1

ADLİ RAPOR

HAZIRLANMASI

2

Rapor Türleri

1) TIBBİ RAPORLAR A- Sağlık raporları (Kurul veya Tek Hekim):

Kişinin sağlık durumunu bildirir raporlarıdır. (İşe

girme, sigorta, evlilik gibi durumlarda düzenlenir.)

B- Hastalık Raporları • İstirahat raporları

• Tıbbi şikayet veya rahatsızlığı bulunan kişilerin

hastalık durumunu veya hayatını en iyi şekilde

sürdürebilmesi için gerekli ilaç ya da tıbbi cihaz

kullanımını açıklayan raporlardır.

C- Diğer Tıbbi- Bilimsel Raporlar

• Değişik tıbbi-bilimsel konularında (Radyoloji,

Biyokimya vs) ve araştırmalar sonucunda

düzenlenen raporlardır.

3

2- Adli (Adli –Tıbbi)

Raporlar

• Adli makamlarca hekimden istenen ve

kişinin tıbbi durumunu tespit ederek,

sorulan soruları yanıtlayan, hekimin görüş

ve kanaatini bildiren raporlardır.

4

KONULARINA GÖRE ADLİ-TIBBİ

RAPORLAR

• Yaralanma raporları

• Cinsel suçlar ile ilgili raporlar

• Adli psikiyatri konuları ile ilgili raporlar

• Yaş tayini raporları

• Malûliyet raporları

• Grafoloji raporları

• Alkol raporları

• Keşif ve otopsi raporları

• Zehirlenme raporları 5

SONUÇLARINA GÖRE ADLİ-

TIBBİ RAPORLAR

A. GEÇİCİ ( ÖN) RAPOR

• Travma belirtileri tamamen ortaya çıkmamış ise,

• Henüz tam tanı konulmamış ise,

• Laboratuvar ya da radyolojik incelemelere yöntemlerine

gerek duyuluyorsa,

• Konsültasyonuna gereksinim duyuluyor ise,

• Bulgular net değil ise,

• Hekimin bilgi ve deneyimi yeterli değilse,

• Kesin rapor vermesi halinde saldırıya uğrama riski varsa,

6

B- KESİN RAPOR • Geçici rapor düzenlenmesi için yukarıda ifade edilen nedenler yoksa

ve muayene sonucunda hastanın değerlendirilmesi sonuçlanmış ise

kati rapor düzenlenir.

o Ek Rapor

• Sonradan muayene edilerek değerlendirilmesi gerekli durumlarda

• Yüzde sabit iz, Yüzde sürekli değişiklik, Devamlı işlev zayıflaması

ya da yitirilmesi

• Adli makamlar tarafından yeni sorular sorulduğunda

• Dava sürecinde yeni delil ve olayın aydınlanmasında yardımcı

olabilen rapor türüdür.

• Ek raporlar da bir tür kesin rapordur. 7

8

• Hastanelerin acil biriminde görevli bir polis

memuru bulunmaktadır. Acile gelen adli olguların

burada görevli memura bildirilmesi yeterli olacaktır.

• Gerekli görülür ise aynı bildirim hastane

Başhekimliği’ne de yapılmalıdır.

• Servislerde karşılaşılan adli olgular da aynı

şekilde hastane polisine bildirilmelidir.

• Hastanede görevli polis memuru yoksa en yakın

karakola veya savcılığa bildirim yapılır.

Adli Olgu Kime Bildirilir?

9

Sağlık mesleği mensuplarının

suçu bildirmemesi

TCK: MADDE 280.

(1) Görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği

yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen,

durumu yetkili makamlara bildirmeyen veya bu

hususta gecikme gösteren sağlık mesleği

mensubu, bir yıla kadar hapis cezası ile

cezalandırılır.

(2) Sağlık mesleği mensubu deyiminden tabip, diş

tabibi, eczacı, ebe, hemşire ve sağlık hizmeti

veren diğer kişiler anlaşılır.

10

Adli raporu kim yazıyor? (Sağlık Bakanlığının

20.09.2000 gün ve 13243 sayılı genelgesi)

• Bilirkişi:

− Çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde

başvurulan kişidir.

• İnsan sağlığını ilgilendiren konularda hekim daimi bilirkişidir.

• Aşağıda belirtilen kurumlarda adli raporlar düzenlenmektedir;

− Adli Tıp Kurumu başkanlığı, Grup başkanlıkları, Şube

müdürlüklerinde bulunan adli tıp uzmanları,

− Yüksek öğretim kurumları veya birimleri,

− Sağlık Bakanlığı Birimleri

11

Adli olguların muayenesinde

uyulması gerekli kurallar

• Muayene ve tetkikler sırasında temel insan hak ve hürriyetlerine ve mahremiyet kurallarına uyulmalıdır

• Hekim hastayı bizzat görmeli ve muayene etmelidir.

• Uygun şartlar altında yapılmalıdır.

• Ateşli silah, kesici delici alet yaralanmaları ve intoksikasyon gibi vakalarda giysilerin saklanması adli görevlilere hatırlatılmalıdır.

• Adli rapor formları, diyagramlar kullanılmalıdır.

12

Adli Rapor düzenlenmesinde

uyulacak genel ilkeler-1

• Okunaklı, sade, anlaşılır olmalı

• Adli Rapor protokol defterine kaydedilmelidir

• Sorulan sorulara cevap verilmeli, sorulmasa bile saptanan durumlar kaydedilmeli, alkol durumu belirtilmeli

• Düzenlenen rapor saptanan travmatik lezyonlara ve tetkiklere dayanmalıdır,

13

Adli Rapor düzenlenmesinde

uyulacak genel ilkeler-2

• Tespit edilen bulgular kişi hakkında kesin rapor düzenlemek için yeterli değilse, kesin rapor düzenlenmemeli, uygun merkeze sevki yapılmalıdır,

• Rapor sonunda raporu düzenleyen tabibin adı soyadı, imzası, ve kurum mührünün bulunmasına ve okunaklı olmasına özen gösterilmelidir.

• Acil hallerde adli rapor düzenleneceği göz önüne alınarak bulgular kaydedilmeli, resmi yazının gelmesinden sonra adli rapor düzenlenmelidir.

14

CMK 75. Madde: Şüpheli veya sanığın

beden muayenesi ve vücudundan örnek

alınması

(1) Bir suça ilişkin delil elde etmek için, şüpheli veya

sanığın bedeninin tıbbî muayenesine ya da

vücudundan kan veya cinsel salgı gibi örnekler

alınmasına, Cumhuriyet savcısı istemiyle ya da

re'sen hâkim veya mahkeme tarafından karar

verilebilir. Bu müdahaleler ancak hekim tarafından

veya hekim gözetiminde sağlık mesleği mensubu

diğer bir kişi tarafından yapılabilir.

15

(2) Tıbbî muayenenin yapılabilmesi veya vücuttan örnekler alınabilmesi için; müdahalenin, kişinin sağlığına zarar verme tehlikesinin bulunmaması gerekir.

(3) Üst sınırı iki yıldan daha az hapis cezasını gerektiren suçlarda kişi üzerinde iç beden muayenesi yapılamaz; kişiden kan, saç, tükürük, tırnak, cinsel salgı gibi örnek alınamaz.

(4) Bu madde gereğince alınacak hâkim veya mahkeme kararlarına itiraz edilebilir.

16

• Bir yaralanma sonrası, kişinin yaşamının mutlak

suretle tehlikeye maruz kalması,

• Ancak gerek kendi vücut direnci gerekse tıbbi

yardımla kurtulması durumunda kullanılır.

• Yani olay sırasında yaşamsal tehlikenin oluşmuş

olması önemlidir.

• Ölüm olması gerekmez.

• Kişinin sonradan iyileşmesi de bu durumu

değiştirmez.

Yaşamsal Tehlike

17

Yaşamı tehlikeye sokan bir duruma

yol açan yaralanmalar

• Kafatası kırıkları • İlk üç servikal vertebra kırığı • Kafa içi kanama, kontüzyon, laserasyon • Klinik bulgu veren beyin ödemi • İç organ yaralanmaları • Büyük damar yaralanmaları • Büyük damar veya iç organ yaralanması olmasa

bile % 20’den fazla kan kaybına işaret eden klinik tabloya yol açan yaygın ekimoz, hematom ve laserasyonlar

• Medulla spinalis lezyonu

18

Organın ya da duyunun

işlevinde sürekli zayıflama

• Kişiye uygulanan travma sonucu, bir organın ya da duyunun, anatomik bütünlüğünün veya

fonksiyonlarının devamlı olarak %10-50 oranında bozulması ya da kaybolması,

19

• Kişiye uygulanan travma sonucu bir

organın veya duyunun anatomik

bütünlüğünün veya fonksiyonlarının %

50 den fazla bozulması ya da

kaybolması,

Organın ya da duyunun

işlevinin sürekli yitirilmesi

20

Örnek rapor

….. Üniversitesi Tıp Fakültesi

Adli Tıp Anabilim Dalına,

…… tarihinde ateşli silahla yaralanan ……..oğlu ……doğumlu ……..nın bu yaralanmasının,

1-Basit bir tıbbi müdahaleyle giderilebilecek nitelikte olup olmadığı,

2- Yaşamını tehlikeye sokup sokmadığı,

3- Duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına ya da yitirilmesine,

4- Yüzünde sabit ize neden olup olmadığı sorulmaktadır.

• Ateşli silah yaralanması sonucu sağ uyluk ön orta kısmından 7-8 mm çapta giriş deliği açarak sağ femuru orta üst kısmından kıran ve 1/3 üst arka kısmından 1.5 cm çapta çıkış yapan yara olduğu, femoral arter ve N. Saphenusta yaralanması olduğu, …… şeklinde tedavi edildiği,

21

• Sonuç: Ateşli silah yaralanması sonucu femoral arter ve N.

Saphenus yırtılmasına neden olduğu bildirilen şahıstaki yaralanmanın;

1- Yaşamını tehlikeye sokan bir durum OLDUĞU,

2- BTM ile giderilebilecek bir durum OLMADIĞI,

3- Kemik kırığının hayati fonksiyonu Ağır(4) derecede etkileyecek nitelikte OLDUĞU,

4- Yüz sınırları içinde herhangi bir yaralanma tarif edilmediğinden yüzde sabit iz OLMADIĞI

5- Duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflaması ya da yitirilmesi hususunda şahsın olay tarihinden 18 ay sonra tekrar tarafımıza gönderilmesi gerektiği kanaatini bildirir RAPORDUR. 22

23

Sorunlar

• Hukuki prosedürü bilmemek.

• Eksik ve hatalı inceleme.

• Adli tıbbi kavramları bilmemek.

• Adli raporların geç yazılması ve rapor yazmaktan kaçınma.

• Gerekli konsültasyon ve tetkiklerin istenmemesi.(gereksiz konsültasyon ve tetkik istenmesi)

24

• Kendi bilgi, deneyim ve uzmanlık alanları dışında rapor düzenlenmesi.

• Gereksiz ve hatalı sevkler.

• Yeterli bilgi almadan ve muayene yapmadan rapor düzenlenmesi.

• Rapor yazımında tıp terimlerinin gereğinden fazla ve açıklamasız şekilde yazılması.

• Sağlık dosyalarının yetersiz doldurulması.

• Adli dosyaların arşivlenmesine özen gösterilmemesi.

• Olay anında kişinin üzerinde bulunan giysilerin adli makamlara teslim edilmemesi

25

Dikkat edilmesi gereken

hususlar

• Rapor düzenleyen hekimin objektif ve tarafsız olması.

• Raporların gerçeklere dayanması.

• Özel terimlerin kullanılmaması.

• Herkesin anlayabilmesi için tıbbi terimlerin hepsi açıkça tarif edilmesi.

• Muayene yerinin mümkün olduğu kadar güvenli ve rahat olması.

• Hastanın yapılan muayene ve düzenlenecek rapor açısından bilgilendirilmesi.

26

• Ayrıntılı tıbbi öyküsünün alınması.

• Kapsamlı fizik muayenenin yapılması.

• Gerektiğinde ileri inceleme ve konsültasyon isteme.

• Öyküyle uyumlu olsun olmasın tüm bulguların yaralanmanın bölge ve özelliklerini belirterek vücut şekilleri üzerinde işaretlenerek kaydedilmesi.

• Mümkünse tüm bulguların fotoğraflanması.

• Tanısal testlerin yapılması.

• Bulguların yorumlanması.