I

Skraćeni sadržaj

AKTUALNOSTIHRVATSKOG ZAKONODAVSTVA

I PRAVNE PRAKSEEUROPSKO, GRAĐANSKO, TRGOVAČKO, RADNO I SOCIJALNO,

PARNIČNO, OVRŠNO I UPRAVNO PRAVO U PRAKSI

GODIŠNJAK 20 - 2013.

GODIŠNJAK 20 - 2013. AKTUALNOSTIHRVATSKOG ZAKONODAVSTVAI PRAVNE PRAKSEEUROPSKO, GRAĐANSKO, TRGOVAČKO, RADNO I SOCIJALNO, PARNIČNO, OVRŠNO I UPRAVNO PRAVO U PRAKSI

TiskanoU POVODU DVADESETOSMOG (XXVIII.)TRADICIONALNOG SAVJETOVANJAODRŽANOG U OPATIJIOD 24. DO 25. LISTOPADA 2013.

Organizator savjetovanjaHRVATSKO DRUŠTVOZA GRAĐANSKOPRAVNE ZNANOSTI I PRAKSUu suradnji sizvršnim organizatorimaORGANIZATOROM d.o.o., ZAGREBi časopisom PRAVO U GOSPODARSTVU,ZAGREB

Organizacijski odborDr. sc. IVO GRBIN, dipl. iur.,sudac Vrhovnog suda RH u mirovini, predsjednik Organizacijskog odbora

Mr. sc. DRAŽEN JAKOVINA, dipl. iur.,predsjednik Građanskog odjela Županijskog suda u Zagrebu,urednik savjetovanja

IVICA CRNIĆ, dipl. iur.,odvjetnik u Zagrebu

DARKO MILKOVIĆ, dipl. iur.,sudac Vrhovnog suda RH

Mr. sc. HRVOJE MOMČINOVIĆ, dipl. iur.,sudac Ustavnog suda RH u mirovini

ĐURO SESSA, dipl. iur.,sudac Vrhovnog suda RH

MLADEN ŽUVELA, dipl. iur.,sudac Ustavnog suda RH u mirovini

Za izvršne organizatoreDARIA KEŠKIĆ, dipl. iur.ANA ŠUNJARA, prof.

UDK 34 ISSN 1330-6227

HRVATSKO DRUŠTVOZA GRA\ANSKOPRAVNE ZNANOSTI I PRAKSU

TRADICIONALNO

XXVIII.SAVJETOVANJE

AKTUALNOSTIHRVATSKOG

ZAKONODAVSTVAI PRAVNE PRAKSE

GODIŠNJAK 20

Zagreb, 2013.

IV

Skraćeni sadržaj

V

Skraćeni sadržaj

SKRAĆENI SADRŽAJ

Riječ urednika ...................................................................................... XXXV

REFERATI

Dr. sc. ANTE PERKUŠIĆ, dipl. iur.Najšira ograničenja vlasnikove pravne vlasti nad nekretninama prema posebnim stvarnopravnim uređenjima i jamstva prava vlasništva ............................................................................................. 1

Dr. sc. JADRANKO JUG, dipl. iur.Pretvorba prava vlasništva prema prijelaznim i završnim odredbama Zakona o vlasništvu i drugim stvarnim pravima ...... 57

DAMIR KONTREC, dipl. iur.Novela Zakona o zemljišnim knjigama iz 2013. i pravna sredstva za zaštitu od nevaljanih i nezakonitih upisa u zemljišnoj knjizi ... 103

IVIcA cRNIĆ, dipl. iur.Mediji - moć bez pravog nadzora - Odgovornost nakladnika medija za novčanu naknadu štete - ... 135

Dr. sc. VLADO SKORUP, dipl. iur.Pobijanje pravnih radnji dužnika po Zakonu o obveznim odnosima i Stečajnom zakonu........................................................... 189

Akademik JAKŠA BARBIĆ

Odgovornost članova za obveze društva kapitala .......................... 233

VI

Skraćeni sadržaj

DARKO MIlKOVIĆ, dipl. iur.Novela Zakona o radu iz 2013. i kolektivni otkazi u svjetlu primjene europskog prava ................................................................ 271

Mag. NINA BETETTOPregled instituta procesnog prava koji se počinju primjenjivati ulaskom Republike Hrvatske u EU - pogled praktičara ............... 315

ĐURO SESSA, dipl. iur.Novo uređenje glavne rasprave i žalbenog postupka po noveli Zakona o parničnom postupku iz 2013. ........................................... 349

PRIOPĆENJA

ŽElJKO PAJAlIĆ, dipl. iur.Prethodni postupak u pravu EU - izazov za hrvatske građanske i trgovačke suce ................................................................................... 393

Dr. sc. JAKOB NAKIĆ, dipl. iur.Tužba zbog povrede europskog prava (Povreda komunitarnog prava od strane država članica) ......................................................... 405

RENATA GERKMAN RUDEC, dipl. iur.Poštovanje i primjena načela supsidijarnosti u izgradnji acquis communautaire Europske unije ............................................. 417

Mr. sc. ALEN GOLUB, dipl. iur.Pretvorba društvenog vlasništva na izgrađenom i neizgrađenomgrađevinskom zemljištu prema prijelaznim i završnim odredbama ZV-a - pitanja i dvojbe ................................................... 429

Dr. sc. IVAN KAlADIĆ, dipl. iur.O vlasništvu koje se može steći odredbom vlasnika nekretnineu vezi s izvršenom nadogradnjom nekretnine - osvrt na sudsku odluku ..................................................................................... 441

VII

Skraćeni sadržaj

RENATA MARIĆ-IVANOVIĆ, dipl. iur.Zabilježba spora i praksa zemljišnoknjižnih sudova ..................... 449

DINKO JAKElIĆ, mag. iur.Ugovor o zajmu ................................................................................... 457

Dr. sc. HRVOJE KAčER, dipl. iur.Konačni prijedlog novele Zakona o nasljeđivanju iz 2013. ........... 467

SABINA DUGONJIĆ, dipl. iur.Nadomještaj suglasnosti na otkaz ugovora o radu ......................... 475

MARIJA KLIPA, dipl. iur.Elektronički zapis podataka o radniku .............................................. 485

IVAN SARIĆ, dipl. iur.Sustav minimalne plaće u Hrvatskoj ............................................... 493

Dr. sc. MARINKO Đ. UčUR, dipl. iur.Novine u Zakonu o osiguranju potraživanja radnika u slučajustečaja poslodavca .............................................................................. 505

IVIcA ŽUPAN, dipl. iur.Standardi kvalitete u sustavu socijalne skrbi .................................. 517

Mr. sc. SANJA POPOVIĆ, dipl. iur.Vještačenje osoba s invaliditetom u sustavu socijalne skrbi - praksa, dvojbe, mogućnosti - .......................................................... 527

Mr. sc. DRAGAN ZlATOVIĆ, mag. iur.

Ustavnosudska zaštita žiga u Bosni i Hercegovini i Republici Hrvatskoj ........................................................................... 537

RENATA PRAŽETINA KAlEB, mag. iur.Ovlašteni zastupnici za područje prava industrijskog vlasništva ............................................................................................. 543

VIII

Skraćeni sadržaj

NIKOlA OPATIĆ, dipl. iur.Neke posljedice uvođenja zabrane dvostrukog ukidanja sudskih odluka tijekom građanskog parničnog postupka ............. 551

ZINKA BULKA, dipl. iur.Prigovori litispendencije i presuđene stvari .................................... 565

Mr. sc. IVAN TIRONI, dipl. iur.Početak tijeka rokova za stranku koja se nalazi u inozemstvu i ima zastupnika/punomoćnika za primanje pismena (de lege lata - de lege ferenda) ............................................................ 577

Dr. sc. DINKA ŠAGO, dipl. iur.Neki aspekti uloge geodeta u sudskim postupcima ........................ 587

VIŠNJA SERŠIĆ-GRŽETIĆ, dipl. iur.Utvrđivanje izvanbračnog očinstva sudskom presudom ............... 599

DAMIR MAJSTOROVIĆ, dipl. iur.O odnosu ovršnog i stečajnog postupka........................................... 607

Mr. sc. ZRINKA RADIĆ, dipl. iur.Povjerenje u Upisnik sudskih i javnobilježničkih osiguranja tražbina vjerovnika na pokretnim stvarima i pravima ................. 617

MATIJA STOKIĆ, dipl. iur.Ovrha na pokretninama - (ne)učinkovitost prodaje i namirenja ............................................................................................ 629

Mr. sc. MIRKA VUlETIĆ, dipl. iur.Prijeboj tražbina zaplijenjenih rješenjem o ovrsi u postupku predstečajne nagodbe ......................................................................... 639

ANDREJ ABRAMOVIĆ, dipl. iur.Obveznost izvršenja upravnosudskih odluka ................................. 643

IX

Skraćeni sadržaj

Dr. sc. JElENA čUVElJAK, dipl. iur.Provedba pravila o državnim potporama od strane sudova ......... 649

DANIJElA ROMIĆ, univ. spec. admin. publ.Stupanje na snagu općih akata ......................................................... 657

Dr. sc. ROBERT PEčEK, dipl. iur.Određivanje naknade za izvlaštenu nekretninu prema Nacrtu novog Zakona o izvlaštenju ............................................................... 667

Mr. sc. JUlIA VlADUŠIĆ, dipl. iur.Izvlaštenje na pomorskom dobru ..................................................... 675

LORETA HUBER, dipl. iur.Konvalidacija ugovora po Zakonu o naknadi za imovinu oduzetu za vrijeme jugoslavenske komunističke vladavine .......... 683

Mr. sc. DEAN RAHAN, dipl. iur.Preupis stranih plovila za sport i razonodu u hrvatske registre s obzirom na otvorena pitanja uvoznog carinjenja i plaćanja PDV-a nakon ulaska Republike Hrvatske u Europsku uniju ....... 691

Mr. sc. ZORISLAV KALEB, dipl. iur.Novi Zakon o prebivalištu i njegovo značenje za porezno i radno pravo ......................................................................................... 699

BlANKA IVANčIĆ-KAčER, dipl. iur.Razumni rok - želimo li ga uistinu ili ga samo trpimo ................... 707

MELITA GRüLL, univ. spec. admin. publ.Ostvarivanje prava na pristup informacijama ............................... 715

Dr. sc. VANJA SERŠIĆ, dipl. iur.Monetizacija autocesta - ekonomsko, pravno ili političko pitanje .................................................................................. 725

X

Skraćeni sadržaj

XI

Sadržaj

SADRŽAJ

Riječ urednika ........................................................................................ XXXV

REFERATI

Dr. sc. ANTE PERKUŠIĆ, dipl. iur.Najšira ograničenja vlasnikove pravne vlasti nad nekretninama prema posebnim stvarnopravnim uređenjima i jamstva prava vlasništva ................................................................................................. 1I. Uvod ................................................................................................... 2II. Jamstva i ograničenja prava vlasništva .............................................. 4 II.1. Općenito o jamstvu prava vlasništva ........................................ 4 II.2. Jamstva prava vlasništva kao zaštita od nedopuštenog oduzimanja odnosno ograničavanja vlasnikove pravne vlasti .......................................................................................... 5 II.3. Ostvarivanje zaštite jamstva prava vlasništva .......................... 9III. Ograničenja prava vlasništva koja proizlaze iz posebne stvarnopravne normative i jamstva prava vlasništva ......................... 11 III.1. Ograničenja koja proizlaze iz posebnog stvarnopravnog uređenja za ceste........................................................................ 15 III.1.1. Općenito o posebnom stvarnopravnom uređenju za ceste ........................................................... 15 III.1.2. Ograničenja vlasnikove pravne vlasti koja proizlaze iz Zakona o cestama ...................................... 17 III.2. Ograničenja koja proizlaze iz posebnog stvarnopravnog uređenja za vode i vodno dobro ................................................ 25 III.2.1. Općenito o posebnom stvarnopravnom uređenju za vode i vodno dobro ................................................... 25

XII

Sadržaj

III.2.2. Ograničenja vlasnikove pravne vlasti koja proizlaze iz Zakona o vodama ...................................... 27 III.3. Ograničenja koja proizlaze iz posebnog stvarnopravnog uređenja za poljoprivredno zemljište ........................................ 29 III.3.1. Općenito o posebnom stvarnopravnom uređenju za poljoprivredna zemljišta ........................... 29 III.3.2. Ograničenja vlasnikove pravne vlasti koja proizlaze iz Zakona o poljoprivrednom zemljištu ....................... 31 III.4. Ograničenja koja proizlaze iz posebnog stvarnopravnog uređenja za šume i šumska zemljišta ........................................ 33 III.4.1. Općenito o posebnom stvarnopravnom uređenju za šume i šumska zemljišta .......................................... 33 III.4.2. Ograničenja vlasnikove pravne vlasti koja proizlaze iz Zakona o šumama ..................................... 35 III.5. Ograničenja koja proizlaze iz posebnog stvarnopravnog uređenja za kulturna dobra ........................................................ 38 III.5.1. Općenito o posebnom stvarnopravnom uređenju za kulturna dobra .......................................................... 38 III.5.2. Ograničenja vlasnikove pravne vlasti koja proizlaze iz Zakona o zaštiti i očuvanju kulturnih dobara ............................................................ 40 III.6. Ograničenja koja proizlaze iz posebnog stvarnopravnog uređenja za zaštićene dijelove prirode ...................................... 44 III.6.1. Općenito o posebnom stvarnopravnom uređenju za zaštićene dijelove prirode ........................................ 44 III.6.2. Ograničenja vlasnikove pravne vlasti koja proizlaze iz Zakona o zaštiti prirode ............................ 48IV. Zaključak ............................................................................................ 53The broadest limitations of owner’s title on real estates under special proprietary interest regulations and warranty of title - Summary ................................................................................................. 56

Dr. sc. JADRANKO JUG, dipl. iur.Pretvorba prava vlasništva prema prijelaznim i završnim odredbama Zakona o vlasništvu i drugim stvarnim pravima .......... 571. Uvod ..................................................................................................... 582. Opće odredbe o pretvorbi .................................................................... 603. Pretpostavke za pretvorbu prava upravljanja, korištenja i raspolaganja ......................................................................................... 62

XIII

Sadržaj

3.1. Sposobnost stvari biti predmetom prava vlasništva .................... 62 3.2. Valjano stečeno pravo upravljanja, korištenja i raspolaganja ..... 64 3.3. Pretvorba društvenog vlasništva temeljem posebnih zakona ..................................................................................... 64 3.3.1. Direktna pretvorba društvenog vlasništva na stvarima ....................................................................... 65 3.3.1.1. Šume i šumsko zemljište ................................... 65 3.3.1.2. Poljoprivredno zemljište .................................... 67 3.3.1.3. Nekretnine športskih objekata ........................... 67 3.3.1.4. Nekretnine i pokretnine društvenih organizacija ........................................................ 68 3.3.1.5. Nekretnine i pokretnine bivših društveno-političkih organizacija ...................... 69 3.3.1.6. Zemljišta unutar zaštićenih dijelova prirode ..... 69 3.3.2. Pretvorba društvenog vlasništva temeljem pretvorbe sredstava (imovine) društvene pravne osobe .................. 70 3.3.2.1. Imovina zadruga................................................. 70 3.3.2.2. Sredstva JNA i SSNO na teritoriju RH ............. 71 3.3.2.3. Sredstva određenih pravnih osoba na teritoriju RH .................................................. 71 3.3.2.4. Sredstva zdravstvenih ustanova ......................... 72 3.3.2.5. Sredstva društvenopravnih osoba koje postaju javne ustanove ....................................... 72 3.3.2.6. Ostali posebni propisi ........................................ 73 3.3.3. Pretvorba društvenog vlasništva na stvarima temeljem pretvorbe pravne osobe .................................... 744. Načini pretvorbe prava upravljanja, korištenja i raspolaganja ........... 75 4.1. Pretvorba temeljem pretvorbe nositelja prava upravljanja, korištenja i raspolaganja .............................................................. 75 4.2. Pretvorba kad nije izvršena pretvorba nositelja prava upravljanja, korištenja i raspolaganja .......................................... 76 4.3. Pretvorba prava korištenja neizgrađenog građevinskog zemljišta ....................................................................................... 775. Predmnjeve o pravu vlasništva ............................................................ 78 5.1. Predmnjeve o pravu vlasništva nekretnina kod upisanog prava upravljanja, korištenja ili raspolaganja ............................. 79 5.2. Predmnjeva o pravu vlasništva RH ............................................. 80

XIV

Sadržaj

6. Zaštita pretvorenih prava ................................................................... 827. Upisi prava vlasništva nekretnina nastalog pretvorbom društvenog vlasništva ......................................................................... 83 7.1. Upis prava vlasništva u koje se pretvorilo pravo korištenja građevinskog zemljišta .............................................. 858. Iznimke od pretvorbe prava upravljanja, korištenja i raspolaganja ....................................................................................... 86 8.1. Pretvorba prava upravljanja, korištenja i raspolaganja na stvarima koje nisu unesene u društveni kapital pravnih osoba u postupku pretvorbe temeljem ZPDP ............... 87 8.1.1. Pretvorba prema čl. 47. ZP ............................................... 88 8.1.2. Pretvorba prema ZTOGZ ................................................. 90 8.1.3. Pretvorba prema ZUDI .................................................... 929. Pretpostavke za stjecanje prava vlasništva na nekretninama

trgovačkog društva kao pravnog sljednika društvenog poduzeća .... 94 9.1. Postupanje zemljišnoknjižnih sudova do donošenja ZP ........... 95 9.2. Postupanje zemljišnoknjižnih sudova nakon donošenja ZP ..... 9610. Utjecaj odgode povjerenja u istinitost i potpunost zemljišnih knjiga na pretvorbu društvenog vlasništva na nekretninama ............ 9711. Utjecaj uspostave pravnog jedinstva nekretnine na pretvorbu društvenog vlasništva na nekretninama ............................................. 9812. Zaključak ............................................................................................ 99Transformation of ownership right according to transitional and final provisions of the act on ownership and other proprietary rights- Summary ................................................................................................. 101

DAMIR KONTREC, dipl. iur.Novela Zakona o zemljišnim knjigama iz 2013. i pravna sredstva za zaštitu od nevaljanih i nezakonitih upisa u zemljišnoj knjizi ....... 1031. Uvod ..................................................................................................... 1042. Razlozi za donošenje Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o zemljišnim knjigama 2013. godine ..................................... 1043. Nevaljani, nezakoniti i pogrešni upisi u zemljišnoj knjizi .................. 1084. Novine u dostavi u zemljišnoknjižnom postupku ............................... 1085. Pravna sredstva za zaštitu od nevaljanih i nezakonitih upisa u zemljišnoj knjizi ................................................................................ 112 5.1. Pravni lijekovi .............................................................................. 112 5.1.1. Općenito o pravnim lijekovima ........................................ 112

XV

Sadržaj

5.1.2. Prigovor i žalba kao redovni pravni lijekovi u zemljišnoknjižnom postupku ............................................ 113 5.1.3. Postupak povodom prigovora ........................................... 115 5.1.4. Postupak povodom žalbe ................................................... 116 5.1.5. Zabilježba prigovora i žalbe i zabilježba rješenja o odbacivanju prigovora ili žalbe ........................ 117 5.1.6. Revizija u zemljišnoknjižnom postupku ........................... 117 5.1.7. Visoki zemljišnoknjižni sud .............................................. 118 5.2. Brisovna tužba.............................................................................. 119 5.2.1. Općenito o brisovnoj tužbi ................................................ 119 5.2.2. Tko je ovlašten tražiti zaštitu brisovnom tužbom ............. 120 5.2.3. Rokovi za podnošenje brisovne tužbe ............................... 121 5.3. Prijave i prigovori u postupku osnivanja, obnove i dopune zemljišnih knjiga i u pojedinačnom ispravnom postupku........... 122 5.3.1. Pojam osnivanja, obnove i dopune zemljišne knjige ........ 122 5.3.2. Prijava i prigovor u ispravnom postupku .......................... 124 5.3.3. Tužba za ispravak .............................................................. 128 5.4. Ispravak pogrešnog upisa ............................................................ 130 5.4.1. Pojam pogrešnog upisa ...................................................... 130 5.4.2. Postupak ispravka pogrešnog upisa .................................. 130 5.4.3. Tužba za ispravak pogrešnog upisa ................................... 131 5.5. Zabilježba pokretanja postupka ................................................... 1316. Zaključne napomene ............................................................................ 132Amendment to the land registration act from 2013 and legal expedients for the protection of invalid and illegal entries in the land registry - Summary ......................................................................... 134

IVIcA cRNIĆ, dipl. iur.Mediji - moć bez pravog nadzora - Odgovornost nakladnika medija za novčanu naknadu štete - ....... 1351. Uvodno ................................................................................................ 136 1.1. Važna društvena uloga medija ..................................................... 138 1.2. lice i naličje - sloboda i odgovornost ......................................... 139 1.3. Fundamentalno značenje slobode izražavanja ............................ 140 1.4. Zaštita novinara i medija ............................................................. 1422. Prava osobnosti ................................................................................... 143 2.1. Ponešto o pravima osobnosti ....................................................... 143

XVI

Sadržaj

3. Neimovinska šteta ............................................................................... 144 3.1. Temeljno o neimovinskoj šteti .................................................... 144 3.2. Pravična novčana naknada .......................................................... 145 3.3. Uloga sudova u zaštiti prava osobnosti ....................................... 146 3.3.1. Spora pravda = nered u društvu ....................................... 1464. činjenice kao linija razgraničenja o pitanju odgovornosti ................. 147 4.1. Istinitost je temelj novinarstva .................................................... 147 4.2. Novinar ne bi smio objaviti ništa što se ne može obraniti na sudu............................................................................ 148 4.2.1. Značenje naslova informacije .......................................... 149 4.2.2. Vrijednosni sud ................................................................. 149 4.2.3. Korištenje satirom i humorom ......................................... 150 4.2.4. Skandal, seks, sport .......................................................... 1515. Odgovornost nakladnika i novinara (autora) ...................................... 152 5.1. Odštetna odgovornost nakladnika ............................................... 152 5.1.1. Odgovornost glavnog urednika ........................................ 153 5.1.2. Teret dokazivanja .............................................................. 153 5.2. Odgovornost za štetu zbog informacije kad nije riječ o mediju ............................................................................... 153 5.3. Kada nakladnik ne odgovara za štetu .......................................... 154 5.4. Osobna odštetna odgovornost novinara (autora) ........................ 1576. Tužba za naknadu štete ....................................................................... 158 6.1. Pravo na tužbu ............................................................................. 158 6.1.1. Rok za podnošenje tužbe .................................................. 159 6.2. Zahtjev za ispravak odnosno ispriku kao postupovna pretpostavka za tužbu .................................................................. 159 6.2.1. Podnošenje punomoći uz zahtjev za ispravak odnosno ispriku ................................................................. 160 6.2.2. Značenje objave ispravka ili informacije kad je to zahtijevala neovlaštena osoba ...................................... 160 6.2.3. Kad ispravak nije moguć, obveza oštećenika je podnijeti zahtjev za ispriku ............................................... 161 6.2.4. Kome se zahtjev za ispravak odnosno ispriku mora podnijeti - nakladniku ili glavnom uredniku, ili obojici ........................................................................... 161 6.2.5. Rok za podnošenje zahtjeva za ispravak odnosno ispriku ................................................................................ 164 6.3. Pravo na objavljivanje presude ................................................. 164

XVII

Sadržaj

6.4. Pravo na naknadu neimovinske i imovinske štete ...................... 166 6.5. Načini i oblici popravljanja štete ................................................. 167 6.5.1. Ispravak ili isprika ne otklanjaju štetu u potpunosti ....................................................................... 168 6.5.2. Neimovinska (nematerijalna) šteta ................................... 168 6.5.3. Imovinska (materijalna) šteta ........................................... 1687. O iznosu (visini) odštete...................................................................... 169 7.1. Zašto iznos odštete treba biti visok ............................................. 169 7.2. Neke okolnosti koje bi valjalo imati na umu pri određivanju iznosa (visine) naknade štete .................................. 170 7.2.1. Ponešto o javnim i privatnim osobama ............................ 173 7.2.2. O odnosu prema maloljetnim osobama ............................ 173 7.3. Medicinsko vještačenje duševnih boli nije potrebno .................. 1748. Mogući uzroci takvog stanja ............................................................... 175 8.1. Strah političara ............................................................................. 175 8.2. Strah i odgovornost odvjetnika ................................................... 177 8.3. Strah sudaca ................................................................................. 177 8.3.1. Osobita odgovornost Vrhovnog i Ustavnog suda ............ 178 8.3.2. Mediji u sukobu interesa - skandal ................................... 179 8.3.2.1. Svatko svoj sudac - ili živio Divlji zapad ........... 180 8.4. Nakladnici - profit veći od kazne ................................................ 180 8.5. Garancijski fond za plaćanje odštete ........................................... 181 8.5.1. Bijeg od plaćanja odštete - stečaj, pa opet iznova ............ 1829. Zaključno ............................................................................................. 183Kratice i pregled izvora za sudsku praksu ............................................... 184literatura................................................................................................... 185Media - power without legal supervision - The responsibility of media publishers for monetary compensation - Summary ................................................................................................... 188

Dr. sc. VLADO SKORUP, dipl. iur.Pobijanje pravnih radnji dužnika po Zakonu o obveznim odnosima i Stečajnom zakonu............................................................... 1891. Uvod ............................................................................................... 1892. ciljevi pobijanja ............................................................................. 1913. Pretpostavke pobijanja .................................................................... 193 3.1. Opće pretpostavke ................................................................... 193 3.1.1. Dospjelost tražbine ....................................................... 195

XVIII

Sadržaj

3.1.2. Pravne radnje dužnika .................................................. 198 3.1.3. Nesposobnost dužnika za plaćanje ............................... 202 3.1.4. Oštećenje vjerovnika .................................................... 203 3.2. Posebne pretpostavke .............................................................. 204 3.3. Rokovi ..................................................................................... 2094. Dualistička koncepcija instituta pobijanja pravnih radnji dužnika ................................................................................. 212 4.1. Pobijanje u okviru stečajnog postupka ................................... 213 4.2. Razlika između pobijanja izvan stečaja i tijekom stečajnog postupka .................................................................. 2235. Instrumenti pobijanja ...................................................................... 226 5.1. Tužba ....................................................................................... 226 5.2. Prigovor vjerovnika protiv pobojnog dužnikovog raspolaganja ............................................................................ 228Popis literature ..................................................................................... 229Contesting legal actions of debtors under the civil obligations act and bankruptcy act - Summary ..................................................... 231

Akademik JAKŠA BARBIĆ

Odgovornost članova za obveze društva kapitala .............................. 233I. Općenito o odgovornosti za obveze društva kapitala .................... 234II. Neodgovornost članova za obveze društva kapitala ...................... 236III. Odgovornost članova za obveze društva ........................................ 239 1. Općenito o osnovama odgovornosti članova društva ............... 239 2. Pretpostavke za odgovornost članova društva .......................... 244 a) Uvod ..................................................................................... 244 b) Vladajući položaj člana u društvu ........................................ 246 c) Miješanje imovine člana i društva ........................................ 253 d) Potkapitalizacija društva ...................................................... 258 e) Jamstvo za podmirenje obveza društva iz poreznodužničkog odnosa .................................................... 259 3. Tko odgovara i za koje obveze ................................................. 262 4. Pravna narav odgovornosti ....................................................... 266 5. Prigovori koje član društva/dioničar može istaknuti prema vjerovniku ................................................................................. 268Responsibility of members for the liabilities of a corporation - Summary ............................................................................................ 270

XIX

Sadržaj

DARKO MIlKOVIĆ, dipl. iur.Novela Zakona o radu iz 2013. i kolektivni otkazi u svjetlu primjene europskog prava .................................................................... 271I. Uvodna razmatranja ....................................................................... 271II. Novela Zakona o radu iz 2013. ...................................................... 273 1. Dnevni i zamjenski odmor ........................................................ 273 2. Ugovor o radu na određeno vrijeme .......................................... 275 2.1. Novine kod ugovora o radu na određeno vrijeme .............. 276 2.2. Pretvaranje ugovora o radu s određenog na neodređeno vrijeme ....................................................... 278 2.2.1. Postavljanje tužbenog zahtjeva ................................ 280 2.3. Prijelazni režim .................................................................. 280 2.4. Prekršajna odgovornost ...................................................... 281 3. Agencija za privremeno zapošljavanje ...................................... 282 4. Otkaz zbog nezadovoljavanja na probnom radu ....................... 283 4.1. Razlozi uvođenja novina .................................................... 283 4.2. Novo rješenje otkaza zbog nezadovoljenja na probnom radu ..................................................................... 284 4.3. Na što je potrebno obratiti pažnju pri novom rješenju ............................................................................... 286 5. Trajanje prekovremenog rada .................................................... 288 6. Obveze poslodavca prema noćnim i smjenskim radnicima ...... 288 7. Radna knjižica ........................................................................... 289 8. Europsko radničko vijeće .......................................................... 290 8.1. Direktiva 2009/38/EZ od 6. svibnja 2009. ......................... 290 8.2. Postupci obavješćivanja i savjetovanja .............................. 292 8.3. Osnivanje i druga pitanja o europskom radničkom vijeću ................................................................ 292III. Kolektivni otkazi u svjetlu primjene europskog prava .................. 294 1. Kolektivno otkazivanje i program zbrinjavanja viška radnika ............................................................................. 294 2. Obveza donošenja programa zbrinjavanja viška radnika prema ZR-u iz 2010. ............................................................... 295 3. Direktiva Vijeća 98/59/EZ od 20. srpnja 1998. ......................... 298 4. Novo uređenje kolektivnog viška radnika prema noveli ZR/13 .............................................................................. 300 4.1. Kolektivni višak radnika .................................................... 300

XX

Sadržaj

4.2. Nešto o kriterijima po kojima se utvrđuje višak radnika ................................................................................ 303 4.3. Obveza savjetovanja kod povezanih poslodavaca ............. 306 4.4. Sadržaj i izrada programa zbrinjavanja viška radnika ....... 307 4.5. Obavješćivanje o programu zbrinjavanja viška radnika ................................................................................ 309 4.6. Na što je potrebno posebno obratiti pažnju ........................ 310 4.7. Prijelazne i završne odredbe .............................................. 311Amendment to the labour act from 2013 and collective dismissals in the light of european law - Summary ............................................ 313

Mag. NINA BETETTOPregled instituta procesnog prava koji se počinju primjenjivati ulaskom Republike Hrvatske u EU - pogled praktičara ................... 3151. Izvori i razvoj europskog građanskog procesnog prava .................. 3152. Od klasičnih načela međunarodnog privatnog prava do ukidanja egzekvature ....................................................................... 3203. Slovenski sudac za građanske stvari i europsko pravo ................... 321 3.1. Implementacija uredbi europskog građanskog prava u slovenski pravni poredak ......................................................... 3214. Što hrvatski suci mogu naučiti od slovenskih kolega o europskom pravu (i iz njihovih pogrešaka) ..................................... 323 4.1. Iznimka od načela iura novit curia i europsko građansko procesno pravo ......................................................................... 324 4.2. Početak primjene europskog građanskog procesnog prava .... 324 4.3. O nekim pitanjima vezanim za postupak prethodnog odlučivanja ............................................................................... 3265. Neke druge karakteristike europskog građanskog procesnog prava ............................................................................... 332 5.1. Autonomna interpretacija pojmova europskog građanskog procesnog prava .................................................... 332 5.2. Načelo jedinstvene interpretacije ............................................. 335 5.3. Načelo zaštite javnog poretka .................................................. 337 5.4. Primjena prava lex fori ............................................................. 337 5.5. Uredba o europskom platnom nalogu i Uredba o europskom sporu male vrijednosti - tek alternativa nacionalnom postupku ............................................................. 338

XXI

Sadržaj

5.6. “Tehnička rješenja”: europska pravosudna mreža, europski pravosudni atlas i standardizirani obrasci ................. 3396. Zaključak ......................................................................................... 340Prilog: Primjer prijedloga za donošenje prethodne odluke u postupku prethodnog odlučivanja o tumačenju čl. 20. Uredbe Vijeća EZ br. 2201/2003 od 27. studenoga 2003. ............................... 342An overview of procedural law institutes starting implementation upon croatian accession to the eu - a practitioner’s view - Summary ............................................................................................ 348

ĐURO SESSA, dipl. iur.Novo uređenje glavne rasprave i žalbenog postupka po noveli Zakona o parničnom postupku iz 2013. ............................................... 349I. Uvod .............................................................................................. 350II. Opći pregled novina u ZID ZPP/13 ............................................... 351 II.1. Sudski savjetnici .................................................................. 351 II.2. Načelo monokratnosti .......................................................... 351 II.3. Prethodna mjera i pravila o teretu dokazivanja .................... 352 II.4. Dostava (razlozi) .................................................................. 352 II.5. Stvarna nadležnost sudova ................................................... 353 II.6. Napuštanje instituta mirovanja postupka ............................. 353 II.7. Mirenje ................................................................................. 355 II.8. OIB ....................................................................................... 355 II.9. Pravni interes za donošenje platnog naloga ......................... 355 II.10. Slobodna ocjena dokaza ....................................................... 355 II.11. Oslobađanje od plaćanja troškova postupka ........................ 356 II.12. Potrebni troškovi .................................................................. 356III. Novine i organizacija raspravljanja pred sudom ............................ 356 III.1. Produljenje roka ................................................................ 358 III.2. Povrat u prijašnje stanje ....................................................... 358 III.3. Protutužba i preinaka tužbe ................................................. 359 III.4. Predlaganje vještaka ............................................................ 360 III.5. Pripremanje glavne rasprave ............................................... 360 III.6. Prethodni postupak .............................................................. 361 III.7. Odgovor na tužbu ................................................................ 361 III.8. Pripremno ročište i načelo otvorenog pravosuđenja ............ 363 III.9. Prijedlozi i materijalnopravni prigovori .............................. 364

XXII

Sadržaj

III.10. Odgoda pripremnog ročišta ................................................. 365 III.11. Tijek pripremnog ročišta ..................................................... 365 III.12. Tijek glavne rasprave .......................................................... 366 III.13. Glavna rasprava nakon što je presuda suda prvog stupnja ukinuta .................................................................... 369IV. Novine u uređenju pravnih lijekova ............................................... 369 IV.1. Uvod .................................................................................... 369 IV.2. Sastav suda .......................................................................... 372 IV.3. Rok za podnošenje žalbe ..................................................... 375 IV.4. Ovršnost prije pravomoćnosti ............................................. 379 IV.5. Zabrana dvostrukog ukidanja .............................................. 380 IV.6. Sadržaj obrazloženja ........................................................... 384 IV.7. Izvođenje dokaza pred sudom drugog stupnja .................... 385 IV.8. Dopustivost revizije ............................................................. 387V. Zaključak ........................................................................................ 388New organization of main hearing and appeals procedure according to the amendment to the civil procedure act from 2013 - Summary.... 389

PRIOPĆENJA

ŽElJKO PAJAlIĆ, dipl. iur.Prethodni postupak u pravu EU - izazov za hrvatske građanske i trgovačke suce ....................................................................................... 393I. Uvod ............................................................................................ 393II. Prethodni postupak u pravu EU - dragulj u kruni prakse Europskog suda ........................................................................... 394III. Prethodni postupak i prethodno pitanje, malo konkretnije ......... 395IV. Postupak za tumačenje i postupak za ocjenu valjanosti .............. 396V. “Sud protiv čijih odluka ne postoji pravni lijek” u hrvatskom parničnom postupku .................................................................... 397VI. Kada nije potrebno postaviti pitanje Europskom sudu ............... 399VII. Kako postaviti pitanje ................................................................. 400VIII. Jesmo li propustili priliku domaćim pravom regulirati postupovne učinke pokretanja prethodnog postupka .................. 401IX. Zaključak ..................................................................................... 402

XXIII

Sadržaj

Dr. sc. JAKOB NAKIĆ, dipl. iur.Tužba zbog povrede europskog prava (Povreda komunitarnog prava od strane država članica) ............................................................. 4051. Uvod ................................................................................................ 4052. Osnova za tužbu .............................................................................. 406 2.1. Postupanje prema članku 258. UFEU ...................................... 408 2.1.1. Postupak posredovanja .................................................. 408 2.1.2. Prethodni postupak ........................................................ 408 2.1.3. Sudski postupak............................................................. 409 2.2. Postupak prema članku 259. UFEU ........................................ 409 2.3. Postupak po članku 108. stavku 2. UFEU ............................... 410 2.4. Postupak po članku 114. točki 9. UFEU .................................. 410 2.5. Postupak po članku 348. UFEU ............................................. 4113. Djelovanje sudske odluke ............................................................... 4114. Namjesto zaključka - jedna odluka SEU zanimljiva i za Republiku Hrvatsku ........................................................................ 413

RENATA GERKMAN RUDEC, dipl. iur.Poštovanje i primjena načela supsidijarnosti u izgradnji acquis communautaire Europske unije ................................................. 417Uvod ..................................................................................................... 417O aspektima primjene načela supsidijarnosti ....................................... 419Uloga Europskog parlamenta u poštovanju i primjeni načela supsidijarnosti ...................................................................................... 423Umjesto zaključka - kraći osvrt o prvim smjernicama poštovanja načela supsidijarnosti za primjenu prava Europske unije u pravnom poretku Republike Hrvatske .................................................................... 426

Mr. sc. ALEN GOLUB, dipl. iur.Pretvorba društvenog vlasništva na izgrađenom i neizgrađenomgrađevinskom zemljištu prema prijelaznim i završnim odredbama ZV-a - pitanja i dvojbe ....................................................... 429Uvod ..................................................................................................... 429Pretvorba društvenog vlasništva na neizgrađenom građevinskom zemljištu ............................................................................................... 430Pretvorba društvenog vlasništva na izgrađenom građevinskom zemljištu ............................................................................................... 433Zaključak .............................................................................................. 438

XXIV

Sadržaj

Dr. sc. IVAN KAlADIĆ, dipl. iur.O vlasništvu koje se može steći odredbom vlasnika nekretnineu vezi s izvršenom nadogradnjom nekretnine - osvrt na sudsku odluku ......................................................................................... 4411. Uvod ................................................................................................ 4412. Način rješavanja spora o kojem je riječ .......................................... 4423. Osvrt na sudsku odluku ................................................................... 4444. Zaključak ......................................................................................... 447

RENATA MARIĆ-IVANOVIĆ, dipl. iur.Zabilježba spora i praksa zemljišnoknjižnih sudova ......................... 449I. Pojam zabilježbe spora ................................................................ 449II. Opće i posebne pretpostavke za upis zabilježbe spora .................. 450III. Pravni učinci zabilježbe spora...................................................... 452IV. Brisanje zabilježbe spora ............................................................. 454V. Zaključak ........................................................................................ 455literatura ....................................................................................... 456

DINKO JAKElIĆ, mag. iur.Ugovor o zajmu .................................................................................. 4571. Uvodne napomene .......................................................................... 4572. Pojam ugovora o zajmu .................................................................. 4583. Bitni elementi, osnovne karakteristike i forma (oblik) ugovora o zajmu .............................................................................. 4594. Obveze ugovornih strana ................................................................ 460 4.1. Obveze zajmodavca ................................................................. 460 4.2. Obveze zajmoprimca ............................................................... 4625. Namjenski zajam ............................................................................. 4646. Zaključak ......................................................................................... 465literatura .............................................................................................. 466

Dr. sc. HRVOJE KAčER, dipl. iur.Konačni prijedlog novele Zakona o nasljeđivanju iz 2013. ............... 467I. Uvod ............................................................................................... 467II. Pravni izvori ................................................................................... 468III. Raščlamba problema ...................................................................... 470IV. Zaključak ........................................................................................ 473

XXV

Sadržaj

SABINA DUGONJIĆ, dipl. iur.Nadomještaj suglasnosti na otkaz ugovora o radu ............................. 4751. Uvod ................................................................................................ 4752. Obveza pribavljanja suglasnosti za namjeravani otkaz ................... 4763. Postupak pred sudom radi dobivanja uskraćene suglasnosti na otkaz .......................................................................................... 4774. Posebnosti vezane za institut nadomještaja suglasnosti na otkaz ugovora o radu ....................................................................... 4825. Zaključak ......................................................................................... 483

MARIJA KLIPA, dipl. iur.Elektronički zapis podataka o radniku .................................................. 485Uvod ..................................................................................................... 485Elektronički zapis podataka o radniku ................................................. 486Hrvatski kvalifikacijski okvir ............................................................... 489Dodatno obrazovanje - neformalno i informalno učenje ..................... 490Zaključak .............................................................................................. 491Propisi, izvori ....................................................................................... 492

IVAN SARIĆ, dipl. iur.Sustav minimalne plaće u Hrvatskoj ................................................... 4931. Uvod ................................................................................................ 4932. Kratak osvrt na minimalnu plaću ..................................................... 4943. Sustav minimalne plaće u Hrvatskoj ............................................... 4954. Visina minimalne plaće .................................................................. 4985. Zaključak ......................................................................................... 501literatura .............................................................................................. 502

Dr. sc. MARINKO Đ. UčUR, dipl. iur.Novine u Zakonu o osiguranju potraživanja radnika u slučajustečaja poslodavca .................................................................................. 5051. Uvod ................................................................................................ 5052. Pravni izvori (vrela) ......................................................................... 5053. Zaštita i osiguranje potraživanja radnika u slučaju stečaja poslodavca u RH .............................................................................. 508 3.1. Definiranje pojmova ................................................................. 510

XXVI

Sadržaj

3.2. Neka postupovna pitanja .......................................................... 5124. Zaključak ......................................................................................... 514

IVIcA ŽUPAN, dipl. iur.Standardi kvalitete u sustavu socijalne skrbi ...................................... 5171. Uvodne napomene ........................................................................... 5172. Pojam i načela .................................................................................. 5183. Standardi kvalitete i smjernice ........................................................ 520 3.1. Standardi kvalitete socijalnih usluga ....................................... 520 3.2. Smjernice za provedbu standarda kvalitete socijalnih usluga .. 5234. Umjesto zaključka ........................................................................... 524

Mr. sc. SANJA POPOVIĆ, dipl. iur.Vještačenje osoba s invaliditetom u sustavu socijalne skrbi - praksa, dvojbe, mogućnosti - .............................................................. 5271. Uvod ............................................................................................. 5272. Pojam i normativno određenje vještačenja u socijalnoj skrbi ......... 5283. Pravilnik o sastavu i načinu rada tijela vještačenja u postupku ostvarivanja prava iz socijalne skrbi i drugih prava po posebnim propisima ......................................................................................... 5294. Vještačenja u drugim sustavima i obveze tijela vještačenja prema Hrvatskom zavodu za javno zdravstvo ................................. 5325. Za razmišljanje ................................................................................ 533

Mr. sc. DRAGAN ZlATOVIĆ, mag. iur.

Ustavnosudska zaštita žiga u Bosni i Hercegovini i Republici Hrvatskoj ............................................................................... 5371. Ustav kao izvor žigovnog prava ...................................................... 5372. Prikaz zaštite žiga u postupku pred Ustavnim sudom Bosne i Hercegovine u usporedbi sa zaštitom pred Ustavnim sudom Republike Hrvatske ............................................. 539

RENATA PRAŽETINA KAlEB, mag. iur.Ovlašteni zastupnici za područje prava industrijskog vlasništva ................................................................................................. 5431. Uvod ................................................................................................ 543

XXVII

Sadržaj

2. Obavljanje poslova zastupanja pred Zavodom ................................ 543 2.1. Uvjeti za upis u Registar ovlaštenih zastupnika ..................... 5443. Stjecanje prava na obavljanje djelatnosti ovlaštenog zastupnika .... 5454. Polaganje stručnih ispita za ovlaštene zastupnike u području prava industrijskog vlasništva ......................................................... 546 4.1. Ispitna komisija ........................................................................ 548 4.2. Postupak polaganja stručnih ispita .......................................... 5495. Zaključak ......................................................................................... 550

NIKOlA OPATIĆ, dipl. iur.Neke posljedice uvođenja zabrane dvostrukog ukidanja sudskih odluka tijekom građanskog parničnog postupka ................. 551I. Pripomena ........................................................................................... 551II. Deklarirani razlozi uvođenja zabrane dvostrukog ukidanja sudskih odluka donesenih u građanskom parničnom postupku ........ 553III. Statistički pokazatelji i što se iz njih može zaključiti ........................ 554 a) Kratke napomene o korištenim podacima i upotrijebljenoj metodi istraživanja ........................................................................ 554 b) Statistički podaci ........................................................................... 556 c) Zaključci iz promatranih podataka................................................ 557IV. Zabrana dvostrukog (višestrukog) ukidanja prvostupanjske presude i pravo na žalbu ..................................................................... 559V. Zaključak ............................................................................................ 562

ZINKA BULKA, dipl. iur.Prigovori litispendencije i presuđene stvari ........................................ 565Uvod ......................................................................................................... 565I. Prigovor litispendencije ..................................................................... 566 I.1. Što je prigovor litispendencije .................................................... 566 I.2. Tko može istaknuti navedeni prigovor i do kada se taj prigovor može istaknuti .............................................................. 568 I.3. Koje su pravne posljedice isticanja istog prigovora ................... 568II. Prigovor presuđene stvari................................................................... 569 II.1. Što je prigovor presuđene stvari ................................................ 569 II.2. Tko i do kada može isticati navedeni prigovor te koje su pravne posljedice ........................................................................ 570

XXVIII

Sadržaj

III. Neki specifični primjeri presuđene stvari .......................................... 571 III.1. Odluka s kojim će od roditelja dijete živjeti po Obiteljskom zakonu .................................................................. 571 III.2. Vezanost osoba koje su sudjelovale u ostavinskom postupku rješenjem o nasljeđivanju po Zakonu o nasljeđivanju ............................................................................. 573 III.3. Imovinskopravni zahtjev u kaznenom postupku i prigovor presuđene stvari ......................................................... 573Zaključak .................................................................................................. 574literatura................................................................................................... 575

Mr. sc. IVAN TIRONI, dipl. iur.Početak tijeka rokova za stranku koja se nalazi u inozemstvu i ima zastupnika/punomoćnika za primanje pismena (de lege lata - de lege ferenda) ................................................................ 5771. Uvodne napomene ........................................................................... 5772. Problemi s dostavom sudskih pismena stranci koja se nalazi u inozemstvu ................................................................................... 5783. Početak tijeka rokova prema aktualnoj sudskoj praksi ................... 5794. Okvirni rokovi prijenosa/uručenja pismena stranci u inozemstvu ................................................................................... 5805. Primjer pravne neodrživosti postojeće sudske prakse ..................... 5816. Mogućnost bržeg dostavljanja pismena .......................................... 5827. Prijedlog izmjene Zakona ................................................................ 5848. Zaključak ......................................................................................... 585

Dr. sc. DINKA ŠAGO, dipl. iur.Neki aspekti uloge geodeta u sudskim postupcima ............................ 5871. Uvod ................................................................................................ 5872. Geodet kao vještak u postupku ........................................................ 5883. Uloga geodeta u postupku uređenja međa ....................................... 5924. Uloga geodeta u postupku povezivanja zemljišne knjige i knjige položenih ugovora ................................................................ 5955. Zaključna razmatranja ..................................................................... 597

XXIX

Sadržaj

VIŠNJA SERŠIĆ-GRŽETIĆ, dipl. iur.Utvrđivanje izvanbračnog očinstva sudskom presudom ................... 599literatura .............................................................................................. 605

DAMIR MAJSTOROVIĆ, dipl. iur.O odnosu ovršnog i stečajnog postupka............................................... 607Uvod ..................................................................................................... 607I. Prodaja nekretnine u ovršnom postupku ......................................... 608II. Prodaja nekretnine u stečajnom postupku ....................................... 611Zaključak .............................................................................................. 614literatura .............................................................................................. 615

Mr. sc. ZRINKA RADIĆ, dipl. iur.Povjerenje u Upisnik sudskih i javnobilježničkih osiguranja tražbina vjerovnika na pokretnim stvarima i pravima ..................... 6171. Uvod ................................................................................................ 6172. Načelo povjerenja ............................................................................ 618 2.1. Općenito ................................................................................... 618 2.2. Načelo zaštite povjerenja u istinitost ....................................... 620 2.3. Načelo zaštite povjerenja u potpunost ..................................... 6253. Učinci upisa prema odredbama drugih zakona ............................... 6264. Zaključak ......................................................................................... 627

MATIJA STOKIĆ, dipl. iur.Ovrha na pokretninama - (ne)učinkovitost prodaje i namirenja ................................................................................................ 6291. Uvodno ............................................................................................ 6292. Povijesni pregled uređenja ovrhe na pokretninama u Ovršnom zakonu .......................................................................... 630 2.1. Od 1996. do 2005. godine ........................................................ 630 2.2. Od 2005. do 2012. godine ........................................................ 630 2.3. Ovršni zakon iz 2012. godine .................................................. 6323. Mogući učinkovitiji model .............................................................. 632 3.1. Pouke iz prakse ........................................................................ 632 3.2. Model temeljen na poukama iz prakse ..................................... 6334. Pravnopolitički aspekti .................................................................... 634 4.1. Zaštita ovršenika i trećih osoba ................................................ 634

XXX

Sadržaj

4.2. Mjera stimulativnosti ............................................................... 635 4.3. Učinkovitost per se .................................................................. 6365. Umjesto zaključka ........................................................................... 637literatura .............................................................................................. 637

Mr. sc. MIRKA VUlETIĆ, dipl. iur.Prijeboj tražbina zaplijenjenih rješenjem o ovrsi u postupku predstečajne nagodbe ............................................................................. 639

ANDREJ ABRAMOVIĆ, dipl. iur.Obveznost izvršenja upravnosudskih odluka ..................................... 643

Dr. sc. JElENA čUVElJAK, dipl. iur.Provedba pravila o državnim potporama od strane sudova ............. 6491. Uvodne napomene ........................................................................... 6492. Ovlast sudova .................................................................................. 651 2.1. Uloga nacionalnih sudova u slučaju nezakonitih državnih potpora ...................................................................... 652 2.2. Uloga nacionalnih sudova u provedbi negativnih odluka Komisije kojima se nalaže povrat potpore .............................. 6533. Pomoć Europske komisije ............................................................... 6544. Završne napomene ........................................................................... 655

DANIJElA ROMIĆ, univ. spec. admin. publ.Stupanje na snagu općih akata ............................................................. 6571. Uvod ................................................................................................ 6572. Ustavno određenje stupanja na snagu propisa ................................. 6583. Obveza objave propisa .................................................................... 6584. Dan stupanja na snagu općih akata ................................................. 660 4.1. Donošenje i objava općih akata ............................................... 660 4.2. Stupanje na snagu općeg akta .................................................. 6615. Zaključak ......................................................................................... 664Popis literature i izvora ........................................................................ 665

XXXI

Sadržaj

Dr. sc. ROBERT PEčEK, dipl. iur.Određivanje naknade za izvlaštenu nekretninu prema Nacrtu novog Zakona o izvlaštenju ................................................................... 667Uvodno ................................................................................................. 667Sadašnji način određivanja naknade za potpuno izvlaštene nekretnine 667Predloženi novi način određivanja naknade za potpuno izvlaštene nekretnine ............................................................................................. 671Zaključna razmatranja .......................................................................... 673

Mr. sc. JUlIA VlADUŠIĆ, dipl. iur.Izvlaštenje na pomorskom dobru ......................................................... 6751. Uvod ................................................................................................ 6752. Pomorsko dobro - općenito ............................................................. 6763. Primjena izvlaštenja na pomorskom dobru ..................................... 6774. Sudska praksa .................................................................................. 6785. Prijedlog novog Zakona o izvlaštenju ............................................. 6806. Zaključak ......................................................................................... 681

LORETA HUBER, dipl. iur.Konvalidacija ugovora po Zakonu o naknadi za imovinu oduzetu za vrijeme jugoslavenske komunističke vladavine .............. 683Uvod ..................................................................................................... 683Konvalidacija ugovora o prijenosu prava korištenja neizgrađenog građevinskog zemljišta ......................................................................... 684Predmet konvalidacije .......................................................................... 685Ništav ili pobojan pravni posao kao zapreka konvalidaciji ugovora ... 686Pravni interes za sudjelovanje u postupku konvalidacije .................... 687Sudska praksa vezana za primjenu odredbe članka 18. Zakona o naknadi... .............................................................................. 687Zaključak .............................................................................................. 688literatura .............................................................................................. 688

Mr. sc. DEAN RAHAN, dipl. iur.Preupis stranih plovila za sport i razonodu u hrvatske registre s obzirom na otvorena pitanja uvoznog carinjenja i plaćanja PDV-a nakon ulaska Republike Hrvatske u Europsku uniju ........... 6911. Uvod ................................................................................................ 691

XXXII

Sadržaj

2. O institutu privremenog uvoza s obzirom na plaćanje carine i PDV-a ................................................................................. 6933. Neka otvorena pitanja i moguća rješenja problema ........................ 6954. Zaključna razmatranja .................................................................... 697

Mr. sc. ZORISLAV KALEB, dipl. iur.Novi Zakon o prebivalištu i njegovo značenje za porezno i radno pravo ............................................................................................. 6991. Uvod ............................................................................................... 6992. Razlozi donošenja novog Zakona o prebivalištu ............................ 7003. Boravište ........................................................................................ 701 3.1. Prijava i odjava prebivališta i boravišta ................................. 7024. Uvjeti i postupak prijave i odjave prebivališta i boravišta .............. 7035. Utvrđivanje stvarnog prebivališta i odjava iz zbirke podataka o prebivalištu i boravištu ................................................................. 7056. Zaključak ........................................................................................ 706

BlANKA IVANčIĆ-KAčER, dipl. iur.Razumni rok - želimo li ga uistinu ili ga samo trpimo ....................... 707I. Uvod ............................................................................................... 707II. Razvoj instituta .............................................................................. 708III. Pravna vrela ................................................................................... 709IV. Analiza ........................................................................................... 712V. Zaključak ........................................................................................ 714

MELITA GRüLL, univ. spec. admin. publ.Ostvarivanje prava na pristup informacijama ................................... 715Uvod ..................................................................................................... 715cilj donošenja Zakona o pravu na pristup informacijama ................... 716Načela prava na pristup informacijama i ponovnu uporabu informacija ............................................................................. 717Aktivna i pasivna legitimacija pristupa informacijama ....................... 717Postupak ostvarivanja prava na pristup informacijama ....................... 718Pravo na ponovnu uporabu informacija ............................................... 721Umjesto zaključka ................................................................................ 722literatura .............................................................................................. 723

XXXIII

Sadržaj

Dr. sc. VANJA SERŠIĆ, dipl. iur.Monetizacija autocesta - ekonomsko, pravno ili političko pitanje ...................................................................................... 7251. Uvod ................................................................................................ 7252. Razgraničenje pojmova ................................................................... 726 2.1. Razgraničenje pojmova koji se odnose na vlasnički režim ..... 726 2.1.1. Vlasništvo ..................................................................... 727 2.1.2. Individualno dobro ........................................................ 728 2.1.3. Opće dobro .................................................................... 728 2.1.4. Javno dobro ................................................................... 728 2.2. Razgraničenje pojmova koji se odnose na konkretan pravni posao odnosno institut .................................................. 729 2.2.1. Zakup .......................................................................... 729 2.2.2. Najam ............................................................................ 730 2.2.3. Koncesija ....................................................................... 730 2.3. Razgraničenje pojmova s obzirom na ekonomsku komponentu .......................................................... 732 2.3.1. Najamnina i zakupnina ................................................ 732 2.3.2. Koncesijska naknada ..................................................... 732 2.3.3. Monetizacija .................................................................. 7333. Koncesioniranje autocesta ............................................................... 7334. Upravljanje javnim dobrima (autocestama) ................................... 7345. Zaključak ......................................................................................... 736

XXXIV

Sadržaj

XXXV

Riječ urednika

RIJEČ UREDNIKA

Štovane kolegice i kolege, dragi čitatelji,

Hrvatsko društvo za građanskopravne znanosti i praksu i ove je go-dine, usprkos gospodarski teškim vremenima za organizaciju seminara i savjetovanja, organiziralo svoje tradicionalno XXVIII. savjetovanje o Aktualnostima hrvatskog zakonodavstva i pravne prakse. Savjetovanje se održava u Opatiji 24. i 25. listopada 2013., a za njegove potrebe tiskan je i Godišnjak 20 koji je pred vama.

Tradicionalno savjetovanje o aktualnostima hrvatskog zakonodav-stva i pravne prakse ove godine ima i posebno značenje. Naime, ulaskom Republike Hrvatske u punopravno članstvo Europske unije, naš je pravni sustav postao dio pravnog sustava Europske unije što uvelike određuje i sadržaj ovog savjetovanja. Doduše, i prijašnjih godina i prijašnjih savjeto-vanja bilo je govora o pravu Europske unije i europskoj pravnoj stečevini i njezinoj implementaciji u naš pravni sustav. Međutim, sada je primjena toga prava stvarnost s kojom se suočavamo u praksi.

Prigodom izbora tema referata za ovogodišnje savjetovanje rukovo-dili smo se, uz već navedeni europski naglasak, i potrebama upozoravanja na najnovije izmjene našeg zakonodavstva, ali i na one institute koji su po-sebno zanimljivi u njihovoj praktičnoj primjeni. Dakako, referati ne mogu uvijek dati odgovor na sva konkretna i praktična pitanja koja se pojavljuju, ali mogu potaknuti raspravu i na taj način pridonijeti njihovu rješavanju.

U području građanskog procesnog prava donosimo dva referata. Je-dan se odnosi na europsko građansko procesno pravo i pregled instituta toga prava koji se počinju primjenjivati ulaskom Republike Hrvatske u Europsku uniju. Tema je nova i zanimljiva, a pogled praktičara je ono što nam je uvijek od najveće koristi. Drugi se odnosi na izmjene Zakona o

XXXVI

Riječ urednika

parničnom postupku iz 2013. godine. Naš Zakon o parničnom postupku mijenjan je već više puta, a najnovije izmjene donose bitne promjene u institutima glavne rasprave i žalbenog postupka. Stoga je obrada te teme i praktičnih dosega takvih izmjena svim praktičarima od velikog značenja.

U području stvarnog prava dajemo dvije iznimno zanimljive teme. Obje se odnose na institut vlasništva. Jedna proučava jamstva prava vla-sništva i najšira ograničenja vlasnikove pravne stvari nad nekretninama prema posebnim stvarnopravnim uređenjima. U okviru te teme obrađuje se značajno pravno uređenje za ceste, vodno dobro, šume i šumska zemlji-šta, kulturno dobro, poljoprivredno zemljište i zaštićene dijelove prirode. Druga tema bavi se problematikom pretvorbe prava vlasništva prema prijelaznim i završnim odredbama Zakona o vlasništu i drugim stvarnim pravima. Opće odredbe o pretvorbi prava upravljanja, korištenja i raspola-ganja na stvarima u društvenom vlasništvu, kao i načini pretvorbe te zašti-ta pretvorenih prava i upisi prava vlasništva nekretnina nastalog pretvor-bom društvenog vlasništva uvijek su aktualna tema i zaslužuju pozornost praktičara.

Zemljišne knjige i njihovo sređivanje oduvijek je bila zanimljiva i ak-tualna tema. Referat o noveli Zakona o zemljišnim knjigama iz 2013. godi-ne donosi nam prikaz izmjena i dopuna usmjerenih k ubrzanju postupanja zemljišnoknjižnih sudova te prikaz pravnih sredstava za zaštitu od nevalja-nih i nezakonitih upisa u zemljišnoj knjizi.

U području medija prelamaju se, a nerijetko i kolidiraju, interesi za potpunim i objektivnim izvješćivanjem javnosti i interesi za zaštitom pra-va privatnosti, dostojanstva, ugleda i časti pojedinca. Stoga su pogled na odnos medija i pojedinca i tema o odštetnoj odgovornosti nakladnika uvi-jek i iznova zanimljivi.

Pobijanje pravnih radnji dužnika posebno je vrijedan instrument za-štite ugroženog prava vjerovnika na učinkovito ostvarenje tražbine. Tema o značenju toga instituta, smjernicama njegova razvoja i normativnom uređenju te odnosu interesa vjerovnika i dužnika ovoj temi daje praktičan značaj koji se morao obraditi. To više što je obrađena i prema Zakonu o obveznim odnosima i prema Stečajnom zakonu.

Proboj pravne osobnosti u svezi s odgovornošću članova za obveze društva kapitala uvijek je osobito zanimljiva i aktualna tema. U tom se po-dručju razmatraju osnove na kojima takva odgovornost počiva, iznose se stanja koja opravdavaju i odgovornost članova društva za obveze društva

XXXVII

Riječ urednika

te se obrađuju pojedina praktična pitanja ostvarenja odgovornosti člana za obveze društva.

Radno pravo uvijek je važna, zanimljiva i aktualna tema jer je na tom području zakonodavna aktivnost uvijek živa i dinamična. Referat nam nudi obradu novele Zakona o radu iz 2013. godine. U tom se smislu posebna pažnja posvećuje institutima dnevnog i zamjenskog odmora, ugovora o radu na određeno vrijeme, otkaza za vrijeme probnog rada, trajanja pre-kovremenog rada i drugima bitnima, a sve u svjetlu primjene europskog prava.

U Godišnjaku 20 objavljuje se i 36 priopćenja. Ona donose iznimno zanimljive i nadasve kvalitetno obrađene teme iz područja europskog pra-va, stvarnog, obveznog i nasljednog prava, radnog i socijalnog prava, obi-teljskog prava, građanskog procesnog prava i upravnog prava. Njihovi au-tori rukovodili su se aktualnošću i praktičnošću tema te su time zaokružili ona pravna područja koja smo željeli prikazati našim čitateljima.

Vjerujemo da će ovo uvodno slovo biti dovoljan poticaj za proučava-nje Godišnjaka 20 te se nadamo da će riječi objavljenih referata i priopće-nja imati dug život u prostorima naše pravne prakse.

Uz srdačan pozdrav,

urednik savjetovanja mr. sc. Dražen Jakovina, dipl. iur.

U Zagrebu 27. rujna 2013.

XXXVIII

Skraćeni sadržaj

XXXIX

Skraćeni sadržaj

REFERATI

XL

Skraćeni sadržaj