albert caraco - kaos'un kutsal kitabı.pdf

7/29/2019 Albert Caraco - Kaos'un Kutsal Kitab.pdf

1/135


2/135

1versus fE]d n c e - deneme


3/135

I k Ergden1960 Istanbul d o u m l u . Galatasaray Lisesi ve B o a z i i niversitesi IngilizDili ve E d e b i y a t blmnde okudu. Y a y m i a n m cak s a y d a eviri k i t a b v a r d r . A y r c a , a r l k l olarak deneme trnde metinler de y a z m a k t a d r .


4/135

Kaos'un Kutsal Kitabi

Albert Caraco

eviriI k Ergden

c;,c;,

,---1 e


5/135

Versus Kitap (40)Kaos'un Kutsal K i t a b Albert Caracozgn KnyeBreviaire du chaos,Collection Amers dirigee par le College du RevizorEditions I'Age d'Homme, Lausanne, Suisse, 1999Y a y n a H a z r l a y a n i k ErgdeneviriI k ErgdenKapak T a s a r m Blent ArslanSayfa DzeniBlent ArslanB a s k Can M a t b a a c l k 0212 613 10 77ISBN: 9789944-989-41-1VERSUS KlTAP Eyll 2007 Her h a k k mahfuzdur.Albay Faik Szdener Sk.Benson Merkezi No:21/2K a d k y 1 Istanbul 34710Tel: O 216 418 27 02 (pbx) Faks: O 216 414 34 [email protected]


6/135

Kaos'un Kutsal K i t a b


7/135


8/135

Bir Ahir Zaman Peygamberi,S n f l a n d r l a m a z D n r Al bert Caraco

"Ahir zaman"; hem "yeni", "son" a n l a m n d a , hemde " d n y a n n son gnleri, k y a m e t i n kopmak zereb u l u n d u u gnler veya y l l a r " a n l a m n d a bir ibare.Caraco bu iki anlama da denk d e n bir yazar, d -nr. Keza, " s n f l a n d r l a m a z " ; t p k ncelleri gibi,btn nihilist fikir ve d n r l e r , Schopenhauer,Nietzsche, hatta Malthus, Cioran ... nev-i a h s n a m n h a s r a h s i y e t l e r , d n r l e r ... n s a n l n a r t k r a s t l a m a d m z bir soyu...

Y a k l a k drt y z y l d r Trkiye'de y a a y a n Sefarad bir ailenin o l u olarak 10 Temmuz 1919'da -srgnler ve gler z a m a n n d a - s t a n b u l ' d a d o m u Albert Caraco. nce Orta Avrupa'ya (Viyana, Prag, Paris) g e t m i Caraco ailesi, sonra k i n c i Dnya Savaarifesinde, Nazi tehdidi k a r s n d a Gney Amerika'ya.

Albert Caraco'nun mutlak anlamda y a z y a adanm , mnzevi y a a m n d a biyografinin ne kadarnem t a d yine ancak eserlerine bakarak a n l a l a bilir. Ama s a v a s o n r a s Paris'ine geri d n n n


9/135

IV

onda y a r a t t y k m ve felaket duygusunu, i n s a n l a dair u m u t s u z l u u n u a h s i k a r a r y l a lebiliriz: inti-har kesin ve tek sondur. Ancak ailesini zmemekiin, bunca y k m n zerine bir de bunu eklemernekiin erteler. nce annesi lr; "Bayan Anne"nin l-mnn hemen a r d n d a n y a z d Post Mortem , d o m u o l m a n n nafile ve telafisiz duygusunun -Trke ifadeyle " B a t s n Bu D n y a ! " n n - en y e i n ve yo- u n a n l a t l a n n d a n biridir: Anneden nefretin ve annesevgisinin incelikli, ender a n l a t l a n n d a n biri. Sonrababa lr; daha fazla bekleyecek hibir e y kalma-m t r : Albert Caraco, b a b a s n n lmnden birkasaat sonra intihar eder (Eyll1971).

Bu kadar rasyonel ve t a r t m a s z , kesin bir h a y a t n t a r t m a s z l n d a n geriye ok s a y d a y a y m i a n m (ve okuyucu b u l a m a m ) ya da hi y a y m l a n m a m s a y s z eser k a l m t r ; nk Caraco, y l l a r ncedenk a r a r l a t r d intihar -ve l m - a n n beklerken, tek

olarak, dzenli ve sistematik olarak yazar, b a k a bir e y yapmaz, sadece yazar, her gn a y n saatlerde,a l t saat yazar, tek bir dzeltme yapmadan yazar, in-z i v a y -ve d n y a y - y a a r .

H a y a t n d a n anlayabiliriz; ok kltrl, ok dillibiridir Caraco. Ama bir eseri s n f l a n d r l a m a z yap-maya bu k a d a r yetmez elbette. Yirminci y z y l n son peygamberi Caraco'nun eserinden r a h a t s z edici


10/135

V

hakikatler birer havai f i e k gibi f r l a r ve patlar. Bu fi- e k l e r i n s o u k l u u , d o r u d a n l , berrak k a r a m s a r l -az r a s t ~ a n r trdendir; ne Nietzsche'de ne de Cia-ran'da r a s t l a r z bylesine. Caraco " a c gerekler"iarpar yzmze; hem de Klasik yazariara zg birsadelik ve a k l gcyle. O bir "nesnellik f a n a t i i " d i r . Guy Debord'u a n d r a n - d o r u k a n - bir kehanet g-c v a r d r . B e d d u a s ve laneti "nesnel"dir: rememi-ze, retmemize ve tketmemize itiraz eder; dnyan n sonunu h a z r l a y a n e h i r l e r i m i z e , st ste koydu- u n u z beton y n l a r n a , budala p o l i t i k a c l a r a ve yokolmaya mahkum kitlelere, srleredir onun laneti,b c e k l e m i y n l a r a , gkten firar e t m i tannlara-bu yzden de " d o r u " d u r . Kendini a n a r i s t l e r e venihilistlere y a k n hissetse de, g e l e c e e dair mutlaku m u t s u z l u u , felaket beklentisi onu g e m i e , "reak-siyoner" -ikili anlamda: Tepkici ve gerici- tavra dayneltir; kimi ibarelerini m o n a r i y a n l s , hatta r k olarak grebiliriz, ama i m d i k i zamana dair y a a d -m z " a c g e r e i " burada a y r t etmemek i m k a n s z d r . Dnyada en ok s e v d i i e y i n u y g a r l n ihanetineu r a m birinin fkesidir onunki. S n f l a n d r l a m a z -bu g e n e l l e m i nefretin ve nerede d u r a c a belliolmayan s o r g u l a m a n n insanda y a r a t t tedirginli-

de k a r l d r .

Cinsellikten Yahudi sorununa, sembolizmden fel-sefi meselelere ve edebiyata dek her alanda y a z m ,


11/135

VI

ana dek yirmi iki ciltlik eseri y a y r o l a n m bir ya-zar olan, ancak pek az t a n n a n pek az okunan , t a n n -m a y ve bilinmeyi ise hem ierik hem de biim b a k -m n d a n hak eden Albert Caraco'nun eserinin en z-l k s m olan "Kaos'un Kutsal K i t a b " ideal bir s a l d -malzemesi, bir dinamit, bir tahrip k a l b d r : Yo- u n , k s a , esinli , terrist, sert, kehanet dolu, provakatif, k a r a n l k , gizli -ve yeterli .. . n s a n k a t m a n l a r n d a gezinen a r a h l a k Caraco

bir k y a m e t habercisidir; y k m ve felaket kehanetinde bulunur. Nietzsche gibi o da "ebedi tekerrr"densz eder; k a y n a a geri d n , ona gre d i i ilke'ninegemen o l m a s d r .. . Ama onu yeryzne b a l a y a n tek e y e d e b i y a t t r . Kelimenin tam a n l a m y l a bir Ay-d n l a n m a d n r bir Ansiklopedist, bir erditolan Caraco'nun " k a r a n l k nihilizmi"nin rn olankesinlikle k a r a n l k , karamsar, insandan kaan kitap-l a r , hibir umuda, hibir p o z i t i f l i e yer vermez. Hertrden r k l n ve fanatizmin y k s e l i i n e t a n k ol-d u u n d a n , her trden h m a n i z m a n n i m k a n s z l n a k a b e l i r t t i i n d e n d a y a n m a s g, o k u n n a s g-ama mkemmel bir dilde y a z l m - bu kitaplar,zellikle de "Kaos'un Kutsal K i t a b " , felsefeden ziya-de bir ahlak ve tarih k i t a b d r ; a d a d n y a n n ka-r a n l k ve umutsuz, a y n zamanda peygamberce birt e h i s i , mutlak sonun kesin a r s olarak okunabilir.


12/135

VII

En sonuncu ve en radikal a h l a k n n , fkeli beddualada dolu, k s a f r a g n a n l a r d a n o l u a n bu k i t a b , bir tr kutsal kitap, k y a m e t d e y i i olarak okunabilir;ama daha rktc, nk gerekidir - nk zam a n d bir yerden k o n u u r Caraco. Kendini herkesin, her e y i n , p o l i t i k a n n , k a r n , z a m a n n d n a y e r l e t i r e n , b a k a bir yerden k o n u a n biri. ..

Bu sesin k a r l k b u l m a d n sylemek iin henz erken. A y k r , irkiltici seslerin r e d d e d i l d i i n i , yok s a y l d n biliyoruz; Caraco'nun sesi de bize insan denen c a n l n n d o a k a r s n d a k i fuzuli v a r l n , y o k l u u n un d o a y hi " i l g i l e n d i r m e y e c e i n i " , belki de " r a h a t l a t a c a n " h a t r l a t a n , haddimizi bilmeye, boyumuzun lsyle davranmaya daveteden ender metinlerden ... n s a n , (byk ya da kkharfli) t a n r olmasa da edebini t a k n a b i l i r , t a k n m a -... Az s a y d a k i i n i n o k u d u u metinlerde edepduygusu, i n s a n l k kadar eski ve ezoterik bir bilgi hepk l d r ; "Kaos'un Kutsal K i t a b " da bunlardan biri. .." y i okumalar" ...

I k Ergden


13/135


14/135

lme d o r u gidiyoruz, t p k okun hedefe d o r u gitmesi gibi, asla s k a l a m a y a c a m z da kesin, lmbizim tek k e s i n l i i m i z , tek g e r e i m i z , l e c e i m i z i daima biliyoruz, herhangi bir zamanda, herhangi biryerde, biiminin bir nemi yok. nk ebedi y a a m bir a n l a m s z l k t r , ebediyet hayat d e i l d i r , lm z-lem d u y d u u m u z i s t i r a h a t t r , hayat ve lm birbiri-ne b a l d r , b a k a e y talep edenler i m k a n s z ister-ler ve tek elde edecekleri, dlleri ise duman olupgitmek o l a c a k t r . Bizler, szcklerle yetinemeyenler,yok olmaya r a z y z ve r z a gstermekte de h a k l y z , d a n a y biz semedik ve bize verilmekten ok daya-t l m olan bu y a a m a , k a y g ve a c dolu, n e e s i so-r u n s a l l ya da kt bu y a a m a hibir yerde katlana-

d m z iin kendimizi mutlu addediyoruz. Biri n s a n n mutlu o l m a s neyi k a n t l a r ? Mutluluk trezg bir durumdur, bizse cinsin y a s a l a r n a b a k y o -ruz y a l n z c a , bu yasalardan yola k a r a k d n y o -ruz, bu yasalar zerine kafa yoruyor ve bu y a s a l a r r i n l e t i r i y o r u z , mucize a r a y a n l a r kmsyoruz,

sonsuz m u t l u l u u n a d k n d e i l i z , bizim gerekli-m i z bize yeter, trrozn s t n l b a k a yeri

kapsamaz.


15/135

2

Her birimiz tek b a m z a lyoruz ve btnylelyoruz; bu iki hakikati o u k i i reddeder, nk o u insan y a a d sre boyunca uyuklar ve yoko l a c a anda uyanmaktan ekinir. Y a l n z l k , lmno k u l l a r n d a n biridir, o u n l u k asla bu okula gire-mez, btnlk b a k a bir yerde elde edilemez, a y n zamanda y a l n z l n da dldr btnlk. n s a n l a -

birbirinden a y r t etmek gerekirse, insanlar t a k ma a y r l r : Uyurgezerler, ki bunlar sryledir; a k l b a n d a ve d u y a r l olanlar iki dzlemde y a a r l a r vekendilerinde neyin eksik o l d u u n u bilerek, ~ i bula-m a d k l a r e y i aramaya a l r l a r ; tinsel insanlar ikikez d o m u l a r d r , tek b a l a r n a lmek ve btnylelmek iin dzenli a d m l a r l a lme d o r u yrrler,lm a n n yerini ve t a r z n tesadfen de olsa see-medikleri durumda, gndelik i l e r i kmsedikleri-ni belirtmenin tek yoludur bu onlar iin. Uyurgezer-ler putperesttir; a k l b a n d a ve d u y a r l olanlar m-mindir; iki kez d o m u tinseller, uyurgezerlerin ha-yal edemedikleri, tekilerin ise tahayyl bile edeme-d i i e y e taparlar tinde, nk onlar kamil insanlar-d r , d o l a y s y l a zaten elde e t m i o l d u k l a r e y i nearamaya k a l k r l a r ne de ona taparlar, nk kendi-leri odur zaten.


16/135

3

i n d e y a a d m z e h i r l e r lmn o k u l l a r d r , nk gayri insanidirler. Bu e h i r l e r i n her biri u u l -tunun ve l e kokunun k e s i t i i k a v a k l a r halini al-m t r , her biri binalardan o l u a n bir kaos o l m u t u r , bu e h i r l e r i n iine m i l y o n l a r c a m z y l a r a k , y a a m a nedenimizi yitirmekteyiz. Biz aresiz b a h t s z l a r , kendimizi s a m a l k labirentine iyi kt g i r m i hisse-diyoruz ve buradan ancak lmz k a c a k , nk bi-zim y a z g m z daima o a l m a k t a , tek a m a c m z da sa-y s z c a lmekte. i n d e y a a d m z e h i r l e r , a r k n her d n n d e birbiri a r d n a hissettirmeden ilerli-yor, birbirleriyle k a y n a m a zlemiyle y a n p t u t u a -rak; bu y r y mutlak kaosa d o r u , u u l t u ve l e kokusu iinde. a r k n her d n n d e arazi f i y a t l a r a r t y o r , b o a l a n yutan I a b i r e n t n iinde plasman ge-liri e h i r d u v a r l a r n gnden gne ykseltiyor. Para-n n para getirmesi ve iinde y a a d m z e h i r l e r i n i lerlernesi a r t o l d u u n d a n , her k u a n evlerinin ikimisli ykselmesi ve iki gnde bir s u l a r n kesilmeside m e r u d u r . M i m a r l a r n tek zlemi, bize h a z r l a -d k l a r kaderden k a p k r d a y a a m a y a gitmektir.


17/135

4

Dnya, Byk K e i f l e r ncesi gibi, yine k a p a n d , 1914 y l ikinci O r t a a ' n g e l i i n e i a r e t ediyor, ken-dimizi yeniden Gnostiklerin tr hapishanesi dedik-leri e y i n iinde, asla iinden k a m a y a c a m z son-lu evrende buluyoruz. Drt y z y l boyunca s a y s z A v r u p a l y a nasip o l m u i y i m s e r l i i n sonucu bu; Ka-der Tarih'e geri dnyor ve birden bire nereye d o r u yol a l d m z , b a m z a gelenin nedenini soruyoruzkendimize, giderek daha insani bir y a a m a e l i k ede-cek s n r s z bir ilerlemeye b a b a l a r m z n d u y d u u b o gven demek ki uup gitti: emberin iinde d-np duruyoruz, kendi eserlerimizi bile tahayyl ede-miyoruz. Demek ki eserlerimiz bizi a t geti, insa-n n d n t r d dnya bir kez daha insan z e k a s n -dan k a y o r , hi o l m a d kadar lmn glgesindei n a ediyoruz b i n a l a r m z , lme bizim a t a f a t m z miras kalacak, p l a k olma vakti y a k l a y o r , gelenek-lerimiz giysiler gibi birbiri a r d n a zerimizden d e -rek bizi p l a k b r a k a c a k l a r , ancak o zaman y a r g l a -n a c a z , d m z p l a k iimiz b o , a y a k l a r m z n al-t n d a uurum, b a l a r m z n zerinde kaos.


18/135

s

n s a n l a r hem zgrdr hem b a l , arzu ettiklerin-den daha zgr, fark ettiklerinden daha b a l d r l a r , nk f a n i ~ e r kitlesi uyurgazerlerden ibarettir ve on-r n uykudan u y a n m a s asla dzenin k a r n a d e i l -

dir, ynetilemez olurlar nk o zaman. Dzen in-n l a r n dostu d e i l d i r , o n l a r keyfince ynetmekleyetinir, ender olarak u y g a r l a t r m a y a , daha da ender

olarak i n s a n i l e t i r m e y e a l r . Dzen a m a z olma-d n d a n , onun h a t a l a r n gnn birinde telafi ede-cek olan e y s a v a t r , ve dzen bu h a t a l a r iyice ar-t r d iin s a v a a gidiyoruz; s a v a ile istikbal birbi-rinden a y r l m a z gibiler. Tek kesinlik u d u r : lm,1 k kelimeyle, her e y i n a n l a m d r , insan lm k a r -s n d s r a d a n bir e y d i r y a l n z c a , halklar da a y n ; Tarih bir tutkudur, a z a p t r , k u r b a n l a r sryledir,Iinde y a a d m z dnya cehennemdir, h i l i i n l m l l a t r d bir cehennem. Bu cehennemde, ken-dini t a n m a y reddeden insan kendini feda etmeyitorcih eder, o ok k a l a b a l k hayvan trleri gibi, ekir-o srleri, fare o r d u l a r gibi feda etmeyi tercih eder,i n d e y a a d d n y a y yeniden d n m e k t e n s a yok a n n daha yce o l d u u n u , s a y l a m a y a c a k ka-d oklukla yok o l m a n n y c e l i i n i hayal eder.


19/135

6

G e n l i i m i z kendini mahkum e d i l m i hissediyor,bu nedenle niversiteler k a y n y o r , genlik h a k l , bizh a k s z z , ona yeni bir s a v a h a z r l y o r u z . Dzen ves a v a birbirine b a l , a h l a k m z bunun gayet iyi far-k n d a , byk a h l a k l a r n r e t i s i n e bakmak yeter:Tek kesinlik bu, mebbet b a r durumunu hayal bileedemiyoruz, dzen buna katlanamaz. G e n l i i m i z dzen ile s a v a n u y u t u u bu i l i k i y i k a v r a d , bizimd e e r l e r i m i z ile kendi b a h t s z l k l a r a r a s n d a k i b a - a n t y a n l a d , bu a r t k k a r konulmaz bir k e i f . Amaa s l paradoks, g e n l i i n z i n h a k l y k e n h a k s z olma-s , nk t e k b i i m i i l i i n tehdidi a l t n d a k i bu evren-de halklar birbirlerinin a d a d e i l ; g e n l i i n ken-dini feda etmeye h a z r o l d u u yeterince ulus var ha-la. Genlerimiz bu dnyada b a r ilan etmenin dn-y a n n sizi dinlemesine y e t e c e i n i mi s a n y o r l a r ? BizCehennemdeyiz ve lanetli olmaktan, srekli a c ek-mekten b a k a tercihimiz yok, bir de bu azaptan so-rumlu e y t a n l a r var.


20/135

7

Y z y l lmn y z y l , lm bizzat bize dnk, .her bir i n s a n n k r k kez ldrlmesine yetecek kadarimkana sapibiz, s i l a h l a r m z i a ne y a p a c a m z i m -diden bilemiyoruz, binalar a r t k bize yetmiyor, d a -l a r a y n a y a b a l a d k bile, lm a r a l a r m z t o p r a n derinliklerine y l y o r . Bizim kmenimiz sanki as-keri cephanelik, on milyonlarca insan s a v a iin a-l y o r , ahlak ile k a r n ittifak y a p t bu zm yo-lunu b o z m a y a r t k hayal bile etmiyoruz, g e n l i i m i z paradaksun bedelini y a r n deyecek, o bunu hisse-dip isyan ediyor, bizse ona mucize vaat edemiyoruz,yavan sylevler ekmeye bile cesaret edemiyoruz,oktan mahkum e d i l d i i n i ve devrimlerle nasibinin

i m e y e c e i n i n f a r k n d a y z . ok ge a r t k , Tarihdurmuyor, bizi srklyor, e i k dzlemlerinden [yada t a s a r l a r n n e i l i m i n d e n ] herhangi bir y a v a l a m a bekleyemeyiz, gezegen apmda felakete d o r u gidi-yoruz ve evren, dzenden kamak iin bu felaketi ar-:.::ulayan, giderek de daha ok arzulayacak insanlarladolu; giderek s a m a l a a n bir dzen nk bu ve an-cak t u t a r l l m , d o l a y s y l a i n s a n n i n s a n l n n za-r a r n a v a r l n srdrebiliyor.


21/135

8

lm iin y a y o r , lm iin seviyoruz, lm iind o u r u p a l y o r u z , i l e r i m i z ve gnlerimiz a r t k lmn glgesinde birbirini izliyor, u y d u u m u z disiplin, k o r u d u u m u z d e e r l e r ve y a p t m z projeler,hepsi tek bir sona k a r l k veriyor: lm. lm bizio l g u n l a n c a toplayacak, biz lm iin o l g u n l a y o -ruz ve kle d n m bu kmen zerinde olsa olsabir avu olacak t o r u n l a r m z bizim t a p t m z heryi yakarak bize lanet okumaya devam edecekler. Bizy a p m a c k figrler kisvesi a l t n d a k i lme t a p y o r u z ama onun lm o l d u u n u bilmiyoruz, bizim s a v a l a -r m z v d m z e y e kurban verme s a v a , lmn e r e f i n e kendimizi feda ediyoruz, bizim a h l a k m z bir lm okulu, d e e r v e r d i i m i z erdemler ise lmn erdemleri y a l n z c a . Bunun d n a k a m a y z , d n y a n n dzenini d e i t i r e m e y i z , bizi p a r a l a y p d a t a n e y e dayanmaya, bizi ezen e y i s r t m z d a ta m a y a mahkumuz, bize kalan tek e y , -kendimiz delmeden nce ve sonuncu ller biz olmadan- yayok olup gitmek ya da ldrmek; yksek sesle sylyorum, nc bir yol i m k a n s z d r .


22/135

9

i m i z d e t a d m z cehennem, e h i r l e r i m i z i n ce-hennemine k a r l k geliyor, e h i r l e r i m i z zihniyetie-rimizin ~ s lm istenci y a a m a c o k u s u n a n-clk ediyor ve hangisinin bize esin k a y n a o l d u u -nu a y r t edemiyoruz, t e k r a r l a n p duran i l e r e k o t u -ruyar ve doruklara ykselmekle vnyoruz, l- z l n elinde esiriz ve d n p t a n m a d a n s-

rekli binalar i n a ediyoruz. Dnya bir sre sonra yal-z c a bir a n t i y e olacak. Burada, b e y a z k a r n c a l a r gi-

bi, milyarlarca kr, u u l t u n u n ve l e kokusununiinde otomatlar gibi didinip d u r a c a k t r soluksuz ka-lana dek. Gnn birinde, deli gibi u y a n p , b k p usanmadan birbirlerini b o a z l a m a y a koyulacaklar.g m l d m z bu evrende delilik, y a b a n c l a -i n s a n n , cinli i n s a n n , i m k a n l a r n n gerisindel m ve eserlerinin klesi o l m u i n s a n n kendili-d e n l i i n i n a l a c a biimdir. Delilik a r t k elli k a t l u t l a r m z n a l t n d a kulukaya y a t y o r . D e l i l i i n

kkn k a z m a ynndeki aciliyetimize r a m e n , ye-ni n r odur, ona bir tr ibadette bulunsak bile ya-t a m a y z onu: lmmzdr o; hi durmadan

her e y i talep eder.


23/135

10

A s l t a n r l a r m z n kimler o l d u u r e n i l m e k iste-niyorsa, bizi asla ilkelerimize gre d e i l eserierimizegre d e e r l e n d i r m e k gerekir. O zaman cevap vermekzor olmaz ve sylemekten ve hatta d n m e k t e n ka- n d m z e y sylenebilir: -Onlar d e l i l i e ve l-me t a p y o r l a r d - . A s l n d a , b a k a hibir e y e t a p t m z yok, ama buna her zaman ikna o l a m a y z , nkdelilik ve lm, v a h y e d i l m i dinlerin nihai tamaml a n d r ve nk bu dinler en b a t a da H r i s t i y a n i m a n delilik ile lm fiilen k a p s a m a k t a d r . Biz de-l i l i i ve lm s u n a k l a r n zerine y e r l e t i r d i k , hem l g n l hem de Yce T a n r ' n n can e k i t i i n i sy-lyorsak a r t k ne k a l r geriye s o r a r m size? Paradak-sun bedelini demek k a l r ve bunun d e n e c e i n i n-gryorum, vaktiyle o y n a d m z fikirler i m d i in-sanlarla oynamaya b a l y o r ve insanlar lszce t-ketecekler kendilerini. Hibir e y d e n k a a m a y a c a z ve hibir e y bize a r t k ltufta bulunmayacak, sr-d r d m z dzen asla i y i l e m e y e c e k , delilik velm bu dzenin temelleri olarak k a l y o r , dzen on-lara b a l ve s a l k l bir e k i l d e d e i e m e y e c e i n d e n , biz istemesek de destekleyen e y ldrecek dzeni.


24/135

ll

Fikirler insanlardan daha c a n l o l d u u n d a n , fikir-lerle y a a r insanlar ve onlar iin lrler g k l a r n karmadan: Oysa, tm fikirlerimiz katildir, hibir fi-kir n e s n e l l i i n , lnn ve t u t a r l l n yasasma uy-maz, ve bizler, bu fikirleri srdren bizler, otomatlargibi yrrz lme. nce genlerimiz lecek, onlarkendilerinin ritel kurban o l d u k l a r n biliyorlar, on-lar evreni anlamdan yoksun diye y a r g l y o r l a r , onla-o n a y l a m a z l k edemeyiz, giderek daha fazla kt

niyetli oluyoruz ve cevap verirken tkezliyoruz. Ar-t k ne diyebiliriz ki onlara? Diyalog i m k a n s z , nkonlar h a k l l a r ve onlar da delilerle, sersemlerle vey a l a n c l a d a a y n yazgmm iine k a p a t l m l a r . YeniVahiy bize ne kadar gerekli ~ e l i r s e gelsin, ncelikleskandaim patlak vermesi gerek, canice fikirlerimizinktcllklerini ortaya sererek l g m l k l a r m tket-meleri gerek, biz felaketi es geecek d e i l i z , felaketdzenin iinde ve biz de onun su o r t a k l a r y z , fela-keti reforma tercih ediyoruz, d n y a y yeniden d- n m e k t e n s e kendimizi feda etmeyi tercih ediyoruz;

bu d n y a y ancak harabelerin o r t a s n d a yeniden d- n e c e i z


25/135

12

Yok olup gidecek olan iin bir lm ezgisidir be-nim s y l e d i i m ve b e para etmez naiplerimiz k a r s n d a , k a f a l a r n a ayin b a l g e i r m i d z e n b a z l a r -m z k a r s n d a ve o u o l g u n l u a bile e r i m e m i bil-ginlerimiz k a r s n d a , ben, bir mnzevi, mehul biri,kendi k u a r n n kahini, y a k l m a k yerine s e s s i z l i e c a n l c a n l k a p a n m ben, y a r n i n s a n l a r n koro ha-linde terennm edecekleri bu silinmez szleri bensylyorum. Tek tesellim, bir dahaki sefere bu naip-lerin, dzenbaz ve bilginierin de bizimle birlikte le-cekleri, bu m e l u n l a r n felaketten k a p s n a b i l e cekleri bir y e r a l t olmayacak, okyanusta o n l a r kabuledebilecek ada kalmayacak, o n l a r yutacak l dekalmayacak; o n l a r , hazinelerini ve ailelerini. Karan-l k l a r n iine hep birlikte geri d n s z c e yuvarla-n a c a z ve glgeler kuyusu kabul edecek bizi; bizi vesama t a n r l a r m z , bizi ve cani d e e r l e r i m i z i , bizive gln trlerimizi. Ancak o zaman, y a l n z c a o za-man adalet yerini bulacak ve bizi hibir gerekeyletaklit edilmemesi gereken bir model olarak a n m s a -yacaklar, biz ykselen k u a k l a r iin u y a r o l a c a z vegelip metropollerimizin irkin k a l n t l a r n -dzenin y a r a t t bu kaos e v l a t l a r n ! - seyredecekler.


26/135

13

U s t a l a r m z bizim daima d m a n l a r m z oldularve i m d i u s t a l a r m z her zamankinden ok y a n l g i n d e l e r nk bizim bu kadar k a l a b a l k o l m a m z l a r n h a t a s ; y z y l l a r d r ve hatta binlerce y l d r i e k o a b i l e c e k l e r i ve lme srkleyebileceklerit l a r n n o a l m a s n istiyorlar. D n y a n n para- .d ve i n s a n l a r n toprak s k n t s e k t i i gn

mzde, d o a n bu m i l y a r l a r n i h t i y a l a r n k a r l a -mak bahanesiyle, o n l a r n d elli k a t l ev er i n a etmek ve kmen'i s a n a y i l e t i r m e k nk onlara- kendi i d d i a l a r n a r a m e n - her zaman ve her zamandaha fazla c a n l gerekiyor. i n d e t k e n d i i m i z Ce

n n e m sistemli biimde rgtlyorlar, d n m e engellemek iin bize aptalca gsteriler neri

yorlar, d u y a r l l m z b a r b a r l a t r a n ve idrak gcmzn sonunda yok olup g i d e c e i gsteriler; hibira f a t t a n k a n m a d a n ve kendi m a n y a k l k l a r n a yn

vererek bu o y u n l a r kutsayacaklar. Bizans sirkine geri dnyor ve gerek s o r u n l a r m z unutuyoruz, amao sorunlar bizi unutmuyor, y a r n tekrar k a r m z a kacaklar ve biz i m d i d e n biliyoruz, bu sorunlar zmsz k a l d srece s a v a a g i d e c e i z . .


27/135

14

Biz ne zaman korksak, btn bu u y u u k halimizer a m e n gazeteciler k a l k p k a y g l a r m z d a t m a y a a l r l a r ; o n l a r n vaatlerinden bir D z e n b a z l k An-tolojisi yapabiliriz. Gnn birinde k u t u p l a r n suyu-nu i e c e i z , buzullar i h t i y a l a r m z k a r l a y a c a k ; gnn birinde elimizi a t t m z her e y leziz yiye-ceklere d n e c e k ; gnn birinde a t k l a r , okyarrus-l a r n dibindeki k r k izgilerine y l d k t a n sonrat o p r a n derinlerine gmlecekler; gnn birindey a a m a k iin a l m a k zorunda k a l m a y a c a z vevaktimizi e l e n e r e k g e i r e c e i z ; gnn birinde geze-genleri birbiri a r d n a k o l o n i l e t i r e c e i z . Ayakta uyu-tan bu m a s a l l a r , insan trnn drtte kpekle-rimizden ve kedilerimizden bile daha berbat k o u llarda y a a r k e n y a y m l y o r l a r ; hem de s n r s z bollukvaat edilen en kt durumdaki drtte birlik nfusunkendi a a l k d u r u m l a r n d a n k m a umudu yokkenve bu mucizelerin g e e r l i l i i n d e n k u k u duyacak ge-rekesi varken y a p y o r l a r bunu. nk, sonun, yer-krenin yzeyine dalga dalga ve i m e k h z n d a ya-y l m a s iin, mutlak d e h e t t e n hayatta k a l a n l a r n ka-dim y o k s u l l u u n s u l t a s a l t n d a a c l a r ve s k n t l a r ekerek s r n n e s i iin tek bir s a v a yeterlidir.


28/135

Bir T a n r varsa e e r kaos ve lm de O'nun sanla-n s n d a yer a l a c a k t r , e e r T a n r yoksa, bu da ay-

anlama gelir, o zaman kaos ve lm k u a k l a r t-kenene dek birbirlerine yeter. s t e d i i m i z kadar gn-lk y a k a l m , b e l i r s i z l i e ve rmeye m a h k 1 m u z , neye taparsak t a p a l m , k u r t u l u yok, iyilerle ktle-rin z g s a y n azizleri de c a n a v a r l a r da a y n uu-rum k u c a k l y o r adil olma ve adaletsizlik fikri, grgk u r a l l a r g e r e i b a l k a l d m z bir s a y k l a m a d a n b a k a bir e y o l m a d hi. A s l n d a , dinsel ve a h l ~ k i fi-kirlerin k a y n a i n s a n d a d r , bunu i n s a n n d n d a uramak a n l a m s z l k t r , insan metafizik bir h a y v a n d r vo evrenin y a l n z c a kendi iin v a r o l m a s n ister, amaovren i n s a n bilmez, f a r k n d a d e i l d i r ve insan bu ta-n m a z d a gelmeye teselli bulmak iin u z a m t a n r -lada, kendi imgesinden y a r a t t t a n r l a d a doldurur.By lece, ii b o gerekelere tutunarak y a a m a y ba-

a r r ama bu gayet h o ve teselli edici gerekeler,l i z l e r gzlerimizi - k u a t m a s ve tehdidi a l t n d a ya- m z - lme ve kaosa a t m z d a h i l i e d-

m a n , b o e y l e r d e n biridir ve bu d n y a n n c l o a s zerine i n s a n aldatma s a n a t d r


29/135

16

nk bu d n y a n n d o a s n d a mutlak ilgisizlikv a r d r ve bu d n y a n n d o a s n a benzemek filozofungrevidir -ama elbette v a z g e e m e y e c e i insan olma-

srdrerek: T u t a r l l n , l l l n ve nesnelli- i n bedeli budur. Btn sorunlar nesnellik, l vet u t a r l l k l a zmlenir, ama o u insan bunu yapa-m a d n d a n btn sorunlar zmsz k a l y o r ; salak-l k l a r ve delilikleri nedeniyle hak ettikleri felaket al- a k l a r n e i t i l e c e i tek okuldur. Uyurgezerleri kahiny a p a m a y a c a m i z gibi bu d o u t a n krlere de sevdiremeyiz, dzenin y a s a s yitik kitlenin k u r t a r -l a m a y a c a ynndedir ve bu kitle , sryle o a l a -rak ve b k p usanmadan s a y s z kurban vererek so-luksuz kalana dek remeyi kendi yitiminin teseliisikabul ediyor. Bizi bekleyen e y i hayal meyal seiyo-ruz ve d a v r a n m z gzlerimizle g r d m z ve r e n d i i m i z e y e gre dzenliyoruz , ama lmlie-rin o u n u n hibir e y i fark e t m e d i i n i ve kendid l e r i n d e n ancak u m u t s u z l u a d m e k iin k t k -l a r n hissediyoruz; o n l a r n tek y a s a s ancak i i t m e -dikleri e y e tabi o l m a k t r .


30/135

17

D a l a r n ve bylerin vakti geti ; b a m z a ne gel rse gelsin ibadet vakti geti. Dinlerimiz a r t k hil ~ i r n i z y a r a m y o r , rnrninlerin de v a r l k nedeni kalm a d , nk dinler bize g e r e k l i i r n i z i yitirtiyor, r n i n l e r s e d n y a y tekrar d n r n e y e c e k l e r : Oysa,Iinde y a a d m z d n y a y yeniden d n r n e z s e k l r a d a k u a k daha v a r l n srdrerneyecek, k u a k daha g e r e k l i i n i yitirrnerneli. A r t k kendimizi

a r g l a r n a i r n k a n l a r r n z var, v a h y e d i l r n i sistemlerimiz bunlara b a s k n k a m a z , d n c e z a m a n rnjdoleniyor, rneditasyon vakti b a l y o r . A s l n d a , yitikkitleyi mrninler o l u t u r u y o r , mrninler g e l e c e i m i z llo kendirniz a r a s n d a k i f a z l a l k t r , bu yzden lmonlara dl olacak, bundan daha adili olamaz. Krlorin bizi ynetrnesi, hem de kr diye o n u r l a n d r l - m l l a r d o r u d e i l : Devlet b a k a n l a r n n kendi b a t l 1n a n l a r n bir unvan haline getirmeleri ve bir ibade-11 n trenlerini bundan byle kendi v a r l k l a r y l a o n u r l a n d r n a l a r m e r u d e i l d i r . Y a a d m z yzy l d a insan a d n a l a y k biri hibir e y e inanrnaz vel u n u da vn k a y n a yapar.


31/135

18

Yeni bir Vahye i h t i y a c m z var, bu arada, nceki-ler hkmsz k a l d , hatta daha kts, k a r g a a n n k a y n a bunlar. Btn ahlaki otorHelerin d e s t e i y l e lme gidiyoruz. Tm dinsel otoritelerin o n a y vec e z a l a n d r m a s y l a evrensel lme d o r u gidiyoruz,hibir e y bunu engelleyemez, geleneklerimiz bizimlme ynelmemizi son derece o n a y l y o r l a r , k a r l a -r m z l a denk olan d e e r l e r i m i z de bizi a y n yne iti-yor, bundan daha uyumlu bir onay asla grlmedi.Yeryz, kurban edilen i n s a n l a r n s u n a oldu; b a dnen, serseme d n m i n s a n l k kendini feda etmekiin bu s u n a a k a r k e n , d z e n b a z l duyuran biravu i n s a n a y a k l a r a l t n d a i n i y o r l a r . ok ge ol-d u u n u n f a r k n d a y z a r t k , ve bu dnyadaki her fe-d a k i h l n bir d z e n b a z l k o l d u u n u biliyoruz, hemde en dikkate d e e r d z e n b a z l k , ama bunu tam yokolacakken r e n d i k . Y a r n hayatta kalan i n s a n l a r Yeni Vahiy kendini feda etmenin s a m a l zerinea y d n l a t a c a k , i m d i k i k u a k oktan mahkum edildi,geri d n yok, insan k y m l a r n n s u n a n d a n du-manlar ttyor ve trmz bu d u m a n l a r besleye-cek, hem de a k l k l a r y l a besleyecek, iinde bu-l u n d u u durumdan, gayri insani bu halinden kamaumuduyla besleyecek.


32/135

19

m a n a r t k i n s a n l a r kurtaramaz, ne k u r t a r m a s l l a r lme srkler, iman oburluktan ve zinadan

bir e y d e i l d i r , ama oburluk ve zina bize d-m e y i r e t e m e z . nk a r t k kendini a d a m a n n

bir nemi yok, i i n k o l a y olur bu; a r t k ha t a m a -n n bir nemi yok, bu ok basit olur; byle birini tak-lit etmenin, hatta takip etmenin de hi nemi yok,l ancak bir k a olabilir: A r t k d n y a y yeniden

n m e z a m a n , g e r e k l i i m i z i a r n l a m a m z , l-p bimemiz ve yeni temeller a t m a m z gerek, bu r e v l e r d i e r l e r i n i n nne geiyor. Oysa, bu grev-Ior o u i n s a n n u z a n d a k a l r , d o l a y s y l a insanla-r n o u n l u u , b u n l a r yerine g e t i r e m e d i i n d e n su-lu c a k t r , sulu ve c e z a l ; b a l a r n a geleni anlama-yacaklar bile. Yitik kitle kaosun eseridir, o kaosturvo kaosa geri dner, bu kitlenin lmne a l a y a c a k l c i l i z nk o glgeler ordusudur ve kavruk kal-

g e l i e r n e m i glgelerin ancak i k i r c i l l i i n b a -n d a sahte bir y a a m olabilir, hepsi bu: Dinler bu .11iHgeler iin y a p l m t r , o n l a r n i r e n l i k l e r i n e , a a

m l k l a r n a tesellidir dinler, ama onlar bul i i srdrmeye devam ediyorlar.


33/135

20

Gelecek k u a k l a r n hangi tannlara t a p a c a n bil-miyoruz; bizim a r a m z d a kaosun ve lmn B a b a s o l m u Gkteki Peder'e a y r d m z yeri d i i l ilkenina l a c a bir dzenin k u r u l a c a n a i n a n y o r u z . Mer-yem'in y k s e l i i n i o n a y l y o r u z : Drt n c i l ' d e de birhi olan Meryem, sonunda G e k a r a k , iki binl n sonunda hakimiyeti eline a l r ; o, dirilen MagnaMater'dir ve s a y a l n z c a onun bir eklentisidir, amaMeryem'de de kendisinin bir y a r s daima eksiktir.Gelecek y z y l l a r d a T a n r a b t n l n e yenidenk a v u a c a k t r , nk onun Bakire ve Anne o l m a s yetmez, a y n zamanda F a h i e de o l m a s ve btnsel-l i i n t a m a m l a y c s olan Magdalena figrn kapsa-m a s gerekir. O zaman ve y a l n z c a o zaman, Gky-zyle Yeryznn e v l i l i i n i kutlayabiliriz, o zamanve y a l n z c a o zaman kurban etme fikrinden vazgee-riz, o zaman ve y a l n z c a o zaman b a r k a l c olur ved i i l ilke d n y a n n mutlak hakimi olur - t p k Ta-rih'ten nce o l d u u gibi, o zaman ve y a l n z c a o za-man h a r e k e t s i z l i i n hkm srmesi iin hareket du-rur, o zaman ve y a l n z c a o zaman merkez yenidenele g e i r i l m i ve uzam da bu merkezden yola k a r a k r g t l e n m i olur.


34/135

21

/\ma daha nce hibir e y zlemez, nk l-Ozlk egemen olmadan ve skandal patlamadan ilked o g i t i iyi niyet g e l e c e i n r e d d e t t i i ve bizim r e k l i i m i z i tketerek v a r l n srdren birdilzeni korumaya yetmez; bu, lm dzenidir ve mil ' l l s kaosa k a l a c a k t r . Felaketten k a a m a y z , keza bul ' r k e t i n kusursuz m a n t n d a n da k a a m a y z , onun

i mileri ngrlebilir kimileri ngrlemez evreleri i n tek tek a k n a katlanmaya mahkGmuz, bizi sdi kleyen hareketi d u r d u r m a y a c a z Erkekler dlle

o y e devam edecek, k a d n l a r d o u r m a y a ; ve yitikki llcyi beslemek iin her e y k u l l a n l a c a k , gelecek1potek a l t n a a l n a c a k . anki i n s a n l n y a l n z c a kck bir p a r a s olacak s o y d a l a r m z g z e l l i i l i r n d a n b a k a bir e y olmayan talan e d i l m i bird n y a miras alacaklar, bunu onarmak y z y l l a r

a k , d o u m u s n r l a n d r a c a k l a r ki toprak din-I< nsin, sular temizlensin, bu kmen'i zorla kirlet o y e ya da kmen'in y a s a l a r n d a n t a n r l a r aramaya niyetlenmeyeceklerdir, bu g e r e k l i i a k n l n y n n l s a m a s n a kurban etmeyeceklerdir, Yeryz'ne o d kalacaklar ve Gkyz'n onu onaylamayamecbur edeceklerdir.


35/135

22

t e bu nedenle lme yryoruz , s n a c a k biryer bulma umudumuz yok, deliyiz ve meczubuz, Ta-rih bizi b a l a m y o r , bizi Kader'in ellerine teslimediyor _bizim yzrozden gc giderek artan Ka-der 'in. A r t k ok ge, tek kesinlik bu, p a r a m p a r a y z ve bir sentez tasarlamak bile elimizden gelmiyor,kendimizi tahayyl edemiyoruz, kendi sorumlulu u m u z u stlenemiyoruz, kendimizden kaarak ken-dimizi a r y o r u z ve bu k a n iinde kendi t u t a r l l - m z d a n k a s a n a t n buluyoruz. A r t k hi durmayan hareket bizi paralara a y r y o r , d a t y o r ve bizzevkle bu duruma r z a gsteriyoruz, z l m gibiy a p t m z e y i alttan alta o n a y l y o r u z , en despotikdzenin iine s z m bu kaos bize zevk veriyor,a m a l a r m z n h i l a f n a , zgrlklerimizi lmdena l y o r u z n s a n l k , maruz k a l a c a e y i btnyle is-ter, sahip o l d u u e y d e n s e feragat eder; biz onu ken-dini yalanlamaya mecbur e t m e y e c e i z , fark e t t i i bi-r a z c k e y i de a n l a m a y reddediyor, kendisini uya-ranlardan tiksiniyor, sivil ve dini i k t i d a r n fikir bir-l i i y l e s e s s i z l i e mahkum ediliyor bu uyaranlar, on-lar s a r l a r harekete geirerek krleri aldatan biravu i n s a n d r


36/135

23

T u t a r s z l k z g r l d i e r zgrlklerin yerini l d , bundan da v a z g e m e y e c e i z , sanat bunu a k l -yor, edebiyat buna gnderme y a p y o r , sadece bunlar1111, bilim t u t a r s z l itiraf ediyor, en byk bilginlerl l l sentez fikrinden vazgeiyorlar. Oysa, sentez fik

bir yana b r a k l d n d a t u t a r l l k i m k a n s z olur velli\manizma da b o bir laftan b a k a bir e y olmaz; li i l l k a r t k uzun sredir moda d e i l , kimse ll-

k o r u m a y d n m y o r , ama onunla birliktellllmanizma ikinci e s i n d e n de mahrum k a l m o l y o r ; nc kavram olan nesnellik k a r s n d a ge o k o n mesafeye sahip d e i l i z ve hi o l m a d kadar t snel olan bilimlerden k a n derse r a m e n bug-11 i\ n i n s a n l a r a r a s n d a z n e l l i i n zaferi de bir b a k a p r a d o k s t u r . t e bu yzden bizim g e r e k t i i m i z i n l n g e labirenttir, nk bize z a m a n n zetini ve-

11 e y labirent imgesidir, labirent srdr, a r t k ndimiz le b u l u a m a y z , ortak p a y d a m z yoktur ark, biz g e r e k d y z ve g e r e k d o l m a y o n a y l y o -

n IZ. O r t a k l k sorun o l m a s a y d i l e t i i m s z c hi o d a olur muydu? A s l n d a , biz bir y n y a l n z z , yine de k a r m a k a r k bir halde y u v a r l a n y o r u z , bizil i r b i r i m i z e katarak tek b a m z a b r a k m a y a devamd n e y i k u r b a n y z .


37/135

24

Ancak fkemiz y a r d m ederse y a n l t a n k a r z , ama geri d n d m z d e yeniden y a n l n iine d- e r i z ; u m u t s u z l u a ve byk fkeye k a p l m a d a n d o r u y a g i d e m e d i i m i z d e n sahicilikten sz ediyo-ruz, hala yalan s y l e d i i m i z i itiraf etmemek iin. k i dzlemde yalan sylemeyi b a a r d k ve n e s n e l l i i n kendi h a k l a r n k o r u d u u n a kendimizi ikna etmekiin b u n l a r k a r k a r y a getiriyoruz; hatta dzlemd e i t i r m e a n g e l d i i n d e diyalektikten bile sz edi-yoruz, a b a m z n pf n o k t a s bizi harekete geirmekyerine ajite etmesidir ve k a r l a t r m a yapmak yeri-ne bizi bundan k u r t a r m a s d r . Bylece k a p a l bir k-re iinde k a y n a y p c o u y o r u z , kendimizi gsteriyeveriyoruz, b o laflar zafer k a z a n y o r her seferinde,ama bu kreyi t a y a n mukadderat halini a l m vebizim giderek daha az b e l i r l e y e b i l d i i m i z bir Ta-rih'tir; y a p t m z i l e r i n , biz istemesek de kesin biritilim k a z a n d r d ama fikirlerimizin hakim olama-d bir k a s r g a . A r t k kendimizi tahayyl edemiyo-ruz, kendi s o r u m l u l u u m u z u stlenemiyoruz ve ho- u m u z a giden bir durumun iine gmlyoruz, biziancak bir felaket k a r a b i l i r bunun iinden, kendig e r e k l i i m i z k a r s n d a e r k e k l i i m i z i yitiriyoruz,y a z g k a r s n d a k a d n z


38/135

25

Entelektellerimizin tek b i l d i i oyun oynamak,linselcilerimizin tek b i l d i i de yalan sylemek, hi-biri d n y a y yeniden d n m e k zerine kafa yormu-yor, hibiri bize g e r e k l i i lp bime i m k a n ver-miyor, hepsi dekariyer p e i n d e ; grg k u r a l l a r n as-In ineitmeden birbirlerinin gzlerini oyma s a n a t n -daki a l k l a r h a y r a n l k verici! Giderek daha tutu-cu oluyoruz, en y p r a n m ve en utan verici khne-likteki d n c e l e r i srdrmeyi b a a r y o r u z , bizimdevrimlerimiz y a l n z c a l a f t a d r e y l e r i yeniden

l n d i r d i i m i z y a n l s a m a s n edinmemiz iin sz-ckleri d e i t i r m e m i z yeter, her e y d e n ve kendi- korkuyoruz, cesaretin tesine geerek cesa-r tin iini b o a l t m a n n ve d e l i l i i ifrata v a r d r a r a k dalilikle u r a m a n n yolunu buluruz, hibir e y e k a r k m y o r u z ve her e y i n d k y a p m a s n a , ba-~ a r s z k a l m a s n a yol a y o r u z , g s z l e b a l l-

z l n zaferi bu. Bunlarla birlikte lme yr-yoruz; tekrar ediyorum, birka istisna hari, herkesikapsayacak lm, onu, Tarihi, sona erdirmekle g-revli. Geleneklerimiz bize bu durumu v a h y e t t i i n d e l u t a r l d r l a r bizse o n l a r gln hale g e t i r d i i m i z d e kt niyetliyizdir, geleneklerin haber v e r d i i e y e hibir gvence b a s k n k a m a z ve hibir o l a s l k bu


39/135

26

Geleneklerimiz yalan s y l e m e m i t i , nk onlarinsaniydi ve bu dnya h a k k n d a k i cehaletlerinemen i n s a n b i l i y o r l a r d ; bizler, bu d n y a y iyi bilenbizler, hatta giderek daha fazla ktye kullanacak ka-dariyi bilen bizler ise i n s a n bilmemeye b a l y o r u z

i m k i i n m z o l m a d n d a n d e i l , bizi kendimize da-ir kr eden bir hner gsterisi nedeniyle. n s a n a l -m o l d u u n d a n , a c n a c a k bir halde ve sefil olmama-s n a imkan yoktur; ve biz bunu kabul etmek istemi-yoruz, bu sefalet bizi r a h a t s z ediyor, niyetimizi a -yor, onu kendimizden uzak tutuyoruz, ondan k a -yoruz, geri pskrtyoruz, nk bizim eserimizini f l a s n n habercisi bu. Bizim putumuz a m a k ; a r t k t u t a r l l ona feda ediyoruz, ona olan sevgimizdend o l a y sentez fikrinden vazgeiyoruz, d e e d e r i m i z i ve y a a m a nedenlerimizi birbiri a r d n a y a k a c a z , ama put doymak bilmez, sonunda bir insan k y m n a k a l k p kendimizi sunmak zorunda k a l a c a z . Umutsuz g e n l i i m i z i n y a p m a y r e n d i i e y i ya-r n m i l y o n l a r c a m z y a p a c a z ; en byk ,eylem so-m u t l a t r m a olacak, burada delilik ile bilgelik, ycebir a m a ierisinde, kendi sentezlerini g e r e k l e t i r ecekler, bylelikle tek y a a y a n lm olacak ve dzensimgelerini tek b a n a kaos zerine geirecek.


40/135

27

n a a geri d n temel grevdir, i n s a n n i i bu-dur. Bu yzden, d n r a d n a l a y k ender kimseler,l i r metafizik o l u t u r m a k a m a c y l a ontoloji ve etimolnjiyle ilgilenirlerken, modadan k a p n a m a y dert1 d i n m k t z e k a l l a r , a a bir a y r n t olan toplumsa

scyrede seyrede yok olup gidiyorlar. nk topl n bir hitir, bir biimdir, i e r i i yitik kitleden iban tt ir, spermatik uyurgezerlerin d a l a d r toplum,11nn derece a a l k bir e y d i r filozofu hi ilgilendirIlll z. Tarih byk a d a m l a r n eseridir, sekinlerinl o y t k a p a l a l a n d r y n l a r gsteriye kal l edilir ve y k m a srklendiklerinde ise llerine

oklerden daha fazla d e e r verilmez. a m z n p n a l a r n d a n biri Mehul Asker M e z a r doldur- o l m a s d r : Bunu yaparak, kaosun d o u r d u k l a r -I l l i alkan olan a d s z s a n s z l a r b o z g u n c u l a r n en k-11 rine rehin verdik; kaosun bizim a r a m z d a sunakl n var ve bizler de i m d i d e n orada t a p n y o r u z . SuI l l i kl n r n a p l a r a d s z p u t l a r d a n d r ve kaos bu k a p -

l n geerek girer meydana; k a p l a r a k kalacak ki1 n her istila edebilsin.


41/135

28

Felaket a r t , felaket arzu edilir, felaket m e r u , fela-ket t a n r n n ltfu, dnya daha ucuza yenilenmez vee e r dnya yenilenmezse, kendisine mikrop b u l a t -ran insanlarla birlikte yok olmak zorunda kalacak. n s a n l a r evrene czam gibi y a y l d l a r ve o a l d k a evrenin d o a s n bozuyorlar, o a l a r a k t a n r l a r n a hizmet ettiklerini s a n y o r l a r , t c c a r l a r ve p a p a z l a r o n l a r n d o u r g a n l n o n a y l y o r tccarlar bu sayedez e n g i n l e t i k l e r i iin, papazlar ise kendi s a y g n l k l a r a r t y o r diye o n a y l y o r l a r . Bilginler bize tehlikeyi be-lirtiyor ama o n l a r n sesi neredeyse her zaman b o u -luyor, a h l a k n ve ticaretin k a r l a r bozulmaz bir itti-fak o l u t u r u y o r , para ve tinsellik hareketin d u r m a s -na tahamml edemezler, taeider tketici ister, pa-pazlar aile ister; s a v a o n l a r nfusun a z a l m a s n d a n daha az korkutuyor: lm dzeninin en s a l a m des-tekleri tacirler ve papazlar. n s a n l k bu komployu ha-t r l a m a k zorunda; ve facia gndelik y a a m n bir par- a s o l d u u n d a , y a l n z c a kendi y a a m l a r a d n a in-s a n l kaosa teslim edenleri c e z a l a n d r m a l d r .


42/135

29

Sefaletin tek aresi sefil durumda o l a n l a r n k s r -t r l m a s d r , ama lm dzeni, taeirierin ve pa

l n z l a r n dzeni bu l a f a z m z a a l m a m z a bile izint m i y o r . Taeider ve papazlar z e n g i n l e m e k ve ta

k k kurmak isterler, maddi kar ve manevi itibarrler, b u n l a r bizim s a l a k l m z sayesinde elde

nc liyorlar, nk bizim gzmzn a l m a s o n l a r n f a l e t sonu o l a c a k t r . Geleneklerimizin z a m a n

H i ve o n l a r s a v u n a n l a r n , h r s z ursuz t a k m n n , zo itaat vaaz edenlerin niyeti, bizi ldrmek paha

'" "n da olsa kendi k u r u m l a r n e b e d i l e t i r m e k t i r . 1 l d byk s a y g gsterdikleri e y e hakaret et- k grevdir, nk k u t s a l l a hakaret etmeden de-l 1 kk salamaz, d e i m e k t e ne kadar gecikirsekll i k eri ve s t r a p l a r o kadar fazla hissederiz.

' d i herkese sesleniyorum ve yz olmayan birl k t u r m a y a son vererek yitiminden kaabi i sylyorum yitik kitleye; onun k a r a r t k

l y k a y n a k l a r n k u r u t m a k t a d r , bu dnyada yok-olmaktan b a k a bir kusur o l m a d n a n l a m a l -

l l o r yoksul, bir b a k a yoksul d o u r a r a k sefalete bir rehin v e r d i i andan itibaren sulu olur.


43/135

30

Devrimlerimiz birbiri a r d n a b a a r s z k a l d ve buda adildir, hi kimse i i n zne temas etmeye cesa-ret edemedi, kendi zerine geri ekilerek, k a y n a n iinde snen bir g e m i i n evrensel m i r a s s olmai d d i a s n d a herkes. A s l n d a eksen d e i t i r m e m i z ge-rekiyor, bunu felaketten sonra y a p a c a m z kesin,ncesinde a y n y a n l g l g i d i a t t e k r a r l a y a c a z vehep yeniden a a c a m z yolda bir a d m bile ilerleye-m e y e c e i z Gnn birinde ailenin statsn tepe-den t r n a a d e i t i r e c e i z , nk tm a h l a k l a r n vg d z d geleneksel aileler k a l a b a l k nfusludur. Bu a h l a k l a r n szn senet kabul ediyoruz vereme su o l d u u n d a n , gnn birinde, ailenin stat-sn altst ederek bu sua k a r ok sert davranaca- z . Klelik okulunun k a y n a n n aileden b a k a yero l m a m a s n da buna eklemeli; zorbalar bu nedenlegeleneksel aileleri severler, bu ailelerde k a d n kle-dir ve ocuklar teba, ama baba -mstehcen, glnve sefil olsa bile- kendi evinde hakimdir ve bizimh k m d a r l a r n arketipidir, evet, t a n r l a r m z n vek r a l l a r m z n y a a y a n modeli b a b a d r ! Bu dzenleme fazla s r m o l m a l ki, a r d n d a n yitik kitle orta-ya k t .


44/135

31

tuz bir ekenlerle ve o l a n c l a r l a dolu bir dnyal k i n d e n daha az sefil olurdu, hakikat bu i t e . 1lny ali bir grevi yerine g e t i r d i i m i z ve zaman a m Ill i m buyruklara u y d u u m u z iin sefiliz, ama , i \ bizi i r e n durumumuzdan ekip k a r n y a r

buyruklarbizi orada sehat etmeye zorluyor. Yirmit l z y l d r zerimizde tahakkm sren ahlak dzeni

l l l l d m doldurdu bizse onun b a r b a r l n lyoruzl ll , o ayakta kalmaya a b a l y o r biz lyoruz, hem

do s z c a , o dzen k u r b a n l a r n d a n daima reddetI I I i l d u u h o g r y talep ediyor i m d i , k a r d e l i k

ediyor, kendi hi a l d r n a m l oysa, b a k a l a -11 111ktan sz ediyor, o ki hareketsiz olmakla vnr

, m i t u l u m l a r n a doldurmak iin yeniikiere l k ymak istiyor, gelmekte olandan tiksiniyor ve l , : b i r e n g e l l e y e m e d i i n d e n , kendini gsteriyorv olmayacak vaatlerde bulunuyor . O l u m a s n lomel etken o l d u u felaketten sonra, ahlak dzel l do s r a g e l d i i n d e kurban o l a c a k t r ; ama bu d-t i n l n t l a r k o r u n a c a k t r ki, bizlerden biri c a n l

onu k n a m a vesilesi olsun ve insanlar dnyal t i l l n n z e r i n d e t o p l a n d ve iinde dat l t k l t l k k a z a n d insanlara ullanabilsinler diye.


45/135

32

Gecenin k a r a n l n a giriyoruz ve buradan ancakc l z k a l n t l a r m z k a c a k , ok k a l a b a l z , daha dak a l a b a l k o l a c a z ve giderek daha da k a l a b a l k l a a -c a z , bylece sonunda kaos galip k a c a k ve lmk a r n n doyuracak. Efendilerimiz bizim d m a n l a r -m z d r , tinselcilerimiz de bizi ayartanlar ve efendilerimizin su o r t a k l a r d r , bizler kszz ve bunu i i t -mek istemiyoruz, her yerde baba ve anne a r y o r u z kendimize, Gkyznde bile bize bu vaat ediliyor vebizler ahlak dzeninin bizi v a r l m z srdrmeyemecbur e t t i i bu u u r u m l a r n dibinden sesleniyoruzonlara. Gelecekteki evrende yitik 'kitle olmayacak;i n s a n l a r n hepsi mutlu o l a c a iin d e i l , kitle olmay a c a n d a n . Yz milyon insanla yeryz cennetolur; yeryzn kemirip duran ve pisleten milyarlada ise bir kutuptan d i e r i n e uzanan bir cehennemolur, trn hapishanesi olur, evrensel i k e n c e o d a s olur, kendi pislik ve sprntleri iinde h a y a t l a r n srdren mistik delilerle dolu bir irkefkuyusu olur.Kitle dzenin g n a h d r , a h i a k n ve i m a n n alt-rndr, dzeni, a h l a k ve i m a n mahkum etmeye buk a d a r yeter, nk b u n l a r n tek y a p t , i n s a n l a r a a l t m a k ve o n l a r b c e e evirmek.


46/135

33

Ben kendi z a m a n n n peygamberlerinden biriyimvo sz h a k k m o l m a d n d a n , s y l e y e c e i m e y i ya-r u m . evremde, delilik, a p t a l l k ve cehalet, ya-

lan ve hesapla yer d e i t i r i y o r , hepsi de a y n erdem-d a y a n y o r , nk i i n trajik y a n -ki a h l a k l a r

l konuda hemfikir d e i l d i r - d n y a n n erdemdenp r a l a n d d r , bence hi bu kadar ok erdem gr-l l l o m i t i r Bunca erdeme r a m e n kaosa d o r u gidiyo- : ; , , bunca erdem bizi evrensel lmden k u r t a r a m - r ; n e s n e l l i i n lt olan t u t a r l l k ile bizim ara-

z d a erdemin bir f a z l a l k olup o l m a d n sonundandime sorar hale geldim. Erdemler bizi dzenden

l r l a r a m y o r ve dzen bizim yitimimiz iin erdem-rden y a r a r l a n y o r , bizler a r t k bir sistemin k a n d r

l k u r b a n l a r z , k a r l a r m z konusunda bizi a l d a t yo r ve bizi kendi k a r l a r n a kurban ederken bunlal t l bizim de k a r m z o l d u u konusunda bizi iknadiyor. Bylece hepimiz iyi bir e y y a p t m z s a n o r z ve birbirimizle y a r r c a s n a k a n y o r u z , dl ( l z delilik, iinde y a a d m z atmosfer a p t a l l k , bu

l n o s f e r d e birinci grevimiz cahillik sanki, byle-l kle yalan ile h e s a b n eli kolu serbest kalacak. Biz-

ocuk k a l d k ve aile v a r l n srdrdke de o-k a l a c a z .


47/135

34

Aile gnn birinde a l m a s gerekecek bir kurum-dur, \ 7 a r l k nedeni yoktur: Aile, o u durumda, kala-b a l k t r , evren a r k a l a b a l k t r , d a h a s , en t a r t m a

fikirlerimizin k a y n a ailedir ve d o r u l u u korku-tan eserler a r a s n d a y a n l fikirleri srdrme lks-mz olamaz. Y a l n z c a jenik ailelere h o g r gste-rilebilir, b u n l a r n da az s a y d a o l d u u n u biliyoruz,d i e r l e r i sonunda bize arzu edilmez gelecektir vey o k s u l l u u n tehdit e t t i i bir dnyada her yoksul ai-le sefaleti a r t t r r , her yoksul aile, v a r l nedeniylezaten kriminaldir. u n a ikna o l a l m ki merhamet birs a m a l k t r merhamet gsterilen k i i l e r i bozar, ha-y r s e v e r ruhlara trapez olup merhametin k u r b a n ol-maktansa kendini yok etmek y e d i r . Muhta durum-da o l a n l a r n nasibi olan izdiham, hangi lkede vehangi a d a olunursa olunsun, dinsel ve ahlaki oto-ritelerin s e s s i z l i i n e r a m e n , i r e n l i i n zirvesidir:Oysa, elli y z y l d r kimse bunu dert etmedi, nkdzen are - k s r l k bulmaktansa i r e n l i i terciheder. Dzen her zaman gayri insaniydi, a h l a ~ dze-ni tm dzenierin en gayri insanisidir.


48/135

35

D n y a y a h l a k s z l k kurtaracak; dinlenme ve gev-ome, her trden f e d a k a r l n reddi ve militan er l o m l e r i terk edilmesi, s a y g n olarak n i t e l e d i i m i z l u r kmserrmesi ve u a n l a r z a gstermek~ 1 1 r t a r a c a k , e r k e k l i i n bizi g t r d ve asla geri d

il meyecek kabustan bizi d i i l i k kurtaracak, nk l ' k c k lmn e i d i r ve lm e r k e i n yoluna yorda n a nclk eder. S a v a e r k e i n iklimidir, erkek v a a h a z r l a n r s a v a onun v a r l k nedenidir ve t p -Tarih'ten nce, k a d n n hem efendi hem rabibe ol

d ~ u o zamanlarda o l d u u gibi daimi b a r i a k a v u -I I I I I l s a y d k , dnyevi iktidar ile manevi iktidar er~ i n elinden d m olurdu ve elli y z y l nce ol

l ~ u gibi h i l i e gmlrd, lmn onu ekipk d h i l i e gmlrd: lm, ahlak dzeni , save militan erdemierin g e r e k l i l i i , yasal b a r b a r l k

y p t ve sistematik gayri i n s a n i l i i n i n a s . Erkek,l k e t rgtleyerek kendi s t n l n m e r u l a t r - k zorunda , kendini ancak bu bedelle vazgeilmez yar, ama bu bedeli biz daha ne kadar sre deye

l 1 riz?


49/135

36

A s l n d a e r k e i n d e r i n l i i , gnl yoktur, onunmerhameti bir temrinden b a k a bir e y olamaz, i d -detkar olmamak iin kendinin i d d e t o l m a s a r t , er-k e i n i n a e t t i i dzenin temellerinde cinayet var.Kadim halklar, Tarih'ten ncekiler, bizim gelenekle-rimizi ve b u y r u k l a r m z borlu o l d u u m u z halklar-dan daha sade ve daha y u m u a k t l a r k a d n l a r tara-f n d a n y n e t i l i y o r l a r d ve biz o n l a r a h l a k s z l k l a d a m g a l y o r u z ama bu o n l a r yenenierin n i t e l e y i i d i r ki biz de her zaman onlardan esin a l d k Erkek i m -di yolun sonuna g e l m i gzkyor ve onun a c m a s z b u y r u k l a r lsz i m k a n l a r y l a e l b i r l i i e t t i i n d e n , ona kalan tek e y kmenik insan k y m n a h a z r l a n -mak; bu k y m e r k e i n eserlerinin t a c olacak y a r n . nk ancak bu tarihi tketerek kendi Tarih'imiz-den k a b i l i r i z ve ancak kendimizi kurban ederek ta-rihi tketebiliriz, d u y a r l l k d e i i m i n i n b a s k n k -m a s iin tm d n y a n n m e z a r l k o l m a s gerekecek;daha az feragat edecek d e i l i z , biz kendi b a h t s z l -m z reformdan daha fazla seviyoruz ve elimizdekisilahlarla bunu k a n t l a y a c a z , bize lmn yolunu r e t e c e k o l a n l a r i z l e y e c e i z daima ve o n l a r izledi- i m i z iin kendimizi d e e r l i s a y a c a z


50/135

37

i n d e y a a d m z dnya serttir, s o u k t u r , karan-l k t r , adaletsiz ve yntemlidir, yneticileri ya ilis a l a k l a r d ~ r ya da derinlikli haytalar, kimse bu a a denk d e i l d i r , biz a l d k , ister kk o l a l m isterbyk, m e r u i y e t i a k l m z a l m y o r , iktidar bir oldubitti i k t i d a r d r y a l n z c a , boyun e i l e n bir ehveni e r . Tm egemen s n f l a r bir utan tekine ortadan kal-d r s a k bile hibir e y d e i m i olmaz, elli y z y l n-ce k u r u l m u dzenin k l bile k p r d a m a z , lmed o r u y r y tek bir gn bile durmaz ve muzafferi s y a n c l a r a kalan tek seenek e s k i m i geleneklerinve sama b u y r u k l a r n m i r a s s olmak olur. Komedisona erdi, trajedi b a l y o r , dnya giderek daha sert,daha s o u k , daha kasvetli ve daha adaletsiz olacak;her y a n istila eden kaosa r a m e n giderek daha yn-temli bir dnya olacak: Hatta bana k a l r s a , d n y a n n en az t a r t m a l n i t e l i i , sistem ruhu ile k a r g a a n n i t t i f a k d r , asla daha fazla disiplin ve daha fazla sa-m a l k , daha fazla hesap ve daha fazla paradoks, so-nuta daha fazla z l m sorun -ama k a t k s z ka-

olarak z l m sorun- grlmeyecektir.


51/135

38

Her e y i n a n l a m lm o l d u u n d a n , b a l a m olanTarih'in bitmesi g e r e k t i i n i varsaymak da mmkn-dr. Tarih'ten nce bir dnya v a r d ve Tarih'in, can-

bir e y o l d u u n d a n , sonsuzluk a y r c a l n a sahipo l m a d , bizim Tarih'imizin sona e r d i i mjdesiniveren Selamet o l m a d v a r s a y l a b i l i r . nk Meta-fizik Tarih'ten ok nce de v a r d , insan nceliklemetafizik bir h a y v a n d r , en a z n d a n yz bin y l d r byleydi , Tarih'in parantezi a l d n d a ve tekrar ka-p a n d n d a , insan Tarihsiz, kendi nihai a m a l a r y l a birlikte var o l a c a k t r . ozaman ve y a l n z c a o zamanTarih biimlenerek anlam e d i n m i o l a c a k t r ve birbtn halini alarak, trn z a m a n d meditasyonla-r n a konu olabilir ama bugn Tarih h a k k n d a ancakkendimizi sorgulayabiliriz ve bizi kendi yitimimizeg t r d n bilerek, ona kendi eserlerimizin dengiolarak maruz kalabiliriz. Gerekten de giderek dahafazla e i l e n bir dzlem boyunca lme d o r u k o u -yoruz, lme d o r u k a y y o r ve k o t u r u y o r u z , sarho- u z ve r a z y z , nk insanlar erkek o l d u u ldeyok olmaktan da o denli az ekinider ve lm onla-ra y a a m a nedenlerini de kapsayan bir e n l i k gibi ge-lir. nk erdemlerimizin diyeti asla insan katlin-den b a k a bir e y o l m a y a c a k t r


52/135

39

e h i r l e r i m i z i ancak yok ederek d e i t i r e b i l i r i z , hem de o e h i r l e r i n iini dolduran insanlarla birlik-te yok etmek gerekse bile ... Bu insan k y m n a l k -l a y a c a m z zaman da gelecektir. A r t k o zaman hi-bir e y k a r s n d a geri e k i l m e y e c e i z ve en barbar e y olarak gzkse bile, bizler kaosun ve lmn ra-hipleri o l a c a z , dzen bizim k u r b a n m z olacak ves a m a l n sona ermesi iin dzeni feda e d e c e i z , d o a l felaketleri a r t t r a c a z , k t l misline k a r -t a c a z . Bylece arzulanmadan d o a n l a r ve dahafazla o a l m a umudu t a y a n l a r c e z a l a n d r a c a z , onlara y a a m a n n asla bir hak d e i l , bir suiistimal ol-d u u n u ve yok o l m a y hak ettiklerini r e t e c e i z , nk a r k a l a b a l k i n s a n n b u n a l t t dnyaya ir-kinlik katarak fazla yer tutuyorlar. Biz onarmak isti-Y?ruz ve bu nedenle yok etmeyi d n y o r u z , uyu-ma yeniden k a v u m a k istiyoruz ve bu nedenle kao-su sevgimizle s i l a h l a n d r y o r u z , her e y i yenilernekistiyoruz ve bu nedenle hibir e y i a f f e t m e y e c e i znk e e r c a n l l a r bcek olma ve k a r a n l k l a r d a , u u l t u ve pis koku iinde h z l a reyip o a l m a terci-hinde bulunsa bile, biz o n l a r engellemek ve n s a n ' soyunu kurutarak kurtarmak iin b u r a d a y z .


53/135

40

n s a n l a r lm d n d a are o l m a d n a n l a d k l a -r n d a , kendi kendilerini ldrmek zorunda b r a k m a -d k l a r iin kendi katillerini k u t s a y a c a k l a r d r . Bizimbtn s o r u n l a r m z zmsz o l d u u n d a n ve ze-m e d i i m i z sorunlara srekli yenileri e k l e n d i i n d e n , iinde t k e n d i i m i z y a a m a fkesinin yok o l m a s vebana bu dnemlerin u t a n c gibi gelen canice iyimser-l i i n yerini b u n a l t n n a l m a s gerekecektir. nkzengin lkelerin r e f a h , dnya mutlak bir felaketegmlrken, sonsuza dek srecek d e i l d i r ve dnya-

bu felaketten ekip k a r m a k iin ok ge oldu- u n d a n , zengin lkelerin y o k s u l l a r yok etmek ya dakendilerinin de yoksul o l m a s d n d a bir tercihi ola-m a y a c a k t r , onlar da kaostan ve lmden kaamaya-c a k l a r d r ; tabii e e r en barbar zmde karar k l m a -m l a r s a ... Bylece, neye k a l k l r s a k a l k l s n , so-nu y a l n z c a d e h e t e v a r a c a k t r , ve a r a l a r n ruhu bi-ze i l e t i l m e d i i n d e n , k a r u s ' u n p e i n d e n bizim ded e c e i m i z ya da Phaeton'la birlikte uuruma yu-v a r l a n a c a m z kesindir; bilimin g e l e c e i n e a r t k i n a n m y o r u m , i n s a n n mutasyonu ikili bir kabus ol-d u u n d a n , bizim soyumuzdan gelenler de bizim yoko l d u u m u z kaosa ve lme k a v u a c a k l a r d r .


54/135

41

Dnya irkin, giderek daha da i r k i n l e e c e k , or-manlar balta darbeleriyle yok oluyor, her yandanhirler her e y i yutarak ykseliyorlar, ller her yerdey a y l y o r , ller de i n s a n n eseri. T o p r a n lmhirlerin u z a a y a n s y a n glgesidir, i m d i buna su-yun lm de ekleniyor, s r a d a h a v a n n lm var,ama drdnc element olan a t e , d i e r l e r i n i n intika-m n almak iin v a r l n srdrecek; bizler, s r a m z g e l d i i n d e , a t e l e l e c e i z . Evrensel lme d o r u ilerliyoruz, en bilgili ve grgl olanlar bunun far-k n d a l a r , insan eserlerinin zincirinden b o a l t t bumusibetlere are o l m a d n onlar biliyor, u a r var-l k l a r a r a s n d a trajik bir halleri var o n l a r n , gevezele-rin o r t a s n d a sessizliklerini koruyorlar, gevezelerinvaat e t t i i e y i u a n l a r n u m m a s n a izin veriyorlar,ne u a n l a r uyarmaya k a l k y o r l a r ne de gevezele-rin a k l n k a r t r m a y a , d n y a y yok olmaya l a y k g-ryorlar, bizden ancak y k m p a h a s n a uzak tutulabi-lecek olan mutlak d e h e t ile kusursuz irkinlik iin-deki bu serpilip g e l i m e d e n s e felaketi tercih edilirbuluyorlar. Olsun a r t k u y k m ve t a m a m l a n s n yokolup gitme! Tekrar tekrar b a l a y a n bir kavrukluk veb a a r s z l k iinde hayatta kalmaktansa telafisi im-k a n s z olan e y i tercih ederiz biz.


55/135

42

Her e y p a r a l a n p birbirinden a y r l y o r , edinil-m i kabul e t t i i m i z kavramlar zlyor, byk sar-s n t n n mjdesi geliyor ve b a b a l a r m z n k u l l a n d e n s t r m a n l a r k r y o r u z hepimiz. Sansrn egemeno l d u u lkelerde g e r e k l i i inkar etmekten helakolunuyor; sansrn k a l k t lkelerde herkes a k l n a geleni sylyor. F a r k l l k nemsiz gelebilir, nkyalan sylemek ile kendini yitirmek a y n anlama ge-liyor ve yalan syleyenierin de gnn birinde kendi-ni yitirenlere k a t l a c a k l a n v a r s a y l r . Esin perileriyeryzn terk etti, gzel sanatlar leli ka k u a k ol-du, dalavereciler a l a n b o buluyor, daha i n a n l n a z asla y a a n m a d , ama en znt veren e y o n l a r n da-laverelerine k a r d u r a n l a r n bile bize hibir e y nermemeleri, b o laflardan b a k a bir e y etmemele-ridir . e h i r l e r i m i z birer kabusa dnd, e h i r l i l e r ter-mitlere benziyor a r t k , her i n a edilen e y i r e n ir-kinlikte, biz a r t k t a p n a k l a r , saraylar ya da mezar-lar, zafer a l a n l a r ya da amfiteatrlar i n a etmeyi bil-miyoruz. Her a d m d a gzmze hakaret ediliyor, ku-l a m z s a r a evriliyor ve koku duyumuz umutsuz-l u a k a p l y o r , y a k n d a kendimize, dzen neye yarardiye sorar hale g e l e c e i z .


56/135

43

On bin fersah bizi bir a d m bile ilerletmeyecek,dnya giderek a y n l a y o r , felaket f a r k y l a , uluslar

r a s n a biraz fark koyan o. Yolculuk etmek neye yarar? Kamak neye yarar? Burada b r a k t m z heryi arda tekrar b u l a c a z , hapishane kendi zerine ka

a n y o r , bizim buradan ancak lmz k a r ; ne ay negezegenler y a a n a b i l i r gibi. ok s a y d a cehenneminu l u n d u u , hem alevlerin hem de b u z l a r n cehenne

minin b u l u n d u u g n i y i l i i n e inanmak m d r artek are? H a y a t n bir glge-fenomenden ve insada kazadan b a k a bir e y o l m a d bu b i l i n d

a r a t l nedir? Binlerce b a a r s z l k binlerce can ei m e n i n habercisiyken tek bir b a a r n n g r l d

bu d o a l dzen nedir? y i , Gzel, D o r u ve h o olarak e r l e n d i r d i i m i z e y l e r -heyhat!- hayali bir

n n y a n s s d e i l d i r , bunlar bizim iimizde,l n z c a bizden yola k a r a k d o a n e y l e r d i r , bunla

r n ne modelini ne a m a c n b a k a bir yerde a r a m a l -bunlar bizzat bizim y e t k i n l i i m i z i n meyvesidir,zamanda i n s a n l a r n e i t o l a m a y a c a n n , kao

sun imgesinden y a p l m ve daima yok olmaya l a y k yitik kitle ile n ve dzenin b a r n d s e i l m i l e r

n d a bir uurum o l d u u n u n da k a n t d r l a r .


57/135

44

Bilginlerimiz d n y a y p a h a l oyuncaklarla doldu-ruyorlar, onlar, d o a y bozarak, ona tecavz ederekoyun oynayan koca o l a n l a r d r ve kimi zaman onla-ra hak etmedikleri halde hayran oluyoruz, nk on-l a r n bize v e r d i i hizmetler giderek daha sorunlu birhal a l y o r Herhangi bir k e f i n bizi nereye gtrece- i n i kimse ngremez, bu k e i f l e r insan soyunun de- i l Kaderin i l e r i e d i i y o l l a r d r , kaynak ellerimizina r a s n d a n k y o r olsadanehrin a k n a hakim d e i -liz, dnya yeniden bilinemez oluyor ve bizler, fela-ket d e i l mucize bekleyeri s r a d a n i n s a n l a r n umu-dunu k r m a p a h a s n a da olsa bunu kabul edemiyo-ruz. D n y a y yeniden dzene koymak a r t k imkan-s z , dnya parampara, daimi bir d e i i m bunca civ-civliyken sentezi hayal edecek halimiz yok, y a l n z c a yntemli bir geri ekilme a m a c y l a hareketi durdur-mak gerekiyor: Oysa bizi srkleyen a k n t y durdu-rabilecek kadar hakim d e i l i z , en bilgili insanlar ar-t k ok ge o l d u u n u n y l l a r d r f a r k n d a l a r , biz kao-sa gidiyoruz, lme gidiyoruz, tm Tarih'in en b-yk felaketini h a z r l y o r u z , Tarih'i s o n l a n d r a c a k olan felaket bu; hayatta kalanlar y z y l l a r boyuncabunun d a m g a s n t a y a c a k l a r .


58/135

45

Bceklerle dolu bir dnyadan nefret ediyoruz, bubceklerin insan o l d u u n a yemin edenler yalan sy-lyorlar: "'X'itik kitle asla insanlardan d e i l , d l a n -m l a r d a n , cehennemliklerden o l u m u t u r . Ne za-mandan beri benim k o m u m spermatik bir otomatoldu? K o m u m u n byle o l m a s a r t s a e e r , k o m u -mun var o l m a d n ve benim grevimin hibir bi-imde ona benzememek o l d u u n u sylyorum. Mer-hamet bir a l d a t m a c a d r , bana merhamet r e t e n l e r benim d m a n l a r m d r , merhamet bceklerle dolubir d n y a y kurtarmaz, o n l a r n tek b i l d i i bu dnya-

yiyip bitirmek ve kendi pislikleriyle, er pleriy-le kirletmektir: Ne onlara y a r d m etmeliyiz ne de on-l a r k r p geiren h a s t a l k l a r nlemeye a l m a l y z , bu h a s t a l k l a r d a n ne kadar ok k i i lrse bizim iino kadar iyi olur, nk biz o n l a r n kkn k a z m a k zorunda k a l y o r u z . Barbar bir g e l e c e i n k a p s n d a y z ve bu gelecek kadar lsz olabilmek, onun tutar-s z l n a diranebilmek iin onun b a r b a r l y l a silah-l a n m a m z gerekir, ya v a r l m z s r d r e c e i z ya fe-ragat e d e c e i z , ya egemen o l a c a z ya serbest b r a k a -c a z , y a r n vuracak olanlara biz bugn v u r m a l y z , oyunun k u r a l budur ve bize yakaranlar, bir sresonra bunu u n u t t u u m u z iin bizi c e z a l a n d r a c a k -


59/135

46

Kendimizi aldatmak neye yarar? A c m a s z olaca z , t o p r a m z ve suyumuz olmayacak, belki havam z da olmayacak ve v a r l m z srdrmek iinkendimizi yok e d e c e i z , sonunda birbirimizi yiyece i z ve bizim tinsellerimiz de bu b a r b a r l k t a bizelik edecekler, t a n r - y i y i c i y d i k insan-yiyici o l a c a z , bylece biraz daha t a m a m l a n m o l a c a z . Dinlerimizin iindeki b a r b a r l o zaman a k seik grece i z ; k o u l s u z b u y r u k l a r m z n c i s i m l e m e s i ve dogm a l a r m z n gerek v a r l olacak bu b a r b a r l k , rk-tc gizlerimizin vahyi ve ceza y a s a l a r m z d a n yedikat daha gayri insani olan efsanelerimizin u y g u l a n -o l a c a k t r . Sanatlar bu u u r s u z ve k a n l d e h e t l e r i

bizden gizliyordu, y a r n bu d e h e t i tm p l a k l iinde t a d a c a z , onlarla l e c e i z , hayatta kalan biravu insan ise o n l a r gvenilir k l a n ve srdren canavarlarla birlikte yasaklayacak bu d e h e t l e r i . Geleneklerimizin y a n n d a en canice yntemlerimiz nedirki? Kendimizden ok b a l k a l d m z bu gelenekler,a r t k onlarla boy l e b i l e c e k ve her e y tketilebilsin diye ilk kez bizi kusmaya zorlayacak imkanladak a r l a r l a r .


60/135

47

Z a m a n n s o n u n d a y z ve bu nedenle her e y z-lyor, g e l e c e i m i z k a r g a a y a a l t a r a k b a l y o r ; Ta-rih'ten a l d m z ders, d e i i m i n bir bedeli o l d u u dur, olabiiecek en yksek bedel ise b a k a l a m n be-delidir; oysa, b a k a l a m geiriyoruz, hem de kendi-mize r a m e n , ne o l a c a m z da bilmiyoruz, bizi ta-

l a m a y a yarayan szckler y a r yolda b r a k y o r . Biimler a l y o r ve ierikler k a y o r a r l k l a r a vellere hile k a r t , en bilgili i n s a n l a r n bile y a r g s -na gven olmuyor a r t k ve niteliksizlik zafer k a z a n yor, hem de ona d e e r veren dalaverecilerle birlikte,hi c e z a l a n d r l m a d a n . Dillerimiz y o z l a y o r , en g-zel diller i r k i n l e i y o r , en iyi i i t i l e n l e r i a n l a l m a z oluyor, i i r ld, d z y a z kaos ile y a v a n l k a r a s n d a seim yapma durumunda . Sanatlar yok o l a l ka ku- a k geti, en nl s a n a t l a r m z gelecekte kmse-necek hakkabaziara benziyorlar. Ne bir e y i n a et-meyi biliyoruz ne heykel y a p m a y ne de resmi; m-z i i m i z bir i r e n l i k , bu nedenle eski a n t l a r y k m a k yerine restore ediyoruz ve bu nedenle btn slup-J a r n koruyucusu kesiliyoruz - g s z l m z n ikikez i t i r a f .


61/135

48

s l u p l a r n e z a m a n l l biimlerin k a r k l n a e k l e n d i i n d e n , a m z her e y i semek istedi, bunedenle biz hibir e y b u l a m a d k , t p k can e k i e n -lere benziyoruz, tm Tarih bize a l y o r , bizim g-s z l m z bize tkettiriyor. A s l n d a , tam da ken-di gcmze ok gvenirken can e k i i r bulduk ken-dimizi, nk kendinin f a r k n a varamayan bir gcnsonu kaostur. Gelecek iledir bizim iin, ve bizi ha-rekete geiren fkeye r a m e n , t u t a r l l k y o k l u u her-hangi bir e y e v a r m a m z engelleyecektir, nihayetin-de biz bu emberin iinde dnp duruyoruz, bizdendaha zgr zihinsel ieriklere av oluyoruz. Biz zatenkaybettik, sentez fikrinden vazgeerek sonunda d-zenle t u t a r s z l n uyumunu varsayar hale geldik,bozguna u r a d k t a n sonra rahat rahat hayatta kalabi-l e c e i m i z i hayal ediyoruz, p a r a m p a r a y z ve ilk s navda bunu r e n e c e i z , bir daha kendimize gele-m e y e c e i z , d e h e t k a p d a , dile getirilebilir bir d e h e t d e i l bu; geride, k a v r a y a m a y a c a m z z a m a n d e kalacak bir tek ayakta. nk biz eserlerimizle bir-likte ve eserlerimiz a r a c l y l a l e c e i z .


62/135

49

Evrene dair bir lm a r k s ykseliyor dudaklar m d a n , iinde y a a d m z d n y a n n bizden ncegelen bizimkiyle birlikte yok olsunlar diye buluportaya k a r d m z bu d n y a l a r n bir utan tekineyok o l a c a n ngryorum. Evrenin bir ucundanteki ucuna d i r i l t t i i m i z yz ksur l e h i r bir kezdaha lecektir, hem de dirilme o l a s l olmadan, hat r a l a r bile yok o l a c a k t r , esin perilerimiz de, ilerinde b a r n d r d k l a r servetlerle birlikte yok olacakt r . Btn milletler g e m i l e r i n i kaybedecektir; nce u k o u l yerine gelmezse -herkes kendi b o l l u u n u , efsane ve u m u t l a r n kurban etmeli- insan soyu hayatta kalamaz. K y a m e t gnnn a n l a m budur; yah i l i e ya da yeni bir y a a m a girmek iin r l p l a k ortaya k a c a z ve gelenekleri t a r a f n d a n bunca yzy l d r s n a v a h a z r l a n a n v a h y e d i l m i dinlerin mminlerinin, m a l l a r n d a n mlklerinden iyi niyetle fe-ragat etmek ve ykmllklerini k a r l a m a k isteyipistemeyeceklerini grecek ve o n l a r n f e d a k a r l k ruhuna hayran k a l a c a z . Bir lm ezgisi ykseltiyorum ve uurumdan ykselen kaosu ve a l a r n der i n l i i n d e n gelen kadim korkuyu s e l a m l y o r u m !


63/135

so

lmle birlikte kaosun trksn sylyorum,lm ve kaos evliliklerini kutlayacaklar, kmeninkor gibi y a n o n l a r n d n l e r i n i a y d n l a t a c a k , hirlerimiz yok olacak ve ev ler oralarda oturan ve pis-leten bceklerin m e z a r olacak. nk s o r u n l a r m -z n zm a t e t e d i r , y a l n z c a a t e bizi zmszbinlerce paradokstan kurtaracak ve a n l a l m a z l n k u r b a n olarak iinde k m l d a d m z l a h i r e n t n du-v a r l a r n y k a c a k t r , umudumuz bundan byle a t e t e t o p l a n y o r . S a d e l i e zlem duyuyoruz; kaos geti- i n d e , lm galebe a l d n d a , tek bir insan k a l d - n d a -ve iinde yzlercesinin k a y n a t n grd- m z d e - , neredeyse b o m b o k a l m yeryz bakir-l i i n e geri d n d n d e , e h i r l e r i n y a n p k a v r u l m u k a l n t s n o r m a n l a r n y u t a c a , s u l a r n yeniden do- a c a ve yeniden b e r r a k l a m r m a k l a r n a k a c a mutlu zamanlarda, her kitle yitik kitle o l d u u n d a n kitle diye bir e y i n o l m a y a c a gelecek zamanlardasadelik bize gelecektir. Bizi sadelikten a y r a n kaos velmdr, ama biz ne lmden ekiniyoruz ne kaos-tan, bu dnyadan tiksiniyor ve hibir k o u l d a iste-miyoruz onu.


64/135

Bugnk dnyaya kaosu ve lm a r y o r u z veo n l a r n g e l i i n i a l k l y o r u z , dzen srdke berbat-l a y o r , ~ e r d a l p yok olmazsa i n s a n l a r b c e e e-virecek. Yitik kitle; i t e dzenin g n a h ! Ve e e r kit-le her e y i istila e t m i s e , her e y i k i r l e t m i , her e y i b o z m u s a , her e y i k o k u t m u , her e y j n zerini rt-m s e , her e y i kaostan da berbat hale getirip kaosu

.bile arzu edilir k l m s a , dzenin ona i h t i y a c oldu-iindir bu . Bizim hizmet e t t i i m i z ve bizi i k e nceye gnderen dzenin reticilere ve tketicilere ih-

t i y a c v a r d r yoksa btnlkl insanlara d e i l , b-tnlkl insanlar dzeni tedirgin eder, onlardansab a a r s z l a r e c i b c l e r i uyurgezerleri ve otomat-l a r her zaman tercih edecektir, dzenin suu bura-d a d r dzen hem gnahkar hem canidir, ona y a l n zca a t e borluyuz, dzen a t e l e yok o l a c a k t r . Aziz,aziz, azizdir a t e , bizi canavardan ve canavarca i l e -rinden o k u r t a r a c a k t r ! Ne sevimlidir, i n t i k a m c ka-os! Ne gzeldir ikinci lm! Ve ne mutlu bize kib u n l a r bekliyoruz ve de her ikisinin de k a n l m a zl n biliyoruz! A s l n d a bizler i m d i d e n y a r n l a r -m z n konformistleriyiz.


65/135

52

Dzen d a y a n k s z , hatta giderek daha da d a y a n ks z l a y o r , nk kendi l s z l n y a n s t y o r vekendi t u t a r s z l n a a m y o r , dzen kendi lmnegebe, nk giderek daha kaotik bir hal alan ve ken-di v a r l k nedeninden giderek daha da u z a k l a a n ken-di z n e l l i i n i y a n s t y o r Gelecek felaketten sonrahayatta kalacak olanlar bu dzeni tersine d n m dnya diye a d l a n d r a c a k l a r ; bizim y a a d m z dnya, kabul olunamaz bir dzene gre kendini dzenleyerek ve bizim nihai a m a l a r m z a zarar verecek e k i l d e s r d r d m z , giderek s a m a l a a n birdnya. nk insan retmek ve tketmek iin budnyada d e i l d i r , retmek ve tketmek daima yal-n z c a tali olabilir, var olmak ve var o l d u u n u hisset-mektir nemli olan, gerisi bizi k a r n c a l a r , termitlerve a r l a r dzeyine indirir. Nasibimize sosyal bceko l m a n n d m e s i n i reddediyoruz, moda ideolojilerbizi buna yneltiyor, biz kaosu ve lm tercih edi-yoruz, ve b u n l a r n ilerlemekte o l d u u n u biliyoruz,bizim ideolojilerimizin de a m a z bir biimde lmeve kaosa d o r u yrdklerini biliyoruz; o ideolojilerise yeryz cennetini i n a etmekle vnyorlar -kay p cennet; kitlelerin, yitik kitlelerin m e z a r zerinde k a v u a c a m z cennet.


66/135

53

i m d i d e n y a a y a m a y a c a k kadar k a l a b a l z ; bcekgibi d e i l ama insan gibi y a a y a m a y a c a k kadar kalab a l z ; t o p r a tketip lleri bytyoruz, r m a k l a -r m z birer batak, okyanuslar can e k i i y o r , amaiman, ahlak, dzen ve maddi k a r bizi ilkel topluluklar halinde y a a m a y a mahkum etmek iin el birl i i ediyorlar: Diniere mrnin gerek, uluslara savunacak insan, sanayicilere tketici; bu demektir ki herkese ocuk gerek, y e t i k i n olunca ne o l a c a k l a r n n bir nemi yok. Felaket k a r s n d a g d u r u m d a y z vetemellerimizi ancak lme giderken koruyabiliyoruz, bundan daha trajik bir paradoks hi grlmedi,daha belirgin bir s a m a l k hi grlmedi, bu evrenintesadfi bir y a r a t o l d u u n u n , h a y a t n bir glge-fenomen ve i n s a n n da bir ilinek o l d u u n u n k a n t hi bukadar genel onay grmedi. Bizim hibir zaman Gkte B a b a m z o l m a d , bizler kszz, bunu a n l a m a s gereken bizleriz, y e t i k i n o l m a s gereken bizleriz, bi-

'zi yolumuzdan a r t a n l a r a itaati reddetmemiz gere-kir, bizi uuruma mahkum edenleri kurban etmesigerekenler bizleriz, nk e e r biz kendimizi kurtaramazsak hibir e y bizi kurtaramaz.


67/135

54

Ama tinsel a y a r t c l a r n n oban d e n e i y l e veefendilerinin s o p a s a l t n d a kaosa d o r u sakin sakinyryen bu milyarlarca uyurgezere vaaz ekmek ne-ye yarar? Onlar sulu, nk ok s a y d a l a r , i n s a n n yenilenip c a n l a n m a s n n mmkn olabilmesi iinyitik kitlenin lmesi gerek. K o m u m kr ve s a r birbcek d e i l d i r , k o m u m spermatik bir otomat da de- i l d i r , k o m u m k a r a n l k ve m u l a k fikirlerin esiri ol-m u a d s z s a n s z biri asla o l m a y a c a k t r , bunlar insa-n n e i t l i d k halleridir; n e e l e r i de a c l a r kadars a m a d r ve geceleyin b u n l a r diledikleri gibi birbi-rine katabilirler. Bu klelerin h i l i i n i n ne nemivar bizim iin? O n l a r ne kendilerinden ne de ger-eklikten kurtarabilecek bir e y olabilir, her e y on-l a r k a r a n l k l a r a yneltecek e k i l d e d z e n l e n m i t i r , tesadfi i f t l e m e l e r sonucu dllendiler, sonra ka-l p l a r n d a n k a n t u l a l a r gibi d o d u l a r ve i t e , para-lel diziler o l u t u r u y o r l a r ve y n l a r bulutlara dekykseliyor. Bunlar insan m ? H a y r . Yitik kitle aslainsandan o l u m a z , nk insan ancak y n b e e r i n m e z a r o l d u u andan itibaren b a l a r .


68/135

ss

Evren yok o l d u u n d a ve insanlara e y l e r d e n dahaender r a s t l a n d n d a ancak evreni yeniden o l u t u r a -biliriz. O zaman ve y a l n z c a o zaman bizim Hma-n i z m a m z s a r l a r ve krler a r a s n d a b o bir laf ol-maktan k a c a k t r , nk a r t k o zaman, fazla yertutma korkusuyla kendimizi tahayyl etmemize izinverilmeyen gnmzde o l d u u gibi i i t m e k t e n vegrmekten lmeyiz. Y a b a n c l a m a ilk grevdir, in-san a r k a l a b a l k l a r ; bu grevi k a l a b a l k l a r yerinegetirir, onlar hem y a b a n c l a m t r hem de r z a gs-terendir, hem gsz hem de cinlidirler,. Yitik kitle-lerin m e z a r zerinde evreni yeniden o l u t u r a b i l i r i z , kaosun d o u r d u u ve lme mahkum e d i l m i bu kit-leleri tm k u r t a r c l a r bir araya gelse, s a y l a r binle a r p l s a bile uurumdan k u r t a r a m a y a c a k t r , nkmilyarlarca k i i gzn k u r t u l u a d i k t i i n d e kurtu-l u u n bir a n

albert caraco - kaos'un kutsal kitabı.pdf

Documents