alkol ve madde kullanım bozuklukları

Alkol ve Madde Kullanım Alkol ve Madde Kullanım BozukluklarıBozuklukları

Ali ORTAÇ45-03-926

Erol UĞUR45-04-1188

Madde Bağımlılığı Tanı Ölçütleri:DSM-IVMadde Bağımlılığı Tanı Ölçütleri:DSM-IV

Direnç artımı (tölerans) Direnç artımı (tölerans) Yoksunluk belirtilerinin olması ve bunları gidermek için Yoksunluk belirtilerinin olması ve bunları gidermek için

madde alımını sürdürme madde alımını sürdürme Maddenin tasarlandığından fazla miktarda ve sürede Maddenin tasarlandığından fazla miktarda ve sürede

alınması alınması Madde kullanımını bırakmak ya da denetlemek için Madde kullanımını bırakmak ya da denetlemek için

yineleyen çabalar yineleyen çabalar Maddeyi elde etmek için ve madde etkisinde çok zaman Maddeyi elde etmek için ve madde etkisinde çok zaman

harcama harcama Madde etkisi altında olduğu için günlük işlerinin yerine Madde etkisi altında olduğu için günlük işlerinin yerine

getirememe getirememe Sosyal, bedensel ya da ruhsal bir sorunun varlığına karşın Sosyal, bedensel ya da ruhsal bir sorunun varlığına karşın

madde kullanımını sürdürme madde kullanımını sürdürme

Madde Kötüye Kullanımı Tanı Ölçütleri:Madde Kötüye Kullanımı Tanı Ölçütleri:

Evde, işte ya da okulda yükümlülüklerini Evde, işte ya da okulda yükümlülüklerini sürdürmesini önleyecek şekilde yineleyici biçimde sürdürmesini önleyecek şekilde yineleyici biçimde madde kullanım madde kullanım

Fiziksel tehlike yaratabilecek durumlarda madde Fiziksel tehlike yaratabilecek durumlarda madde etkisi altında alma etkisi altında alma

Madde kullanımı ile ilişkili olarak yasal sorunların Madde kullanımı ile ilişkili olarak yasal sorunların varlığı varlığı

Sosyal yaşamda yineleyici ve kalıcı sorunlara yol Sosyal yaşamda yineleyici ve kalıcı sorunlara yol açmış olmasına karşın kullanımı sürdürme açmış olmasına karşın kullanımı sürdürme

Bu madde için kişinin bağımlılık tanısı almamış Bu madde için kişinin bağımlılık tanısı almamış olması olması

Madde Kullanımına Bağlı Olarak Ortaya Madde Kullanımına Bağlı Olarak Ortaya

Çıkan Bozukluklar:Çıkan Bozukluklar: Bunlar maddenin etkilerine bağlı olarak Bunlar maddenin etkilerine bağlı olarak

intoksikasyon, kesilme, intoksikasyon intoksikasyon, kesilme, intoksikasyon deliryumu, kesilme deliryumu, demans, kalıcı deliryumu, kesilme deliryumu, demans, kalıcı amnestik bozukluk, psikotik bozukluk, amnestik bozukluk, psikotik bozukluk, duygudurum bozukluğu, anksiyete bozukluğu, duygudurum bozukluğu, anksiyete bozukluğu, cinsel işlev bozukluğu ve uyku bozukluğudur.cinsel işlev bozukluğu ve uyku bozukluğudur.

Alkolizmin Kliniği Alkolizmin Kliniği

Alkolizm, davranışsal bir bozukluktur.Alkolizm, davranışsal bir bozukluktur. Tekrarlayıcı olarak fazla miktarlarda alınan Tekrarlayıcı olarak fazla miktarlarda alınan

alkole bağlı problemler gelişmesi anlamına alkole bağlı problemler gelişmesi anlamına gelir.gelir.

Alkolik, kötü sonuçlar doğurmasına rağmen, Alkolik, kötü sonuçlar doğurmasına rağmen, kompulsif bir biçimde alkol içmeye devam kompulsif bir biçimde alkol içmeye devam eder.eder.

Alkolizmde, alkol aliminin sınırlanması ile Alkolizmde, alkol aliminin sınırlanması ile ilgili kontrol kaybolmuşturilgili kontrol kaybolmuştur

İnsanlar Neden İçiyorlar?İnsanlar Neden İçiyorlar?

Zevk almakZevk almak Duygu durumu Duygu durumu

düzeltmekdüzeltmek Stresle başa çıkmakStresle başa çıkmak Alkol içme arzusuAlkol içme arzusu

Alkoliğin HayatiAlkoliğin Hayati İçenlerle arkadaşlık eder, evlenir İçenlerle arkadaşlık eder, evlenir İçmek için her zaman neden vardır: mutluluk, İçmek için her zaman neden vardır: mutluluk,

neşesizlik, gerginlik vsneşesizlik, gerginlik vs İçme fırsatları sonsuzdur: maç, av, parti, tatil, doğum İçme fırsatları sonsuzdur: maç, av, parti, tatil, doğum

günü vsgünü vs Alkolizm ilerledikçe problemler artar, yalnız içmeye Alkolizm ilerledikçe problemler artar, yalnız içmeye

baslar, gizlice içer, şişeleri saklar, durumun baslar, gizlice içer, şişeleri saklar, durumun ciddiyetini saklamaya çalışırciddiyetini saklamaya çalışır

Suçluluk duygusu gelişir, suçluluk ve pişmanlık Suçluluk duygusu gelişir, suçluluk ve pişmanlık duygularını bastırmak için daha çok içmeye ve duygularını bastırmak için daha çok içmeye ve sabahları kalkınca içmeye baslarsabahları kalkınca içmeye baslar

Doğal Gidiş, Cinsiyet Farkı ?Doğal Gidiş, Cinsiyet Farkı ?

Erkeklerde daha erken Erkeklerde daha erken baslar (20 yaş civarı), baslar (20 yaş civarı), sinsi gidişlidir, 30 sinsi gidişlidir, 30 yasından önce yasından önce problemleri farketmek problemleri farketmek zordur. 45 yaşından zordur. 45 yaşından sonra başlama nadirdir. sonra başlama nadirdir. Kadınlarda başlangıç Kadınlarda başlangıç daha geç olur, daha geç olur, depresyon daha sıktır.depresyon daha sıktır.

Alkol Bağımlılığının Nedenleri (Etnoloji)Alkol Bağımlılığının Nedenleri (Etnoloji)

a) Psikodinamik Kuramlar:a) Psikodinamik Kuramlar: Psikoanalitik Psikoanalitik kurama göre aşırı katı ve baskıcı üstbenlikleri kurama göre aşırı katı ve baskıcı üstbenlikleri olan kişiler alkolü bilinçdışı gerginliklerini olan kişiler alkolü bilinçdışı gerginliklerini azaltmak için içerler. Bilinen psikoanalitik azaltmak için içerler. Bilinen psikoanalitik özdeyişde söylendiği gibi, katı üstbenlik alkol özdeyişde söylendiği gibi, katı üstbenlik alkol içinde erir. Freud oral döneme saplanmış içinde erir. Freud oral döneme saplanmış kişilerin bunaltılarını alkol gibi maddeleri ağız kişilerin bunaltılarını alkol gibi maddeleri ağız yoluyla alarak azalttıklarını, oral doyum yoluyla alarak azalttıklarını, oral doyum sağladıklarını düşünür. sağladıklarını düşünür.


b) Davranışsal Kuramlar:b) Davranışsal Kuramlar: Davranış bilimciler Davranış bilimciler sürekli alkol almayı öğrenilmiş bozuk bir sürekli alkol almayı öğrenilmiş bozuk bir davranış olarak görürler. Alkol alımının davranış olarak görürler. Alkol alımının gerginliği azaltan, rahatlatan özellikleri gibi gerginliği azaltan, rahatlatan özellikleri gibi olumlu pekiştirici yanları ilk alkol alımından olumlu pekiştirici yanları ilk alkol alımından sonra bu davranışın sürmesine katkıda sonra bu davranışın sürmesine katkıda bulunur. Ayrıca aile büyükleri ve akrabaların bulunur. Ayrıca aile büyükleri ve akrabaların içme alışkanlıkları da kişilerin içme içme alışkanlıkları da kişilerin içme davranışını etkiler. davranışını etkiler.


c) Toplumbilimsel Kuramlar (Sosyolojik):c) Toplumbilimsel Kuramlar (Sosyolojik): Gelenek ve töreleri ile alkolü onaylamayan Gelenek ve töreleri ile alkolü onaylamayan toplumlarda alkolizm oranının az olduğu toplumlarda alkolizm oranının az olduğu düşünülür. Kimi iş kolları ve çalışma düşünülür. Kimi iş kolları ve çalışma ortamlarında -otel, içkili lokanta, bar, ortamlarında -otel, içkili lokanta, bar, pavyon,yurtlar, gemiler, vb- çalışan kişilerde pavyon,yurtlar, gemiler, vb- çalışan kişilerde alkollü içki tüketimi daha yüksektir. Alkolün alkollü içki tüketimi daha yüksektir. Alkolün kolay ve ucuz elde edilebilirliği de önemli kolay ve ucuz elde edilebilirliği de önemli başka bir etkendir.başka bir etkendir.


d) Biyolojik Nedenler:d) Biyolojik Nedenler: Alkoliklerde görülen fizyolojik Alkoliklerde görülen fizyolojik ayrılıkların alkolizmin nedeni mi olduğu, yoksa kötü ayrılıkların alkolizmin nedeni mi olduğu, yoksa kötü beslenme, fazla miktarda alkol alımı ve aşırı zorlarla beslenme, fazla miktarda alkol alımı ve aşırı zorlarla dolu bir yaşam biçiminden mi kaynaklandığı kesin dolu bir yaşam biçiminden mi kaynaklandığı kesin olarak bilinememektedir. Alkolün sinir sisteminde olarak bilinememektedir. Alkolün sinir sisteminde yol açtığı kimyasal değişikliklere dikkat çekilmiş, yol açtığı kimyasal değişikliklere dikkat çekilmiş, alkol bağımlılığının gelişiminde ventral tegmental alkol bağımlılığının gelişiminde ventral tegmental alan, hipotalamus ve nucleus accumbensden geçen alan, hipotalamus ve nucleus accumbensden geçen dopaminerjik, GABAerjik, noradrenerjik ve dopaminerjik, GABAerjik, noradrenerjik ve serotonerjik yolların etkinliklerinden söz edilmiştir. serotonerjik yolların etkinliklerinden söz edilmiştir.


e) Kalıtımsal Etkenler:e) Kalıtımsal Etkenler: Birincil alkol Birincil alkol bağımlılığının oluşumunda kalıtımsal bağımlılığının oluşumunda kalıtımsal etkenlerin önemi uzun yıllardır etkenlerin önemi uzun yıllardır vurgulanmaktadır. Alkol bağımlılarının vurgulanmaktadır. Alkol bağımlılarının ailelerinde birinci derece yakınlarda bağımlılık ailelerinde birinci derece yakınlarda bağımlılık oranı 3-4 kat daha yüksektir. İkiz oranı 3-4 kat daha yüksektir. İkiz çalışmalarında tek yumurta ikizlerinde çalışmalarında tek yumurta ikizlerinde bağımlılık oranının çift yumurta ikizlerine ya bağımlılık oranının çift yumurta ikizlerine ya da ayrı cinsiyetteki kardeşlere oranla daha da ayrı cinsiyetteki kardeşlere oranla daha yüksek olduğu düşünülmektedir. yüksek olduğu düşünülmektedir.

Alkolizm TipleriAlkolizm Tipleri

Gamma Tipi Alkolizm:Gamma Tipi Alkolizm: Çok aşırı miktarda alkolün Çok aşırı miktarda alkolün aralıksız biçimde alındığı epizotların yaşandığı, ama aralıksız biçimde alındığı epizotların yaşandığı, ama aralarda alkol alınmayan dönemlerin olduğu alkolizm aralarda alkol alınmayan dönemlerin olduğu alkolizm tipi. Örneğin kişi günler boyunca sızıncaya kadar tipi. Örneğin kişi günler boyunca sızıncaya kadar alkol alıp ayılır ayılmaz içmeye devam eder. Sağlık alkol alıp ayılır ayılmaz içmeye devam eder. Sağlık durumu nedeniyle içemez hale gelince birkaç gün durumu nedeniyle içemez hale gelince birkaç gün hasta yatar, daha sonra 1-2 hafta alkol almaz ve sonra hasta yatar, daha sonra 1-2 hafta alkol almaz ve sonra her şey yeniden baslar. Bu kişilerde temel problem her şey yeniden baslar. Bu kişilerde temel problem alkol alimi ile ilgili kontrol kaybıdır, yasal ve sosyal alkol alimi ile ilgili kontrol kaybıdır, yasal ve sosyal problemler ön plandadır problemler ön plandadır

Alkolizm TipleriAlkolizm Tipleri

Tip A-B ya da 1-2:Tip A-B ya da 1-2: Erken yaslarda başlayan, Erken yaslarda başlayan, ailede alkolizm öyküsünün varolduğu, ailede alkolizm öyküsünün varolduğu, antisosyal kişilik bozukluğu ile birlikte sik antisosyal kişilik bozukluğu ile birlikte sik görülen kötü gidişli alkolizm ve daha geç yasta görülen kötü gidişli alkolizm ve daha geç yasta başlayan, aile öyküsünün olmadığı, daha çok başlayan, aile öyküsünün olmadığı, daha çok depresyonun eslik ettiği, daha iyi gidişli depresyonun eslik ettiği, daha iyi gidişli alkolizm tipidir. alkolizm tipidir.

Komplikasyonlar (Alkolizmin Sonuçları)Komplikasyonlar (Alkolizmin Sonuçları)

Sosyal:Sosyal:Boşanma, terk edilmeBoşanma, terk edilmeİş sorunları, devamsızlıkİş sorunları, devamsızlıkEv-iş-trafik kazalarıEv-iş-trafik kazalarıAdli problemlerAdli problemler

Komplikasyonlar (Alkolizmin Sonuçları)Komplikasyonlar (Alkolizmin Sonuçları)

TibbiTibbi::1.Akut sorunlar 2.Kronik sorunlar 1.Akut sorunlar 2.Kronik sorunlar 3.Yoksunluk belirtileri3.Yoksunluk belirtileriKaraciğer harabiyeti, Karaciğer harabiyeti, kardiyomiyopati (kalp büyümesi), kardiyomiyopati (kalp büyümesi), anemi (kansızlık), yüksek anemi (kansızlık), yüksek tansiyon, trombositopeni tansiyon, trombositopeni (pıhtılaşma sağlayan hücrelerde (pıhtılaşma sağlayan hücrelerde azalma), miyopati (kas yıkımı), azalma), miyopati (kas yıkımı), kanser, teratojenite (anne kanser, teratojenite (anne karnındaki bebekte anormallikler), karnındaki bebekte anormallikler), pankreatit (pankreas iltahabi), pankreatit (pankreas iltahabi), pnömoni (zatüre), merkezi sinir pnömoni (zatüre), merkezi sinir sistemi bozuklukları (retrobulbar sistemi bozuklukları (retrobulbar nörit,Wernike-Korskof Sendromu nörit,Wernike-Korskof Sendromu ve bunaması, serebeller atrofi)ve bunaması, serebeller atrofi)

Alkol Yoksunluğu BelirtileriAlkol Yoksunluğu Belirtileri Otonomik hiperaktivite (terleme, nabız 100'ün Otonomik hiperaktivite (terleme, nabız 100'ün

üstünde)üstünde) TitremeTitreme UykusuzlukUykusuzluk Bulantı ve kusmaBulantı ve kusma Geçici halusinasyon ve illüzyonlar: Alkolü Geçici halusinasyon ve illüzyonlar: Alkolü

bıraktıktan sonra 1-2 gün içinde görülür.bıraktıktan sonra 1-2 gün içinde görülür. Psikomotor ajitasyonPsikomotor ajitasyon AnksiyeteAnksiyete Grand mal konvülzyonlar (epileptik nöbetler): Alkolü Grand mal konvülzyonlar (epileptik nöbetler): Alkolü

bıraktıktan sonra 2 gün içinde görülür.bıraktıktan sonra 2 gün içinde görülür.

Deliryum Tremens:Deliryum Tremens: Uzun süre fazla miktarda alkol alan kişilerde alkolü Uzun süre fazla miktarda alkol alan kişilerde alkolü

kestikten 2-3 gün sonra ortaya çıkabilen, ölüm riski kestikten 2-3 gün sonra ortaya çıkabilen, ölüm riski taşıyan bir tablodur. taşıyan bir tablodur.

Deliryum tremensin başlıca klinik özelliği saatler ya Deliryum tremensin başlıca klinik özelliği saatler ya da günler içinde gelişen ve gün içinde dalgalanmalar da günler içinde gelişen ve gün içinde dalgalanmalar gösteren bilinç bozukluğudur. Bilinç bozukluğu gösteren bilinç bozukluğudur. Bilinç bozukluğu çevrede olan bitenin ayırdında olma düzeyinin çevrede olan bitenin ayırdında olma düzeyinin azalması şeklinde görülür. Hasta gün içinde açılıp azalması şeklinde görülür. Hasta gün içinde açılıp kapanmalar gösterebilir. Kişinin dikkati ilgisiz kapanmalar gösterebilir. Kişinin dikkati ilgisiz uyaranlara dağılır, dikkati bir nokta üzerine odaklama uyaranlara dağılır, dikkati bir nokta üzerine odaklama yetisi bozulmuştur. Birlikte yönelim, bellek, dil ve yetisi bozulmuştur. Birlikte yönelim, bellek, dil ve yargılama bozuklukları bulunur. yargılama bozuklukları bulunur.

En Sık Eşlik Eden Psikiyatrik En Sık Eşlik Eden Psikiyatrik Bozukluklar?Bozukluklar?

Majör Depresyon: Alkol Majör Depresyon: Alkol bağımlılarının %30-50'sinde bağımlılarının %30-50'sinde görülürgörülür

Anksiyete bozuklukları: %30 Anksiyete bozuklukları: %30 sıklıktadır. Erkeklerde sosyal sıklıktadır. Erkeklerde sosyal fobi, Kadınlarda agorofobi sıktır.fobi, Kadınlarda agorofobi sıktır.

İki uçlu duygudurum bozukluğu İki uçlu duygudurum bozukluğu (manik depresif bozukluk)(manik depresif bozukluk)

Diğer madde bağımlılıkları: Başta Diğer madde bağımlılıkları: Başta sigara olmak üzere esrar vs.sigara olmak üzere esrar vs.

Kişilik Bozuklukları: Antisosyal Kişilik Bozuklukları: Antisosyal kişilik bozuklukluğu.kişilik bozuklukluğu.

Alkolizmin TedavisiAlkolizmin Tedavisi Alkolikler tedavi için başvurduklarında genellikle "dibe vurmuşlardır" yani Alkolikler tedavi için başvurduklarında genellikle "dibe vurmuşlardır" yani

sağlık, aile, meslek, sosyal yasam vb yönlerden büyük kayıplara uğramış sağlık, aile, meslek, sosyal yasam vb yönlerden büyük kayıplara uğramış ve çaresiz duruma düşmüşlerdir. ve çaresiz duruma düşmüşlerdir.

Alkolizm tedavisi yoksunluk belirtileri kalktıktan sonra baslar.Alkolizm tedavisi yoksunluk belirtileri kalktıktan sonra baslar. Hedef ayıklıktır (sobriety): Eslik eden psikiyatrik bozuklukların ayırıcı Hedef ayıklıktır (sobriety): Eslik eden psikiyatrik bozuklukların ayırıcı

tanısı ve tedavisi için de bu önemlidirtanısı ve tedavisi için de bu önemlidir Ekip tedavisi gerekir. Ekip tedavisi gerekir. Tedavi hastanın ihtiyaçlarına göre seçilmelidir.Tedavi hastanın ihtiyaçlarına göre seçilmelidir. Tedaviden sonra uzun süreli izlem gereklidir. Kişi uzun süre hastanede Tedaviden sonra uzun süreli izlem gereklidir. Kişi uzun süre hastanede

kalsa bile daha sonra izlenmezse alkole dönmesi kolaydır. Düzenli kalsa bile daha sonra izlenmezse alkole dönmesi kolaydır. Düzenli aralıklarla görüşmelere ya da kendine yardim gruplarına katılmalıdır.aralıklarla görüşmelere ya da kendine yardim gruplarına katılmalıdır.

Nüksler (tekrarlamalar) ilk 6 ayda en sıktır.Nüksler (tekrarlamalar) ilk 6 ayda en sıktır.

İlaç Tedavileriİlaç Tedavileri

Disulfiram (Antabus)Disulfiram (Antabus) Antidipsojenikler: Antidipsojenikler:

Naltraxone, Naltraxone, AcomprasateAcomprasate

Seratonerjik Seratonerjik antidpresanlarantidpresanlar

LityumLityum

PsikoterapiPsikoterapi

Sıcak ama biraz otoriter bir yaklaşım gereklidir.Sıcak ama biraz otoriter bir yaklaşım gereklidir. Adsız Alkolikler gibi kendine yardim grupları Adsız Alkolikler gibi kendine yardim grupları

tedaviye entegre edilmelidir.tedaviye entegre edilmelidir. Davranışçı-kognitif tedaviler iyi sonuç verir.Davranışçı-kognitif tedaviler iyi sonuç verir. Eğitimsel faaliyetler tedavinin önemli bir parçasıdır.Eğitimsel faaliyetler tedavinin önemli bir parçasıdır. Psikoterapilerde içgörü üzerinde Psikoterapilerde içgörü üzerinde

yoğunlaşılmamalıdır. Psikanaliz gibi bu türdeki yoğunlaşılmamalıdır. Psikanaliz gibi bu türdeki terapiler alkol kullanımını daha da arttirabilir.terapiler alkol kullanımını daha da arttirabilir.

Hastanın içinde bulunduğu aile ele alınmalıdır, çünkü Hastanın içinde bulunduğu aile ele alınmalıdır, çünkü alkolizm bir "Aile Hastalığı”dır.alkolizm bir "Aile Hastalığı”dır.

DİĞER MADDE KULLANIM DİĞER MADDE KULLANIM BOZUKLUKLARIBOZUKLUKLARI

Sıklık ve Yaygınlık: Sıklık ve Yaygınlık: Psikoaktif madde Psikoaktif madde bağımlılığı dünyanın gelişmiş, gelişmemiş bağımlılığı dünyanın gelişmiş, gelişmemiş birçok ülkesinde önemli toplumsal, ekonomik birçok ülkesinde önemli toplumsal, ekonomik ve sağlık sorunları oluşturmaktadır. Bunlardan ve sağlık sorunları oluşturmaktadır. Bunlardan en yaygın olanları en yaygın olanları alkol ve sigaradıralkol ve sigaradır. Daha az . Daha az yaygın olanlar arasında yaygın olanlar arasında esrar, opium ve esrar, opium ve türevleri, kokain, benzodiazepinler, türevleri, kokain, benzodiazepinler, amfetaminamfetamin gibi uyarıcılar sayılabilir. gibi uyarıcılar sayılabilir.

Ülkemizde?Ülkemizde?

Ülkemizde uyuşturucu ya da uyarıcı madde Ülkemizde uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanımı ve satışı çok ağır bir biçimde kullanımı ve satışı çok ağır bir biçimde cezalandırıldığı için bu kişilerin hekime ya da cezalandırıldığı için bu kişilerin hekime ya da hastaneye kendi istekleri ile başvurmaları hastaneye kendi istekleri ile başvurmaları nadirdir. Bu nedenle yaygınlığı tam olarak nadirdir. Bu nedenle yaygınlığı tam olarak bilinmemektedir. Ülkemizde psikoaktif bilinmemektedir. Ülkemizde psikoaktif maddelerin kullanım sıklığı son yıllarda maddelerin kullanım sıklığı son yıllarda artmakla birlikte, bu oranın batı ülkelerine artmakla birlikte, bu oranın batı ülkelerine kıyasla düşük olduğu kesindir. kıyasla düşük olduğu kesindir.

Nedenleri?Nedenleri?

1. Kişilik Etkenleri:1. Kişilik Etkenleri: Hastaların çoğunda aşırı Hastaların çoğunda aşırı güvensizlik, bağımlılık, benlik zayıflığı, güvensizlik, bağımlılık, benlik zayıflığı, engellenmeye dayanma eşiğinde düşüklük, engellenmeye dayanma eşiğinde düşüklük, bunaltı, panik, depresyon ve aşırı yılgınlık bunaltı, panik, depresyon ve aşırı yılgınlık durumlarının sık yaşanması; güvensizlik, durumlarının sık yaşanması; güvensizlik, güçsüzlük ve başarısızlığı kapatabilmek için güçsüzlük ve başarısızlığı kapatabilmek için otoriteye karşı gelme, yasaları ve kuralları otoriteye karşı gelme, yasaları ve kuralları çiğneme eğilim gibi özellikler bulunmaktadır.çiğneme eğilim gibi özellikler bulunmaktadır.


2. Ailevi ve Çevresel Etkenler:2. Ailevi ve Çevresel Etkenler: Toplumsal çevrenin, Toplumsal çevrenin, arkadaş gruplarının, maddenin kolay elde edilebildiği arkadaş gruplarının, maddenin kolay elde edilebildiği bir ortamın, madde kullanımının prestij, güç ve bir ortamın, madde kullanımının prestij, güç ve üstünlük sağladığı ortamların rolü büyüktür. üstünlük sağladığı ortamların rolü büyüktür.

Ailedeki bir bireyin uyuşturucu kullanması çocuğu Ailedeki bir bireyin uyuşturucu kullanması çocuğu özendirir. özendirir.

Diğer bir faktörde aile içindeki dengesizlik ve şiddetli Diğer bir faktörde aile içindeki dengesizlik ve şiddetli geçimsizliktir. Bu yüzden çocuk ailesi tarafından geçimsizliktir. Bu yüzden çocuk ailesi tarafından serbest bırakılmamalı ne de çok sıkılmamalıdır.serbest bırakılmamalı ne de çok sıkılmamalıdır.

Ergen kaygıyı, sıkıntıyı gidermek amacıyla geçici bir Ergen kaygıyı, sıkıntıyı gidermek amacıyla geçici bir yapay güven sağlayacak, onu mutlu edecek bir yapay güven sağlayacak, onu mutlu edecek bir maddeye yönelir. maddeye yönelir.


3. İyatrojenik 3. İyatrojenik Nedenler:Nedenler: Opium Opium preparatlarının ve preparatlarının ve beznodiazepinlerin beznodiazepinlerin hastaya sık ve kolay hastaya sık ve kolay verilmesi bağımlılığa verilmesi bağımlılığa yol açabilir. yol açabilir. Ülkemizdeki Ülkemizdeki benzodiazepin benzodiazepin bağımlılığının çoğu bağımlılığının çoğu iyatrojeniktir.iyatrojeniktir.

Uyuşturucu Kullanan Bir Ergeni Nasıl Uyuşturucu Kullanan Bir Ergeni Nasıl Tanıyabiliriz?Tanıyabiliriz?

En kesin yöntem kan ve idrar testleridir.En kesin yöntem kan ve idrar testleridir. Ergen aile ile ilişkisini azaltır ve evde daha az vakit geçirir.Ergen aile ile ilişkisini azaltır ve evde daha az vakit geçirir. Her zamankinden daha fazla para harcamaya başlar.Her zamankinden daha fazla para harcamaya başlar. Yeni arkadaşlar edinmeye başlar.Yeni arkadaşlar edinmeye başlar. Kendisine daha az özen gösterir.Kendisine daha az özen gösterir. Hafif uykulu ve yorgun gözükebilir.Hafif uykulu ve yorgun gözükebilir. Yeme alışkanlıkları bozulur, kilo kaybedebilir.Yeme alışkanlıkları bozulur, kilo kaybedebilir. Daha sinirli olur.Daha sinirli olur. Birden ortaya çıkan davranış değişikliği görülebilir.Birden ortaya çıkan davranış değişikliği görülebilir. Konuşmada güçlük, peltek konuşma oluşabilir.Konuşmada güçlük, peltek konuşma oluşabilir. Yürümede dengesizlik ve ellerde titreme görülür.Yürümede dengesizlik ve ellerde titreme görülür. Sorumluluklardan kaçınır.Sorumluluklardan kaçınır.

Madde Bağımlılığının Dönemleri ve Madde Bağımlılığının Dönemleri ve SonuçlarıSonuçları

a)Alışma Dönemi:a)Alışma Dönemi: Alışma döneminde fiziksel Alışma döneminde fiziksel ve ruhsal belirtiler henüz yıkıcı durumda ve ruhsal belirtiler henüz yıkıcı durumda olmadığı için bu kişilere kolayca yardımcı olmadığı için bu kişilere kolayca yardımcı olunabilir. Yardımcı olunmazsa kişide önce olunabilir. Yardımcı olunmazsa kişide önce ruhsal sonra fiziksel bağımlılık oluşur. Bu ruhsal sonra fiziksel bağımlılık oluşur. Bu dönemdeki kişide; durgunluk, dalgınlık ve dönemdeki kişide; durgunluk, dalgınlık ve unutkanlık, sebepsiz sıkıntı, önceki arkadaş unutkanlık, sebepsiz sıkıntı, önceki arkadaş grubundan ayrılarak uyuşturucu bulabileceği grubundan ayrılarak uyuşturucu bulabileceği bir grup içine girme ve fazla para harcama gibi bir grup içine girme ve fazla para harcama gibi davranış değişikleri görülür.davranış değişikleri görülür.


b) Doyma Dönemi: b) Doyma Dönemi: Fiziksel bağımlılık bu Fiziksel bağımlılık bu dönemde tam olarak başlar. Kişi kullandığı dönemde tam olarak başlar. Kişi kullandığı maddeyi bırakma konusunda kendisine maddeyi bırakma konusunda kendisine güvenmez. Fiziksel bağımlılık oluştuysa kişi güvenmez. Fiziksel bağımlılık oluştuysa kişi maddeyi bıraktığında yoksunluk belirtileri maddeyi bıraktığında yoksunluk belirtileri görülür. Bu dönemdeki kişide; çevre ve aileye görülür. Bu dönemdeki kişide; çevre ve aileye karşı ilgisizlik, beslenme bozuklukları, mide karşı ilgisizlik, beslenme bozuklukları, mide ve bağırsak bozuklukları, terleme, titreme, ve bağırsak bozuklukları, terleme, titreme, çarpıntı, gerginlik ve ani tepkiler gibi bedensel çarpıntı, gerginlik ve ani tepkiler gibi bedensel ve ruhsal bozukluklar oluşur. ve ruhsal bozukluklar oluşur.


c) Son Dönem: c) Son Dönem: Bu dönemde ruhsal ve bedensel Bu dönemde ruhsal ve bedensel çöküş meydana gelir. Bu dönemdeki kişide karaciğer, çöküş meydana gelir. Bu dönemdeki kişide karaciğer, böbrek beyin gibi organların dokularında yıkım böbrek beyin gibi organların dokularında yıkım başlangıcı, beslenme bozukluğu ve uyuşturucunun başlangıcı, beslenme bozukluğu ve uyuşturucunun alınma şeklinden kaynaklanan hastalıklar (hepatit), alınma şeklinden kaynaklanan hastalıklar (hepatit), halsizlik, bitkinlik, ruhsal çöküntü, artan uyuşturucu halsizlik, bitkinlik, ruhsal çöküntü, artan uyuşturucu miktarına göre bilinç bulanıklığı veya zehirlenme, miktarına göre bilinç bulanıklığı veya zehirlenme, ışık, ses, ve dokunma gibi dış uyaranlara karşı tepki, ışık, ses, ve dokunma gibi dış uyaranlara karşı tepki, hayal görme, nabız kan basıncı ve soluk almada hayal görme, nabız kan basıncı ve soluk almada düzensizlik, bayılma nöbetleri ve denge bozuklukları düzensizlik, bayılma nöbetleri ve denge bozuklukları görülür. Zehirlenme sonucunda koma ve ölüm görülür. Zehirlenme sonucunda koma ve ölüm meydana gelir.meydana gelir.

Tedavisi?Tedavisi?

Alkol ve madde bağımlılığının tedavisinde iki Alkol ve madde bağımlılığının tedavisinde iki farklı tedavi yöntemi kullanılır. Birinci, farklı tedavi yöntemi kullanılır. Birinci, dönemde; bağımlı olunan maddenin dönemde; bağımlı olunan maddenin kesilmesinden dolayı ortaya çıkan yoksunluk kesilmesinden dolayı ortaya çıkan yoksunluk belirtilerinin tedavisi; ikinci dönemde ise belirtilerinin tedavisi; ikinci dönemde ise ruhsal tedavi ve bağımlının maddeye ihtiyaç ruhsal tedavi ve bağımlının maddeye ihtiyaç duymaması için yapılan ilaç tedavisidir.duymaması için yapılan ilaç tedavisidir.

Psikolojik Tedavi?Psikolojik Tedavi?

Burada grup tedavisi yöntemi uygulanır. Burada grup tedavisi yöntemi uygulanır. Bağımlı kişi kendisi gibi olanlarla ve daha Bağımlı kişi kendisi gibi olanlarla ve daha önce eski bağımlılarla etkileşim içerisine girer. önce eski bağımlılarla etkileşim içerisine girer. Böylece olumlu deneyimler ve farkındalıklar Böylece olumlu deneyimler ve farkındalıklar kazanır. Bağımlıların sorunları ve kazanır. Bağımlıların sorunları ve üzüntüleriyle baş etmek için geliştirdikleri üzüntüleriyle baş etmek için geliştirdikleri yöntemler diğer katılımcılarla tartışılıp yöntemler diğer katılımcılarla tartışılıp irdelemesi grup üyelerine yarar sağlamaktadır. irdelemesi grup üyelerine yarar sağlamaktadır.

KAYNAKLAR:KAYNAKLAR:

1. American Psychiatric Association: Practice guideline for the treatment of 1. American Psychiatric Association: Practice guideline for the treatment of patients with substance use disorders: alcohol, cocain, opioids. Am J Psychiatry patients with substance use disorders: alcohol, cocain, opioids. Am J Psychiatry 152(11)(supp): 5-59, 1995152(11)(supp): 5-59, 1995

2. Castaneda R, Sussman N, Westreich L et al: A review of the effects of moderate 2. Castaneda R, Sussman N, Westreich L et al: A review of the effects of moderate alcohol intake on the treatment of anxiety and mood disorders. J Clin Psychiatry alcohol intake on the treatment of anxiety and mood disorders. J Clin Psychiatry 57(5): 207-212, 1996.57(5): 207-212, 1996.

3. Çelikkol A: Alkol kullanım bozuklukları ve tedavisi. Ege Psikiyatri Sürekli 3. Çelikkol A: Alkol kullanım bozuklukları ve tedavisi. Ege Psikiyatri Sürekli Yayınları, cilt 1, sayı 2, 1996.Yayınları, cilt 1, sayı 2, 1996.

4. Kulaksızoğlu, A. Ergenlik Psikolojisi (2nd ed). İstanbul:Remzi Kitabevi, 19994. Kulaksızoğlu, A. Ergenlik Psikolojisi (2nd ed). İstanbul:Remzi Kitabevi, 1999 5. Schuckit MA, Smith TL, Anthenelli R, Irwin M: Clinical course of alcoholism in 5. Schuckit MA, Smith TL, Anthenelli R, Irwin M: Clinical course of alcoholism in

636 male ınpatients. Am J Psychiatry 150(5): 786-792, 1993.636 male ınpatients. Am J Psychiatry 150(5): 786-792, 1993. 6.Öztürk O: Psikoaktif madde kullanımına bağlı bozukluklar. Öztürk O (ed.): Ruh 6.Öztürk O: Psikoaktif madde kullanımına bağlı bozukluklar. Öztürk O (ed.): Ruh

Sağlığı ve Bozuklukları'nda, 5.baskı, Hekimler Yayın Birliği, Medikomat, Ankara, Sağlığı ve Bozuklukları'nda, 5.baskı, Hekimler Yayın Birliği, Medikomat, Ankara, 1994. s.393-420.1994. s.393-420.

7. Uluğ B: Madde kullanımı ile ilişkili bozukluklar. Psikiyatri Temel Kitabı (ed): 7. Uluğ B: Madde kullanımı ile ilişkili bozukluklar. Psikiyatri Temel Kitabı (ed): Güleç C, Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1997, s: 299-320Güleç C, Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1997, s: 299-320

8. Ünal M, Özpoyraz N: Alkol kullanımı ile ilişkili bozukluklar. Psikiyatri Temel 8. Ünal M, Özpoyraz N: Alkol kullanımı ile ilişkili bozukluklar. Psikiyatri Temel Kitabı (ed): Güleç C, Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1997, s: 265-Kitabı (ed): Güleç C, Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 1997, s: 265-298.298.

TeşekkürlerTeşekkürler

alkol ve madde kullanım bozuklukları

Documents