afet epİdemİyolojİsİ

30
ŞUBAT 2009 ANTALYA 1 AFET EPİDEMİYOLOJİSİ Prof.Dr.Recep AKDUR

Upload: brock-hyde

Post on 02-Jan-2016

168 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ. Prof.Dr.Recep AKDUR. AFET EPİDEMİYOLOJİSİ. Epidemiyolojinin afet yönetiminde kullanılmasıdır. Amacı; afet sürecinde mortalite ve morbiditeyi azaltmaktır. AFET YÖNETİMİ. AFET YÖNETİMİ. RİSK YÖNETİMİ. KRİZ YÖNETİMİ. AFET YÖNETİMİ. RİSK YÖNETİMİ - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 1

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

Prof.Dr.Recep AKDUR

Page 2: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 2

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

Epidemiyolojinin afet yönetiminde kullanılmasıdır.

Amacı; afet sürecinde mortalite ve morbiditeyi azaltmaktır.

Page 3: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 3

AFET YÖNETİMİ

RİSK YÖNETİMİ

KRİZ YÖNETİMİ

AFET YÖNETİMİ

Page 4: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 4

AFET YÖNETİMİ

RİSK YÖNETİMİ (Olay öncesi /Proaktif davranış)

Olay olmadan önce koruma, nedenleri yok

etme zararları önleme /azaltma çalışmaları)

Risk yönetiminde hedef afet nedenlerini/ risklerini/ afetleri yok etmektir

KORUMADIR

Page 5: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 5

RİSK YÖNETİMİ Risk değerlendirme / Olası riskler Kabul edilemez risk/ Risk yok etme/ Risk

azaltma (koruma)/arta kalan risk Senaryolar / Riske dayalı zararlar (kabul

edilebilir risk) /Zarar azaltma çalışmaları Can ve mal kayıplarının nedenleri/

alınacak önlemler Kurumun-altyapının yeniden inşaası

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

Page 6: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 6

ÖNLEMLER GELİŞTİRME

1. AFET RİSKLERİ2. AFETTE GEREKSİNİMLER (SENARYOLAR)3. AFETLERDE CAN ve MAL KAYIPLARININ

NEDENLERİ4. ALINACAK ÖNLEMLER

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

Page 7: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 7

AFET YÖNETİMİ

KRİZ YÖNETİMİ (Olay sonrası / Reaktif davranış)

Olay olduktan sonra olayı /krizi def etme krizin yaralarını sarma ikincil zararları azaltma çalışmalarıdır

Kriz yönetiminde hedef ikincil kayıpları en aza indirmektir.

TEDAVİDİR

Page 8: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 8

KRİZ YÖNETİMİ

1. Etki analizi2. Müdahale3. İyileştirme4. Yeniden yapılandırma

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

Page 9: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 9

KRİZ YÖNETİMİ AFET BÖLGE VE NÜFUSUNUN SAPTANMASI HASAR BÜYÜKLÜĞÜNÜN SAPTANMASI KURTARMA -ŞOK GİDERME TRİAJ–REAMİNASYON-SEVK -TEDAVİ GEÇİCİ YERLEŞİM

SU, BESİN, BARINAK, GİYSİ, UYGUN ÇEVRE

SALGIN ÖNLEME

Page 10: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 10

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

Afeti tanımlama ve tanıma yöntemlerini bulur, uygular, geliştirir.

Afetten korunma önlemleri bulur, uygular, geliştirir (risk yönetimi).

Afeti def etme ve hasarlarını giderme yöntemlerini bulur, uygular ve geliştirir (kriz yönetimi).

Page 11: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 11

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

AFETLERİN NEDENLERİNİ ANLAMAK AFETLERİ ÖNLEMENİN YOLLARINI BULMAK

AFETLERDE ÖLÜM VE YARALANMA NEDENLERİNİ ANLAMAK

AFETLERDE ÖLÜM VE YARALANMALARI ÖNLEMEK

Page 12: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 12

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ Toplumun sağlık durumunu saptar Öncelikli sağlık sorunlarını sıralar Sağlık sorunlarını etkileyen etmenleri

saptar Program, girişim tür ve önceliklerini

saptar Sağlık durumunu izler Program ve girişimlerin sonuçlarını

değerlendirir

Page 13: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 13

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ Ekolojik denge bozulur Toplum yer değiştirir Nüfus yoğunluğu artar Hizmetler kesilir Sektörler ve toplum örgütsüz hale gelir

EPİDEMİYOLOJİ +AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

Page 14: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 14

EPİDEMİYOLOJİ

Etimolojik olarak, Yunanca’daki);Epi: üstünde / üzerinde, Demos: toplum / halk veLogos; çalışma / bilim kelimelerinin

birleştirilmesi ile türetilmiş bir terimdir.

Page 15: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 15

EPİDEMİYOLOJİ Olgu ve olayların, toplumdaki dağılımlarını

inceleyerek bunların; etken ve yardımcı faktörlerini / etiyolojisini / belirleyicilerini bulma / tanımlama yöntem ve disiplinidir.

Olgu ve olaylara ilişkin; kimde, nerede, ne zaman sorularına yanıt arayıp, bularak, bu dağılımlardan hareketle / sentezle, onları tanımlama ve kontrol altına alma yöntem ve disiplinidir.

Page 16: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 16

EPİDEMİYOLOJİ

Tanı yöntemlerini bulur, uygular, geliştirir.

Koruyucu önlemleri bulur, uygular, geliştirir.

Tedavi yöntemlerini bulur, uygular ve geliştirir.

Page 17: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 17

EPİDEMİYOLOJİ

1.Tanımlayıcı (descriptiv)epidemiyoloji Kimde nerede, ne zaman, ne kadar2. Analitik epidemiyolojiNeden- sonuç ilişkisi3. Değerlendirme (evaluation)Girişimlerin etkililiği - verimliliğini

değerlendirme

Page 18: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 18

AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

I-ÖNGÖRÜ- SENARYO-PLANA İLİŞKİN ÖLÇEKLER (GEREKSİNİMLER)

II.OLAYLARA VE OLGULARA İLİŞKİN ÖLÇEKLER

Page 19: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 19

GEREKSİNİMLER

ESKİ AFET BİLGİLERİ RİSK ALTINDAKİ BÖLGE ve NÜFUS VARSAYIMLAR- SENARYOLAR AFETİN BEKLENEN ŞİDDETİ (beklenen sayılar) 1. Hafif şiddette 2. Orta şiddette 3. Ağır şiddette

Page 20: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 20

GEREKSİNİMLERE İLİŞKİN ÖLÇEKLER

1. Afet tür ve dağılımları2. Nüfusun afet olasılığı altında yaşayan

yüzdesi (oranı)3. Toprakların sel basma olasılığı altında

olan yüzdesi4. Afete uğrama olasılığı olan sanayi5. Afete uğrama olasılığı olan barajlar

Page 21: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 21

GEREKSİNİMLERE İLİŞKİN ÖLÇEKLER

Ceset torbası gereksinimi? Çadır gereksinimi? Yaralı toplanma istasyonu(hekim/hemşire/ araç-gereç)

gereksinimi? Sağlık memuru/çevre sağlığı teknisyeni gereksinimi Ambulans gereksinimi Gebelerin/loğusaların/ emziklilerin/ bebeklerin izlemesi

için gerekli olan ebe sayısı Rutin aşılama (bebek /çocuk/gebe) için gerekli aşı

miktarları Kaç adet “Acil Sağlık Paketi” gereklidir?

Page 22: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 22

1.DEPREME İLİŞKİN ÖLÇEKLER BÜYÜKLÜĞÜ (Rihter) ŞİDDETİ (Merkalli)1. Yerleşim yerine uzaklığı2. Zemin yapısı3. Binaların özellikleri4. Diğer yapıların özellikleri5. Nüfus yoğunluğu6. Çevre koşulları

Page 23: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 23

2.HASAR ÖLÇEKLERİ

YIKIK

AĞIR HASARLI

ORTA HASARLI

HAFİF HASARLI

HASARSIZ

Merkez (21 Mah,91 köy)

Üzümlü(5 mah, 29 köy)

Kemah(8 mah, 42 köy)

Çayırlı (3 mah,31 köy)

BİNA HASARLARININ YERLEŞİM YERLERİNE GÖRE DAĞILIMI

Page 24: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 24

3. NÜFUSA İLİŞKİN ÖLÇEKLEREtkilenen nüfus=

Etkilenenler /toplam nüfus x kÖlüm Oranı =

ölen kişi sayısı/ toplam nüfus x kYaralanma oranı=

yaralananlar/tüm nüfus x kSakat kalma oranı=

sakat kalanlar x tüm nüfus x k

Page 25: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 25

4. YARALILARA İLİŞKİN ÖLÇEKLER

1. Toplam nüfusta yaralı ölçekleri 2. Kırmızı, sarı, yeşil, Siyah kot ölçekleri3. Yıkık, ağır ve orta hasarlı konut ve

yaralı ölçekleri4. Sevk oranı ölçekleri5. Yaralılara yapılan işlemlere ilişkin

ölçekler 6. Yatırılan yalıların kliniklere göre

ölçekleri

Page 26: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 26

YARALILARIN YERLEŞİME GÖRE DAĞILIMI

Merkez (21 mah,91 köy) KIRMIZI SARI YEŞİL SİYAH

Üzümlü (5 mah,29 köy)

Kemah (8 mah, 42 köy)

Çayırlı (3 mah, 31 köy)

TOPLAM

Page 27: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 27

5.ÖLÜMLERE İLİŞKİN ÖLÇEKLER

Afet bölgesindeki toplam nüfusta ölüm oranı?

Kent merkezindeki nüfusta ölüm oranı?

Ağır hasarlı konut başına düşen ölüm sayısı?

Ölüm başına yaralı?

Page 28: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 28

AFET ENFORMASYON SİSTEMİ

1. Planlama 2. Toplama / Kayıtlama 3. Değerlendirme / Bilgiye

Dönüştürme 4. Yayma ve Geri Bildirim 5. Kullanma / Yararlanma 6. Arşivleme / Saklama

Page 29: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 29

BİLGİ ALT YAPISI

MAKRO BÖLGELEME HARİTALARI MİKRO BÖLGELEME HARİTALARI KENTSEL RİSK ANALİZLERİ Ulusal sismik ağ Meteoroloji istasyonları GPRS Bilgi bankası

Page 30: AFET EPİDEMİYOLOJİSİ

ŞUBAT 2009 ANTALYA 30

TOPLUM EĞİTİMİ VE BİLİNÇLENDİRME

TOPLUMDA AFET TANIM VE KAVRAMLARINI BİLİMSEL TEMELE OTURTMA