BLM TEKNOLOJLER

A TEMELLER2.HAFTA

r.Gr. Ercan MR1

KONULARAlarnn Snflandrlmas2

Bilgisayar Alarnn Snflandrlmas Bilgisayar alarKapsadklar alana,letiim teknolojilerine, A yaplarna,gre snflandrlmaktadr.

3 Kapsadklar alana gre bilgisayar alarn genel olarak 3 snfa ayrmak mmkndr:

Yerel Alan Alar (Local Area Networks-LAN)Metropolitan Alan Alar (Metropolitan Area Networks-MAN)Geni Alan Alar (Wide Area Networks -WAN)

1) Kapsadklar Alana Gre Bilgisayarlarn Snflandrlmas4Yksek hzl ve genelde tek bir bina yada yerleke ierisinde (1-1000m arasndaki) kurulan alar tanmlar.

Yerel a iinde bilgisayarlar, workstation, yazclar, iziciler, disk srcleri ve dier evre birimleri yer alabilir.1.a) Yerel Alan Alar (LAN) - I5

5Kablolu veya kablosuz olarak kurulabilir.

LANlar bilgisayar kullanclarna uygulamalara ve cihazlara ulam, bal kullanclar arasnda dosya deiimi, elektronik posta ve dier uygulamalar yoluyla haberleme gibi eitli avantajlar salarlar.

1.a) Yerel Alan Alar (LAN) - II6

6Bir oda yada bir ev iindeki eitli cihazlarn birbirleri ile yada bir bilgisayar ile haberlemesini salayan kk apl LANlara PAN (Personal Area Network) ad verilir.

Trkesi kiisel alan a olan PANlar bluetooth gibi limitli alan kapsayan kablosuz veya bunun benzeri ksa menzilli kablolu cihazlarn oluturduu alara denir.

1.a) Yerel Alan Alar (LAN) - III771.b) Metropol (ehir) Alan A (MAN) - IMANlar LANlarn ehir apndaki byk trleridir.

LANlarla benzer teknolojileri kullanrlar.

niversitelerde, byk i yerlerinde oluturulan alar bu kategoriye girer.

81.b) Metropol (ehir) Alan A (MAN) -IIGenellikle ehrin bir ksmn (1-100km) kapsayan yerlekeler aras veri alveriini salayan alardr.

Mesafeye ve corafyaya gre kablolu yada kablosuz veri transferi seilebilir.

9

1.c) Geni Alan Alar (WAN) - IBir lke ya da dnya apnda yzlerce veya binlerce kilometre mesafeler arasnda iletiimi salayan alardr.

Corafi olarak birbirinden uzak yerlerdeki (ehirleraras/lkeleraras) bilgisayar sistemlerinin veya yerel bilgisayar alarnn (LAN) birbirleri ile balanmasyla oluturulur. 101.c) Geni Alan Alar (WAN) - IIGenellikle kablo ya da uydular aracl ile uzak yerleimlerle iletiimin kurulduu bu alarda ok sayda i istasyonu kullanlr. 11

WANGenelde WAN iin iki ayrm yaplr;

Enterprise WANBir kuruluun tm LANlerini balar. ok byk ya da blgesel snrlar olan alar kapsar.

Global WANTm dnyay kaplayan bir a olabilecei gibi, bir ok ulusal snrlar ve pek ok kuruluun an kapsar.

12LAN-MAN-WAN KarlatrlmasWANMANLANCorafi Byklk1.000lerce km1-100 km aras0-5 kmDm Says10.000lerce1-5001-200Bit Hz0.1-100 kbits/s1-100 Mbits/s1-100 Mbits/sGecikme> 0.5 sn100-1000 ms1-100 msYnlendirmeKarmakBasit YokBalant AygtYnlendiricilerKprlerKprler1314

2) letim Teknolojilerine Gre Alarn SnflandrlmasVeri iletimi srasnda kulland teknolojiye gre deerlendirildiinde alar;

Yayn alar (Broadcast Network)Anahtarlamal alar (Switched Networks)

olarak iki grupta toplanmaktadr.

152.a) Yayn alar (Broadcast Networks)Yayn alarnda tek bir iletiim ortam aa bal tm bilgisayarlar tarafndan paylalr.

Bir bilgisayarn yapt yayn, dier tm bilgisayarlar tarafndan dinlenir.

Yayn yapacak olan, ou zaman nce ortam dinler. Baka yayn yapan yoksa gndermek istedii bilgiyi paketler halinde iletiim ortamna aktarr.

16Yayn alarHer bir pakette, gnderilmesi hedeflenen bilgisayar ya da bilgisayar adresleri vardr.

lgili bilgisayarlar, iletiim ortamndan kendilerine gelen paketi alrlarken, dier bilgisayarlar paketin adres ksmnda olmadklarn grdkten sonra paket iin baka bir ilem yapmazlar.

17Yayn alarBir paket sadece bir bilgisayara gnderiliyorsa tekli yayn (unicasting)

Birden fazla bilgisayara gnderiliyorsa oklu yayn (multicasting)

Tm bilgisayarlara gnderiliyorsa da genel yayn (boardcasting) olarak adlandrlr.

18Yayn alarYayn alarna rnek olarak paket radyo alar ve uydu alar verilebilir.

Bu alarda bilgisayarlar bir anten aracl ile aktarm yapar ve tm bilgisayarlar ayn kanal yada ayn radyo frekansn paylar.

192.b) Anahtarlamal Alar (Switched Networks)Anahtarlamal alar, yayn alarndan farkl bir prensipte almaktadr.

20Anahtarlamal AlarBu alarda veri, alc-verici bilgisayarlar arasnda bir dizi dm ile iletilir.

Bir birimi aa balayan dmler genellikle noktadan noktaya (peer to peer) zel (dedicated) balantlardr.

Alc ve verici dndaki dier dmler verinin ierii ile ilgilenmez.

Ama, iki nokta arasnda veriyi hedefe varana kadar bir dmden dierine aktararak tamaktr.

21Anahtarlamal AlarBu alarda, kullanlan dmler arasnda bir balant kurulur. Kurulan balantnn niteliine gre anahtarlamal alar,Devre Anahtarlamal Alar Paket Anahtarlamal Alarolmak zere ikiye ayrlr.

Anahtarlamal alarn kullanld, bilinen bir rnek Geni Alan Alar(WAN)dr.

222.b-i) Devre Anahtarlamal AlarBu alarda, iki bilgisayar arasndaki dmler zerinden yalnz gnderilen verinin kullanmna ayrlm bir iletiim yolu kurulur.

Her linkteki bir mantksal kanal, kurulan balant iin ayrlmaktadr.

Kaynak bilgisayarn rettii veri , bu ayrlm yol zerinden hzl bir biimde gnderilmektedir.

23Devre Anahtarlamal AlarGelen veri dmlerde herhangi bir gecikme olmakszn uygun kanala ynlendirilir ya da anahtarlanr.

Devre anahtarlamal alara rnek olarak telefon alar verilebilir.

24

2.b-ii) Paket Anahtarlamal AlarPaket anahtarlamal alarda ise veri, paket olarak adlandrlan kk paralar halinde gnderilir.

An aktarm kapasitesi ayn anda gnderim yapan birden fazla bilgisayar tarafndan kullanma uygundur.

Her bir paket kaynaktan hedefe varncaya kadar dmden dme aktarlr.25Paket Anahtarlamal AlarHer bir dmde paketin tamam alnr, depolanr ve tekrar aktarlr.

Paket anahtarlamal alarn en karmak ve gerekli zelliklerinden biri ynlendirmedir. Bu ilem de eitli a cihazlarnn yardmyla gerekletirilir.

26

3) A Yaplarna (Topoloji) gre Alarn SnflandrlmasTopoloji, bir adaki bilgisayarlarn nasl yerleeceini, nasl balanacan, veri iletiminin nasl olacan belirleyen genel yapdr.

27

Temel Topoloji TrleriDorusal (Bus Topology)Halka (Ring Topology)Yldz (Star Topology)

Aa (Tree Topology)rg (Mesh Topology)

LANWAN28* 1. hafta sunusunda a topolojileri anlatlmtr.A cihazlar hakknda aratrma yapnz

29