ใบความรหนวยท 2

ชอรายวชา เครองรบโทรทศน สอนครงท 4 – 6 หนวยท2 การท างานของภาคจายไฟและการใชเครองมอวดทดสอบ จ านวน 18 ชวโมง การปรบแตงตรวจซอมเครองรบโทรทศน แนวคด การท างานของเครองรบโทรทศน เรมตนการท างานจากภาคจายไฟเปนตนไป ภาคจายไฟ เรยกวา เพาเวอรซพพลาย ( Power Supply) การจายไฟจะตองจายแรงดนไฟ DC ใหกบวงจรภาคตาง ๆ ของเครองรบโทรทศน วธกคอ จะตองน าเอาไฟ AC ทใชในอาคารบานเรอนจะมแรงดนไฟ 220 VAC มาท าการเรกตฟายเออร (Rectifier) คอเปลยนจากไฟ AC ใหเปนไฟ DC แลวจงจายไฟ DC ไปเลยงวงจร ขนตอนการเกดแสงทหนาจอโทรทศนม 5 ขนตอน คอ 1) ภาคจายไฟตองท างานไดกอน 2) ตองมไฟ 6-12 VDC สตารต Hor 3) Hor-OSC ท างานทความถ 15,625 Hz (PAL) 4) Hor-Driver ท างาน 5) Hor-Output ท างาน แลวมโหลดอก 2 ตว คอ FBT และ H-Yoke สาระการเรยนร ในเครองรบโทรทศนขาวด าจะใชวงจรเพาเวอรซพพลายแบบธรรมดา คณภาพอาจพอใชไดตางจากเครองรบโทรทศนสเพาเวอรซพพลายตองถกออกแบบอยางมประสทธภาพ พฒนาอยตลอดเวลา สวนมากวงจรเพาเวอรซพพลายของโทรทศนสจะเปนแบบสวตชงเพาเวอรซพพลาย ภาคจายไฟเครองรบโทรทศนสจอ ภาพ CRT จอภาพ Pasma จอภาพ LCD และจอภาพ LED มความแตกตางกนในสวนของจอภาพในการแสดงผลเทานน สวนภาคจายไฟยงคงเปนภาคจายไฟแบบ สวตชงเพาเวอรซพพลาย

จดประสงคเชงพฤตกรรม เมอนกเรยน เรยนจบแลวสามารถ

1. อธบายการท างานวงจรเรกตฟายเออรและเพาเวอรซพพลายแบบสวตชงไดถกตอง 2. อธบายการท างานบลอกไดอะแกรมของภาคจายไฟไดถกตอง 3. อธบายวธการควบคมสญญาณ EMI และสญญาณ RFI ไดถกตอง 4. อธบายการท างานวงจรเมนเรกตฟายไดถกตอง 5. อธบายการท างานเพาเวอรทรานซสเตอรไดถกตอง 6. อธบายการท างานวงจรปองกนไดถกตอง 7. อธบายเทคนควธการตรวจซอมไดถกตอง 8. แสดงวธการใชมลตมเตอรและออสซสโลสโคปวดสญญาณไดถกตอง 9. มการพฒนาคณธรรม จรยธรรม คานยม และคณลกษณะอนพงประสงคทครสามารถสงเกตเหนได

ในดานความมมนษยสมพนธ ความมวนย ความรบผดชอบ ความเชอมนในตนเอง ความสนใจใฝร ความรกสามคค ความกตญญกตเวท

วงจรเรกตฟายเออรและเพาเวอรซพพลายแบบสวตชง วงจรเรกตฟายเออรแบบธรรมดา

วงจรเรกตฟายเออรแบบธรรมดา เปนวงจรเรกตฟายเออรพนฐานท าการเปลยนจากไฟเอซ (AC) ใหเปนไฟดซ ( DC) แลวน าไปเลยงวงจรตาง ๆ วงจรลกษณะนถาแรงดนไฟเอซเปลยนแปลง แรงดนไฟดซ เปลยนแปลงตามไปดวย ปจจบนจะไมนยมน ามาใช แตเพอใหผเรยนศกษาขนพนฐานกอนทจะศกษาวงจร ทสงขน คอ ลเนยรเรกเลเตอร

C1

R1

C2

T1

LOAD

12.7 VDC

+B1 +B28 VDC

D1

18 VAC220 VAC

รปท 2.1 วงจรเรกตฟายเออรแบบธรรมดา การท างาน จากปลกไฟฟาตอภายในบานพกอาศย จะมคา 220 VAC เขาทขดไพรมารของทรานสฟอรเมอร T1 ขดเซคคนดารลดแรงดนไฟลงเหลอ 18 VAC ตอไปเขาไดโอด D1 ไดโอด D1 ดานแอโนด คอจดสนสดไฟ AC สวนดานแคโทด จะเปนจดเรมตนไฟ DC เรยกวาการเรกตฟายเออรไฟจะไปท าการชารจและดสชารจท C1 ไดแรงดนไฟประมาณ 12.7 VDC (Vin x 0.707 V) จดนเรยกวา +B1 เมอแรงดนไฟกระแสตรงไหลผาน R-Filter (R1) จะท าใหแรงไฟลดลงเหลอ 8 VDC จดนเรยกวา + B2 ทง +B1 และ +B2 จะสามารถตอไปเลยงวงจรตาง ๆ เรยกวา “โหลด” (Load)

การท างานของวงจร เรกตฟายเออร แบบเรกเลเตอร

C1R1

TR1

C2

C3

R2

LOAD

D118 VAC

ZD1

รปท 2.2 วงจรเรกเลเตอรเบองตน

การท างาน แรงดนไฟ 18 VAC ผานเขาวงจรเรกตฟายเออร คอ ไดโอด D1 แรงดนไฟกระแสตรงสวนหนงเขา ขาคอลเล คเตอรของทรานซสเตอรเรกเลเตอร อกสวนหนงจะผาน R1 มาเปนแรงดนไฟเบส ไบอส โดยม ซเนอร Z1 เปนตวรกษาระดบแรงดนไฟ เมอมแรงดนไฟเบส ไบอส ท าใหทรานซสเตอรท างาน ความ ตานทานระหวางขาคอลเลคเตอรกบขาอมตเตอรของทรานซสเตอรลดลง ท าใหแรงดนไฟจากขาคอลเล คเตอรผานออกจากขาอมตเตอรได แรงดนไฟทออกจากขาอมตเตอร จะผาน R2 เพอจายใหกบวงจรหรอโหลดตอไปขาเบสของทรานซสเตอร มซเนอร Z1 เปนตวรกษาระดบแรงดนไฟท าใหแรงดนไฟออกทขาอมตเตอรมคาคงท

1. เมอมแรงดนไฟกระแสตรงตอไปเขาขาคอลเล คเตอร จะยงไมมแรงดนไฟออกไปทขาอมตเตอร เพราะความตานทานระหวางขาคอลเลคเตอรกบอมตเตอรจะสงมาก (ไมมแรงดนไฟทขาเบส)

-12 VDC

รปท 2.3 การจายไฟเขาขาคอลเลคเตอร (ไมมแรงดนไฟทขาเบส)

2. ทรานซสเตอรจะน ากระแสไดกตอเมอมเบส ไบอส จะท าใหความตานทานระหวางขาคอลเล คเตอรกบอมตเตอรลดลง ท าใหแรงดนไฟกระแสตรงจากขาคอลเลคเตอรผานออกขาอมตเตอรได

R1 10V

12 VDC 12 VDC12 VDC

รปท 2.4 การจายไฟใหทรานซสเตอร

3. จากขอ 2 การใหแรงดนไฟฟาจากคอลเล คเตอรออกไปขาอมตเตอรมากหรอนอยขนอยกบคาแรงดนไฟของเบส ไบอส จะกลาวไดวาแรงดนไฟออกจากขาอมตเตอรจะมากหรอนอยถกก าหนดดวยคาแรงดนไฟ “เบส ไบอส”

เบส (B) ไบอส ความตานทานระหวาง C กบ E แรงดนไฟทออกจากอมตเตอร (E) ไมม (0) มากสด ไมม (0V) นอย 2 V จะเรมลดต าลง ม 2 V

ปานกลาง 5 V จะลดลงปานกลาง ม 5 V มาก 10 V จะลดลงมาก ม 12 V

หมายเหต แรงดนไฟเขาขาคอลเล คเตอรออกขาอมตเตอร หรอแรงดนไฟเขาขาอมตเตอรออกขาคอลเลคเตอรขนอยกบชนดของทรานซสเตอร PNP หรอ NPN

R901

R903

Q902

R904

R906VR901

R906

R907

Q901LOAD+B1 +B218 VDC

รปท 2.5 วงจรเรกเลเตอร

การท างาน รปท 2.5 แรงดนไฟดซ 18 V คอ +B1 จะแบงทางเดน ดงน 1. ผาน R901 ไปยง +B2 กระแสจะไมเพยงพอเลยงวงจร จนกวาทรานซสเตอร Q901 ท างาน 2. เขาสขาอมตเตอรจะยงไมมแรงดนไฟทขาคอลเลคเตอร เพราะไมมเบส ไบอส 3. ผาน R903 ไปเบส ไบอส ทรานซสเตอร Q901 ขณะนแรงดนไฟเบส ไบอส จะไปก าหนด ให

ความตานทานระหวางขาอมตเตอรกบคอลเลคเตอรมากหรอนอยขนอยกบแรงไฟเบส ไบอส ถามากแรงดนไฟออกจากคอลเลคเตอรกจะมาก ถาเบส ไบอสนอย แรงดนไฟออกจากคอลเล คเตอรกจะนอย แรงดนไฟดซทออกจากขาคอลเลคเตอร คอ +B2 ประมาณ 12 V จะไปเลยงวงจรตาง ๆ สภาวะไฟปกต (AC 220 โวลต) สภาวะไฟปกต หมายถงไฟบาน มคาเทากบ 220 VAC จะท าใหการท างานภาคเรกตฟายเออร ไดไฟ +B1 คอ 18 V แรงดนไฟสวนหนงจะเขามาขาอมตเตอรของทรานซสเตอร Q901 อกสวนหนงจะไหลผาน R903 ไปเปนเบส ไบอส ท าใหความตานทานระหวางขาอมตเตอรกบคอลเล คเตอรลดลงจนกระแสสามารถจะไหลผานจากขาอมตเตอรสคอลเลคเตอรได ท าใหขาคอลเลคเตอรมคาเทากบ 12 V แรงดนไฟนถอวาเปนคาปกตของ +B2 เพอจะไปเลยงวงจรตาง ๆ ของเครองรบโทรทศน สภาวะไฟมากกวาปกต ( AC สงกวา 220 โวลต) เมอผานวงจรเรกตฟายเออร จะท าใหไดแรงดนไฟดซสงขนประมาณ 20 V ขณะนเบส ไบอส ของทรานซสเตอร Q901 เพมขน ท าใหมแรงดนไฟออกทขาคอลเล คเตอรมากขนดวย (+B2 มากกวา 12 V) แรงดนไฟสวนหนงจะยอนกลบผาน R906,VR901,R906 มาเปนเบส ไบอส ของทรานซสเตอร Q902 (เบส ไบอส จะมากขนกวาปกต) ท าใหความตานทานระหวางขาคอลเลคเตอรกบอมตเตอรของทรานซสเตอร Q902 ลดลง เบส ไบอส Q901 ลดลงมาระดบปกต ดงนนไฟ +B2 กจะได 12 V

สภาวะไฟฟานอยกวาปกต ( AC ต ากวา 220 โวลต) เมอผานวงจรเรกตฟายเออร จะท าใหไดแรงดนไฟดซประมาณ 16 V (ต ากวาปกต) ขณะนเบส ไบอสของทรานซสเตอร Q901 กจะลดลงท าใหแรงดนไฟดซออกทขาคอลเล คเตอรลดลงดวย (แรงดนไฟ+ B2 ต ากวา 12 V) แรงดนไฟสวนหนงจะยอนกลบผาน R906,VR901,R906 เปนเบส ไบอส ของทรานซสเตอร Q902 ท าใหความตานทานระหวางขาคอลเลคเตอรกบอมตเตอรเพมขน จะสงผลใหเบส ไบอส Q901 เพมขน มาสระดบปกต ดงนนแรงดนไฟ +B2 กจะได 12 V ปกต

ภาคจายไฟแบบลเนยร เรกเลเตอร

F801

C801

R801

Q803

R802

C806

Q804

C805C804

C803

F802R803

R804

Q806 VR801

R805

R806

C808C809SW801

T801

+B 1

DC 12V

+B 2

ZD808

( Load)

(Load)

D809

D807

D806

D801

D802

C802

220 VAC

C807

18 V

18 V

0 V

รปท 2.6 ภาคจายไฟแบบลเนยร เรกเลเตอร

ไฟ 220 VAC ผานสวตช SW801 ฟวส F801 ไปทรานสฟอรเมอร T801 ดานเซคคนดาร ไฟลดคาลงเหลอเพยง 0–18 VAC ขากลางหรอเซนเตอรแทรป จะตอผานฟวส F802 ลงกราวด ไฟ 1 8 VAC ผาน D801 โดยม C801 เปนวงจรสนปเปอรและสงผาน D802 โดยม C802 เปนวงจรสนปเปอรและฟลเตอรดวย C803 ไดแรงดนไฟ 12 VDC แรงดนไฟสงไป 3 ทาง ทางท 1 แรงดนไฟจาก D801 และ D802 มารอท ขาคอลเลคเตอรของ Q804 ทางท 2 แรงดนไฟจาก D801 และ D802 สงผาน D809 เปนไฟ +B ไปจายใหกบโหลด (ไฟเลยงภาคเสยง) ทางท 3 แรงดนไฟจาก D801 และ D802 ไปรอทขาคอลเล คเตอรของ Q803 และสงผาน R801 และ R802 เพอลดระดบแรงดนไฟจายไบอสขาเบส Q803 โดยม ZD805 รกษาระดบแรงดนไฟคงทสงผลให Q803 มไบอส ความตานทานระหวางขาคอลเล คเตอรกบอมตเตอรต าลง สงแรงดนไฟจากขาคอลเลคเตอรไปอมตเตอร จายไฟใหกบขาเบสของ Q804 ท าใหความตานทานระหวางขาคอลเล คเตอรกบอมตเตอรของ Q804 ต าลง สงแรงดนไฟจากขาคอลเลคเตอรไปอมตเตอรไปเลยงวงจรภาคตางๆ (+B)

กรณแรงดนไฟเกนแลววงจรสามารถกลบมาจายไดปกต Q803 และ Q804 ไดรบไบอสสงเกน จะมแรงดนไฟออกจากขาอมตเตอรของ Q804 สงกวาปกต แรงดนไฟดงกลาว สงผาน R805 และ VR801 ไปไบอสขาเบสของ Q806 มาก สงผลใหไปดงแรงดนไฟ ขาเบส ไบอส Q804 ใหต าลง Q804 จายไฟไดนอยลงจนสสภาวะปกต กรณแรงดนไฟต าแลววงจรสามารถกลบมาจายไดปกต Q803 และ Q804 ไดรบไบอสต ากวาปกต จะมแรงดนไฟออกจากขาอมตเตอรของ Q804 ต ากวาปกต แรงดนไฟดงกลาว สงผาน R805 และ VR801 ไปไบอสขาเบสของ Q806 ต า กไปดงแรงดนไฟขาเบสของ Q804 ไดนอย Q804 กท างานไดมากขน แรงดนไฟออกจากขาอมตเตอรของ Q804 สงขน Q804 จายไฟไดสงขนจนสสภาวะปกต

R801

C805

Q804+B1

Q803

R802

C804

+B2

ZD808

รปท 2.7 วงจรทรานซสเตอรเรกเลเตอร

เพาเวอรซพพลายแบบสวตชง เพาเวอรซพพลาย (Power Supply) ทใชกบโทรทศนยคปจจบนจะใชเพาเวอรซพพลายแบบสวตชง

(Switching) เนองมาจากโทรทศนสในปจจบนเขาสโทรทศนยคไมโครคอมพวเตอรภาคตาง ๆ จะใชไอซเกอบจะทกภาค แตละภาคหรอแตละวงจรจะควบคมดวยแรงดนไฟฟา เชน การคนหาสถานรบจะใชหลกการสงเคราะหแรงดนไฟ (Voltage Synthesizer Tuning : VST) แรงดนไฟแตละระดบ ตองมประสทธภาพทสง มความละเอยดและรกษาระดบแรงดนไฟไดคงทสม าเสมอ แตละบรษทกจะตงชอเพาเวอรซพพลายของตวเอง แตหลกการจะคลายกนคอภาคจายไฟจะเปนแบบสวตชงหรอสวตชงเพาเวอรซพพลาย การท างานของภาคจายไฟแบบสวตชงโดยทวๆไป มคณสมบตดงน คอ

แรงดนไฟจากหนวยคอมพาเรเตอร Q806

1. แรงดนไฟดานอนพต คอ ไฟเอซ (AC) ถาระดบแรงดนไฟเปลยนแปลงในกรณไฟไมคงท เชน ไฟตกหรอไฟเกน แตแรงดนไฟเอาตพตทไปเลยงวงจรหรอโหลด (Load) จะคงทสม าเสมอ

2. วงจรสวตชงจะท างานทความถสงใกลเคยงกบความถภาคฮอรซอน ทอล คอ ประมาณ 15 KHz ท าใหงายตอการจดระบบกรองกระแส (Filter) เพราะใชคาปาซเตอรคาต า ๆ กระแสในวงจรกเรยบพอ

3. ทรานสฟอรเมอรสวตชงมขนาดเลกมาก เมอเทยบกบเพาเวอรทรานสฟอรเมอรในวงจรจายไฟ 4. มวงจรรกษาความปลอดภยในกรณโหลด (Load) ชอตหรอขาด วงจรจะหยดจายไฟอยางอตโนมต

วงจรจายไฟแบบสวตชง มขนตอนอยหลายขนตอนในเบองตนจะใหศกษาวงจรพนฐานกอน โดยจะใหพจารณาอปกรณหลก 3 อยาง

1. ทรานสฟอรเมอรสวตชง (Switching Transformer) 2. สวตชง 3. แหลงจายไฟดซ (DC - Volt)

(T)

P S

0V

(SW)

+-

D1

+

รปท 2.8 วงจรสวตชง ต าแหนงสวตชอยสภาวะ “ON” การท างานสวตชงอยต าแหนงสภาวะ “ON” การท างาน กระแสไฟดซจากขวบวกจะผานสวตช ผานทรานสฟอรเมอรมาครบวงจร ท าให ทรานสฟอรเมอรท างาน เกดอ านาจเสนแรงแมเหลกขณะนทรานสฟอรเมอรจะยงไมเกดการชกน าแรงดนไฟ

(DC)

(T)

P S

100V

(SW)

300 VDC

D1

รปท 2.9 วงจรสวตชง ต าแหนงสวตชอยสภาวะ “OFF”

300 VDC

การท างานสวตอยต าแหนง สภาวะ “OFF” การท างานเมอสวตชมาอยต าแหนงสภาวะ OFF กระแสไฟฟาดซไมครบวงจรหรอขาด ทรานสฟอรเมอรจะหยดการท างาน จงหวะนเองทรานสฟอรเมอรจะยบเสนแรงแมเหลกกจะกอใหเกดการชกน าแรงดนไฟจากขดไพรมาร (Primary) สขดเซคคนดาร (Secondary) แรงดนไฟทปรากฏทขดเซคคนดารจะเปนไฟ AC จะท าการเรกตฟายดวย D1 เพอจะไดไฟดซไปใชงานตอไป ถาการท างานของสวตช ON และ OFF สลบไปมาอยางตอเนองจะท าให ขดเซคคนดารมไฟ AC อยางตอเนอง จากวงจรขนพนฐานเปนการท างานของสวตชสลบกนไป-มา คอ สภาวะท างาน คอ สภาวะ ON กบ สภาวะหยดการท างาน คอ สภาวะ OFF ขนตอนทส าคญ คอ การน าทรานซสเตอรมาแทนสวตช ดวยการก าหนดการท างานของขาเบส เมอตองการใหทรานซสเตอรอยในสภาวะใดกตาม (ON หรอ OFF) ใหน าสญญาณพลส (Pulse) พลสจะมชวงบวกและชวงลบของสญญาณจงจะก าหนดการท างานของทรานซสเตอร

1. จากแหลงจายไฟ เอซ 220 โวลต เขาสวงจรเรกตฟายเออร คอ D1,D2 และ C1 2. วงจรเรกตฟายเออร จะเปลยนไฟดซประมาณ 300 VDC สงไปทรานสฟอรเมอร T1 และ

ทรานซสเตอร Q1 3. ทรานสฟอรเมอร สวตชง (T1) ท างานอย 2 สภาวะ คอ ท างาน ON และหยดท างาน OFF

อยทสญญาณพลสจากภาคออสซลเลเตอร จากการ ท างานของทรานซสเตอร สวตชง Q1 สภาวะท างาน ทรานสฟอรเมอรจะเกดเสนแรงแมเหลก จงหวะตอมาเปนสภาวะหยดท างานจงหวะนทรานสฟอรเมอรจะยบเสนแรงแมเหลกจะเกดการชกน าแรงดนไฟจากขดไพรมารสขดเซคคนดารท าใหขดเซคคนดารเปนไฟสลบ

C1

OSC

T1

( Load)

( OCP)

( OVP)

DC15 -25KHzDC50-60Hz

AC DC

Q1

P S

220 VAC

D1

D2

รปท 2.10 วงจรเพาเวอรซพพลายแบบสวตชง

4. ทรานซสเตอร สวตชง ( Q1) การท างานเปรยบเสมอนสวตช ( Switch) คอสามารถท างานและหยดท างาน โดยขาคอลเล คเตอรและขาอมตเตอรเปนคลายกบสวตชสวนขาเบส เปนตวมาก าหนดใหสวตชสภาวะ ON และสภาวะ OFF เมอทรานซสเตอรสามารถท างานและหยดท างานกจะเปนคลายสวตช ON และ OFF สภาวะดงกลาว จะสงผลใหทรานสฟอรเมอร ON และ OFF ตามไปดวย

-

+

-

+

+

-

+

“ ”

“ ”

OFF

ON

รปท 2.11 สภาวะการท างานของทรานซสเตอร

5. วงจรออสซลเลเตอร จะมหลายรปแบบโดยทวๆ ไป มหนาทสรางสญญาณชวงบวกและชวงลบ สงไปขาเบสของทรานซสเตอร สวตชง PWM(Pulse Width Modulator) คอสญญาณรปสเหลยม

+

-

รปท 2.12 สญญาณ PWM (Pulse Width Modulator)

6. วงจรปองกนโวลตเตจเกน ( OVP) กรณใด ๆ กตามทวงจรเพาเวอรแบบสวตชงจายแรงดนไฟ เกนก าหนด เรยกวา OVP (Over Voltage Protector) เชน วงจรสวตชงผดพลาดเองหรอวงจรภายในเครองรบหรอโหลดขาดจะสงผลใหการท างานของสวตชงผดพลาด เมอวงจรตรวจสอบพบวาวงจรสวตชงจายไฟเกน จะสงผลสญญาณมาใหออสซลเลเตอรหยดการท างานกอนทวงจรตาง ๆ จะช ารดเสยหาย

จงหวะไบอสเปน “บวก”

จงหวะไบอสเปน “ลบ”

7. วงจรปองกนกระแสเกน ( OCP) ในกรณใด ๆ กตามทวงจรเพาเวอรแบบสวตชงกระแส เกนก าหนด เรยกวา OCP (Over Current Protector) เชน วงจรสวตชงผดพลาดเองหรอวงจรภายในเครองรบโทรทศน คอ โหลดชอต เมอวงจรตรวจสอบพบวาวงจรสวตชงกระแสเกน จะสงสญญาณให ภาคออสซลเลเตอรหยดการท างานทนทกอนทวงจรสวตชงจะช ารดเสยหาย

ตวอยาง โทรทศนส SHARP รน 14C20

วงจรเรกตฟายเออรเรมตนจากน าแรงดนไฟ 220 VAC มาเรกตฟายเออรไดเปนไฟ 311.08 VDC

F701

C803

C707

L701C701

300 VDCR701

311.08 V

220 VAC

S701

VA701

D703

D704

D702

D701

C804

รปท 2.13 วงจรเรกตฟายเออรวงจรรน 14C20 การท างาน เมอเปดสวตช ( On SW) แรงดนไฟ 220 VAC ผานฟวส F701 โดยมวารสเตอร VA701 ตอระหวางลายกบนวตรอน ของชดแรงดนไฟ AC ผานสวตช S701 ผานไลนฟลเตอร L701,C701 ท าหนาทกรองสญญาณรบกวนทปะปนมากบไฟเอซ การเรกตฟายดวย D701,D702,D703 และ D704 ไดแรงดนไฟ 311.08 VDC ตวตานทาน R701 จ ากดกระแส เพราะขณะเปดเครองจะเกดการกระชากของกระแสอยางรนแรง กระแสสวนหนงจะผาน R01 ท าใหลดการกระชากของกระแสฟลเตอรดวย C707 ไดแรงดนไฟ 300 VDC ซฟลเตอร C707 ท าการกรองกระแสดซใหเรยบแรงดนไฟดซ 300 VDC ปรากฏทขวบวกของ C707 หรอตรงจด Voltage output

R803

R804

Q804

R815

T801

5

63

1

P S

300 VDC

รปท 2.14 ตวอยางวงจรสตารตออสซลเลเตอร

จากรป 2.1 4 เมอแรงดนไฟ 300 VDC เขาสสวตชงทรานสฟอรเมอรขา 3 แรงดนไฟออกขา 1 ตอไปยง ขาคอลเลคเตอรของทรานซสเตอร สวตชง Q804 ขณะนการท างานจะยงไมเกดขนเพราะทรานซสเตอรยงไมน ากระแส วงจรสตาร ตออสซลเลเตอร (Start Oscillator) ประกอบดวย R803, R804 แรงดนไฟสวนหนงจะผานR803, R804 ตอเขาขาเบสของทรานซสเตอร สวตชง Q804 จงหวะนทรานซสเตอรจะน ากระแสได กระแสจะไหลผานขาอมตเตอรผาน R815 ลงมากราวด เปนอนเสรจสนหนาทของสตาร ตออสซลเลเตอร จากนนสามารถเอาผลจากการท างานของทรานสฟอรเมอร T801 ทไดจากการท างาน ( ON) และหยดการท างาน (OFF) เพอสรางความถออสซลเลเตอรตอไป จากรป 2.1 5 เมอสวตชงทรานสฟอรเมอร T801 และทรานซสเตอร สวตชง Q804 ท างาน T801 ท างานจะเกดสนามแมเหลกพองตวตดกบขดลวดขดอน ๆ สงผลใหเฟสของขวแมเหลกไฟฟาของ T801 ทขา 6 มเฟสบวก ทขา 5 มเฟสลบ ขา 6 จะจายกระแสชารจผาน C810 และ R805 มาเสรมเบส ไบอส ของ Q804 อกสวนหนงจะไหลผาน D805 เขาไปวงจรรกษากระแสคงท (Constant Current) ประกอบดวยR808,R809,D807 และ Q803 กระแสทไหลผาน D805 จะถกจ ากดดวย R808 สงไปขาอมตเตอรของ Q803 สวนหนงสงผาน D806 และ D807 เพอเปนกระแสไบอสไปขาเบสท าใหคาความตานทานระหวางอมตเตอรคอลเลคเตอรของ Q803 ลดลง ท าใหกระแสไหลจากขาอมตเตอรออกทางคอลเล คเตอรของ Q803 ไปเสรมกระแสของเบส ไบอส ของ Q804 โดยมไดโอด D806,D807 เปนตวรกษาระดบแรงดนไฟทขาเบสของ Q803 ใหคงทตลอดเวลาไมวาแรงดนไฟทขา 6 ของ T801 จะเปลยนแปลงกตาม

Q803

C810

R805

Q804

R815

C814

C816

L801

C820

+26.4V

R804

R803

R809

R808

1

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

PS

S

SS

D805

D806D807T801

300 VDC

รปท 2.15 ตวอยางวงจรออสซลเลเตอรใหแรงดนไฟคงท

จากรป 2.1 6 วงจรซอฟตสตาร ตประกอบดวย C80,R810,D808 การท างานจะท างานในจงหวะท T801 ขา 8 ขา 9 มเฟสเปนบวกและขา 10 ขา 11 มเฟสเปนลบ จะจายแรงดนไฟผานไดโอด D812 ไปยงวงจรภาคเอาตพตเปนครงแรก ซงจะตรงกบจงหวะทขดเซคคนดารขา 4 มเฟสเปนบวก จายแรงดนไฟผาน D809 โดยม R810 ตอลงกราวด ผาน D808,R807 มาเปนเบส ไบอส Q802 และจะท าใหเบส ไบอส ของ Q804 ลดลงจน Q804 หยดการท างาน คอ ทรานสฟอรเมอรสวตชงหยดท างาน ยบเสนแรงแมเหลก จงหวะนเองจะเกดการชกน าแรงไฟฟาท าใหเกดแรงดนไฟเอซทขดเซคคนดารจงน าแรงดนไฟขา 8 และขา 9 ไปเรกตฟายเออรดวย D812 เปนไฟกระแสตรงไปเลยงวงจรหรอโหลด (Load) ตอไปจากนน การท างานกจะเรมตนใหมอกครงหนงและจะสลบการท างานและหยดการท างานอยตลอดเวลา

R810

C810

R805

Q804

C809

R806R807

C807

R815

C814

C816

L801

C820

+ 26.4 V4

5

6

1

3 12

7

10

9

11

8

Q802

R804

R803

D812D809

D808

300 VDC

T801

รปท 2.16 ตวอยางวงจรซอฟตสตารต

การควบคมแรงดนไฟใหคงท จากรป 2.17 แรงดนไฟขา 1 และขา 3 แรงดนไฟ 300 V เกนหรอเพมขน จะท าใหขา 4 ของ T801 มคามากขน พบวาวงจร ZD801 ท างานรวมกบ Q801 จะท าการรกษาระดบแรงดนไฟตกครอม VR801 และR813 เมอแรงดนไฟขา 4 ของ T801 เพมขน แรงดนไฟตกครอม VR801 และ R813 เปลยนแปลง คอ มากขนจะสงผลใหความตานทานของ Q801 ขา E-C ลดลง ท าให Q801 จายกระแสผาน R807 เขาขาเบสของ Q802ท าให Q802 ท างาน ไปดงไบอสของ Q804 ลดลง การท างานของ Q804 ลดลงตามระดบแรงดนไฟทจายเอาตพตกต าลงจนสสภาวะปกต คอ 26.4 V ในกรณแรงดนไฟต ากวา 300 V การท างานจะตรงกนขามกบจงหวะไฟเกน 300 V จะท าใหขา 4 ของ T801 มคาลดลง แรงดนไฟตกครอม VR801 และ R813 จะลดลงเบส ไบอส ของ Q801 ลดลงท าใหการท างานของ Q802 ลดลง Q804 น ากระแสเพมมากขน ท าใหไฟไปเลยงวงจรอยระดบปกต คอ 26.4 V ถาวงจรหรอโหลด ( Load) ท างานมากผดปกต เชน โหลดชอตดงกระแสจากวงจรจายไฟมากกวาปกตทรานซสเตอรสวตชง Q804 ท างานเกนก าลงกจะช ารดเสยหายได จงมอปกรณทตรวจสอบ คอ C809,R806 เปนตวตรวจสอบกระแสเกน เมอตรวจพบจะตองสงให Q804 หยดการท างาน

การท างาน C809 และ R806 อาศยการจายกระแสของขา 6 ของ T801 เปรยบเทยบกบขา 5 เมอวงจรโหลดเกดดงกระแสมาก สงผลใหดงกระแสทขา 6 ของ T801 มากขน ท าให C809 เกบประจเรวมากขนและคายประจใหเขาขาเบส Q802 เพมขน Q802 กจะดงแรงดนไฟเบส ไบอสของ Q804 ลดลงท าใหQ804 ไมสามารถท างานได วงจรสวตชงกหยดท างานจนกวาการแกไขสถานการณ การชอตวงจรหรอโหลด ชอตไดรบการแกไข

VR801

R813

R814R812

C810

R805

Q802

Q804

C809

R806R807

C807

R815

C814

C816

L801

C820

Q801 +26.4V4

5

6

1

3 12

7

10

9

11

8

300 VDC

ZD801

D809 D812T801

รปท 2.17 วงจรปองกนกระแสเกน (Over Current Protection)

การวเคราะหการตรวจซอมภาคจายไฟ ภาคจายไฟหรอเพาเวอรซพพลาย เปนวงจรหลกวงจรหนง เพราะท าหนาทจายไฟไปเลยงวงจรภายในเครองรบโทรทศน ถาวงจรจายไฟไมท างาน วงจรทงหมดภายในเครองจะไมท างานดวย ตองแยก ใหออกวาไฟไมจายเปนเพราะโหลดของภาคจายไฟเสย หรอวาอปกรณภาคจายไฟเสย วธการทจะรวาเสยชดใด ระหวางภาคจายไฟกบเสยโหลดของภาคจายไฟจะตองปลดโหลดของภาคจายไฟออกแลวหาโหลดตวใหมมาใสแทน ถาเปดเครองแลวจายไฟไดปกตแสดงวาเสยทชดโหลดของภาคจายไฟ แตถาปลดโหลดแลวใสโหลดตวใหมเปดเครองแลวไฟไมจาย แสดงวาเสยทชดภาคจายไฟนนเอง

บลอกไดอะแกรมของภาคจายไฟ ภาคจายไฟของทวชารป รนกดมอรนง สามารถทจะแสดงขนตอนของภาคจายไฟในแทน J หรอวา ถาเปนเครองรบทมขนาด 14 นว จะเปนโมเดล 14 CT-400 โดยเรมทมการน าเอาไฟกระแสสลบ 220 VAC

ผานเพาเวอรสวตชทท างานดวยสวตช S701 เขาสวงจรก าจดสญญาณรบกวนความถสงทเรยกวาการก าจด RFI คอ วงจรไลนฟลเตอร ถาเสยจะท าใหภาคจายไฟทเปนสวตชงเพาเวอรซพพลายถกรบกวนจากสญญาณภายนอก ความถวงจรภาคจายไฟจะผดไปหรอท าใหเกดฮารโมนคเขารบกวนระบบภาพ หลงจาก ทผานวงจรไลนฟลเตอรแลวจงจะสงเขาสวงจรเรกตฟายเออร วงจรเรกตฟายเออร ท าหนาทเปลยนกระแสไฟฟาทเปนกระแสสลบใหเปนไฟฟากระแสตรง จากกระบวนการเรกตฟายเออรจะถกแยกออกเปน 2 สวน คอ สวนแรกถกเปลยนแรงดนไฟสง ซงมคาแรงดนไฟประมาณ 300 V สงผานหมอแปลงสวตชง T701 ไปท าการสวตชใหเกดสนามแมเหลกไฟฟาในT701 เกดการยบและพองตว โดยการท างานของเพาเวอรเรกเลเตอร ซงเปนทรานซสเตอร สวตชง ทท างานดวย Q701 อกทางหนงจะท าการเรกตฟายเออรออกมาเปนแรงดนไฟต า เพอสงไปยงวงจรหนวยออสซลเลเตอรหรอเปนแรงดนไฟสตารตวงจรใหกบ IC701 ซงเปนไอซทท าหนาทในการควบคมการท างานของวงจรเพาเวอรเรกเลเตอรทเปนสวตชง เมอวงจรเรกตฟายเออรไดท าการจายแรงดนไฟกระแสสลบเปนแรงดนไฟสตาร ตวงจรใหกบ IC701 วงจรภายในของไอซ ซงเปนวงจรผลตความถจะท าการผลตความถ ซงเปนความถสงประมาณ 20 kHz ขนไป โดยตวทจะท าหนาทในการตงความถออสซลเลเตอร ไดแก หนวยทตออยทขา 10 และขาท 11 ของ IC701 วงจรดงกลาวน จะท าหนาทในการผลตสญญาณทเปนสญญาณพลสสงไปยงวงจรก าเนดสญญาณพลส วธมอด (PWM) สงออกทางขาท 14 ของ IC701 ไปบงคบการท างานของสวตชชงทรานซสเตอรใหท าการตดตอแรงดนไฟทมาจากวงจรเรกตฟายเออร 300 V เมอเพาเวอรทรานซสเตอรท าหนาทเปนสวตชตดตอกระแสเกดสนามแมเหลกขนภายในตวของ หมอแปลงสวตชง T701 เกดอ านาจสนามแมเหลกไฟฟายบและพองตวดวยความถส งจะถกเหนยวน าออกไปเปนแรงดนไฟส าหรบขดลวดชดเซคคนดารในชดตาง ๆ

1. แรงดนไฟ 115 V เปนแรงดนไฟทจะจายใหกบภาคฮอรซอนทอลเอาตพต 2. แรงดนไฟประมาณ 9 V สงไปภาคเสยงและสงออกไปเรกเลเตอรเปนแรงดนไฟ 5 V 3. แรงดนไฟจากชดเรกตฟายเออร 8–9 V เพอเอาไปจายใหกบขอมลควบคมจนเนอร

6

8 9 10 11 12 13 14

T

701

7 5 4 3 1

1 2 3 4 5 6 7 8910111213141516

IC70

1

IX17

79CE

T

EA22

61

R714

+ -

EMI

L701

S701

220 V

ACF701

15

V

115

V

9 V

12 V

+15

V

+12

V

+ 9 V

+ B

SOUN

D

+ 11

5 V

5 V

+ 5 V

Q701

รปท 2.18 บลอกไดอะแกรมภาคจายไฟแทน J

4. แรงดนไฟเรกตฟายเออร 15 V ท าการเรกกเรเตอรหรอเพาเวอรฟลเตอร เพอใหเหลอเปนแรงดนไฟ 12 V ไปจายใหกบวงจรลมแนนซโครมแนนซและวงจรอน ๆ และในขณะเดยวกนระบบควบคมแรงดนไฟคงทของวงจรภาคจายไฟแบบเรกเลเตอรจะตองมการส ารวจแรงดนไฟ เพอสงกลบมาควบคมการท างานจะสามารถควบคมไฟทางออกได โดยการปรบแรงดนไฟทางออกดวย R714 วงจร R714 ตองท างานควบคไปกบวงจร IC701 โดยการท าใหวงจรเออเรอรแอมปภายใน IC701 ทราบวาขณะนแรงดนไฟทางออกสงหรอต ากวาปกตนน จะตองมการปอนกลบผลการท างานของภาคจายไฟ หนวยทท าหนาทในการปรบแรงดนไฟหรอหนวยทท าหนาทเปนเออเรอรแอมป คอมพาราเตอร ท าหนาทเปนตวเปรยบเทยบส ารวจให วงจรทท าหนาทเปนวงจรปองกนกจะท าหนาทในการส ารวจกระแสในวงจรวามกระแสเกนปกตหรอไม ถากระแสเกนปกตนนหมายความวาเกดปญหาเกยวกบโอเวอรโหลดหรอวา เกดปญหาเกยวกบการลดวงจรของโหลดภาคจายไฟจะตองหยดตวเองใหได ไมเชนนนแลวจะท าใหเกดปญหาตอเนองไปยงอปกรณตวอน ๆ ในขณะทวงจรทท าหนาทในการควบคมแรงดนไฟคงทหรอวงจรเออเรอรแอมปไมสามารถทจะท างานไดหนวยควบคมแรงดนไฟตรง จะตองควบคมมใหแรงดนไฟทางออกจายออกไปเกนปกตเพราะ ถาหากวาวงจรควบคมแรงดนไฟคงทไมสามารถท างานไดแลว ยอมท าใหแรงดนไฟทางออกสงขน

แรงดนไฟสงสดทบอกวาเปนแรงดนไฟ 115 V ขยบสงขนมาจนกระทงไดเปนแรงดนไฟ 300 V ซงจะท าใหภาคฮอรซอนทอลเอาตพตดเฟลคชนโยคหรอฟลายแบคทรานสฟอรเมอรเกดความเสยหายระบบปองกนดงกลาวจะมการใสเขาไปภายในของ IC701

IEC CISPR EEC

VDE

VDE 0875Unitention high

Frequency generation

0-10 kHz

VDE 0871Intentionnal high

Frequency generation10 kHz

FCCDigitalData

processing

FCC

processing combinedwith TV receivers

as video display

VDE 0879 VDE 0872

- - - - - - -

- - - - - - - -

Digital Data

รปท 2.19 แสดงรายละเอยดการแบงตามมาตรฐาน FCC และ VDE ในสวนของแกไข RFI และ EMI

การควบคม EMI และ RFI เมอวงจรภาคจายไฟทเปนวงจรสวตชงและท างานรวมกบหมอแปลงความถสง ปญหาในเรองของ

สนามแมเหลกไฟฟาและปญหาของสนามไฟฟาจะตองเกดขนอยางหลกเลยงไมได ดงนนจงมระบบมาตรฐานในการควบคมสญญาณรบกวนทจะเกดขนจากระบบภายนอกของภาคจายไฟและควบคมความถของภาคจายไฟไมใหไปรบกวนการท างานของวงจรในภาคอน ๆ จงไดมการออกกฎควบคมมาตรฐานควบคมการเกด EMI และ RFI ขนมา โดยค าวา EMI ยอมาจากค าวา Electro Magnetic Interferences ซงหมายถงผลการรบกวนทเกดจากสนามแมเหลกไฟฟา สวนค าวา RFI ยอมาจากค าวา Radio Frequency Interferences โดยมาตรฐานของระบบนจะควบคมการแพรกระจายของความถสงมใหออกไปท าใหเกดปญหากบอปกรณอเลกทรอนกส เปนมาตรฐานของโรงงานทจะตองควบคม

ทง FCC และ VDE ไดก าหนดใหวงจรทจะมาตอเขากบวงจรเมน AC ตองกดดนความถสง ซงเปนสญญาณรบกวน RFI ดวยมาตรฐาน 2 แบบดวยกน ในขนตอนแรกจะตองควบคมมใหเกดความถสงในชวงความถ 0–10 kHz อยางเชน มาตรฐาน VDE ขอท 0875 และมาตรฐาน VDE ขอท 0879 ตอมาในระบบ ท 2 จะตองมการควบคมความถทเปนความถสงตงแตความถ 10 kHz ขนไป ไมใหออกมารบกวนเกนปกตอยางเชน มาตรฐาน VDE ขอท 0871 และมาตรฐาน VDE ขอท 0872 เปนตน

มาตรฐาน FCC โดยทวไปจะเปนตวก าหนด RFI ใหมคาคงท อปกรณตาง ๆ ทผลตออกมาจ าหนายในทองตลาดจะตองมการควบคมในเรองของพลส มใหพลสในชวงตงแต 10 kHz มผลขางเคยงกบอปกรณอน ๆทมาใชงานรวมดวย ดงนนในสวนของมาตรฐาน FCC และมาตรฐานการควบคมของ VDE กลาววาในมาตรฐานของ FCC การควบคม RFI และ EMI จะมความใกลเคยงกบมาตรฐาน VDE ซงมาตรฐาน FCC ถอวาเปนสเปคคลาส A ทครอบคลมในสวนของงานอตสาหกรรม ครอบคลมในสวนของธรกจ ครอบคลม ในสวนของเศรษฐศาสตร ในขณะทมาตรฐาน VDE มกจะไปเนนในสวนของงานอตสาหกรรมเปนหลกใหญ ถาหากวามาตรฐานเกรด A ของ FCC จะมาเปรยบเทยบกบมาตรฐานของ VDE เราจะเทยบกบมาตรฐานของ VDE ขอท 0875/ N หรอมาตรฐาน VDE ขอท 0871/ A,C

ในสวนอนๆ ทเปนมาตรฐาน FCC เกรด B จะไปควบคมงานทเกนมาตรฐานของเกรด A อยางเชน การก าหนดความถในชวง 400 kHz ถง 30 MHz เปนการควบคม RFI และ EMI ชนดพเศษ ในขณะทมาตรฐาน VDE จะใชมาตรฐานการควบคมอยในชวง 15 kHz จะเปนมาตรฐานการควบคม RFI และ EMI แลวกตามสเปคตรม 10 kHz–30 MHz

RFI ทเกดเนองจากภาคเพาเวอรสวตชงเพาเวอรซพพลาย

ในวงจรภาคจายไฟทเปนสวตชงเพาเวอรซพพลายทกแบบมสวนทท าใหเกดสญญาณรบกวน เรยกวาสญญาณ RFI เนองจากวาเวลาของการเปลยนแปลงของกระแสจากกระแสทางดานขนและกระแสทตกลงมา ในรปแบบของการท างานแบบคอนเวอรเตอร ( Converter Operation) ซงหลกการดงกลาวจะท าใหเกดสญญาณรบกวนจากการสวตชของทรานซสเตอร สวตชง วงจรเรกตฟายทเปนวงจรหลกใชไดโอดเปนอปกรณทางดานเอาตพต ตองท าหนาทเปนตวปองกนใหกบทรานซสเตอร จากหลกการนจะตองท าใหทรานซสเตอรสามารถทจะควบคมตวเองใหไดในทสด วงจรทางดานอนพตจะตองมระดบของสญญาณรบกวนทเปน RFI ใหนอยทสด ซงจะท าใหเกดสญญาณรบกวนเปนจ านวนมากกบภาคจายไฟ

วงจรฟลายแบคทรานสฟอรเมอรโดยสวนใหญแลว กระแสของวงจรทางดานอนพตจะตองออกมาในรปของสญญาณรปสามเหลยม ( Triangular Input Current) ซงสญญาณทเปนรปสามเหลยมดงกลาวนจะท าใหเกดสญญาณรบกวนทเปน RFI นอยกวาสญญาณทอยในรปของสญญาณสเหลยม ( Rectangular Input Current) ดงนนในวงจรภาคจายไฟทเปนภาคจายไฟแบบฟดฟอรเวรด และวงจรแบบบรดจ ( Feed-Forward or Bridge Converter) เปนภาคจายไฟทใหสญญาณรบกวนนอยกวาภาคจายไฟในระบบอน ๆ คาของระดบแอมปลจดเปน สญญาณรบกวนความถสง ( High Frequency Harmonics) หากใชวธวเคราะหดว ยหลกการของฟเรยร (Fourier Analysis) พบวาในสญญาณทเปนเอาตพตรปสามเหลยม กระแสจะตกครอมทอตรา 40 เดซเบล (40 Decibels Per Decade) ไลนฟลเตอรส าหรบเอซอนพตเพอก าจดสญญาณ RFI ในระบบของการก าจดสญญาณรบกวนเบองตนของภาคจายไฟแบบสวตชงเพาเวอรซพพลาย วงจรเมนเอซจะตองมการใสวงจรฟลเตอรทเปนวงจรดฟเฟอเรนเชยลและวงจรคอมมอนโหมด เพอก าจด RFI (Differential and Common-Mode) โดยหลกการทวไป คอ การใสขดลวดคปเปลอนกรมเขาไปเอซไลนหรอสายน าสญญาณไฟบาน ในขณะทใชคาปาซ สเตอรตอเขาไปในลกษณะของการตอครอมเขากบไลน เรยกวา คาปาซสเตอรเอกซ (Cx) และระหวางเสนทเปนไลนไปหากราวดใชคาปาซสเตอรครอมไวใหเปนคาปาซ สเตอร เรยกวา คาปาซสเตอรวาย ( Cy) คาคาปาซ สแตนซและคาอนดคแตนซของอปกรณ ดงรปท 2.20 จะใหมคาดงตอไปน

1. คาปาซสเตอรเอกซ หรอ Cx จะใหคาอยในชวง 0.1-2 µF 2. คาปาซสเตอรวาย หรอ Cy จะใหคาอยระหวาง 2200 pF ถง 0.033 µF 3. คาการเหนยวน าของขดลวดหรอคาของขดลวดหรอคา XLจะใหอยในชวง 1.8 mH ท 25 A

ถง 47 mH ท 0.3 A

R C4 C3

C1

C2

LINE LOAD(X) (X)

(Y)

(Y)

L1

รปท 2.20 การก าจด RFI ของภาคจายไฟแบบสวตชงทมไลนฟลเตอรในสวนทางเขาของไฟไอซ

อปกรณทเปนอปกรณฟลเตอรดงกลาวน ตองมการเลอกใชใหเหมาะกบความถเรโซแนนซของวงจรโดยวงจรฟลเตอรทางดานอนพตจะตองมการออกแบบใหมคาความถเรโซแนนซต ากวาความถการใชงานของภาคจายไฟ จงจะท าใหผลของการเหนยวน าสามารถทจะลดสญญาณรบกวนงายกวาทจะท าใหความถสงกวาความถของภาคจายไฟ

คาของรซสเตอร R จดตอครอมสายเอซ ในระบบของไลนฟลเตอร ท าหนาทเปนรซสเตอรทจะเขามารบการดสชารจของคาปาซ สเตอร X และท าหนาทเปนตวปองกนวงจรลกษณะพเศษตามมาตรฐาน VDE ขอท 0806 และมาตรฐาน IEC–380 โดยในทางปฏบตตามมาตรฐาน IEC–380 ขอท 8.8 มคาคาปาซ สเตอร X ทใชส าหรบก าจดสญญาณ RFI อยทคาความจ 0.1 µF

หากมการก าหนดคาของอปกรณขนมาเชนนแลวยอมสามารถทจะหาคาของรซสเตอรทรบการคายประจของคาปาซสเตอรไดตามสตร

R =

T

2.21C

เมอ T เทากบ 1 วนาท คาปาซสเตอรทอยในสตรเปนคาคาปาซสเตอร (CX) ซงมหนวยเปน µF

ตวอยางเชน จงค านวณหาคารซสเตอร ซงอยในวงจรไลนฟลเตอรทอยในรปของ R ตามทปรากฏใน รปท 2.21 โดยใหคาคาปาซสเตอร C3(x) เทากบ C4(x) เทากบ 0.1 µF

วธท า จากสตรของการหาคารซสเตอรทรบการคายประจของคาปาซเตอรมวา

R =T

2.2C

=1

2.2 x 0.2

R = 2.2 MΩ

R C4 C3

C1

C2

LINE LOAD(X) (X)

(Y)

(Y)

L1L2

รปท 2.21 เอซไลนฟลเตอรทใสโชกเขาไป 2 ตว ท าใหวงจรมคณภาพดขน การท าสมดลใหกบแรงดนทมสญญาณรบกวนขนมา ถาจะใหดกวาวงจรของรปท 2.20 จ าเปนตองใส

โชกทเปนเอก ซตราไลนโช ก(Extra Line Choke) ซงอยในรปของขดลวด L2 เขาไป เพอก าหนดปรมาณ การชารจประจของคาปาซสเตอร C4(X)

ในสวนรายละเอยดของวงจรทเปนสวนของระบบการจายไฟ ระบบทสามารถแกปญหาของ ภาคจายไฟทออกแบบไดอยางถกตอง นอกจากระบบของการฟลเตอรแลวทรานซสเตอรภาคเพาเวอรหรอระบบเพาเวอรเรกตฟายจะตองใชงานรวมกบความถสง ท าใหเกดปญหาเกยวกบระบบกราวดของแทนเครอง จะตองมฉนวน ซงเปนไมการองไว เพราะหากมการตอเขากบแทนเครองแลวจะท าใหเกดการเหนยวน าเขากบกราวดเอซ และท าใหเกดเปนความถรบกวนทเปน RF ขนมาจากระบบน โดยสวนใหญแลวถาหากมการศกษาระบบสวตชงเพาเวอรซพพลาย สวตชงทรานซสเตอร จะเปนตวถงแบบ TO-3 ซงท างานอยในชวงความถ 20 kHz ท างานกบอนพตประมาณ 200–300 V ถามการตดตงกราวดเขากบฮตซงค จะตองมไมกาเปนฉนวนและจะตองควบคมให RF เกดขนท 1 มลลแอมป ส าหรบความถ 1 MHz ฉนวนทเขามาชลดจะตองเปนฉนวนทมการประกบทงทางดานบนและทางดานลาง เรยกวาฉนวนแบบแซนดวช ( Sandwich) กรณของการชลดกราวดในลกษณะนเปนวธการทไมตองการใหเกดเอฟเฟ กต ทเรยกวาชอรตเอาต (Shorts Out) การทมฉนวนเปนระบบแซนดวชนชวยใหเกดคาคาปาซแตนซขนโดยตวของฉนวนเอง คาคาปาซแตนซทเกดจากฉนวนดงกลาวนจะกลายเปนตวชวยลดความถ RF ทเกดขนเปนสญญาณรบกวนอกดวย

เมอมาพจารณาในสวนของวงจรในแทนเครองของทวสยหอชารป พบวา เมอมการน าเอาแรงดนไฟ 220 V ผานเพาเวอรสวตช เขาสระบบไลนฟลเตอร ม VA701 ท าหนาทคลายกบรซสเตอรทรบเอาดสชารจของคาปาซ สเตอร C701 ในขณะทคาปาซ สเตอร C701 เปนคาปาซ สเตอรทเรยกวาคาปาซ สเตอร X ตามหลกการของระบบไลนฟลเตอร โดยม L701 และ L702 ท าหนาทเปนวงจรอะซมมตตรใหกบแรงดนไฟทสงเขามาทางดานอนพต มคาปาซ สเตอร C707 และ C708 ซงเปนคาปาซ สเตอรทอยในรปของคาปาซ สเตอร Y นอกจากน L706 เปนดเกาซงคอย อนเปนขดลวดทใชในการลางอ านาจสนามแมเหลกตกคางทหนาจอภาพ ท าหนาทเปนตวรบดสชารจของคาปาซ สเตอร C702 อยในรปของคาคาปาซ สเตอร X นคอระบบปองกนสญญาณรบกวนทเปน RFI ของทวสยหอชารป

100

80

60

40

20

0.01 0.1 1.0 10 100

To beDefined later

By FCC

FCC Class A

VDE-0871/A,CVDE-0875/NVDE-0871/BVDE-0875/N-12

FCC Class B

VDE-0871 Frequency range

EMI E

missi

ons,d

B.uF

รปท 2.22 กราฟของ FCC และ VDE ในกรณทใชในการศกษาเกยวกบ RFI อนเปนตวท าใหเกดการเหนยวน าเปนสญญาณรบกวน

C702

C707

C708

LOAD

L702L701

C701

F701 S701

VA701

PR701

L706ADG COIL

220 VAC

รปท 2.23 ไลนฟลเตอรของแทนเครอง NO.Jของ SHARP วงจรเมนเรกตฟาย

เมอแรงดนไฟกระแสสลบ 220 V หรอวาไฟบาน สงผลผานวงจรไลนฟลเตอรเขามา สงแรงดนไฟดงกลาวนเขาสวงจรเรกตฟายเออร ซงเปนการเรกตฟายแรงดนไฟออกมาเปนแรงดนไฟ 300 V โดยวธการในการเรกตฟาย คอ การน าแรงดนไฟบานสงผานเขามาตรง ๆ โดยไมมหมอแปลงไฟฟา ลกษณะนยอมจะท าใหเกดปญหากบไดโอดเรกตฟายเออรเปนอนมาก เราจะใหการเรยงกระแสจากไฟฟากระแสสลบใหเปนไฟฟากระแสตรงทเรยบทเดยวเลยคงจะไมไดเพราะจะตองใชคาปาซ สเตอรฟลเตอรทมคามากใสไวในวงจรฟลเตอร เพราะคาปาซ สเตอรทมคามากยอมจะมการน าเอากระแสเหมอนกบการลดวงจรของโหลดในระบบของการ เรกตฟายเออรท าใหไดโอด D701–D704 เกดการระเบดขนมากเปนได ระบบของการเรกตฟายเออรของแรงดนไฟดงกลาวน จงใชคาปาซ สเตอรทมคาความจนอย ๆ ถาคาความจของคาปาซ สเตอรทใชมคาไมเกน 50 µF ไมจ าเปนตองใชรซสเตอรปองกนกระแสกระโชก ( Rs) แตถาหากวาคาปาซ สเตอรทใชมคามากกวา 50 µF จะตองมการใสรซสเตอรปองกนการกระโชก โดยเราตงสมมตฐานวาระบบของการเรยงกระแสดงกลาวน หากวาแรงดนไฟทางเขามคาขยบสงขน ยอมจะท าใหแรงดนไฟดซทางออกจะตองขยบสงตามขน ในเวลาทระบบไฟเกดการกระโชกเปลยนแปลงชวขณะ คาปาซสเตอร C709 จะตองรบภาระในการเกบประจ เพอจะกรองแรงดนไฟทขยบสงขนใหมคาแรงดนไฟไดเทาเดมคาปาซสเตอร C709 จงตองใชคาปาซ สเตอรทมคาความจนอย ๆ และม R703 และ R704 ท าหนาทเปนตวทจะรบการดสชารจของคาปาซ สเตอร C709 เพอจะท าใหคาปาซ สเตอร C709 มระดบของประจไมเตมท 100 เปอรเซนต จากผลการค านวณวงจรเรกตฟายเออร พบวาหากการเรกตฟายเออรเปนไปตามปกต นนคอมระดบแรงดนไฟเรยบเปนไฟตรงเหมอนกบวงจรเรกตฟายเออรอน ๆ

R701 R702

R703180k

R704180k

C709

C707

D703D701

C706

D702 D704

C708

FROMLINE

FILTER

300V

รปท 2.24 วงจรเรกตฟายเออรแรงดนไฟ 300 โวลต

R701 R702

R727 R726

C729

R7238.2M

R7248.2M ZD714

13VC720

C709L704

C721

GND

FB603

D701

D702 D704

D703

D713

+300V

+12.4VSTART

PIN 4T 701

220 VAC

รปท 2.25 การเรกตฟายเออรแรงดนไฟชดใหญกบชดสตารตวงจร

วงจรเรกตฟายเออรของภาคจายไฟแบบสวตชงเพาเวอรซพพลาย จะใหแรงดนไฟทจายออกไปเปนแรงดนไฟดซนน มคาตงแต 290–300 V วงจรเมนเรกตฟายเออรท างานรวมกบระบบสวตชง ท าใหไดโอด เรกตฟายเออรมปญหากระทบมาจากความถสงคาปาซสเตอร C707,C708 และคาปาซ สเตอร C706 ท าหนาทปองกนไมใหไดโอดเรกตฟายเออรเกดการรวไหล จากกรณทจะตองมผลกระทบมาจากการรบกวนของสญญาณรบกวนความถสง

ระบบจายไฟของทวสชารปแทน J มการเรกตฟายเออร 2 ชด ชดหนงเปนแรงดนไฟบวก 300 V ซงใช D701–D704 และท าการฟลเตอรดวยคาปาซ สเตอร C709 ออกมาเปนแรงดนไฟ 290-300 V ซงเปนแรงดนไฟหลกของระบบน อกชดหนงจะใชการลดแรงดนไฟใหต าลงดวยการใชรซสเตอร R727 และ R726โดยมไดโอดเรกตฟายเออร D713 และ C720 ท าหนาทเปนวงจรฟลเตอร สรางเปนแรงดนไฟสตาร ตวงจรออสซลเลเตอรใหกบระบบภาคจายไฟแบบสวตชง แรงดนไฟดงกลาวจะเปนแรงดนไฟประมาณ 8–11.8 Vเปนแรงดนไฟทจายใหกบไอซทท าหนาทเปนระบบออสซลเลเตอรของภาคจายไฟ

เนองจากระบบของภาคจายไฟทางดานไพรมารกบทางดานเซคคนดารของหมอแปลงสวตชงไมใชกราวดรวมกน เพอแกปญหาเรองไฟดด การซอมวงจรในชดนจงตองอาศยกราวดของคาปาซ สเตอร C709 หรอกราวดขวลบของชด 300 V เราจะเรยกวา กราวดรอน หากพจารณาจากวงจรทเปนวงจรรวมกราวดของชดเมนเรกตฟายเออร คอ ขาท 4 ของสวตชงทรานสฟอรเมอรขาท 4 ของ T701 เปนจดคอมมอนกราวดทเปนกราวดรอน การตรวจซอมในสวนของภาคจายไฟในสวนของไพรมารจะตองมการจบมเตอรเทยบกบ ขาท 4 ของ T701 ทกครง

วงจรแคปรสเตอร ซงประกอบดวย R723,R724,C729 และแทงเฟอรไรต FB603 ท าหนาทในการเชอมกราวดระหวางกราวดรอนกบกราวดแทนเครองซงเปนกราวดเยน ยตปญหาสญญาณรบกวนทเปนสนามแมเหลกไฟฟา เชนเดยวกบภาคจายไฟแบบเพาเวอรคอนเวอรเตอร เพาเวอรทรานซสเตอร

ภาคจายไฟทใชอยในทวสชารป เรยกวา เพาเวอรคอนเวอรเตอร (Power Converter) ซงภาคจายไฟแบบเพาเวอรคอนเวอรเตอรนไดแยกชนดออกเปนชนดตาง ๆ เชน ชนดทเรยกวา บคบสตคอนเวอรเตอร(Buck–Boost Converter) ซงระบบนจะใชเคอเรนทโช ก เปนตวสะสมพลงงานและใชวงจรเรกตฟาย เออร ท าหนาทในการบสตแรงดนไฟขนมา เพอจะใหประหยดแรงดน พบเหนกนมากในแทนเครองของยหอฟลปส ไอทท และโซน คอ วงจรฟอรเวรดคอนเวอรเตอร ( Forward Converter) เรยกกนในนามของวงจร บคคอนเวอรเตอร (Buck Converter) วงจรบคบสตคอนเวอรเตอรหรอวงจรบคคอนเวอรเตอรจะไมมอปกรณทเปนวงจรปองกนการรวไหลของกระแสไฟฟาทมาจากไฟบาน หรอไมมระบบทเรยกวาระบบไอโซเลชน (Isolation) หรอทรจกกนในนามของแทนเครองกราวดรอน เพราะฉะนนในลกษณะดงกลาวนหากวาไดโอดเรกตฟายเออรเกดการรวไหลแมแตเลกนอย ยอมจะท าใหเกดปญหาไฟดดคนทเปนชางบรการและคนทไปจบแทนเครองได ความไมปลอดภยตอชวตกจะเกดขน ระบบแทนเครองดงกลาวถาหากวาไมเรยกวาแทนรอนกจะเรยกวาระบบออนเดอะไลนสวตชงเพาเวอรซพพลาย (ON–the–line Switching Power Supply) บรษทชารป จงไดเลอกเอาภาคจายไฟแบบไอโซเลตฟลายแบคคอนเวอเตอรมาใชแทน เพอแกไขปญหาในเรองของกระแสรวไหล ใหมการแยกในสวนกราวดของขดลวดชดไพรมารกบกราวดของขดลวดชดเซคคนดาร ดงทเหนตวอยางวงจรเบองตนของวงจรสวตชงเพาเวอรซพพลายระบบน ถาหากไมเรยกวา ระบบไอโซเล ต (Isolated Fly back Converter) เราจะเรยกวา ภาคจายไฟระบบออฟเดอะไลน สวตชงเพาเวอรซพพลาย ( Off–the–line Switching Power Supply) โดยระบบนสามารถทจะอธบายการท างานไดดงตอไปน ในกรณทมพลสบวกสงเขามาทางดานขาเบสของทรานซสเตอร Q1 ใหพลสทสงเขามาทางขาเบส ของทรานซสเตอรเปนคา V1 ท าใหทรานซสเตอรดงกลาวสามารถน ากระแสไหลผานขดลวดไพรมาร กลายเปนกระแส Ip ในตอนน เมอทรานซสเตอร Q1 กลายเปนสวตชออน ยอมทจะท าใหกระแสทางดานไพรมารเรมตนท าการสรางก าลงงานหรอสะสมก าลงงาน (Storing Energy) การพองตวของสนามแมเหลกไฟฟาทเกดขนจะท าใหขวกระแสไฟฟาระหวางวงจรขดลวดทางดานอนพตและขดลวดทางดานเอาตพตมเฟสตรงกนขาม พลงงานดงกลาวนเมอพจารณาไปทางดานเอาตพตยอมจะท าใหเกดการรเวรสไบอสส าหรบไดโอด

เมอทรานซสเตอรเขาสภาวะของการเทรนออฟ สนามแมเหลกทเกดการพองตวจะเกดการยบตว เกดการเหนยวน าตดกลบ กรณเชนนยอมท าใหไดโอด D เกดการน ากระแสไปชารจคาปาซเตอรเอาตพต ซงอยในรปของ C และท าใหเกดกระแสขนกบโหลดเราเรยกกระแสนวา IL เพอจะใหสวตชงทรานสฟอรเมอรหรอเคอเรนทโช กสามารถทจะท างานจายกระแสออกไปมาก ๆ ไดโดยททรานสฟอรเมอรหรอเคอเรนทโช ก มขนาดเลก จงจ าเปนตองใชความถสงเขามาท าการสวตช ในทางปฏบตแลวเราจงพบวาจ าเปนจะตองม คาปาซเตอรเอาตพตหรอวงจรเรกตฟายเออรทสามารถกดความถสงทเปนสญญาณยอดแหลมๆ จากระบบสวตชงใหลดนอยลง มเชนนนทรานซสเตอรท าหนาทสวตชจะมปญหา สวตชง ทรานซสเตอร ทใชในวงจรฟลายแบคคอนเวอรเตอรตองเลอกทรานซสเตอรทสามารถทนแรงดนไฟเทรนออนไดคาแรงดนไฟสงสดททรานซสเตอรจะตองทนได ในขณะทเขาสภาวะเทรนออฟสามารถค านวณไดดงสมการ

VCEmax = Vin/(1 − Dmax) .....สมการท 1 เมอ Vin คอ คาแรงดนไฟอนพต

Dmax คอ คาดวตไซเกลสงสด

Q1

C R

D

L

n : 1

V1

I IP L

Vin

VCE

รปท 2.26 ภาคจายไฟแบบสวตชงทใชฟลายแบคคอนเวอรเตอร จากสมการท 1 บอกใหรวา การจ ากดปรมาณแรงดนไฟทางดานคอลเล คเตอรของทรานซสเตอร เพอจะใหไดคาทปลอดภยจะตองคดคาดวตไซเกลทมคาไมมากนก โดยปกตแลวคาดวตไซเกลอยทระดบ 50 เปอรเซนตลงมา ยกตวอยางเชนคา Dmax มคานอยกวา 0.5 ในทางปฏบตจะใชคาอยทประมาณ 0.4 การจ ากดปรมาณแรงดนไฟคอลเล คเตอรสงสดหรอคา VCEmax = 2.2 Vin และนนหมายความวาในกรณท

เราเอาไปใชกบแรงดนไฟ 300 V จะตองใหทรานซสเตอรทเปนวงจรคอนเวอรเตอรทนแรงดนไฟคอลเล คเตอร ไมนอยกวา 800 V ในลกษณะของแรงดนออฟเดอะไลน (Off–the–line) ตอมาในสภาวะททรานซสเตอร เขาสสภาวะเทรนออน ในกรณนกระแสคอลเล คเตอรจะตองไหลมากทสด เราสามารถทจะหากระแสคอลเลคเตอรไดจากกระแสสงสดของขดลวดไพรมาร กระแสสงสดทางดานไพรมารสามารถทจะเขยนออกมาเปนสตรไดวา

Ic = IL/n = Ip .....สมการท 2

Ip คอ คากระแสสงสดของขดลวดไพรมาร N คอ คาอตราสวนจ านวนรอบระหวางขดไพรมารกบขดเซคคนดาร

T

IL S P VII I

t

On

Off

On

2V

V

Iout

in

in

รปท 2.27 รปสญญาณทเกดจากวงจรไอโซเลตฟลายแบคคอนเวอรเตอร ในกรณทเราคดวาวงจรดงกลาวนมคาประสทธภาพ 80 เปอรเซนต และใหคาดวตไซเกลหรอคา dmax = 0.4 หรอเทากบ 40 เปอรเซนต สามารถทจะเขยนสตรของกระแสคอลเลคเตอรออกมาใหมไดวา

Ic = (6.2 Vout)/Vin .....สมการท 3 ดงนนในการออกแบบวงจรสวตชชงเพาเวอรซพพลาย จงมการออกแบบใหสามารถควบคมแรงดนไฟคอลเลคเตอรทเปนแรงดนไฟ VCE สงสดใหอยในระดบปรมาณ 660 V ทรานซสเตอรทจะน ามาใชงานตองมอตราการทนแรงดนไฟระหวางคอลเลคเตอรถงอมตเตอรไดไมนอยกวา 800 V ตอมาในสวนของอตราการทนกระแสจะตองออกแบบใหมคาไมนอยกวา 2.5 A ดงนนเมอเราทราบเกยวกบลกษณะของทรานซสเตอรทจะน ามาใชงานในวงจรสวตชงแลว จงสามารถน าเอาทรานซสเตอรเบอรตาง ๆ มาใชในวงจรภาคจายไฟไดอยางถกตองมประสทธภาพ ยกตวอยางทรานซสเตอรทเปนเพาเวอรสวตชชง 3 เบอรดวยกน เชน ยหอชารป ในวงจรดงกลาวนใชเบอร 2SD1884 ในขณะทเราสามารถใชเบอร BUH713 หรอเบอร S2000AF แทนกนได

ดงนนในกรณทมปญหาเกยวกบระบบของการจายไฟไมสามารถทจะหาทรานซสเตอรตวเดมมาใสไดหรอสามารถหาไดแตมราคาแพง สามารถทน าทรานซสเตอรเบอรอะไรมาใชในวงจรภาคจายไฟและทรานซสเตอรดงกลาวนน จะตองเปนทรานซสเตอรทจะตองท างานกบความถสงได ขนตอนในการออกแบบวงจรทางดานเรกกเลเตอรเอาตพตวงจรดงกลาวจะเรมทการน าเอาแรงดนไฟ 300 V สงผานเขามาทไดโอด D706 เปนไดโอดทจะท าหนาทก าจดสญญาณ RFI หรอเรยกวาอารเอฟ รปเปลรเจคเตอร กอนทจะสงแรงดนไฟเขาทางขาท 6 ของสวตชงทรานสฟอรเมอร T701 หรอ ทรานสฟอรเมอรโชก และสงออกทางขาท 1ของ T701 มารอทขาคอลเลกเตอรของ Q701 ในขณะทมพลสบวกสงผาน L705 ซงเปนวงจรปรบแตงกระแสทางขาเบสของทรานซสเตอร Q701 สงผาน C715 และมD707 เปนตวบงคบปรมาณของแรงดนไฟ ในขณะนยอมจะท าใหทรานซสเตอร Q701 อยในสภาวะเทรนออนมนจะน ากระแสผาน R722 ครบวงจรได โดยรซสเตอรทเปนโหลด R722 จะท าหนาท เปนวงจรปองกน Q701 ไมใหเกดความเสยหายในขณะทอยในสภาวะเปนสวตชออน ปรมาณกระแสสงสดททรานซสเตอรจะตองทนได กคอปรมาณของกระแสในจงหวะนและเปนปรมาณของกระแสทเราเรยกวาเปนปรมาณกระแสของขดลวดไพรมาร (Ip) จงหวะตอมาเมอสญญาณพลสวชมอด( PWM) ทเปนพลสลบสงเขามายงขาเบสของทรานซสเตอร Q701 ทรานซสเตอร Q701 เขาสสภาวะการท างานออฟเดอะไลน ในขณะนยอมจะท าใหเกดการเหนยวน ากบขดลวด T701 ทางดานเซคคนดาร ท าใหขาท 13 เปนเฟสบวก และขาท 14 ของสวตชงทรานสฟอรเมอรดงกลาวเกดเปนเฟสลบ ไดโอดเรกตฟายทางดานเอาตพตทอยในรปของ D603 จงสามารถทจะจายกระแสของโหลดทเปน IL ออกไปทางดาน C609 และ C610 เพอให C609 และ C610 ท าการเกบประจไว การดงกระแสของวงจรจงสามารถกลาวไดวามการดงกระแสไป จากภาคจายไฟในขณะททรานซสเตอร Q701 เขาสสภาวะเทรนออฟ จงท าใหทรานซสเตอร Q701 มความปลอดภย เพราะการจายกระแสมใชการจายกระแสออกไปโดยตรงจากทรานซสเตอร แตจะใชขดลวดสวตชงของทรานสฟอรเมอรเปนตวจายกระแสออกไป

ในการท างานทเกยวของกบระบบสวตชและทรานสฟอรเมอรนเองยอมจะท าใหเกดเปนแรงดนไฟสง ซงมปรมาณเปน 2 เทา ของแรงดนไฟทขาคอลเลกเตอรของทรานซสเตอร Q701 ดงนนทรานซสเตอร Q701 ทออกแบบมาจากบรษทชารป จงจ าเปนตองสามารถทจะทดแทนแรงดนไฟไดไมนอยกวา 800 V เพราะหากดรปสญญาณทเกดขนจากวงจรภาคจายไฟแทน J จะพบวาจะเกดแรงดนไฟขนทขาคอลเล คเตอรเปนคาแรงดนไฟ 440 Vp-p ในขณะทแทน H จะเกดเปนแรงดนไฟ 540 Vp-p พรอมกนนนในระบบของการควบคมสญญาณ EMI จะตองมการควบคม RFI และสญญาณ EMI ทเกดขนจากระบบการท างานทเกดเปนยอดแหลม ๆ เรยกวา สไปค (Spike) อยาใหมปรมาณมากเกนไป ตามมาตรฐาน FCC และ VDE ดงทไดกลาวมาแลว วงจรสนบเปอรท างานโดย D705,C710,R705,C711 เปนตวก าหนดปรมาณของสญญาณ RFI เอาไว ในกรณทเกดยอดสไปคแหลม ๆ ขนมา เกดขนในขณะททรานซสเตอร Q701 เขาสสภาวะออฟ หรอเกดขนในขณะทศกยไฟขา 1 ของ T701 เปนเฟสบวกและทขา 6 เทยบศกยเปนเฟสลบ กระแสดงกลาวจะไหลผาน C711,C710 และ C713 ไปครบวงจร ยตผลทจะเกดขนกบทรานซสเตอร ถาหากวาคาปาซเตอรดงทไดกลาวมาเกดการเกบประจไดเตมทแลว กระแสจะถกสงใหไหลผาน R705,D705 ซงเปนตวก าจดสญญาณ RFI และไหลผาน D706

C712 R706

C713

D705

R705

C710

C711

Q701

C715

D707L705

R722

C714

R723 R724

C729

L601

L602

300V

PWM

D7066

1 14

13D603

C608

FB602

C609

C610

FB603

T701

115VOUT

รปท 2.28 แนวคดของภาคเรกเลเตอรเอาตพต

ดงทไดกลาวมาแลววา T701 จะมปญหาเกยวกบการเกดกราวดลพ และกราวดลพนน มผลตอการเกดสญญาณ RFI ระบบการชลดฮตซงคจงเขามามบทบาท ดงทไดกลาวมาตงแตหลกการเบองตน ขนตอนของโรงงานนนอาจจะมปญหาในการประกอบหรอขนตอนในการประกอบเกดขน พนกงานประกอบอาจจะละเลยหรอโรงงานในบางประเทศไมสามารถทจะรบเอาเทคโนโลยดงกลาวนเขามา อาจจะไมเขาใจถงเคลดลบของการออกแบบวงจร ซงเปนผประกอบเครองดงกลาวนได ค าตอบอยทคาปาซเตอร C714 เพราะท าหนาทในการเสรมระบบกระบวนการระบายความรอนทเปนระบบแซนดวชใหกบวงจรตวน การท างานในรปแบบน เรยกวา ระบบไอโซเลต นนกคอ กราวดของวงจรทางดานไพรมารกบกราวดของวงจรทางดานเซคคนดารไมจ าเปนทจะตองมการตอถงกน และหมายถงวา กราวดของแทนเครองกบกราวดของภาคจายไฟไมไดตอรวมกน เพอแกปญหาไฟดดในขณะทเราไปจบแทนเครอง ซงในกรณนจะท าใหเกดความปลอดภยส าหรบผ ทท าการบรการเครองเปนอยางยง แทนเครองดงกลาวนเราเรยกวา แท นเครองออฟไลนหรอแทนเยน แตการออกแบบวงจรแทนดงกลาวนจะตองมการควบคมปรมาณของอ านาจสนามแมเหลกไฟฟาทแผกระจายออกไปใหได การทไมมจดกราวดรวมกนส าหรบความถสงแลว ถอวาจะมปญหาเกยวกบอ านาจสนามแมเหลกไฟฟาทเปนสนามไฟฟาเหนยวน าเกดขนได เพอจะยตสญญาณ EMI ในกรณทเกดปญหาขนมาระหวางการถายทอดพลงงานจากขดลวดไพรมารไปยงขดลวดเซคคนดาร ถาการถายทอดพลงงานจากขดลวดไพรมารไปยงขดลวดเซคคนดารถายทอดออกไปไมได อาจจะเนองจากโหลดไมสามารถทจะดงพลงงานออกไปใชงานไดหมด เพราะเราไดศกษาการท างานของเครองรบโทรทศนแลวจะพบวาการดงกระแสของเครองรบโทรทศนยอมขนอยกบสญญาณภาพ ขนอยกบหนาจอในขณะนนวาจอมความสวางมากหรอจอมความสวางนอย ถาจอมความสวางมากยอมท าใหวงจรดงเอาพลงงานไปใชงานไดมาก แตถาหากวาจอภาพมความสวางนอยยอมจะมการดงเอาพลงงานออกไปใชงานไดนอย เพราะฉะนนปญหาสญญาณ EMI ทเกดขนกบทรานสฟอรเมอรระหวางขดลวดไพรมารกบขดลวดทางดานเซคคนดาร สามารถแกปญหาตรงนโดยการใช C729,R723 และ R724

ภาคจายไฟของชารป หลกส าคญของภาคจายไฟแบบฟลายแบคคอนเวอรเตอรทใชอยในทวสยหอชารป คอ IC701 ซงใชเบอร IX1779CE ซงเปนเบอรของชารปและโซน ซงเทยบได TEA2261 ของทอมสน โดยไอซดงกลาวจะท าหนาทเปนวงจรพลสวธมอดทออกแบบมาเพอใชกบวงจรภาคจายไฟทเปนสวตชงโดยเฉพาะ ดงนนไอซดงกลาวเราอาจจะเหนอยในแทนเครองของชารปและทอมสนหรอโซนบางแทน โดยชารปไดเลอกเอาไอซดงกลาวนมาใชเพอออกแบบวงจรภาคจายไฟ แยกกราวดระหวางกราวดรอนกบกราวดเยนออกจากกน โดยวงจรการท างานนนสามารถทจะดไดจากรปท 2.29 ซงเปนรปทแสดงการท างานของวงจรภาคจายไฟขนตน และหากจะศกษาถงลกษณะของโครงสรางเบองตนของไอซดงกลาว วงจรเรกตฟายเออรท าการเรยงกระแสแรงดนไฟดซออกมาเปน 2 สวน สวนแรกเปนแรงดนไฟหลก 300 V ซงไปใหกบวงจรเรกเลเตอรเอาตพต สวนทสองแรงดนไฟทจะสงมาเพอสตาร ตวงจรหรอ เรมตนให IC701 ผลตความถหรอสญญาณพลสออกไปขบทรานซสเตอร Q701

วงจรในรปท 2.29 แรงดนไฟทสงเขามาเพอสตารตวงจรนนเปนแรงดนไฟประมาณ 12.4 V มาจากระบบของการเรกตฟายโดยไดโอด D713 วงจรเรกตฟายซงท างานโดย D713 มการน าเอาแรงดนไฟ 220 VAC สงผาน R727 และ R726 เพอจะลดแรงดนไฟกอนสงเขาสวงจรเรกตฟายเออร เพอทจะเรกตฟายออกมาเปนแรงดนไฟ 12.4 V เปนแรงดนไฟสตาร ตวงจร แมวาแรงดนไฟตนทางจะมการขยบขนมาเกน 220 V และแรงดนไฟสตารตวงจรจะสงออกมาไดไมเกน 12.4 V เนองจากมซเนอรไดโอด D714 ทรกษาแรงดนไฟ 13 Vบงคบไว แรงดนไฟดงกลาวนจะสงเขาทางขาท 16 ของ IC701 และสงผาน R712 เขาไปยงขาท 15 ของ C701 โดยขาท 16 เปนขาเพอการจายไฟหรอเปนขา +VCC IC701 ในขณะทขา 15 เปนขาจายไฟบวกส าหรบวงจรไดรเวอรหรอวงจรไดรคอยลนนเอง ในการเรมตนการท างานของวงจรนนขาท 15 และขาท 16 จะตองมแรงดนไฟขนมากอน เพอจะท าใหวงจรออสซลเลเตอร ซงประกอบไปดวยวงจรการก าหนดคาเวลาคงทของออสซลเลเตอรอยทขา 10 และ ขาท 11 ผลตความถเปนสญญาณพลสขนมา สงสญญาณพลสดงกลาวเขาสวงจรขบกระแส ซงวงจรขบกระแสนนจะตองรบแรงดนไฟมาจากขาท 15 ของ IC701 กอนทจะสงสญญาณพลสออกไปทางขาท 14 สงสญญาณพลสผานวงจรปรงแตงสญญาณอนพตหรอปรงแตงรปสญญาณใหขาเบสของทรานซสเตอร Q701 เพอใหทรานซสเตอร Q701 ท าหนาทเปนสวตช เมอ Q701 ท าหนาทเปนสวตชเรยบรอยแลว จะท าใหเกดการเหนยวน าขนในขดลวดชดตาง ๆ และจากหลกการนจะท าใหเกดการเหนยวน าขนในขดลวดขาท 3 และขาท 4 ของ T701 ซงเปนสวตชชงทรานสฟอรเมอร พลสดงกลาวนนสงเขาสไดโอด D709 และ R710 ท าการเรกตฟายเออรเปนแรงดนไฟออกไปประมาณ 13 V สงยอนกลบผาน D711 และ D720 สงเขามาใหขาท 16 และขาท 15 ของ IC701 ตามล าดบ นนหมายความวา เมอวงจรภาคจายไฟ Q701 สามารถทจะท างานไดแลว น าเอาแรงดนไฟทไดจากผลการท างานของสวตชงทรานสฟอรเมอรสงเขามาเลยงวงจร IC701 แทนแรงดนไฟสตาร ตวงจร D713 และ D711 จงท าหนาทเปนสวตชปองกนแรงดนไฟของแตละสวนจะรบกวนซงกนและกนนนเอง (Kick–Diode)

รปท 2.29 วงจรการท างานของภาคจายไฟในขนตน

1615

1410

135

12

IC70

1

C720

C724

R722

0.27

R702 220

L705

Q701

C715

D720

R711

R712

D711

C711

R705

D705

D706

C712

C730R710

D709

C718

C609

R724

R723

C729

+300

V 12.4V

STAR

T

D713

FB70

1L7

04

HOT C

HASS

IS

FB60

3

D603

+115

V

T701

41413

316

11R7

17

D707

R706

A

C710

C713

R706

D712

C714

เมอวงจรภาคจายไฟสามารถท างานไดแลว มการเหนยวน าแรงดนไฟออกไปทางดานเซคคนดารของสวตชงทรานสฟอรเมอรเปนแรงดนไฟออกไปทงหมด 4 สวนดวยกน คอ แรงดนไฟ 115 V ส าหรบวงจร ฮอรซอนตอลเอาตพต แรงดนไฟชดตอไปเปนแรงดนไฟบวก 15 V ซงแรงดนไฟดงกลาวนจะถกสงไปยงวงจรเรกเลเตอรเปนแรงดนไฟ 12 V ส าหรบภาคจงเกล ( Junkle) ซงค าวาจงเกล หมายถง ไอซตวเดยวประกอบดวยภาคตาง ๆ หลายภาค ตงแตภาคไอเอฟ ภาคลมแนนซภาคโครมแนนซหรออน ๆ แรงดนไฟ ชดท 3 เปนแรงดนไฟบวก 13 V ใชเปนแรงดนไฟตนทางส าหรบระบบเรกเลเตอร +5 V ซงเปนแรงดนไฟส าหรบขอมลดจตอล ชดตอมา คอ แรงดน 11.3 V จะสงไปใหกบวงจรภาคเสยงระบบเสยง 2 ภาษา หรอระบบมลตเพลกซซาวดและสดทายกคอแรงดนไฟประมาณ 16 V ทจะสงใหกบภาคซาวดเอาตพตเปนการแยกระบบออกไป ดวยตวหมอแปลงสวตชงทมขดลวดใหญกวาทกชด เพราะระบบเสยงเปนระบบทตองการกระแสนนเอง

รปท 2.30 แรงดนไฟทางออกของภาคจายไฟ

F301

C346

C347

R636

C682

C629

R666 R665

R637

C630

C631

R660

C608

C609 C610

11

12

10

9

13

14

D302

D613

D614

D603 FB601 L602L603

16V TO SOUND OUTPUT

+15V TO JUNKLEAND MAIN 12V

+11.3V FOR MPXSOUND (+5VN)

115V TO HOR OUT

T701

APC

PWM

1

2

3

4

5

6

7

8

16

15

14

13

12

11

10

9

SRT

IS

IN

I-MAX

GND

ERROR AMP

OVER VOLTAGESAFETY

C2 CI

CO

PO

DRIVEROUT

V+

Vcc

GND

รปท 2.31 โครงสรางของ IC701 เบอร IX1779CE หรอ เบอร TEA2261

หากจะพจารณาถงโครงสรางของ IC701 ซงเปนเบอร IX1779CE หรอ เบอร TEA2261 วามการจายแรงดนไฟอย 2 ชด ชดแรกคอ แรงดนไฟทจายเลยงวงจรของภาคตาง ๆ ถอวาเปนขารบแรงดนไฟบวก Vccตอมากคอแรงดนไฟบวกทจะสงเขามายงขาท 15 ซงเปนแรงดนไปบวกส าหรบภาคขบกระแส แรงดนไฟดงกลาวเปนแรงดนไฟ 12 V หลงจากทมการจายแรงดนไฟทง 2 ชดน เปนหนาทของวงจรออสซลเลเตอร ทจะผลตความถประมาณ 15 KHz โดยตวทจะท าหนาทเปนตวก าหนดความถ ไดแก รซสเตอรออสซลเลเตอรทตออยทขา 11 และคาปาซเตอร เพอการออสซลเลเตอรทตอเอาไวทขา 10 หลงจากทวงจรสามารถผลตความถไดแลว จะสงความถเขาสหนวยเปรยบเทยบหรอวงจรคอมพาราเตอรสรางเปนสญญาณพลสวธมอดตอไป วงจรคอมพาราเตอรหรอหนวยพลสวธมอดจะท างานดวยการตงระบบแรงดนไฟคงทหรอแรงดนไฟอางองไวภายใน IC701 การทจะท าใหพลสวธมอดมคาดวตไซเกลมากหรอนอยขนอยกบการส ารวจแรงดนไฟ ทเปนแรงดนไฟทางออกหรอแรงดนไฟทเกดจากการท างานของภาคจายไฟ เอาแรงดนไฟดงกลาวนนเขามาส ารวจทางขาท 6 ซงเปนขาเออเรอรแอมป (Error Amp) ถาหากแรงดนไฟทางออกมคาขยบสงขน แรงดนไฟทสงกลบมาส ารวจทขา 6 จะตองสงกวาแรงดนไฟอางอง ท าการบงคบใหหนวยคอมพาราเตอร ผลตสญญาณพลสวธมอดทมคาความถเทาเดม แตคาดวตไซเกลของพลสมคาลดลง เพอท าใหการท างานของวงจรภาคจายไฟลดต าลงมา

ในทางตรงกนขามหากวาวงจรภาคจายไฟท าการจายแรงดนไฟออกมาต ากวาปกต การส ารวจแรงดนไฟกลบมายงขาท 6 ของ IC701 ส ารวจแรงดนไฟต ากวาแรงดนไฟอางองหนวยคอมพาราเตอร จะเปรยบเทยบขอมลดงกลาวออกมาสงผลใหหนวยสรางสญญาณพลสวธมอด สรางสญญาณพลสวธมอดทมคาดวตไซเกลคามากกวาปกตไดในทสด ในสวนของวงจรผลตความถออสซลเลเตอร อาจจะมการควบคมความถมาจากภายนอก เพอจะท าใหเสถยรภาพของวงจรดยงขนหรออาจจะปองกนปญหาความถจากวงจรภาคจายไฟไมใหไปรบกวนภาพ หลายวงจรจงใชวธการสงสญญาณพลสมาจากวงจรภาคฮอรซอนทอล พลสจากวงจรฮอรซอนทอลจะสงเขามาทางขาท 2 เพอเขาสวงจรเฟสดเทคเตอรกอนจะมาบงคบการท างานของวงจรออสซลเลเตอร ในสวนของวงจรทวสชารป ไมไดมการสงความถจากวงจรฮอรซอน ทอลเขามาควบคมการท างานของวงจร ในขณะเดยวกน ขาท 1 เปนขาทรบสญญาณพลสมาจากสวตชงเรกเลเตอรทรานสฟอรเมอร เพอมาเปรยบเทยบกบความถของฮอรซอนทอล เมอทางเขาของความถฮอรซอนทอลทขา 2 ไมไดใชงานความถจากพลสทจะสงเขามาทางขา 1 ของไอซจงไมไดมการน าเอามาใชงาน เชนเดยวกนหมายความวา ในวงจรเรกเลเตอรของชารป ไมไดมการน าเอาวงจรเฟสดเทคเตอรเขามาเกยวของ เพอบงคบการผลตความถของวงจรออสซลเลเตอรแตอยางใดสามารถดวธการทจะบงคบความถนไดจากวงจรของทอมสนแทน ICC9 เปนตวอยาง เมอไดสญญาณความถพลสวธมอดเปนทถกตองเรยบรอยแลว จะสงสญญาณดงกลาวเขาสวงจร โปรเทคชนหรอวงจรปองกนจะใชวธการส ารวจกระแสของการท างานของวงจรภาคเอาตพต โดยสงเขาทาง ขาท 3 ถากระแสเกนปกตวงจรปองกนจะท าการหยดสญญาณพลสทสงมาจากพลสวธมอดมใหสงเขาสวงจรขบก าลง ถาหากกระแสในวงจรไมสงเกนปกตวงจรปองกนจะสงความถของวงจรพลสวธมอดออกไปยงวงจรภาคขบก าลงได โดยตรงภาคขบก าลงจะขบกระแสออกไปยงขาท 14 ของ IC701 ซงวธการขบกระแสใหกบภาคเอาตพตสามารถทจะดวธการตาง ๆ ไดดงรปท 2.32 ไดมการใหตวอยางของการขบกระแสใหกบภาคเอาตพต 3 รปแบบดวยกน โดยรปแบบท 1 และรปแบบท 2 ตองอาศยแรงดนไฟพลอพมาจากแรงดนไฟ 300 V เขามาชวยดวย ในขณะทรปแบบท 3 จะไมอาศยการพลอพกระแสใหกบ ขาเบสของทรานซสเตอร

220K

220K

39

2.7uH

ZD 2.7V

470uF1nF

S2000AF

0.15/2W

14

BAT8

OLP

SRTDAMPER+300V

14

120K x 5

3.3uH

330

47uF BUH713

0.02/3W

22 150pF

+300V

1N4001 x 3

OLP

SRT

DAMPER

18

3.3 uH

ZD 3.9 V

4.7uF

0.15/2W

14

OLP

SRTDAMPER

+300V

220

. 1

. 2

. 3

1nF2SD1004

T701

T701

T701

รปท 2.32 วธขบทรานซสเตอรเอาตพต

ก. รปแบบท 1

ค. รปแบบท 3

ข. รปแบบท 2

การควบคมแรงดนไฟคงท การก าหนดแรงดนไฟทางออก สามารถทจะก าหนดดวยคาดวตไซเกลของสญญาณพลสวธมอด ดงนนเราจงพบวา เมอภาคจายไฟสามารถทจะท างานไดแลว จะมการสงแรงดนไฟจากขดลวดขาท 3 และ ขาท 4 ของ T701 เพอท าการเรกตฟายแรงดนไฟสงใหกบ IC701 อยางนอย 2 ชดดวยกน ชดท 1 จะพบวา มการเรกตฟายดวยไดโอด D709 และฟลเตอรดวยคาปาซ สเตอร C730 กอนทจะสงผานสวตชไดโอด ทท างานดวย D711 เพอสงแรงดนไฟดงกลาวไปเลยง IC701 ขาท 16 และสงผานรซสเตอร R712 ซงเปน รซสเตอรทมคานอย สงไปเลยงวงจรภาคเอาตพตทขา 15 โดยแรงดนไฟชดน เมอเรมตนการท างานจะรบแรงดนไฟจากวงจรเรกตฟายโดยสงผานรซสเตอร R727 และ R726 ผานสวตชไดโอด D713 สงเขามาในตอนเรมตน ทางท 2 ทมการน าเอาพลสจาก T701 ออกไปใชงาน สงผานไดโอด D708 ใหไดโอดดงกลาว ท าหนาทในการเรกตฟายรวมกบรซสเตอร R725 และ C722 เพอสงแรงดนไฟดงกลาวนเขาสวงจรส ารวจแรงดนไฟเปนหนวยเออเรอรแอมป โดยแรงดนไฟดงกลาวจะสงเขาสวงจรโวลเตลดไวเดอร ซงประกอบดวย R713,R714,R715 และ R716 โดยในสวนของวงจรโวลเตจดไวเดอรดงกลาวน สามารถทจะปรบแตงผลของการแบงแรงดนไฟโดยการปรบแตงทรซสเตอร R714 ซงเปนการปรบแรงดนไฟทางออก 115 V ของภาคจายไฟนนเอง แตมใชวาแรงดนไฟจะถกปรบแตงเฉพาะในสวนของแรงดนไฟชด 115 V เทานน แตแรงดนไฟทกชดทเกดจากการสวตชของภาคจายไฟจะถกปรบแตงโดยรวมท R714 ผลของแรงดนไฟตกครอมโดยเฉพาะ R714,R715 และ R716 สงไปส ารวจขา 6 ของ IC701 เปนขารบแรงดนไฟเออเรอรแอมป ดงนนแรงดนไฟทางออกจงสามารถเพมขดลวดไดดวยการปรบแตงรซสเตอร R714 จนกระทงแรงดนไฟทางออกไดแรงดนไฟออกไปเปนปกต นนหมายความวาในตอนนชดเออเรอรแอมปอยในสภาวะปกต เปนทเรยบรอยแลว แตถาหากแรงดนไฟทไดจากการท างานเกดขยบต าลงยอมจะท าใหแรงดนไฟทขา 6 ของ IC701 ต ากวาแรงดนไฟอางองทอยภายในของ IC701 วงจรพลสวธมอด ท าหนาทรขยายดวตไซเกล สงออกไปยงขาท 14 ใหสญญาณพลสวธมอดมพลสทกวางขน สงผลท าใหทรานซสเตอร Q701น ากระแสไดนานขน ผลของการน ากระแสทยาวนานอยางน ยอมท าใหพลสทเกดขนในขณะททรานซสเตอรเขาสภาวะเทรนออฟมคาแรงดนไฟทขาคอลเล คเตอรสงขน เมอแรงดนไฟทขาคอลเล คเตอรของทรานซสเตอร Q701 สงขนอยางน ยอมจะท าใหแรงดนไฟทขดลวดชดเซคคนดารขยบเพมสงขนตามมาดวย ตามทฤษฎนนคอแรงดนไฟทางออกจะมการขยบสงขน จนกระทงเขาสสภาวะปกต หากแรงดนไฟมการสงออกไปเปนปกตเรยบรอยแลว แรงดนไฟทปอนกลบมายงขาท 6 จะมคาเทากบแรงดนไฟอางองของหนวยคอมพาราเตอรนนเอง สญญาณพลสวธมอดทเกดขนกจะมคาดวตไซเกลทมคาคงท แนนอนวาการจายแรงดนไฟกสามารถทจะจายแรงดนไฟออกไปใหมคาคงทดวย ในทางกลบกนหากภาคจายไฟจายแรงดนไฟไดมากกวาปกต ผลของการปอนยอนกลบมาทขา 6 ของไอซจะท าใหแรงดนไฟทขา 6 ของ IC701 มคาแรงดนไฟขยบสงขน เมอแรงดนไฟทขา 6 สงกวาคาแรงดนไฟอางอง ท าใหวงจรคอมพาราเตอรท างานนอยลง สงผลไปวงจรพลสวธมอดท าใหวงจรพลสวธมอดบงคบดวตไซเกลของพลสใหมคานอยลงหรอมคาแคบลง สงออกไปทางขาท 14 ของ IC701 ไปขาเบสของทรานซสเตอร Q701 ดวยคาของพลสทแคบ ทรานซสเตอร Q701 ท างานนอยลง การสะสมก าลงงานของ T701 จงสะสมก าลงงานไดในเวลาสน ๆ เมอ Q701 กลายเปนสวตชออฟ ยอมจะท าใหแรงดนไฟทางดานคอลเลคเตอรมคาแรงดนไฟทมคาไมสงนก แรงดนไฟทสงออกไปทางดานเซคคนดารจงมคาแรงดนไฟทขยบต าลงมาจนเขาสสภาวะปกตไดในทสดแรงดนไฟทางออกเปนปกตและแรงดนไฟทปอนกลบไปยงขาท 6 ของ

IC701 จงกลบเขาสสภาวะปกต คอ มแรงดนไฟเทากบแรงดนไฟอางองเชนเดยวกน ระบบทท างานอยางนยอมจะท าใหแรงดนไฟทางออกสามารถทจะรกษาใหมการจายแรงดนไฟออกมาคงทได ในสภาวะทแรงดนไฟทางออกทเปนแรงดนไฟทางออก 115 V มการรกษาระบบแรงดนไฟคงทเอาไวไดแลวนน ถามการส ารวจพลสทขาคอลเลคเตอรของทรานซสเตอร Q701 ไดแรงดนไฟประมาณ 440 Vp-p และถาหากวาแรงดนไฟเกดการเปลยนแปลงพลสขาคอลเล คเตอรของทรานซสเตอร Q701 เกดการเปลยนแปลงไปตามคาดวตไซเกลของสญญาณพลสวธมอดดวย

6

8

9

10

11

12

13

14

T701(SRT)

7

5

4

3

1

D704

D703 D701

D702

R702 R701C709

R704 R703

C714

C711

D705

R705R706

C713C712C718

Q701

R709

D717 C715

L705 R708

D708 C717 D709 C718

R710

R725 D720

R711

D711

C730

C720

C721

R712

R726

R727

L704

C722

C725R717C724

R713

C723

C723

R718

C727 C728

R719

R716

R715

R714

R720R721R722

IC 701 IX 1779 CE

9 10 11 12 13 14 15 16

12345678

D706

D713 D712

D714

220 VAC

D715

รปท 2.33 รปแบบโดยรวมของภาคจายไฟทมองจากชดกราวดรอน

รปท 2.34 พลสทเกดขน 440 Vp-p ทขา C ของ Q701 วงจรปองกน ในกรณโหลดเกดการลดวงจร ภาคจายไฟของชารปจะท างานไดอยางไรโดยไมไดรบความเสยหายพจารณาไปทรปท 2.33 Q701 ขาอมตเตอรของ Q701 จะม R720,R721 และ R722 ท างานรวมกน D715 ซงเปนไดแอคหนาทหลกคอ ขจดสญญาณรบกวนชวขณะ ในขณะทโอหมของรซสเตอรทงสามตวนมคาโอหมประมาณ 0.1 Ω ในภาวะปกตรซสเตอรทเปนโอเวอรโหลดทงหมดมแรงดนตกครอมไมเกน 0.15 V หากโหลดเกดลดวงจรขนยอมจะตองดงกระแสจากทรานสฟอรเมอร แนนอนจะตองบงคบให Q701 ท างานมากขน กรณอยางนกระแสทไหลผาน R720,R722 จะมคามากขน สงผาน R719 ไปยงขา 3 วงจรปองกนภายใน IC701 จะท าหนาทตดความถออสซลเลเตอรออกไป ท าใหภาคจายไฟสามารถหยดไดเพราะไมมสญญาณพลสสงออกไปใหกบขาเบสของ Q701 ถงแมวา IC701 ยงคงผลตความถได ในกรณทแรงดนไฟเกดสงกวาปกต ขา 7 ของ IC701 ท าหนาทในการส ารวจแรงดนไฟ จะท าใหภาคจายไฟออกไปไดสงสดส าหรบชด 115 V ไดไมเกน 127 V เพราะหากวาวงจรเออเรอรแอมป ภายในไอซเกดปญหาใครจะเปนตวชวย เพราะฉะนนขา 7 ของ IC701 จงเปนระบบดซคอนโทรลเลอรในการบงคบ ภาคจายไฟไมใหจายไฟสงเกนจนกระทงแรงดนไฟทางออกเทากบ 300 V ขา 7 ของ IC701 จงรบไฟมาจากการส ารวจแรงดนไฟ ในกรณนจะส ารวจแรงดนไฟมาจากวงจรเดยวกบวงจรเออเรอรแอมปโดยผาน R718 เขาไป ในกรณทเกดปญหาโอเวอรโวลเตจ ภาคจายไฟจะตดวงจรดวยเชนเดยวกน ไมปลอยใหแรงดนไฟขยบสงขนจนกระทงถง 127 V

1 2 3 4 5 6 7 8910111213141516

Q701

11

6 V

L7

02 IC75

1

I X 1 7 7 9 C E

+15

V

+115

V

12 11 10 54 136

13V

R711

220 V

AC

Q702

รปท 2.35 ภาคจายไฟของแทน H และแทน 14B ในรปแบบบลอกไดอะแกรม

เทคนคการตรวจซอม

แนวการวเคราะหอาการเสยในภาคจายไฟของแทน J การทจะตรวจสอบอาการเสยของภาคจายไฟ จะตองแยกระบบกราวดของภาคจายไฟออกจากระบบกราวดของแทนเครองเสยกอน จากรป 2.33 คอในสวนของกราวดของภาคจายไฟใหเปรยบเทยบกบขวลบของคาปาซ สเตอรแรงดนไฟ 300 V หรอขวลบของ C709 หรอวดไฟลบทขา 4 ของสวตชงทรานสฟอรเมอร T701 ในกรณทตรวจสอบแรงดนไฟทางออกของภาคจายไฟ ตองวดเทยบกบกราวดแทนเครอง ในสวนของภาคจายไฟ หากภาคจายไฟสามารถทจะจายแรงดนไฟออกไปได จะมผลท าให LED ทอยทหนาปดเครอง ซงเปน LED D1023 จะตองตดโชวแสดงขนมา เพอใหเจาของเครองรวาระบบการท างานของเครองเปนไปตามปกต ทกสวนของภาคจายไฟเมอภาคจายไฟท างานจอจะสวางหรอไมเปนอกขนตอนหนง

1. กรณไฟไมจาย ในกรณทแรงดนไฟไมสามารถจายออกไปได ในการด าเนนการตรวจซอมดงแนวทางตวอยางตอไปน

1.1 วดแรงดนไฟ 300 V ทตกครอม C709 วามแรงดนไฟตกครอม 300 V วงจรเรกตฟายเออรไมสามารถท างานได ใหตรวจสอบ R กนกระโชก ซงเปน R701,R702 ฟวส F701

1.2 หลกการเบองตนของระบบสวตชงเพาเวอรซพพลายวาภาคจายไฟแบบนแมวาโหลดจะเกดการลดวงจร จะไมท าใหรซสเตอรกนกระโชกหรอฟวสเกดปญหาเพราะวงจรจะตองหยดตวเองใหได เมอเกดปญหาดงกลาว อปกรณทท าใหฟวสและรซสเตอรกนกระโชกขาด คอ วงจรเรกตฟายและวงจรสวตชงทางดานทเปนกราวดรอนเทานน อปกรณทท าใหฟวสมปญหาคอไดโอดเรกตฟายเออรคอ D701,D702,D703 หรอ D704 เทอรมสเตอร TR701 วธการแยกตวเสยในสองสวนนท าไดโดยการปลดดเกาซงคอยออก จายไฟเขาสเครองอกครง

D702

D701

D704

D703

R702

R709 L712

C703 C729 C709

C707

R736

R735

220V

AC

10.8V

+300V

รปท 2.36 ฟลเวฟ/ฮาลฟเวฟ เรกตฟายทใชไดโอดรวมกน

ถาฟวสยงมปญหาอยนนหมายความวา ไดโอดเรกตฟายเออรมปญหา ถาถอดดเกาซงคอยออกแลวปรากฏวาฟวสเปนปกต นนหมายความวา ความบกพรองนเกดจาก TR701 ในกรณทรซสเตอรกนกระโชกเกดการขาด สงทนาสนใจกคอไดโอดเรกตฟาย D701–D704 และคาปาซเตอร C709 นอกเหนอไปจากนไดแก สวตชงทรานสฟอรเมอร T701 และทรานซสเตอร เอาตพต Q701

1. ในกรณทส ารวจพบวา Q701 ลดวงจรเสยเอง ท าใหฟวสหรอรซสเตอรเกดการขาดวงจร การท Q701 เกดการลดวงจรอาจเปนเพราะอายการใชงาน Q701 หรอเกดจากสวตชงทรานสฟอรเมอรเกดการลดวงจร ในกรณเชนน ถา Q701 เกดการลดวงจร เมอใสเรกเ ลเตอรเอาตพตตวใหมเขาไป ยอมจะท าใหทรานซสเตอรเกดความเสยหายไดไมวาจะใสกครงกตวกตาม เมอส ารวจพบวา Q701 เกดการลดวงจร ใหถอดทรานซสเตอรตวเกาออกและยงไมตองใสตวใหมเขาไปจายไฟเขาสแทนเครอง วดแรงดนไฟทสงออกจาก IC701 ขาท 14 มแรงดนไฟไมเกน 1. 3 V หากมแรงดนไฟสงกวาทวาไวนน แสดงวา IC701 เปนตวทท าใหเกดปญหากบ Q701 แตถาหากแรงดนไฟทออกจากไอซเปนปกต ใหปดเครองใสทรานซสเตอรตวใหมเขาไปแลวท าการลดวงจรทางดานไฟออกชด 115 V เขากบแทนเครองหรอกราวดเยนกอนทจะเปดเครอง เมอเปดเครองขนมาหากฟวสยงอยในสภาพปกต แสดงวาสวตชงทรานสฟอรเมอรไมมจดบกพรอง ถาเปดเครองขนมาแลวฟวสขาดอกนนหมายความวาปญหาท Q701 เสยเกดจากทรานสฟอรเมอร T701 เปนตนเหต

2. หากแรงดนไฟ 300 V มเปนทเรยบรอยแลว ใหปดเครองแลวท าการส ารวจวาโหลดของภาคจายไฟมปญหาอยหรอไม ถาโหลดของภาคจายไฟเกดลดวงจร ภาคจายไฟดงกลาวนจะตองหยดการท างาน จากรป 2.30 ดงนนใหตดไฟออกจากแทนเครองเสยกอน แลวใชมเตอรตงยานโอหม วดครอมไปทไดโอด เรกตฟายไฟทางออกของชดตาง ๆ คอ ใหวดความตานทาน D603,D302,D613 และ D614 วดโดยการสลบสายวดเพอส ารวจวาโหลดของวงจรชดไหนมปญหา ถาโหลดของชดตาง ๆ เปนปกต จะตงสเกล Rx1 ขนครงไมขนครง เมอสลบสายมเตอร ถาวดแลวปรากฏวาเขมมเตอรขนทงสองครงหมายความวา โหลดของวงจร ชดนนมปญหา ท าใหวงจรภาคจายไฟไมสามารถทจะจายไฟออกไปได

3. หากส ารวจแลวโหลดภาคจายไฟไมมปญหา ใหตงมเตอรวดแรงดนไฟ 300 V ทขาคอลเลคเตอรของ Q701 เทยบกบขา 4 ของสวตชงทรานสฟอรเมอรวามไฟ 300 V ทขาคอลเลคเตอรของ Q701 หรอไมหากไมมตวทเปนปญหากคอ D706 เกดการขาดวงจรหรอตะกวทบดกรหลด หรอสวตชงทรานสฟอรเมอรมปญหา

4. วดแรงดนไฟสตาร ตวงจรใหกบขา 16 ของ IC701 เทยบกบขา 4 ของสวตชง T701 ตองมแรงดนไฟตงแต 10.8 V ถาแรงดนไฟดงกลาวไมม อปกรณทจะเกดปญหา ไดแก L704,D713,D711,R726 และ R727 เปนตน

5. ส ารวจแรงดนไฟส าหรบขบเอาตพต โดยการวดไฟทขา 15 ของ IC701 ตองมแรงดนไฟตงแต 10.8 V เชนเดยวกบขาท 16 หากแรงดนไฟดงกลาวนไมม ตวทเปนปญหา ไดแก R712

6. ส ารวจแรงดนไฟทขา 14 ของ IC701 มแรงดนไฟอยประมาณ 1 V หากแรงดนไฟทขา 14 ไมมเลยอาจเปนเพราะวาวงจรโปรเทคชนก าลงท างานอย ใหไปส ารวจรซสเตอรโอเวอรโหลดโปรเทคชน คอ R720,R721,R722 และไดแอค D715 วาคาของความตานทานและเบอรของไดแอคดงกลาวยงเปนปกตหรอไม

7. ส ารวจความถจากหนวยออสซลเลเตอรดวยมลตมเตอรหรอออสซลโลสโคป ทขา 10 ของ IC701 วายงผลตความถไดอยางตอเนองอยหรอไม

2. แรงดนไฟจายเกนปกต จากรป 2.33 ในกรณทมปญหาเรองแรงดนไฟจายเกนปกต วงจรทรบผดชอบไดแกหนวยเออเรอรแอมป วงจรดซคอนโทรล ซงหนวยเออเรอรแอมปและดซคอนโทรลจะรบแรงดนไฟ มาจากขา 6 ของ IC701 สงผานไดโอด D708 และ D725 ฟลเตอรดวย C722 ซงเปนวงจรดซคอนโทรล เพราะฉะนนในกรณทแรงดนไฟทเกดการจายไฟสงกวาปกต ใหส ารวจ R725,R713 และ C722 เพราะหากรซสเตอรทงสองตวเกดการขาดหรอยดคายอมจะเกดปญหาไฟจายสง ถา C722 เกดรวหรอชอตกจะท าใหไฟจายสงเชนเดยวกน สดทายคอ D708 ซงเปนไดโอดความถสง ถาไมสามารถท างานกบความถสงได ภาคจายไฟกจะจายแรงดนไฟสงกวาปกต

3. แรงดนไฟจายต ากวาปกต แรงดนไฟทางออกจายต ากวาปกตและใหปรบ R714 และยงปรากฏวายงไมเปนผลใหส ารวจแรงดนไฟทขา 16 ของ IC701 ถง 12 V หรอไม ถาแรงดนไฟทขา 16 มแรงดนไฟต า นนแสดงวา D709,R710 หรอ D711 ขาดวงจร ZD712 เกดการรวไหล แตถาแรงดนไฟทขา 16 มแรงดนไฟตงแต 10.8 V ขนไป ถอวาแรงดนไฟดงกลาวนปกตแลวตวทท าใหเกดปญหาไฟจายต า ไดแก R714 ยดคา R715,R716 ยดคาหรอขาดวงจร ภาคจายไฟของแทน H และแทน 14B ในโทรทศนสชารปกดมอรนงรนแรก ๆ เปนรนทผลตในประเทศมาเลเซยใชเปนแทน 14B ในปจจบนมการน าเอาวธการของภาคจายไฟของแทน 14 B มาอยในแทน H ไมวาจะเปนแทน J แทน H หรอแทน 14B ไอซทท าหนาทเปนหนวยพลสวธมอดออสซลเลเตอรกคอ เบอร IX1779CE หรอ TEA2261 เหมอนเดม เพยงแตเปลยนนมเบอรของ IC701 มาเปน IC751 ความแตกตางของแทน J กบแทน H มสวนแตกตางกนในสวนของวงจรซอฟตสตารตระบบการจายไฟของแทนเครองชดนเรมตงแตการน าเอาไฟ 220 VAC เขาสวงจรก าจดสญญาณรบกวนทเรยกวา ไลนฟลเตอร L702 กอนท าการเรกตฟายเออรออกมาเปนแรงดนไฟ 300 V สงใหกบเพาเวอรเรกเลเตอร ซงท างานดวย Q701 อกทางหนงน าเอาแรงดนไฟจากชดเรกตฟายเออร ลดแรงดนไฟลงมาเปนแรงดนไฟสตาร ตวงจร เพอจายใหกบ IC751 ขา15 และขา 16 เพอเปนการสตาร ต วงจรใหกบ IC751 ท าการผลตความถ เพอใหหนวยออสซลเลเตอรท างาน IC751 สงสญญาณทเปนพลสออกทางขาท 14 ไปบงคบ Q701 ท าหนาทเปนสวตช ท าใหสนามแมเหลกของสวตชงทรานสฟอรเมอรเกดการเหนยวน าออกไปทางขดลวดทางเซคคนดารม Q702 มาท าหนาทซอฟตสตาร ต เพอใหการเรมตนนมนวล แรงดนไฟ 300 V สงเขาทขา 6 ของสวตชงทรานสฟอรเมอรสงออกขาท 1 มารอทขาคอลเลคเตอรของ Q701

อกสวนหนงเปนแรงดนไฟ 10.8 V สงผาน L712 จายเขาไปยงขา 16 ซงเปนขาจายไฟเลยงวงจรและสงผาน R704 ไปขาท 15 ของ IC751 ซงเปนขาจายไฟใหกบไดรเวอรเอาตพต เมอจายไฟให IC751 ท าใหวงจรออสซลเลเตอร ซงประกอบดวย R706,C711 เกดการผลตความถขนมาสงความถดงกลาวนเขาสหนวยพลสวธมอด กอนทจะขบผานระบบไดรเวอรสงออกทางขาท 14 ของ IC751 สงผานระบบปรบแตงสญญาณทางดานขาเบสของ Q701 เมอความถทเปนสญญาณพลสสงมาเปนทเรยบรอยแลว Q701 จะท าหนาทเปนหนวยสวตชง น าเอากระแสสงผาน T701 ท าให T701 มสนามแมเหลกยบตวและพองตวเกดแรงดนไฟชดตาง ๆ เพอจายแรงดนไฟไปใชงาน ฉะนนแรงดนไฟขาท 5 จะสงผานไดโอด D705,R705 และฟลเตอรดวย C729 เปนแรงดนไฟประมาณ 13 V สงไปขา 16 และ 15 ของ IC751 ทดแทนแรงดนไฟสตาร ต 10.8 V ท าให IC751 เขาสการขบกระแสทสมบรณแบบ วธการนเรยกวา วธการสตาร ตอยางนมนวล หรอ ซอฟตสตารต (Soft Start)

D702

D701

D704

D703

R720

C707

R709

R705

C717

D707

R708

C713

R723

D709

C724

L712

R704

C729 C709

L715

R716 C720

D708

R717

D710

Q701

R718/R721

D705

C710

R706 C711 C712 C715

IC751IX1779CE

1 2 3 5 13 12

14

891011

15

16

4

5

1

6

8

7

220 VACT701

รปท 2.37 การใช Q701 ท าหนาทสตารตวงจรของภาคจายไฟในแทน H มลตมเตอรและออสซลโลสโคป มลตมเตอรแบบเขม

มลตมเตอร (Multimeters) คอ เครองมอวดทางไฟฟาทสามารถวดปรมาณไฟฟาไดหลาย รปแบบ แตวดไดทละปรมาณ โดยสามารถตงเปนโวลตมเตอร แอมปมเตอร หรอโอหมมเตอร และสามารถ เลอกไฟฟากระแสตรง (DC) หรอไฟฟากระแสสลบ ( AC) ได มลตมเตอรบางชนดมคณสมบตการวดเพมเตม เชน วดคาความจ วดความถและทดสอบทรานซสเตอร เปนตน การแสดงผลของมลตมเตอรแบงออกเปน 2 แบบ คอ มลตมเตอรแบบเขม (Analog Multimeters) กบมลตมเตอรแบบตวเลข( Digital Multimeters) เพอใหเหมาะสมกบการทดลองซงมลตมเตอรแตละเครองจะมรายละเอยดปลกยอยและขอควรระมดระวงในการใชงานแตกตางกนไป โดยทวไปแลวมลตมเตอรจะสามารถใชวดปรมาณตอไปน

- ความตางศกยกระแสตรง (DC Voltage) - ความตางศกยกระแสสลบ (AC Voltage) - ปรมาณกระแสตรง (DC Current) - ความตานทานไฟฟา (Electrical Resistance)

มลตมเตอรบางแบบสามารถใชวดปรมาณอน ๆ ได เชน ก าลงออกของสญญาณความถเสยง (AF Output) การขยายกระแสตรงของทรานซสเตอร (DC Current Amplification,hFE) กระแสรวของทรานซสเตอร (Leakage Current, lCEO) ความจทางไฟฟา (Capacitance) ฯลฯ

รปท 2.38 มลตมเตอรแบบเขม

มลตมเตอรแบบตวเลข มลตมเตอรแบบตวเลข สามารถวดปรมาณทางไฟฟาไดหลายประเภทเชนเดยวกบมลตมเตอรแบบเขม นอกจากนยงสามารถวดปรมาณกระแสสลบ วดการขยายกระแสตรงของทรานซสเตอร วดความจไฟฟาและตรวจสอบไดโอดได สวนประกอบทส าคญของมลตมเตอรแบบตวเลข

1. จอแสดงผล (Display) 2. สวตชเปด-ปด (ON-OFF) 3. สวตชเลอกปรมาณทจะวดและชวงการวด (Range Selector Switch) 4. ชองเสยบสายวดรวม : (COM) ใชเปนชองเสยบรวมส าหรบการวดทงหมด (ยกเวนการวด

CX และ hFE ไมตองใชสายวด) 5. ชองเสยบสายวด mA ส าหรบวด DCA และ ACA ทมขนาด 0-200 mA 6. ชองเสยบสายวด 10A ส าหรบวด DCA และ ACA ทมขนาด 200 mA ถง 10A 7. ชองเสยบส าหรบวดการขยายกระแสตรงของทรานซสเตอร 8. ชองเสยงส าหรบวดความจไฟฟา 9. ชองเสยบสายวด Voltage

นอกจากนบนแผงหนาของมลตมเตอรแบบตวเลขยงมสญลกษณเพอความปลอดภย ( Safety Symbols) ก ากบไวซงเปนสญลกษณสากลส าหรบเตอนผใชใหมความระมดระวงในการใชเครองมอ เพอความปลอดภยแกผใชเองและใหเครองมออยในสภาพทพรอมจะใชงานไดเสมอ สญลกษณทกลาวนไดแก

! หมายถง ใหดค าอธบายในคมอ

หมายถง ความตางศกยไฟฟาสง

รปท 2.39 มลตมเตอรแบบตวเลข

ออสซลโลสโคป ออสซลโลสโคปหรอบางครงเรยกสนๆ วาสโคป (Scope ) ทใชงานอยทวไป ออสซลโลสโคปจะใชแสดงรปคลนสญญาณหรอชวงหางของสญญาณโดยรปคลนสญญาณทไดอาจเปนแบบไซนแบบสเหลยม แบบสามเหลยมหรอแบบฟนเลอยเปนตน ส าหรบความแตกตางของรปคลนสญญาณจะขนอยกบการวดทจดใด ๆ ภายในวงจร จากนนรปคลนสญญาณทไดจะไปปรากฏทหลอดคาโทด( Cathoe–Ray Tube,CRT ) ซงมลกษณะเปนจอแสดงผลเชนเดยวกบจอของเครองรบโทรทศนและจอของเครองคอมพวเตอรจากรปคลนสญญาณทปรากฏบนจอ CRT น ท าใหสามารถวดหรอค านวณหาคาบเวลา ความถและคณลกษณะของแอมปลจดเชน คา rms, คาเฉลย, คา peak to peak เปนตน

รปท 2.40 ออสซลโลสโคป