aktiviti standardisasi maklumat geografi di · pdf file- taklimat/bengkel diguna pakai oleh...

AKTIVITI STANDARDISASI

MAKLUMAT GEOGRAFI DI

MALAYSIA

HASAN BIN JAMIL

[email protected]

JABATAN UKUR & PEMETAAN MALAYSIA

SEMINAR STANDARDISASI DALAM SISTEM MAKLUMAT GEOGRAFI (GIS) ZON TIMUR

HOTEL GRAND CONTINENTAL, KUANTAN, PAHANG

22-23 MAC 2010

SKOP PEMBENTANGAN

• PENGENALAN1

• ORGANISASI & JAWATANKUASA2

• AKTIVITI STANDARDISASI MAKLUMAT GEOGRAFI:

• Standardisasi UPI

• Pelaksanaan Pemakaian MS1759

• Standardisasi Metadata

• Penyediaan Garis Panduan DQ

• Spesifikasi Alamat

• Sistem Penomboran & Tanda Jalan

• Standardisasi Nama Geografi

3

• DOKUMEN MS ISO4

• PENUTUP5

Maklumat Geografi (GI)/Data Geospatial adalah maklumat berkaitan lokasi di atas muka bumi

GIS adalah mekanisme yang digunakan untuk menguruskan data spatial melalui perkongsian data di kalangan organisasi

Untuk memudahkan perkongsian data spatial, standardisasi adalah diperlukan dalam pelbagai aspek GI

Memudahkan proses perkongsian data geospatial

Mengelakkan duplikasi dalam urusan penyediaan

data geospatial

Menyelaraskan kaedah pengkodan (coding) data

geospatial

Mewujudkan keseragaman dalam penerbitan bagi

data geospatial

Rasional Standardisasi

Organisasi & Jawatankuasa



22-23 MAC 2010

Organisasi dan jawatankuasa yang terlibat dalam mereka bentuk, mendraf,

meneliti dan mengesahkan standard maklumat geografi (GI) di Malaysia:

• JPDSN (Jawatankuasa Pemetaan & Data Spatial Negara)1

• MaCGDI (Pusat Infrastruktur Data Geospatial Negara) 2

• MAMPU (Unit Pemodenan Tadbiran & Perancangan Pengurusan M’sia)3

• JKNG (Jawatankuasa Kebangsaan Nama Geografi) 4

• TC2/SIRIM (Technical Committee 2 / SIRIM) 5

• JABATAN STANDARD MALAYSIA6

Kump. Kerja 4

Data

Dictionary

Sektor

Awam

(WG 4 DDSA)

J/Kuasa Kebangsaan

Nama Geografi

(JKNG)

J/Kuasa Teknikal

Nama Geografi

Kebangsaan

(JTNGK)

Kump. Kerja

Pangkalan Data

Nama Geografi

& Gazetir

Kebangsaan

(KKPDNG)

J/Kuasa Data

Dictionary Sektor

Awam (DDSA)

ISO/TC 211

J/Kuasa Pemetaan

Data Spatial Negara

(JPDSN)

Jabatan Standard

Malaysia

(JSM)

Technical Committee

2 SIRIM

(TC2 SIRIM)

J/Kuasa

Teknikal

Standard

MyGDI

(JTSM)

Majlis Tanah Negara

(MTN)

J/Kuasa Penyelaras

MyGDI Kebangsaan

(JPMK)

J/Kuasa

Teknikal

Framework

MyGDI

(JTFM)

J/Kuasa

Teknikal

Clearinghouse

MyGDI

(JTCM)

J/Kuasa

Teknikal

Standard

& Pertukaran

Data

(J/KTSPD)

J/Kuasa

Teknikal

Pemetaan Automasi

& Pengurusan

Fasiliti

(AM/FM)

Jawatankuasa Pemetaan & Data Spatial

Negara (JPDSN)

• Dibentuk pada Mac 1965 oleh Kabinet

• Dipengerusikan oleh Ketua Pengarah JUPEM

• Berperanan untuk menyelaras aktiviti pemetaan dan data

spatial negara

• Lima (5) Jawatankuasa Teknikal :

i. JK Teknikal Pengurusan Sumber Tanah dan Alam Sekitar;

ii. JK Teknikal Standard dan Pertukaran Data;

iii. JK Teknikal Pembangunan Sumber Manusia;

iv. JK Teknikal Pemetaan Automasi dan Pengurusan Fasiliti; dan

v. JK Teknikal Dasar dan Isu-isu Institusi.

Pusat Infrastruktur Data Geospatial Negara

(MaCGDI)

Menyediakan infrastruktur bagi menyokong perkongsian

maklumat antara pembekal dan pengguna data

geospatial dan juga untuk menyelaras pengumpulan

dan penghasilan data geospatial

* JTSM berperanan dalam mengetuai dan menyelaras pembangunan Standard Malaysia berkaitan GI

JPMK

JK Penyelarsan MyGDI Kebangsaan

JTCM

JK Teknikal

Clearinghouse

MyGDI

*JTSM

JK Teknikal Standard

MyGDI

JTFM

JK Teknikal

Framework MyGDI

Jawatankuasa Kebangsaan Nama Geografi

(JKNG)

Bertanggungjawab:

I. Merangka garis panduan penentuan nama geografi

kebangsaan;

II. Membangunkan Pangkalan Data Nama Geografi dan

Gazetir Kebangsaan (PDNG);

III. Menggalakkan penggunaan nama-nama rasmi; dan

IV. Menyelaraskan input mengenai aktiviti tatanama negara

dengan aktiviti tatanama di peringkat antarabangsa.

JKNG

JawatankuasaKebangsaan Nama

Geografi

JTNGK

Jawatakuasa TeknikalNama Geografi

Kebangsaan

KKGPPNG

Kumpulan KerjaGaris Panduan

Penentuan NamaGeografi

KKPDNG

Kumpulan KerjaPangkalan Data

Nama Geografi & Gazetir Kebangsaan

KKNPELP

Kumpulan KerjaNama Pulau & Entiti Geografi

Luar Pesisir

JNNG

Jawatankuasa NegeriNama Geografi

JTNGN

JawatankuasaTeknikal Nama

Geografi Negeri

STRUKTUR ORGANISASI

JAWATANKUASA NAMA GEOGRAFI

Berperanan menggubal, menggalakkan dan

menyelaras draf Standard GI di Malaysia

Misi

•Membangunkan Standard GI negara, untuk

kegunaan pembekal dan pengguna data spatial.

•Memberikan komen terhadap draf serta menghadiri

mesyuarat di peringkat antarabangsa (ISO/TC211)

Polisi

mengambil dan menyesuaikan standard antarabangsa

yang sesuai sebagai asas dalam membangunkan

Standard GI di Malaysia.

Jawatankuasa Teknikal 2 (TC2/SIRIM)

Organisasi di peringkat antarabangsa, yang

mengkoordinasi dan membangunkan standard

antarabangsa yang akan menyokong

pemahaman dan penggunaan maklumat

geografi.

Malaysia adalah ahli bagi TC211 dan berstatus

Participating Member (P- Member).

ISO/TC211

Aktiviti-aktiviti Standardisasi

Maklumat Geografi



22-23 MAC 2010

Standardisasi Nama dan Kod Sempadan Pentadbiran

Tanah – Unique Parcel Identifier (UPI)

Pelaksanaan Pemakaian Malaysian Standard for

Geographic Information/Geomatics - Feature and

Attribute Codes (MS1759)

Standardisasi dan Pelaksanaan Pemakaian Malaysian

Metadata Standard (MMS)

Penyediaan Garis Panduan Penilaian Kualiti Data

Geospatial (DQ)

Aktiviti-aktiviti lain:

Standardisasi Spesifikasi Alamat

Spesifikasi Standard bagi Sistem Penomboran dan

Tanda Jalan - RNS

Standardisasi Nama Geografi dalam Pangkalan

Nama Geografi & Gazetir Kebangsaan - PDNG

Kajian Dokumen yang telah menjadi Standard

Malaysia – MS ISO

UPI

Standardisasi nama dan kod sempadan pentadbiran

tanah (UPI) adalah bagi tujuan memudahkan pertukaran

data geospatial berkaitan tanah di antara agensi serta

pengguna data geospatial

Struktur kod UPI (Semenanjung Malaysia) meliputi:

◦ Tanah Milik Yang Belum Diukur - QT ( 20 aksara)

◦ Tanah Milik Yang Telah Diukur - FT ( 16 aksara)

◦ Petak Hakmilik Strata ( 28 aksara)

MS1759

Memudahkan perkongsian data spatial

Menetapkan kaedah pengkodan data

geospatial dan menyediakan deskripsi

features and attributes yang berkaitan

bagi pertukaran data spatial maklumat

geografi

Menggantikan Dokumen Malaysian

Standard Code of Practice for the

Exchange of Digital Feature Code

Mapping Data (MS1074)

MS1759

MS1759 telah diterima pakai pada 2004

Promosi & Penggunaan MS1759 - taklimat/bengkel

Diguna pakai oleh Agensi Pembekal Data

Membuat Pindaan (Addendum) – SIRIM

Telah dibuat penambahbaikan- hasil maklum balas/mesyuarat

MS1759

Aeronautical

Built Environment

Demarcation

Geology

Hydrography

Hypsography

Soil

Transportation

Utility

Vegetation

Special Use

General

A

B

D

G

H

R

S

T

U

V

X

Z

12

K

AT

EG

OR

I

MS 1

75

9

MS1759

Jenis

Butiran

• Jalan

• Sungai

Agensi

mempunyai

kod

tersendiri

Penyeragaman

melalui

MS1759

TA0060ROAD

HH0040RIVER

MMS

Metadata adalah

‘data mengenai data’

Berasaskan Dokumen ISO 19115 : 2003

Geographic Information – Metadata

Memberi maklumat mengenai kandungan,

kualiti, sumber yang digunakan, sifat-sifat, serta

sejarah penyediaan data geospatial

MMS

ISO 19115

(G.I - Metadata)

Malaysian

Metadata StandardMyGDI Metadata

-Template

MMS

MaCGDI telah membangunkan Modul metadata entry,

updating dan metadata search melalui aplikasi MyGDI

Memudahkan pengesanan serta capaian kepada data

geospatial

DQ

Menetapkan kaedah dan prosedur bagi

melaksanakan kerja-kerja penilaian kualiti

data geospatial mengikut spesifikasi yang

ditetapkan khususnya untuk memastikan

kesahihan butiran dan atribut

DQ

Elemen DQ

1. KESEMPURNAAN- Kewujudan dan ketidakwujudan butiran, atribut dan hubungannya

2. KETEKALAN LOGIK - Tahap pematuhan kepada peraturan logik sesuatu struktur data,

atribut dan hubungannya

3. KETEPATAN POSISI - Ketepatan bagi posisi sesuatu butiran

4. KETEPATAN TEMPORAL - Ketepatan ukuran berkenaan tempoh masa bagi atribut dan tempoh

hubungannya

5. KETEPATAN TEMATIK - Ketepatan bagi atribut kuantitatif, kebenaran bagi atribut bukan

kuantitatif dan pengkelasan bagi butiran serta hubungannya

MS 2039 : Addresses Standard Format –Requirements

Menggariskan pelbagai jenis alamat yang digunakan di negara ini

dan memberi panduan kepada pengguna dalam menulis alamat

yang betul dan selaras.

Menyelaraskan spesifikasi;

Alamat jalan (street addresses)

Alamat bukan jalan (non-street addresses)

Alamat peti surat (post office box addresses)

RNS

• MS 1987 : Route Numbering System And Guide Signs

• Menerangkan berkenaan sistem penomboran jalan serta tanda jalan

yang digunakan dengan menjelaskan kategori jalan, klasifikasi

guide signs serta kod-kod jalan.

• Pihak JKR telah menyiapkan

Brosur Route Numbering System and Guide Signs (RNS)

Buku Panduan Ringkas Sistem Papan Tanda Jalan

• Projek perintis penggunaan papan tanda yang seragam sedang

dilaksanakan di Shah Alam.

PDNG

Pangkalan Data Nama Geografi merupakan bank data

untuk menyimpan nama geografi, lokasi, sejarah dan

notifikasi gazetir yang sah untuk kegunaan kerajaan dan

pengguna awam

PDNG

Garis panduan bagi

standardisasi ini telah

diterbitkan oleh JUPEM pada

tahun 2005 dikenali sebagai

Garis Panduan Penentuan

Nama Geografi.

Pangkalan Data Nama

Geografi dan Gazetir

Kebangsaan (PDNG) pula

dibangunkan oleh MaCGDI

DOKUMEN ISO/TC211 YANG

TELAH DITERIMA PAKAI SEBAGAI

STANDARD MALAYSIA (MS)



22-23 MAC 2010

MS ISO Ringkasan

1 19101 : 2003 Reference Model

Menerangkan mengenai rangka kerja (framework) standardisasi dalam bidang

maklumat geografi. Model rujukan ini menerangkan keseluruhan keperluan

untuk standardisasi dan prinsip fundamental yang digunakan dalam

pembangunan dan penggunaan standard dalam maklumat geografi.

2 19105 : 2003 Conformance and Testing

Menetapkan rangka kerja, konsep dan metodologi untuk menguji kriteria yang

diperlukan bagi pematuhan, menyediakan rangka kerja untuk menentukan

abstract test suites dan menetapkan prosedur. Pematuhan boleh dibuat bagi

data, perisian, perkhidmatan ataupun spesifikasi termasuklah profil dan fungsi

standard.

3 19107 : 2003 Spatial Schema

Menetapkan skema conceptual dalam menerangkan sifat spatial butiran

geografi.

4 19108 : 2003 Temporal Schema

Menetapkan konsep untuk menerangkan sifat temporal maklumat geografi;

menyediakan asas takrifan bagi atribut butiran temporal, operasi butiran, dan

feature associations dan untuk mentakrifkan aspek temporal metadata

mengenai maklumat geografi.

2003

MS ISO Ringkasan

5 19111 : 2003 Spatial Referencing by Coordinates

Menetapkan skema conceptual untuk penerangan mengenai rujukan spatial dengan koordinat;

menerangkan data minimum yang diperlukan untuk mentakrifkan satu, dua atau tiga dimensi

sistem rujukan koordinat; menerangkan maklumat yang diperlukan untuk transformasi nilai

koordinat daripada satu sistem rujukan kepada sistem rujukan yang lain.

6 19112 : 2003 Spatial Referencing by Geographic Identifiers

Menetapkan skema conceptual untuk rujukan spatial berdasarkan pengecaman geografi;

menentukan model umum untuk rujukan spatial menggunakan pengecaman geografi;

mentakrifkan komponen sistem rujukan spatial; mentakrifkan komponen yang perlu untuk

gazetir.

7 19113 : 2003 Quality Principles

Menentukan prinsip untuk menerangkan kualiti data geografi dan menetapkan komponen

laporan maklumat kualiti.

8 19114 : 2003 Quality Evaluation Procedures

Menyediakan rangkakerja bagi prosedur untuk menentukan dan menilai kualiti yang dapat

digunakan kepada dataset geografi digital, konsisten dengan prinsip data kualiti; menetapkan

rangkakerja untuk penilaian dan laporan keputusan data kualiti.

9 19115 : 2003 Metadata Referencing by Coordinates

Menentukan skema yang diperlukan untuk menerangkan maklumat geografi dan perkhidmatan;

menyediakan maklumat mengenai pengenalan; had, kualiti, skema spatial dan temporal, rujukan

spatial dan pengedaran data geografi digital.

2003

MS ISO Ringkasan

1 19106 : 2006 Profiles

Bertujuan untuk menentukan konsep profil bagi standard maklumat geografi

yang telah dibangunkan oleh ISO/TC 211. Ia juga menyediakan garis panduan

bagi pewujudan profil. Hanya komponen tertentu dalam spesifikasi yang

memenuhi definisi profil boleh diambilkira untuk dipertimbangkan melalui

mekanisma yang dijelaskan dalam standard ini.

2 19110 : 2006 Methodology for Feature Cataloguing

Mentakrifkan metodologi untuk mengkatalogkan jenis butiran. Ianya menetapkan

bagaimana pengelasan jenis butiran disusun menjadi katalog butiran dan

dipersembahkan kepada pengguna set data geografi. Standard ini digunakan

khususnya untuk mengkatalogkan jenis butiran dalam bentuk digital. Walau

bagaimanapun prinsip ini juga boleh digunakan untuk mengkatalogkan data

geografi dalam bentuk yang lain.

3 19116 : 2006 Positioning Services

Menentukan struktur data dan kandungan antaramuka yang membenarkan

komunikasi antara alat penentu kedudukan dan alat pengguna kedudukan. Ini

adalah supaya alat tersebut dapat memperolehi dan menafsir maklumat

kedudukan dengan jelas dan seterusnya menentukan samada keputusan

tersebut menepati keperluan penggunaan.

2006

MS ISO Ringkasan

4 19117 :

2006

Portrayal

Menentukan skema untuk menerangkan pemaparan maklumat geografi dalam bentuk yang

mudah difahami oleh manusia. Ini termasuklah metodologi untuk menerangkan simbol dan

pemetaan skema kepada aplikasi skema.

5 19118 :

2006

Encoding

Menentukan keperluan untuk mewujudkan kaedah pengkodan berdasarkan skema Unified

Modelling Language (UML), di samping menentukan keperluan untuk mewujudkan

perkhidmatan pengkodan dan juga menentukan pemberian maklumat berdasarkan kaedah

pengkodan XML untuk pertukaran data geografi.

6 19119 :

2006

Services

Menentukan pendekatan untuk mentakrifkan perkhidmatan yang digunakan dalam siri standard

ISO 19100.

7 19125-1 :

2006

Simple Feature Access –

Part 1 : Common Architecture

Menerangkan rekabentuk biasa bagi butiran geometri yang ringkas. Model objek butiran

geometri ringkas adalah Distributed Computing Platform neutral dan menggunakan notasi UML.

8 19125-2 :

2006

Simple Feature Access –

Part 2 : SQL Option

Menentukan skema standard Structured Query Language (SQL) yang menyokong

penyimpanan, retrieval, pertanyaan dan pengemaskinian pengumpulan butiran melalui SQL Call

Level Interface (SQL/CLI) (ISO/IEC 9075-3:2003).

2006

MS ISO Ringkasan

1 19109 : 2007 Rules for Application Schema

Mentakrifkan kaedah mewujudkan dan dokumentasi aplikasi skema,

termasuklah prinsip definisi butiran. Aplikasi skema menyediakan

penerangan terperinci mengenai struktur data dan kandungan yang

diperlukan oleh satu atau lebih aplikasi. Ia juga mengandungi penerangan

mengenai data geografi dan data-data berkaitan yang lain.

2 19123 : 2007 Schema for Coverage Geometry and

Functions

Menentukan skema conceptual untuk sifat liputan spatial. Liputan

menyokong pemetaan daripada spatial, temporal atau spatiotemporal

domain untuk nilai atribut butiran di mana jenis atribut butiran adalah biasa

kepada semua kedudukan geografi dalam lingkungan domain.

3 19128 : 2007 Web Map Server Interface

Mentakrifkan mengenai Web Map Service (WMS) yang mengeluarkan peta

rujukan spatial secara dinamik dari maklumat geografi. Ia menentukan

proses untuk mendapatkan penerangan mengenai peta yang ditawarkan

oleh server dimana ianya boleh digunakan untuk retrieval peta dan

pertanyaan mengenai butiran yang dipaparkan dalam peta berkenaan.

2007

MS ISO Ringkasan

4 19133 : 2007 Location -Based Services –

Tracking and Navigation

Memberikan penerangan mengenai data dan perkhidmatan yang diperlukan

bagi menyokong jejak dan navigasi untuk mobile clients. Ia menerangkan

mengenai jenis data dan proses yang berkaitan untuk pelaksanaan

perkhidmatan jejak dan navigasi. Ianya direkabentuk untuk menetapkan

perkhidmatan web wayarles melalui aplikasi web-resident proxy.

5 19135 : 2007 Procedures for Item Registration

Menentukan prosedur yang perlu diikuti dalam mewujudkan, mengekalkan

dan menerbitkan daftar pengenalpastian yang unik, jelas dan kekal berserta

maksud yang telah diberikan terhadap item maklumat geografi berkenaan.

2007

MS ISO Geographic Information (GI)

1 19134 : 2008 Location - Based Services –

Multimodal Routing and Navigation

Menentukan jenis data dan operasi berkaitan pelaksanaan

perkhidmatan berasaskan multimodal location untuk navigasi

dan routing. Standard ini direkabentuk khusus untuk

perkhidmatan laman web yang membolehkan penggunaan

peralatan wayarles melalui aplikasi web-resident proxy.

2 19136 : 2008 Geography Markup Language (GML)

Merupakan pengkodan XML yang mematuhi ISO 19118 untuk

pemindahan dan penyimpanan maklumat geografi yang telah

dibentuk berdasarkan rangka kerja conceptual modeling yang

digunakan dalam siri ISO 19100. Ini termasuklah kedua-dua

butiran spatial dan non-spatial.

3 19137 : 2008 Core Profile of the Spatial Schema

Menentukan teras profil bagi skema spatial yang telah

dijelaskan dalam ISO 19107, merujuk kepada ISO 19106, set

minima elemen geografi adalah diperlukan untuk keberkesanan

pewujudan aplikasi schemata.

2008

MS ISO Ringkasan

4 19138 : 2008 Data Quality Measures

Spesifikasi teknikal ini menerangkan mengenai penilaian kualiti data.

5 19139 : 2008 Metadata - XML Schema Implementation

Spesifikasi teknikal ini menerangkan mengenai pengkodan Geographic

Metadata XML (gmd) yang mana pelaksanaan skema XML diperolehi

daripada ISO 19115.

6 19141 : 2008 Schema for Moving Features

Menentukan skema conceptual yang menumpukan kepada butiran berubah

contohnya butiran yang berubah lokasi dari masa ke semasa. Skema ini

termasuklah kelas, atribut, hubungan dan operasi yang menyediakan

rangkakerja conceptual yang dilaksanakan untuk menyokong pelbagai

aplikasi bagi butiran berubah.

2008

2009

MS ISO Ringkasan

1 19131 : 2009 Data Product Specification

Menerangkan keperluan spesifikasi bagi produk data geografi

berdasarkan konsep standard MS ISO 19100 yang lain. Ia juga

membantu dalam rekabentuk spesifikasi produk data supaya ianya

mudah difahami bagi kegunaan yang dikehendaki oleh mereka.

Pembangunan Standard maklumat geografi amat

penting bagi menentukan perkongsian dan

pertukaran data geospatial antara agensi dapat

dilaksanakan dengan berkesan.

Kejayaan pembangunan standard ini juga banyak

bergantung kepada kerjasama dan komitmen

daripada agensi-agensi pembekal dan pengguna

data geospatial.



22-23 MAC 2010

aktiviti standardisasi maklumat geografi di · pdf file- taklimat/bengkel diguna pakai oleh...

Documents