AKRAN ZORBALIĞI veAKRAN ZORBALIĞI ve

ZORBALIKLA BAŞ ETMEZORBALIKLA BAŞ ETME

Rehberlik ve Psikolojik Danışma BirimiRehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi

Birbirimizi Kötüleme HakkındaBirbirimizi Kötüleme Hakkında

Gerçekten bazı adi kelimeler var.Gerçekten bazı adi kelimeler var.Bunlar devamlı kulaktan kulağa Bunlar devamlı kulaktan kulağa dolaşıyor. dolaşıyor. Ve işittiğimiz zaman, iğrenç anlamı bizi Ve işittiğimiz zaman, iğrenç anlamı bizi incitiyor. Giysilerimiz, burnumuz ya da incitiyor. Giysilerimiz, burnumuz ya da saçımız hakkında. Annemiz hakkında, saçımız hakkında. Annemiz hakkında, tahammülü zor olan şeyler, tahammülü zor olan şeyler, yürüyüşümüz, konuşmamız, İstanbul’un yürüyüşümüz, konuşmamız, İstanbul’un neresinde, nasıl bir evde oturduğumuz neresinde, nasıl bir evde oturduğumuz hakkında….hakkında….

Ne demek istediğimi anlıyorsunuz ya,Ne demek istediğimi anlıyorsunuz ya,Birbirimizi kötüleme hakkında Birbirimizi kötüleme hakkında konuşuyorum,konuşuyorum,K-ö-ö-ö-tü-tü-tü-le-le-le-me-me K-ö-ö-ö-tü-tü-tü-le-le-le-me-me hakkında!!!hakkında!!!

Akran Zorbalığı; Akran Zorbalığı; “güçlü “güçlü durumdaki bir öğrencinin; kendi durumdaki bir öğrencinin; kendi kazancı veya keyfi için, daha kazancı veya keyfi için, daha güçsüz olanlara karşı, sıkıntı güçsüz olanlara karşı, sıkıntı vermek niyeti ile Fiziksel, vermek niyeti ile Fiziksel, Psikolojik, Sosyal veya Sözel olarak Psikolojik, Sosyal veya Sözel olarak tekrarlayan saldırılarıdır.” tekrarlayan saldırılarıdır.”

Akran Zorbalığı;Akran Zorbalığı; “bir ya da “bir ya da daha fazla öğrencinin bir başka daha fazla öğrencinin bir başka öğrenciye (mağdura) öğrenciye (mağdura) sürekli sürekli olarakolarak olumsuz eylemlerdeolumsuz eylemlerde bulunması”dır.bulunması”dır.

Nedir Bu Olumsuz Eylemler?Nedir Bu Olumsuz Eylemler?1. 1. Güçsüz öğrencileri dövme, tekme ya da tokat Güçsüz öğrencileri dövme, tekme ya da tokat atma.atma.2. İtme- çekme- dürtme biçiminde fiziksel 2. İtme- çekme- dürtme biçiminde fiziksel tacizde bulunma.tacizde bulunma.3. Okulun içinde, dışında veya yakın çevrede 3. Okulun içinde, dışında veya yakın çevrede korkutma.korkutma.4. Dalga geçme, alay etme, kızdırma, sözel 4. Dalga geçme, alay etme, kızdırma, sözel sataşma, tacizde bulunma.( buna dokunma o pis sataşma, tacizde bulunma.( buna dokunma o pis vb.)vb.)5. Kötü isimler takma (ezik, kız, topik, aptal, 5. Kötü isimler takma (ezik, kız, topik, aptal, gıdım, kocakafa, dörtgöz, şişko vb.)gıdım, kocakafa, dörtgöz, şişko vb.)6. Çocuğa veya ailesine hakaret etme, küçük 6. Çocuğa veya ailesine hakaret etme, küçük düşürme.düşürme.7. Mağdurlar hakkında yalan veya yanlış 7. Mağdurlar hakkında yalan veya yanlış söylentiler çıkarma.( saçlarında bit var, söylentiler çıkarma.( saçlarında bit var, tuvaletten çıkınca ellerini yıkamıyor vb.)tuvaletten çıkınca ellerini yıkamıyor vb.)8. Çeşitli yerlere mağdurlar hakkında çirkin 8. Çeşitli yerlere mağdurlar hakkında çirkin sözler yazma.sözler yazma.

9. Ma9. Mağğduru amaçlı olarak grup dduru amaçlı olarak grup dışıışında tutup nda tutup yalnızlıyalnızlığğa itme, oyun veya dia itme, oyun veya diğğer etkinliklere er etkinliklere katmama.( kantine veya bahçeye çıkarken onu katmama.( kantine veya bahçeye çıkarken onu davet etmeme, sohbetlere almama, o kişi girince davet etmeme, sohbetlere almama, o kişi girince herkesin susması, grup çalışması yapılacaherkesin susması, grup çalışması yapılacağğı ı zaman “Ben onunla eş olmak istemiyorum- biz zaman “Ben onunla eş olmak istemiyorum- biz onuonu bizim grupta istemiyoruz” deyip yalnız bizim grupta istemiyoruz” deyip yalnız bırakma) bırakma) 10. Amaçlı olarak eşyalarına zarar verme. 10. Amaçlı olarak eşyalarına zarar verme. (sırasına kalemtraş çöpü atma, çantasını (sırasına kalemtraş çöpü atma, çantasını defterini, montunu vb. yere atma) defterini, montunu vb. yere atma) 11. Kendi eşyalarını taşıttırma11. Kendi eşyalarını taşıttırma12. Zorla kendine kantinden birşeyler 12. Zorla kendine kantinden birşeyler ısmarlatmaısmarlatma13. Kendi ödevini korkutarak diğerine yaptırtma13. Kendi ödevini korkutarak diğerine yaptırtma14. Dış görünüşüyle, saçıyla, ayakkabısıyla, 14. Dış görünüşüyle, saçıyla, ayakkabısıyla, kalemiyle vb. alay etmekalemiyle vb. alay etme15. Tehdit etme (“beni müdür yardımcısına 15. Tehdit etme (“beni müdür yardımcısına söylersen, bak gör sana daha neler yapıcam”)söylersen, bak gör sana daha neler yapıcam”)16. Mağdur bir öğretmene söylediğinde 16. Mağdur bir öğretmene söylediğinde “İspiyoncu-İspitçi-Kız vb.” deyip küçük düşürme.“İspiyoncu-İspitçi-Kız vb.” deyip küçük düşürme.

Zorbalar Zorbalar

Mağdurlar Mağdurlar

SeyircilerSeyirciler

Zorbaların özellikleriZorbaların özellikleri1.“Zorbalık kişilik özelliği gibidir. Yaptıkları davranışı 1.“Zorbalık kişilik özelliği gibidir. Yaptıkları davranışı önce reddederler,sonra suçu başkasına atarlar,ve en önce reddederler,sonra suçu başkasına atarlar,ve en nihayet mağdurun hak ettiğini söylerler.”nihayet mağdurun hak ettiğini söylerler.”

2. Olayları ve arkadaşlarını kontrol etme gereksinimi 2. Olayları ve arkadaşlarını kontrol etme gereksinimi duyarlar.duyarlar.

3. Mağdurların acı çekmesinden kendilerini sorumlu 3. Mağdurların acı çekmesinden kendilerini sorumlu tutmazlar, bundan zevk alırlar.tutmazlar, bundan zevk alırlar.

4. Mağdurlara karşı hiç empati duymazlar ya da çok az 4. Mağdurlara karşı hiç empati duymazlar ya da çok az duyarlar.duyarlar.

5. Mağdurların onları kışkırttıklarını söyleyerek suçu 5. Mağdurların onları kışkırttıklarını söyleyerek suçu onlara atarlar.onlara atarlar.

6. Akranları ile sık sık çatışma yaşayabilir, okul idaresi 6. Akranları ile sık sık çatışma yaşayabilir, okul idaresi ile görüşmek zorunda kalabilirler (daha çok erkek ile görüşmek zorunda kalabilirler (daha çok erkek öğrenciler).öğrenciler).

7. Genelde kendileri de zorbalığa uğramıştır.7. Genelde kendileri de zorbalığa uğramıştır.

SeyircilerSeyircilerin özellikleriin özellikleri

1. Zorbalık olaylarının %85'inde akranlar seyirci 1. Zorbalık olaylarının %85'inde akranlar seyirci durumundadır.durumundadır.

2. Sadece % 11'inde zorbaya müdahale ettikleri görülür2. Sadece % 11'inde zorbaya müdahale ettikleri görülür

3. Zorbalardan farkları “Suçluluk” duymalarıdır.3. Zorbalardan farkları “Suçluluk” duymalarıdır.

4. Sıklıkla zorbayı haklı bulup mağdurun hak ettiğini 4. Sıklıkla zorbayı haklı bulup mağdurun hak ettiğini düşünürler çünkü zorbalar öncesinde mağduru gizlice düşünürler çünkü zorbalar öncesinde mağduru gizlice kışkırtmakta, seyirci önünde de mağduru hak etmiş gibi kışkırtmakta, seyirci önünde de mağduru hak etmiş gibi göstermektedirler.göstermektedirler.

Her zaman FARKLI olan Her zaman FARKLI olan çocuklar çocuklar zorbalığazorbalığa uğramazlar,uğramazlar,

bazen çocuklar neden bazen çocuklar neden MAĞDUR olduklarını bile MAĞDUR olduklarını bile bilmezler!!!bilmezler!!!

Neden “Akran Zorbalığı Neden “Akran Zorbalığı ve Şiddet” ile Mücadele ve Şiddet” ile Mücadele Etmeliyiz?Etmeliyiz?

1. Zorbalık yaygındır1. Zorbalık yaygındır2. Zorbalığın mağdurlara yoğun 2. Zorbalığın mağdurlara yoğun olumsuz etkisi vardır olumsuz etkisi vardır3. Hiçbir okul duyarsız 3. Hiçbir okul duyarsız kalmamalıdırkalmamalıdır

Zorbalığın Zorbalığın Mağdurlara Mağdurlara Olumsuz Etkileri: Olumsuz Etkileri:

Benlik saygısında azalma, okulu Benlik saygısında azalma, okulu sevmeme, okul korkusu, sevmeme, okul korkusu, devamsızlıkta artış, kaygı-devamsızlıkta artış, kaygı-kızgınlık-çaresizlik duygularında kızgınlık-çaresizlik duygularında artış, uyku problemleri, baş ve artış, uyku problemleri, baş ve karın ağrıları, akademik karın ağrıları, akademik başarıda düşüş=MUTSUZLUKbaşarıda düşüş=MUTSUZLUK

Hiçbir Okul Duyarsız Hiçbir Okul Duyarsız Kalmamalıdır: Kalmamalıdır:

Her öğrencinin okulunda Her öğrencinin okulunda kendini güvende hissetmeye kendini güvende hissetmeye hakkı vardır ve bunu sağlamak hakkı vardır ve bunu sağlamak HEPİMİZİN GÖREVİDİR.HEPİMİZİN GÖREVİDİR.

Hiç birimizin bir diğerini Hiç birimizin bir diğerini üzmeye, canını yakmaya, üzmeye, canını yakmaya, aşağılamaya, ya daaşağılamaya, ya dakorkutmaya HAKKI korkutmaya HAKKI YOKTUR!YOKTUR!

Konuyla ilgili yanlış Konuyla ilgili yanlış inançlarinançlar

1. Zorbalıktan yalnızca “hanım evlatları” 1. Zorbalıktan yalnızca “hanım evlatları” yakınır.yakınır.

Doğrusu:Doğrusu: Sizlerin zorbalıktan şikayet Sizlerin zorbalıktan şikayet etmeniz etmeniz “hanım evladı” olduğunuz anlamına “hanım evladı” olduğunuz anlamına gelmez. Zorbalık, zalimlik ve haksızlık gelmez. Zorbalık, zalimlik ve haksızlık yapmak demektir. Sizler, zorbalığın okulda yapmak demektir. Sizler, zorbalığın okulda hiçbir şekilde kabul edilemez olduğunu hiçbir şekilde kabul edilemez olduğunu anlamalı ve zorbalığa maruz kaldığınızda anlamalı ve zorbalığa maruz kaldığınızda şikayetinizi dile getirmelisiniz.şikayetinizi dile getirmelisiniz.

2. Zorbayı ele vermek “ispiyonculuk” tur.2. Zorbayı ele vermek “ispiyonculuk” tur.

Doğrusu:Doğrusu: Zorbayı ele vermek Zorbayı ele vermek “ispiyonculuk” değil, bildirmek demektir. “ispiyonculuk” değil, bildirmek demektir. Suçluya veya bir başkasına yardım etmek Suçluya veya bir başkasına yardım etmek için suçluyu yetkililere bildiririz. Halbuki için suçluyu yetkililere bildiririz. Halbuki birisini “ispiyonlamakta” amaç, onun birisini “ispiyonlamakta” amaç, onun başını derde sokmaktır.başını derde sokmaktır.

3.“Kavga etmek ve saldırganca davranmak, 3.“Kavga etmek ve saldırganca davranmak, büyüme ve gelişmenin doğal bir parçasıdır büyüme ve gelişmenin doğal bir parçasıdır – bazı öğrenciler zorbalığı hak ederler – – bazı öğrenciler zorbalığı hak ederler – zorbalıktan şikayet eden öğrenciler ana zorbalıktan şikayet eden öğrenciler ana kuzusudurlar – zorbalık yapanları kuzusudurlar – zorbalık yapanları görmezden gelirseniz size bulaşmazlar – bir görmezden gelirseniz size bulaşmazlar – bir zorba ile baş etmenin en iyi yolu onunla zorba ile baş etmenin en iyi yolu onunla kavga etmek ve intikam almaktır – kavga etmek ve intikam almaktır – zorbalığa uğrayan kişiler belli bir süre acı zorbalığa uğrayan kişiler belli bir süre acı çekerler ama bunu daha sonra çekerler ama bunu daha sonra unutacaklarından pek de büyütülecek bir unutacaklarından pek de büyütülecek bir şey değildir – sadece erkekler zorbalık şey değildir – sadece erkekler zorbalık yapar.”yapar.”

Doğrusu:Doğrusu: Bu söylemlerin tamamı YANLIŞ.... Bu söylemlerin tamamı YANLIŞ....

Seyirci ne yapabilir?Seyirci ne yapabilir?

1. Olayı izlemeye dalmayın1. Olayı izlemeye dalmayın2. Zorbaya durmasını söyleyin2. Zorbaya durmasını söyleyin3. Zorbalığa maruz kalan kişiye iyi 3. Zorbalığa maruz kalan kişiye iyi davranındavranın4. Zorbalığa maruz kalan kişiyi sizinle 4. Zorbalığa maruz kalan kişiyi sizinle gelmeye ikna edingelmeye ikna edin4. Bir yetişkini olay yerine çağırın4. Bir yetişkini olay yerine çağırın5. Sadece gülümsemenizle de olsa 5. Sadece gülümsemenizle de olsa zorbaya güç vermeyinzorbaya güç vermeyin6. Ezilenle, yalnız ve mutsuz kişilerle 6. Ezilenle, yalnız ve mutsuz kişilerle arkadaş olunarkadaş olun7. Unutmayın, siz de bir gün zorbalığa 7. Unutmayın, siz de bir gün zorbalığa maruz kalabilirsiniz!maruz kalabilirsiniz!

Mağdur ne yapabilir?Mağdur ne yapabilir?1. Olayları gizleyerek zorbalara 1. Olayları gizleyerek zorbalara yardımcı olmayın. Çünkü yardımcı olmayın. Çünkü gizlilik, gizlilik, zorbaların en güçlü silahıdır.zorbaların en güçlü silahıdır.Bir Bir yetişkine haber verin.yetişkine haber verin.2. Olayları anlatırken abartmayın, değiştirmeyin. Aksi halde söyledikleriniz sorgulanır.3. Zorbayla ilişki kurmayın, ondan uzak durun.4. Sertlik ve şiddet çözüm değildir. 5. Tehdit edici telefon veya e-postalar alıyorsanız birisi ile bunu paylaşın.6. Beden diliniz önemlidir. Ürkek ve çekingen tavırlarla gezerseniz daha fazla dikkat çekersiniz. Özgüvenli bir tavırla durursanız sizinle daha az uğraşırlar.

Mağdur ne yapabilir?Mağdur ne yapabilir?7. Yalnız ve arkadaşsız iseniz diğer yalnız 7. Yalnız ve arkadaşsız iseniz diğer yalnız dolaşanlara bakın ve onlarla arkadaşlık kurmaya dolaşanlara bakın ve onlarla arkadaşlık kurmaya çalışın.çalışın.8. Hala yalnızsanız üzülmeyin, er ya da geç sizi 8. Hala yalnızsanız üzülmeyin, er ya da geç sizi siz olduğunuz için sevecek gerçek bir siz olduğunuz için sevecek gerçek bir dost bulacağınıza inanın.9. Zorbalar tarafından ezilenler sık sık aşağılayıcı durumlara sokulurlar. Bu durumları daha önceden düşünmeye ve hazırlıklı olmaya çalışın. Vereceğiniz yanıtları, nasıl davranacağınızı daha önceden tasarlayın.10. Zorbaların grup olarak dolaştığı yerlere gitmeyin.11. Hakkınızda söylenti çıkarmalarını önlemenin en iyi yolu “ tamam, neyse...” demektir. Böylece onlara sizi üzemediklerini göstermiş olursunuz.12. “Yeter artık, durmalısın” deyip ortamdan uzaklaşın13. Zorbanın sıkılmasını sağlayın.Her dediğini kabul edip uzaklaşın.

…………………….. İLKÖĞRETİM OKULU'NDA İLKÖĞRETİM OKULU'NDA

HİÇBİR ZORBA ve ZORBACA DAVRANIŞ HİÇBİR ZORBA ve ZORBACA DAVRANIŞ

KABUL GÖRMEMEKTEDİRKABUL GÖRMEMEKTEDİR

SON SÖZSON SÖZ

Ben diktatör değilim. Benim, kuvvetim Ben diktatör değilim. Benim, kuvvetim olduğunu söylüyorlar. Evet, bu doğrudur. olduğunu söylüyorlar. Evet, bu doğrudur. Benim, isteyip de yapamayacağım bir Benim, isteyip de yapamayacağım bir şey yoktur. Çünkü ben zoraki ve şey yoktur. Çünkü ben zoraki ve insafsızca hareket etmesini bilmem. Ben insafsızca hareket etmesini bilmem. Ben kalpleri kırarak değil, kazanarak kalpleri kırarak değil, kazanarak hükmetmek isterim.hükmetmek isterim.

Mustafa Kemal ATATÜRKMustafa Kemal ATATÜRK

BARIŞ ve SEVGİ DOLU BARIŞ ve SEVGİ DOLU BİR ÖĞRETİM YILI DİLEĞİYLEBİR ÖĞRETİM YILI DİLEĞİYLE

Rehberlik ve Psikolojik Danışma BirimiRehberlik ve Psikolojik Danışma Birimi