akg (fazlası için )

65
Solunum sistemi MONİTÖRİZASYON MONİTÖRİZASYON

Upload: wwwtipfakultesi-org

Post on 06-Jul-2015

229 views

Category:

Documents


25 download

TRANSCRIPT

Page 1: Akg (fazlası için )

Solunum sistemi

MONİTÖRİZASYONMONİTÖRİZASYON

Page 2: Akg (fazlası için )

ARTERİYEL KAN GAZLARI

1. VÜCUDUN ASİT-BAZ DURUMU

SOLUNUMSAL VEYA METABOLİKASİDOZ

ALKALOZ

2. OKSİJEN DURUMU

Page 3: Akg (fazlası için )

Organizmadaki asit-baz dengesinin en iyi göstergesi,

arteriyel kan gazları değerleridir.

Page 4: Akg (fazlası için )

Umbilikal arter kateteri Periferik (radial) arter kateteri Umblikal veya periferik artere

‘cut-down’ ile kateter takılması

Aralıklı arter ponksiyonu Kapiller-arteriyelize- kanVenöz kan

Page 5: Akg (fazlası için )

Venöz kanda genellikle; PCO2 4-6 mm Hg daha yüksek, PvCO2 46 mmHg, PaCO2 40 mmHg pH 0.05 daha düşüktür. PvO2 40 mmHg iken PaO2 100 mmHg,

Venöz kan örneği: pH ve PCO2 için için fikir verir,

ancak Oksijen basıncı için değerli değildir.

Page 6: Akg (fazlası için )

KAN GAZI DEĞERLENDİRMESİ:

1. ASİT-BAZ DURUMUNU BELİRLEME

2. OKSİJENASYONU DEĞERLENDİRME

Page 7: Akg (fazlası için )

KAN GAZI PARAMETRELERi:1. pH2. PaO2

3. PaCO2

4. BİKARBONAT - AKTÜEL- STANDART

5. TOTAL KARBONDİOKSİT KAPSAMI6. TAMPON GAZLARI (“BUFFER BASE”)7. BAZ FAZLALIĞI (“BASE EXCESS”)8. ANYON AÇIĞI

Page 8: Akg (fazlası için )

1. pH: H+ iyonu konsantrasyonunun

negatif logaritmasıdır. Venöz kanda, arteriyel kana göre sadece 0.05 birim daha düşüktür.

Page 9: Akg (fazlası için )

Çocuklarda normal arteriyel pH değeri 7.35–7.45 arasındadır.

pH’ın azalması (H+ iyonu konsantrasyonunun artması) ile

ASİDOZ, pH’ın artması (H+ iyonu

konsantrasyonunun azalması) ile ALKALOZ oluşur.

Page 10: Akg (fazlası için )

2. PaCO2 Karbondioksit parsiyel basıncı

alveoler ventilasyonun (solunumun)

göstergesidir. Alveoler ventilasyonun azaldığı

hipoventilasyonda PaCO2 artar. alveoler ventilasyonun arttığı

hiperventilasyonda ise PaCO2 azalır.

PaCO2: 35 –45 mmHg arasındadır.

Page 11: Akg (fazlası için )

Henderson-Hasselbach denklemi

24 x PaCO2 mmHg H+= -----------------------------

HCO3 - mEq/L

Page 12: Akg (fazlası için )

3. BİKARBONAT (HCO3-) :

Kanda ölçülen bikarbonat değeridir.

Normal değeri 24–28 mmol/L’dir.

Page 13: Akg (fazlası için )

Bikarbonat miktarının azalması metabolik asidoz,

Bikarbonat miktarının artması metabolik alkalozdur.

Page 14: Akg (fazlası için )

4. BAZ FAZLALIĞI ( Base excess): - BE-

Baz fazlalığı metabolik olayların değerlendirilmesinde kullanılır.

Çocuklarda baz fazlalığı normalde -3 ile +3 milimol/L’dir.

Page 15: Akg (fazlası için )

Baz fazlalığı kandaki baz tamponlarının normal pH değerine göre durumunu gösterir.

1. Baz fazlalığı negatif yönde artmışsa; baz tamponları azalmıştır, yani metabolik asidoz söz konusudur.

2. Baz fazlalığı pozitif yönde artmışsa; baz tamponları artmıştır, yani metabolik alkaloz vardır.

Page 16: Akg (fazlası için )

Baz fazlalığında (BE);

- Negatif değerler baz tamponlarının azaldığını, yani metabolik asidozu,

- Pozitif değerler baz tamponlarının arttığını, yani metabolik alkalozu gösterir.

Page 17: Akg (fazlası için )

KAN GAZLARININ YORUMU:

Solunumsal bozuklukların göstergesi PaCO2’dir.

PaCO2; Solunumsal asidozda yüksek, Solunumsal alkalozda düşüktür.

Page 18: Akg (fazlası için )

KAN GAZLARININ YORUMU:

Metabolik bozuklukların göstergesi BE değeri değişiklikleridir. BE; Metabolik asidozda düşük Metabolik alkalozda yüksektir.

Page 19: Akg (fazlası için )

KAN GAZLARININ YORUMU: DEĞERLENDİRME:

1. Aşama: pH değerlendirmesi:

Asit-baz durumu belirlenir.pH değerine göre;

asidoz mu var? alkaloz mu var?

Page 20: Akg (fazlası için )

2. Aşama: PaCO2 değerlendirmesi:

Solunumsal durum belirlenir.

PaCO2 normalse solunumsal sorun yok.

Page 21: Akg (fazlası için )

pH’daki değişiklik, PaCO2 değişikliği (solunumsal olay)

sonucu mudur? PaCO2 yüksekken asidoz varsa solunumsal asidoz PaCO2 düşükken asidoz varsa metabolik asidoz PaCO2 düşükken alkaloz varsa solunumsal alkaloz PaCO2 yüksekken alkaloz varsa metabolik alkaloz

Page 22: Akg (fazlası için )

3.Aşama:

BE değerlendirilerek metabolik anormallik saptanır.

pH’daki değişiklik, BE değişikliği (metabolik olay)

sonucu mudur?

Page 23: Akg (fazlası için )

3.Aşama:

Asidozda; BE negatif yönde artmışsa metabolik asidoz pozitif yönde artmışsa solunumsal asidoz Alkalozda; BE negatif yönde artmışsa solunumsal alkaloz, pozitif yönde artmışsa metabolik alkaloz

Page 24: Akg (fazlası için )

pH   azalmış

ASİDOZ

PaCO2

ARTMIŞ  

SOLUNUMSAL ASİDOZ

Page 25: Akg (fazlası için )

pH

artmış ALKALOZ

PaCO2

AZALMIŞ  

SOLUNUMSAL

ALKALOZ

Page 26: Akg (fazlası için )

pH   azalmış ASİDOZ

PaCO2

AZALMIŞ

MET. ASİDOZ

Page 27: Akg (fazlası için )

pH  

artmış ALKALOZ

PaCO2

ARTMIŞ 

MET.

ALKALOZ

Page 28: Akg (fazlası için )

pH   azalmış artmış

ASİDOZ ALKALOZ

PaCO2 PaCO2

AZALMIŞ ARTMIŞ AZALMIŞ ARTMIŞ 

MET. SOLUNUM SOLUNUM MET.ASİDOZ ASİDOZ ALKALOZ

ALKALOZ

Page 29: Akg (fazlası için )

pH: 7.39PaCO2: 44 mmHgPaO2: 89 mmHgHCO3: 25 mEq/LBE: 2.3 mmol/L

NORMAL

ALIŞTIRMA

Page 30: Akg (fazlası için )

pH: 7.179PaCO2: 95 mmHgPaO2: 109 mmHgHCO3: 49 mEq/LBE: 16.8mmol/L

1. Asidoz2. PaCO2 yüksek SOLUNUMSAL asidoz3. BE artmış, metabolik alkaloz kompansasyon var.

Kısmen kompanse olmuş solunumsal asidoz

ALIŞTIRMA

Page 31: Akg (fazlası için )

pH: 7.549PaCO2: 36 mmHgPaO2: 101 mmHgHCO3: 30.8 mEq/LBE: 8.2

1. Alkaloz2. PaCO2 normal, sorun solunumsal değil,3. BE artmış METABOLİK Alkaloz4. PaCO normal sınırlarda hiç kompansasyon

olmamış. Kompanse olmamış metabolik alkaloz

ALIŞTIRMA

Page 32: Akg (fazlası için )

pH: 7.44PaCO2: 68 mmHgPaO2: 57 mmHgHCO3: 45 mEq/LBE: 17.7 mmol/L

1. Kan pH normal sınırlarda2. PaCO2 yüksek SOLUNUMSAL asidoz

3. BE artmış metabolik alkaloz 4. Kompanse solunumsal asidoz + hipoksi

ALIŞTIRMA

Page 33: Akg (fazlası için )

pH: 7.20PaCO2: 55 mmHgPaO2: 45 mmHgHCO3: 21 mEq/L BE: - 8 mmol/L1. Asidoz2. PaCO2 yüksek, SOLUNUMSAL asidoz 3. BE azalmış. METABOLİK asidoz Solunumsal asidoz + metabolik asidoz +

hipoksi

ALIŞTIRMA

Page 34: Akg (fazlası için )

pH: 7.12PaCO2: 42 mmHgPaO2: 155 mmHgHCO3: 13 mEq/LBE: -11 mmol/L1. Asidoz2. PaCO2 normal, sorun solunumsal değil,

METABOLİK ASİDOZ 1. Kompanse olmamış metabolik asidoz + hiperoksi

ALIŞTIRMA

Page 35: Akg (fazlası için )

pH: 7.35PaCO2: 46 mmHgPaO2: 44 mmHgHCO3: 25 mEq/LBE.: 2

Olası venöz kan

ALIŞTIRMA

Page 36: Akg (fazlası için )

pH PaCO HCO3/BE

Solunumsal

Akut asidoz düşük yüksek N hipoventilasyon, pnömotoraks,

CNS patolojisi Kronik asidoz N yüksek yüksek hipoventilasyon, CNS patolojisi, kas hastalıkları Akut alkaloz yüksek düşük N hiperventilasyon (mek.vent) hipoksemi Kronik alkaloz N düşük düşük uzun süreli mek.ventilasyon

Page 37: Akg (fazlası için )

pH PaCO HCO3/BE Metabolik Akut asidoz düşük N düşük ketoasidoz, ishal ile HCO3 kaybı, üremi Kronik asidoz N düşük düşük diabetik asidoz, laktik asidoz,

Akut alkaloz yüksek N yüksek HCl kaybı,kusma, HCO3 alınımı,

Kronik alkaloz N yüksek yüksek primer hipokalemik alkaloz

Page 38: Akg (fazlası için )

OKSİJENASYONU DEĞERLENDİRME

3. PaO2 : Kanın oksijenasyonunun göstergesidir. Plazmada çözülmüş oksijenin

oluşturduğu parsiyel basınçtır.

Page 39: Akg (fazlası için )

Soluduğumuz havanın basıncı

760 mmHg’dır.

Bu havadaki oksijen oranı

(FıO2) %21’dir.

Page 40: Akg (fazlası için )

alveol içi oksijen basıncı: Üst hava yollarında hava 47 mmHg

basıncında su buharı ile nemlendirilir.

PAO2= FıO2 (760 – 47)

PAO2= 0.21 x 713 = 150 mmHg

PAO2= PO2 - PACo2 = 105mmHg

Page 41: Akg (fazlası için )
Page 42: Akg (fazlası için )

Oksijen sunumu

Page 43: Akg (fazlası için )

PaO2 :

Parsiyel oksijen basıncı arteriyel kan gazı mmHg

Çocuklarda, deniz kenarında doğal hava solurken; Arteriyel oksijen basıncı (PaO2): 85-100 mmHg’dir. Venöz kanda oksijen basıncı (PvO2): 40 mmHg’dir.

Page 44: Akg (fazlası için )

Yenidoğan bebekte

ilk iki gün 60-75 mmHg

iki günden sonra 75-80 mmHg

Mekanik ventile edilen yenidoğan bebekte altta yatan hastalığa bağlı olarak değişmekle birlikte 50-80 mmHg arasında tutulmaya çalışılır.

Page 45: Akg (fazlası için )
Page 46: Akg (fazlası için )

SaO2

Hemoglobin oksijen satürasyonu: Bir molekül hemoglobin en fazla dört

molekül O2 bağlar. Hemoglobinin oksijen ile doygunluk

oranıdır. Pulse oksimetre

% 95-100

yenidoğanda 88-95

Page 47: Akg (fazlası için )

Pulse oksimetre arter oksijen satürasyonunun ve hızının devamlı ve noninvaziv

olarak ölçümünü sağlar.

Page 48: Akg (fazlası için )

Hemoglobinin oksijen disosiasyon eğrisi

Kanın oksijen basıncı (PaO2) ile hemoglobin satürasyonu (SaO2) arasında arasında sigmoidal bir ilişki vardır.

Page 49: Akg (fazlası için )
Page 50: Akg (fazlası için )

Yüksek PaO2 değerlerinde Eğri düze yakın

seyreder. Bu düzeyde PaO2 nın değerlerinin artması veya eksilmesi satürasyonu az etkiler.

PaO2 değerinin 100 den 60’a inmesi oksijen satürasyonunu sadece % 90’a iner.

Page 51: Akg (fazlası için )

Düşük PaO2 değerlerinde; PO2 değerleri <60

mmHg altında dissosiasyon eğrisi dik seyreder.

PO2 deki küçük bir değişme, O2 satürasyonunda büyük bir değişikliğe neden olur.

Bu olay dokuların oksijen alımları için önemlidir.

Page 52: Akg (fazlası için )
Page 53: Akg (fazlası için )

Kanın oksijen kontenti: CaO2

Çoğu hemoglobine bağlı, çok azı plasmada serbest halde taşınan oksijenin kandaki toplam miktarıdır.

Page 54: Akg (fazlası için )

Hemoglobin ile taşınan oksijen: Tam (%100) satüre 1 gr hemoglobin

1.34 ml oksijen bağlar.

hemoglobin x 1.34 x SaO2

Page 55: Akg (fazlası için )

Kanın oksijen kontenti (CaO2)= (Hb x 1.34 x SaO2) + (0.003 X PaO2 )

Page 56: Akg (fazlası için )

Oksijen sunumu = Kalp debisi x (CaO2 - CvO2)

Oksijen Sunumu = Dolaşım ×Hemoglobin x Solunum

Page 57: Akg (fazlası için )

Sorunu olmayan yenidoğan bir bebeğin oksijen tüketimi 6 ml/kg/dk dır.Oksijen Sunumu = Kalp debisi x (CaO2 - CvO2)

Yenidoğanda hemoglobin 16 iken:

CaO2 = 0.003 x 100 + 1.34x0.98x16 = 21.3 ml/dl

CvO2= 0.003 x 40 + 1.34x0.75x16 = 16.1 ml/dl

Oksijen Sunumu = Kalp debisi x (21.3-16.1 )=

Normalde yenidoğanın kardiyak atımı: 120-150 ml/ kg/dk (1.2-1.5 dl/kg/dk )

Oksijen Sunumu = 1.2 dl/kg/dk ) x 5.2 ml/dl = 6 ml/dk/kg

Page 58: Akg (fazlası için )
Page 59: Akg (fazlası için )

Oksijen Sunumu = Solunum - Dolaşım - Hb Dokuda oksijenin yetersiz olması HİPOKSİ

1. Kan oksijen kontenti düşük -hipoksemi

2. Doku perfüzyonu az

Page 60: Akg (fazlası için )

1. HİPOKSEMİK HİPOKSİ

Page 61: Akg (fazlası için )

1. HİPOKSEMİK HİPOKSİ PaO2’nin düşük olduğu durumlar:

( Hipoksemi nedenleri) Hipoventilasyon (Alveolar hipoksi ve

hiperkapni Difüzyon bloku (İntertisyel fibrozis

ve intertisyel veya alveoler ödem)

Ventilasyon – perfüzyon uyumsuzluğu Sağdan-sola şant

Page 62: Akg (fazlası için )

2. ANEMİK HİPOKSİ

Page 63: Akg (fazlası için )

2. ANEMİK HİPOKSİ:VO2 = kalp debisi X (CaO2 – CvO2)

Hemoglobin 16 iken:CaO2= 0.003x 100 +1.34x0.98x16 = 21.3ml/dlCvO2= 0.003x 40 +1.34x0.75x16 = 16.1ml/dl 21.3-18.1 = 5.2 ml/dl

Hemoglobin 8 iken:CaO2= 0.003x 100 + 1.34x0.98x 8 = 10.7ml/dlCvO2= 0.003x 40 + 1.34x0.75x 8 = 8.1ml/dl

10.7-9.1 = 2.6 ml/dl

Page 64: Akg (fazlası için )

3. HİPOPERFÜZYON HİPOKSİSİ -stagnant (durağan) hipoksi- düşük kardiyak output

Page 65: Akg (fazlası için )

4. HİSTOTOKSİK HİPOKSİ Hücrelerin

oksijenden enerji üretmesiniengelleyen zehirlenme,

siyanür zehirlemesi