Altı Şapkalı Altı Şapkalı Düşünme TekniğiDüşünme Tekniği

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’nin Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’nin temelindetemelinde, düşünceleri altı farklı

bakışı simgeleyen farklı renklerdeki şapkaları takarak ya da takmış gibi yaparak analiz etmek ve yaratıcılığı

geliştirmek vardır.

Altı Şapkalı Düşünme Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin amacı, Tekniğinin amacı,

bireyin düşünme etkinliğini belli bir düzene sokarak analiz etmesini

sağlarken bireyin düşünme yeteneğini ve yaratıcılığını

geliştirmektir.

Edward de Bono'nun Altı Şapkalı Edward de Bono'nun Altı Şapkalı Düşünme Tekniği'nin temelinde,Düşünme Tekniği'nin temelinde,

düşüncelerimizi altı farklı bakışı simgeleyen farklı renklerdeki şapkaları takarak ortaya koymak ve yaratıcılığımızı geliştirmek yatmaktadır.

Eğitim kurumları, bilgi, beceri ve Eğitim kurumları, bilgi, beceri ve değerlerin yanı sıra bireye düşünme değerlerin yanı sıra bireye düşünme

yollarını da öğretmelidir. yollarını da öğretmelidir. ““Altı Altı Şapkalı DüşünmeŞapkalı Düşünme” bireye ” bireye

kendisi ya da başkaları adına kendisi ya da başkaları adına düşünebileceği, düşüncelerini düşünebileceği, düşüncelerini

ayrıştırabileceği bir ortam sağlarayrıştırabileceği bir ortam sağlar..

Altı Şapkalı Düşünme Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin YararlarıTekniğinin Yararları

1. Yaratıcılığın gelişmesini sağlar.

2. Karar verme becerisini geliştirir.

3. Düşüncelerin ve duyguların belli bir düzene sokulmasını ve sistematikleşmesini sağlar.

4. Bireylere düşünme yollarını öğretir. Tek bir düşünme türüne takılıp kalmalarını ve gereksiz tartışmalara girmelerini önler.

5. Katılanlar bilgi ile duygu, duygu ile avantajı riski, yaratıcı fikirleri ayırt eder.

Beyaz ŞapkaBeyaz ŞapkaSaflığı, netliği,tartışmasız olarak kabul Saflığı, netliği,tartışmasız olarak kabul

edilen bilgileri temsil ederedilen bilgileri temsil eder..

Beyaz renk bilgi ile ilgilidir. Beyaz şapka dikkati elde olan bilgiler ve eksik bilgiler üzerinde toplamak için kullanılır.

Beyaz şapkayı takınca şu sorular sorulabilir:

1. Elimizde ne gibi bilgiler var?

2. Daha hangi bilgiler gerekiyor?

3. Gerekli bilgileri nasıl elde ederiz?

Kırmızı ŞapkaKırmızı Şapka Tutkuları, duyguları, sezgileri temsil eder.Tutkuları, duyguları, sezgileri temsil eder.

Kırmızı şapka, duygu sezgi ve heyecanla ilgilidir. Bir şeyden niçin hoşlanıldığı ya da hoşlanılmadığı bilinmeyebilir. Oysa birey, kırmızı şapka takıldığında hiçbir açıklama yapılmaksızın duyguları ve sezgileri söyleme fırsatı bulur.

Siyah Şapka Olumsuzlukları, riskleri, o kararın alınması

durumundaki tehlikeleri temsil eder.

Siyah şapka bir bakıma Siyah şapka bir bakıma şapkaların en yararlı olanıdır. şapkaların en yararlı olanıdır. Siyah şapka tehlikelere dikkat Siyah şapka tehlikelere dikkat çeker. Bu şapka zararlı çeker. Bu şapka zararlı uygulamaların yapılmasını uygulamaların yapılmasını önler. Riskleri ve alınacak önler. Riskleri ve alınacak kararların neden işe kararların neden işe yaramayacağını gösterir.yaramayacağını gösterir.

Sarı ŞapkaSarı Şapka Olumlulukları, avantajları, o kararın Olumlulukları, avantajları, o kararın

alınması durumunda sağlanacak yararları alınması durumunda sağlanacak yararları ve fırsatları temsil ederve fırsatları temsil eder..

Sarı renk, güneş ışığını ve iyimserliği çağrıştırır. Sarı şapka takıldığında alınacak kararın değeri ve yararı belirlenir.Kararın alınması halinde ne gibi avantajlar sağlanacağı ve kararın bütün olumlu yönleri sıralanır.

Yeşil Şapka Yeşil Şapka Yaratıcılığı üretkenliği kararın alınması Yaratıcılığı üretkenliği kararın alınması

durumunda daha nelerin yapılabileceğini durumunda daha nelerin yapılabileceğini temsil eder.temsil eder.

Yeşil şapka enerji şapkasıdır. Yeşil şapka takıldığında öneriler ileri sürülür, yeni görüş ve öneriler ortaya konur. Karar konusuna ilişkin değişiklikler, yaratıcı ve yeni fikirler ve bugüne kadar düşünülmemiş seçenekler ortaya atılır.

Mavi ŞapkaMavi ŞapkaSerinkanlı bir biçimde karar vermeyi Serinkanlı bir biçimde karar vermeyi

temsil eder.temsil eder.Mavi şapka düşünce Mavi şapka düşünce

sürecini gözden geçirmek ve sürecini gözden geçirmek ve karar vermek için kullanılır. karar vermek için kullanılır. Mavi denizin, gökyüzünün, Mavi denizin, gökyüzünün, serinkanlılığın rengidir. Bütün serinkanlılığın rengidir. Bütün tartışılanlar üzerinde düşünülür tartışılanlar üzerinde düşünülür ve artık karar verilir.ve artık karar verilir.

Altı Şapkalı Düşünme Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Uygulanması Tekniğinin Uygulanması

Tekniğin uygulanmasında kullanılacak şapkalar renkli kartonlardan veya başka materyallerden hazırlanır.

1.Karar verilecek konu belirlenir.(Ör. Meslek lisesine gideyim mi?).2.Karar verme sürecine katılacak kişiler birbirlerini

görecek şekilde “U” ya da “halka” oluşturacak şeklinde oturtulurlar.

3. Şapkalar sırasıyla takılır veya takılır gibi yapılır. Her şapkanın temsil ettiği fikirler belirtilir.

4. Karar verilir.

ÖZETÖZETEdward De Bono ; Bilginin tek başına,

bir düşünme süreciyle desteklenmediği zaman herhangi bir değeri olmayacağını belirtmiş, zekâ katsayısı yüksek insanların aynı zamanda iyi birer düşünür oldukları yönündeki savın geçerli olmadığına dikkati çekmiştir.

Karar verme sürecini altı şapkalı Karar verme sürecini altı şapkalı düşünme tekniği ile öğrenenlerin düşünme tekniği ile öğrenenlerin kararları daha az tehlikeli, daha az kararları daha az tehlikeli, daha az olumsuz olacaktır. En azından karar olumsuz olacaktır. En azından karar veren; karar verme aşamasında veren; karar verme aşamasında riskleri , tehlikeleri, avantajları, net riskleri , tehlikeleri, avantajları, net bilgileri ve en önemlisi de bilgileri ve en önemlisi de duygularını bilerek karar verecektir.duygularını bilerek karar verecektir.

UYGULAMA ÖRNEĞİUYGULAMA ÖRNEĞİ

KONU: KONU:

Televizyon toplum için Televizyon toplum için yararlı mıdır? Zararlı mıdır?yararlı mıdır? Zararlı mıdır?

Şapkaların özelliklerini Şapkaların özelliklerini hatırlayalımhatırlayalım

Beyaz şapkaBeyaz şapka : açık ve tarafsız ol: açık ve tarafsız ol Kırmızı şapka Kırmızı şapka : : duygusal tepkilerini açıkladuygusal tepkilerini açıkla

Siyah şapka Siyah şapka ::tehlikeleri biltehlikeleri bil Sarı şapka Sarı şapka : : avantaj ve faydalarını sıralaavantaj ve faydalarını sırala

Yeşil şapka Yeşil şapka : : yaratıcılığını kullanyaratıcılığını kullan

Mavi şapka Mavi şapka : : sonuçları toparlasonuçları toparla

BEYAZ ŞAPKABEYAZ ŞAPKA İnsanların büyük çoğunluğu televizyon izler.İnsanların büyük çoğunluğu televizyon izler. Olmadığı ev yok gibidir.Olmadığı ev yok gibidir. Birçok eğitici ve bilgilendirici program izlenebilir.Birçok eğitici ve bilgilendirici program izlenebilir. İnsanları bağımlı hâle getirir.İnsanları bağımlı hâle getirir. Verilen mesajlar hem ses hem de görüntü olarak Verilen mesajlar hem ses hem de görüntü olarak

birçok insana ulaşır.birçok insana ulaşır. Televizyon zamanımızda toplum yaşamı içerisine Televizyon zamanımızda toplum yaşamı içerisine

girmiş ve bir parçası olmuştur.girmiş ve bir parçası olmuştur. Televizyon programları toplumun eğitim, haber Televizyon programları toplumun eğitim, haber

alma, eğlenme gibi çeşitli gereksinimlerini karşılar.alma, eğlenme gibi çeşitli gereksinimlerini karşılar. Televizyonun insanlar üzerindeki olumlu ve Televizyonun insanlar üzerindeki olumlu ve

olumsuz etkileri konusunda daha fazla bilimsel olumsuz etkileri konusunda daha fazla bilimsel araştırma yapılması sağlanmalıdır.araştırma yapılması sağlanmalıdır.

KIRMIZI ŞAPKAKIRMIZI ŞAPKA Televizyon izlemeyi çok seviyorum.Televizyon izlemeyi çok seviyorum. Televizyonda korku filmi izlediğim zaman çok Televizyonda korku filmi izlediğim zaman çok

korkuyorum.korkuyorum. Belgesel programlardan birçok bilgi Belgesel programlardan birçok bilgi

öğreniyorum.öğreniyorum. Komedi filmleri beni çok eğlendiriyor.Komedi filmleri beni çok eğlendiriyor. Eğlence programları beni çok eğlendiriyor. Eğlence programları beni çok eğlendiriyor. Televizyon karşısında vakit geçirmek çok Televizyon karşısında vakit geçirmek çok

eğlendirici.eğlendirici.

SİYAH ŞAPKASİYAH ŞAPKA Televizyon zaman kaybına yol açar. Ona izlemeye ayrılan zamanın üretim için ayrılması daha faydalı olur. Televizyonlarda yayınlanan programlar şiddeti

arttırmaktadır. Bu durum özellikle gençleri olumsuz etkilemekte ve onları saldırganlığa yöneltmektedir.

Yayınlanan reklamlar bilinçsiz tüketimi körüklemektedir.

Çocuklar ilginç fikir ve davranışlardan kolaylıkla olumsuz yönde etkilenebilmektedir.

Okuma alışkanlığını köreltmektedir. Düşünme yeteneğini köreltmektedir. İnsanları tembelleştirmektedir. Güncel olaylar hakkında eleştirel düşünceyi

olumsuz etkilemekte ve beyinin analiz, sentez yapma yeteneğini köreltmektedir.

SARI ŞAPKASARI ŞAPKA Yararlı bir iletişim aracı olan Yararlı bir iletişim aracı olan

televizyonun uzaktan eğitim aracı televizyonun uzaktan eğitim aracı olarak kullanılması desteklenebilir.olarak kullanılması desteklenebilir.

Toplumun eğitiminde katkısı büyüktür. Toplumun eğitiminde katkısı büyüktür. Bu sayede toplumun eğitim ve bilgi Bu sayede toplumun eğitim ve bilgi düzeyini yükseltir.düzeyini yükseltir.

Televizyon boş zamanları Televizyon boş zamanları değerlendirmek için kullanılabilir. değerlendirmek için kullanılabilir.

Programlar insanları eğlendirir. Bu Programlar insanları eğlendirir. Bu sayede bireyleri mutlu kılar.sayede bireyleri mutlu kılar.

Ulusal ve uluslararası spor Ulusal ve uluslararası spor etkinliklerini topluma sunar.etkinliklerini topluma sunar.

YEŞİL ŞAPKAYEŞİL ŞAPKA Ebeveynler televizyonu çocuğun bütün gününü

başında geçireceği bir araç olarak değil, sadece günlük yaşamda karşılaşabileceklerinden çok daha çeşitli konularla ilgili bilgi ve izlenimler edinmesine yardımcı olacak bir araç olarak görmeleri sağlanmalıdır.

Çocuklara eleştirel ve bilinçli olarak televizyon izleme alışkanlığı kazandırılmalıdır.

Ebeveynler, çocukların televizyonu belli bir planlama çerçevesinde izlemelerini sağlamalıdır.

Televizyonun yerine geçebilecek okuma, spor veya eğitici hobiler gibi uğraşlar bulunmalıdır.

Ebeveynler çocukların beğenilerini de göz önünde bulundurarak izlenecek programların seçiminde rehberlik yapmalıdırlar.

İzlenecek programların yorumlanabilmesine yardım etmek amacı ile ailece televizyon izlenmelidir.

MAVİ ŞAPKAMAVİ ŞAPKATelevizyon toplumun eğitim, bilgilenme, Televizyon toplumun eğitim, bilgilenme,

haber alma, eğlence ve spor gibi haber alma, eğlence ve spor gibi etkinliklerde yararlanmasına yardımcı etkinliklerde yararlanmasına yardımcı olmaktadır.olmaktadır.

Televizyonun bu olumlu yönlerinin yanı Televizyonun bu olumlu yönlerinin yanı sıra olumsuz yönleri de bulunmaktadır. sıra olumsuz yönleri de bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak insanları belli bir yöne Bunlara örnek olarak insanları belli bir yöne yönlendirmesi, zamana kaybına neden yönlendirmesi, zamana kaybına neden olması, insanları tembelleştirmesi ve şiddeti olması, insanları tembelleştirmesi ve şiddeti özendirmesi başlıkları sunulabilir. özendirmesi başlıkları sunulabilir.