να φτάσουν και το 1 μέτρο. Ζει σε μεγάλα βάθη, έως 300 μέτρα, σε βραχώδη υποστρώματα αλλά και σε σπηλιές.

ΔΑΚΤΥΛΙΟΣΚΩΛΗΚΕΣ

Σπειρογράφος (Spirographis spallanzani)

Το συναντάμε προσκολλημένο στα βραχώδη υποστρώματα του βυθού σε βάθη από 40 έως 200 μέτρα

ΜΑΛΑΚΙΑχταπόδι

Το χταπόδι με ανοιχτά τα πλοκάμια του μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα. Το κάθε πλοκάμι είναι εφοδιασμένο με 2 σειρές βεντουζών. Το χρώμα στη ράχη του ποικίλλει ανάλογα με το περιβάλλον που βρίσκεται με αποτέλεσμα οι θηρευτές του δύσκολα να μπορούν να το αναγνωρίσουν. Κυνηγά κατά την διάρκεια της ημέρας και κρύβεται τη νύχτα. Ζει σε διάφορα περιβάλλοντα, από την ακτή ως τα 200 μέτρα

ΕΧΙΝΟΔΕΡΜΑ

Αχινός

Αστερίας

Αποτελεί κοινό είδος αστερία στη Μεσόγειο θάλασσα. Είναι μετρίου μεγέθους και ξεχωρίζει πολύ εύκολα από το εντυπωσιακό πορτοκαλοκόκκινο χρώμα του

Ζει σε βραχώδη υποστρώματα, έως 30 μέτρα βάθος, τα οποία συνήθως είναι καλυμμένα με κελύφη από όστρακα ή φύκη με τα οποία τρέφεται. Επειδή τρώγεται κξθφκαχινός, και εξαιτίας της εντατικής αλίευσης, οι πληθυσμοί του έχουν μειωθεί σημαντικά.

ΑΡΘΡΟΠΟΔΑΑΣΤΑΚΟΣΧαρακτηριστικό του γνώρισμα οι 2

μακριές, κεραίες του. Το μήκος του συνήθως κυμαίνεται από 25 έως 30 εκ., ενώ το χρώμα του είναι καφεκόκκινο με πολλές κίτρινες κηλίδες. Προτιμά τα βραχώδη υποστρώματα σε βάθος που κυμαίνεται από 20 έως 70 μέτρα. Κατά την διάρκεια της ημέρας, κρύβεται σε χαραμάδες ή τρύπες ενώ κατά την διάρκεια της νύχτας βγαίνει για να τραφεί.

Το χρώμα της είναι μπλε σκούρο, τα άκρα της είναι μπλε καθώς και η άκρη της ουράς της, ενώ οι δαγκάνες της είναι σκούρο κόκκινο. Ζει στον πυθμένα των θαλασσών, προτιμά κυρίως τα βραχώδη υποστρώματα σε βάθη που κυμαίνονται από 1 μέτρο έως 150 μέτρα.

Αστακοκαραβίδα

Σκουµπρί (Scomber scombrus)

Λούτσος (Sphyraena sphyraena)

Τόνος (Thunnus thynnus)

ΙΧΘΥΕΣ

Σαρδέλα Γαύρος

Μαρίδα (Spicara smaris)

Μπακαλιάρος

Καμπανάς

Πεσκαντρίτσα

Μπαρμπούνι

Συναγρίδα

Ροφός

Σπάρος

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΡΠΕΤΑ

Χελώνα Καρέτα-καρέτα

Η χελώνα Καρέττα καρέττα είναι ένα από τα επτά είδη θαλάσσιων χελωνών που υπάρχουν παγκοσμίως. Από αυτά μόνο τρία επισκέπτονται την Μεσόγειο συμπεριλαμβανομένης και της Καρέττα η οποία όμως είναι η μόνη που ωοτοκεί στις αμμουδερές ακτές μας. Το ενήλικο άτομο έχει μήκος 92 cm και ζυγίζει περίπου 130 κιλά

Τα θαλάσσια θηλαστικά διαφέρουν από τα ψάρια, στο ότι δεν έχουν βράγχια για να αναπνέουν, αλλά πνεύμονες. Εκτός από τη διάσημη απειλούμενη Μεσογειακή φώκια που ζει σε όλες σχεδόν τις ακτές της χώρας, στα βαθειά νερά ζουν φάλαινες, φυσητήρες, δελφίνια και φώκαινες. Αυτά είναι είτε μόνιμοι κάτοικοι Μεσογείου, είτε περιστασιακοί επισκέπτες. Ειδικά η περιοχή νότια της Κρήτης, η Ελληνική Τάφρος, φιλοξενεί πολλά από αυτά τα θηλαστικά.

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ

Δελφίνια

Το Ρινοδέλφινο έχει μήκος συνήθως 2,5 ως 3 μέτρα.Στη ράχη έχει χρώμα σκούρο γκρι, τα πλευρά του είναι γκρι και η κοιλιά του άσπρη-ροζ. Κολυμπά σχετικά γρήγορα με ταχύτητες που φτάνουν τα 35 χιλιόμετρα την ώρα. Βουτά συνήθως για 3-4 λεπτά και μπορεί να φτάσει αρκετά μέτρα βάθος.

Το Ζωνοδέλφινο έχει μήκοςαπό 1,5 έως 2 μέτρα . Η ράχη έχει χρώμα γκρι-μπλε, λίγο πιο ανοιχτόχρωμα είναι τα πλευρά του, ενώ η κοιλιά του είναι άσπρη ή ροζ. Κολυμπά πολύ γρήγορα με ταχύτητες που φτάνουν τα 40-50 χιλιόμετρα την ώρα. Καταδύεται για περίπου 5 έως 10 λεπτά και μπορεί να φτάσει τα 200 μέτρα βάθος.

Κοινό δελφίνι Το κοινό δελφίνι σπάνια συναντάται στη Μεσόγειο. Το μήκος του κυμαίνεται από 1,5 μέτρο ως 2 μέτρα. Έχει σώμα λεπτό και μακρύ, και μυτερό ρύγχος. Στη ράχη του έχει χρώμα σκούρο μπλε, σχεδόν μαύρο, στα πλευρά του έχει μια περιοχή με κίτρινο χρώμα, η κοιλιά του είναι υποκίτρινη και το ουραίο πτερύγιό του είναι ανοιχτό γκρι. Κολυμπάει πάρα πολύ γρήγορα με ταχύτητες που ξεπερνούν τα 50 χιλιόμετρα. Καταδύεται για περίπου 5 λεπτά και μπορεί να φτάσει σε βάθη έως 300 μέτρα.

Ψευδόρκα

H ψευδόρκα (επιστ. Pseudorca crassidens) είναι ένα μεγαλόσωμο είδος δελφινιού, που είναι πολύ σπάνιο στα νερά της Ελλάδας και πιο συχνό στην Ανατολική Μεσόγειο (Ισραήλ, Κύπρος).

Μεσογειακή φώκια (Monachus monachus)

Η Μεσογειακή φώκια είναι ένα από τα πλέον απειλούμενα θαλάσσια θηλαστικά στον κόσμο. Αν και κατά το παρελθόν σύχναζε σε ανοιχτές παραλίες, σήμερα χρησιμοποιεί απρόσιτες βραχώδεις ακτές και σπηλιές σαν τόπους διαμονής αλλά και το θηλυκό για να γεννήσει το μωρό της. Είναι από τα μεγαλύτερα είδη φώκιας στον κόσμο με μήκος που φτάνει τα 2,5 μέτρα και ζυγίζει περίπου 300 κιλά. Έχει ατρακτοειδές σώμα και τα άκρα της έχουν σχήμα πτερυγίων. Πάνω από το στόμα της έχει μακριά μουστάκια τα οποία τα χρησιμοποιεί ως αισθητήρια όργανα. Αντί για εξωτερικά αυτιά έχει μικρές ακουστικές οπές. Το δέρμα της καλύπτεται από πολύ κοντό τρίχωμα που έχει χρώμα σκούρο γκρι έως μαύρο στη ράχη και ανοικτό γκρι στην κοιλιά

ΦΑΛΑΙΝΕΣ

Φάλαινα Φυσητήρας

Η φάλαινα φυσητήρας (επιστ. Physeter macrocephalus) αποτελεί ένα μοναδικό είδος θηλαστικού που απαντάται σε όλη τη γη. Ειδικά στη Μεσόγειο, τα περισσότερα άτομα του είδους, κάποιες εκατοντάδες, ζουν στα πολύ βαθειά νερά της νότιας Κρήτης.

Πτεροφάλαινα

Η πτεροφάλαινα (επιστ. Balaenoptera physalus) αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο θηλαστικό στον κόσμο, μετά την γαλάζια φάλαινα. Στην Ελλάδα υπάρχουν πτεροφάλαινες, μερικές από τις οποίες έχουν παρατηρηθεί στα βαθειά νερά της Νότιας Κρήτης.

Ρυγχοφάλαινα

Η ρυγχοφάλαινα είναι ένα μικρού μεγέθους είδος φάλαινας, παγκοσμίως κατανεμημένο, που απαντάται αρκετά συχνά στις θάλασσες της Δυτικής Μεσογείου και λιγότερο στην Ελλάδα. Ονομάζεται έτσι από το χαρακτηριστικό μακρύ μυτερό ρύγχος της.

Ζιφιός

Ο Ζιφιός (επιστ. Ziphius cavirostris) ή ραμφοφάλαινα είναι ένα μεγάλο κήτος, το οποίο απαντάται σχεδόν σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Έχουν παρατηρηθεί πολλές φορές ζιφιοί σε μέρη της Ελλάδας.