Κεφάλαιο 5: Κοινωνικοποίηση και Κοινωνικός Έλεγχος

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΕΝΝΟΙΑ : ΕΝΝΟΙΑ : • Η διαδικασία με την οποία τα άτομα εντάσσονται στηνΗ διαδικασία με την οποία τα άτομα εντάσσονται στην κοινωνίακοινωνία• Διαδικασία με την οποία γινόμαστε κοινωνικά όνταΔιαδικασία με την οποία γινόμαστε κοινωνικά όντα• Η εσωτερίκευση των κοινωνικών κανόνων και αξιών,Η εσωτερίκευση των κοινωνικών κανόνων και αξιών, δηλαδή η αφομοίωση από το άτομο των προτύπων δηλαδή η αφομοίωση από το άτομο των προτύπων συμπεριφοράς που κάθε κοινωνία ή κοινωνική ομάδα συμπεριφοράς που κάθε κοινωνία ή κοινωνική ομάδα θεωρεί αποδεκτάθεωρεί αποδεκτά άρα η διαδικασία μάθησης και μεταβίβασης από γενιά άρα η διαδικασία μάθησης και μεταβίβασης από γενιά σε γενιά των αξιών, των προτύπων και των γνώσεων σε γενιά των αξιών, των προτύπων και των γνώσεων για να εξασφαλίζεται η συνέχεια του πολιτισμού για να εξασφαλίζεται η συνέχεια του πολιτισμού κάθε κοινωνίας ή κοινωνικής ομάδαςκάθε κοινωνίας ή κοινωνικής ομάδας

Ο θηλυκός “Μόγλης” επέστρεψε στη ζούγκλα!Ο θηλυκός “Μόγλης” επέστρεψε στη ζούγκλα!ΣΟΦΙΑ ΚΑΤΣΑΡΕΛΗΣΟΦΙΑ ΚΑΤΣΑΡΕΛΗ

Δημοσίευση Δημοσίευση 29 /05 /2010  29 /05 /2010  

• Η ιστορία της Rochom P'ngieng δε διαφέρει και πολύ από την ιστορία του Μόγλη, του αγοριού που ζούσε στη ζούγκλα, αποκομμένο από κάθε στοιχείο του ανθρώπινου πολιτισμού. Η 29χρονη από την Καμπότζη, που πέρασε 18 χρόνια στο δάσος, μετά την αποτυχημένη προσπάθειά της να επανασυνδεθεί με την ανθρώπινη κοινωνία, επέστρεψε στο φυσικό της περιβάλλον.. τη φύση!

• Η “κοπέλα της ζούγκλας”, όπως την αποκαλεί η βρετανική Telegraph, εξαφανίστηκε το 1989, όταν ήταν μικρό κοριτσάκι και εντοπίστηκε σε πυκνής βλάστησης δάσος το 2007, οπότε και έγινε μία προσπάθεια, κοντά στην οικογένειά της να νιώσει ξανά, “σαν στο σπίτι της”.

• Ωστόσο, οι προσπάθειες απέτυχαν, καθώς η Rochom δεν κατάφερε να μάθει τη γλώσσα, ενώ προτιμούσε να μπουσουλάει παρά να περπατάει, αρνείτο να φοράει ρούχα και αποπειράθηκε να επιστρέψει στο δάσος, όπου ένιωθε πιο άνετα.

• Ο πατέρας της, Sal Lou, αστυνομικός στο επάγγελμα, είχε κάποια στιγμή δηλώσει στους δημοσιογράφους, ότι η κόρη του σημείωνε πρόοδο, ωστόσο, την Τετάρτη (25/05), εξαφανίστηκε και πάλι.

• Σημειώνεται πως η Rochom το 1989 εξαφανίστηκε μαζί με την αδελφή της, η οποία δε βρέθηκε ποτέ, στη ζούγκλα Ratanakkiri, που θεωρείται από τις πλέον δύσβατες και απομονωμένες.

• Η Rochom όμως, 18 χρόνια μετά, βρέθηκε “να τρέχει σαν πίθηκος”, φοβισμένη, βρώμικη και γυμνή, το Φεβρουάριο του 2007, όταν την έπιασαν να κλέβει φαγητό από έναν αγρότη.

• http://www.cosmo.gr/Epikairotita/Kosmos/Eidiseis/o-thhlykos-moglhs-epestrepse-sth-zougkla.1286231.html

ΜΟΓΛΗΣΜΟΓΛΗΣ

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ• Α. Δυναμική διαδικασίαΜεταβάλλεται από:1. Κοινωνία σε κοινωνία π.χ. διαπαιδαγώγηση σε Αρχαία Αθήνα – αυτόνομα άτομα Αρχαία Σπάρτη – υποταγή ατόμου στο κράτος2. Εποχή σε εποχή π.χ. θέση γυναίκας σε παραδοσιακή και σύγχρονη κοινωνία3. Κοινωνική ομάδα σε κοινωνική ομάδα π.χ. διαπαιδαγώγηση παιδιών μεταναστών σε αξίες-κανόνες κοινωνίας διαβίωσης αλλά και κοινωνίας εθνικής καταγωγής

• Β. Διαρκής διαδικασία Διαρκής εκμάθηση ρόλων και τρόπων συμπεριφοράςσε όλη τη διάρκεια της ζωής π.χ. μαθητής – φοιτητής – εργαζόμενος – συνταξιούχος

• Γ. Διαδικασία αλληλεπίδρασης κοινωνίας-ατόμου

Κοινωνία – αξίες, κανόνεςΆτομο – συμπεριφορές, πρωτοβουλίες

ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΑΠΟΚΤΑ ΤΗΝ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ «ΕΜΕΙΣ»

ΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣΦΟΡΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ• Θεσμοί και ομάδες που επηρεάζουν τη διαδικασία

κοινωνικοποίησης του ατόμου.1. Οικογένεια: Πρωτογενής, τυπικός. Επηρεάζει το άτομο δια βίου, του μαθαίνει αξίες, πρότυπα-τρόπους συμπεριφοράς. Το άτομο ταυτίζεται με άτομα του περιβάλλοντός του, μαθαίνει να δημιουργεί σχέσεις, συγκροτεί την προσωπικότητά του. Παραδοσιακές κοινωνίες: Η οικογένεια φέρει την αποκλειστική ευθύνη της κοινωνικοποίησης νέων Σύγχρονες κοινωνίες: Μέρος ευθύνης αναλαμβάνουν εξειδικευμένοι φορείς π.χ. παιδικοί σταθμοί, εκπαιδευτικά ιδρύματα κ.λ.π.

2. Σχολείο: Δευτερογενής, τυπικός. Πρώτη απομάκρυνση από οικογένεια, ανάληψη ευθυνών από το παιδί, δοκιμή προτύπων

συμπεριφοράς που έμαθε στην οικογένεια. Οργάνωση γνώσεων, εκμάθηση κανόνων, αξιολόγηση Παρέες με συνομηλίκους. Υποχρεωτική και μακρά παραμονή του ατόμου στους εκπαιδευτικούς θεσμούς Σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες > εκσυγχρονισμός και νέοι εκπαιδευτικοί θεσμοί π.χ. 9χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, μεταπτυχιακά, κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, δια βίου εκπαίδευση κ.λ.π.

3. Θρησκεία: Ηθικές αξίες και πρότυπα συμπεριφοράς. Κοινωνικοί κανόνες, κοινωνική οργάνωση, καθημερινή ζωή Διαμόρφωση κοσμοθεωρίας ατόμου (στο πώς βλέπει τον

κόσμο και τη ζωή).

4. Κράτος: Δευτερογενής, τυπικός Καθορισμός κοινωνικής ζωής μέσω των νόμων που με τον υποχρεωτικό χαρακτήρα τους επηρεάζουν τη λειτουργία και των άλλων φορέων κοινωνικοποίησης.

5. Παρέες συνομηλίκων: Πρωτογενής, άτυπος φορέας (μαζί με την γειτονιά). Καθοριστική σημασία για διαμόρφωση του «εμείς», του κοινωνικού χαρακτήρα και της

προσωπικότητας. Επίδραση στις επιλογές και τις στάσεις ζωής. Θέσεις, ρόλοι, έντονοι συναισθηματικοί δεσμοί, συνεργασία, άτυποι κανόνες, υποχρεώσεις-δικαιώματα, συναγωνισμός, αποδοχή άλλων, συμβιβασμός, συλλογικότητα, νέες εμπειρίες, πρώτη απόπειρα ελευθερίας από τον έλεγχο του κόσμου των «μεγάλων» (οικογένεια

6. Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας: Δευτερογενής, τυπικός ( Τύπος, ραδιόφωνο, τηλεόραση, κινηματογράφος, διαδίκτυο κ.λ.π.) Λειτουργούν απρόσωπα και έμμεσα.

Σκοποί: ενημέρωση, ψυχαγωγία, εκπαίδευση κ.ά. Τεράστια εξουσία, προβολή προτύπων-αξιών,

Οικονομικά συμφέροντα > κίνδυνοι για παραπληροφόρηση, χειραγώγηση, καθοδήγηση νέων σε αρνητικά πρότυπα.

ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣΤΡΟΠΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

α. ΕΝΤΟΛΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ νεύμα επιδοκιμασίας – αποδοκιμασίας συγχαρητήρια – παρατηρήσεις συμβουλές, παραινέσεις συμπεριφορά μελών οικογένειας σε «τρίτους» β. ΤΑΥΤΙΣΗ Με πρότυπα που προβάλλει η κοινωνία για να γίνουν οι συμπεριφορές όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφες γ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ Άτυπη έκφραση (θετική ή αρνητική) της κοινής γνώμης π.χ. σχόλια Τυπική επέμβαση θεσμών π.χ. ποινή, έπαινος

Στόχος η παρότρυνση ή η αποθάρρυνση σε μια πράξη.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ• ΕΝΝΟΙΑ * Σύνολο ποινών ή επιβραβεύσεων που έχει σαν

στόχο να προλάβει, να επαναφέρει ή να διορθώσει κάθε συμπεριφορά αντίθετη με τους αποδεκτούς

κοινωνικούς κανόνες και αξίες.

* Διαδικασία για την προσαρμογή των ατόμων στους ισχύοντες κανόνες.

ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥΕΙΔΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ• • ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ• 1. Α. ΤΥΠΙΚΟΣ Ποινές που επιβάλλονται από τα επίσημα όργανα του κράτους για παραβίαση νόμων ( αστυνομία, δικαστήρια κ.λ.π.)

Β. ΑΤΥΠΟΣ Υποδείξεις, συμβουλές, παρατηρήσεις, γνώμες, κριτική από τα μέλη των κοινωνικών ομάδων που ανήκουμε ( γονείς, φίλοι, συνάδελφοι κ.λ.π.)

• 2. Α. ΘΕΤΙΚΟΣ Επιβραβεύσεις, ανταμοιβές, έπαινοι, συγχαρητήρια, επιδοκιμασίες

(σχολείο, οικογένεια κ.λ.π.)

Β. ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ Κυρώσεις, ποινές (π.χ. τιμωρία στο σχολείο, την εργασία κ.λ.π.)

• 3. Α. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ Επιβάλλεται για να προλάβει την παραβίαση των κοινωνικών κανόνων (π.χ. απαγόρευση πολιτικής συγκέντρωσης, απαγόρευση μετάβασης οπαδών ομάδων σε αντίπαλο γήπεδο κ.λ.π.)

Β. ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΟΣ Επιβολή ποινών μετά από την τέλεση του αδικήματος και της παράνομης πράξης

• ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ Μέσω διαδικασίας κοινωνικοποίησης εκμάθηση κανόνων, απαγορεύσεων > τύψεις, ντροπή, μεταμέλεια για παραβίαση κανόνων

ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΣ = ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ

- Ο κοινωνικός έλεγχος μεταβάλλεται μαζί με την κοινωνική εξέλιξη.

Σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες περισσότερο ανεκτικές > ηπιότερα μέτρα κοινωνικού ελέγχου:

• Διαμόρφωση γραπτής νομοθεσίας και συστημάτων απονομής δικαιοσύνης και σωφρονισμού• Απαγόρευση άσκησης βίας• Πρόληψη εγκληματικότητας• Αναγνώριση ανθρώπινων δικαιωμάτων• Βελτίωση συνθηκών κράτησης• Σεβασμός προσωπικότητας παραβάτη• Οργάνωση προγραμμάτων επανένταξης παραβατών αρωγής και κοινωνικής εργασίας* Σταδιακή κατάργηση θανατικής ποινής, ασύλων, αναμορφωτηρίων