•istota bezpieczeństwa i higieny pracy,chemia.wpt.kpswjg.pl/bhp/bhp1.pdfbezpieczeństwo i higiena...
TRANSCRIPT
-
• Istota bezpieczeństwa i higieny pracy,
• System prawny ochrony pracy,
• System organizacyjny ochrony pracy.
-
• Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) to zespół warunków oraz czynników (organizacyjnych, technicznych,
higienicznych, psychologicznych, prawnych i innych), zapewniających wyeliminowanie lub maksymalne ograniczenie ujemnego wpływu środowiska pracy na stan zdrowia pracujących.
-
• Prawo do bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy oraz nadzór i kontrolę
realizacji tego prawa przez właściwe
organy państwa gwarantuje Konstytucja
Rzeczypospolitej Polskiej, w której:
• art. 24, w którym jest zapisane, że praca
znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej
Polskiej, a państwo sprawuje nadzór nad
warunkami wykonywania pracy,
-
• W art. 66 ust. 1, jest zapisane, że każdy
ma prawo do bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy, a sposób realizacji tego
prawa oraz obowiązki pracodawcy określa
odpowiednia (odpowiednie) ustawa
(ustawy),
• W art. 68, jest zapisane, że każdy ma
prawo do ochrony zdrowia.
-
• Źródłami z dziedziny bezpieczeństwa i
higieny pracy są:
• Kodeks pracy (kp) (Dział dziesiąty
Bezpieczeństwo i higiena pracy – art.
207–237),
• ratyfikowane umowy międzynarodowe,
• rozporządzenia wykonawcze do kp, na
przykład;
-
• Ilekroć w kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy,
rozumie się przez to przepisy:
• 1) kodeksu pracy,
• 2) innych ustaw i aktów wykonawczych, określające
prawa i obowiązki pracowników i pracodawców,
• 3) postanowienia układów zbiorowych pracy i innych
opartych na ustawie porozumień zbiorowych,
• 4) postanowienia regulaminów i statutów określających
prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
-
• W sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy
do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy
kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z
zasadami prawa pracy.
• Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie:
umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub
spółdzielczej umowy o pracę.
• Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie
posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna,
jeżeli zatrudniają one pracowników.
-
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26
września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169,
poz. 1650 z późn. zm.),
• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca
2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie
bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr 180, poz. 1860
z późn. zm.),
• rozporządzenie Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w
sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. nr
109, poz. 704 z późn. zm.),
-
• rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z
30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań
lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki
zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich
wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy
(Dz.U. nr 69, poz. 332 z późn. zm.),
• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28
maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac, które powinny
być wykonywane przez co najmniej dwie osoby (Dz.U. nr
62, poz. 288).
-
• System organizacyjny ochrony pracy można podzielić na
dwa systemy: ogólnokrajowy i zakładowy. Do
pierwszego z nich należy zaliczyć; parlament, rząd,
resorty, organy nadzoru i kontroli.
• Parlament realizuje zadania ustawodawcze, tworząc
prawo. Rząd i resorty oraz urzędy państwowe,
szczególnie Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz
Ministerstwo Zdrowia, ustalają wytyczne państwa w
kształtowaniu polityki w dziedzinie BHP oraz, na
podstawie ustaw, wydają przepisy wykonawcze w
zakresie BHP.
-
• Organem powołanym do nadzoru i kontroli
przestrzegania prawa pracy, w
szczególności przepisów oraz zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, jest
przede wszystkim Państwowa Inspekcja
Pracy (PIP).
-
• Z PIP w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
mają obowiązek współdziałać:
• Państwowa Inspekcja Sanitarna
– w sprawach zapobiegania powstawaniu
chorób zawodowych i innych chorób związanych
z warunkami pracy oraz ich zwalczania, a także
w sprawach kontroli warunków pracy i ochrony
zdrowia pracowników przed zagrożeniami
środowiska pracy,
-
• nadzór górniczy – w sprawach kontroli i nadzoru nad bhp
w zakładach górniczych,
• Urząd Dozoru Technicznego i specjalistyczne organy
dozoru technicznego – w sprawach przestrzegania
przepisów o dozorze technicznym,
• Państwowa Agencja Atomistyki
– w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej w zakładach pracy stosujących źródła
promieniowania jonizującego,
-
• Inspekcja Ochrony Środowiska – w sprawach
bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z ochroną
środowiska,
• Inspekcja Transportu Drogowego
– w sprawach bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie
przewozu drogowego,
• nadzór budowlany – w sprawach bezpieczeństwa i
ochrony zdrowia w procesie budowlanym,
• Państwowa Straż Pożarna – w sprawach ochrony życia i
zdrowia ludzkiego przed zagrożeniem pożarowym,
-
• Na szczeblu zakładu pracy istnieją podmioty, które mają
obowiązek tworzenia warunków pracy lub społecznego
nadzoru i kontroli nad tymi warunkami. Podstawowym
podmiotem, którego obowiązkiem w zakładzie pracy jest
zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy, jest pracodawca (art.15 k.p.), który swoje
obowiązki realizuje za pomocą wyspecjalizowanych
służb BHP oraz lekarza sprawującego opiekę zdrowotną
nad pracownikami. Dodatkowo, w kształtowaniu
bezpiecznych warunków pracy w zakładzie pracy,
uczestniczy też — jako organ opiniodawczo-doradczy —
komisja ds. BHP.
-
• Organami przedstawicielskimi są związki zawodowe i
społeczny inspektor pracy. Pełnią one przede wszystkim
funkcje nadzorczo-kontrolne w zakresie przestrzegania
przez pracodawcę obowiązku zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
• Społeczny inspektor pracy ma prawo wydawania, w
formie pisemnej, zaleceń dotyczących usunięcia
stwierdzonych uchybień. Pracodawca może odwołać się
od wydanego zalecenia do właściwego inspektora pracy
Państwowej Inspekcji Pracy.
-
• Układy zbiorowe pracy,
• Regulaminy pracy (akt wewnątrzzakładowy) - ustala
pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją
związkową, jeżeli zatrudnia co najmniej 5 pracowników.
• Zasady bhp są regułami pozaprawnymi na wzór klauzul
generalnych. Oznacza to, że nie są one zdefiniowanie
prawnie, ani też określone w przepisach, jednakże —
zgodnie z obowiązującymi przepisami — zarówno
pracodawca, jak i osoba kierująca pracownikami i sam
pracownik są obowiązani ich przestrzegać, a ich
naruszenie lub niestosowanie może spowodować
sankcje przewidziane w kodeksie pracy.