alcohol en angst
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
![Page 1: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/1.jpg)
DE BEURS E., VAN DYCK R., VAN DEN BRINK, W., BOSMAN M.; Alcohol en
angst; Tijdschrift voor Psyschatrie; jg. 39; nr. 5; p. 375-387.
![Page 2: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/2.jpg)
Alcoholverslaving: wereldwijd gezondheidsprobleembehandeling: effectief op korte termijn,
maar 40-60% drinken weer na verloop van tijd
reden: aanleiding (probleem) blijft voortbestaan
↓
Comorbide psychopathologie (vb. depressie of angststoornis)
![Page 3: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/3.jpg)
Epidemiologic Catchment Area-studie → meest voorkomende diagnoses (life-time-prevalentie): angststoornissen, alcoholverslaving of -misbruik en affectieve stoornissen
Comorbiditeit tussen alcoholverslaving en angststoornissen is hoog
Angst: meest genoemde klacht bij huisarts
Alcoholmisbruik en alcoholverslaving vormen enorm individueel en maatschappelijk probleem
![Page 4: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/4.jpg)
Comorbiditeit van alcoholverslaving en angststoornis onderzoek onder alcoholverslaafden naar angst onderzoek naar drankgebruik patiënten met
angststoornis Overzicht van Kushner: comorbide
angststoornissen bij alcoholverslaving : gegeneraliseerde angststoornis sociale fobie agorafobie paniekstoornis• Fobische stoornissen komen veel vaker
voor onder alcoholisten dan onder de normale bevolking
• 16 – 25% van patiënten met angststoornis voldoen aan criteria voor alcoholverslaving
![Page 5: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/5.jpg)
Retrospectief onderzoek → wat is bij comorbide alcoholverslaving en angststoornis het eerst aanwezig?
Fobische stoornissen treden gemiddeld op jongere leeftijd op dan alcoholverslaving: Geen reden om een causale relatie te veronderstellen Onderzoek temporele relatie: bij de fobische
stoornissen ontstaat het drankprobleem vaak na de fobie
Complexe relatie tussen fobische klachten en alcoholconsumptie → studie van Stockwell e.a. Besluit: grootste deel gevallen gaat de angststoornis
aan de alcoholverslaving vooraf; verder verschilt de volgorde van ontstaan v/d klachten per aandoening
![Page 6: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/6.jpg)
Familieleden eerste graad aanverwant met patiënten met angststoornis → vier tot vijf maal meer risico op alcoholverslaving
≠ in geslacht: risico grootst voor broers of zoons
Familiale overdracht van alcoholverslaving en angststoornissen → overerving kwetsbaarheidfactor: Bij mannen: ↑ risico voor alcoholmisbruik Bij vrouwen: ↑ risico voor angststoornis
Kinderen van alcoholisten: 3 – 4 maal grotere kans op alcoholproblemen
Prevalentie van diagnosticeerbare angststoornissen bij nageslachten van alcoholisten = niet hoger dan bij anderen
![Page 7: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/7.jpg)
Verhoogde comorbiditeit tussen alcoholverslaving en angststoornissen → relatie tussen beide aandoeningen:Directe relatie: langdurig alcoholmisbruik
maakt angstig of angststoornis leidt tot alcoholmisbruik
Indirecte relatie: langdurig alcoholmisbruik → neurochemische verstoringen → panieksymptomen
Angststoornissen en alcoholisme zijn beide resultaat van onderliggende oorzaak (bv. Genetisch overdraagbare overmatige activiteit van serotonerge systeem in hersenstam)
![Page 8: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/8.jpg)
Anxiolytisch effect van alcohol: alcohol heeft reducerend effect op spanning en angst → tension reduction-hypothese. (Conger!)
Verschillende redenen: Fysiologisch (of farmacologisch) effect: stressdempende
werking op centraal zenuwstelsel Stressdempend effect van alcohol = risico voor ontwikkeling van alcoholisme
Reducerend effect: op fysieke symptomen gepaard met angst Spanningsreducerend effect van alcohol hangt af van hoeveelheid gedronken alcohol en er zijn grote individuele verschillen
Individuele verschillen in reactie met alcohol: gerelateerd aan later alcoholisme
Psychologische factoren spelen intermediërende rol
![Page 9: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/9.jpg)
Bandura (1977, 1986): uitgangspunt theoretisch model voor relatie tussen angst en alcoholmisbruik
3 variabelen: Verwachtingen uitvoerder gedrag: beloond of bekrachtigd
→ Uitkomstverwachtingen en competentieverwachtingen Waarde beloning voor persoon Kenmerken situatie
Uitkomstverwachtingen: geheel aan kennis of ideeën v/d persoon dat bepaalde handeling tot zekere uitkomst zal leiden
Competentieverwachtingen (self-efficacy): vertrouwen v/d persoon dat hij/zij in staat zal zijn gedrag uit te voeren dat tot gewenste uitkomst leidt= resultaat v/d succesvolle uitvoering van gedragNauw verwant a/h gevoel controle te hebben over situatieVerandering v/d competentieverwachting is aangrijpingspunt van succesvolle
therapie en veroorzaakt gedragsverandering Kritiek: notie dat competentieverwachting niet de aanleiding is tot
gedragverandering, maar = afspiegeling van gedragsverandering Eysenck (1978) → competentieverwachting is epifenomeen van
gedragsverandering
![Page 10: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/10.jpg)
Competentieverwachting ten aanzien v/h drankgebruik = controlegevoel omschrijven dat voormalig drinker heeft om verleiding te weerstaan → hangt sterk samen met terugval
Uitkomstverwachtingen en alcoholgebruik: alcoholisten of ‘zware drinkers’ verwachten: positieve effecten sociale assertiviteit sociaal en fysiek plezier spanningsreductie
Competentieverwachting bij angststoornissen = verwachting situatie aankunnen waarin men gewoonlijk angstig wordt
![Page 11: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/11.jpg)
Consumptie van alcohol leidt tot: Positief: verbeterd sociaal en seksueel
functioneren, spanningsreductie, meer macht, agressie en assertiviteit
Negatief: verlies van beheersing over eigen gedrag Echter: individuele verschillen in
alcoholgerelateerde verwachtingen → hangen samen met drinkgedrag
Alcohol Expectancy Questionaire (AEQ) + demografische factoren = goede voorspelling probleemdrinken
Experimenteel onderzoek naar verwachtingen omtrent effect van alcohol → door balanced placebo-design
![Page 12: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/12.jpg)
Vier condities Helft denkt alcohol te drinken helft denkt geen alcohol te drinken helft krijgt alcohol te drinken
Zo: farmacologische en psychologische factoren systematisch variëren en onafhankelijk van elkaar bestuderen
![Page 13: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/13.jpg)
Marlatt: drankmisbruik bepaald door:Mate stress ervaren in situatieMate controle over situatieAdequate gedragsmogelijkhedenBeschikbaarheid van alcoholVerwachting alcoholconsumptie leidt tot
succesvolle ‘copingrespons’ Toegepast op gebied van preventie van
terugval
![Page 14: Alcohol En Angst](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061211/5492acfcac7959042e8b46a4/html5/thumbnails/14.jpg)
Alcoholisme en angststoornissen gaan vaker samen dan verwacht
Onderzoek: Ten eerste: interactie tussen
alcoholverslaving en angststoornisTen tweede: ontwikkeling en evaluatie van
specifieke behandelingsprogramma’s