1

၂၀၂၀

37th !ကမေြမာက Universal Periodic Review

ဤအစရငခစာက-

Civil Authorize Negotiate Myanmar

(C.A.N-Myanmar) မ"

တ- ြဖင ပ4းေပါငးေရးသားတငြပသည

ကမ#ာက&လသမဂ*၏ UPR သ&

ြမနမာ4&ငငအတငး;<

လငစတတမး>တမ?/လငဝေသသ

ခယEေဖာြပမ?ကြပားသE LGBTI များ ၏

လEအခငအေရးအေြခအေနများ

အေKကာငး

"စငMပNငအစရငခစာ"

တငသငးြခငး

2

၁။ အ%&စချ+ပေဖာြပချက ၁.၁။ ကြမနမာသည အစ1းရမဟ1တေသာအရပဖကလ:မ;အဖ>အစညးတစခ1ြဖစ@ပး လငတ:ချစသ:အ

မျDးသမးများ၊ လငတ:ချစသ:အမျDးသားများ၊ လငတ:လငကချစသ:များ၊ ဆန ကျငဘကလငသ1ေြပာငး

လဝတစားေနထ1ငသ:များ၊ ကးယားများLMင အငတာဆကစများတ1၏အခငအေရးများက1ကာကယ

ရန၊ ြမOငတငရနတ1အတက ေဒသတငးတကQကလ;ပRMားသ:များ၊ လ:မ;အသ1ငးအဝ1ငးများ၊ အဖ>အ

စညးများတ1L Mင အတ:လကQတပ:းေပါငးလ1ပေဆာငေနေသာအဖ>အစညးတစခ1ြဖစပါသည။ ၎ငး

သည ြမနမာL1ငငဒမ1ကေရစက:းေြပာငးေရးအတကေရးေကာကပကUမMတစဆငပ:းေပါငးေဆာင

ရကVကေသာ LGBTI များမဟာမတများကနယက (ေခ]) CLOES-DTRUM နကေဝါက1ဥးေဆာင

တညေထာငသညအဖ>အစညးလညးြဖစ@ပး ယငးကနယကအတငး ြမနမာL1ငငအLMအြပားမM LGBTI

အဖ>ေပါငး ၂၅ ဖ>ခန ပါဝငပါသည။ ဤအစရငခစာက1 က1လသမဂmလ:အခငအေရးေကာငစညလာခ

သ1တငသငးရန ယငးနကေဝါပါအဖ>အချD> LMင အြခား LGBTI အဖ>ေပါငး ၁၇ ဖ>တ1L Mငပ:းေပါငး@ပး ေရး

သားတငြပြခငးြဖစပါသည။ ဤအစရငခစာတင လငစတတမးoတမ;၊ လငဝေသသခယ:မ;တ1အ

ေပ]အေြခခ@ပးြဖစေပ]ေနသညခြခားဆကဆမ;များသည လငစတဝေသသလကpဏာကြပားသ:များ

၏ဘဝေနထ1ငမ;များအေပ] မညသ1အကျDးသကေရာကမ;RMေနေစ@ပး၊ ြမနမာL1ငင၏တရားဥပေဒမ:

ေဘာငသညလညး လငစတကြပားသ:များ၏အခငအေရးက1လ1ေလာကစာကာကယမေပးL1ငကာ

ြမနမာL1ငငမMလ1ကနာေစာငထနးရမည L1ငငတကာလ:အခငအေရးြပrာနးချကများက1 မြပညမMပ

လစဟငးလျကRMေနသညတ1က1 မးေမာငးထ1းြပသားမညြဖစသည။

၁.၂။ ြမနမာL1ငငRM ဥပေဒများသည လငစတကြပားသ:များအေပ] ခြခားဆကဆမ;များRMသည။ အလ1

တ:လျကြဖစလငကစား လငတ:ချစခငစ1မကမ;က1 ၁၈၆၀ ခ1LMစကတညးကစ@ပး ၁၈၆၀ ရာဇသတ

wကး (အLxယ အက ၁၄) ပ1ဒမ ၃၇၇ ြဖင ရာဇဝတမ;အြဖစသတမMတထားခသည။ ြမနမာL1ငင၏လ:

အခငအေရးအေြခအေနေြပာေရးဆ1ခငRMသ: က1လသမဂmအထ:းက{မးကျငပ1ဂmDလLMငတက L1ငငတ

ကာအသ1ငးအဝ1ငးတ1မMလညး ရာဇသတwကးပ1ဒမ ၃၇၇ အေနြဖင ပ1ဂmDလေရးရာလတလပခင၊ တနး

တ:ညမ|ခငL Mင ခြခားမဆကဆြခငးစညးမျဥးများက1ေဖာကဖျကေနသြဖင ြပငဆငသင ေVကာငး

အVကြပDချကများေပးခ@ပးြဖစသည။ သ1ေသာလညး ယငးအVကြပDချကများက1 သသသာသာအ

ေကာငထညေဖာြခငးမRMပ ယငးပ1ဒမLMငတက အြခားေသာကန သတသညဥပေဒများြဖစသည ြမန

မာL1ငင ၁၉၄၅ ခ1LMစရအက ပ1ဒမ ၃၅ LMင ၁၈၉၉ ရနက1နရအက ပ1ဒမ ၃၀ စသညတ1က1 တရားဥပေဒ

စ1းမ1းေရးတာဝနRMသ:များLMင ရများက အလသ1းစားြပD@ပး LGBTI များအေပ] ခြခားဆကဆမ;များLMင

လ:အခငအေရးချDးေဖာကမ;များ ပ1မ1သသာစာြမငတကလာခသည။ အလသ1းစားြပDမ;LMင ခြခားဆက

ဆမ;တ1တင မတရားစပစြခငး၊ ဖမးဆးြခငးများ၊ ထနးသမးြခငးများ စသညတ1ပါဝငသည။

3

၁.၃။ ၂၀၀၈ ခ1LMစ ြမနမာL1ငငဖ>စညးပ1အေြခခဥပေဒ (ဖ>စညးပ1) ထတင လ:အခငအေရးက1ကာကယ

ေပးရန ြပrာနးချကများပါRMေသာလညး ပ1ဒ ၃၄၈ ၌ L1ငငသားများအား လင၊ အသားအေရာင၊

လ:မျDး၊ မသနစမးမ; စသညတ1အေပ]မ:တည၍ခြခားမဆကဆရဟ1ပါRMေသာလညး “လငစတတမး

oတမ; LMင လငဝေသသခယ:မ;” ဟ:၍ ထညသငးြပrာနးထားြခငးမRMသညအြပင LGBTI များက1အ

ကာအကယေပးသည အြခားေသာဥပေဒမ:ေဘာငများလညး မRMေချ။

၁.၄။ အြပညြပညဆ1ငရာL1ငငသားLMငL1ငငေရးအခငအေရးဆ1ငရာသေဘာတ:ပဋညာဥစာချDပ (အ1င

စစပအာ) က1လညး အတညြပDလကမMတေရးထ1းြခငးမRMသညအြပင ြပညတငးဥပေဒများအေန

ြဖငလညး LGBTI များ၏ အေြခခမ:လအခငအေရးများက1ပင မကာကယေပးL1ငသညအေနအထား

များေVကာင ြမနမာL1ငငRM LGBTI များသည ကန သတခရြခငး၊ ဖယကျဥ�;ပချခရြခငး၊ ခြခားဆက

ဆြခငးတ1က1VကDေတ>ရ@ပး အမ1နးပားမ;LMင အVကမးဖကမ;တ1ေအာကတင သားေကာငများ ထ1LMင

ေထးအလ1ကြဖစခVကရသည။

၁.၅။ ြမနမာL1ငငလ:အခငအေရးေကာမRMငက1 စကတငလာ ၅ ရကေန ၂၀၁၁ ခ1LMစတင အစ1းရဘက

မM အ@ငမးစားဝနထမးေဟာငး ၁၁ ဥးLMင ပညာRMငများြဖငစတငဖ>စညးခသည။ ၎ငးက1 ဇနနဝါရလ

၂၀၂၀ ခ1LMစတင ေြပာငးလဖ>စညးခေသာလညး အစ1းရဝနထမးေဟာငးများသည ေကာမRMငမ�းများ

အြဖစပါဝငေန@ပး ၎ငးတ1တင လ:အခငအေရးLMငပတသကသညေကျာေထာကေနာကခအရညအ

ချငးများLMင က{မးကျငမ;များမRMVကသြဖင အရပဖကလ:ထ1မMေဝဖနမ;များ များြပားခသည။ ေကာမ

RMငသည လ:အခငအေရးက1 ြမOငတငသညအပ1ငးက1သာလ1ပေဆာငလျကRM@ပး ကာကယေပးသည

ယL�ရားဟ:၍ ခ1ငခ1ငမာမာမRMသညအြပင အထ:းသြဖင လငစတခယ:မ;ကြပားသ:များLMငသကဆ1င

ေသာလ:အခငအေရးချDးေဖာကမ;များက1 L;တဆတေနခသည။ ၂၀၁၉ ဇနလတင လ1ပငနးခငအတငး

ခြခားဆကဆမ;ေVကာင မမက1ယက1အဆ1းစရငသားသည လငတ:ချစသ:အမျDးသား MIU စာVကည

တ1ကမ�း၏ အမ;တငလညး ေကာမRMငမMထ1တြပနေသာအစရငခစာ၌ ကာယကRMငသည ‘စတပ1ငး

ဆ1ငရာချနသြဖင’ ဟ1ေကာကL;တချကချ@ပး လ:အခငအေရးချDးေဖာကမ;မေတ> ဟ:ေသာ ရပတည

ချကများေVကာင ေကာမRMငအေပ] LGBTI များ၏ ယ1Vကညလကခမ;ပ1မ1ပျကြပားခရသည။

၁.၆။

၂။ လငစတကြပားသ;များအေရး%&င စပလျဥး၍ အစAးရ၏ အြပ+သေဘာေဆာင

ေသာEက+းပမးေဆာငရကချကများ

4

၂.၁။ ြမနမာL1ငငလ:ငယေရးရာမ:ဝါဒက1 လ:ငယများ၏အကျDးစးပားLMင ၎ငးတ1၏အခနးကUတ1း

တကေကာငးမနေစေရးက1ေRMး�;သည မUDငတစရပအြဖစ L1ငငေတာအwကးအကမM ဇနနဝါရလ

၂၀၁၈ ခ1LMစတင စတငမတဆကြပrာနးေပးခသည။ မ:ဝါဒတင လ:ငယများအား လငစတတမးoတ

မ;LMင လငဝေသသခယ:မ;တ1အေပ] အေြခခ@ပး ခြခားဆကဆြခငးမြပDရန ြပrာနးထားသည။ သ1

ေသာလညး မ:ဝါဒမM စာေပ]တငသာRM@ပး လကေတ>တင သသသာသာအေကာငအထညေဖာL1ငြခငး

မRMေသးေချ။

၂.၂။ ကေလးသ:ငယများအခငအေရးဆ1ငရာသေဘာတ:ပဋညာဥစာချDပ (စအာစ) က1အေကာငအ

ထညေဖာရန ရညရယ@ပး ကေလးသ:ငယအခငအေရးဥပေဒက1 ြမနမာL1ငငတင ဇ:လ1ငလ ၂၀၁၉ ခ1

LMစက ြပrာနးခသည။ ၎ငးဥပေဒတင ကေလးသ:ငယများအား L1ငငသားြဖစမ;မြဖစမ;၊ လ:မျDး၊ တ1ငး

ရငးသားြဖစမ;၊ အမျDးဇာတ၊ အသားအေရာင၊ လင၊ ဘာသာစကား၊ က1းကယယ1Vကညမ;၊ လ:ေနမ;အ

ဆငအတနး၊ ဆငးရချမးသာြခငး၊ မသနစမးြခငးLMင “လငစတတမးoတမ;” တ1အေပ]အေြခခ@ပး

ခြခားမဆကဆရဟ1 ြပrာနးပါRMသည။

၃။ %Aငငတကာဥပေဒများေအာကတင LGBTI များ၏ အခငအေရးကA ကာကယေပး

ရန အစAးရ၏ တာဝနQ&မRများ ၃.၁။ ြမနမာL1ငငအေနြဖင အဓကအချကအချာကျေသာ အြပညြပညဆ1ငရာလ:အခငအေရးသ

ေဘာတ:စာချDပများက1 အတညြပDလကမMတေရးထ1းထားြခငးမRMေသာလညး ၎ငးသည အမျDးသမး

များအေပ] နညးမျDးစ1ြဖငခြခားဆကဆမ;များအား တားဆးတ1ကဖျကေရး အြပညြပညဆ1ငရာသ

ေဘာတ: ပဋညာဥ စာချDပ (CEDAW)၊ အြပညြပညဆ1ငရာကေလးသ:ငယများအခငအေရးဆ1ငရာ

သေဘာတ:ပဋညာဥစာချDပ (CRC)၊ အြပညြပညဆ1ငရာ မသနစမးသ:များအခငအေရးဆ1ငရာသ

ေဘာတ: ပဋညာဥစာချDပ (CRPD)၊ အြပညြပညဆ1ငရာ စးပားေရး၊ လ:မ;ေရးLMင ယဥေကျးမ;အခင

အေရးဆ1ငရာ သေဘာတ: ပဋညာဥစာချDပ (ICESCR) တ1က1 လကမMတေရးထ1းထားသည။

၃.၂။ အ1ငစအးအကစစအာ ၏အပ1ဒ ၂ တင လ:အများအား ‘လ:မျDး၊ အသားအေရာင၊ လင၊ ဘာသာစ

ကား၊ က1းကယရာဘာသာ၊ L1ငငေရးသ1မဟ1တ အြခားအယ:အဆများ၊ L1ငငသား သ1မဟ1တ လ:မ;ေရး

ဇစြမစဇာတ၊ ပ1ငဆ1ငမ;၊ ဖားြမငရာေနရာ သ1မဟ1တ အြခားလကpဏာများ တ1အေပ]မ:တည၍ ခြခား

ဆကဆြခငးမြပDရဟ1တားြမစထားသည။ အပ1ဒ ၃ တငလညး တနးတ:ညမ|ေသာအခငအေရးေပးရ

မညဟ1ဆ1ထား@ပး အပ1ဒ ၁၂ တငမ: လ:တ1ငး �1ပပ1ငးဆ1ငရာLMငစတပ1ငးဆ1ငရာကျနးမာေရးက1အရ

5

L1ငဆ1းေကာငးမနသညအဆငတစခ1လ:တ1ငးရRMခစားခငRMေစရမညဟ1ဆ1ထားသည။ စေဒါ၏ အပ1ဒ

၂ တငမ: အဖ>ဝငL1ငငများမM အမျDးသမးများအေပ] ခြခားဆကဆမ;ပ1စအားလ1းတ1က1�;တချရန o�နး

ဆ1ထားသည။ ထ1အြပင စအာစ၏ အပ1ဒ ၂ တင အဖ>ဝငL1ငငများအေနြဖင ကေလးသ:ငယများအ

ေပ] လငအေပ]အေြခခ၍အပါအဝငအြခားေသာခြခားဆကဆြခငးအမျDးမျDးတ1မMကာကယရနလ1

အပသညေဆာငရကချကများလ1ပေဆာငရနြပrာနးထားသည။ ထ1အြပင ပဋညာဥြပrာနးချကများ

ပါ ‘အြခားအယ:အဆများ’ သ1မဟ1တ ‘အြခားလကpဏာရပများ’ ဟ1ဆ1ရာတင လငစတကြပားသ:

LGBTI များလညးအကျDးဝငသညြဖစသည။

၃.၃။ သ1 ြဖစရာ ြမနမာL1ငငသည တညဆL1ငငတကာလ:အခငအေရးဥပေဒများေအာကတင အမျDး

သမးများLMင က ေလးသ:ငယများအား လငဝေသသ၊ လငစတတမးoတမ;တ1အေပ]အေြခခ၍ ခြခား

ဆကဆမ;များက1ကာကယရနLMင တားြမစရနကတကဝတြပDေဆာငရကရနတာဝနRMသညြဖစ

သည။

၄။ ြမနမာ%AငငအတငးQ& လငစတတမးTတမR၊လငဝေသသခယ;ေဖာြပမRကြပားသ;

များ%&င စပလျဥးVပး ထကေပYလာေနေသာ လ;အခငအေရးဆAငရာြပဿနာရပများ ၄.၁။ အမတငး01င မသားစ6အ7ကမးဖကမ:

LGBTI များLMင အြခားလငစတကြပားသ:လ:ငယများသည ၎ငးတ1၏ ေRMး�1 းစဆနေသာမသားစ1များ

အVကားတင ဖယကျဥခရြခငးLMင ခြခားဆကဆြခငးတ1က1VကDေတ> Vကရသည။ လငဝေသသ၊လင

စတတမးoတမ;ကြပားြခငးက1 ‘ပ1မMနမဟ1တ’ သ1မဟ1တ ‘ချD>တမ;’ တစခ1ဟ1 ၎ငးတ1၏မဘများ၊ ည

အစက1ေမာငLMမများLMင မသားစ1ဝငများကသတမMတVက@ပး ၎ငးတ1အေနြဖင လငကချစခငLMစသက

ြခငးက1သာပ1မMနဟ1လညးေကာငး၊ ေမးရာပါလငအတ1ငးဝတဆငခယ:ေနထ1ငြခငးသညသာပ1မMနဟ1

လညးေကာငး ခယ:သတမMတVကသည။ လငတ:ချစသ:များLMငဆန ကျငဘကသ1ေြပာငးလခယ:ေန

ထ1ငသ:များက1မ1နးတးြခငးများRMေန@ပး ၎ငးတ1မMသည �1ပပ1ငးဆ1ငရာ၊ စတပ1ငးဆ1ငရာ၊ လငပ1ငးဆ1င

ရာစသညအVကမးဖကမ;များမMသည စးပားေရးဆ1ငရာဖLMပချယလMယမ;၊ ခြခားဆကဆမ;တ1အထ

ြဖစေပ]ေနေစသည။ ေမးရာပါလငအတ1ငးခယ:မ;မRMပကြပားေသာ လ:ငယ LGBTI များသည ၎ငးတ1

၏မဘများ၊ ညအစက1ေမာငLMမများLMင မသားစ1ဝငများ၏ �1ကLMကြခငး၊ ကနေကျာကြခငး၊ ထ1း

wကပြခငး၊ စသည ညOဥးပနးLMပစကမ;များက1ခVကရသည။ အချD>လငတ:ချစသ:အမျDးသမးများ၊ ဆန

ကျငဘကလငသ1ေြပာငးလဝတဆငသ:အမျDးသမးများLMငအမျDးသားများသည ၎ငးတ1၏လငစတ

ခယ:မ;က1 က1သရန သ1မဟ1တ ေြပာငးလရနအလ1င Mာ မဘများ၏အတငးအဓမ�အလ1မတ:ပထမးြမOား

6

လကထပေစြခငးက1ခVကရသည။ အချD>ေသာြပငးထနသညကစ�များတင အမတငးLMင မသားစ1အ

Vကမးဖကမ;ခရေသာ ကာယကRMင LGBTI လ:ငယများ မမက1ယက1အဆ1းစရငသားသညအထ RMေန

သညက1 ေတ>ရသည။

ကြမနမာက ေအာနလ1ငးမMတစဆငေကာကခခေသာစစတမးေတ> RMချကများအရ LGBTI

များအေပ] မသားစ1LMငအမတငးအVကမးဖကမ;သည COVID-19 ကမ�ာက:းစကြမနကပေရာဂါ

ကာလအတငး ပ1မ1ြမငတကခေVကာငးေတ>ရသည။ ၄.၂။ လ<မ:ေရး၊ ဝနေဆာငမ:ေပးသညေနရာများ01င အများြပညသ<ေနရာများ၊လ6ပငနးများတင ခ

ြခားဆကဆြခငး ၄.၂.၁။ LGBTI များ၊ အထ:းသြဖင ဆန ကျငဘကသ1ေြပာငးလဝတဆငေနထ1ငသ:များအား “စတမ:

မမMနသ:များ”၊ “စာရတ� ချD>ယငးသ:များ”၊ “လငမMတစဆငက:းစကတတေသာေရာဂါများက1ြဖန ပားသ:

များ” စသြဖင မMတယ:Vကသည။ ယငးသ1ေသာ အြပDသေဘာမေဆာငသညအစများLMင ခြခားမ;များ

ေVကာင ၎ငးတ1အေနြဖင လ:မ;-စးပားကUများတင ဥးေဆာငဥးရကြပDသညအခနးကUမMပါဝင

ြခငး သ1မဟ1တ လ:မ;အသ1ငးအဝ1ငးအတငးစြပပ1ဂmDလများြဖစြခငး တ1က1အဟန အတားြဖစေနေစ

သည။ LGBTI များသညလ:မ;ေရးဝနေဆာငမ;များLMင အများြပညသ:လ1ပငနးများတငခြခားဆကဆ

ခေနရ@ပး ၎ငးတ1တင L;တပ1ငးဆ1ငရာအVကမးဖကမ;များ၊ �1ပပ1ငးဆ1ငရာအVကမးဖကမ;များ၊ စတ

ပ1ငးဆ1ငရာအVကမးဖကမ;များLMင လငပ1ငးဆ1ငရာအVကမးဖကမ;များပါဝငသည။ ၄.၂.၂။ ြမနမာL1ငငတင အရပဖကလ:ထ1များအတက ေနရာများယခငထကပ1မ1 ကျD>ဝငလာခသည။

LGBTI. အဖ>အစညးအေြမာကအများတ1သည �;ပေထးများြပားေသာစမအ1ပချDပေရးဆ1ငရာလ1အပ

ချကများေVကာင အမျDးသားအဆငတင အစ1းရအာဏာပ1ငများLMင စညး�1းညOL ;ငးလ;>ေဆာေရးမလ1ပ

ေဆာငL1ငပါ။ LGBTI အဖ>အစညးများအေနြဖင ဗဟ1အစ1းရအဆငတင စညး�1းညOL ;ငးလ;>ေဆာရနမMာ

တရားဝငအသငးအဖ> မMတပ1တငRMထားရနလ1အပ@ပး ြမနမာL1ငငRM သကဆ1ငရာဝနwကးဌာနများမM

ေထာကခချကများပါRMမMသာလ|င မMတပ1တငေလ|ာကထားL1ငမညြဖစကာ လကRMြမနမာL1ငငတင

ယငးသ1ေသာ LGBTI အေရးကစ�များေဆာငရကသည တရားဝငဝနwကးဌာနတစစ1တစရာမRMသြဖင

ခကခမ;များRM ေနသည။ ၄.၃။ ပညာေရးကKတင ခြခားဆကဆြခငး

7

၄.၃.၁။ Lashio Tomboy and Lesbian Group (LTLG) ၏ “လားRM£း@မD> RM LGBT များအေပ]ပညာ

ေရးကUတင လ:အခငအေရးချDးေဖာကမ;အေြခအေနများဆနးစစေလလာသ1းသပချက” အစရငခ

စာအရ LGBTI ေကျာငးသားအေယာက၁၀၀ လ|င ၈၂ ဥးတ1သည ေကျာငးများ သ1မဟ1တ ပညာသင

Vကားသညဌာနများတင ခြခားဆကဆခရေVကာငးေတ>ရသည။

၄.၃.၂။ LGBTI ေကျာငးသားများသည သကဆ1ငရာ ပညာေရးတငတာဝနRMသည -(အတနးပ1င LMင

ဘာသာရပ)ြပ ဆရာဆရာမများ၊ ေကျာငးအ1ပwကးများ၊ ေကျာငးဝနထမးများLMင အြခားေကျာငးေန

ဖကများမM ခြခားဆကဆြခငးက1ခVကရသည။ LGBTI ေကျာငးသားများသည အြခားေကျာငးသား

များ၏ ဖLMပြခငး၊ L1ငထကစး နငးြပDြခငး၊ ဖယVကဥြခငး သ1မဟ1တ လျစလျ£�;ြခငးတ1က1 ခVကရ

သည။ ယငးသ1ေသာခြခားဆကဆမ;များမMာ ၎ငးတ1၏ လငစတတမးoတမ;၊ လငဝေသသခယ:မ;LMင

လငဝေသသေဖာြပမ;တ1အေပ]တင အေြခခြခငးြဖစ@ပး �1ပပ1ငးဆ1ငရာLMင စတပ1ငးဆ1ငရာအVကမး

ဖကမ;များ၊ L;တပ1ငးဆ1ငရာအVကမးဖကမ;များLMင တစခါတစရတင ကာယေ¤Lxပျကြပားေအာင ထ

ပါးေLMာငယMကမ;များLMင လငပ1ငးဆ1ငရာေခါငးပ1ြဖတအြမတထ1တြခငးများတ1ပါဝင@ပး ကျ£းလနခရ

ေသာ LGBTI ေကျာငးသားများ၏ စတပ1ငးဆ1ငရာLMင �1ပပ1ငးဆ1ငရာ ေကာငးမနစာေနထ1ငL1ငမ;LMင

၎ငးတ1၏လ:မ;ဘဝစသညတ1 အေပ] အြပDသေဘာမေဆာငေသာ အကျDးသကေရာကမ;များြဖစေပ]

ေနေစသည။ ေကျာငးများတင LGBTI ေကျာငးသားများVကDေတ>ရေသာခြခားဆကဆမ;များLMင အ

Vကမးဖကမ;များသည ၎ငးတ1၏ ပညာသငယ:ေရးအေပ] ထခ1ကေစမ;များRMသည - ေကျာငးသားရန

စတအားထကသနမ;ေလျာကျြခငး၊ ပညာသငယ:ေရးတင တ1းတကမ;ဆ1တယ1တြခငးLMင ေနာကဆ1း

တင ေကျာငးထကြခငး စသညတ1က1ြဖစေပ]ေစသည။ ၄.၄။ ကျနးမာေရးေစာငေL1ာကမ:ကKတင ခြခားဆကဆမ:များ LGBTI များသည ၎ငးတ1၏ လငစတတမးoတမ;LMင လငဝေသသခယ:မ;တ1အေပ]မ:တည@ပး ကျနး

မာေရးေစာငေRMာကမ;ကUတင ခြခားဆကဆခရသည။ ၎ငးတ1သည ကျနးမာေရးတင သကဆ1င

ရာတာဝနRMသ:များြဖစသည ကျနးမာေရးLMငအားကစားဝနwကးဌာနေအာကRM အဆငဆငတ1တင

တာဝနထမးေဆာငေနေသာ ဆရာဝနများ၊ သ:နာြပD များLMငေဆးဘကဆ1ငရာအက:များ၊ LMငဝနထမး

များ၏ ခြခားဆကဆမ;က1 အစ1းရေဆး�1ေဆးခနးများ၊ ပ1ဂmလLMငအများြပညသ:ေဆး�1ေဆးခနးများ

စသညတ1တင VကDေတ> Vကရသည။ ယငးသ1ခြခားဆကဆမ;များတင L;တပ1ငးဆ1ငရာ၊ �1ပပ1ငးဆ1င

ရာLMင စတပ1ငးဆ1ငရာအVကမးဖကမ;များ၊ လငပ1ငးဆ1ငရာ ကာယေ¤LxပျကြပားေအာငထပါးေLMာင

ယMကမ;များစသညတ1 ပါဝငသည။

8

၄.၅။ အလ6ပအက6င01င လ6ပငနးခငကKတင ခြခားဆကဆြခငး ၄.၅.၁။ LGBTI များသည ၎ငးတ1၏လငစတတမးoတမ;LMင လငဝေသသခယ:မ;/ေဖာြပမ;များအေပ]

မ:တည၍ ၎ငးတ1၏လ1ပငနးခငများတင ခြခားဆကဆခရသည။ LGBTI များသည ေမးရာပါလငLMင

က1ကညေသာ ယ:နေဖာငးများက1သာ အတငးအဓမ�ဝတဆငခ1ငးြခငးခရသည။ ၎ငးတ1သည ဆန

ကျငဘကလငကသ1ဝတစားဆငယငခငမRMပါ။ စညးကမးချကက1မလ1ကနာသ:များသည ဆ:ပ:wကမး

ေမာငးြခငး၊ ြပစတင�;တချြခငး တ1အြပင လ:စမးအားအရငးအြမစဌာနသ1ေခ]ယ:သတေပးြခငးများ

ခရ@ပး ရဖနရခါ အလ1ပမMထ1တပယြခငးက1ခVကရသည။

၄.၅.၂။ LGBTI များသည အြခားေသာ အလ1ပသမားများနညးတ: တနးတ:ညမ|ေသာအခငအေရးများ

LMင အခငအလမးများ၊ တ:ညေသာလ1ပခလစာများ မရRMVကပါ။ LGBTI များသည ၎ငးတ1၏wကးVကပ

ေရးမ�းများLMင တဖကလ1ပေဖာက1ငဖကများမM L;တပ1ငးဆ1ငရာ၊ �1ပပ1ငးဆ1ငရာLMင လငပ1ငးဆ1ငရာ

ထပါးေLMာငယMကမ;များက1ခVကရ@ပး လ1ပငနးRMငများအေနြဖငလညး LGBTI အလ1ပသမားဝနထမး

များ၏ အခငအေရးက1 အကာအကယေပးရနပျကကကလျကRMသည။

၄.၅.၃။ ဇနလ ၂၀၁၉ ခ1LMစတင Myanmar Imperial University ၏ ယခငစာVကညတ1ကမ�းသည

လ1ပငနးခငအတငး ၎ငး၏အထကအရာRMမM ၎ငး၏လငစတတမးoတမ;က1 အဓမ�ဝနခခ1ငးေစြခငး

LMင L1ငထကစးနငးြပDကျငခရြခငးေVကာင စတဒဏရာရRMကာ မမက1ယက1အဆ1းစရငခသညအမ;

ြဖစပားခသည။ ၎ငးအမ;သည ဟ1းေလးတေကျာြဖစခ@ပး လ1ပငနးခငLMင အလ1ပခန ထားေရးကU

များတင LGBTI များ၏ လ:အခငအေရးအေြခအေနများအ ေပ] L1ငငတစဝMမး အြငငးပားမ;များြဖစ

ေပ]ေစခသည။ ၄.၆။ ဘာသာေရး01ငသကဝငယ67ကညမ:ကKတင ခြခားဆကဆြခငး ၄.၆.၁။ လငတ:ချငးချစခငLMစသကြခငးက1 ြမနမာL1ငငRM ဗ1ဒ©ဘာသာ၊ ခရစယာန သ1မဟ1တ အစ�

လာမစသည ဘာသာေရးအဆ1းအမများတငမ: ‘ ြပစမ;’ တစခ1အြဖစ ြပrာနးထားေလRMသည။ ဗ1ဒ©

ဘာသာ၏ အဆ1းအမများအရ ယခငဘဝတင သ:များသားမယားြပစမMားြခငးေVကာင ယခ1ဘဝတင

LGBTI ြဖစလာရသညဟ1 အဆ1RMသည။ လငကအားချစခငLMစသကြခငးမMအပ အြခား မတ:ကြပား

ေသာလငစတတမးoတမ;များအားလ1းက1 ဘာသာတရားအားလ1းတ1တင �;တချထားသည။ ယငး

သ1�;တချထားမ;များ၏ေနာကဆကတတင LGBTI သကဝငယ1Vကညသ:များ သ1မဟ1တ သကဝငမယ1

9

Vကညသ:များအေပ] ဘာသာေရးဆ1ငရာလ1ပေဆာငသ:များ သ1မဟ1တ အသငးအဖ>များမM ခြခားဆက

ဆမ;ကျ£းလနြခငးတ1 ထပချပမကာလ1ကပါလာေနသည။

၄.၆.၂။ ခြခားဆကဆသညအမျDးအစားများထတင L;တပ1ငးဆ1ငရာ၊ �1ပပ1ငးဆ1ငရာ သ1မဟ1တ စတ

ပ1ငးဆ1ငရာ အလသ1းစားြပDမ; စသည တ1က�1ကခြခားဆကဆြခငး (သ1မဟ1တ) လငစတတမးoတ

မ;LMင လငဝေသသခယ:မ; သ1မဟ1တ ေဖာြပမ;စသညအေVကာငး သတငးအချကအလကအမMားအ

ယငးများLMင အမ1နးစကားများအား လ:ထ1အVကားြဖန ပားြခငးစသည သယဝ;ကခြခားဆကဆြခငး

စသညတ1ပါဝငသည။

၄.၆.၃။ အထငကရြဖစစဥတစခ1မMာ ၂၀၁၉ ခ1LMစတင L1ငငေကျာ က1းဘ>ရ ဓမ�ဆရာေတာ အRMငအာ

ဆာရမM ထ1ငးL1ငငစက�1ဝငးတစခ1အတငး ေဟာVကားခသညတရားပအတငး - “ဆရာေတာသာ

သမ�တြဖစလ|င လငတ:ချစသ:များက1 �1ကသတမည၊ ယခ1တရားပတငလညး လငတ:ချစသ:များပါ

ပါသလား၊ ပါလ|င�1ကVကစမး” ဟ1မန Vကားခမ;ေVကာင တရားနာလ:ထ1အတငး LGBTI ပရသတများ

ထကေြပးခVကရသည ြဖစစဥြဖစသည။

၄.၆.၄။ အချD> ြဖစစဥများတင ဘာသာေရးLMင သကဝငယ1Vကညမ;ကUတင ခြခားဆကဆမ;များ

သည လငတ:ချစခငြခငး သ1မဟ1တ လငတ:လငကL MစမျDးလ1းက1ချစခငြခငး တ1က1 မ:လအေကာငး

ပကတလငစတအတ1ငးြဖစေအာင ြပDလ1ပသည “ြပနလညြပRြပငေရးက6ထ6း” များLMငဆကစပေန

သည။ ယငးသ1ေသာ က1ထ1းများြဖငက1သြခငသည LGBTI များ၏ အေြခခလ:ဂ1ဏသကpာLMငအည

ေနထ1ငပ1ငခင၊ လတလပစာထ1တေဖာေြပာဆ1ခငL Mင လတလပစာေတးေခ] ပ1ငခင၊ြပrာနးပ1ငခင တ1

က1 တ1က�1ကချDးေဖာကေနသည။ ဩဂ1တလ ၂၀၁၈ ခ1LMစတင “Media for Christ Shwe ေရc

ေခါငးေလာငးဆရာေတာ ေecfအလငးေပးသ<” အမညရ ေဖစဘ1တစာမျကLMာမM “လငတ:နတဆ1းမM

လတေြမာက@ပ၊ လငတ:ချစသညအြပစမMကငးလတ@ပ” ဟ1အြငငးပားဖယရာြဖစသည ဗဒယ1တစ

ခ1က1 တငခသည။ ဗဒယ1တင လငတ:ချစသ:ဟ1ယ:ဆရေသာလ:ငယတစဥးမM ဘ1ရားသခင၏ေကာငး

ချးေပးမ;က1 ဘ1နးေတာwကးဆမMတစဆငခယ:ရRM@ပး လငတ:ချစသညစတ၊ လငတ:ချစသညအြပစမM

ကငးလတသားသညပ1က1 ေဖာြပထားသည။ ဗဒယ1က1 ၂၀၁၈ ခ1LMစတငတငခြခငးြဖစေသာလညး

၂၀၁၉ ခ1LMစ LMစက1နပ1ငးတင လ:သြပနများလာခ@ပး Vကည�;သ: ၁.၅ သနးအထRMလာခသည။ ယငး

သ1ေသာ ဝါဒြဖန ချမ;ေVကာင ကြမနမာမMအေကာငအထညေဖာသည PFLAG-Myanmar လ:မ;LMင

စတပ1ငးအေထာကအပေပးေရး အေရးေပ] ေဟာလ1ငးဝနေဆာငမ;သ1 LGBTI လ:ငယ ၁၂ ဥးတ1မM

၎ငးတ1၏ခရစယာနအ1ပထနးသ:မဘများမM အဆ1ပါဘ1နးေတာwကးထသ1အမမMအတငးေစလ�တကာ

10

လငတ:ချစစတက1 က1သမ;အဓမ�ခယ:ခ1ငးေစ၍စ1းရမေVကာငး လာေရာကLMစသမေဆးေLးတ1ငပငမ;

များRMခသည။ ၄.၇။ မဒယာ01င ေဖျာေြဖေရးကKတင ခြခားဆကဆြခငး ၄.၇.၁။ ေရပနးစားသည မဒယာLMင ေဖျာေြဖေရးကUသည လငတ:ချစသ:များအား အL�ရာယRM

သည ဇာတေကာငများအြဖစ အသားေပးတငဆကမ;များေVကာင ြမနမာL1ငငRM LGBTI များအေပ]

တရားေသမMတယ:ြခငးများLMင ပ1စကခကသငးြခငးများက1 အားေပးေနသည။ အဆ1ပါဇာတေကာင

များသည လငဝေသသခယ:မ;ကြပားချကက1 အေပျာအပျကဆနေသာ အမ:အရာများသာသာြဖင

သာ တငဆကြပသVကသည။ ဇာတသမးပ1ငးတင ယငးသ1ေသာလငစတက1 အဆ1ပါဇာတေကာင

များမM ြပDြပင@ပး လငကချစသ:များြပနြဖစသားသညဟ1 တငဆကထားေလRM@ပး LGBTI ြဖစြခငးမMာ

ေရးချယမ;တစခ1သာြဖစသညဟ:ေသာ အယ:အဆက1�1ကသငးေနသည။

၄.၇.၂။ ၂၀၁၇ ခ1LMစေLMာငးပ1ငးတင ြမနမာ�1ပRMငအစညးအ�1းသည LGBTI များအေပ] အြပDသေဘာ

မေဆာငေသာ �1ပRMငLMင ဇာတကားတငဆကမ;များက1 စတငပတပငတားြမစခသည။ သ1ေသာ

လညး မVကာေသးမMကာလများတင ပတပငတားြမစြခငးက1 ေြဖေလ|ာလာ@ပး LGBTI များအေပ] အ

ြပDသေဘာမေဆာငေသာ တရားေသမMတယ:သည၊ ပ1စခကသငးသညတငဆကမ;များပ1မ1များြပား

လာေနခသည။ ၄.၈။ အစ6းရကKတင ခြခားဆကဆြခငး ၄.၈.၁။ LGBTI များအေပ] အစ1းရကUတငခြခားဆကဆြခငးသည ၎ငးတ1၏လငစတတမးoတမ;၊

လငဝေသသခယ:မ;LMင လငဝေသသေဖာြပမ;များအေပ]တင အေြခခ၍ြဖစသည။ ခြခားဆကဆမ;

အဓကြဖစပားေသာေနရာများမMာ LGBTI များမM မMတပ1တင၊ အေထာကအထား၊ ခငြပDမန ၊ ေထာကခ

စာစသည စာရကစာတမး၊ ရယ:ရသည လ:ဝငမ;wကးVကပေရးဌာန၊ (တ1ငးေဒသwကးLMင ြပညနယ၊

ရပကက LMင ေကျးရာအ1ပစ1) စသည အေထေထအ1ပချDပေရး�1းဌာနအဆငဆငများ၊ ရစခနးများ စ

သညတ1 ြဖစသည။

၄.၈.၂။ LGBTI များသည အစ1းရဝနေဆာငမ;ေပးသညဌာနများတင L;တပ1ငးဆ1ငရာ၊ �1ပပ1ငးဆ1ငရာ

LMင လငပ1ငးဆ1ငရာ ထပါးေLMာငယMကခရသည။ တစခါတစရတင အစ1းရဝနထမးများLMငအရာRMများ

11

မM ၎ငးတ1အား ရလ1သညဝနေဆာငမ;အတက ေငေတာငးခြခငး၊ ေငညOစြခငးစသည အကျငပျကချ

စားသညအြပDအမ:များကျ£းလနခရသည။ ၄.၉။ တရားဥပေဒ01င တရားမmတမ:လကလ1မးမ1ေရးကKတင ခြခားဆကဆခရြခငး

၄.၉.၁။ ြမနမာL1ငငRMဥပေဒများသည LGBTI များအေပ] ခြခားဆကဆေနသည။ အလ1တ:၍ြဖစ

ေသာ လငတ:ချငးချစခငစ1မကြခငးက1 ြမနမာL1ငငတင ၁၈၆၀ ခ1LMစကတညးက ရာဇသတwကး ပ1ဒမ

၃၇၇ ြဖင ပစမ;ေြမာကေVကာငးြပrာနးထားသည။ ICJ မMထ1တြပနေသာ “ေမMာငရပထကဘဝများ”

အစရင ခစာတင တရားဥပေဒLMငစပလျဥး၍ LGBTI များလ:အခငအေရးချDးေဖာကခရမ;များက1

အကျယတ ဝငRMငးလငးေဖာြပထားသည။ ရအရာRMများသည ပ1ဒမ ၃၇၇ က1အသ1းြပD@ပး LGBTI

များ၏ေနအမ အတငးသ1အတငးအဓမ�ဝငေရာကစးနငးြခငး၊ လငတ:ဆကဆေနသညဟ1စပစြခငး၊

၃၇၇ က1အ ေVကာငးြပ၍ @ခမးေြခာကြခငး၊ ေငညOစြခငးအြပင အြခားေသာညOဥးပနးLMပစကမ;

များက1 ကျ£းလန ေနသညဟ1ဆ1သည။ ၂၀၁၈ ခ1LMစအထ ယငးသ1ေသာ ဥပေဒပ1ဒမများက1အသ1းြပD၍

@ခမးေြခာကမ;LMင ဖမးဆးမ;သည မL�ေလးတ1ငးေဒသwကးတစခ1တညးအတငးတငပင အမ;အခငး

ေပါငး ၁၇ ခ1ခန RMခ သည။

၄.၉.၂။ ရနက1နရအက ပ1ဒမ ၃၀ LMင ရအက ပ1ဒမ ၃၅ တ1က1 ေမMာငရပခ1မ;များဟ1အြပနအလMနအသ

များVက@ပး ၎ငးသည ေနဝငLMငေနထကကာလအVကား သားလာစ1ေဝးြခငးLMင �1ပဖျကြခငးတ1က1

ေယဘ1ယျအားြဖင တားြမစထားသည။ ယငးဥပေဒများက1 ရများLMင တရားဥပေဒစ1းမ1းေရးတာဝန

RMသ:များက LGBTI များ၊ အထ:းသြဖင transgender များLMင L �>ေLMာငးေသာအမ:အကျငRM gay များ

က1 အာဏာအလသ1းစားြပD၍ @ခမးေြခာကရန၊ ေငညOစရန၊ ညOဥးပနးLMပစကရနဥးတညထားသည။

၎ငးဥပေဒများသည LGBTI များအား ေLMာငယMကချယလMယရန၊ LMင မတရားဖမးဆးထနးသမးရန အ

သ1းြပDVက@ပး ယငးသ1လ1ပေဆာငြခငးအားြဖင LGBTI များ၏ လတလပစာသားလာေနထ1ငခင၊ ခ

ယ:ေဖာြပခငတ1က1 ချDးေဖာကေနသည။

၄.၉.၃။ ဆကသယေရးဥပေဒပ1ဒမ ၆၆(ဃ) သညလညး LGBTI များအေပ] သယဝ;ကေသာနညးြဖင

သကေရာကမ;RMေနသည။

၄.၉.၄။ ၁၉၄၉ ြပညတနဆာLMပကပေရးဥပေဒပ1ဒမ ၃(က) LMင (ခ) တ1သညလညး လငမ;လ1ပသား

အြဖစအသကေမးဝမးေကျာငးြပDေသာ LGBTI များအေပ] များစာအကျDးသကေရာကမ;RMေနသည။

12

၅။ LGBTI များအား အကာအကယေပးသည ခြခားဆကဆမRဆန ကျငတAကဖျက

ေရး ဥပေဒများမQ&ေနြခငး ၅.၁။ ြမနမာL1ငငအတငးRM LGBTI များသည ဥပေဒအရအကာအကယေပးခရြခငးမRMသညအြပင

ကျ£းလနခရေသာ လ:အခငအေရးချDးေဖာကမ;များအတက တရားမ|တေသာက1စားမ;များက1လက

လMမးမML1ငမ;မRMVကေချ။

၅.၂။ သ1ေသာလညး ဖ>စညးပ1အေြခခဥပေဒ ပ1ဒမ ၃၄၇ တင လ:တ1ငး ဥပေဒ၏ေRM>ေမMာကတငတနး

တ:ညမ|ခငL Mင တရားဥပေဒ၏အကာအကယက1ရပ1ငခငက1အာမခချကေပးထားသည။ ထ1အြပင

အပ1ဒ ၃၅၃ တငလညး “တညဆဥပေဒတ1မMလ၍ မညသညတစဥးတစေယာက၏ က1ယပ1ငလတ

လပခငတ1က1 မတားြမစေစရ” ဟ1ေဖာြပထားသည။ သ1ေသာလညး ရာဇသတwကးLMင ရအကများ

မMာ L1ငငတကာလ:အခငအေရးစချနစL;နးများLMင မက1ကညေသာလညး ယငးတညဆဥပေဒများအ

ြဖစအကျDးဝငလျက LGBTI များက1 ဖLMပရနအသ1းြပDL1ငသည ကရယာများြဖစေနေပသည။

၅.၃။ လငဝေသသ၊ လငစတတမးoတမ; တ1အေပ]အေြခခ@ပး လ:မ;ေရး၊ အလ1ပအက1ငအခငအ

လမး၊ ပညာေရး၊ ကျနးမာေရး၊ လ:ေနမ;ပ1စ၊ ပ1ဂmလက၊ အစ1းရLMငအများြပညသ:ဝနေဆာငမ;များ စ

သညကUအသးသးတ1တင ခြခားဆကဆမ;များက1 ထေရာကစာကာကယရနLMငတားြမစရန ဥပ

ေဒမ:ေဘာငတစခ1 လ1အပေနလျကRMသည။

၅.၄။ ြမနမာL1ငငအတငးRM LGBTI အရပဖကအဖ>အစညးများမMေန၍ LGBTI များ၏အခငအေရးများ

က1အကာအကယေပးL1ငမည တနးတ:ညမ|စာဆကဆေရးဥပေဒမ:Vကမးတစခ1က1 ပါဝငသကဆ1င

သ:များ၊ ဥပေဒြပDသ:များ၊ လ�တေတာက1ယစားလMယများ၊ ေကာမတများLMင တ1ငပငေဆးေLး@ပး ေရး

ဆလျကRMရာ လ�တေတာLMငအစ1းရဌာနဆ1ငရာက1ယစားလMယများအVကား ဆ1ဂျLMငပတသက၍ နား

လညမ;မRMြခငးသည ၎ငးတ1၏ပ:းေပါငးပါဝငမ;အေပ] အဟန အတားြဖစေနေစ@ပး အခကအခများRM

ေနသည။

၆။ ဖ^စညးပAအေြခခဥပေဒ ြပ_ာနးချကများ ြပငဆငရနလAအပြခငး ၆.၁။ ၂၀၀၈ ဖ>စညးပ1အေြခခဥပေဒအတငးတင L1ငငသားများ၏မ:လအခငအေရးများက1အကာအ

ကယေပးသညြပrာနးချကများက1ေတ> RMရသည။ အထ:းသြဖငပ1ဒမ ၃၄၇ LMင ၃၅၃ တ1တငပါRM@ပး

13

၃၄၈ တင ခြခားဆကဆမ;LMငစပလျဥး၍ “လ:မျDး၊ က1းကယရာဘာသာ၊ ရာထ:းဌာတL�ရ၊ ယဥေကျး

မ;၊ လင LMင Qကယဝချမးသာမ;” တ1အေပ]အေြခခ၍မခြခားရဟ1ြပrာနးထားေသာလညး “လငစတ

တမးoတမ;LMင လငဝေသသခယ:မ;” တ1ဟ:၍ မပါRMသြဖင LGBTI များက1 ဖ>စညးပ1အေြခခဥပေဒ အ

ရ ေသဖခြခားဆကဆL1ငသကသ1အဓပါယသကေရာကေနေစသည။

၆.၂။ ြပငဆငရမည ပ1ဒမLMငအချကေပါငး ၄၀၀၀ ေကျာတ1က1အစရငခထားသည ဖ>စညး

ပ1အေြခခဥပေဒြပငဆငေရးေကာမတ၏အစရငခစာက1 ြပညေထာငစ1လ�တေတာမM ၂၀၁၉ ခ1LMစတင

အတညြပDခသည။ သ1ေသာလညး ၎ငးတင ပ1ဒမ ၃၄၈ အတငး “လငဝေသသ၊ လငစတတမးoတ

မ;” က1ထညသငးြပငဆငရနအချက မပါRMခေပ။

၇။ အဓက %Aငငတကာလ;အခငအေရးပဋညာဥ/စာချ+ပများအား လကမ&တေရးထAး

အတညြပ+ြခငး ၇.၁။ ြမနမာL1ငငသည အဓကL1ငငတကာလ:အခငအေရးစာချDပwကး ၉ ခ1အနက ၄ ခ1က1သာလက

မMတေရးထ1းထား@ပး အ1ငစစပအာအပါအဝင ကျနစာချDပများက1 အတညြပDလကမMတေရးထ1းြခငး

မRMေသးေချ။ ြမနမာL1ငငအေနြဖင LGBTI များ၏အခငအေရးက1 အကာအကယ ေပးL1ငမည

ြပrာနးချကများ၊ L1ငငေတာမM လ1ကလလ1ပေဆာငရမည optional protocol များပါဝငသည

ကျနRMေနေသာ treaty များက1 အတညြပDလကမMတေရးထ1းအေကာငအထညေဖာရနလ1အပသည။

၇.၂။ ြမနမာL1ငငသည ၂၀၁၅ ခ1LMစတင UPR review ခယ:ခ@ပး L1ငငတကာအသ1ကအဝနးတ1မM လ:အ

အခငအေရးဆ1ငရာတ1းတကေကာငးမနေအာငေဆာငရကရနအVကြပDချကေပါငး ၁၂၀၀ ေကျာတ1

က1ရRMခ@ပး လငစတဝေသသလကpဏာကြပားြခငးLMငစပလျဥးသညအVကြပDချက LMစရပတ1 က1

စပနLMင ဩစေVတးလျတ1ထမMရRMခသည။ အVကြပDချကတ1မMာ အဓကအားြဖင ပ1ဒမ ၃၇၇ ြပငဆင

ေရးLMင မျDးေစာငဥပေဒပယဖျကရန၊ LGBTI များအ ေပ] အကာအကယေပးမညဥပေဒမ:ေဘာင

တစခ1ချမMတေဖာေဆာငရနတ1 ြဖစသည။ အစ1းရအေနြဖင ယငးအVကြပDချကတ1က1မMတသား�1သာ

မMတသားခ@ပး မညသညအေကာငအထညေဖာမ;မျDးက1မMမလ1ပေဆာငခေချ။

၈။ နဂAးချ+ပအfကြပ+ချကများ ၈.၁ အထကပါအေVကာငးအရာများြဖစေပ]ေနသြဖင UNHRC အေနြဖင ြမနမာL1ငငေတာအစ1းရ

အား ေအာကပါတ1က1လ1ပေဆာငရနအVကြပDချကများေပးေစလ1ပါသည။

14

(က) ရာဇသတwကးပ1ဒမ ၃၇၇ အား အလ1မတ:သည လငတ:ဆကဆြခငးမျDးများက1သာ

အြပစေပးရန အဓပါယဖငဆ1@ပး L1ငငတကာလ:အခငအေရးစချနစo�နးLMငအည ြပငဆင

ေြပာငးလြပrာနးေပးရန။

(ခ) RMငးလငးတကျမ;မRMေသာြပrာနးချကများပါဝငသည၊ အထ:းသြဖင ရအက ပ1ဒမ ၃၅ LMင

ရနက1နရ အက ၃၀ တ1က1 ြပငဆငေပးရန၊ သ1မဟ1တ ဖျကသမးေပးရန။

(ဂ) ဆန ကျငဘကလငသ1ေြပာငးလခယ:ေနထ1ငသ:များ၏ြဖစတညမ;က1 L1ငငသားတစ

ဥး၏ မ:လအခငအေရးအရ ၎ငးတ1ခယ:သညလငအတ1ငး တရားဝင အသအမMတြပDလကခ

ေပးရန။

(ဃ) ၂၀၀၈ ခ1LMစဖ>စညးပ1အေြခခဥပေဒြပငဆငရာတင ပ1ဒမ ၃၄၈ အတငး “လငဝေသသ၊

လင စတတမးo�တမ;” တ1အေပ]အေြခခ၍ ခြခားြခငးမRMေစရဟ1ြဖညစကေြပာငးလ

ြပဌာနးေပးရန။

(င) လငစတဝေသသလကpဏာ၊ လငစတတမးo�တခယ:ေဖာြပမ;ကြပားသ:များ၏ အခင

အေရး LMင ကUအသးသးတ1တင ခြခားဆကဆခရြခငးအားအကာအကယေပးမည ခြခား

ဆကဆမ;တ1က ဖျကေရး (သ1မဟ1တ) တနးတ:ညမ|စာဆကဆေရး ဥပေဒတစရပေရးဆ

ြပဌာနးေပးရန။

(စ) လငစတဝေသသလကpဏာ၊ လငစတတမးo�တခယ:ေဖာြပမ;ကြပားသ:လ:ငယများ၏

အခနးကUက1 ြမOငတငေပးရန လ:ငယေရးရာမ:ဝါဒအား သကဆ1ငရာ နညးပညာLMင ဘUာ

ေရးရာ အရငးအြမစများ ရငးLMးစ1ကထ1တ@ပး လကေတ>ကျကျထ ေရာကစာ အေကာငအ

ထညေဖာရန။

(ဆ) အစ1းရဌာနဆ1ငရာအသးသးRM ရာထ:းဌာတL�ရအဆငဆငမM အမ;ထမးများ၊အရာထမး

များ၊ ဝနထမးများအVကား လငစတဝေသသလကpဏာ၊ လငစတတမးo�တခယ:ေဖာြပမ;

ကြပားြခငး (ဆ1ဂျ) ဆ1ငရာ အသပညာဗဟ1သ1တများတ1းပားလာေအာင သငတနးေပးြခငး

စသည လ1အပေသာစမးရညြမOငအစအစဥများက1 အစ1းရဌာနအဆငတ1ငးတင လ1ပေဆာင

ေပးရန။

(ဇ) လ:အခငအေရးချDးေဖာကခရေသာ၊ အVကမးဖကခရေသာ လငစတကြပားသ:များ

အတက အားလ1းအကျDးဝငေသာLMငဘကစ1ြခDင1ေသာ လ:မ;ေရးရာLMငစတပ1ငးဆ1ငရာ

ေထာကပမ; ဝနေဆာငမ;များေပးသညေနရာဌာနများအား တညေထာငထားRMေပးရန။

(ဈ) ြမနမာL1ငငလ:အခငအေရးေကာမRMငအေနြဖင ေကာမRMင၏ မ:ဝါဒများ၊ အများြပညသ:

ထထ1တြပနချကများ၊ အစရငခစားများLMင စ1စမးစစေဆးြခငးများသည လငစတ/လငဝ

ေသသခယ:ေဖာြပမ;ကြပားြခငးအေပ]အေြခခ၍ ခြခားဆကဆမ;များအား က1ငတယေြဖ

RMငးေVကာငး ေသချာေစရန။

15

(ည) အများြပညသ:၊ ပ1ဂmလကLMင အစ1းရဝနေဆာငမ;ေပးသညေနရာများ၊ အေဆာကအဥ

များ၊လ1ပငနး ခငများတင လငစတဝေသသလကpဏာ၊ လငစတတမးo�တခယ:ေဖာြပမ;

ကြပားသ:များ၏တနးတ: အခငအေရးက1 အကာအကယေပးမညLMင အခငအေရးများ

ချDးေဖာကခရပါက ထေရာကေသာ က1စားမ;များက1အာမခချကေပးသည မ:ဝါဒများLMင

လ1ပထ1းလ1ပနညးများ စနစတကျထားRMေVကာငး ေသချာေအာငေဆာငရကေပးရန။

¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨

16

Annex – 1 ပါဝငတငြပေသာအဖ^အစညးများ

1. အလငးမးအမ (လား�; း@မD>နယ)

2. Bright Pride Myanmar Lesbian Organization (မL�ေလး)

3. Brilliance Bisexuals (မL�ေလး)

4. Diversity For Love (ကေလး@မD>နယ)

5. အ@မစမးချစသ:များ (မ1းေကာငး@မD>နယ)

6. GOAL (မL�ေလး)

7. ခ1ငLMငးဆ (မ1ရာ@မD>နယ)

8. Lashio Tomboy and Lesbian Group – LTLG (လား�; း@မD>နယ)

9. Meikhtila LGBT Network (မတµ လာ@မD>နယ)

10. Pyin Oo Lwin LGBT Group (ြပငဥးလင@မD>နယ)

11. ချယရေြမမMတ:ညေသာလကများ (ေတာငwကး@မD>နယ)

12. တမာေြမမMတ:ညေသာလကများ (ပခ1က¶ £@မD>နယ)

13. SPACE (မL�ေလး)

14. Sunflower SHG (မL�ေလး)

15. သေြပညDေရ�ဘ1ပနး (ေရ�ဘ1)

16. Thunder Ma Hlaing (မလ;င@မD>နယ)

17. TRY Organization (မL�ေလး)

¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨

17

Annex – 2 References 1 Myanmar gay Librarian committed suicide for workplace bullying and discrimination https://myanmarmix.com/en/articles/myanmar-librarian-dies-by-suicide-after-homophobic-bullying 2 https://www.aseantoday.com/2020/01/how-myanmars-government-passed-up-two-chances-to-address-human-rights-while-on-trial-for-genocide/ 3 Myanmar National Youth Policy https://drive.google.com/file/d/1ztQtunpWMwH_LGRetZSKgH BHWDvQpBtX/view?fbclid=IwAR1DJYEOD5lmgsg_RTi8S2-0Ykh9k_NZygEDEZz3eB4Ut0XCX29WnqgZcSc 4 Myanmar Youth Policy released https://www.burmalibrary.org/docs24/GNLM2018-01-06-red.pdf 5 Myanmar fully committed to child rights, development https://www.globalnewlightofmyanmar.com/myanmar-fully-committed-to-child-rights-development/ 6 Link to the pdf of Law in Burmese Language Origin http://www.myanmar-law-library.org/law-library/laws-and-regulations/laws/myanmar-laws-1988-until-now/national-league-for-democracy-2016/myanmar-laws-2019/pyidaungsu-hluttaw-law-no-22-2019-child-law-burmese.html 7,8,9 International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR) : https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/cescr.aspx 10 Article 2, Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women, United Nations, Treaty Series vol. 1249, p 13. 11 Article 2, Convention on the Rights of the Child, United Nations, Treaty Series, vol. 1577, p. 3. 12 See General Comment 20 13 “Home of Hells : LGBTI and Domestic Violence/Family Violence in Myanmar” report published by C.A.N-Myanmar, p 13. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/03/Home-of-Hells_Eng Ver-1.pdf 14 “Home of Hells : LGBTI and Domestic Violence/Family Violence in Myanmar” report published by C.A.N-Myanmar, p 16. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/03/Home-of-Hells_Eng Ver-1.pdf 15 “Home of Hells : LGBTI and Domestic Violence/Family Violence in Myanmar” report published by C.A.N-Myanmar, p 21. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/03/Home-of-Hells_Eng Ver-1.pdf 16 “Home of Hells : LGBTI and Domestic Violence/Family Violence in Myanmar” report published by C.A.N-Myanmar, p 23. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/03/Home-of-Hells_Eng Ver-1.pdf 17 “Voices Unheard” – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 94. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 18 Voices Unheard” – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 94. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 19 Voices Unheard” – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 94. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 20 Discriminations Against LGBTIs of Lashio Township in Education Sector : A survey report published by Lashio Tomboy and Lesbian Group. 21 “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 87. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 22 Discriminations Against LGBTIs of Lashio Township in Education Sector : A survey report published by Lashio Tomboy and Lesbian Group. 23 “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 89. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf

18

24 “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 95. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 25“Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 95. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 26Bullied Gay librarian posts heartbreaking facebook message before dying by suicide https://www.newsweek.com/gay-suicide-myanmarr-1446185 27 https://www.irrawaddy.com/news/burma/sorrow-demand-change-lgbt-suicide.html 28 “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 91. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 29 “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 91. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 30 Buddhist Monk ridicules Myanmar Gay librarian who died by suicide. https://coconuts.co/yangon/news/buddhist-monk-plays-suicide-of-lgbtq-librarian-for-laughs-video/ 31 Controversial “Christian Conversion Therapy” to cure homosexuality published on facebook https://www.facebook.com/mediaforchrist.saiaye/videos/323368161739452/ 32 https://frontiermyanmar.net/en/myanmars-lgbt-community-between-old-laws-and-enduring-stigma 33 “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 97. Available at https://can-myanmar.org/wp-content/uploads/2020/07/ Report.pdf 34 Interview with respondent code MDY5003 – extracted from “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 97. 35 Section 377, Indian Penal Code: Unnatural offences—Whoever voluntarily has carnal intercourse against the order of nature with any man, woman or animal, shall be punished with [imprisonment for life], or with imprisonment of either description for a term which may extend to ten years, and shall also be liable to fine. Explanation—Penetration is sufficient to constitute the carnal intercourse necessary to the offence described in this section 36 “In the Shadows” report published by ICJ https://www.icj.org/wp-content/uploads/2019/11/Myanmar-In-The-Shadows-Advocacy-Report-2019-ENG.pdf : p 26. 37Rangoon Police Act 1899 and Police Act 1945 of Myanmar 38“In the Shadows” report published by ICJ https://www.icj.org/wp-content/uploads/2019/11/Myanmar-In-The-Shadows-Advocacy-Report-2019-ENG.pdf : p 63. 39 Telecommunication Law Article 66(D) of Myanmar : https://burmacampaign.org.uk/take-action/free-political-prisoners/section-66-d-of-the-telecommunications-law/ 40 LGBT Beauty queen behind bards after actress files defamation suit https://frontiermyanmar.net/ en/lgbt-beauty-queen-behind-bars-after-actress-files-defamation-suit 41 Interview with respondent MDY5001 - “Voices Unheard – Human Rights Situations of LGBTI in Upper Myanmar region” : Analysis report published by C.A.N-Myanmar, p 71. 42 Myanmar introduces draft of “Prevention and Protection of Violence against Women Bill” for public review. For more info, https://www.moi.gov.mm/npe/km/?q=content/25-jan-2020 43 2008 Constitution of Myanmar 44 Myanmar parliament approves Constitutional Amendment Committee Report https://www.irrawaddy. com/news/burma/myanmar-parliament-approves-constitutional-amendment-committee-report.html

¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨¨