Aktif Çamur Yumağı (Flok)

Aktif çamur yumağındaki yaşam topluluğu, renklilik ve zenginlik çok önemli bir olaydır.

Bakteri türünün sayısı ve oranı sadece atıksu türüne değil, aynı zamanda da

havalandırma şekline ve mevsimlere de bağlı olarak değişmektedir.

Yumak oluşturucu mikroorganizma olarak:

Bacterium aerogenes

Bacterium cercus

Bacterium proteus

Enterobacter aerogenes

Escherichia intermedium

Nocardia actinomorpha

Zoogloea ramigera sıralamak olasıdır.

Aktif çamur flokları yaşayan ve ölü bakteriyel hücrelerin birleşimidir.

Genellikle filamentli bakteriler, yoğunlaşmış tuzlar, tutulmuş inorganik

partiküller (kum) ve organik lifler içerirler. Bir çamur matriksi tarafından bir

arada tutulurlar, hücre çevresinde polimerik elemanlar bulundururlar ve

bunu sağlayan kimyasal bağlı kütlelerdir. Bu bağlı kütleler Ca+2 gibi 2 değerli

katyonlar alabilirler.

Önemli bir rol oynarlar serbest yaşayan bakteriler, protozoalar ve yüksek

sayıdaki organizmalar floklar çevresinde ve su ile floklar arasında ortaya

çıkarlar.

İyi bir yumak oluşmasının ve biyolojik arıtmanın gerçekleşmesinin koşulu, çok iyi bir

mekanik arıtmadan gelen suyun aktif çamur havuzuna alınmasıdır. Havzudaki

şiddetli türbülans mikroorganizmaların birbirleriyle, kolloidlerle, atıksu içeriği ile ve

hava ile çok iyi bir temas kurmasını sağlar. Pepton ve şeker içeren sularda yumak

oluşmasını kamçılar. 1 mg FeCl3/l ilavesi ise yumak oluşma sürecini kısaltır. Fazla

dozlama da ise şişkin çamur oluşur.

Aktif çamur sistemlerinde ilk çamur oluşması için 10-15 güne ihtiyaç vardır.

Başlangıçta az, fazla kirliliği olmayan atıksu uzun süre havalandırılmalıdır. Çamur

oluştuktan sonra daha kirli su daha kısa süre havalandırılabilir.

Yumakların oksijen ihtiyacı, yoğun metabolik faaliyetler nedeni ile çok yüksektir. Bu

değer 34 m3/kg BOİ5 civarındadır. İnce kabarcıklı havalandırmalarda su-hava yüzeyi

artar, bu da mikroorganizmaların metabolizma faaliyetlerini kamçılar.

Artan kamçılanan metabolizma faaliyetleri sonucunda da biyomas miktarı artar.

Bakteriler de yumakta bulunan diğer üst düzeydeki organizmalar için besin

maddesi olurlar. Özellikle yumakta siliatların bulunması arıtma sisteminin sağlıklı ve

iyi işlediğini gösterir. Vorticella, Opercularia, Carchesium, Aspidisca v.b.

1 ml atıksu çamurunda 11 000'in üzerinde Vorticella spec. ve 25 000'in üzerinde de

Aspidisca costata sayılmıştır.

Amoeba, Flagellat, Spirilla ve çubuksu bakterilere rastlanırsa, arıtmanın iyi

gitmediğini gösterir. Bu mikroorganizmaların yoğun olarak bulunduğu çamur kolay

kolay çökmez, ya doğru dürüst yumak oluşmaz, ya da oluşan yumak parçalanır,

dağılır. Bu da arıtma verimini azaltır.

Substrat konsantrasyonunda artma meydana gelirse veya substrat

konsantrasyonunda azalma meydana gelirse sistem nasıl tepki gösterir?

Bu artış veya azalışlar tedrici olarak oluşursa sistem bu duruma fazla bir tepki

vermez. Artış veya azalışın değişim aralığı az ise, yani değişiklikler ortam şartlarında

bir değişiklik yapmıyorsa, sistem bu değişimi kaldırabilir. Ancak ekstrem

değişiklikler, yani aşırı ani artış veya azalışlarda, ortam şartlarında (pH, sıcaklık, besi

maddesi dengesi vb.) bir değişiklik yapıyorsa sistem olumsuz yönde tepki gösterir.

Bu durum sistemin mikrobiyolojik yapısında da değişiklikler meydana getirir.

Bozulan ortam şartlarına uyumlu yeni türler sisteme hakim olur. Bilhassa arıtma

sistemlerinde Protozoa dengesi bozulur. Sistem nihai olarak kendi içinde dengeye

ulaşır fakat ulaşılan bu denge durumu arıtma verimi açısından olumsuz olabilir.

Aerobik arıtma sistemlerinin Oksijen dengesi bozulduğunda; havalandırma iyi ve yeterli

miktarda yapılmadığı zamanlarda, arıtma sistemlerinde bakteri türleri değişir. Aerobik

bakteriler yerine anaerobik bakteriler ortama hakim olurlar. Protozoa türleri ise süratle

ölürler. Arıtma sisteminde koku problemi artar.

pH dengesi bozulduğu zaman, bakterilerin yerini fungus türleri alır.

- Besi dengesi bozulduğunda,

- Oksijen azaldığında,

- pH değişikliği olduğunda,

Bilhassa sisteme Actynomytes sp. türü bakteriler (filamentli bakteriler) hakim olur. Bu

türlerin filamentli yapıları dolayısıyla arıtma sisteminde çökelme problemleri meydana gelir.

Arıtma verimlerinde düşüş görülür. Arıtma sistemlerinde;

Bu durum aktif çamur sistemlerinin son çöktürme havuzlarında "Çamur Kabarması=Sludge

Bulking" olayına neden olur.

Actynomytes sp.

Çökme özelliği kötü bu çamura "şişkin çamur" da denir. Aktif çamur havuzlarında

şişkin çamurun üzerinde ince berrak bir su tabakası görülür.

Şişkin çamurda çamurun işgal ettiği hacmi büyür.

Çamur hacim indeksi 2 000 ml/g‘ e kadar çıkar, su içeriği %99,75 olur. Şişkin çamur

için sınır değer ise: 150 ml/g‘ dır. Zor çökebilen çamurun oluşum nedenleri ise:

- Organik maddece sisteme aşırı yüklenme

- Aktif çamur havuzunun çok az, yetersiz havalandırılması

- Şok şeklinde sanayii atıksularının verilmesi

- Bakterilerin aşırı yaşlanması ve spor oluşumunun artması

Önceden sadece Sphaerotilus natans‘ ın buna neden olduğu düşünülürdü. Halbuki

yapılan araştırmalardan sonra, bunu oluşturan çok sayıda mikroorganizmalar

vardır.

Çamur hacim indeksi (Sludge Volume Index, SVI); havalandırma havuzundaki

biyokütlenin 1 gramının kuru olarak kapladığı hacimdir (mL/gr).

Deney 2 aşamalıdır. Birinci aşama 1 L aktif çamur numunesinin çökelme miktarının

bulunmasıdır. İkinci aşama aynı numunenin askıda katı maddesi yani MLSS

konsantrasyonu bulunmasıdır.

İlk işlem numunenin karıştırılarak homojen hale getirilmesidir. Daha sonra atık su

biyokütle karışımı numune 1 L’ lik imhoff hunisine alınır. Yarım saat süre

bekletilerek çökelmesi sağlanır ve çöken çamur miktarı tespit edilir.

ÇHİ (mL/g)= [ml(çökelen çamur miktarı) × 1000] / MLSS (mg/L)

Nocardia sp. türü havalandırma havuzunun üst kısmında köpük oluştururlar.

Bu durum aktif çamur sistemlerinin havalandırma havuzunda "Köpük

Oluşumu" olayına neden olur. Buna çamur köpürmesi= slugde foaming

denir.

Şeker ve nişasta fabrikalarının atıksuları şişkin çamur oluşturma açısında daha elverişlidirler.

Özellikle denitrifikasyon sırasında oluşan N2 gazları yüzer çamurların

oluşmasına neden olurlar.

Aslında şişkin çamurlar iyi arıtma yeteneğini göstermelerine rağmen, atıksu

arıtma tesislerinde hiç bir zaman arzu edilmezler, çünkü çöktürülmeleri güç

olmaktadır.

Flamentli bakteriler genellikle bir kılıf veya tüp içerisinde veya böyle bir yapıya gereksinim

duymadan arka arkaya dizilmiş hücrelerin oluşturduğu ipliksi bakterilerdir. Aktif çamurda ve

şişkin çamurda oldukça sık rastlanan flamentli bakteriler Gram pozitif bakterilerden

Microthrix parvicella, Nocardia amarae ve Nocardia pinensis; Gram negatif bakterilerden

Sphaerotilus natans, Leptothrix sp., Thiothrix sp., Beggiatoa sp., Haliscomenobacter sp., ve

Hepetosiphon sp., türleridir.

İyi bir flok oluşumu için flamentli mikroorganizmaların ve flok oluşturucuların aktif çamurda

dengede bulunmaları gerekmektedir. İpliksi bakteri miktarı belli bir değeri aşmadığı sürece

hiç bir sorun oluşturmaz. Hatta bunların varlığı çamur kalitesini daha iyi duruma sokabilir.

Aktif çamur sistemlerinde yaygın olarak bulunan filamentli bakterilerin tanımlanması ve

sınıflandırılması için birkaç tip yöntem geliştirilmiştir. Sınıflandırma yöntemi hücre boyut ve

şekli, filament uzunluğu ve şekli gibi morfolojiye , boyamaya karşı tepkiye ve genetik yapıya

dayanmaktadır.

Teşhis için üç tip boyama yapılır;

- Gram boyama

- Neisser boyama

- Sülfür depolama testi

Filament tipi Filament sebebi

Sphaerotilus natans, Halsicomenobacter hydrossis,Microthrix parvicella, 1701 tipi

Düşük çözünmüş oksijen konsantrasyonu

M. parvicella, 0041, 0092, 0675, 1851 tipleri

Düşük F/M

H. hydrossis, Nocardia spp., Nostocoida limicola,S. natans, Thiotrix spp., 021 N, 0914 tipleri

Tam karışımlı reaktör şartları

Beggiatoa, Thiotrix spp., 021N, 0914 tipleri

Septik atıksu (Sülfürlü bileşikler içeren)

S. natans, Thiothrix spp., 021N tipi, possible Haliscomenobacter hydrossis, 0041, 0675 tipleri

Nütrient eksikliği

Mantar Düşük pH, nütrient eksikliği

Dönen biyodisk reaktörde gözlenen Begiatoa

Filamentli Olmayan Kabarma (Nonfilamentous bulking)

· Bu tur çamur kabarmasına, “zooglea kabarma” da denir ve aşırı miktarda hücre dışı polisakarit üretimi (Zooglea bakterileri tarafından) üretimi bu tur probleme neden olur.

· Bu tur problem, çökelmeyi ve çamurun konsantre hale gelmesini engeller.

· Bu tur problem aktif çamur tesislerinde çok fazla gözlenmez ve genelliklehavalandırma havuzuna az miktarda klor ilavesi ile giderilebilir.

· Bazı durumlarda, endüstriyel atıksularda azot miktarının yetersiz olması bu tur problemlere sebep olabilir.

· Bu tur çamur problemi ayrıca üretilen çamurun susuzlaştırılmasını da zorlaştırır.

Zooglea bulking

FLAMENTLİ MİKROORGANİZMALARIN AŞIRI MİKTARDA BÜYÜME NEDENLERİ

Atık Bileşimi:

Yüksek karbonhidrat içerikli atıklar çamur kabarmasına neden olabilir. Glukoz, maltoz ve laktoz içeren fakat galaktoz içermeyen karbonhidratlar ipliksi mikroorganizmaların büyümelerini teşvik eder. S.natants ve Thiothrix ssp. gibi bazı bakteriler kolayca ayrışabilen organik maddeleri kullanırken, M. parvicella gibi diğerleri yavaşça ayrışan organik içerikli maddeleri kullanabilmektedir.

Substrat Konsantrasyonu: Substrat miktarı flamentöz kabarmanın en önemli nedenlerinden biridir. Flamentli bakteriler yavaş büyüyen mikroorganizmalardır. İpliksi mikroorganizmalar ile flok şekillendiren bakteriler arasında yapılan araştırmalarda düşük substrat konsantrasyon şartlarında yani, düşük F/M oranlarında ipliksi mikroorganizmaların dominant duruma geçtikleri tespit edilmiştir. Tersi durumda, yani yüksek substrat konsantrasyonu altında flok şekillendiren bakteriler daha yüksek bir maksimum büyüme oranından dolayı flamentli bakterilere oranla daha baskın duruma geçerler.

pH:

Havalandırma tanklarındaki optimum pH 7-7.5 dur. 6’nın altındaki pH

değerleri Geotrichum, Candida, Trichoderma gibi fungilerin büyümelerini

teşvik edebilir ve flamentöz kabarmaya neden olabilir. Laboratuar koşulları

altında pH 4.0 ve pH 5.0’ de 30 günden sonra fungilerin çok aşırı büyüdükleri

görülmektedir.

Sülfit konsantrasyonu:

Havalandırma tanklarındaki yüksek sülfit konsantrasyonu Thiothrix, Beggiota ve

Nocardia gibi sülfür bakterilerinin fazla miktarda büyümesine neden olur. Bu

mikroorganizmalar sülfiti (SO3 2-) bir enerji kaynağı olarak kullanırlar ve onu sülfüre

(S2-) indirgerler. Oluşan sülfür hücre içindeki sülfür granüllerinde depo edilirler. Bu

bakterilerden Beggiota daha çok sabit-film bioreaktörlerinde büyürler.

Çözünmüş oksijen seviyesi:

Sphaerotilus natans, Tip 1701, Halsicomenobacter hydrossis gibi bazı ipliksi

mikroorganizmaların büyümeleri havalandırma tanklarındaki düşük çözünmüş oksijen

seviyelerinden kaynaklanmaktadır. Bu bakterilerin büyümelerinin engellenebilmesi

için havalandırma tankları minimum 2 mg O2 /L’lik oksijen seviyesi ile işletilmelidir.

Araştırmalar düşük oksijen seviyesinin flamentli bakterinin büyümesi üzerine çok

büyük olumlu etkisi olduğunu göstermiştir.

Nutrient yetersizliği:

Nitrojen, demir, fosfor veya iz elementlerde gözlenen bir eksiklik kabarmaya

sebebiyet verebilir. S.natans, Thiothrix bakterilerinin aşırı miktarda büyümeleri

nitrojen ve fosfor eksikliklerinden kaynaklanabilir. Bunun yanı sıra demir ve iz

elementlerin eksikliğinin de kabarmaya neden olabileceği belirtilmektedir.

ÇAMUR KABARMASININ KONTROLÜ

Oksidantlar ile :

Flamentli bakteriler seçici olarak bu bakterileri öldüren hidrojen peroksit veya klor ile geri

devir çamurunun muamelesi ile kontrol edilebilir. Klorlama ile kabarma kontrolü halen

kullanılan en yaygın yöntemlerden biridir. Klor konsantrasyonu 10-20 mg/l olmalıdır. 20 mg/l

den daha yüksek klor konsantrasyonu flokların dağılmasına ve pinpoint flokların oluşmasına

neden olabilir. Hidrojen peroksit genellikle geri devir çamuruna 100-200 mg/l

konsantrasyonunda eklenir. Bununla birlikte klorda olduğu gibi fazla miktarda hidrojen

peroksit kullanımı flok şekillendiren bakterilerin büyümelerine ket vurmaktadır. Okside edici

özelliğinin yanı sıra hidrojen peroksit havalandırma tanklarında oksijen kaynağı olarak da

kullanılabilir. Ozon gazı da flamentli mikroorganizmaların azaltılması için kullanılabilir.

Flok şekillendiricilerle :

Sentetik organik polimerler, kireç ve demir tuzları flok oluşumunu dolayısıyla çamur

çökelmesini teşvik etmek için kullanılabilir. Fakat kireç ve demir tuzlarının eklenmesi

katı madde yükünü artırabilir. Bunun yanı sıra polimerlerin kullanım maliyeti de

yüksektir. 15-20 mg/l katyonik polimerlerin eklenmesi arıtma tesislerindeki kabarma

probleminin kontrolünde etkilidir.

Geri devir çamuru debisinin manipulasyonu:

Aktif çamur prosesinde çökertme işleminin flok uzaklaştırılması ve dibe çöken çamurun

kalınlaştırılması olmak üzere iki fonksiyonu vardır. Kabarma son çöktürmede çamur

kalınlaşmasına engel olur ve bu durum geri devir çamurundaki askıda katı madde

konsantrasyonunun azalmasına sebebiyet verir. Bu azalma geri devir debisinin arttırılmasıyla

ortadan kaldırılmalıdır. Böylece geri devir debisinin arttırılması son çöktürmedeki

olumsuzluğun ortadan kaldırılmasına yardım eder.

Biyolojik selektörler:

1970’lerden önce flamentli kabarma aktif çamur proseslerinin başa çıkılmaz

problemlerinden olarak bilinirdi. Ancak, Chudoba ve arkadaşlarının 1973 yılında

flamentli kabarmayı kontrol eden ve çamurun çökelme özelliklerini geliştiren

selektörleri dizayn etmesi bu problemin çözümünde önemli bir gelişme sağlamıştır.

Selektör yaklaşımı, sistemde flamentli bakterilerin yerine flok oluşturan ve daha iyi

çökelme özelliğine sahip bakteriler için uygun ortamın sağlandığı biyoreaktör

kullanımı olarak özetlenebilir. Yüksek substrat konsantrasyonu flamentli olmayan

organizmaların büyümesini sağlar .

Substrat konsantrasyonunun bir fonksiyonu olarak filamentli ve filamentli olmayan organizmaların büyüme eğrileri

Selektörler 20 ile 60 dakika temas süresi olan tek veya birkaç seri tankı içeren ve aerobik,

anoksik ve anaerobik şartlar altında geri devir çamuru ile giriş atıksuyunun buluştuğu küçük

reaktörlerdir. Selektör reaktör aktif çamur havalandırma havuzunun önünde olur ve ayrı bir

tam karışımlı veya piston akımlı reaktör olarak dizayn edilir. Selektörlerin amacı kolayca

ayrışabilen KOİ’nin flok oluşturan mikroorganizmalar tarafından tüketilmesidir. Partikül

şeklindeki ayrışbilen KOİ ise havalandırma tankında yavaş bir şekilde bakteriler tarafından

kullanılacaktır.

 

a- Aerobik Selektörlerİpliksi (filamentli) bakteriler düşük Ks ve μm değerlerine sahip olup, düşük

substrat konsantrasyonlarında ipliksi bakteriler yumak oluşturan bakterilerden daha hızlı büyürler. Bu nedenle; aerobik selektörlerin kullanılması ile F/M oranı havalandırma havuzuna girmeden önce yüksek tutularak, yumak oluşturan bakterilerin substratın çoğunu tüketmesi sağlanır. Selektörden sonra havalandırma havuzuna gelen suda çok düşük substrat olduğundan ipliksi bakterilerin ortamda aşırı çoğalmasına yetmeyecek ve yumak oluşturan bakteriler dominant olacaktır.

Aerobik selektörlerin kullanılması ile ipliksi mikroorganizmaların kontrol altına alınması

b- Anoksik selektörler

Anoksik koşul ortamda elektron alıcısı olarak oksijenin bulunmayarak, nitrat ve/veya nitritin bulunması durumudur. Yapılan çalışmalar anoksik koşulların çamur çökelebilirliğini arttırdığını göstermiştir.

Anoksik selektörden hemen sonra oksijenin elektron alıcısı olarak kullanıldığı havalandırma havuzları gelir. Anoksik selektörlerde yumak oluşturan bakteriler gelişir. Çünkü ipliksi bakterilerin büyük bir kısmı nitrat veya nitriti elektron alıcısı olarak kullanamaz. Bazı ipliksi bakteriler nitrit ve nitratı elektron alıcısı olarak kullansalar bile kullanım hızları yumak oluşturan bakterilere kıyasla çok yavaş olup, ortama hakim olamazlar.

Nitrat direkt olarak havalandırma tankına veya geri devir hattına ilave edilebilir. Veya havalandırma havuzunda oluşan nitrat anoksik selektöre geri devrettirilebilir. Anoksik tanktan sonra, atıksu içerisinde çok az organik madde kalmış olup, ipliksi bakterilerin büyüyerek dominant olmasına yetmeyecektir

Anoksik selektorlerin kullanılması ile ipliksi mikroorganizmaların kontrolaltına alınması

c-Anaerobik selektörler· Anaerobik selektörlerde hiçbir elektron alıcı bulunmaz.· Anaerobik selektörlerden hemen sonra aerobik havalandırma havuzları gelir.· Anaerobik selektör ve aerobik havalandırma havuzuyla, fosfat depolayabilen

yumak oluşturan bakteriler çoğaltılarak ipliksi bakterilerin aşırı derecede çoğalması engellenir.

Bu sistemde, fosfat biriktirebilen bakteriler anaerobik koşullarda fosfat bırakarak organik maddeyi anaerobik koşullarda alarak depolarlar. Yumak oluşturan bakteriler, anaerobik şartlarda organik madde alabilmek için enerjiye ihtiyaç duyar. Bu enerjiyi, fosfat depolarındaki fosfatı hidrolize ederek enerji üretir. İpliksi bakteriler ise fosfatı depolayamadıkları ve anaerobik koşullarda enerji üretemedikleri için anaerobik koşullarda organik madde alamazlar ve büyüyemezler. Aerobik koşullarda ise organik madde konsantrasyonu çok az olup fosfat biriktirebilen yumak oluşturan bakteriler depoladıkları organik maddeleri kullanarak hücrelerini yeniler ve büyürler. Çok az organik madde kaldığı için ipliksi bakteriler aerobik koşullarda büyüyemezler ve böylece ipliksi bakteriler kontrol altına alınmış olur

Anaerobik selektörlerin kullanılması ile ipliksi mikroorganizmaların kontrolaltına alınması

• Biyolojik kontrol:

Çeşitli kaynaklardan elde edilen mikroorganizmalar, özellikle bakteriler, ipliksi

mikroorganizmaları lizize uğratma yeteneğindedir. Tip 021 N ’ e karşı aktif

bir litik mikroorganizma topraktan izole edilmiştir. Predatör protozoalar da

filamentli mikroorganizmaları yok ederler. Bu protozoalarla kabaran aktif

çamuru inoküle etmek SVI değerinin azalmasıyla sonuçlanır.

Diğer bazı metotlar:

Atık suyun ilk olarak, sülfitlerin uzaklaştırılması için ön havalandırmaya maruz bırakılması Thiothrix ssp. bakterisinin büyümesini kontrol etmeye yardımcı olurken yüksek çözünmüş oksijen seviyeleri Tip 0961 büyümesini engellememektedir. Filamentli sülfür bakterileri (Thiothrix, Beggiota, Tip 021N) düşük pH dereceleri altında iyi büyüyemezler. Böylece atık suyun pH’ sının düşürülmesi filamentli sülfür bakterilerinin büyümesine ket vurmakla beraber düşük pH seviyeleri bazı fungal filamentlerinin büyümesine sebebiyet verebilmektedir.

Demir bileşikleri Sphaerotilus, Thiothrix ve Tip 021N gibi ipliksi mikroorganizmaların solunumunu kuvvetli şekilde inhibe ederler. J. Wanner ve arkadaşları, laboratuar koşullarında gerçekleştirdikleri çalışmalarında anoksik koşulların aktif çamur sisteminde bulunan karışık kültürdeki filamentli mikroorganizmaların varlığı üzerindeki etkilerini incelemişler ve anoksik koşulların Sphaerotilus natans gibi filamentli mikroorganizmaların büyümesini baskılayabildiğini göstermişlerdir. Çalışmada filamentli karışık kültürlerdeki denitrifikasyon ve nitrat solunumu oranlarının filamentsiz karışlık kültürlerden daha düşük olduğu belirlenmiş,bazı filamentli organizmaların nitrat nitrojenini elektron alıcısı olarak kullanamadıkları da gösterilmiştir.

Thiothrix sp. sülfür depolama özelliğine ait bir örnek

Nocardia Köpüğü

2 bakteri cinsi, Nocardia ve Microthrix parvicella, aktif çamur proseslerinde köpürmeye

sebep olur. Bu organizmalar hidrofobik hücre yüzeyine sahiptir ve hava kabarcıklarına

tutunarak köpüğe neden olurlar. Organizmalar köpük içerisinde MLSS’ dekinden daha

yüksek konsantrasyonlarda bulunabilirler. Her iki bakteri çeşidi de mikroskobik çalışmalarla

belirlenebilir. Nocardia filamentli bir yapıya sahiptir. Filamentleri çok kısa ve flok

partiküllerinin içinde bulunur. Microthrix parvicella flok partiküllerinden uzanan ince

filamentlere sahiptir. Aktif çamur havuzundaki köpüğe sebep olan Nocardia’ nın

mikroskobik görünüşü Şekilde verilmiştir. Köpük kalın (0,5~1 m) ve kahverengi bir özellikte

olur.

a b

Nocardia köpüğü:(a) havalandırma tankı üzerindeki köpük örneği ve (b)gram-boyanan Nocardia filamentlerinin mikroskpik görünüşü

-Nocardia köpürmesinde çamur kalın- kalıcı ve kahve rengi kalıplaşmış bir yapıya bürünür. Bu köpük havalandırma havuzu veya çökeltme tankı üzerinde oluşabilir.

-Çamur yaşının 9 günü geçmesi durumunda köpürme problemiyle karşılaşılabilir. M. parvicella yani diğer mikroorganizma için ise düşük F/M değerleri, yağ-gres miktarının yüksekliği ve soğuk hava şartları görülebilir. Nocardia daha çok yazın, M. parvicella ise kışın görülür. Amerikadaki evsel nitelikli atıksularda yağ - gres oranının Avrupaya nazaran yüksek olmasından dolayı Avrupada M. parvicella daha nadir görülür.

Arıtma tesislerinde karşılaşılan köpük cinsleri ve nedenleri aşağıda açıklanmıştır.

Beyaz - gri (kirli beyaz) renkte ince köpük : Düşük çamur yaşı " genç çamur" , bazı yüzey aktiflerin arıtılabilmesi için yeterli süre olmaması - deterjan vb. gibi

Açık beyaz renkte çok kabaran köpük : Biyolojik olarak parçalanamayan deterjanlardan dolayı meydana gelir. Artık pek rastlanılmıyor.

Kül renginde köpük : Anaerobik çürütücülerden, santrifüjlerden veya filtrepres gibi susuzlaştırma ünitelerinin süzüntü suyunun çok miktarda olmasından kaynaklanır.

Kalın, gri renkte sümüksü yapıda köpük : Daha çok endüstriyel atıksu arıtma sistemlerinde görülür. Besi eksikliğinden meydana gelir. BOD5/N/P oranı 100/5/1 olarak sağlanmalıdır. Bu durumda mikroorganizmalar, besi eksikliğinde dolayı yüksek miktarda polisakkarit üretirler.

Kalın, kahverengi, kalıcı köpük : Nocardia'nın varlığından kaynaklanır.

Köpük oluşumu hem difüzörlü hem de mekanik havalandırmada meydana gelebilir

fakat yüksek debili difüzörlü havalandırmada daha fazla meydana gelmektedir. Aktif

çamurda rastlanan Nocardia köpüğü problemleri anaerobik ve aerobik çamur

çürütücülerde de görülmektedir. Nocardia gelişimi havalandırma tankı veya son

çöktürmede yüzey köpüğünde yaygındır.

Nocardia kontrolü için şu metotlar kullanılır: (1) köpüğün son çöktürmede tutulmasını

engellemek, (2) sıyrılan maddelerin geri devrinden kaçınmak ve (3) Nocardia köpüğü

üzerine klor sprayi uygulamak.

Selektör ünitelerinin kullanımı Nocardia köpüğünü bertaraf edebilir. Küçük miktarlarda

katyonik polimer kullanımı da bir diğer çözüm olarak düşünülebilir. Atıksu kanallarına

lokantalardan, et işleme tesisleri gibi endüstrilerden yağ ve gresin girişinin

önlenmeside Nocardia probleminin çözümüne yardımcı olur.