1

¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆+ eTTeTàs¡+>± kÕ>∑T‘·Tqï s√E\$. Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆+, bÕ]ÁXÊ$Tø£ $|ü¢e Á|üuÛ≤yêìøÏ <ë<ë|ü⁄ nìï

<XÊ\T ø=<√›, >=b˛Œ ˝Àqj·÷´sTT. kÕ+|òæTø£ $\Te\T e÷s¡C§#êÃsTT. #·T≥÷º j·TT<ä∆ yê‘êes¡D+, ˝À|ü\ ndü+‘·è|æÔ‘√ |ü&É>∑

$|ü⁄Œ‘·Tqï ‘·TbòÕqT j·TTeø£ esêZìï ndæú$T‘· |ü]∫ rÁe nXÊ+‹øÏ <ë] rXÊsTT. Ä ‘·s¡TD+˝À Á|üy•+#ê&ÉT u…’sê– kÕVæ≤‘·

s¡+>∑+ ˝ÀìøÏ, j·TTe≈£îì>±!

u…’sê– »qq+ 03-09-1925q ˇø£ eT<Ûä´ ‘·s¡>∑‹ ¬s’‘·T ≈£î≥T+ã+˝À »]–+~. Äj·Tq ‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\T Ä\÷]

yÓ+ø£Á≤j·TT&ÉT, ÁoeT‹ düs¡dü«r <ä+|ü‘·T\T. u…’sê– nH~ ø£\+ ù|s¡T>± nHø£eT+~ nb˛Vü≤ |ü&Ée#·TÃ. ø±ì, n~ Äj·Tq ‘·*¢

‘·+Á&ÉT\T ô|≥Tºø=ìq ndü\T ù|s¡T. yÓ+ø£Á≤j·TT&ÉT <ä+|ü‘·T\T #·ø£ÿ>± #·<äTe⁄ ø=ìq dü+kÕÿs¡e+‘·T\T. C≤rj·T ñ<ä eT+˝À ñ

‘ê‡Vü≤+>± bÕ˝§ZqT≥jT ø±ø£, Væ≤+B uÛ≤cÕ<Ûä j·Tq+ yÓ’|ü⁄ nX‚wü ø£èwæ #dæ, Ä uÛ≤wü À ÁbÕMD´+ dü+bÕ~+#ês¡T.

j·TTe≈£î&Ó’q u…’sê– MT<ä ‘·*¢ ‘·+Á&ÉT\ Á|üuÛ≤e+ m≈£îÿe>±H˚ Á|üdüTŒ¤Ï+∫+~. ‘Ó\T>∑T ÁbÕ<∏ä$Tø£ $<ä ‘√ u≤≥T, Væ≤+B

uÛ≤cÕ<Ûä j·Tq+ u…’sê–ì Äø£]¸+∫+~. Væ≤+B uÛ≤wüô|’ >∑Ϻ |ü≥Tº kÕ~Û+# ì$T‘·Ô+, ∫qï ej·TdüT˝ÀH u…’sê– ;Vü‰s¡TøÏ yÓfi≤fls¡T.

n#·Ã≥ Hê\T¬>’<äT dü+e‘·‡s¡eTT\T ø£èwæ#dæ Væ≤+B uÛ≤wüqT ≈£åîDí+>± Hs¡Tà ø=Hêïs¡T. Væ≤+B‘√bÕ≥T u…’sê– Ä+Á<Ûä, Ä+>∑¢ uÛ≤wü À¢

$X‚wü Ä~Û|ü‘ê´ìï >∑&ç+#ês¡T. kÕVæ≤‹ |æbÕdüqT ô|+bı+~+#·T ø=ì, eT÷&ÉT uÛ≤wü À¢qT düeTÁ>∑ kÕVæ≤‘· y‘·Ô>± s¡÷bı+<ës¡T.

düè»Hê‘·àø£ s¡#·q\T (eTTK´+>± ø£$‘·\T) ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. ‘·qT Ä]®+∫q Væ≤+B |ü]C≤„q+ ô|≈£îÿeT+~øÏ |ü+∫ ô|fÒº ñ<›X´+‘√

|ü‹ÔbÕ&ÉT uÀs¡T¶ ôV’≤dü÷ÿ˝À¢ Væ≤+B |ü+&ç‘·Tì>± n<Ûë´|üø£ eè‹Ôì d”«ø£]+#ês¡T. ø±ì, m≈£îÿe ø±\+ Ä |ü<ä$˝À ø=qkÕ>∑ Ò<äT.

‘·sê«‘· #·+<äe÷eT (e÷dü|üÁ‹ø£) Væ≤+B $uÛ≤>±ìøÏ dü+bÕ<ä≈£îì>± ø=+‘· ø±\+ |üì#˚XÊs¡T. ∫qï |æ\¢\ ø√dü+ π>j·÷\T,

ø£<∏ä\T s¡∫+#ês¡T. #·+<äe÷eT dü+bÕ<ä≈£îì>± |üì#ùd ø±\+ ˝ÀH, ªª|ü ≤j·THéμμ nH Væ≤+B ø£$‘ê dü+ø£\q+ Á|ü#·T]+#ês¡T.

Ä düeTj·T+ ˝ÀH ‘Ó\T>∑T dü«‘·+Á‘· |üÁ‹ø£ À u…’sê– ø£$‘·\T $]$>± Á|ü#·T]‘· eTjT´$.

ùd«#êä J$ ø±e&É+ eT÷˝≤q, #·+<äe÷eT˝À #ùd ñ<√´>∑+˝À ÇeT&É Òø£ b˛j·÷s¡T. Ä ‘·sê«‘· ø±\+˝À <äøÏåD uÛ≤s¡‘·

Væ≤+B Á|ü#ês¡ düuÛÑ À n<Ûë´|ü≈£îì>± |üì #XÊs¡T. n∫s¡ø±\+˝ÀH, <ëìøÏ düVæ≤‘·+ ‹˝À<ä ø±*e«&É+ »]–+~! u…’sê– @ø±+‘·

Á|æj·TT\T, ˇ+≥] J$, m≈£îÿe>± me]‘√q÷ ø£*ùdyês¡T ø±s¡T. ‘·*¢ Äø£dæàø£ eTs¡D+ Äj·Tqô|’ n‘· +‘· Á|üuÛ≤yêìï #·÷|æ+∫+~.

ø=+‘· es¡≈£î u…’sê– dü+|òü÷ìøÏ n+° n+≥q≥T¢+&Ó Á|üeè‹ÔøÏ ø±s¡D+ Äj·Tq ‘·*¢ eTs¡DyT HyÓ÷?!

u…’sê– ‘=* ‘Ó\T>∑T ø£$‘ê dü+|ü⁄Ï Nø£Ï ˙&É\T, ¬s+&Ée dü+|ü⁄Ï q÷‹˝À >=+‘·Tø£\T 1955e dü+e‘·‡s¡+ ˝À

Á|ü#·T]‘·yÓTÆq~. n≥T ‘·sê«‘· u…’sê– ‘·q s¡#·q\qT Á|ü#·Ts¡D≈£î |ü+|ü≥yT e÷ìydæHês¡T. Äj·Tq eTs¡D≤q+‘·s¡+ (1978 ‘·sê«‘·)

\uÛÑ yÓTÆq Äj·Tq s¡#·q\T Ä>∑eT^‹ nqT ù|s¡T‘√ $T*+<é Á|üø±XHé yês¡T Á|ü#·T]+#ês¡T. u…’sê– Jeq ø±\+˝ÀH Äj·Tq ø£<∏ë

dü+ø£\q+ ~e´ uÛÑeq+ n#Ó’Ã+~.

ø£$>± u…’sê– : |ü]düs¡ yê‘êes¡D+ qT+&ç s¡e+‘· ‘=*– ì*∫, ˝Àø±ìï Äràj·T‘·‘√, C≤*‘√, Äy˚X¯+‘√ #·÷&É>∑*–q

ø£$‘ê‘·à u…’sê– (yÓ’sê–)~. kÕÏ eTìwæ ø£cÕº\qT |ü+#·Tø√ Òø£ b˛sTTHê, kı+‘·+ #düTø=ì, yêÏøÏ ‘·q ø£$‘·\˝À $X«»˙q‘·

ø£*–+#·&É+ u…’sê– kı‘·TÔ. @ ªªÇC≤ìøÏμμ #Ó+~q |ü&çø£≥Tº |ü<ë\T (JARGON) Äj·Tq ø£$‘·\˝À eTq≈£î ø£ì|æ+#·e⁄. |ü<ë\≈£î,

nsêúìøÏ n+<äì >∑÷&ÛÉ uÛ≤yê\T (nsêú\T) dü+‘·]+#·>∑\ ø£$‘ê XøÏÔ, u…’sê–øÏ dü«+‘·+. ªªns¡úyÓTÆq <ëì ø£Hêï n~Ûø£+>± düTŒ¤]+#~,

#˚‘·\≈£î #Ó+<ä sêì~, e÷≥\≈£î n+<äsêì~ ø£$‘·«+μμ nH˚~ Äj·Tq dü«j·T+>± Á|ü‹bÕ~+∫q ø£$‘·« ìs¡«#·q+>± eTq+

uÛ≤$+#ê*!

u…’sê–~ dü«j·T+ e´øÏÔ‘·«+. @ ñ<ä e÷ìï, dü+düúq÷ ‘·>± #‘·>=ì ô|’øÏ sê Ò<äT - Äj·Tq! nqTdüs¡D\T, nqTø£s¡D\T

Á|ükÕÔeq :

Ä\÷] u…’sê–.

- sê$q÷‘·\ dü‘· Hêsêj·TD

Ä>∑eT^‹ :

2

Äj·Tq≈£î q#·Ãe⁄. n+<äTπø ªªu…’sê– πø≤sTT+|üsTTq ø£$ e´øÏÔμμ n+≤s¡T ¬ø.$.s¡eTD≤¬s&ç¶. ªªñ|üìwü‘·TÔ Àì eTVü‰ ø±yê´\qT

ø±yê´\˝À bı~–, es¡Ôe÷q ø±\+˝Àì e÷qe⁄ì |ü]dæú‹ì yêU≤´ ì+#≥+<äT≈£î kÕ<ÛäHê\T>± #düTø√e&É+, ‘·q uÛ≤yê\qT

‘·–*+# ∫\ø£ ø=j·T´\T>± yê&ÉTø√e&É+, ˇø£ ø=‘·Ô ‘·s¡Vü‰ Á|üÁøÏj·T. á Á|üÁøÏj·TqT u…’sê– |üP]Ô>± yê&ÉT≈£îHêï&ÉTμμ. kÕVæ≤‘ê´~

ø£fi\≈£î, kÕe÷õø£ JeHêìøÏ |üP]Ô m&Éu≤≥T ø£*–q|ü⁄Œ&ÉT, s¡#·sTT‘·\T, yT<Ûëe⁄\T ‘·eT #·sêà\ ˝À|ü*øÏ <ä÷], ‘·eT‘·HêìøÏ

ã+B …’b˛e&É+ |ü]bÕfÒ! mÁC≤bÂ+&é ˝≤+Ï yT<Ûëe⁄\T á |ü]dæú‹øÏ ˝ÀHÓ’q yêπs!

ªªu…’sê– ø£$‘·\˝À HÓ’sêX´+, ìdüŒ èVü≤ eTTK´yÓTÆq ÄyXÊ\T. nsTT‘, u…’sê– HÓ’sêX´+ eTqdüTqT ÁøÏ+~øÏ ~>∑ ≤π>~ ø±<äT.

n+‘·sê‘·àqT ñÁs¡÷‘· \÷–+#˚ Á|üuÛÑ+»q+ ˝≤+Ï~μμ nì n_ÛÁbÕj·T |ü&ܶs¡T Áo bÕ\>∑T$Tà |ü<äàsêE. u…’sê–, J$‘·+˝À

‘êq÷Væ≤+∫q e÷s¡TŒq+‘·Ï ˇø£ ô|qT‘·TbòÕqT>± uÛ≤$+#ê&ÉT! n+<äTπø, ªªÄ>∑uÀ<äT á ‘·TbòÕqT MT yT&É\T eTTqT>∑T es¡≈£î,

MT ø√≥\T ≈£L\T es¡≈£îμμ . . . n+≥÷ Á|üfij·T ø±˝ÀÁ>∑T&Ó’q |üs¡XósêeTTì e … $»è+_Û+∫ ø£$‘ê |òüTÀwüD #XÊ&ÉT!

ªªø£$>± >±ì, e´øÏÔ>± ø±ì, u…’sê–ì ns¡ú+ #düTø=qT≥ düT\uÛÑ+ ø±<äT. m+<äTø£+fÒ ø£$>± ˇø£ u…’sê–, e´øÏÔ>± ˇø£ u…’sê– -

Ç<ä›s¡T u…’sê>∑T\T ˝Òø£b˛e&É+ Ç+<äT≈£î ø±s¡D y˚TyÓ÷?μμ n+≤s¡T Hês¡¢. Hês¡¢ yê] n_ÛÁbÕj·÷qTkÕs¡+, ªªø£$‘· J$‘êìï

Á|ü‹_+_+#ê*— J$‘·+ n+<ë\qT n~ #·÷|æ+#ê*— J$‘·+ nsêú\qT $e]+#ê*, J$‘· <Û˚´j·÷\ì n~ ìπs›•+#ê*.

J$‘·+‘√ düìïVæ≤‘· dü+ã+<Ûä+ Òì~ ø£$‘· ø±<äT. nsTT‘ ø£$‘ J$‘·+ ø±<äT— Ç< $<Ûä+>± J$‘·yT ø£$‘· ø±<äT. ø£$‘·≈£î,

J$‘êìøÏ eT<Ûä >∑\ dü]Vü≤<äT›qT u…’sê– >∑T]Ô+#· Ò<äT. ˇø£ yfi >∑T]Ô+∫ ñ+fÒ, <ëìï #Ó]|æ yj·T&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#ê&ÉT. Ç~

#j·Tsêì Á|üj·T‘·ï+. Ç≥T ø£$‘·≈£î, n≥T J$‘êìøÏ ≈£L&Ü |òü⁄ ŸkÕº|t ô|≥º>∑\ Á|üj·T‘·ï+μμ ...

ø£$‘·≈£î J$‘êìøÏ eT<Ûä n+‘·s¡+ m\¢|ü⁄Œ&ÉT ñ+≥T+~. >=|üŒ ø£e⁄\Hyês¡T Bìì ‘·|üŒø£ >∑T]ÔkÕÔs¡T. á dü÷ø£åà $wüj·÷ìï

>∑T]Ô+#· Òq≥Te+Ï neE„&ÉT ø±&ÉT u…’sê–. nsTTHê n+>±+>∑+˝À, nDTeDTe⁄Hê, ø£$>± ‘·|üŒ |æ] |”\TÃø=qT≥ Äj·Tq≈£î

‘Ó*j·T<äT! Ä ø±s¡D+ e\¢ ø£$‘·≈£î J$‘·+ Ç+‘· _Ûqï+>± m+<äT≈£îqï<ä , ø£$‘·qT J$‘·+ m+<äT≈£î |ü]Vü≤dædüTÔqï<ä u…’sê–

œqTï&Ó’ ñ+&Ü*? ‘·sê«‘· ø±\+˝À Äj·Tq eTÚqÁe‘êìøÏ, e´øÏÔ>± Äj·Tq eTVü‰_ÛìÁwüÿeTD≤ìøÏ, n<˚ Á|üã\ ø±s¡DyÓTÆ

ñ+&Ü*. @<Ó’Hê u…’sê– ˇø£ Á|üùV≤[ø£! ˇø£ øÏ¢wüº düeTdü ! n+<äTπø ø±uÀ\T @ ø=~› eT+~ø√ ‘·|üŒ, u…’sê– ø£$‘·«+ düT|ü]#·j·TyÓTÆq≥T¢

>√#·]+#·<äT!

ªªdüTBs¡È düe÷kÕ\T, ◊∫Ãø£ |ü<äã+<Ûë\T u…’sê– ø£$‘ê XË’*ì ãs¡TyÓøÏÿ+#êsTT. düe÷<ÛëHê\T <=s¡ø£ì Á|üXï\ Á|ükÕÔeq\÷,

Jeq ‘·‘·Ô«kÕ<Ûäq≈£î ñ|ü\øÏå+∫q uÛ≤yê\T, ‹s¡T>∑TfiSfl, $s¡T>∑TfiSfl, düT&ç>∑T+&Ü˝≤¢>± eT&ÉTdü÷Ô, ÄesêÔ\˝≤ nqTÁø£$T+# ø£$

dü+Xj·T dü+<Vü‰\T, Ç˝≤+Ïe˙ï u…’sê– s¡#·q\qT øÏ¢wüº+, »Ï\+ #XÊsTTμμ. (s¡eTD≤¬s&ç¶).

ªªe÷qe⁄&ç düVü≤» y˚<äq˝À eT<Ûäq|ü&ç, |üPs¡í‘ê«ìï <ë<ë|ü⁄ ø£$>± u…’sê– n+<äT≈£îHêï&Ü nì|æ+∫+~. ne÷à! m+‘·

>=|üŒ>± nHêï&ÉT ø£$‘·« ‘·‘·«y~, n#·ÃyÓTÆq >=|üŒ ø£$ nsTTq u…’sê–μμ nì ÄXÃs¡ + e´ø£Ô |üs¡#ês¡T <e⁄\|ü*¢ ø£èwüíXÊÁdæÔ.

nuÛÑT´<äj·T ø£$>± ‘·q kÕúq+ >∑Ϻ>± ì\Á‘=≈£îÿ≈£îqï u…’sê–, ø£$‘ê <äèø£Œ<∏ä+˝À, J$‘êìï ns¡ú+ #düT≈£îH ø√D+˝À, ‘·sê«‘·

ø±\+˝À m+‘√ e÷s¡TŒ e∫Ãq≥T¢ eTq≈£î ø£ì|ædüTÔ+~. ªªJ$‘·|ü⁄ Çs¡T≈£î dü+<äT˝À¢ ‹]–, ‹]–, n\dü≥‘√H√, uÛÑj·T+ e\H√,

u≤<Ûäe\¢H√, Ä˝À#·Hê~Ûø£ ‘· e\¢H√, yT<Ûë$ düŒèVü≤e\¢H√, @<√ Ç<ä$T<ä∆+>± ‘Ó*j·T<äT ø±ì, ˇø£ ø=‘·Ô Ä˝À#·Hê Ø‹ n‘·ìï

‘·q˝ÀøÏ ˝≤≈£îÿ+~μμ (≈£î+<äT]Ô)... ø£$ ‘êqT düe÷»+˝À ˇø£&çqì uÛ≤$+∫q+‘· ø±\+ Á|ü»\kÕúsTT˝ÀH Ä˝À∫kÕÔ&ÉT. ø±ì,

m|ü⁄Œ&Ó’‘ ‘êqT ø£$q˙, yT<Ûë$qH nVü≤+ø±s¡+ edüTÔ+<√ n‘·&ÉT eTVü‰ø£$qì nì|æ+#·Tø√e#·TÃ, Á|ü»\≈£î <ä÷s¡yÓTÆ b˛‘ê&ÉT.

nuÛÑT´<äj·T ø£$øÏ düe÷C≤ìï ‘·q‘√ bÕ≥T eTT+<äTøÏ rdüT≈£î b˛e&É+ $<äT´ø£Ô <Ûäs¡à+. ‘·q≈£î Á|ü»\ø£Hêï eTT+<äT |üs¡T¬>‘·Ô&É+

#‘·qe⁄qT >∑qTø£, eTT+<äT≈£î |üs¡T¬>‹Ôq ø=\B, n‘·ìø°, yê]ø° eT<Ûä <ä÷s¡+ m≈£îÿee⁄‘·÷H e⁄+≥T+~. á eTT+<äT |üs¡T¬>‘·Ô&É+

nH~ nHø£ s¡÷bÕ˝À¢ e⁄+≥T+~. Ä $<Ûä+>± Á|ü»\ø£+fÒ eTT+<äT |üs¡T¬>‹Ôq nuÛÑT´<äj·T ø£e⁄˝À¢ u…’sê– ˇø£&ÉT.

u…’sê–øÏ sêqT sêqT ˝Àø£+ MT<ä ø√|ü+, ø£dæ m≈£îÿej·÷´sTT. Ç~ nuÛÑT´<äj·T ø£e⁄\+<ä] \ø£åDyT! ø±˙, u…’sê–˝À Ç~

Áø£y˚TD≤ n‘·´+‘· ìsêX¯≈£î <ë]rdæ+~. n‘·ìøÏ ˝Àø£+‘√ bÕ≥T, ‘·qMT<ä ‘·qπø $düT>∑T |ü⁄Ϻ+~. n<˚ Äj·Tq ìsê´D≤ìøÏ

ø±s¡DyÓTÆ+~. u…’sê– Ä‘·à Vü≤qq+ e÷s¡ZeTì dü÷∫+#ê&ÉT. ø£$>± n< e÷sêZìï nqTdü]+#ê&ÉT.

u…’sê– s¡#·q\T : u…’sê– s¡#·q\T (\uÛÑ yÓTÆq$) Hê\T>∑T dü+|ü⁄≤˝À¢ Á|ü#·T]‘·yÓTÆq$. yêì˝À eT÷&ÉT ø£$‘ê dü+|ü⁄≤\T, ˇø£Ï

ø£<∏ë dü+|ü⁄Ï. u…’sê– ‘=* s¡#·q ªªNø£Ï ˙&É\Tμμ nH ø£$‘ê dü+|ü⁄Ï. á dü+|ü⁄Ï À 21 ø£$‘ê K+&çø£\Tqï$. ø£$‘·\˙ï <ìø£y

dü«‘·+Á‘· s¡#·q\T. $&ç$&ç>± #·~$ Äq+~+|ü‘·–q$. á dü+ø£\q+˝À, ø£$ (u…’sê–) Vü≤ø°, yêdüÔyêìø°, ÁøÏj·Tø°, ø£<ä*ø£ø°,

3

eT<Ûä e´e~Û À ˙&É\T |ü&ÉT‘·Tqï≥T¢ dü+uÛ≤$+∫, ø£$‘·\T s¡∫+#ês¡T! ø=ìï ø£$‘ê K+&çø£\T Bs¡È s¡#·q …’‘, eT]ø=ìï ∫qï

π>j·÷\T. ù|s¡T¢ düVæ≤‘·+ ø£$ eTq' dæú‹ì e´ø£Ô+ #˚kÕÔsTT. BbÕe[ nH˚ ø£$‘·‘√ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T yÓTT<äÏ ø£$‘ê dü+ø£\q+.

BbÕe[ì >∑÷]Ã Äj·Tq e´ø£Ô |ü]∫q uÛ≤yê\T >∑eTì+#·+&ç.

BbÕe[ ñ‘·‡e eT+&ç! - BbÕe[ #<ë›+ s¡+&ç!

Äø±X+ eT+&ç<ë›e÷? - bÕ‘êfi+ ‘·>∑ Ò<ë›e÷?...

qs¡ø±düTs¡T &Ó+<äT≈£î? Á|ü|ü+#· - qs¡ø±Hï eTdæ #<ë›e÷?

ø±≥Tø£ q\¢ì Nø£Ï - CÀ´‘·T\ ã+~Û+∫q yêøÏÏ

‘·\T|ü⁄\T |ü>∑ Ò<ë›e÷? - |”&ç‘· <ä]Á<ä XÊ|ü+‘√

Á≈£î+–q <Ûä]Á‹ ø£&ÉT|ü⁄ |ü–* - yÓ*–q Á|üfij·T Á|üBbÕe[

BbÕe[ e∫Ã+<ä+&ç! n+≥÷ eTT–kÕÔ&ÉT.

j·TT>∑dü+~Û nH eTs√ ^‹ø£ À eT+∫ø°, #Ó&ÉT≈£L, bÕ‘·≈£L, ø=‘·Ô≈£L >∑\ ø£\sTTø£qT n<äT“¤‘·+>± ∫Á‹kÕÔ&ÉT u…’sê–. ø£$‘·

n+‘·≤ nuÛÑT´<äj·T ø£$‘ê Á|ürø£\T ø√ø=\¢\T>± Á|üdüTŒ¤ÏkÕÔsTT. eT#·TÃ≈£î :

ns¡TD ø±+‹˝À bı>∑ ≤ -sêE‘·Tqï ∫s¡ nXÊ+‹

‹s¡T>∑Tu≤≥T C…+&Ü˝≤ - Äø±X+ HÓ‘·TÔs¡T‘√ s¡+>∑]+∫ ns¡T<Ó+∫q

dü+~Ûj·TT>∑+! dü+~Ûj·TT>∑+!

u…’sê– J$‘·+˝À ‘êq÷Væ≤+∫q e÷s¡TŒ q+‘·Ï ˇø£ ô|qT ‘·TbòÕqT>± uÛ≤$+#·Tø=+≤&ÉT. n+<äTπø,

Ä>∑uÀ<äT á ‘·TbòÕqT - MT yT&É\T eTTqT>∑T es¡≈£î

MTø√≥\T ≈£L\T es¡≈£î - MT n+‘·'|ü⁄s¡ ø±+‘·\T

uÛÑ÷$Tô|’q <=s¡\T es¡≈£î - XÀø£+‘√ bıs¡\T es¡≈£î

Ä>∑sê<äT á ‘·TbòÕqT ...

πs|ü⁄ ãj·T\T<s¡T Hêe - #·Tø±ÿ˙ eTq<H√jYT!

πs|ü⁄<äsTT+#Ó&ç dü÷s¡T´&ÉT - MTø=s¡¬ø’ ‘·s¡TD≤s¡TD

eT<ÛäT ø±+‘·T\ »j·T e÷\\T - dæ<ä∆+>± ñ+#·T‘ê&ÉT

πsù| MT ø£fi≤´D+! - ‘·TbòÕqT _&ɶ ≤¢sê!

n+≥÷ ø=+‘· ÄXÊyê~>± <Ûä«ìkÕÔ&ÉT ‘·TbòÕqT ø£$‘· À.

yXÊ´ eè‹Ô eTq düe÷»+˝Àì n‘· +‘· ùV≤j·TyÓTÆq <äTsê#ês¡+. Vü≤è<äj·T+ >∑\ Á|ü‹ e´øÏÔ UÒ<ä|üs¡TdüTÔ+~. Çø£ u…’sê–

˝≤+Ï yê] düŒ+<äq Vü≤è<äj·T $<ës¡ø£eTT. e÷≥\˝À e´ø£Ô |üs¡#· C≤\ì~! y˚XÊ´ eè‹Ô Àì ~q#·s¡ qT m+‘· E>∑TbÕ‡ø£s¡

|ü<äC≤\+‘√ ∫Á‹+#ês√ #·÷&É+&ç :

... HÓ‘·TÔ≥ ‘·&Édæq n&ÉT>∑T\ - ø£ ïs¡T\ ñ|üŒì eT&ÉT>∑T\

ˇfifl+‘ê |ü∫Ã|ü⁄fiófl s¡dæø±πs ≈£îs¡T|ü⁄\T,

eT÷>∑T‘·Tqï á>∑\T - m+<äT≈£î N<äs¡?

J$‘·|ü⁄ ø±fisêÁ‹, >∑T+&Ó\T |æ+& #·*

uÛÑ>∑ uÛÑ>∑ eT+& Äø£* - bÕ|ü|ü⁄ ∫]–q <äT|üŒÏ À...

yÓ#·Ãì #·* eT+≥\ øö–*˝À

#·ø£ÿ* –+‘·\T - m+<äT≈£î N<äs¡? sê Ç+ø± <ä–Zs¡.

#ê]Á‘·ø£ CÀ´‘·T\T nH ø£$‘· #·]Á‘· $\Te\qT e´+>∑ +>± #ê≥T‘·T+~. ø£$ ‘·q<äèwæº À #·]Á‘· $\Te Ò$TÀ bÕsƒ¡≈£î\≈£î

$e]kÕÔ&ÉT. ø£$‘·qT #·<äTe⁄ ‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT bÕsƒ¡≈£î\ ø£qT\ eTT+<äT ÁoÁo s¡∫+∫q <X#·]Á‘·\T yÓT<äT\T‘·T+~! ø£$‘· Àì ø=ìï

|ü+≈£îÔ\T |ü]o*+#·+&ç :

... kÕÁe÷≥Tº\ dü+πø‘·+ô|’ - esê¸&É|ü⁄ q<äT …’ Á|üeVæ≤+∫q

eTVü‰ ôd’q´ yêVæ≤ì˝À - ø=≥Tºø£ b˛sTTq »q|ü<ë\T.

@$TÏ á #·]Á‘·? Vü≤‘· \T <√|æfiófl ‘·|üŒ! ...

ÁbÕ|ü+∫ø£ kÂU≤´\≈£î - yÓT]ùd ã+>±s¡T HêD≤´\≈£î

e÷qe yT<ÛädüT‡qT $Áø£sTT+∫ - ‘·eT Vü≤è<äj·T|ü⁄ HÓ‘·TÔÏ q$Tàq

sê» düuÛÑ\ ø£$ ≈£îe÷s¡T\÷ ...

#·]Á‘· Nø£Ï >∑T&ç À - ÄXÊ ì>∑÷&ÛÉ s¡Xóà\T!

uÛÑ$wü j·TT>∑ j·÷Á‹≈£î\≈£î - qe´ ø£<∏ë Á|ü<äs¡Ùq CÀ´‘·T\T!!

4

$<Ûä«+dü+ : u…’sê– |ü&Éø£ ≈£îØÃ˝À |üe[+∫, ø£\\T ø£+≥÷ ø£$‘·\ Ò¢ Vü‰ J$ ø±<äT. Äj·Tq ø£$‘· ø£eTà <äq+‘√ ñs¡ø£

…‘·Ô<äT. r|æ <äèXÊ´\T ∫Á‹+#·<äT. Nø£Ï, ‘·TbòÕqT, $<Ûä«+dü+, HÓ‘·TÔs¡T u…’sê– ø£$‘·« eT+‘·≤ n\TeTTø=ì ñ+≤sTT! yÓTT>∑Z À

ìsêX\T, eTTfi¢ À ôV≤#·Ã]ø£\T u…’sê–ì n$T‘·+>± ø£\es¡ ô|&ÜÔsTT. |ü⁄sê‘·‘·«XÊK yÓ*øÏ rdæq uÛÑ÷>∑s¡“¤ Hê>∑]ø£‘ê $X‚cÕ\T,

uÛÑ÷>∑s¡“¤ Hê>∑]ø£‘·\ $T–*q >∑Ts¡T‘·T eTs¡T>∑T<=&ÉT¢, nì E>∑T|ü‡‘√ yêìì ádü&ç+#·Tø=+≤&ÉT! $<Ûä«+dü+ <ë«sê Äj·Tq

Ä•düTÔqï <$TÀ eTq≈£î ns¡ú+ ø±<äT.

u…’sê– ø£$>± J$‘·+ qT+&ç >∑‘· ø±\|ü⁄ |òüTq‘·qT >∑÷]Ãq øÏs¡DeTTq¬ø’ yÓ<äT≈£î≥ Ò<äT. Äj·Tq Äø±+ø£å eTs¡∫q bÕ≥˝Àì

#·s¡D+ ndü Ò ø±<äT. ø±≥Tø£\ Nø£≥¢qT ‘·T&ç# Áã‘·T≈£î dü+C… ¬ø+C≤j·T >∑Ts¡TÔ\T! Nø£Ï À eT+#·T u§≥¢ ≤ ≥|ü≥|ü sê Ò nÁXó

_+<äTe⁄\T - M&É˝Òø£ b˛‘·Tqï ã+<ÛäTe⁄\ ˝≤+Ï nÁX¯ó_+<äTe⁄\ z<ës¡TŒ\T. á J$‘· dü+|òüTs¡¸D˝À+∫ e÷s¡Z+ #·÷ù|

Á|ü|ü+#ê\ ~yÓ«\ ø±<Ûës¡yÓTÆq >±qT>∑ Àì Áã‘·T≈£î\ HÓ‘·TÔs¡T ‘Ó’\+! n+<äTπø n+≤s¡T u…’sê– :

$HêX düT+<äs¡ s¡÷|ü+ - MøÏå+∫q yê&Óe&É÷

$ø±dü »&É dü÷Ô|ü+ - s¡øÏå+|ü ã÷q &Óe&É÷

E>∑T|ü‡ eTq Ä<äs¡Ù+ - Áù|j·Tdæ eTq $<Ûä«+dü+.

ô|’q ñ Ò¢œ+∫q |ü+≈£îÔ\T nsê#·ø±ìï dü÷∫+#·e⁄. yêìì eTq+ e´+>∑ +>±H uÛ≤$+#ê*. eTs√ eTTK´ $wüj·T yT$T≥+fÒ

u…’sê– ø£$‘ê«ìï n+<ä+>± düèõ+#ê\ì Á|üj·T‹ï+#· Ò<äT. |ü≥ºsêì ÄyX+‘√ sêXÊ&ÉT. |ü<ä ∫Á‘ê\T yê≥+‘·≥y, |ü⁄+U≤qT

|ü⁄+U≤\T>±, eT+≥\T>± Á|üdü]+#êsTT. >∑eTì+#·+&ç :

ÄπsŒj·T+&Ü dü÷s¡ #·+Á<äT\qT - #·eTTs¡T Òì BbÕ\qT

Nø£Ï À eTT+#j·T+&Ü - &É\ bÕbÕ\qTμμ.

‘ê»eTVü≤ Ÿ |ü&É >=≥º+&√jYT : á ø£$‘·qT s¡÷bı+~+#·T≥˝À ‘ê»eTVü≤ ŸqT ˇø£ Á|ürø£>± rdüT≈£îHêï&ÉT u…’sê–. nsTT‘,

#ê˝≤eT+~ $eTs¡Ù≈£î\≈£î á $wüj·T+ düTŒ¤]+#· Ò<äT. ì»+>± Ms¡T b˛sTT ‘ê»eTVü≤ ŸqT >∑TqbÕ\T ô|Ϻ |ü>∑T\ >=&É‘êπsyÓ÷

nqï+‘· uÛÑj·T+ (ÁuÛÑeT) ydæ+~! <Ûä«ì yê<ä+, Á|ürø£ yê<ä+ ‘Ó*dæq $E„\≈£î Ä uÛÑj·T+ sê≈£L&É<äT ø£<ë?! ‘Ó*dæq yês¡T düVæ≤‘·+

ø=+<äs¡T $|üØ‘êsêú\T rdæ u…’sê–ì $eT]Ù+#ês¡T. nuÛÑT´<äj·T ø£e⁄\≈£î kÂ+<äs¡ yê<ä+˝À qeTàø£+ Ò<äì, Ä yê<ä+ ô|’ esêZ\

yês¡T düèwæº+∫q<äì, nuÛÑT´<äj·T ø£e⁄\T <ëìøÏ e´‹πs≈£î\H $eTs¡Ù\T ãj·T\T <sêsTT. u…’sê– e÷Á‘·+ ‘ê»eTVü≤ ŸqT >∑‘·ø±\|ü⁄

|òüP´&É Ÿ e´edüú≈£î ∫Vü≤ï+>± uÛ≤$+∫ <ëìì ø£]ƒq |ü<äC≤\+‘√ >∑]ΩkÕÔ&ÉT. eT#·TÃ≈£î ø=ìï |ü+≈£îÔ\T |ü]øÏ+#·+&ç :

‘ê»eTVü≤ Ÿ |ü&É >=≥º+&√jYT! - yÓHÓï\ sêÁ‘·T˝À¢ ø£\>±

kÂ+<äs¡ kÕ>∑s¡|ü⁄ n\>± - e÷ |”&ç‘· Vü≤è<äj·÷ Ÿ N©Ã

e÷ m‹Ôq ‘·\\qT yê©Ã - <ä]Á<äT\qT ùV≤fiq #dü÷Ô

e÷qe⁄\qT #·T\ø£q #dü÷Ô - Äø±X+ yÓ’|ü⁄≈£î #·÷ù|

ás¡´\‘√ Vü≤è<äj·T+ ù| - ‘ê»eTVü≤ Ÿ |ü&É>=≥º+&√jYT!

á $<Ûä+>± Nø£Ï ˙&É\T ø£$‘·\ìïÏ˙ $es¡D≤‘·àø£+>± $X‚¢wæ+#· e#·TÃqT. ˇø£ ∫qï yê´dü+

<ë«sê Ä |üì dü+uÛÑeeTT ø±<äT. $E„\T ø£å$TkÕÔs¡ì Ä•kÕÔqT.

q÷‹˝À >=+‘·Tø£\T : q÷‹˝À >=+‘·Tø£\T u…’sê–øÏ |üsê´j·T |ü<äyÓTÆb˛sTT+~. á dü+ø£\q+˝À q÷‹˝À

>=+‘·Tø£\T, dü+|òüTs¡D+, ˇø£ dü$Twæº ÁbÕs¡úq, ø£$ düeTdü nH Hê\T>∑T ø£$‘ê K+&çø£\T bı+<äT |üs¡#ês¡T

s¡#·sTT‘· u…’sê–. á ø±yê´ìøÏ ‘=* |ü\T≈£î u…’sê– dü«j·T+>± ÁyêdüT ø=Hêïs¡T. á $wüj·TyÓTÆ u…’sê–ø° Äs¡TÁ<ä >±]ø° eT<Ûä

»]–q ˇø£ ∫qï dü+|òüT≥q ù|s=ÿqT≥ nqT∫‘·eTT ø±<yÓ÷? Äs¡TÁ<ä>±] ªª‘·«yTyêVü≤+μμ nH K+&É ø±e´+ yÓTT<äÀ¢ #ê˝≤eT+~øÏ

ns¡ú+ ø± Ò<äT≥. ‘·sê«‘·, ˇø£ yê´dü+˝À <ëXs¡~∏ >±s¡T Äs¡TÁ<ä uÛ≤yê\≈£î yê´U≤´q+ #XÊs¡T≥. n|ü⁄Œ&ÉT Äs¡TÁ<ä>±s¡T <ëXs¡~∏øÏ

Áyêdæq ÒK˝À ªªu…’sê–ì ˝Àø£+ ns¡ú+ #düTø√ Òø£ b˛‘·Tqï+<äT\≈£î $#ê]dü÷Ô ... u…’sê– ‘·q |ü<ë´\qT n#·TÃyùd Á|üj·T‘·ï+˝À

ñHêï&Éì n$ n#·Tà njT´≥|ü⁄Œ&ÉT HqT (Äs¡TÁ<ä) yê´U≤´q+ Òø£b˛‘ ø£ dü+ Ï|üŒDÏ sêkÕÔqì #ÓbÕŒqT. u…’sê– ˇ|ü⁄Œ≈£îHêï&ÉTμμ...

rsê Ä |ü⁄düÔø£+ Á|ü#·T]+#˚≥|ü⁄Œ&ÉT u…’sê– eTqdüT e÷s¡TÃ≈£îHêï&ÉT. Ä $<Ûä+>± q÷‹˝À >=+‘·Tø£\T nH˚ dü+ø£\HêìøÏ ‘·H˚

dü«j·T+>± ‘=*|ü\T≈£î ÁyêdüTø=Hêï&ÉT. n+<äT˝À ø=ìï uÛ≤yê\T |ü]o*<ë›+.

u…’sê– n_ÛÁbÕj·÷qT kÕs¡+ @ ø±yê´ì¬ø’Hê uÛ≤wü + nH~ nedüs¡eTT Ò<äT. kÕe÷q´+>± Á|ü‹ s¡#·Hê dü«‘·dæ<ä∆+. <ëìøÏ

uÛ≤wü ø±s¡Tì #j·T÷‘· nqedüs¡+. uÛ≤wü ø±s¡T&ÉT (yê´U≤´‘·) n|ü]D‘· ã<äT∆ …’q bÕsƒ¡≈£î\≈£î düVü‰j·Tø±] ø±e#·TÃ, kÕ<Ûës¡D≤sêú\T

uÀ~Û+#·e#·TÃ, Ä Á|üj·T‘·ï+˝À n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&É÷ ø±e´+˝Àì eTdüèD‘ê«ìï (düTìï‘· uÛ≤yêìï) Ò<ë eTH√Vü≤s¡‘ê«ìï #Ós¡# neø±X+

5

≈£L&Ü Òø£ b˛ Ò<äT. n‹ düTìï‘·+>± Áy*&Ée\dæq #√≥ s¡kÕuÛ≤dü #dæ ≈£Ls=Ã+≤&ÉT! n+<äT e\q u…’sê–øÏ uÛ≤wü ø±s¡T\+fÒ

dü<ä_ÛÁbÕj·T+ Ò<äT. uÛ≤cÕ´\qT düeT]ú+#·&ÉT.

q÷‹˝À >=+‘·Tø £\T $wüj·T+, bÕ&ÉT| ü& É ¶ qTsTT´ | ü‘ ·HêìøÏ, eTs ¡D≤ìø°, d ü+ πø‘ ·+. n+<äT˝À Jeq+

ñ+&É<äT. n+<äT˝À |ü&ç e⁄qï yê]øÏ yÓ\T‘·Ts¡T eTè>∑ +. ô|’øÏ sêe≤ìøÏ Ä<Ûës¡+ ndü\T ø£ì|æ+#·<äT. yês¡T πøø£\T ykÕÔs¡T ø±ì,

yê] ns¡T|ü⁄\T ãj·T≥ yê]øÏ $ì|æ+#·e⁄. Nø£Ï ‘·|üŒ yê]øÏ ‘√&Óe«s¡÷ Òs¡T. ªªyês¡T >∑sê«+<Ûä‘· e\¢ n_ÛX|ü⁄Ô …’q qVüQwüß\T.

Ä bÕ|ü+ yê]~ e÷Á‘·yT ø±<äT. n~ düeTdüÔ e÷qe ø√Ïø° e]ÔdüTÔ+~μμ (u…’sê–).

q÷‹˝À >=+‘·Tø£\T ˇø£ dü+Xj·T ø±e´+>± n_Ûe]í+#ês¡T u…’sê–. á ø±e´+˝À e]í‘·yÓTÆq e÷qe⁄&ÉT ªª@~ Á‘√e?μμ nì

Á|ü•ïdüTÔHêï&ÉT. ‘·q¬ø’ ‘êqT ˇø£ ìØí‘· e÷sêZìï ìsêús¡D #düT≈£îH dæú‹˝À Ò&ÉT (øÏ+ ø£s¡Ôe´‘ê eT÷&ÛÉT&ÉT) ! Nø£Ï À ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq

á ø±e´+ ªªÄy<äq\ nq+‘·+˝À n+‘·yÓTÆq J$‘ê\qTμμ #·]ÃdüTÔ+~.Bì˝Àì Hêj·T≈£î\T Vü‰yÓT¢Ÿ, ns¡T®qT&ÉT, sêdüÿ*ïø√yé dü+~>±∆edüú À

ˇø£ Áø£eTã<ä∆yÓTÆq |ü]D≤e÷ìï dü÷∫düTÔHêïs¡T. ñ<ëVü≤s¡D≈£î Vü‰yÓT¢Ÿ y<äq ø£s¡à |üPs¡«+. ns¡T®qT&ç y<äq ø£s¡à πøåÁ‘·+˝À ‘·ø£åDÏø£+,

sêdüÿ*ïø√yé u≤<Ûä ø£s¡à ‘·sê«‘·. n~ e÷qe⁄ì düVü≤» y<äq. n~ n‘·ìï Á‹ø±˝≤˝À¢qT yÓ+≤&ÉT‘·T+~. Ä u≤<Ûä\˝À eT<Ûäq

|ü&Éìyê&ÉT |üPs¡í‘ê«ìï n+<äTø√ Ò&ÉT. Ä u≤<ÛäqT+&ç n‘·&ÉT ‘·|ü⁄Œø=H e÷s¡Z+ Ò<ë n+fÒ ñ+~. |ü ≤j·Tq+, ø£è‘·ø£ X≈£îÔ\ |üP»q+,

Ä‘·à Vü≤qq+. ªªá ø±e´+˝À HqT n+fÒ ø£$ ø±<äT. H˙ e÷qe⁄ì nqTuÛÑ÷‹˝À n~Ûø£' ‘ê<ë‘·à´+. d”«j·T u≤<Ûä yÓ\Te]+#·&É+ ø£$

|üs¡e÷e~Û ø±<äT. Á|ü|ü+#·+ ‘√ @ø£yÓTÆq Hê& ø£$ø£+sƒ¡+ dü]>±Z |ü\Tø£ >∑\T>∑T‘·T+<äì Hê qeTàø£+μμ nì ÁyêXÊs¡T ‘·q ‘=*

|ü\T≈£î\˝À u…’sê–. Ç~ ø±e´ |ü]ƒ‘·\+<äs¡÷ >∑eTì+#·<ä–q $wüj·T+.

q÷‹˝À >=+‘·Tø£\T Ä<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T ø±yê´\˝À Á|üeTTKyÓTÆq~. Bì ˝Àì ø£$‘· \˙ï n<äT“¤‘· yÓTÆq$, |ü< |ü< #·~$

Äq+~+#· ‘·–q$. Hê <äèwæº À ˇø£ dü$Twæº ÁbÕs¡úq, ø£$düeTdü nH ø£$‘ê K+&çø£\T Á|ü‘´ø£+>± |ü]>∑DÏ+#· e\dæq$. dü$Twæº ÁbÕs¡úq

e+Ï ø£$‘·\T yÓøÏÿ]+‘· \ì|æ+#·e#·TÃ. ø±ì n$ yÓøÏÿ]+‘·\T ø±e⁄.

ªª ø√ÿkÕ] uÛ≤yêy>∑+ n|üVü‰kÕ´düŒ<ä+>± ø£ì|æ+#≥+‘· rÁeyÓTÆ eÁø£ e÷sêZ\e\+_düTÔ+~. Äy<äq, e´+>∑ + yÓqTø£ <ë≈£îÿ+≥T+~μμ

n+≤s¡T u…’sê–. dü$Twæº ÁbÕs¡úq˝Àì ø=ìï |ü+≈£îÔ\T MT nqTuÛÑ÷‹¬ø’ ñ<äVü≤]+#·&ÉyÓTÆq~.

...Ä&É|æ\¢\ »&É\T |ü≥Tº≈£î ˝≤–q

n|üsê<Ûëìï, >√&É\ MT<ä sê‘·\qT ø£å$T+#·T

&çø£åqØ˝À (Dictionary) ã÷‘·T e÷≥\ ø£sêú\T yÓ~øÏ‘

n~ C≤„q <ëVü≤eTH m+#·T

_‘·Ô] #·÷|ü⁄, q÷qT>∑T eTT<äT›, Çã“+<Ó’q Çs¡T≈£î øö–*

|òüTq‘· eVæ≤+∫q s=e÷qT‡\T n$ j·T˙ï …ø£ÿ >∑≥º≈£î

>∑Ts¡T‘·T ‘Ó*j·Tì Nø£≥T\ kÂø£sê´ìï

>∑Ts¡T‘·T‘Ó∫à eTeTTà\qT ø£wüº ô|≥º≈£î ...

<yê! ø£å$T+#·T eTeTTà, #dæq$ #dæq+<äT≈£î

#j·Tì$ #j·T q+<äT≈£î

|æ+<Ó\T ø√dæq+<äT≈£î, |ü+&çq$ ø√j·T q+<äT≈£î ...

U≤∞ bÂ&És¡T &É;“\, ‘·\ q÷HÓ d”kÕ\

n‘·Ôs¡T ãT&É¢, n]–q uÒ¢&É¢ eT<Ûä y˚TeTT

eTT]øÏ ã≥º\ Xj·T´ô|’ XÊX«‘·+>± ø£qT\T eT÷dæq ‘·<äq+‘·s¡+

e÷ n\dæq X¯Øsê\qT ø£&ç–+#·T ø£ ø£|ü⁄Œ ÁkÕº+>¥ ø±|ò”‘√

>∑+<Ûä|ü⁄ #Óø£ÿ\T Òø£b˛‘e÷Á‘·yTMT

ù|s¡ÃeTqT ∫‹ô|’ yTeTT ø±*Ãq dæ>∑¬s≥Tº |”ø£\˙ï ...

|ü&çj·TT+&É qs¡ø£+˝ÀH√ Hêø£+˝ÀH√ eTeTTà\ H=ø£eT÷\,

yÓ’ ‘·s¡DÏ &ɶsTTHê |üsê« Ò<äT, ‹]– ‹]– n\dæb˛j·÷+.

dæ+Vü‰ìøÏ |ü+C≤ì∫à @qT>∑≈£î <ä+‘ê$T&çq eTVü‰qTuÛ≤yê!

e÷´Ï Òì yfi e÷ yÓTTsê\øÏ+#·ej·÷´ z <yê!

ˇø£ dü$Twæº ÁbÕs¡úq nH˚ π>j·T+ Ä<ÛäTìø£ e#·q ø£$‘ê«ìøÏ ÄHê&˚ y˚dæq u≤≥˝≤ ø£ì|ædüTÔ+~. n+<äT˝Àì e´+>∑´+,

#·eT‘êÿs¡+, Vü‰dü Á|æj·T‘·«eT÷ ‘·sê«‘· nHø£eT+~ ø£e⁄\≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø£yÓTÆ+~μμ n+≤s¡T ≈£î+<äT]Ô.

6

ø£$ düeTdü : ªªXu≤›\ ndüeTs¡ú‘· Á|ü‹ ø£$ø° @<√ ˇø£ dü+<äs¡“¤eTT˝À ‘·fÒº ñ+≥T+~. ø£$‘ê ø±$Tì #˝≤+#· ≤\ ø=dü $düTs¡T\T

m|ü⁄Œ&É÷ u≤¬s&ÉT <ä÷sêH˚ e÷j·T yÓTÆq≥T¢ n>∑T|ækÕÔsTTμμ n+≤s¡T u…’sê–. ªªu…’sê–øÏ e÷Á‘·+ Ä ø=dü $düTs¡T\T <ä÷sêq

e÷j·TyÓTÆq≥T¢ >±ø£, <ä>∑Zs¡>± e∫Ãq|ü⁄Œ&ÉT n‘·ìì ì\Te⁄Hê ì$T], n+‘·s¡+>±ìï |ü\Tø£]+#˚$μμ (ø£èwüíXÊÁdæÔ). u…’sê– ø£$

düeTdü ˝À Á|ü‘´ø£ Xã› düeTdü qT e´ø£Ô |üs¡TkÕÔs¡T. n< uÛ≤e≈£î&Ó’q ø£$øÏ ˇø±H=ø£ Á|ü‘´ø£ eTq dæú‹˝À @<√ ndüŒwüºyÓTÆq nqTuÛÑ÷‹

ø£\T>∑T‘·T+~. n~ u≤<Ûä ø±e#·TÃ, dü+‘√wü+ ø±e#·TÃ, <äT'K+ ø±e#·TÃ, Äq+<ä+ ø±e#·TÃ, Áù|eT ø±e#·TÃ, $sê>∑+ ø±e#·TÃ,

j˚T<Ó’Hê ndüŒwüº+>± ñ+≥T+~. j˚T<Ó’+~ ‘Ó*j·Tq+‘·Ï ndüŒwüº‘· (cannot be clearly perceived) n˝≤+Ï nqTuÛÑ÷‹ì

e÷≥˝À¢ e´ø£Ô+ #j·T&ÉyÓT˝≤¢? nB ø£$ düeTdü . Ä nqTuÛÑ÷‹ :

bı>∑eT+#·T eTTdüT>∑T˝Àì j·÷ø£è‹˝≤>±, >±* u≤≥

yÓ+≥ e÷≥ ‘Ó*j·Tsêì Äsê≥|ü⁄ <ä÷s¡|ü⁄ bÕ≥ ...

ì<äT]+# yÓ÷$ MT<ä eTT<äT› ≤>∑

e´ø±Ô e´ø£Ô|ü⁄ $˙\ $|æq+˝À,

≈£îdüTeT ø£b˛\ bÕ[ô|’ kÂs¡uÛÑ X«düq+˝≤ (ñ+≥T+~) ...

#·\¢ì ‘·*¢ &ç ≤, eT≈£îÿe ì+&çq eTT>∑T<ä ø£qTï˝≤¢ (ñ+≥T+~)

ns¡úyÓTÆq <ëì ø£Hêï n~Ûø£+>± düTŒ¤]+#~,

#‘·\≈£î #Ó+<äsêì~, e÷≥\≈£î n+<äsêì~. ...

dæ>∑TZ|ü&ç ‘·\\T e+∫q Xu≤›\T,

ndüeTs¡ú‘·qT >∑T]Ô+∫q X¯u≤›\T

|üsê uÛÑ÷‘· ø£$ ø£s¡+˝À $]–q $\T¢ ≤+Ï uÛ≤wü

yÓTTø£ÿ b˛sTTq neTTà© Xu≤›\T.

ô|’ $<Ûä+>± kÕ>∑T‘·T+~ ìπs›•+∫q uÛ≤yêqT uÛÑ÷‘·T\qT e´ø£Ô |üs¡T#·T≥ ˝Àì X¯u≤›\ ndüeTs¡ú‘·

(ndüeTÁ>∑‘·) ∫Árø£s¡D. n+‘ø±ø£, q÷‘·q Expression ø√dü+, ì‘· J$‘·+ ˝Àì kÕe÷Á–‘√ q÷‘·q ñ

|üe÷Hê\T dü+~Û+#·&É+˝À u…’sê– ø£èwæ XÊ¢|òüT˙j·T+.

~e´ uÛÑeq+ : u…’sê– s¡#·Hê XøÏÔ πøe\+ ø£$‘·« s¡#·qπø |ü]$T‘·+ ø± Ò<äT. Äj·Tq #·+<äe÷eT˝À |üì #ùd s√E˝À¢ u≤\\¬ø’

ø£<∏ä\T Áyêùd yês¡T≥. ø±ì n$ #ê˝≤ es¡≈£î Væ≤+B uÛ≤wü À s¡∫+|ü ã&çq$. n+‘ø±<äT, u…’sê– ‘Ó\T>∑T˝À düVæ≤‘·+ eT+∫ ø£<∏ë

kÕVæ≤‘· düèwæº #XÊs¡T. \uÛÑ yÓTÆq yê] ø£<∏ä\T ~e´ uÛÑeq+ ù|s¡ dü+|ü⁄Ï>± $T*+<é Á|üø±XHé yês¡T n#·Tà yXÊs¡T. á dü+|ü⁄Ï À

11 ø£<∏ä\T #˚s¡Ãã&çq$. n+<äT˝À <äs¡u≤qT, dü«|üïd”eT, ;C≤ø£å], CÒãT<=+>∑, ø£qï‘·*¢, Hê>∑eTDÏ, ‘·+Á&ÉT\÷-ø=&ÉT≈£î\÷

n+<äs¡÷ #·~$ Äq+~+|ü ‘·–q ñ‘·ÔeT ø£<∏ä\ ø√e˝Àì$. ‘·+Á&ÉT\÷-ø=&ÉT≈£î\÷ nH ø£<∏ä Á|ü|ü+#· ø£<∏ë kÕVæ≤‘· +˝À #√≥T

#düTø=q <ä–q~. bÕsƒ¡≈£î\+<äs¡÷ ‘·|üŒø£ #·<äe e\dæq ø£<∏ä. n+<äT˝Àì bÕÁ‘·\T ∫s¡düàs¡D°j·÷\T. ø£<∏äqT $|ü⁄©ø£]+∫q |ü<ä∆‹

yÓT#·TÃø√ <ä–q~. u…’sê– eT]ìï eT+∫ ø£<∏ä\T m+<äT≈£î Áyêj·T Ò<ë? nì |ü]ƒ‘·\T ∫+‹kÕÔs¡T.

Ä>∑eT^‹ : á ø£$‘ê dü+ø£\q+ u…’sê– dü«s¡ZdüTÔ …’q ‘·s¡Tyê‘· Á|ü#·T]‘·yÓTÆq~. Á|üdüTÔ‘· Á|ü‹ 2006˝À

eTTÁ~+|ü ã&çq~. á dü+ø£\q+˝À <ë<ë|ü⁄ 140 ø£$‘ê K+&çø£\T ñqï$. yêì˝À100 d”«j·T s¡#·q\T,

$T>∑‘ê 39 ø£$‘·\T nqTyê<ë\T. á ø£$‘·\˙ï $$<Ûä düeTj·÷˝À¢ s¡∫+#ês¡T u…’sê–. n+<äT#‘· @

ø£$‘· ø± ø£$‘· nqT≈£L\ düeTj·÷˝À¢ |ü]ƒ+∫ bÕsƒ¡≈£î\T Äq+~+#· e#·TÃ. nqTyê<ë˝À¢ Ï.j·Tdt.Ç*j·TŸ

s¡#·q\T, ø=ìï »s¡àqT s¡#·q\ nqTyê<ë\T bı+<äT |üs¡#ês¡T. uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü˝À¢ u…+>±© qT+&ç

Jyêq+<ä <ëdt ø£$‘·\T, Væ≤+B qT+&ç düT$TÁ‘ê q+<äHé |ü+‘Y s¡#·q\T, sêyéT <ÛëØ dæ+>¥ (~qø£sY)

ø£$‘·\T, ñs¡÷›, bòÕs¡d”, eTsê؃ ø£$‘·\ nqTyê<ë*ï bı+<äT |üs¡#ês¡T. á dü+ø£\q+˝À ‘Ó\T>∑T

bÕsƒ¡≈£î\≈£î Ç‘·s¡ uÛ≤wü\˝Àì eT+∫ ø£$‘·\T ø=ìï u…’sê– |ü]#·j·T+ #XÊs¡T. Ä>∑eT^‹ ø£$‘ê dü+ø£\Hêìï

ñ‘·ÔeT s¡#·q>± m+|æø£ #dæ πø+Á<ä kÕVæ≤‘· nø±&ÓMT yês¡T 1984e dü+e‘·‡s¡|ü⁄ C≤rj·T |ü⁄s¡kÕÿsêìï

düeT]Œ+∫ u…’sê–ì >ös¡$+#ês¡T. á |ü⁄s¡kÕÿs¡+ u…’sê– Jeq ø±\+˝À \_Û+∫ ñ+fÒ Ä+Á<Ûä kÕVæ≤r ˝Àø£+ m≈£îÿe>± Vü≤]¸+∫

Äq+~+∫ j·TT+&~. n≥T\ »s¡>∑ Ò<äT. $~Û ã©j·T+ ø£<ë?!

Ä>∑eT^‹ dü+ø£\Hêìï ø£èwüíXÊÁdæÔ >±] Hê yê&ÉT eTTqTï&ç‘√ n\+ø£]+#·T≥ eTT<ëeVü≤+. Ä s¡#·H ø£èwüíXÊÁdæÔ >±] ø£\+

qT+&ç yÓ\Te&çq ÄK] s¡#·q>± e÷s¡T≥ >∑eTHês¡ΩeTT. ªªu…’sê–, eTq ø£e⁄\T - Áyfifl MT<ä …ø£ÿ ô|≥º <ä–q ãVüQ ø=~› eT+~˝À

ˇø£&ÉTμμ nì ù|s=ÿHêïs¡T ø£èwüíXÊÁdæÔ. á yêø£ + u…’sê– ø£$‘ê XøÏÔì #ê≥T‘·T+~. ªªu…’sê– e+Ï qø£åÁ‘ê\T kÕVæ≤‘· s√<ädæøÏ

n\+ø±sê\T. Ä+>∑¢ kÕVæ≤‘· +˝À ÁbòÕì‡dt <∏ëeTdt ¬ø+‘· ÁbÕeTTK´ eTTqï<√ u…’sê–øÏ eTq kÕVæ≤‘· +˝À n+‘· ÁbÕeTTK´‘· ñ

7

+~μμ n+≤s¡T eTVü‰ø£$ ÁoÁo. n˝≤π> Á|ü|ü+#·+˝À @ Á|ü<∏äÛäeT ÁX‚DÏ ø£$¬ø’Hê düπs - MdüyÓTÆHê rdæ b˛s¡T nì n_ÛÁbÕj·T |ü&ܶs¡T

Äs¡TÁ<ä. n˝≤+Ï ø£$ u…’sê– Ä>∑eT^‹ dü+ø£\q+ <ë«sê eTq eTT+<äT+∫q ø£$‘ê Ádüe+‹ì ÄkÕ«~+# Á|üj·T‘·ï+ #<ë›e÷?!

Ä>∑eT^‹ ø£$‘· Àì ø=+‘· uÛ≤>∑+ :

e÷qdü j·T»q yêÏø£ô|’ eTs¡\ H&ÉT

eTTdüTs¡T ‘√+~ dü+<Vü‰\ eT+<Vü‰+<Ûä <Vü≤#êäj·T

~« <ë <Ûä÷wæ‘· <ë«´uÛ≤ düVü≤C≤düTs¡ e÷j·T

düT&ç>±\T\ e&ç À $&ç m&ÉyÓTÆHêsTT

Vü≤è<äj·T yÓ<ä ùV≤eT+‘ê\ Js¡í os¡í esêífió\T

$XÊ«kÕ\T, Ädüú\T, ÁX<ë∆dü≈£îÔ ≤#êsê\T,

ÁbÕ‘· s√‘· ã÷‘·T\ ‘Ó]|æ Òì Á|ü#êsê\T

ÁãVü‰à+&É ø£≤Vü≤+˝À dü\dü\ eTs¡T>∑T‘√+~ q÷‘·q Jeq bÕø£+

Vü≤\ áVü≤\ ô|q–q ø£*Œ‘· uÛÑ÷‘·\ Hêø£+.

n+≥÷ yÓTT<ä\e⁄‘·T+~ Ä>∑eT^‹ π>j·T+!

Ä ^‹ø£qT eTT–+∫q $<Ûëq+ >∑eTì+#·+&ç :

eè<Ûë ø±<äT, ‘êeTdü >∑s¡“¤ y˚<äq,

eTqTEì >∑s¡fi≤kÕ«<äq ‘êeTs¡dü+ Vü≤dædüTÔ+~,

X«dædüTÔ+~ ÁbÕ‘·sê«‘·+˝À ‘·q

|ü]eTfi≤\T, ìqïÏ X+ø±‘·+ø±#êä<äq ‘=\– eTs¡\

$s¡TdüTÔ+~ <Ûäs¡ s¡T~Ûs¡#·Ã¤$ Jeq B|æÔ ¬øs¡\.

á e+<Ûë´ <Ûä÷[ qT+∫, $ø£è‘· uÛÑdüàbÕ[qT+∫

ñ<äsTTkÕÔ &Éq\ dü+uÛÑe⁄ &Ü‘·à<Ûäe⁄&ÉT, qe e÷qe⁄&ÉT—

n‘·ì ø=s¡πø y∫ ñ+~ j·TT>∑j·TT>±\qT+∫ <Ûäs¡DÏ

n‘·ì y√´eTe÷s¡Z+˝À ñ˝≤ÿ<Ûäs¡ Á|üVü≤] ‘·s¡DÏ.

ø£$‘ê kÕsê+X yT$T≥+fÒ s√‘·≈£î Á|ürø£yÓTÆq bÕ‘· q•düTÔ+~. q÷‘·H√‘Ô»+‘√ qej·TT>∑+ yÓTT<ä …’ e÷qyê[øÏ eT+∫ì

‘ÓdüTÔ+~nì.

Á‹X+≈£î dü«s¡Z+ nH ø£$‘· À u…’sê– J$‘· <äèø£Œ<∏ëìï e]í+∫q rs¡T >∑eTì+#·+&ç :

J$‘· yÓTTø£ Äe⁄*+‘·

J$‘· yÓTTø£ y=fiófl $s¡T|ü⁄

J$‘· yÓTTø£ >∑õ® ≈£îs¡T|ü⁄

yÓTs¡ùd qTqïì #·s¡à+ ô|’ ÁbÕπø <äTs¡<ä $düT>∑T $düT>∑T!

J$‘ê\ eTTdüT>∑T.

|ü ≤j·Tq+ nH eTs√ K+&çø£ À -

J$‘·+ ‹+§+~ ‘·qqT ‘·qT,

ø± Ò ø£&ÉT|ü⁄ ì+|ü⁄ ø=H˚+<äT≈£î >±qT

Áø=y=«‹Ô ≤ ‹+À+~ ‘·qqT ‘êqT ...

#êe⁄qT+&ç bÕ]b˛e≥yT Áã‘·T≈£î

Áã‘·T≈£î qT+∫ bÕ]b˛e&É yÓTø£ÿ&çø°? ...

XÊ+‹ qT+∫ bÕ]b˛e&ÉyÓT nXÊ+‹

nXÊ+‹ì XÊ+‹ |üs¡#·≥ yÓT˝≤>±?

J$‘êìï >∑&çù|düTÔ+~ ø±\+

ø±˝≤ìï >∑&É|æ yj·T≥ yÓT˝≤>±?

U…’B˝À qTqï~ C…’\T

C…’\T ‘·|æŒ+#·T ø√e≥ yÓT˝≤>±?

n+≤s¡T! á dü+ø£\q+ ˝Àì n<äT“¤‘· ø£$‘ê K+&çø£ Hê ø=ÿ+#Ó+ qeTàø£$Te⁄« nH π>j·T+. á π>j·T+˝À, ‘·s¡Tyê‘· e∫Ãq

~>∑+ãs¡ ø£$‘√<ä e÷ìøÏ ;C≤\T ø£ì|ækÕÔsTT. Ä $<Ûä+>± #·÷ùdÔ u…’sê–ì <äèwüº >± |ü]>∑DÏ+#· e#·TÃ. ø=‘·Ô ‘·s¡Vü‰ e´ø°Ôø£s¡D

ø√dü+ ìs¡+‘·s¡ ø£èwæ #XÊs¡T u…’sê–. áHê&ÉT e#·q ø£$‘· À ø=‘·Ô ø=‘·Ô ñ|üe÷Hê\T yê&çq $<Ûä+>±, u…’sê– ÄHê& ì‘· J$‘·+

˝Àì kÕe÷Á–‘√ ñ|üe÷Hê\T düèõ+#·&ÜìøÏ ø£èwæ#XÊs¡T. n+<äTπø yê] ø£$‘· ñ‘Ô»+‘√ bÕ≥T ñ‘ê‡Vü‰ìï |ü⁄ϺdüTÔ+~ bÕsƒ¡≈£î\

Vü≤è<äj·÷˝À¢.

8

@ ø±sê´ìï kÕ~Û+#ê\Hêï eTìwæøÏ Ä‘·à qeTàø£+ n‘· +‘· ÄeX¯ ø£+. Hê ø=ÿ+#Ó+ qeTàø£ $Te⁄« nqï π>j·T+˝À Ä

$wüj·÷ìï n‘· +‘· ÄVü‰¢<ä ø£s¡+>± ∫Á‹+#ês¡T Ä\÷]. á ø£$‘·qT yÓT#·TÃø=ì "Grant me a grain of Faith" nH ù|s¡T‘√

Ä+>∑¢+ ˝ÀøÏ nqTe~+#ês¡T ÁoÁo. Hê ø=ÿ+#Ó+ qeTàø£ $Te⁄« qT+&ç ø=ìï |ü+≈£îÔ\T ñ<äVü≤]+#·&ÉyÓTÆq~. |ü]ƒ‘·\T ÄkÕ«~+#·+&ç :

Hê ø=ÿ+#Ó+ qeTàø£ $Te⁄«

ø=+&É\T |æ+&ç ø=fÒºkÕÔqT

∫‹øÏq §yTÀ ≤+Ï dü÷s¡T´DÏí

Ä]q n|üŒ&É+ ≤+Ï #·+Á<äTDÏí

Äø±X|ü⁄ m+–* |üfiËfl+ À+∫ HÓfÒºkÕÔqT

Hê<ä>∑T u≤VüQ ã+<Ûäq+ À á $XÊ\

ÁãVü‰à+&Üìï #ê|ü ≤ #·TfÒºkÕÔqT. ...

Ç+Ï+≤ >∑>∑q ≈£îdüTe÷\T eT÷&ÉT |üPe⁄\T>±

q+<äq ì≈£î+C≤\ neTè‘· |òü ≤\T Äs¡T ø±j·T\T>±

|üPsTTkÕÔqT, ø±sTTkÕÔqT. ...

Äø±X|ü⁄ <ës¡+>∑T ‘êqT ∫+∫

#=ø±ÿ Òì yês¡+<ä]ø° ≈£îϺkÕÔqT

ˇø£fÒ$TÏ, @<Ó’Hê #kÕÔqT ...

qeTàø£+ Òì u§+~ U≤∞ dæ>∑¬s≥Tº ÏqTï

qeTàø£+ Òì Ä‘·à |ü⁄\¢\T Òì n–Zô|fÒº

qeTàø£+ Òì Áã‘·T≈£î ø±*q dæ>∑¬s≥Tº ã÷~

n˙ï ñHêïsTT ø±ì qeTàø£ yÓTTø£fÒ Ò<äT

Hê ø=ÿ+#Ó+ qeTàø£ $Te⁄«! qeTàø£ $Te⁄«!

qeTàø£ $Te⁄«! qeTàø£ $Te⁄«!

yê>∑›‘·Ô edüT+<Ûäs¡ nH K+&çø£ À u…’sê– yêdüÔe Á|ü|ü+#·+ m≥T yÓTT>∑TZ ‘·Tqï<√ <ëì‘√ bÕfÒ ‘·q÷ nfÒ yÓTT>±Z&ÉT. n+<äTπø

Äj·Tq ø£$‘ê ‘·‘·«+˝À ø=+‘· e÷s¡TŒ ø£qã&ÉT‘·T+~. >∑eTì+#·+&ç :

eTìwæøÏ eTìwæø° eT<Ûä dü+|òüTs¡D+ ñ+&É~+ø£

düVü≤ Jeq bÕeq Vü≤s¡+ ‘·|üŒ,

eTìwæøÏ eTìwæø° eT<Ûä neTs¡+ ñ+&É~+ø£

düVü≤» düT\uÛÑ ùdïVü‰ø£s¡D ‘·|üŒ,

eTìwæøÏ eTìwæø° eT<Ûä >√&É \T+&Ée⁄ >√‘·T\T+&Ée⁄,

n<äèwüº+ ∫q ‘·\T+&Ée⁄

$|ü¢e|ü⁄ ãT Ÿ&√»sY‘√ $T≥º|ü ≤¢ Òø£+ #dæ

eTøÏ* >∑T+≥\T |üP&ÃXÊ+ ...

y˚T<Ûä≈£L ÁøÏj·T≈£L eT<Ûä , ÄX¯j·÷ìø°, dü+X¯j·÷ìø° eT<Ûä

kÕ<Ûäq≈£L, kÕ<Ûë´ìøÏ eT<Ûä |ü&çq &É\T ‘·T&ç#˚XÊ+.

u…’sê– ‘·qT #Ó|üŒ <ä\∫q <ëìì |ü]ƒ‘·\ eTqdüT‡ Vü≤‘·TÔ ø=H≥≥Tº #Ój·T´&ÜìøÏ ˇø=ÿø£ÿ|ü⁄Œ&ÉT ÄXÃsê´ eVü≤ø£+>± |ü<ä <√´‘·ø£

<Ûä«ì‘√ #ÓãT‘·T+≤&ÉT. |ü]øÏ+#·+&ç:

|ü‘·ÔHê\ sê» M<ÛäT\ |ü+<äT\T ‹s¡T>∑T ‘·Tqï$

m+–*¬ø’ m>∑ã& qs¡T\qT #·÷∫ ≈£îø£ÿ\T yÓTTs¡T>∑T #·Tqï$.

_j·T´|ü⁄ ø=≥¢ e<ä› u≤s¡T\T r]Ã ì\ã&çq yês¡T bÂs¡T\T

neTè‘·+ bı+π> @s¡T\T bÕs¡T‘·÷H ñHêïsTT.

ÁX$T+# ‘·qTe⁄\ ùd«<ë\T ø±s¡T‘·÷H ñHêïsTT.

–&ɶ+>∑T\T, Nø£Ï ø=≥T¢, $Hêj·T≈£î\ CÒãT\T ì+&ÉT‘·÷H ñHêïsTT.

nsTTHê nqï |üPs¡í uÛ≤+&É+˝À ‘·+&ÉT˝≤\T ì+&ÉT ø=qï$.

bısTT´ Àq sê»ì ∫#·Tà ø£&ÉT|ü⁄˝À s¡>∑T\T‘√+~

ø£ ïs¡T\ Äs¡ì eT+≥ m<ä À m<äT>∑T ‘√+~

|ü>∑ ôd>∑ …’ bı>∑T\T ‘√+~.

ø£\\T n&ÉT>∑+≤sTT, yÓ\\T $Tqï+≤sTT.

ø£&ÉT|ü⁄ ø£s¡Te⁄, >∑T+&Ó #Ós¡Te⁄, Áã‘·T≈£î ãs¡Te⁄

á dü«sê»´+ kÕ«sêC≤´ìøÏ sê#·u≤≥.

n+≥÷ eTq düe÷»+˝Àì <Ísꓤ>∑ dæú‹øÏ e´<Ûä e´ø£Ô |üs¡TkÕÔ&ÉT bÕ+#·»q´+ nH ø£$‘· À!

9

ô|+∫q ‘·*¢ nH π>j·T+ Ä+Á<ÛäsêÁwüº+ ñeTà&ç eTÁ<ëdüT qT+&ç $&çb˛sTTq ø±\+˝À s¡∫+#ês¡T u…’sê–. ‘·$Tfi <XÊìï

ô|+∫q ‘·*¢>± dü+uÛ≤$+#·T ø=Hêïs¡T u…’sê–. ‘·$Tfi ‘·©¢ ˙≈£î HqT Áù|eT‘√, >ös¡e+‘√ e+<äqeTT #düTÔHêïqT n+≤s¡T, u…’sê–

ñ<›X´+ ˝À -

ø£qï‘·*¢ ø£qïqT

ô|+∫q ‘·*¢ ãTTD yÓT≈£îÿe

@eT+fÒ n+<äT ø£qï ‘·*¢ ≈£î+&˚ HÓ‘·TÔs¡T ã+<Ûä+ Ò<äT.

düVü≤» s¡Vü≤ùdïVü≤+ ‘·|üŒ eTs=ø£ Äq+<ä+ Ò<äT.

e÷‘·è eTeT‘ê ìVæ≤‘· kÕ«s¡ú <ä«+<ä+ Ò<äT.

yÓ\T>∑T ˝≤>∑T, >±* ˝≤>∑T, ˙s¡T ˝≤>∑T n< >∑<ë Áù|eT+fÒ.

nì ô|+∫q ‘·*¢ì n_Ûe]íkÕÔs¡T.

Ä>∑eT^‹˝Àì K+&çø£\˙ï $es¡D≤‘·àø£, $X‚¢wüD°j·TeTT˝Ò! ø±ì düú˝≤uÛ≤eeTT#˚‘· Ä |üì $s¡$T+#·&É yÓTÆq~. $E„\T

eTìï+‘·Ts¡T>±ø£! Ç+‘·es¡≈£î d”«j·T ø£$‘·\qT >∑÷]à #·]Ã+#·T ø=HêïeTT. nqTyê<ä ø£$‘·\qT >∑÷]à ø=~›>± eTT#·ÃÏ+#·Tø=ì,

$X‚cÕ\T ‘Ó\TdüT≈£îH Á|üj·T‘·ï+ #<ë›+.

nqTyê<ä ø£$‘·\T |ü]o*ùdÔ, Ï.j·Tdt.Ç*j·TŸ s¡#·q\+fÒ u…’sê–øÏ m≈£îÿe n_Ûe÷qeTì Á>∑Væ≤+#· e#·TÃqT. eTTK´+>±

yê] ø£$‘·\T u…’sê–ì n~Ûø£+>± Á|üuÛ≤$‘·Tì >±$+#êsTT. Áô|ò+∫ ø£$‘·\T düVæ≤‘·+ Äj·TqqT Äø£]¸+#êsTT. n+<äTπø nqTyê<ë\˝À

m≈£îÿe uÛ≤>∑+ Áô|ò+∫ ø£$‘·\T. yêìì Ä+>∑¢ e÷<Ûä eT qT+&ç ‘Ó\T>∑T #XÊs¡T.

uÛ≤s¡rj·T uÛ≤wü À¢ Væ≤+B qT+&ç düT$TÁ‘ê q+<äHé |ü+‘Y, ~qø£sY u…’sê– n_Ûe÷q ø£e⁄\ì eTq+ uÛ≤$+#· e#·TÃqT. eTsê؃

ø£e⁄\˝À $+<ë ø£s¡+Bø£sY, u…+>±* ø£e⁄\˝À Jyêq+<ä<ëdt u…’sê–ì m≈£îÿe>± Äø£]¸+∫, Á|üuÛ≤$‘·+ #XÊs¡T. Jyêq+<ä<ëdt

≈£L&Ü u…’sê– ø√e≈£î #Ó+~q ø£$. ªªÁã‘·T≈£î u≤<Ûä uÛÑ]+#· sêq+‘·>± e⁄qï≥T¢ uÛ≤$+∫, J$‘·+ ø=Ϻq ø=s¡&Ü <Óã“\≈£î ‘·≥Tºø√

Òø£, Ä‘·à mø£ÿ&ç qT+&ç e∫Ã+<√ nø£ÿ&çøÏ n+fÒ eTè‘·T´>∑Vü≤«s¡+ ˝ÀøÏ, n+<Ûäø±s¡ >∑s¡“¤+˝ÀøÏ yÓ[fl b˛yê\H Äø±+ø£å Äj·Tq

ø£$‘· À¢ #ê˝≤ #√≥¢ ø£ì|ædüTÔ+~. ø£$‘·\˙ï u≤<Ûä\≈£î ‘·≥Tºø√ Òø£ ydæq πøø£ ≤¢ $ì|ækÕÔsTT, ... Äj·Tq ø£$‘· ‘=* <äX˝À Ád”Ô

eT÷]Ô ø£$‘·≈£î πøe\+ ˇø£ ÄÁXj·T+>± e÷Á‘·yT ñ+&~. ‘·sê«‘· Nø£Ï >∑s¡“¤+ ˝ÀøÏ b˛yê\H eTè‘·T´ ø±+ø£å>± |ü]D$T+∫+~μμ

(≈£î+<äT]Ô). á dü+ø£\q+˝À ˙*e÷, eq\‘êùdHé nH ¬s+&ÉT Jyêq+<ä <ëdt ø£$‘·\ ‘Ó\T>∑T nqTyê<ë\T bı+<äT |üs¡#·ã&ܶsTT.

eTT–+|ü⁄ : u…’sê– nuÛÑT´<äj·T ø£$>± kÕVæ≤‹ »>∑‘·TÔ À Á|üy˚•+#ê&ÉT. n‘·ìô|’ Ä<ÛäTìø£ bÕXÊÑ· ø£e⁄\ Á|üuÛ≤e+ m≈£îÿe>±

e⁄+~. u…’sê–øÏ ø=ìï sê»ø°j·T $XÊ«kÕ\T Á|ü>±&ÛÉ+>± ñHêïsTT. u…’sê– ‘·q sê»ø°j·T $XÊ«kÕ\ ø√dü+ |ü&ɶ u≤<Ûä e÷Á‘·+

yÓ‹øÏ‘H ø±ì ø£qã&É<äT Äj·Tq ø£$‘· À. u…’sê–ì πøe\+ n|üqeTàø£|ü⁄ &É À¢ dü+#·]+# dü+Xj·÷‘·à>± ∫Á‹ùdÔ, n~ ne>±Vü≤q≈£î

˝À|ü ∫Vü≤ï+. ø±e´+˝À ìsêX\T, ì≥÷ºs¡TŒ\T, uÛÑj·÷\÷, dü+<Vü‰\÷ n&ÉT>∑&ÉT>∑THê ñ+fÒ, yê≥ìïÏ u…’sê–øÏ n+≥>∑≥º

≈£L&É<äT. ≈£îfiófl‘√, n$˙‹‘√, nÁø£e÷\‘√ nHê´j·÷\‘√ ì+&çq á J$‘·|ü⁄ Nø£Ï qT+∫ Äø±X|ü⁄ yÓ\T‘·Ts¡T ˝ÀìøÏ #=#·TÃ≈£î

b˛jT ùd«#·Ã¤qT, u…’sê– J$‘· eT+‘ê nH«wæ+#ê&ÉT, Äø±+øÏå+#ê&ÉT.

e#·q ø£$‘·«|ü⁄ ‘=* s¡#·sTT‘· À¢ u…’sê–ì #s¡Ã ≈£î+&Ü ñ+&É ÒeTT. á Á|üÁøÏj·TqT r]à ~~›q ø£e⁄˝À¢ Äj·Tq eTTKT´&ÉT.

Äj·Tq ø£$‘· ô|’øÏ düT\uÛÑkÕ<Ûä +>± ø£ì|æ+#·ø£ b˛sTTHê, ˝À‘·T>± Ä˝À∫+# yê]øÏ, Äj·Tq u≤>± ns¡úeTe⁄‘ê&ÉT. e#·q ø£$‘· À

>=|üŒ <Ûësê Xó~∆ >∑\ ø£$ u…’sê–. ∫e] <äX˝À u…’sê–øÏ, ˝Àø£+ MT<ä ø√|ü+ m≈£îÿyÓ’+~. ˝Àø£+‘√ bÕ≥T ‘·qô|’qH ‘·q≈£î $düT>∑T

|ü⁄Ϻ+<˚yÓ÷?! ... ∫e] s√E˝À¢ ndü\T Áã‘·ø£&É+ m+<äTø√ Äj·Tq≈£î ns¡ú+ ø±˝Ò<äT! \ø£å´dæ~∆ ÁuÛ≤+‹ ˝Ò≈£î+&Ü - n+fÒ

yÓ÷øå±Xj·T+ Ò≈£î+&Ü, #êe<ä\∫q jÓ÷^X«s¡T &Üj·Tq. @yÓTÆ‘ H$T, ˇø£ eT+∫ ø£$ì ø√˝ÀŒsTT+~ ‘Ó\T>∑T ‘·*¢. u…’sê– eT]

ø=+‘· ø±\+ Áã‹øÏ ñ+fÒ @+ sêùdyê&√? ø£$>± m+‘· ù|s¡T Á|ü‹wü\T >∑&ç+# yê&√ Væ≤ùdÔ uÛÑ]+|üC≤\ì u≤<Ûä ø£\T>∑T

‘·T+~.

ø£è‘·»„‘·\T : Áo Ä\÷] u…’sê–ì >∑÷]à kÕVæ≤‘· |üs¡yÓTÆq $esê\T \_Û+#·ø£, ‹ø£eTø£\e⁄‘·Tqï ‘·s¡TD+˝À,

Ä|ü<들+<Ûäe⁄ì>± #j·T÷‘·ì∫Ã, n\uÛÑ yÓTÆq Ä\÷] dü+düàs¡D dü+∫ø£ (1979) qT+&ç eTTK´ $wüj·÷\qT

ùdø£]+∫ Hê≈£î n+<ä CÒdæq Hê ∫s¡ø±\ $TÁ‘·T\T &Ü. yÓ\>± yÓ+ø£≥|üŒj·T´ >±]øÏ H HÓ+‘·jÓ÷ ãTTD

|ü&ç j·TTHêïqT. yê]øÏ Ç+<äT eT÷\eTTq Hê Vü≤è<äj·T |üPs¡«ø£ ø£è‘·»„‘·\T ‘Ó\T|ü⁄ ø=+≥THêïqT.

Ábıô|òdüsY sê$q÷‘·\ dü‘· Hêsêj·TD, $ÁXÊ+‘· Ä#ês¡T´\T, ôV’≤Á<ëu≤<äT. bò Hé : 9618524702