T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN

GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

AHŞAP KAPLAMA ÇİZİMİ

ANKARA 2006

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;

• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Notlarıdır).

• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır.

• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

• Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler.

• Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

i

AÇIKLAMALAR ........................................................................................................ii GIRIŞ ........................................................................................................................... 1 ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ........................................................................................ 3 1. AHŞAP KAPLAMA ÇİZMEK................................................................................ 3

1.1. Tanımı ............................................................................................................... 3 1.2. Çeşitleri ............................................................................................................. 3

1.2.1. Ahşap Döşeme Kaplaması ......................................................................... 3 1.2.2. Ahşap Duvar Kaplamaları (Lanbriler) ....................................................... 9 1.2.3. Ahşap Tavan Kaplamaları ........................................................................ 11

1.3. Çizim Uygulamaları ........................................................................................ 13 1.3.1. Örnek Ahşap Kaplama Çizimleri ............................................................. 13 1.3.2. Çizim Araç Gereçleriyle Ahşap Kaplama Çizmek .................................. 16

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME......................................................................... 26 ÖĞRENME FAALİYETİ–2 ...................................................................................... 27 2. AHŞAP KAPLAMA DETAYI ÇİZMEK.............................................................. 27

2.1. Tanımı ............................................................................................................. 27 2.2. Çeşitleri ........................................................................................................... 27

2.2.1. Görünüş Üzerinden Alınan Detaylar........................................................ 27 2.2.2. Kesitler Üzerinden Alınan Detaylar......................................................... 27

2.3. Şekilleri ........................................................................................................... 28 2.3.1. Ahşap Döşeme Detayları.......................................................................... 28 2.3.2. Ahşap Duvar Kaplama (Lambri) Detayları .............................................. 28 2.3.3. Ahşap Tavan Kaplama Detayları ............................................................. 28

2.4. Çizim Uygulamaları ........................................................................................ 29 2.4.1. Örnek Ahşap Kaplama Detayları ............................................................. 29 2.4.2. Ahşap Kaplama Detay Çizimi Uygulamaları........................................... 36

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME......................................................................... 47 MODÜL DEĞERLENDİRME .................................................................................. 48

PERFORMANS DEĞERLENDİRME .................................................................. 50 CEVAP ANAHTARLARI......................................................................................... 51 KAYNAKÇA............................................................................................................. 52

İÇİNDEKİLER

ii

AÇIKLAMALAR

KOD 582YIM085

ALAN İnşaat Teknolojisi Alanı

DAL/MESLEK Ahşap Doğramacılığı ve Kaplamacılığı MODÜLÜN ADI Ahşap Kaplama Çizimi

MODÜLÜN TANIMI Ahşap kaplama, imalat ve montajı ile ilgili bilgi ve çizim becerilerinin verildiği öğrenme materyallidir.

SÜRE 40/32(+40/32 Uygulama tekrarı yapmalı)

ÖN KOŞUL Onuncu sınıf Teknik Çizimler dersini başarmak

YETERLİK

Bu ders ile öğrenciye inşaat teknolojisi alanında; Ahşap kaplama çizim modülü ile, ahşap kaplama görünüş ve detay çizimleri ile tarama yapma yeterlikleri kazandırılacaktır.

MODÜLÜN AMACI

Genel amaç; Bu ders ile öğrenciye, ahşap kaplama alanında imalat ve montaj ile ilgili teknik çizimler yapma yeterlilikleri kazandırma amaçlandırılmaktadır. Amaçlar;

Ahşap kaplama elemanlarını kuralına uygun çizebilecektir.

Ahşap kaplama detaylarını kuralına uygun tarayabilecektir.

EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI

Ortam (Araç-gereç; ekipman ve koşullar) : Proje, cetvel, gönye, hesap makinesi, kalem, silgi. Öğrencinin kendi kendine veya gurupla çalışabileceği tüm ortamlar.

Donanım: VCD, DVD, Tepegöz, Projeksiyon, Bilgisayar donanımları ve öğrenim materyalleri.

Derslik: Teknik resim çizim masaları ve çizim araç-gereçleriyle donatılmış yeterince aydınlatılmış sınıflar.

ÖLÇME DEĞERLENDİRME

Modül içeriğinde yer alan faaliyetleri tamamladıktan sonra; konuya ilişkin verilen çoktan seçmeli ölçme araçları ile kazandığınız bilgi ve beceri seviyenizi, uygulamadaki yeterliliğinizi değerlendirebileceksiniz.

Ders öğretmeniniz: Modül sonunda ölçme araçları hazırlayarak, kazandığınız bilgi ve becerileri ölçüp, değerlendirecektir.

AÇIKLAMALAR

1

GIRIŞ Sevgili öğrenci;

Ahşap kaplama yıllar boyunca yalıtım, akustik ve estetik konularda fayda sağlamasından ötürü yapıların iç mekânlarında uygulana gelmektedir. Ahşap kaplamanın yapıya ek maliyet getirmesinden ötürü sıkça tercih edilmemesine karşın yukarıda bahsettiğimiz avantajlarından ötürü günümüzde de hayli uygulama alanı bulmaktadır. Özellikle toplantı ve sinema salonları gibi geniş mekânlar ile iş yerleri, büro ve meskenlerde ahşap kaplama uygulaması yapılmaktadır. İşyerleri ve salonlarda ağırlıkta lambri ve tavan kaplaması yapılırken meskenlerde ahşap yer döşemeleri ilk sıraları almaktadır.

Yalıtım ve akustik ahşap kaplamada önemli bir özellik olmasına karşın çoğunlukla

estetik özelliği nedeniyle tercih edilmektedir. Ahşap kaplama yapımında değişik uygulama şekilleri olmasına karşın, ahşap kaplama

çizim modülünü hazırlarken günümüz piyasasındaki uygulamalar göz önüne alınmıştır. Bu modülde; ahşap kaplama çeşit ve şekilleri hakkında bilgi verilmiş, çizim

uygulamaları siz öğrencilerimize daha yararlı olması açısından basamaklar halinde çizilerek gösterilmiştir.

Ahşap modülü 11.sınıflara yönelik olup 32 saati teori ve uygulama, 8 saati okul

dışında bireysel öğrenme olarak toplam 40 saattir.

GİRİŞ

2

3

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

Öğrenci, gerekli ortam sağlandığında ahşap kaplamayı tanıyıp, kuralına uygun ahşap

kaplamaları çizebilecektir.

Gruplara

Evinizde ve çevrenizde bulunan ahşap kaplamaların şekil, çeşit ve yapım teknikleri hakkında araştırma yapınız. Ahşap kaplamalarla ile ilgili resim ve taslaklar ile detayları hakkında elde ettiğiniz sonuçları sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

1. AHŞAP KAPLAMA ÇİZMEK

1.1. Tanımı

Binalar tarih boyunca ister ahşap ister kâgir yapılmış olsun; Estetik, ısı ve ses yalıtımı, uzun ömürlü, doğal ve sağlıklı oluşu gibi özelliklerden dolayı, ahşap kaplama malzemeleriyle kaplanmıştır. Bu durum günümüzde daha gelişmiş bir şekilde kullanılmaktadır.

1.2. Çeşitleri

Mekânlarda uygulanan ahşap kaplamaları üç ayrı bölümde inceleyeceğiz. 1.2.1; Ahşap döşeme kaplamaları 1.2.2; Ahşap duvar kaplamaları 1.2.3; Ahşap tavan kaplamaları. 1.2.4;Ahşapla oturacak yer yapma

1.2.1. Ahşap Döşeme Kaplaması

Ahşap ve betonarme binalarda döşemelerde ahşap malzeme kullanılır.Zeminin üzerine

ses ve ısı yalıtım malzemeleri konarak binada izolasyon sağlanmış olur.Ahşap binalarda ahşap döşeme yapmak zorunludur.Betonarme binalarda estetik nedenlerle ve ses ve ısı yalıtımı için ahşap döşeme yapılır.(Şekil-1)

ÖĞRENME FAALİYETİ–1

AMAÇ

ARAŞTIRMA

4

Şekil.1: Ahşap kirişler üzerine döşeme yapmak

Betonarme binalarda zemin taşıyıcısı olarak tabliye beton kullanılmasına karşın, katlar arasında ısı ve ses yalıtımı ile estetik nedenlerle de ahşap döşemelerle kaplanır. (Şekil–2)

Şekil.2: Kadronlar üzerine döşeme yapmak

Ahşap döşeme kaplamalarını; tahta döşeme kaplamalar ve parke kaplamalar şeklinde

inceleyeceğiz. 1.2.1.1. Tahta Döşeme Kaplamalar:

Kâgir döşeme üzerine ahşap kaplama yapabilmek için kagir üzerine tesviye betonu atılır. 4x4, 4x5 cm ebadındaki kadronlar 40-50cm aralıklarla zemine dübel kullanarak vida ile bağlanır. Çıtalar kalınlıktan geçirilir.Çıtalar kagir üzerine düzgün ve ipinde çakılır.Döşenecek ahşap tahtalar da kalınlıktan geçirilir çakmadan önce tahtaların kurutulması gerekir.Döşeme yüzeyinin düzgün olması için ip çekilerek kadronlar ipe göre gerekirse altları ahşap parçalarla doldurulur. (Şekil–3)

5

Şekil. 3: Kadronların zemine döşenmesi (Beton çivisi kullanılmamalı) Beton çivisi boton filizini tam almadan çakılırsa kullanılabilir.Kaplama işi sonradan olduğu için beton çivisi kullanılmaz.

Ahşap tahtalar aynı kalınlık ve genişlikte rendelenerek veya kalınlıktan geçirilerek kiriş ve kadronlar üzerine çivi ile çakılarak döşenir. (Şekil–4)

Şekil.4: Tahtaların çivi ile kadronlara tutturulması

Ahşabın çalışması sonucu zeminin kamburlaşmasını önlemek amacıyla tahtalar

duvardan 1-2cm boşluk bırakılarak döşenir. (Şekil–5)

Şekil.5: Döşeme çalışma boşluğu ve boşluğun süpürgelikle kapatılması

Bu boşluklar süpürgelik çıtasıyla kapatılır. (Şekil–6)

6

Şekil.6: Süpürgelik örnekleri

Tahta döşeme kaplamalar tahtaların yan yana ekleme işlemine göre sınıflandırılırlar.

Bunlar; düz tahta kaplamaları, lanbalı (binili) tahta kaplama, kendinden çıtalı kinişli tahta kaplama ile yabancı çıtalı kinişli tahta kaplamadır.

Düz tahta kaplamaları: Tahtaların her iki cumbası rendelendiği gibi bırakılır bu nedenle düz tahta döşemelerde ahşabın çekmesi sonucunda tahta araları açılarak, bu aralardan alt kısmın görünmesine neden olur. Tahtalar birbirinden bağımsız esneme yapar buda gıcırtılara neden olabilir. Çivileme yüzeyden yapılır. Düz tahta kaplamalar bazen parke kaplama altına da kör döşeme olarak ta yapılır. (Şekil–7)

Şekil.7: Düz tahta kaplama

Lanbalı (Binili) Tahta Kaplama: Düz tahta döşemeye göre daha sağlamdır.

Tahtaların her iki cunbasına lanba açılır. Tahtalar birbirinden esnemeye karşı azda olsa destek alırlar. Tahtaların çekmesi sonucunda tahta aralarından alt kısım görünmez. Çiviler yüzeyden görünür. (Şekil–8)

Şekil.8: Lanbalı tahta kaplama

Kendinden Çıtalı Kinişli Tahta Kaplama: En çok kullanılan ve en sağlam tahta

kaplama şeklidir. Tahtaların karşılıklı cunbalarının birine kiniş, diğerine kendinden çıta açılır. Tahtalar esnemeye karşı birbirinden tam destek alır. Çivileme kendinden çıta üzerinden yapılarak çivilerin gizlenmesi sağlanır. (Şekil–9)

7

Şekil.9: Kendinden çıtalı kinişli tahta kaplama

Yabancı Çıtalı Kinişli Tahta Kaplama: Kendinden çıtalı kinişli tahta döşemeye

benzemesine rağmen tahtaların iki kenarına kiniş açılır, bu kinişlere sert ağaç veya kontraplaktan yabancı çıta hazırlanarak döşeme yapılır. Çivileme yabancı çıtadan yapıldığından çivi başları görünmez. (Şekil–10)

Şekil.10: Yabancı çıtalı kinişli tahta kaplama

Günümüz şartlarında bu döşeme sistemi yapılmamaktadır. 1.2.1.2; Parke Kaplama: Genellikle sert ağaçtan fabrikasyon olarak, 1,5–2,5cm kalınlığında, 2,5-5cm genişliğinde ve10-40cm boyunda üretilerek piyasada hazır olarak bulunan parkelerin döşeme şekillerine göre çeşitleri vardır. Parkelerin cumba ve maktalarının ikisi kinişli, diğer ikisi ise kendinden çıtalıdır. (Şekil–11)

Parkeler zemine özel yapıştırıcılarla bağlanarak döşenir. (Şekil–12)

Şekil.11: Parke

8

,Şekil.12: Yapıştırıcı ile parkenin döşenmesi

Zemin üzerine kadronlar döşenerek parkeler çiviyle kadronlara bağlanarak ta döşene

bilir. (Şekil–13)

Şekil.13: Kadron üzerine parkenin döşenmesi

Parkeler düz tahta kaplama üzerine de döşene bilir. (Şekil–14)

Şekil.14: Düz tahta kaplama üzerine parkenin döşenmesi

9

Başlıca parke döşeme şekli olarak; balıksırtı, düz, kare ve hasır döşemeyi göstere biliriz. (Şekil–15: a,b,c,d)

a b

c d

Şekil.15: a,b,c,d. Parke uygulama şekilleri

1.2.2. Ahşap Duvar Kaplamaları (Lanbriler)

Resmi, ticari veya hususi bina içlerindeki duvarlar, estetik ile ısı ve ses yalıtımı düşünülerek ahşapla kaplanır. Bina içerisine sıcak görünüm ve zenginlik kazandırmanın yanında duvar ve eşyanın birbirine sürtünerek doğacak kusurların oluşmasını engeller. Duvarlarda kullanılan ahşap kaplamalara LAMBRİ denir

Şekil 16: a-Lambri kaplanacak Duvar Şekil 16:b çıta Döşeli Duvar

10

Şekil.16:c-Duvarın lambri ile kaplanması Şekil.16: d- Çıta üzerine lambri kaplanması

2x4 veya 2,5x5cm ebatlarındaki yatay çıtalar aynı hizada ve şakülün de 60-80cm

arayla, lambri kaplanacak duvara dübel ve vida ile bağlanır. Lambriler çivi ve vida ile duvara bağlı bu çıtalar üzerlerine tutturulur. (Şekil–16: a,b,c,d)

Lambri alt kısmına üst ve yan kısmına süpürgelik çakılır pencere ve kapı kenarlarına pervaz çakılarak lambri bitiş yerlerindeki açıklıklar kapatılır. (Şekil–16:e)

Şekil.16: e- Lambri altına süpürgelik, üst kısmına pervaz bağlanması

Ahşap duvar kaplamaları amacına ve kaplanacak yerin önemine göre, yüksekliği

yerden pencere pare betine, kapı üstü veya tavana kadar olabilir. Lambri tavana kadar yapılmamışsa daha kalın ahşap malzemelerle, lambri üzerine küpeşte yapılır. (Şekil–17: a,b,c)

11

Şekil.17: b- Pencere üstüne kadar lambri Şekil. 17: a- Pencere altına kadar lambri

Şekil.17: c-Tavana kadar lambri Şekil.17: d- Tavana kadar olan lambrinin

bölünmesi

Lambriler tavana kadar yapıldığında (şekil–17:d) de olduğu gibi yatay yönde lambriler bölüne bilir. Bunun yanında duvarın tamamı yerine bir kısmı da kaplana bilir. Lambri doğal ahşap malzemenin yanında suni ahşap malzemelerden de yapılır. 1.2.3. Ahşap Tavan Kaplamaları

Diğer ahşap kaplamalarda olduğu gibi aynı nedenlerle tavanlarda ahşapla kaplanır. Ahşap binalarda mevcut kirişlere, kâgir binalarda tavana bağlanan dilmelere ahşap veya suni ahşap plakalar tutturularak tavan kaplaması yapılır. Ahşap tavan kaplamaları taşıyıcı özelliği olmadığından ve yer çekimine direk maruz kaldığından, hafif malzemelerden yapılıp tavana sağlamca bağlanmalıdır. Ahşap tavan kaplaması ile duvar arasında kalan boşluklar, düz pervaz ile kapatılabileceği gibi özel hazırlanmış daha büyük ebatlı köşe pervazlarıyla da kapatıla bilir. Tüm ahşap kaplamalarda olduğu gibi, işin kalitesi, yapılacak uygulamalar da ayrıntıların çoğaltılmasına etkendir. Tavanlar iki ayrı şekilde kaplanabilir; 1.2.3.1. Kaplama Tavanlar

Ahşap binalarda direk kirişlere, kâgir binalarda tavana dilmeler (kadronlar) bağlanarak tavan ahşapla kaplanır. Ahşap tavan kaplaması ile tavan arasında sadece tavan bağlantı elemanı kalınlığı kadar boşluk kalır. Genelde tavanın alçak olduğu mekânlarda bu tür ahşap kaplama tavan uygulaması yapılır. (şekil–18: a,b)

12

Şekil.18: a- Ahşap binada kaplama tavan Şekil.18: b- Kâgir binada kaplama tavan

1.2.3.2. Asma Tavan

Özellikle tavanı yüksek ahşap ve kâgir binaların iç mekânlarında ahşap tavanlar, tavandan sarkıtılan askı elemanlarıyla istenildiği kadar aşağı da ahşap tavan kaplaması yapıla bilir. Bu tür uygulamalarda tavan ve kaplama arasında kalan boşluklar yalıtım oranını daha da artırır ve tavanın istenilen yüksekliğe getirilmesine olanak sağlar. (şekil–19: a,b)

Şekil.19: a- Ahşap binada asma tavan Şekil.19: b- Kâgir binada asma tavan

13

1.3. Çizim Uygulamaları 1.3.1. Örnek Ahşap Kaplama Çizimleri

Şekil.20: Kâgir binada düz tahta kaplama

Şekil.21: Ahşap binada düz tahta kaplama

14

Şekil.22: Kâgir binada parke kaplama

Şekil.23: Kâgir binada kısa lambri çizimi

15

Şekil.24: Kâgir binada tavana kadar uygulanmış lambri çizimi

Şekil.25:Asma tavan çizimi

16

1.3.2. Çizim Araç Gereçleriyle Ahşap Kaplama Çizmek

Şekil 1.3.2.a: Ölçüleri verilen oda duvarına tavana kadar ahşap duvar kaplaması (Lambri)

yapınız

Şekil 1.3.2.b.: Ahşap kaplama (Lambri) alanı çizimi

17

Şekil 1.3.2.c: Duvar-kapı arası boy lambri çizimi

Şekil 1.3.2.d.: Kapı üstü kısa lambri çizimi

18

Şekil 1.3.2.e: Pencere-kapı arası boy lambri çizimi

Şekil.1.3.2.f.: Pencere alt ve üstü kısa lambri çizimi

19

Şekil 1.3.2.g.: Duvar-Pencere arası boy lambri çizimi

Şekil 1.3.2.h.: Lambri alt ucuna süpürgelik, üst ucuna çıta,pencere ve kapı kenarlarına pervaz

çakımı

20

Şekil 1.3.2.ı.: Lambri yan ve üst kesit yerlerinin çizilerek gösterilmesi

Şekil 1.3.2.j: Kesit alanlarının çizimi

21

Şekil1.3.2.k.: Lambri kesitlerinin çizimi

Şekil.1.2.3..l. için çizim sırası: Ölçülendirme yapılması, açıklayıcı yazıların yazılması

Şekil.1.2.3. Konusu için çizim sırası

( Şekil- 26.a’ da verilen oda içerisine ahşap kaplama resmi çizimi)

22

Şekil 26.a: Ahşap kaplama uygulaması yapılacak oda

1.3.2.1. İşlem Basamakları

Çizim ölçeğini seçme: Ahşap kaplama yapılacak mekânın ölçüleri ile çizim yapılacak kâğıdın ölçüleri göz önüne alınarak uygun ölçek seçilir. Genellikle 1/20 ölçeği kullanılır.

Kaplama alanını çizme: Uygun ölçekte ölçüler küçültülerek resim kâğıdına

kaplama yapılacak mekânın ön görünüşü ile yan ve üst kesiti tekniğine uygun çizilir. (şekil–26: a )

Ahşap kaplamaları çizme: Mekânın net resmi içine tekniğine uygun ahşap

kaplama elemanları çizilir. (şekil–26: b,c,d )

Süpürgelik, küpeşte ve pervaz çizme: Net resim üzerinde ahşap kaplama bitiş yerlerine süpürgelik, küpeşte ve pervaz çizilir (şekil26: e )

Ölçülendirme yapmak: Çizilen detay parçalarının ölçüleri kargaşa

yaratmayacak şekilde, sert ve ince uçlu kalemle tekniğine uygun ölçü çizgisi çizilip üzerlerine yazılmalıdır. (şekil–26: f)

23

Şekil 26.b: Zemine ahşap tahta döşeme çizimi

Şekil 26.c: Duvarlara lambri çizimi

24

Şekil 26.d: Tavana asma tavan çizimi

Şekil 26.e: Ahşap kaplama bitiş yerlerine süpürgelik, küpeşte ve pervaz çizimi

25

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendiniz ya da arkadaşınızla

yaptığınız çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre + veya - seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

PERFORMANS TESTİ Dersin

adı Ahşap doğramacılık resmi Öğrencinin

Amaç Ahşap kaplama resmi çizme becerisini ölçmek. Adı soyadı

Konu Ahşap kaplama resmi çizebilme. Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 Çizim ölçeğini seçtiniz mi? 2 Kaplama alanını çizdiniz mi? 3 Ahşap kaplamaları çizdiniz mi? 4 Süpürgelik, küpeşte ve pervazı çizdiniz mi? 5 Çizilen resimleri ölçülendirdiniz mi?

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

26

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Ahşap duvar kaplamalarında kullanılan, ahşap kaplama elemanı aşağıdakilerden

hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Parke B) Lambri C) Kadron D) Küpeşte

2. Ahşap döşemelerde döşeme orta kısmı genleşme sonucu yukarıya doğru kalka bilir.

Böyle bir olumsuzluğun yaşanmaması için aşağıdakilerden hangisini uygulamak daha doğru olur? A) Kadronlar zemine dübelli vida ile bağlanmalıdır B) Tahtalar arasında genleşme boşluğu bırakılmalıdır C) Döşeme ile duvar arasında genleşme boşluğu bırakılmalıdır D) Tahtalar kadronlara sağlamca bağlanmalıdır

3. Ahşap kaplama yapma gereği aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Yalıtım B) Akustik C) Estetik D) Hepsi

1- Kaplama çizimi 2- Pervaz çizimi 3- Çizim ölçeği tespiti 4- Ölçülendirme 5- Tarama

4. Ahşap kaplama resmi çizilirken yukarıda dağınık olarak verilen işlem basamakları, aşağıdakilerden hangisinde doğru sıra ile verilmiştir? A) 3.1.2.5.4 B) 5.1.4.3.2 C) 3.2.1.5.4 D) 3.1.4.5.2

5. Aşağıdaki ahşap kaplama bitişlerinin hangisinde küpeşte uygulaması yapılmıştır?

A) B) C) D)

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Başarısız olduğunuz sorularla ilgili öğrenme faaliyetine dönerek eksiklerinizi tamamlayınız.

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

27

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

Öğrenci; gerekli ortam hazırlandığında ahşap kaplama görünüş ve kesit resimleri üzerinden gerekli yerlerden tekniğine uygun detay alıp, bu bölümlerin detay resimlerini teknik resim kurallarına göre çizebileceksiniz. Gruplara

Evinizde ve çevrenizde bulunan ahşap kaplamalarla ilgili şekil, çeşit ve yapım teknikleri hakkında araştırma yaparak elde ettiğiniz bilgi ve detay resimlerini sınıfta arkadaşlarınıza sununuz.

2. AHŞAP KAPLAMA DETAYI ÇİZMEK

2.1. Tanımı

Detay; genel anlamda ayrıntı, parça anlamında kullanılmaktadır. Ahşap kaplama detayı; Ahşap kaplamalar ile ilgili ayrıntıyı akla getirmektedir. Ahşap kaplama detayı çizmek ise, net resimde verilen (imalatı yapılmak istenen) ahşap kaplamanın doğru üretilmesi için net resim (1/10 ölçekli) üzerinde anlatma güçlüğü çektiğimiz önemli detayların gerçek boyutta (1/1 ölçeğinde) meslek resim kuralların da çizilmesini ifade eder. 2.2. Çeşitleri

Ahşap kaplama detaylarını; pencere ve kapı detay çizim modülünde olduğu gibi 1/10 cephe resminden ve kesit resimlerinden alınan detaylar olmak üzere iki bölümde inceleye biliriz. 2.2.1. Görünüş Üzerinden Alınan Detaylar

Cephe resminden detay pek alınmamasına karşın bazı durumlarda detay almak zorunlu olabilir. 2.2.2. Kesitler Üzerinden Alınan Detaylar

Kesitler üzerinden detay alma, en çok kullanılan detay alma çeşididir. 1/10 veya 1/20 ölçeğinde çizilmiş olan yan ve üst kesitlerde ayrıntıları tam anlamıyla anlatmak, ölçü vermek, açıklayıcı bilgi yazı resmi taramak güçtür. Kesit resimlerinde önemli gördüğümüz

ÖĞRENME FAALİYETİ–2

AMAÇ

ARAŞTIRMA

28

detayları belirleyip bu noktaları isimlendirerek gerçek boyutta (1/1 ölçeğinde) detay resimleri çizilir. Bazen detayı çizilecek parçanın büyüklüğü ile kullanılan kâğıdın ebatları göz önüne alınarak 1/2 ölçeğinde de detay resmi çizilebilir. 2.3. Şekilleri

Ahşap kaplama detay şekillerini üç ana başlık altında incelemek doğru olur. 2.3.1. Ahşap Döşeme Detayları

Ahşap yer döşeme çeşitleri ile ilgili yapılan çizimlerden alınan detay resimlerini içermektedir.

Şekil–27’de kâgir binada yapılan düz tahta döşeme çizimi, Şekil- 28’de Ahşap binada

düz tahta döşeme çizimi ile Şekil-29’da kâgir binada kare (satranç) parke döşeme çizimi Şekil–27.b, 28.b ve 29.c’ de detay çizimleri ile birlikte verilmiştir 2.3.2. Ahşap Duvar Kaplama (Lambri) Detayları

Ahşap duvar kaplama çeşitleri ile ilgili yapılan çizimlerden alınan detay resimlerini içermektedir.

Şekil–30.a’ da kâgir binada lambri uygulaması görünüş resmi, Şekil–30.b ve c’ de lambri detay resmi ile birlikte verilmiştir. 2.3.3. Ahşap Tavan Kaplama Detayları

Ahşap tavan kaplama çeşitleri ile ilgili yapılan çizimlerden alınan detay resimlerini içermektedir

Şekil–31.a’ da ahşap asma tavan görünüş resmi ile Şekil–31.b’ de ki detay resmi ile birlikte verilmiştir.

29

2.4. Çizim Uygulamaları 2.4.1. Örnek Ahşap Kaplama Detayları

Şekil 27.a: Kâgir binada ahşap yer döşemesi görünüş resmi

Şekil 27.b: Kâgir binada ahşap yer döşemesi detay resmi

30

Şekil 28.a: Ahşap binada ahşap yer döşemesi görünüş resmi

Şekil 28.b: Ahşap binada ahşap yer döşemesi detay resmi

31

Şekil 29.a: Kâgir binada ahşap parke döşeme görünüş resmi

Şekil 29.b: Kâgir binada ahşap parke detay resmi

32

Şekil 30.a: Kâgir binada ahşap lambri görünüş resmi

33

Şekil 30.b: Ahşap lambri detay resmi

34

Şekil 30.c: Ahşap lambri detay resmi

35

Şekil 31.a: Asma tavan görünüş resmi

Şekil 31.b: Asma tavan detayı

36

2.4.2. Ahşap Kaplama Detay Çizimi Uygulamaları 2.4.2.1: İşlem Basamakları

Detay Çizilecek Noktaları Seçmek: Net resmi verilen ahşap kaplamalar incelenerek, imalata yönelik açıklanması gerekli ayrıntılar işaretlenerek isimlendirilir. (şekil–28.a,29.a,30.a,31.a,32.a)

Çizim Ölçeğini Seçmek: Detay resimleri gerçek boyutta (1/1) çizilmesine

karşılık çizilecek parçanın ölçüleri ile çizilecek kâğıdın ölçüleri ölçeğin 1/2 olarak ta düşünülmesi bu nedenle doğru olur.

Görünüş Kısımları Çizmek: Detay çizimine başlanmadan kullanacağımız

resim kâğıdının ölçüleri de göz önüne alınarak iyi bir yerleşim planı yapılmalıdır. Planlaması yapılan resim kâğıdı yüzeyine 0,3 veya 0,5 kalınlığındaki sert uçlu kalem ile detay parçaları yerleştirilir. (şekil–30:b )

Kesilen Kısımları Çizmek: Yerleştirme tamamlandıktan sonra; lanba, kiniş,

kordon, çalışma boşluğu vb. ayrıntılarda çizilip detay parçaları netleştirilir. (şekil–30:c)

Ayrıntıları Çizmek: Detay içinde kalan çivi, vida, dübel vb. ayrıntılar

görünüyor ise olduğu gibi parça arkasında kalıyor ise kesik çizgi ile çizilerek ifade edilir.

Taramaları Yapmak: Tarama yalnızca kesilmiş olan parça kesit alanları

içerisine parçanın cinsine uygun (masif makta veya elyaf, cam, tuğla vb.) belirlenmiş standartta, tekniğine uygun, ince ve sert uçlu kalemlerle yapılmalıdır. (şekil–30:d )

Ölçülendirme Yapmak: Çizilen detay parçalarının ölçüleri kargaşa

yaratmayacak şekilde, sert ve ince uçlu kalemle tekniğine uygun ölçü çizgisi çizilip üzerlerine yazılmalıdır. (şekil–30:e )

Yazılarını Yazmak: Kesit alanlarının çizilmesi ve taranması kullanılan

malzemenin niteliğini tam olarak belirlemez. Bu nedenle kesit alanındaki malzemelerin de ayrıca yazılarak belirtilmesi gerekir. Yazılar malzemenin içine veya okla belirterek hemen yanına yazılmalıdır. Detay adı ve ölçek daha belirgin yazılmalıdır. (şekil–28.b,29.b,30:e,31.b,c,32:b )

37

Şekil 32.a: Ahşap kaplama yapılmış odanın görünüş ve kesit resimleri (Lambiri genişlikleri 8,5 cm.resim düzeltilecek)

Şekil 32.b: Ahşap kaplama görünüş resmi üzerinden detay alınacak yerlerin tespit edilmesi

38

Not; Ahşap kaplama G ve H detayları basamaklar halinde çizilerek gösterilmiştir

Şekil 32.c: Ahşap kaplama çizim alanının (görünüşünün) çizilmesi

39

Şekil 32.d: Ahşap kaplama kesilen kısımlarının çizilmesi

40

Şekil 32.e: Ahşap kaplama detay ayrıntılarının çizilmesi

41

Şekil 32.f: Ahşap kaplama kesit alanlarının taranması

42

Şekil 32.g: Ahşap kaplam detay resmi üzerine ölçü ve yazıların yazılması

43

Şekil 32.h: Ahşap kaplama A ve B detay resmi

44

Şekil 32.ı: Ahşap kaplama C,D,E ve F detay resmi

45

Şekil 32.j: Ahşap kaplama I ve J detay resmi

46

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre kendinizin ya da arkadaşınızın

yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre evet hayır seçeneklerinden uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Dersin adı Ahşap doğramacılık resmi Öğrencinin

Amaç Ahşap kaplama resmi çizme becerisini ölçmek. Adı soyadı

Konu Ahşap kaplam resmi çizebilme. Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 Detay çizilecek noktaları kesitler üzerinden seçip adlandırdınız mı?

2 Çizim ölçeğini çizilecek parça ölçülerini ve resim kâğıdını dikkate alarak seçtiniz mi?

3 Görünüş kısımlarını planlayarak kâğıdınıza tekniğine uygun çizdiniz mi?

4 Kesilen kısımları netleştirerek çizdiniz mi? 5 Ayrıntıları tekniğine uygun çizerek gösterdiniz mi? 6 Kesit alanlarını tekniğine uygun taradınız mı? 7 Detay resmini tekniğine uygun ölçülendirdiniz mi? 8 Detayı üzerinde ki açıklayıcı bilgileri yazdınız mı?

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

47

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi genel olarak ahşap kaplama detaylarından değildir?

A) Tahta döşeme detayı B) Küpeşte Detayı C) Lambri detayı D) Parke detayı 2. Duvar ahşapla kaplanırken lambrileri bağladığımız çıtalar ortalama kaç cm arayla

duvara bağlanır? A) 30-40cm B) 40-60cm C) 60-80cm D) 80-100cm

1-Çizim ölçeğini belirlemek 2-Kesilen kayıtları çizmek 3-Detay çizilecek noktaları seçmek 4-Yazıları yazmak 5-Tarama yapmak 3. Detay resmi çizilirken izlenecek yol yukarıda dağınık verilmiştir. Aşağıdakilerden

hangisinde bu sıralama doğru olarak verilmiştir? A) 1.2.3.4.5 B) 1.3.2.5.4 C) 1.3.2.5.4 D) 3.1.2.5.4

4. Tahta döşeme çeşitlerinden olan kendinden çıtalı kinişli tahta döşeme aşağıdaki

şekillerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) B) C) D) 5. Detay çizim ölçeği oranı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) 1/1–1/2 B) 1/5–1/10 C) 1/10 D) 1/20

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

48

MODÜL DEĞERLENDİRME Çizim Araç ve Gereçleri ile Ahşap Kaplama ile Bunlara Ait Detay Resmi Çizimi Görünüş ve kesit resmi verilen oda içerisine;

1- Kadronlar üzerine düz tahta (kendinden çıtalı kinişli) döşeme uygulama resmini çiziniz

2- Çıtalar üzerine kısa ahşap lambri uygulama resmini çiziniz 3- Çıtalar üzerine ahşap kaplama uygulama resmini çiziniz 4- Çizdiğiniz ahşap kaplama görünüş ve kesit resimleri üzerinden gerekli yerlerden

detay alma noktalarını belirleyiniz. 5- Uygun ölçekte detay resimlerini çizip, tarama ve ölçülendirmesini yapıp yazılarını

yazınız.

Şekil 33: Ahşap kaplama uygulaması yapılacak oda

MODÜL DEĞERLENDİRME

49

İşlem Basamakları

Çizim Ölçeğini Seçme: Ahşap kaplama yapılacak mekânın ölçüleri ile çizim yapılacak kâğıdın ölçüleri göz önüne alınarak uygun ölçek seçilir. Genellikle 1/20 ölçeği kullanılır.

Kaplama Alanını Çizme: Uygun ölçekte ölçüler küçültülerek resim kâğıdına kaplama yapılacak mekânın ön görünüşü ile yan ve üst kesiti tekniğine uygun çizilir. (şekil–33)

Ahşap Kaplamaları Çizme: Mekânın net resmi içine tekniğine uygun ahşap kaplama elemanları çizilir.

Süpürgelik, Küpeşte ve Pervaz Çizme: Net resim üzerinde ahşap kaplama bitiş yerlerine süpürgelik, küpeşte ve pervaz çizilir.

Detay Çizilecek Noktaları Seçmek: Net resmi verilen ahşap kaplamalar incelenerek, imalata yönelik açıklanması gerekli ayrıntılar işaretlenerek isimlendirilir.

Çizim Ölçeğini Seçmek: Detay resimleri gerçek boyutta (1/1) çizilmesine karşılık çizilecek parçanın ölçüleri ile çizilecek kâğıdın ölçüleri ölçeğin 1/2 olarak ta düşünülmesi bu nedenle doğru olur.

Görünüş Kısımları Çizmek: Detay çizimine başlanmadan kullanacağımız resim kâğıdının ölçüleri de göz önüne alınarak iyi bir yerleşim planı yapılmalıdır. Planlaması yapılan resim kâğıdı yüzeyine 0,3 veya 0,5 kalınlığındaki sert uçlu kalem ile detay parçaları yerleştirilir.

Kesilen Kısımları Çizmek: Yerleştirme tamamlandıktan sonra; lanba, kiniş, kordon, çalışma boşluğu vb. ayrıntılarda çizilip detay parçaları netleştirilir.

Ayrıntıları Çizmek: Detay içinde kalan çivi, vida, dübel vb. ayrıntılar görünüyor ise olduğu gibi parça arkasında kalıyor ise kesik çizgi ile çizilerek ifade edilir.

Taramaları Yapmak: Tarama yalnızca kesilmiş olan parça kesit alanları içerisine parçanın cinsine uygun (masif makta veya elyaf, cam, tuğla vb.) belirlenmiş standartta, tekniğine uygun, ince ve sert uçlu kalemlerle yapılmalıdır.

11.Ölçülendirme Yapmak: Çizilen detay parçalarının ölçüleri kargaşa yaratmayacak şekilde, sert ve ince uçlu kalemle tekniğine uygun ölçü çizgisi çizilip üzerlerine yazılmalıdır.

12.Yazılarını Yazmak: Kesit alanlarının çizilmesi ve taranması kullanılan malzemenin niteliğini tam olarak belirlemez. Bu nedenle kesit alanındaki malzemelerin de ayrıca yazılarak belirtilmesi gerekir. Yazılar malzemenin içine veya okla belirterek hemen yanına yazılmalıdır. Detay adı ve ölçek daha belirgin yazılmalıdır.

50

PERFORMANS DEĞERLENDİRME Öğretmeniniz, modüldeki faaliyetleriniz ve araştırma çalışmalarınız sonunda

kazandığınız bilgi ve becerilerinizi ölçme araçlarıyla ölçülerek sizin modül ile ilgili durumunuzu değerlendirecek ve sonucunu size bildirecektir.

PERFORMANS TESTİ Dersin

adı Ahşap doğramacılık resmi Öğrencinin

Amaç Ahşap kaplama resmi çizme becerisini ölçmek. Adı soyadı

Konu Ahşap kaplama resmi çizebilme. Sınıf No GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR Evet Hayır

1 Ahşap kaplama çizim ölçeğini seçtiniz mi?

2 Kaplama alanı çizdiniz mi?

3 Ahşap kaplamaları çizdiniz mi?

4 Süpürgelik, Pervaz ve Küpeşteleri çizdiniz mi?

5 Detay çizilecek noktaları kesitler üzerinden seçip adlandırdınız mı?

6 Çizim ölçeğini çizilecek parça ölçülerini ve resim kâğıdını dikkate alarak seçtiniz mi?

7 Görünüş kısımlarını planlayarak kâğıdınıza tekniğine uygun çizdiniz mi?

8 Kesilen kısımları netleştirerek çizdiniz mi?

9 Ayrıntıları tekniğine uygun çizerek gösterdiniz mi?

10 Kesit alanlarını tekniğine uygun taradınız mı?

11 Detay resmini tekniğine uygun ölçülendirdiniz mi?

Not; zümre öğretmenleri kararı ile öğretmeniniz başka bir performans testi yapabilir.

PERFORMANS DEĞERLENDİRME

51

CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ -1 CEVAP ANAHTARI

1 B 2 C 3 D 4 A 5 C

ÖĞRENME FAALİYETİ–2 CEVAP ANAHTARI

1 B 2 C 3 D 4 A 5 A

Doğru olarak cevap veremediğiniz sorular için, geri dönerek bu sorularla ilgili konuları, tekrar inceleyiniz.

Sorulara doğru cevap verdiğiyseniz bir üst modüle geçebilirsiniz.

CEVAP ANAHTARLARI

52

KAYNAKÇA

KOÇ, Abdullah, Ders notları, 2005, Antalya

KOÇ, Abdullah, Kapı ve pencere detay çizimleri, 2005, Antalya

YAMAN Naim, YEGÜL Ümit, Yapıcılık iş ve işlem yaprakları,1977, Ankara

KAYNAKÇA