Aile İçi İletişim

ANNE-BABA-ÇOCUK İLETİŞİMİ

İletişim; duygu, düşünce ve bilgilerin söz, el, kol, baş hareketleri, yazı, görüntü vb. aracılığı ile bir kimseden başka bir kimseye iletimidir.

Bu tanıma dayalı olarak iletişimin iki birim arasında gerçekleşen iki yönlü bir mesaj alışverişi ve devam eden bir süreç olduğu söylenebilir.

Örneğin; anne-babalar, çocuklarına bir takım emirler verip, onların emirler karşısındaki tepkileri ile ilgilenmezler ise bu tavırları iletişim olamaz.

Anne-baba, çocuk arasında kurulan sağlıklı iletişim, çocuğun sağlıklı kişilik geliştirmesini sağlar. Başkaları ile olumlu ilişkiler kurmasına temel oluşturur.

Sağlıklı Anne Baba Çocuk İletişiminin Temel Öğeleri

Anne-babaların, çocukları ile sağlıklı iletişim kurabilmeleri için kendilerine ve çocuklarına karşı saygılı, çocuklarının sorunlarına karşı duyarlı, işbirlikçi, çocuklarının duygu ve düşüncelerini paylaşabilen ve kabul edici bir tutum içinde olmaları gerekir. İnatçı bir tutumla kendi fikirlerini savunan, kendi görüş ve düşüncelerinin dışında doğruyu kabul etmeyen, çocuklarının görüş ve düşüncelerinde mantık aramayan anne-babalar, çocukları ile sağlıklı iletişim kuramazlar.

Herkes başkalarını değiştirmeyi düşünür, ama hiç kimse kendini değiştirmeyi düşünmez.

Tolstoy

Sağlıklı Anne Baba Çocuk İletişiminin Temel Öğeleri

Sağlıklı iletişim için; anne-babalar, çocuklarını dinlemeli, duygularını pay laşmalı ve olumsuz davranışları karşısında yargıç gibi davranmamalıdırlar.

Anne-babalar, çocukları ile iletişimlerinde kabul edici bir tutum içinde olmalıdırlar. Çocuklarınıdikkatle dinlemeliler ve çocuğa konuşması için gereken sessizliği sağlamaya özen göstermelidirler.Özellikle çocuklarının sorunları olduğu zaman etkin dinlemeyi kullanmalılar, empati kurmalılar ve çocuğa karşı dürüst olmalıdırlar.

Kabulİnsanlar arasında iletişim sürecinde temel

ilke kabul etmektir. İnsanları kendilerine özgü özellik leri ile kabul etmek iletişimde önemli rol oynar.

Başkasını kendisine özgü nitelikleri ile olduğu gibi kabul etmek, onu sevmeyi gerektirir.Örneğin:Çocuk: "Arzu ile oynamak istemiyorum."Anne : "Ne ayıp bir söz. O senin en iyi arkadaşın."Çocuk : "Ona çok kızıyorum."Anne : "İnsan hiç arkadaşına kızar mı? Sus bakayım, çok ayıp." Çocuk : "Ama anne bugün okulda yaptığım resimi karaladı."Anne : "Hayır karalamak istememiştir. Bir daha arkadaşların hakkında böyle kötü sözler söylemeni istemiyorum."Çocuk : (Çocuk ağlar) "Ihhııı"Anne : "Ne varmış bunda ağlayacak? Sulu gözlülük istemiyorum."

Kabul

Anne-babalar duyguları gibi çocuğun algılarına da pek güvenmezler. Tepkilerini kendi algılarına göre ayarlarlar.Örneğin;Çocuk : "Anne çok doydum, ıspanak yemek istemiyorum."Anne : "Ne yedin ki? Hayır daha bir şey yemedin. Doymuş olamazsın."Çocuk : "Çorbamı içtim, köfte ve pilavımı da yedim."Anne : "Sebze yemedin."Çocuk : "Salata yedim."Anne : "Tek salata ile olmaz, ıspanaktan da yiyeceksin." Çocuk : "Ama anne midem bulanıyor."Anne : "Ben anlamam bu kadar yemekle doymazsın. Üstelik ıspanağı senin için pişirdim.«Çocuk : (Öfkelenerek) "Neden beni anlamıyorsun, doydum dedim ya!"

Kabul

Anne-babaları tarafından duygularına ve algılarına güvenilmeyen çocuklar anne-babalarına karşı öfke, nefret, kızgınlık gibi olumsuz duygular hissederler. Kendilerinin bilgisiz, beceriksiz olduğunu düşünürler.

Böylece kendi benliklerine ilişkin olumsuz algılamalar içine girerek düşük bir benlik say gısı ve güvensiz bir kişilik yapısı geliştirebilirler.

DAVRANIŞ PENCERESi

Anne-babalar, çocuklarını kabul edebilirler. Ancak çocuklarının bazı davranışlarını bazı günler kabul ederken, bazı günler aynı ya da benzer davranışını kabul etmeyebilirler. Pencereyi ikiye bölen çizgi ise kabul çizgisidir. Ancak kabul çizgisinin yeri her zaman ortada değildir

KABUL EDİLEBİLİR DAVRANIŞLAR

KABUL EDİLEMEZ DAVRANIŞLAR

Kabul-OnayKabul etmek onaylamaktan farklı bir

kavramdır. Kabul edilen bireyin kendisi yani varlığıdır. Onay lanan ya da onaylanmayan ise davranışlarıdır. Bu nedenle anne-babalar, çocuklarını olumlu-olumsuz, iyi-kötü, yeterli-yetersiz yönleri ile olduğu gibi kabul etmelidirler.

Anne-babalar, çocukları ile sağlıklı iletişim kurabilmek için öncelikle, çocuklarını yaşının doğal sınırlamaları ve yetersizlikleri ile olduğu gibi kabul etmelidirler. Çocuklarına ileride olmasını düşle dikleri yetişkin olamayacağından ya da kendilerinin küçük bir kopyası olmadığı için kızmamalıdırlar.

Anne-babalar beklentilerinin gerçekleşmesi için sabır ve güvenle beklemelidirler. Çocuklarının bu aşamaları sağlıklı bir şekilde atlatabilmesi için ona çocukluğunu yaşayabileceği uygun bir ortam hazır lamalıdırlar

DinlemeTüm insanlar hangi yaşta olurlarsa olsunlar dinlenmekten hoşlanırlar. İnsanların danışmana baş vurmalarının bir nedeni de iyi bir dinleyiciye ihtiyaç duymalarıdır. Çocuklar dinlenmemeye karşı daha duyarlıdırlar. Bu nedenle dinlenmediklerini hemen fark ederler.

İletişim denince akla genellikle konuşmak gelir. Oysa iletişim dinleme ile başlar. Anne-babaların, çocukları ile etkili bir iletişim kurabilmeleri, konuşmaya olduğu kadar dinlemeye de önem vermeleri ile mümkündür.

Çocukla iletişimde ve onun sorunlarını çözmede önemli olan çocuğa konuşması için uygun ortam hazırlamak ve onu dinlemektir.

Dinleme

Anne-babaların birçoğu çocukları ile ileşitimlerinde, genellikle onları dinlediklerini söylerler. Oysa çocuk konuşurken; sürekli emretme, yönetme, uyarma, gözdağı verme, yargılama, eleştirme, suçlama, ahlak dersi verme, öğüt verme, önerilerde bulunma, mantık yoluyla inandırma, ad takma, alay etme, utandırma gibi müdahalelerle çocuğu gereği gibi dinlemezler.

Bu gibi yaklaşımlar duygu, düşünce ya da sorununu anlatmaya çalışan çocuğun susmasına, konuyu saptırmasına ya da değer verilmediği duygusuna kapılarak kırılıp, küsmesine neden olur. Oysa anne-babalar, çocukları ile iletişimlerinde çocuğun ihtiyacına ve sorununa göre edilgin ya da etkin dinlemeyi kullanmalıdırlar.

Edilgin DinlemeEdilgin dinleme, çocuk

konuşurken kendi görüşlerimizi açıklamadan ve geri bildirim kullanma dan yalnızca, dinlediğimizi belirten "onay tepkileri" vererek çocuğu dinlemektir.

Sessizlik, çocuğu konuşmaya başladıktan sonra devam için yüreklendiren güçlü bir etkendir. Sessizlik, çocuğa "Seni kabul ediyorum.", "Duygularını duymak istiyorum." gibi mesajlar iletir. Onu konuşmaya güdüleyerek, duygu ve düşüncelerini daha rahat ifade etmesine imkan sağlar.

Anne-babalar, dinlerken çocuğun sözünü kesmeden özellikle duraklamalarda dinlediklerini belirtmek için belirtiler vermelidirler. Bunlara "onay tepki leri" ya da "kabul tepkileri" denir. Onay ya da kabul tepkileri; başı öne eğme, aşağı yukarı sallama, gülümseme gibi sözsüz olabileceği gibi "Hımmm", "Hı hı anlıyorum", "Evet dinliyorum" gibi sözel de olabilir

Edilgin Dinlemeİyi dinleyici anne-babalar, çocuğun

yalnız söylediği sözleri değil, yüzü, eli, kolu ve bedeni ile yaptığı hareketleri de dikkate alırlar. Çünkü iletişimde sadece sözlü mesajlar gönderilmez. Yüz yüze iletişim de yüz ifadeleri, el-kol hareketleri, bedenin duruş tarzı ve ses tonu gibi sözsüz mesajlar da kullanılır

Yüz yüze iletişimde ortalama olarak kelimeler %10, ses tonu %30 ve beden dili %60 rol oynar.

İnsanlar düşüncelerini sözel mesajlarla ifade ederler. Duygularını ise çoğunlukla ses tonları ve beden dillerine yansıtırlar.

Örneğin; arkadaşları tarafından oyuna alınmayan bir çocuk «üzülmedim" diyebilir. Ancak üzülmedim derken sesinin titremesi, gözlerinin sulanması, yüzünün kızarması vb. ifadeler çocuğun gerçek duygularına ilişkin mesajlar iletir.

Dinleme

Anne-babası tarafından dinlendiğini bilen çocuk, kendisini daha huzurlu ve rahat hisseder. Bu da çocuğun duygusal ve sosyal yönden sağlıklı gelişmesini sağ lar. Kendisine olan güven duygusunu artırır. Başkaları tarafından kendi söyledikleri dinlenen çocuk başkalarını dinlemeyi öğrenir. Anne-baba dinleyerek çocuğu var eder. Dinlenmeyen çocuk sevildiğini bilmez ve konuşmak istemez. Dinlenmeyen çocuk gelişmez. Ailede dinlenmeyen çocuk, kendisini dinleyen arkadaşlarına

uyar. Arkadaşlarının kötü alışkanlıkları varsa, onlara uyarak, kötü alışkanlıklar edinir.

Gençlerini dinlemeyen toplum ancak suç işledikleri zaman onları dikkate alır.

Beden DuruşuAnne-baba, çocuğu

dinlerken doğal duruş ve hareketleri ile bedenen dinler duru ma geçmelidir. Dinlerken duruş ve hareketlerin doğal olması, iletişimde yapaylığı engeller ve çocuğun daha iyi dinlenmesini sağlar.

Ayrıca çocuğun rahatsız olmasına neden olacak ya da dikkatini dağıtacak davranışlarda da bulunulmamalıdır. Bu nedenle dinlerken bacağı sallamak, kalemle oynamak, sık sık saate bakmak, pencereden dışarıya bakmak vb. davranışlardan kaçınılma lıdır. Çünkü bu tür davranışlar; çocuğa önemsenmediği, değer verilmediği, dinlenmek istenmediği mesajını iletir. Çocuğun kendisini değersiz hissetmesine neden olur.

İnsanlar çok sevdikleri kişilere yakın durmayı tercih ederken az sevdikleri kişilerle aralarında daha fazla mesafe bırakırlar. Hiç tanımadıkları kişilere ise daha uzak dururlar. Bu uzaklık o kişiye olan dostluk düzeyinin bir belirtisidir.

Beden DuruşuMekan kullanarak yakınlığı belirtmenin

son noktası bedensel temastır, insanlar çok yakınlarının ellerini, kollarını tutarak, onlara sarılarak aralarındaki mesafeyi en aza indirirler.

Hiçbir sözel mesaj dokunmak kadar etkili olamaz. Dokunmak saatlerce yapılacak açıklamalardan daha etkilidir.

Dokunmak ve sarılmak, özellikle çocuğun sorunu olduğu zaman, kendisini güven içinde hissetmesini sağlar. Çocuğa "Sen be nim için önemlisin", "Seni seviyorum", "Seni dinliyorum" gibi mesajlar iletir.

Anne-babalar, çocuklarını dinlerken aralarındaki mesafeyi en aza indirgemelidirler. Bunun için de çocuğu dinlerken, onun boy hizasında olacak şekilde çömelmeli, diz çökmeli ya da çocuğu kendi boylarına yükseltmek için onu kucaklarına almalıdırlar.

Göz kontağıKonuşan kişiye doğru

bedenen yönelme ve göz kontağı kurma kişiler arası iletişimi başlatmada ve iletişimin etkinliğini artırmada önemli rol oynar.

Göz, önemli bir dinleme organıdır. Anne-babalar, çocuğun yüzüne baktığı zaman, onun yüz ifadesinden söylediklerinin ötesinde mesajlar alabilirler.

Örneğin; konuşurken çocuğun yüzünün kızarması, gözlerini kaçırmaya çalışması, gözlerinin yaşarması, dudaklarının titremesi, başını öne eğmesi, kaşlarının çatılması vb. ifadeler çocuğun söylediği sözlerin içeriğine zenginlik kattığı gibi sözlerin içeriği ile söylemek istediği mesaj arasında bir çelişkinin olup olmadığının da anlaşılmasını sağlar

Etkin DinlemeAnne-babanın edilgin bir şekilde

sadece söylenenleri duyması yeterli değildir. Sessizlik, kabul tep kileri, kapı aralayıcılar ve konuşmaya davet cümleleri çocukla iletişimi kolaylaştıran etkenlerdir.Çocuk dinlendiğini bilir, fakat doğru olarak anlaşılıp an laşılmadığını öğrenemez. Oysa dinlemede önemli olan anne-babanın, duyduğu sözcüklerde gizli olan duygu ve düşünceleri anlamasıdır. Bunun için de anne-babanın, çocuk ile etkin bir biçimde ilgilen mesi gerekir.

Etkin dinlemenin edilgin dinlemeden farkı, dinleyen kişinin duyduğunu tekrar ederek, özümleye rek geri yansıtmasıdır. Örneğin:Çocuk: "Kardeşim kalemimi aldı vermiyor."Anne: "Sen de çekmeceden başka bir kalem al" ya da "Kardeşinle paylaşmayı öğrenemedin!" Yerine:Sözleri özümleme, duyduğunu tekrar etmeAnne: "Demek kardeşin kalemini aldı vermiyor."

Etkin DinlemeÖrneğin:Çocuk: "Ahmet bugün benimle hiç oynamadı. Benim istediklerimi yapmıyor."Anne: "Öyleyse sen neden onun yapmak istediklerini sormuyorsun? Senden küçüklerle geçinmeyi öğrenmek zorundasın." (ÖNERMEK, AHLAK DERSİ VERMEK)Çocuk: "Onun yapmak istediklerini yapmaktan hoşlanmıyorum. Hem o aptalla geçinmek istemi yorum."Anne: "Oyun bozanlık yapacaksan o zaman git, oynayacak başka birini bul." (ÇÖZÜM, ÖNERMEK, AD TAKMAK)Çocuk: "Oyun bozan o, ben değilim. Oynayacak başka biri de yok."

Anne: "Yorulduğun için huysuzluk yapıyorsun, yarın daha farklı düşünürsün." (YORUMLAMAK, GÜVEN VERMEK)Çocuk: "Yorgun değilim, yarın da farklı düşünmeyeceğim. O küçük sersemden ne kadar nefret ettiğimi anlamıyorsun."Anne: "Böyle konuşmayı kes! Bir daha arkadaşların hakkında bu şekilde konuştuğunu duyarsam seni..." (EMİR VE GÖZDAĞI VERMEK)Çocuk: (Annesinin yanından asık yüzle ayrılırken) "Komşulardan nefret ediyorum. Keşke başka yere taşınsak."

Etkin Dinleme

Anne ile çocuk arasındaki aynı iletişim etkin dinlemede ise şöyle gelişmektedir:Çocuk: "Ahmet bugün benimle hiç oynamadı. Benim istediklerimi yapmıyor.Anne: "Ahmet'e kızgınsın" (ETKİN DİNLEME)Çocuk: "Evet. Bir daha onunla oynamayacağım. Arkadaşım olmasını istemiyorum."Anne: "Ona öyle kızgınsın ki onu bir daha görmek bile istemiyorsun." (ETKİN DİNLEME)Çocuk: "Doğru. Ama o arkadaşım olmazsa oynayacak başka kimse kalmaz."Anne: "Arkadaşsız kalmak hoşuna gitmiyor." (ETKİN DİNLEME)Çocuk: "Evet. Galiba onunla iyi geçinmeliyim. Ama ona kızmamak zor olacak."Anne: "Ahmet ile daha iyi geçinmek istiyorsun ama ona kızmamak sana zor gelecek." (ETKİN DİNLEME)Çocuk: "Eskiden ona kızmazdım. Çünkü ne istersem yapardı. Artık onu yönetmeme izin vermiyor."Anne: "Ahmet'i etkilemek artık kolay değil." (ETKİN DİNLEME)Çocuk: "Öyle. Artık büyüdü. Ama şimdi daha çok eğleniyoruz."Anne: "Onu bu haliyle çok beğeniyorsun." (ETKİN DİNLEME)Çocuk: "Evet. Ama onu yönetmekten vazgeçmek bana zor geliyor. Öyle alışmıştım ki. Arada bir onun istediğini yaparsak belki daha az dövüşürüz. İşe yarar mı dersin?"Anne: "Ara sıra boyun eğersen ilişkinize yardımcı olabileceğini düşünüyorsun." (ETKİN DİNLEME)Çocuk: "Evet deneyeceğim."

Etkin dinlemenin yararları

Anne-babasının kendisini dinlediğini ve doğru olarak anladığını gören çocuk kendisine değer verildiğini ve sevildiğini hisseder. Bu durum, çocuğun anne-babasına karşı yakınlık duymasını ve sevgi ile karşılık vermesini sağlar. Anne-baba da çocuğa daha sıcak ve yakın duygular beslemeye başlar. Böy lece anne-baba ve çocuk arasında sıcak bir ilişki gelişir.

Çocuğun duygularını keşfetmesine, tam olarak açıklamasına ve örtük anlamların ortaya çıkma sına imkan verir.

Çocuğun olumsuz duygularından korkmamasını sağlar. Çocuğun olumsuz duygularından dolayı utanmasını ve kendini suçlu hissetmesini engeller. Bu duyguların doğal olduğunu ve bazı olay ya da durumlar karşısında herkesin yaşayabileceğini öğrenir.

Etkin dinlemede duyguların ifade edilmesi, çocuğu rahatlatır. Çocuğun sorununu ilk baştaki ka dar önemli görmemesine yardımcı olur. Olumsuz duygularının davranışlarına yansımasını engeller, iletişimde savunuculuğu azaltır.

Etkin dinlemenin yararları Gerçek soruna ulaşmayı

kolaylaştırır .Yetişkinler gibi çocuklar da çoğu zaman sorunlarını açıkça dile getiremezler. Oysa çocuğunu etkin dinleyen anne-baba, çocuğun mesajının altında yatan gerçek so runa inebilir.

Çocuğa sorununu kendisinin çözümlemesine imkan verir.

Çocuğun kendi sorununu kendisinin çözümlediğini görmek, anne-babanın çocuğun sorun çöz me yeteneğine güven duymasını sağlar.

Çocuğun bağımsız, kendi sorumluluklarının bilincini taşıyan, kendi kendini yönetebilen, güven li bir kişilik geliştirmesine yardımcı olur.

Çocuğu anne-babasını dinlemeye daha istekli hale getirir.

EmpatiKişinin, kendisini karşısındaki kişinin yerine koyması, olaylara

onun bakış açısı ile bakması, duy gu ve düşüncelerini doğru algılayarak onun hissettiklerini hissetmesi ve bunu ona iletmesi sürecidir

Anne-babaların, çocukları ile empati kurabilmeleri için kendilerini çocuğun yerine koymaları ve olaylara onun bakış açısı ile bakmaları gerekir. Bunun için de çocuğun rolüne girerek olaylara onun gözlüklerinin arkasından bakmak gerekir.

Örneğin; anne-baba, arkadaşı tarafından kitabın sayfaları yırtıldığı için ağlayan çocuğa "Ne varmış bir kitap için üzülüp ağlayacak" ya da "Sana yenisini alırız" demek yerine, kendilerini çocuğun yerine koyarak onun, o andaki duygularını anlama ya çalışmalıdır.

Dürüst Olmak

Çocukla iletişimde anne-babalar, sorununu anlatan çocuklarına anne-baba rolü yerine, insan ola rak yaklaşmaya çalışmalıdırlar. Çocuğun duygularını anne-baba bakış açısı ile değil, bir insan bakışı ile algılamaya çalışarak dürüst ve doğru cevaplar vermelidirler Örneğin; zayıf not alan bir çocuk,

annesine "Anneciğim sen öğrenciyken hiç zayıf not aldın mı?" diye sorduğu zaman, anne zayıf not aldığı halde "Hayır ben hiç zayıf not almazdım" diyerek cevap verirse çocuğa karşı dürüst davranmış olmaz. Böyle bir soruya anne, "Evet ben de öğrenciyken zayıf not aldığım dersler oldu. Fakat çalışarak düzelttim" diyebilir.

Çocukla İletişinde Kullanılan Dil

Sen DiliAnne-baba ve çocuk arasında meydana gelen anlaşmazlıklar, çocuğun olumsuz davranışları ya da sözleri sonucunda oluşur.Örneğin; çocuğun odasını dağınık bırakması, oyuncakları ile oynadıktan sonra onları toplamaması, salonda top oynaması, müziğin sesini çok yüksek açması, gürültü yapma sı, duvarları karalaması, küfürlü konuşması vb. Çocuğun bu tür davranış ya da sözleri anne-babada hoşnutsuzluk, korku, öfke, kızgınlık gibi duygular uyandırır. Bu nedenle de kabul edilmezler. Anne- babalar bu davranışlar sonucunda yaşadıkları olumsuz duygularını içlerinde saklayarak tepkilerini genellikle aniden ve sözel olarak ifade ederler. "Ne laf anlamaz çocuksun", "Neden dikkat etmiyor sun", "Neden böyle yapıyorsun", "Bebek gibi davranıyorsun", "Sen adam olamazsın", "Ne zaman adam olacaksın", "Dikkat çekmek istiyorsun" hatta "Geri zekalı", "Salak", "Aptalın birisin" gibi ifadeler kul lanırlar. Dikkat edilirse burada kullanılan ifade tarzı çocuğa yönelik sen

mesajı, sen kelimesi yani sen dilidir

Sen dili çocuğun olumsuz davranışını değiştirmede etkili olmaz.

Sen dili ile gönderilen "Ne laf anlamaz çocuksun", "Yaramazlık yapıyorsun", "Başımın belası mısın?", "Geri zekalı" vb. kızgınlık ifadeleri çocuğun davranışına değil, kişiliğine yönelik açık saldırı niteliğindedir. Kızgınlığın davranışa değil, kişiliğe yönelik olması çocuğu sarsar, üzer, gücendirir, kız dırır. Onuru kırıldığı için direnmesine ve karşılık vermesine neden olur.

Sen dilinde kullanılan "geri zekalı", "aptal", "sersem", "tembel", "dağınık" gibi lakaplar çocuk tarafından ciddiye alınabilir. Çocuk kendisine yakıştırılan bu lakaplara uygun davranışlar geliştirmeye başlar. Çocukta düşük bir benlik saygısı gelişir.

Sen dili çocuğun olumsuz davranışını değiştirmede etkili olmaz.

Anne-babası tarafından suçlayıcı ve yargılayıcı sen dili mesajları alan çocuk, kendisini savunmaya ve anne-babasına karşılık vermeye başlar. Çocuk da anne-babasına "Siz de hata yapıyorsunuz", "Siz çok mu iyisiniz?" gibi mesajlar göndererek onları suçlamaya ve yargılamaya başlar.

Anne-baba tarafından olumlu davranışları görmemezlikten gelinirken, olumsuz davranışları üze rinde odaklanılan çocuk bu davranışları ile popüler hale gelir. Böylece çocuk olumsuz davranışlarını değiştirmek için çaba göstermez

Çocukla İletişinde Kullanılan Dil

Ben DiliBen dili kabul edilmeyen davranışın suçlamadan ve yargılamadan tanımının yapıldığı, bu davranışın karşı taraftaki kişiyi somut olarak nasıl etkilediğini ve ne tür duygular yaşamasına neden olduğunu açıklayan dürüst ve sorumlu bir kızgınlık ifadesidir.

Etkili bir ben dili mesajının şu üç öğeyi içermesi gerekir

1. Kabul edilmeyen davranışın tanımlanması"Mutfağı dağınık bırakınca...""Müziğin sesini çok fazla açınca...""Oyun oynarken kardeşini itince...""Çekmeceleri karıştırdığında...""Oyuncaklarını oynadıktan sonra toplamadığın zaman.." vb.

Çocukla İletişinde Kullanılan Dil

Ben Dili2.Kabul edilmeyen davranışın gerçek ve somut etkisi'Yoruluyorum."Başım ağrıyor." "Kapının çalındığını duyamıyorum." "Ben toplamak zorunda kalıyorum." "Okuduğumu anlamıyorum." vb.

3. Kabul edilmeyen davranışın yaşattığı duygu "Öfkeleniyorum. "Sinirleniyorum." "Aşağılanmış hissediyorum." "Korkuyorum." "Kızıyorum" vb.

Kabul edilmeyen davranış, duygu ve etki zincirinden oluşan ben dili mesajları şöyle örneklenebilir

Kabul Edilmeyen Davranış Duygu Etki

Oyuncaklarınla oynadıktan son ra toplamadığında

Öfkeleniyorum Çünkü ben toplamak zorunda kalıyorum ve yoruluyorum.

Arkadaşımla konuşurken sözü mü kestiğin zaman

Sinirleniyorum Çünkü ne söyleyeceğimi unutuyorum.

Bu kazağı denemediğin için almaya

Korkuyorum Uymazsa değiştirmek için tekrar buraya gelmem gerekecek.

Müziğin sesini çok açtığın zaman Kaygılanıyorum Misafirlerin kapıyı çalışını duymayacağım diye

Resim yaparken boyaları yere damlattığında

Öfkeleniyorum Yerleri tekrar silmek beni yoruyor.

Mutfağı dağınık bıraktığın zaman

Kaygılanıyorum Etrafı toplamaktan akşama yemek yetiştire meyeceğim.

Ben Dilinin Yararları

Ben dili mesajında anne-babanın, kabul edilmeyen davranışı tanımlamış olmaları, çocuğun hangi davranışının anne babasında sorun yarattığını anlamasını sağlar. Böylece çocuk, değiştirmesi gereken davranışının hangisi olduğunu öğrenir.

Ben dili mesajında anne-babanın belirttiği etki (yoruluyorum, başım ağrıyor, işe geç kalıyorum, okuduğumu anlamıyorum) ve duygu (öfkeleniyorum, sinirleniyorum, aşağılanmış hissediyorum) çocuğun kişiliğine değil, davranışına yöneliktir. Bu nedenle ben dili çocuğun benlik saygısını, zedelemez.

Ben dili mesajları ile gerçekleşen etkili iletişim, anne-baba ve çocuğu birbirine daha çok yaklaş tırır. Birbirlerini daha iyi anlamalarını sağlar

Teşekkürler..

Soru-Cevap