ÇaliŞ malari covİ d-19 salgin hastalik sÜrecİ nde...

T.C.MİLLÎ EĞİTİMİ BAKANLIĞI

Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

COVİD-19 SALGIN HASTALIK SÜRECİNDE PSİKOSOSYAL DESTEKÇALIŞMALARI

-ÖĞRETMEN OTURUMLARI-

Sunum Planı

1. Hedefler

2. Covid-19 Tanımı

3. Zorlayıcı Yaşam Olayları

4. Covid-19 Salgın Hastalığının Etkileri

5. Covid-19 Salgın Hastalığına Bağlı Olarak Yetişkin ve ÇocuklardaGörülebilecek Ruhsal Tepkiler

6. Okul Sürecinde Karşılaşılabilecek Olası Sorunlar

7. Zorlu Yaşam Olaylarında Okullar ve Öğretmenlerin Rolü ve Önemi

8. Çocuklara Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

9. Kendinize Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

10. Yeni Normal – Kontrollü Sosyal Hayat

11. Psikoeğitim Öğrenci Oturumları

Hedeflerimiz

• Covid-19 salgın hastalığının öğretmenler, çocuklar veebeveynler üzerinde yarattığı olumsuz etkileri azaltmak

• Covid-19 salgın hastalığı sonrasında öğretmen, çocuk veebeveynlerin uyum sürecine destek olmak

• Covid-19 salgın hastalığı sonrasında öğretmenlerin veebeveynlerin çocuklarına nasıl destek olacakları hakkında bilgivermek

• Okul temelli psikososyal destek çalışmalarını gerçekleştirmek

• Koronavirüs grubuna giren virüsler (CoV), soğuk algınlığı gibi

toplumda yaygın görülen, hafif ya da ciddi enfeksiyon tablolarına

neden olabilen büyük bir virüs ailesidir. COVID-19, koronavirüs

hastalığına neden olan bu ailenin bir üyesidir.

• COVID-19, insandan insana bulaşabilen bir solumum yolu virüsüdür.

• Dünyadaki ilk COVID-19 vakası Aralık 2019 tarihinde Çin’in Vuhan

şehrinde, ülkemizde ise ilk vaka 11 Mart 2020’de saptanmıştır.

COVİD-19 NEDİR?

• Salgın hastalıklar insanlık tarihikadar eskidir.

• Tarihte benzer salgın hastalıksüreçleri yaşanmış ,önlemler vesonrasında yapılan tıbbimüdahalelerle salgın hastalıklarkontrol altına alınmış vesonlanmıştır

Zorlayıcı Yaşam Olayları

∙ Zorlayıcı yaşam olaylarının yetişkinler ve çocuklar üzerinde

ruhsal etkileri vardır.

∙ Covid-19 salgın hastalık süreci zorlayıcı yaşam olayı olarak

tanımlanmaktadır.

∙ Salgın hastalığa bağlı ruhsal etkiler kişiden kişiye farklılık

gösterebilmektedir.

∙ Bu süreçte insanların yaşam alışkanlıklarını değiştirmeleri

gerekmektedir.

∙ Günlük hayattaki rutinlerin yerine getirilememesi ve yeni

duruma uymada yaşanan zorluklar stres yaratabilmektedir.

∙ Şu an yaşadığımız salgın süreci de tıpkı öncekiler gibi

önlemler ve tıbbi müdahalelerle kontrol altına alınacaktır.

Zorlayıcı Yaşam Olayları

Covid-19 salgın hastalığının etkileri

• Stres

• Korku

• Kaygı /Belirsizlik

• Tehdit algısı

• Damgalanma

• Günlük rutinlerin değişmesi

• Değişen sosyal ilişkiler

• Eğitim/Okul sürecindeki değişiklikler

• İş sürecinde ve gelir düzeyindeki

değişiklikler

• Aksayan tedavi süreci

• Kayıp / yas


∙ Stres; Kişinin kendisine veya sevdiklerine yönelik hastalıkbulaşıp bulaşmayacağına dair düşüncelerinde artışlaberaber yaşadığı sıkıntılı süreç.

∙ Korku; Salgın hastalığa sebep olan virüsten kaynaklanankorku duygusunda artış,

∙ Kaygı / Belirsizlik; Sağlık otoritelerinin salgınınsonlanmasına yönelik net bir açıklama yapamamalarısebebiyle salgın sürecinin belirsizliklerle dolu olması ve bubelirsiz ortamın kaygı düzeyini arttırması,


∙ Tehdit algısı; Kişilerin kendilerine virüs bulaşma riskiniyoğun bir şekilde hissetmeleri.

∙ Damgalanma; Hastalığa yakalanan kişinin ayrımcılığa maruzkalmasıyla yaşadığı gerginlik.

∙ Değişen sosyal ilişkiler; Sosyal bir varlık olan insanın salgınhastalık sebebiyle evden çıkamaması sonucu oluşanizolasyon durumunun yarattığı stres,


∙ Günlük rutinlerin değişmesi; Salgın hastalık öncesi olanalışkanlıklarımızı yapamamanın yarattığı gerginlikdurumunun artması,

∙ Eğitim sürecindeki değişiklikler; Öğrencilerin okulagidememesi ve eğitim süreçlerine evden devam etmekzorunda kalmaları.

∙ Aksayan tedavi süreci; Düzenli tedavi gören bireylerintedavi süreçlerindeki aksamalardan kaynaklanan sorunlarınortaya çıkması,


• Kayıp/yas;

• Salgın hastalığa bağlı yaşanan kayıplar (bir yakının ölümü, işkaybı, gelir kaybı, ilişki kaybı…) ve buna bağlı ortaya çıkan yasdurumları.

• Kayıp ve değişikliklerden kaynaklanan yas süreci birtakımduygusal, davranışsal, zihinsel tepkileri beraberindegetirmektedir. Zorlu yaşam olayına verilen tepkilerde olduğugibi kayıp sonrası gösterilen yas tepkileri de kişiden kişiyefarklılık gösterebilir.

• Kayıp sonrası ritüellerin (cenaze defin işlemleri, taziye, sosyaldestek) farklılık göstermesi yas sürecini etkilemektedir.

İnanç Sistemindeki Değişiklikler

Yaşam İçin Gerekli Olan İnançlar

∙ Dünya güvenli bir yerdir.

∙ Dünya adildir.

∙ Ben değerliyim.

∙ Kötü olaylar benim başıma gelmez.

∙ Evim en güvenli yerdir. (çocuklarda)

∙ Benimle ilgilenecekler. (çocuklarda)

∙ Bana bakan yetişkinler beni koruyacaklar.

(çocuklarda)

Sarsılan İnançlar

• İyi bir insan olmadığım için kendimi böyle güvencesiz ve çaresiz

hissetmeyi hak ediyorum.

• Bu felaket benim yüzümden oldu.

• Bu bir daha olacak ve benim elimden hiçbir şey gelmeyecek.

Zorlayıcı yaşam olayları içinde yaşadığımız dünyaya

ilişkin temel inançlarımızı sarsar.

Covid-19 Salgın Hastalığına Bağlı

Olarak Yetişkin ve Çocuklarda

Görülebilecek Ruhsal Tepkiler

Yetişkinlerde Görülebilecek RuhsalTepkiler

• Sürekli tedirgin ya da panik olma• Kendini güvende hissetmeme• Kendini değersiz hissetme• Öfke, gerginlik, sinirlilik, huzursuzluk• Kendine ya da sevdiklerine yönelik çeşitli endişe, korku ve

kaygılar• Sürekli üzgün olma• Aşırı umursamazlık• Umutsuzluk, çaresizlik, çökkünlük• Kendini katı ve duygusuz hissetme


• Her şeyin kontrolden çıktığını düşünme

• Ne olup bittiğini anlayamama

• Başkaları tarafından anlaşılmadığını düşünme

• Dünyayı anlamsız ve boş görme

• Dikkati toplamada güçlük

• Karar verme güçlüğü

• Aklın karışması


• İştah bozuklukları

• Baş ve karın ağrısı gibi somatik şikâyetler

• Bağışıklık sisteminin bozulması

• Yorgunluk, bitkinlik, tükenmişlik

• Sık sık terleme, titreme ve ürperme

• Vücut kaslarının sürekli gergin olması

• Uykusuzluk ve uyku sorunları


• İçe kapanma, kendini toplumdan uzak tutma

• İlişkilerde yaşanan çatışmaların artması

• Günlük aktivitelerden zevk alamama

• Takıntılı olma hali

Çocuklarda Görülebilecek RuhsalTepkiler

0-2 yaş arası bebekler ve küçük çocuklar, dünyada kötü birşeyin olmakta olduğunu henüz anlayamazlar, ancak anne-baba ve bakıcılarının üzüntü, stres ve kaygılarını fark ederler.Ebeveynleriyle birlikte benzer duygular yaşamaya ve benzertepkiler göstermeye başlayabilirler.

3-5 yaş arasındaki çocuklar ise bir salgının olduğunu veetkilerini genel olarak anlayabilirler. Ancak, yaşlarına özgüçocuk benmerkezciliği ve yüksek hayal gücü nedeniyle,gördüklerini, duyduklarını ve yaşadıklarını abartmaeğiliminde olabilirler ve bu süreçten yoğun bir şekildeetkilenebilirler.

Çocuklarda Görülebilecek Ruhsal Tepkiler

5 yaş ve altındaki çocuklar:

•Ebeveynlerin yanından hiç ayrılmak isteme• Sürekli ağlama ya da ağlamaklı olma•Huzursuz, huysuz ve sinirli olma•Karın ağrısı ya da baş ağrısı gibi fiziksel şikayetler•Yeniden parmak emme ya da geceleri altını ıslatma•Aşırı ürkeklik ya da korkuların başlaması (yalnız kalma,karanlık, hayaletler vb.)•Oyunlarda sürekli salgın hastalığı canlandırma/yaşama•Sürekli salgına dair abartılı hikâyeler anlatma•Konuşma zorluğu yaşamaya başlama• Öfke nöbetleri geçirme ya da saldırganlık davranışları


6-11 yaş arası çocuklar bir salgının ne olduğunu ve insanlarınasıl etkilendiğini çeşitli yönleriyle somut düzeydeanlayabilirler. Bu nedenle dışarıya çıkmaktan korkabilirler,okula gitmek istemeyebilir ve arkadaşlarıyla vakit geçirmeyibırakabilirler.

Kendilerinin ya da aile üyelerinden birinin zarargörebileceğine yönelik yoğun endişe yaşayabilirler.

Bazı çocuklar herhangi bir neden olmaksızın öfkelenebilir vesaldırganca davranabilirler.


6-11 yaş ve arasındaki çocuklar:

•Dikkatini bir şeye verememe• Aşırı alıngan, sinirli ya da kavgacı olma• Herkesten uzaklaşma, içine kapanma• Kabus görme, uyumak istememe ya da uyku problemleri• Karın ağrısı ya da baş ağrısı gibi fiziksel şikayetler

• Okula uyum problemleri• Asılsız korkular geliştirme ve hep bu korkulardan söz etme• Sevdiği şeylerden artık zevk almama• Yaşıtlarından daha fazla ya da daha az yemek yeme


12-18 yaş arasındaki ergenler, içinde bulundukları gelişimseldönem nedeniyle bazı fiziksel ve duygusal değişimlergeçirirler.

Bu dönemde, salgına dair kaygı ile başa çıkmak onlar için zorolabilir.

Yaşça daha büyük ergenler kendilerine ve ebeveynlerine karşıhiç stres ve kaygı hissetmiyormuş gibi davranabilirler.


12-18 yaş ve arasındaki ergenler:

• Uyku problemleri (uykusuzluk, kabus vb.) yaşama• Salgın hastalığı hatırlatıcı ortamlardan ve hastalıklailgili konuşmaktan kaçınma• Tütün, alkol ya da madde kullanmaya başlama• Aile ve arkadaşlardan uzaklaşma, sürekli yalnız kalma• Aşırı alıngan ya da öfkeli olma• Sevdiği şeylerden artık zevk almama• Okula veya yeni düzene uyumda zorlanma• Kavga etme, sorunlu davranışlar gösterme

• Genel olarak, çocuklar ve yetişkinler salgın hastalık riski gibizorlu ve kaygı verici bir olayla karşılaştıklarında strestepkilerine benzer çeşitli tepkiler gösterebilirler.

• Ortaya çıkan stres tepkilerinin şiddeti ve yoğunluğu isebireyler arasında değişiklik gösterebilir.

Bu tür tepkiler, “anormal bir olaya verilen normal tepkiler”olarak tanımlanır.

Okul Sürecinde KarşılaşılabilecekOlası Sorunlar

• Yüz yüze eğitim sürecinden uzak kalındığı için okula uyumsorunu,

• Ev ortamının konforlu yapısına alışıldığı için okula başlamave okula devam etme ile ilgili sorunlar,

• Okul ve okula ilişkin sorumlulukların tekrar kazanılmasısürecinde zorluklar,

• Ders çalışma ile ilgili motivasyonlarında düşme,

• ‘Okulda virüs kapar mıyım?’ endişesi ile okula gitmekistememe,

• ‘Okulda virüs kapar mıyım?’ endişesi ile arkadaşlarıyla hiçiletişim kurmama


• Hastalığın bölgelerle veya etnik kökenlerle ilişkilendirilmesi.(Covid-19 hastalığına sebep olan virüsün farklı sosyoekonomikdüzey, ırk, etnik kökene mensup insanları etkilemediği, tüminsanlar için hastalık bulaşma riskinin aynı olduğuunutulmamalıdır.)

• "COVID-19 hastalığına yakalanmış bireyler için “virüsü yayan","başkalarına bulaştıran" gibi suçlayıcı ifadeler kullanılması. (Butür ifadeler, insanların damgalanmasına sebep olduğu için sosyalilişkileri olumsuz etkilemektedir.)


• Okul ortamında, Covid-19 hastalığı ile ilgili gerçek olmayanbilgilerin yayılması. (Hastalıkla ilgili bilimsel verilere, güncelve resmî sağlık otoritelerine dayanarak doğru bilgilerverilmelidir.)

• Kendisi veya yakınlarından birinin Covid-19 tanısı almış,tedavi ve kontrol süreci tamamlanmış, sonrasında okuladönen öğrencilerin dışlanması.

Zorlu Yaşam Olaylarında

Okullar ve Öğretmenlerin

Rolü ve Önemi

• Okullar normalliği temsil eden ve eğitim yoluyla normalyaşama geri dönmeyi kolaylaştıran önemli kurumlardır.

• Okulda bulunmak, oyun ve diğer okul etkinliklerine katılmakçocuklarda, özellikle zorlayıcı yaşantı dönemlerinde çokihtiyaç duydukları, süreklilik, değişmezlik ve normallikhissinin oluşmasına yardımcı olur.

• Öğretmenler eğitim ve öğretim görevlerinin yanı sıraçocukların mutlu ve sağlıklı büyümelerine yardımcı olacakbir gelişme ve öğrenme ortamı yaratırlar.

• Çocuklarla daha çok birlikte oldukları için, onlarıngereksinimlerini herkesten iyi bilir ve gerektiğinde onlarayardım edebilirler.

• Zorlu yaşam süreçleriyle ilgili normal tepkiler hakkındaçocukları bilgilendirerek süreci anlamlandırmalarınayardımcı olur.

• Çocuklarla birlikte sıcak ve destekleyici bir sosyal ortamyaratarak; onların kayıplarla, acı veren anılarla ve duygularlabaşa çıkmalarına yardımcı olacak sınıf etkinliklerini düzenler.

• Çocukların iyileşme sürecini kolaylaştırmak için okul ve ailearasında işbirliğini güçlendirir.

• İleri düzeyde psikolojik yardıma gereksinim duyan çocuklariçin iş birliği sağlar.

Çocuklara Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

1. Bilgi edinin:• COVID-19 salgın süreci hakkında doğru kaynaklardan alınan

bilgileri paylaşın, önemini vurgulayın.

2. Dinleyin:• Yapabileceğiniz en iyi ve anlamlı şeylerden biri dinlemektir.

Dinleyin ve görüşlerine saygı gösterin.3. İzin verin:

• Soru sormalarına izin verin. Gerçeğe uygun, somut, içten vekısa cevaplar verin.

• Bazı çocuklar pek soru sormazlar. Soru sormaları için aslazorlamayın, sadece merak ettikleri bir şey olduğundaistedikleri zaman size sorabileceklerini söyleyin.


4. Normalleştirin:• Bu süreçte özellikle çocukların stres, kaygı ve korku yaşamalarıoldukça normaldir. Çünkü çocuklar da hasta olup olmayacakları yada hasta olurlarsa başlarına ne geleceği konusunda belirsizlik veendişe yaşayabilirler.• Bu noktada çocukların yetişkinlere göre daha az hastalandıklarını

ya da hastalığı daha hızlı atlatabildiklerini söyleyin.• Yaşanan stres, kaygı, korku ya da üzüntü gibi duyguların normal

olduğunu anlatın.• Onlara üzgün ya da stresli hissetmenin ya da korkmanın yanlış

olmadığını söyleyin.• Bu stresli dönemin ve yaşadıkları duyguların geçici

olduğunu, yaşamın bir süre sonra normale döneceğini belirtin.


5. Güven verin:

• Gerekli önlemleri aldığınızı ve bundan sonra da almaya devamedeceğinizi ifade edin.

• Yapabilecekleri olumlu kişisel davranışlara odaklanmaları içinyardımcı olun.

6. Rahatlatın:

• Her zamankinden biraz daha fazla ilgi, yakınlık ve şefkatgöstererek çocukların psikolojik sağlamlıklarının artmasınabüyük katkı sağlayabilirsiniz.


7. Koruyun:

• Belirsizlik zamanlarında ani değişimler mümkün olduğuncakaçınmak önemlidir. Günlük rutin ve aktiviteleri koruyun.

8. Birlikte vakit geçirin:

• Psikolojik sağlamlığın korunması için onlarla birlikte hoşça vakitgeçirecek aktiviteler yapmak önemli ve gereklidir. Hep beraberçeşitli oyunlar oynamak, etkinlikleri uygulamak, resim yapmak,şarkı söylemek, örnek olarak yapılabilecek etkinlikler olaraksıralanabilir.


9. Sorumluluk verin:

• Çocukların size ve çevrenizdekilere, alınan önlemlere uyarak,gönüllü olarak yardım etmelerine izin verin. Özellikle çocukların“her şey kontrol altında” algısının zarar görmemesi için sizingözetiminizde yaşlarına ve gelişimlerine uygun bazı işlerde sizeyardımcı olmaları çok önemlidir.

• Okul başarılarıyla ilgili farklılık olabileceğini göz önündebulundurun.


10. Model olun:• Kişisel öz-bakımınıza dikkat ederek, düzenli beslenmeye veuyumaya özen göstererek, günlük rutin işlerinizi devam ettirerek,yetkililerden gelen koronavirüsten korunma ile ilgili uyarılarıdikkate alarak, bu süreçte ne yapmaları ya da nasıl davranmalarıgerektiği konusunda örnek olun.• Sizin bu zorlu yaşam olayıyla başarılı bir şekilde baş ettiğinizi

görmek çocuklarınıza umut verir ve moral aşılar.11. Uzmana başvurun:• Önerileri uygulamanıza rağmen, öğrencilerinizden aşırı panik

olma, ağlama nöbetleri, sürekli uyku sorunları ya da yoğundavranış sorunları gibi tepkiler gözlemliyorsanız, okul rehberlikservisi veya Ram ile iletişime geçerek uzman yardımına başvurun.

Kendinize Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

Salgın hastalık tehdidi gibi zorlu bir yaşam olayı karşısındainsanlar, kendilerini güvende hissetmek ve her şeyin kontrolaltında olduğunu bilmek ister. Kendiniz ve sevdiklerinizüzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için psikolojiksağlamlığınızı artırmak oldukça önemlidir.


1. Medyayı sağlıklı kullanın; bilimsel, somut ve gerçekçi bilgileredinin.

• COVID-19 ile ilgili olarak yetkili kişi, kurum vekuruluşlardan gelen doğru bilgilere göre hareket edin.

• Haberleri aralıksız ve aşırı şekilde takip etmekten, süreklitekrarlayan görüntüleri ve tartışmaları izlemekten kaçının.


2. Korunma yöntemlerini öğrenin ve uygulayın.• Salgın hastalık riskinden korunma yöntemlerini

öğrenmek, uygulamak ve aile üyelerinin de bu sürecekatılımını sağlamak kontrol algımızın gelişmesine vekaygımızın azalmasına yardımcı olur .


3. Sağlığınızı önemseyin.• Düzenli beslenmeye ve sağlıklı yiyecekler tüketmeye

özen gösterin.• Yeterince dinlenmeye ve uyumaya çalışın. Mümkünse

spor yapın.• Fiziksel sağlık ve ruh sağlığı birbiriyle yakından ilişkilidir.


4. Düşüncelerinizi gözden geçirin.

• Yoğun stres ya da kaygı yaşadığınızı fark ettiğinizdeaklınızdan geçen düşünceleri gözden geçirerek doğru,gerçekçi ve olumlu şeyler düşünmeye özen gösterin.

• Örneğin, uyarılar ve öneriler doğrultusunda gerekliönlemleri alıyorum. Kendim ve sevdiklerim için olasıriskleri azaltabilirim, gerektiğinde yardım isteyebilirim


5. Yaşadığınız duyguların normal ve geçici olduğunu bilin.• Başlangıçta ortaya çıkan stres, endişe, kaygı, panik, gibi

duygusal tepkiler size hiç kaybolmayacakmış gibi gelebilir,ama çaba gösterdiğinizde bu duyguların geçeceğinibilmelisiniz.

• Unutmayın ki, bu ve benzeri duygular anormal bir olaykarşısında birçok insanın yaşayabileceği ortak duygulardırve yaşanması oldukça normaldir.


6. Kendinize zaman ayırın.• Zor zamanlarda sakin kalabilmek, rahatlayabilmek ya da

gevşemek için yapmaktan keyif aldığınız aktiviteleri güniçine mutlaka yerleştirin.

• Kitap okumak, müzik dinlemek, sevdiklerinizle sohbetetmek, sevdiğiniz bir yemeği yapmak, spor yapmak, banyoyapmak, hobilerinizle ilgilenmek, nefes egzersizleri yapmakgibi.


7. Sevdiklerinizle duygu ve düşüncelerinizi paylaşın, onlarlazaman geçirin.

• Bu süreçte ailenizle ve sevdiklerinizle ilgilenmek, onlarlabirlikte güzel vakit geçirmek oldukça yararlıdır.

• Önlemler nedeniyle yüz yüze görüşme imkânıbulamasanız da telefon, e-posta, sosyal medya ya dainternet üzerinden arkadaşlarınızla, yakınlarınızla ya daakrabalarınızla iletişim kurmaya devam edin.


8. Uzmana başvurun.• Kendinize destek olmak için yapabileceklerinizi yapmanıza

rağmen, yaşadığınız stres ve kaygının etkileri artarakdevam ediyorsa ve günlük yaşamınızı büyük orandaolumsuz etkiliyorsa ya da yaşadığınız stres tepkileri ilebaşa çıkamadığınızı düşünüyorsanız lütfen bir uzmanabaşvurun.

Ne zaman destek almalısınız?

• Stres tepkilerinde zamanla herhangi bir azalmaolmuyorsa, sıklığı ve şiddeti giderek artıyorsa,

• Günlük hayatınızı (ailenizi ve işinizi) ciddi şekilde olumsuzetkiliyorsa,

• Bir nedeni olmaksızın, çok yoğun korku ve endişe yaşıyorsanız,

• Aşırı kaygı ve panik belirtileri gösteriyorsanız (nefessiz kalma,sürekli titreme ve baş dönmesi, kalp atışının sürekli hızlanması,yüksek tansiyon, aşırı irkilme tepkileri vb.),

• Geleceğe ve sevdiklerinize dair yoğun endişe ve umutsuzlukhissediyorsanız

Uzmana başvurun

Yeni normal ve kontrollü sosyal hayat

• Covid-19 salgın hastalığının tamamen ortadan kalkmaması

sebebiyle eski yaşam alışkanlıklarımıza dönebilmiş değiliz.

• Yeni normal kavramı; salgın hastalıktan korunmak için,

önlemler alarak günlük yaşantımıza devam etmektir.

• Salgın hastalığın azalarak sonlanması için bireysel olarak

alacağımız önlemler hem kendimizi hem de toplumu

yakından ilgilendirmektedir.

Yeni normal ve kontrollü sosyal hayat

• Yeni normal kavramı beraberinde kontrollü sosyal hayat

kavramını da getirmektedir.

• Yeni normal – kontrollü sosyal hayat kavramları ile ilgili tüm

bireylerin birtakım sorumlulukları bulunmaktadır.• Maske kullanmak,

• Zorunlu olmadıkça kalabalık ortamlardan uzak durmak,

• Tokalaşma, sarılma gibi yakın temas içeren sosyal ilişkilerden uzak

durmak,

• El hijyeni başta olmak üzere kişisel temizliğe dikkat etmek,

• Hastalık belirtileri gösteriyorsak zaman kaybetmeden doktora

başvurmak ve gerektiğinde bireysel karantina uygulamak,

Özel Eğitimve

RehberlikHizmetleri

GenelMüdürlüğü

Rehberlikve

AraştırmaMerkezleri

PsikolojikDanışman/

RehberÖğretmen

ÖğretmenÖğrenci

Veli

Programın Uygulanması Süreci

20.08.2020

25-27.08.2020

28.08.2020

31.08/11.09.2020

ORGM tarafındanbilgi verilecek

Rehberlik ve Araştırma Merkezleri Görev veSorumlulukları

• Sorumluluk bölgesindeki tüm psikolojik danışman/rehberöğretmenlere psikoeğitim programları hakkında eğitim verilmesi.

• Sorumluluk bölgesindeki psikolojik danışman/rehber öğretmeniolmayan okullarda öğretmen ve veli oturumlarının gerçekleştirilmesi.

• İhtiyaç halinde okullarda görev yapan psikolojik danışman/rehberöğretmenlerden programın uygulanması sürecinde destek alınması.

• Psikolojik Danışman/rehber öğretmeni olmayan okullarda yapılançalışmaların e-rehberlik sistemine işlenmesi.

Psikolojik Danışman/Rehber Öğretmenin Görev veSorumlulukları

• Okuldaki tüm öğretmenler ve yöneticilere psikoeğitim programlarıhakkında eğitim verilmesi.

• Veli oturumlarının gerçekleştirilmesi.

• Öğrenci uygulamalarında öğretmenlere müşavirlik yapılması.

• Okulda yapılan çalışmaların e-rehberlik sistemine işlenmesi.

• Okulda yapılan çalışmalarla ilgili psikoeğitim programıdeğerlendirme formlarının dosyalanması.

Öğretmen Görev ve Sorumlulukları

• Okuldaki öğrenci oturumlarının uygulanması.

• Psikoeğitim uygulamaları esnasında daha fazla etkilendiğidüşünülen öğrencilerin rehberlik ve psikolojik danışmanlık servisineyönlendirilmesi.

• Sınıfta yapılan çalışmalarla ilgili psikoeğitim programı değerlendirmeformunun doldurularak rehberlik servisine teslim edilmesi.

PSİKOEĞİTİM PROGRAMITANITIMI

• Bu program Covid-19 (Koronavirüs) salgın hastalığı

sürecinde çocukların ve yetişkinlerin tepkilerini

normalleştirmek ve zorlu yaşantıların etkileri konusunda

çocukların iletişim becerilerini güçlendirmek amacıyla

oluşturulmuştur.

• Program, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan

Psikososyal Destek Programları esas alınarak öğrencilerin

gelişimsel ihtiyaçları temelinde iki öğrenci oturumu olacak

şekilde düzenlenmiştir.

Programın Uygulanması

• Bu program psikolojik danışman/ rehber öğretmenmüşavirliğinde, okul öncesi öğretmeni/sınıf öğretmenitarafından öğrencilere uygulanmak üzere hazırlanmıştır.

• Programın uygulanmasından önce psikolojik danışman/rehber öğretmen tarafından okul öncesi öğretmeni/sınıföğretmenine zorlayıcı yaşam olaylarında ortaya çıkan strestepkileri hakkında bilgi verilecektir.

• Öğrenci etkinliklerinin uygulanması sürecinde dikkat edilmesigereken hususlar ile ilgili öğretmenlerin bilgilendirilmesisağlanacaktır.

1. Okulda psikoeğitim programının planlaması ve yürütülmesisürecinden okul müdürü sorumludur.

2. Programın uygulanması için gerekli tüm malzeme vedüzenlemeler okul yönetimi tarafından sağlanacaktır.

3. Öğretmen ve veli oturumları öğrenci oturumlarından önceyapılmalıdır.

4. Öğrenci oturumlarının ardışık günlerde yapılmaması şartıile bir hafta içerisinde tamamlanması esastır.

Uygulama Esasları

5. Psikoeğitim uygulamaları sırasında yapılan paylaşımlarlailgili “gizlilik” ilkesi dikkate alınmalıdır.

6. Psikolojik danışman/rehber öğretmen, psikoeğitimprogramının uygulanması sırasında zorlayıcı yaşam olayındanileri düzeyde etkilendiği tespit edilen öğrencileri ilgili kurumya da kuruluşlara yönlendirmelidir.

Uygulama Esasları

Etkinlikler Uygulanırken DikkatEdilecek Hususlar

1.Covid-19 (Koronavirüs) salgın hastalığı tedbirlerikapsamında, etkinlikler uygulanırken sosyal mesafe vehijyen kurallarına dikkat edilmelidir.

2.Uygulamayı yapacak öğretmen psikoeğitim oturumlarınabaşlamadan önce, etkinlikleri dikkatle okuyup ön hazırlıklarıtamamlamalıdır.

3.Etkinlik paylaşımlarında öğrencilerin gönüllülüğü esastır.Paylaşımda bulunmak istemeyen öğrenciler teşvik edilmeli,fakat zorlanmamalıdır.

Etkinlikler Uygulanırken DikkatEdilecek Hususlar

4. Resim ve boyama etkinliklerinde, önemli olanın resmi güzelçizmek ya da boyamak olmadığı asıl amacın duygu vedüşünceleri ifade etmek olduğu belirtilmelidir.

5. Psikoeğitim programı uygulamasında, öğrencilerin duyguve düşüncelerini ifade etmeleri önemlidir. Bu nedenleetkinlik uygulamalarında, olabildiğince fazla öğrenciye sözhakkı verilmesi, zaman kaygısıyla paylaşımların eksikbırakılmaması faydalı olacaktır

ÖZEL EĞİTİM İHTİYACI OLANÖĞRENCİLER İÇİN EK BİLGİ VE

UYARILAR• Etkinlikler, görseller ve oyuncaklarla desteklenebilir.

• Etkinlikleri anlamakta zorlanan öğrenciler için birden fazla tekraryapılabilir.

• Öğrenciler, etkinliklere katılım konusunda teşvik edilmelidir.

• Öğretmen, resim çizme ve yazı yazma konusunda öğrencilereyardımcı olmalıdır.

• Etkinlik içinde geçen öğrencinin bilmediği kavramlar açıklanır.

• Resim çizmek ve gözlerini kapatmak istemeyen öğrenciler zorlanmaz.

• Küçük grup çalışması sırasında öğrencilerin gruplara eşit dağılımısağlanır.

PSİKOEĞİTİM ÖĞRENCİOTURUMLARI

PSİKOEĞİTİM ÖĞRENCİOTURUMLARI

Okul Öncesi /İlkokul

Ortaokul Lise

Konular

• Normalleşme

• Duyguları ifade etme

• Salgın hastalıktan korunma yöntemleri

• Rahatlama ve gevşeme yöntemleri

• Olumlu başa çıkma yöntemleri

• Güçlü yanlarım

• Destek kaynaklarım

• Geleceğe yönelik olumlu bakış açısı geliştirme

Okul Öncesi/İlkokul Etkinlikler

Sincap Ailesi

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerindeki duygu,düşünce vedavranışlarını tanır venormal olduğunu bilir.

• Süre : 30 Dakika

Birlikte Önlüyoruz

• Amaç: Salgınhastalıktankorunmak içinalması gerekenönlemleri bilir.

• Süre: 20 Dakika

Güvenli Yer

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerinde bilişselve duygusal rahatlamayollarını bilir.


Kendi BaşımaYapabildiklerim

• Amaç: Kendi başınayapabildiklerinin farkınavarır.


Papatya

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerinde başetme becerilerini,destek kaynaklarınıfark eder.


Uğur Böceği

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerinde geleceğeilişkin olumlu bakışaçısı geliştirir


1.OTURUM

2.OTURUM

Ortaokul Etkinlikler

Kendimi FarkEdiyorum

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerindeki duygu,düşünce ve davranışlarınıfark eder ve normalolduğunu bilir.


Mikrofon Bende

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerindekiönlemler ile ilgilifarkındalık kazanır.


Güvenli Yer



Balon Gezisi

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerinde güçlüyanlarını, destekkaynaklarını fark eder.


Ben Olsam NeYapardım

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerindekullanabileceği olumlubaşa çıkma yöntemleriniifade eder.

• Süre:20 Dakika

Zamanda Yolculuk

• Amaç: Salgın hastalıkdöneminde geleceğeyönelik olumlu bakış açısıgeliştirir.

• Süresi:30 Dakika

1.OTURUM

2.OTURUM

Lise Etkinlikler

Kendimi FarkEdiyorum

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerindeki duygu,düşünce ve davranışlarınıfark eder ve normalolduğunu bilir.


Genç Bilim Kurulu

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerindekiönlemler ile ilgilifarkındalık kazanır.

• Süre:30 Dakika

Güvenli Yer



Güvenli Limanlarım

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerinde güçlüyanlarını, destekkaynaklarını fark eder.


Olumlu BaşaÇıkma Yöntemlerim

• Amaç: Salgın hastalıkdönemlerindekullanabileceği olumlubaşa çıkma yöntemleriniifade eder.


Benim Adımlarım

• Amaç: Salgın hastalıkdöneminde geleceğeyönelik olumlu bakış açısıgeliştirir.


1.OTURUM

2.OTURUM

Covid-19 sürecinde psikososyal destekhizmetleri kapsamında hazırlanan

içerikler

Covid-19 sürecinde psikososyal destekhizmetleri kapsamında hazırlanan içerikler

Millî Eğitim Bakanlığı

Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğüinternet sayfasından Psikososyal Destek Hizmetleri sekmesialtında dokümanlar indirilebilir.

https://orgm.meb.gov.tr/www/psikososyal-bilgilendirme-rehberi/icerik/1314

ÇaliŞ malari covİ d-19 salgin hastalik sÜrecİ nde...

Documents