HAZIRLAYANLAR:FAHRİYE TAMALIOĞLUELİF ERDOĞDU ÖZKANTUBA TUTUŞERHAN GÜNEŞ

SUNUM:SEVİM KARAKIŞ

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından

10-19 yaş grubu adolesan,

15-24 yaş grubu genç olarak tanımlanmaktadır.

Adolesan dönemin en büyük özelliği;

fiziksel,

cinsel

psikolojik gelişimin tamamlanmasıdır.

Genellikle fiziksel ve cinsel gelişmeyi psikolojik gelişim izlemektedir.

Adolesan dönem,

çocukluktan erişkinliğe geçişte, hızlı birtakım

psikolojik, duygusal ve biyolojik değişikliklerin yaşandığı

fırtınalı bir dönemdir.

Dünyada yaklaşık olarak 10-14 yaş arası 1.5 milyon genç yaşamaktadır.

Türkiye genç nüfusa sahip bir ülkedir.

2003 TNSA’ya göre ;

Nüfusun %19.7’sini 10-19 yaşlar arasındaki adolesanlaroluşturmaktadır.

Tüm kadınlar arasında ilk evlilik yaşı 15-19

arasında olanların payı %33.7’dir.

15-19 yaş arasındaki kadınların;

%12’sinin evli olduğu,

% 8’inin doğurganlık davranışına başladığı görülmektedir.

Tüm bu veriler, ülkemizde adolesanevliliklerin, gebeliklerin ve doğumların göz ardı edilemeyecek boyutlarda olduğunu göstermektedir.

Adolesan GebeliklerGelişmekte olan ülkelerdeki adolesan kızların

yüzde 25 le 50'si 18 yaşına geldiklerinde ilkçocuklarını doğurmuş olmaktadır.

Kısa vadede, gebeliğe bağlı komplikasyonlar:

Adolesan dönemde, kadının üreme organlarıhenüz tam olarak yetişkin halini almamıştır.

Pre-eklampsi, sefalopelvik uyumsuzluk gibikomplikasyonlara, spontan düşüklere budönemde daha sık rastlanır.

Adolesanlar, doğum öncesi, doğum sırasında vedoğum sonrası bakıma daha zor ulaşırlar; bu damaternal morbidite ve mortalite riskini arttırır.

Ülkemizde 20 yaşın altındaki gebelerin yüzde 15'ieğitilmiş bir sağlık personelinden doğum öncesibakım almamıştır (2003 TNSA)

Adolesan annelerin bebekleri de geneldeprematüre veya düşük doğum ağırlıklıdır

Uzun vadede ise; adolesan gebelikler, kişininokuldan uzaklaşmasına, eğitimini yarımbırakmasına ve birtakım ekonomik sıkıntılara yolaçabilir.

İstenmeyen bir gebeliği sonlandırmak isteyenadolesanlar, güvenli şartlarda yapılmayandüşüklere başvurmakta ve bu nedenle hayatitehlikeyle karşı karşıya kalmaktadırlar.

Doğum sırasında karşılaşılan problemler

Gebelerin % 78.7’sinde herhangi bir problemle karşılaşılmamışken,

%7.4’ünde prematür doğum,

% 5.8’inde sefalo pelvik uyumsuzluk ,

% 3.3’ünde fetal stres,

% 3.3 oranında gebede prezentasyon anomalisi,

% 1.6’sında Fetal anomali görülmüştür. .

Doğum komplikasyonlarının annenin yaşı, gebelik sayısı, DÖB alma durumu ve boyuna göre farklılık göstermediği ( p> 0.05), prematüredoğumlarda ise doğum komplikasyonlarının daha sık ortaya çıktığı (p< 0.01) bulunmuştur.

Adolesan gebelerin beslenme durumlarıGebelerin yiyecek tüketim sıklıkları ve miktarları incelendiğinde ancak ;

Adolesan gebelerin;

% 13.6’ sının süt , yoğurt ve peynir,

% 8.0’ inin et, tavuk, balık ve sakatat,

% 43.2’sinin yumurta,

% 4.8’inin kurubaklagil,

% 28.4’ünün kuru yemişler

% 22.4’ünün sebze,

% 40.0’ının meyve tüketim sıklıkları ve

miktarları yeterli bulunmuştur.

% 80’i süt, yoğurt ve peynir,

% 76.0’sı et grubu yiyecekler,

% 32.8’i yumurta,

% 84.0’ü kurubaklagil,

% 39.2’si kuru yemişler

% 63.2’si sebzeler grubu,

%36.0’sı meyveler grubu yiyecekleri, önerilen

miktarların çok altında (%30.0’dan daha az) ve

seyrek olarak tüketmiş oldukları belirlenmiştir.

İstenmeyen gebeliğe karşı inkar Bu konuda psikolojik tedavinin önemi büyüktür,

gebeye bu durum izah edilecek

İstenmeyen gebeliğin sonlandırılmaya çalışılmasını önlemek amacıyla aile bilgilendirilecek

Aileye bu durumun geçici olduğu anlatılacak ve gebeye nasıl davranmaları gerektiği anlatılacak

Erken Gebelik Nedeniyle Yaşıtlarından Eksiklik-Geri Kalma Gebeye ve ailesine psikolojik destek verilecek

gerekliyse psikolojik yardım almaya yönlendirilecek

Bebeği ve kendi hakkında motive edici konuşularak rahatlaması ve gebeliğe adaptasyonu sağlanacak

Aileye, gebe üzerine çok ağır kimlikler yüklememesinin yararı anlatılacak

Erken Gebelik Nedeniyle Bilgi Eksikliği

Doğum hakkında bilgi verilecek

Bebeğinin gebelik aylarınagöre gelişimi hakkında bilgi verilecek

Doğum sonrası istenmeyen bir gebelik oluşmasını önlemek amacıyla aile eğitimi verilecek

Erken Gebelik Nedeniyle Bilgi Eksikliği

Anne sütü hakkında bilgi verilecek

Bebek bakımı ve nelere dikkat edilmesi gerektiği anlatılacak

Aile içinde rol çatışması (eş-anne-çocuk) yaşanmaması amacıyka gebe yakınlarıyla iş birliği yapılacak

……………………

Bilgi Eksikliğine Bağlı Beslenme Bozukluğu Gebe beslenme konusunda bilgilendirilir (iyotlu tuz

kullanımının önemi, doktorun tavsiye ettiği demir ve minerallerin önemi, bol sebze meyve tüketimi, süt ve türevlerinin beslenmedeki yeri)

Olanakları çerçevesinde vitamin ve mineralleri nelerden alabileceği anlatılır

Gebelik sürecince ya da çok kilo alımına neden olmıycak bir beslenme programı hazırlanmalıdır

Aylık kilo takibinin yapılmasının önemi açıklanır

Folik Asit Eksikliğine Bağlı Anemi Gebe folik asit hakkında bilgilendirilir

Bu konuda beslenmenin önemine değinilir

Eğer mevcut bir enfeksiyon varsa buda anemiye neden olabileceğinden tedavi edilmelidir

Ağır iş yapmaması, kendini yormaması gerektiği anlatılır

Enfeksiyonlar konusunda bilgilendirilir

Gebeliğe Bağlı Hipertansiyon

Hipertansiyon hakkında bilgi verilir

Ani hareketler yapmaması gerektiği nedenleriyle açıklanır

Üriner sistem enfeksiyonlarından korunmanın önemi ve dikkat etmesi gerekenler anlatılır

Diyette dikkat etmesi gereken noktalar vurgulanır

Hipertansiyonun derecesine göre tansiyon takibi yapılır

HT Bağlı Preeklemsi Riski HT kontrol altına alınacak

Bu konuda diyete dikkat edilecek

İdrarda protein kaybı takip edilecek

Ödem riski nedeniyle yapılabilecek önlemler açıklanacak

Kila alımına neden olabileceği gibi bu konuda diyetisyenle işbirliği yapılacak

Gebelik Hassasiyetine Bağlı İdrar Yolu Enfeksiyonu Order edilen ilaçların önemi anlatılacak

Bol su tüketimini öneminden bahsedilecek

Tuvalet temizliği hakkında bilgi verilecek

El yıkamanın önemi ve nasıl yıkanması gerektiği anlatılacak

Sebze ve meyve tüketiminin önemi anlatılacak

Sonuç Adolesan yaşta evlenme, adolesan gebeliği de

beraberinde getirmekte anne ve çocuk sağlığı tehlikeye girmektedir.

Ülkemizde adolesan evliliklerin önlenemeyeceği varsayılarak özellikle birinci basamak sağlık kuruluşlarında; Adolesan gebeliklerin bir süre ertelenmesi konusundaki

çalışmalara önem verilmeli, Adolesanlara üreme sağlığı, aile planlaması ve beslenme

konularında danışmanlık yapılmalıdır.

TEŞEKKÜR