ACL DURUM TALMATLARI

YANGIN TALMATI

1. TEORK BLGLER

1.1. YANGIN

Maddenin, s ve oksijenle birlemesi sonucu oluan kimyasal olaya Yanma denir. Yanma olaynn oluabilmesiiin yanc madde, s ve oksijenin bir arada bulunmas gerekir. Bu olaya "Yangn geni" ad verilir.

Yararlanmak amac ile yaklan ate dnda oluan ve denetlenemeyen yanma olayna YANGIN denir.

1.1.1. YANGINLARIN SINIFLANDIRILMASI

Yangnn tr yanmakta olan maddeye gre deiir. Bu nedenle yangnlar be snfta toplayabiliriz.

Yangn eitleri A B C D E

Cinsi Kat Sv Gaz Metal Elektrik

Yanc Madde Kat, Odun, Ahap,Kuma, Pamuk vb.

Boya, Tiner,Ya, Akaryakt

vb.

Doalgaz,Metan. LPG,

Propan,Asetilen vb.

Magnezyum,Alminyum,Sodyum vb.

Elektrik

Sndrme Yntemi Soutma, YanmayEngelleme

Engelleme,Boma,Soutma

Engelleme Soutma,Bomalk i elektriin

kesilmesi

Kullanlan Sndrc Su, ABC tozlu vekpkl sndrc,

ABC ve BCtozlu, halon

gazl, CO2 vekpkl

sndrc

ABC ve BCtozlu, halon ve

CO2 gazlsndrc

Sadece D tozlusndrc

ABC ve Btozlu, halon

gazl sndrc

Genel olarak,

1. Kuru tozlu yangn sndrc her tr yangn iin2. Kpkl yangn sndrc kat ve sv yangnlar iin3. Sulu yangn sndrc kat yangnlar iin4. Halokarbon tipi yangn sndrcler elektrik ve elektronik ortam yangnlar iin

kullanlabilir.

1.1.2. YANGININ NEDENLER

1.1.2.1. Korunma nlemlerinin alnmamas

En nemli nedendir. Yangn, elektrik konta, stma sistemleri, Doalgaz, LPG tpleri, parlayc-patlaycmaddelerin yeterince korunmaya alnmamasndan domaktadr. Elektrik enerjisi aksamnn teknik koullara greyaplmas, LPG tplerinin ve doalgazn doru kullanlmas, bacalarn temizlenmesi ve parlayc-patlaycmaddeler iin gerekli nlemin alnmas halinde yangn afetinde byk lde azalma olacaktr.

1/14

1.1.2.2. Bilgisizlik

Yangna kar nlemlerin nasl alnacan bilmek gerekir. Elektrikli aletlerin doru kullanmn bilmemek, sobave kalorifer sistemlerini yanl yerletirmek, tavan arasna ve atya kolay tutuabilecek eyalar koymak yangndavet eder. Yangnn oluumunu nlemek ve yangn sndrmek iin, yangn olayn renelim.

1.1.2.3. hmal

Yangn konusunda bilgili olmak yetmez. Sndrlmeden atlan bir kibrit veya sigara izmariti, kapatmayunuttuunuz LPG tp, atei sndrlmemi ocak, fii prizde unutulan her t ihmalinden byk yangnlarkabilir. Bu nedenle, yangna kar daha dikkatli ve titiz olmamz gerekir.

1.1.2.4. Kazalar

stem d olaylarn bazlarndan yangn kabilir. Yangn konusunda yeterli dzeyde bilgilenmek, bu trolaylarda nasl hareket edeceimize yardmc olur.

1.1.2.5. Srama

Kontrol altndaki bir atein, ihmal veya bilgisizlik sonucu yaylarak veyahut parlayp-patlayarak sramas herzaman mmkndr.

1.1.2.6. Sabotaj

Baz insanlar, eitli ama ve kazan uruna kastl olarak yangn karrlar. Bu tr olaylara kar gerekli nlemalnmaldr.

1.1.2.7. Doa olaylar

Rzgarl havalarda kuru dallarn birbirine srtmesi sonucu, yldrm dmesi ve benzeri doa olaylar sonucuyangnlar kabilir.

1.1.3. SNDRME PRENSPLER

Soutarak Sndrme

a. Su le Soutarak Sndrme: Soutarak sndrme prensipleri ierisinde en ok kullanlandr. Suyun fiziksel-kimyasal zellii, yanc maddeyi boar ve yanc maddeden s alarak yangnn snmesini salar.

b. Yanc Maddeyi Datma: Yanan maddelerin datlmasyla yangn nedeni olan yksek s blnr, blnens der ve yangn yava yava sner. Akaryakt yangnlarnda bu tip sndrme uygulanmaz.

Havay Kesme

a. rtme: Kat maddeler veya kimyasal bileikler kullanarak yanan madde ile oksijenin kesilmesi olaydr.Akaryakt yangnlarnda, rt oluturan kimyasal bileikler kullanlmaktadr.b. Boma: Yangnn oksijenle ilgisinin kesilmesi veya azaltlmas olaydr.

Yanc Maddenin Ortadan Kaldrlmas:Yanmakta olan maddelerin ortadan kaldrlmas halinde, yanma geni oluamaz. Bu nedenle de yangn snmolur.

2/14

KULLANILMI SNDRCLER YERNE ASMAYIN TEKRAR DOLUM N LGLLEREBLDRN.

3/14

YANLI DORU

1.1.4. SNDRME CHAZLARININ KULLANIMI

o Tetiin stndeki pimi ekiniz

o Hortumu yuvasndan karnz ve tetie sonuna kadar basnz,

o Hortumun ucundan kan yangn sndrc maddeyi yangn blgesine boaltnz,

1.1.5. YANGINA KARI ALINACAK TEDBRLER

Yangn ka yollarna ve kaplarnn n ve arkalarna malzeme brakmaynz.

1.1.5.1. Kimyasallar

o Tm kimyasallar gerektii ekilde etiketlenmi ve kapal kaplarda saklanmaldr.o Kimyasallarn kullanld yerlerde sadece gerektii kadar kimyasal bulundurulmal ve kullanlan tm

kaplar etiketlenmelidir. o Kimyasallar etiketlerinde yazan sda depolanmaldr.o Miktar 50 lt yi aan zcler (solventler) kimyasal dklmelerine karn dkntlerin birikecei

tepsiler bulunan metal dolaplarda ve/veya zel olarak hazrlanm ya da amaca uygun olarak yenidendzenlenmi odalarda saklanmaldr.

o Kimyasal depolarnn aydnlatma ve elektrik tesisat etanj olacaktr.o Depolarn tm elektrik sistemleri depo dnda kontrol edilecektir.o Depo iindeki kimyasallar uygun ekilde etiketlenip depolama artlarna gre depolanacaktr.o Depo iinde ve dnda hem dolap ve raflarda hem de personel iin gerekli topraklama tertibat

yaplacaktr. o Depolarda srekli olarak temiz hava girii salanmaldr.o Kimyasallar ateleme kaynaklarndan uzak tutulmaldr.o Kimyasallar ile alan personel pamuklu i elbisesi giymelidir. Sentetik elbiseler statik elektrik

biriktirebilir.

1.1.5.2. Yanc Gazlar

o Gaz borular salam olmal ve fazla snmasna yol amayacak ekilde yerletirilmelidir. o Kullanlmayan gaz vanalar tamamen kapatlmaldr.o Kullanlmayan gaz tpleri darda dmeye kar dayankl bir ekilde bekletilmelidir.

4/14

o Yanc gazlar kullanlrken alma alan terk edilmemelidir. o Yanc gazlar ile allan yerlerde kullanlan gazlar ile ilgili gaz dedektrleri bulunmaldr.o alma ortamnda uygun yerlere sigara imek yasaktr ve dikkat atele yaklama levhalar

aslmaldr. o Gazlar ile allan ortamda srekli olarak temiz hava girii salanmaldr.

1.1.5.3. Elektrik Panolar, UPS, Trafo

o Temizlik ve bakm iin kullanlan yal bez ve stp paralar az kapakl p bidonlarna atlr.o Paratonerler ve topraklama kablolar periyodik olarak kontrol edilir.o Uygun yerlere sigara imek yasaktr ve dikkat atele yaklama levhalar aslr. o Yeteri kadar uygun tipte (kpkl ve/veya CO2 vb.) yangn sndrme tpleri ve dier yangn sndrme aralar

faal olarak kullanma hazr bulundurulur.o Otomatik yangn alglama dedektrleri uygun yerlere yerletirilir. 1.1.5.4. Malzeme / Tehizat Depolar

o Depolarn iinde ve malzemeler arasnda sigara iilmesine izin verilmez.o abuk parlayc ve scaa kar malzemeler sk sk kontrol edilir.o Depolardaki malzemelerin zelliine gre uygun tipte Yangn sndrme tpleri dolu ve kullanma hazr

bulundurulur.o Depolarn uygun ve grlebilecek yerlerine sigara imek yasaktr levhalar konulur.o Elektrik tesisat, kablo balantlar, fi ve prizler her hafta bir plan ve kontrol listesine gre devaml kontrol edilir,

arzal ve hasarl olanlar deitirilir.

1.1.5.5. Ak Alanlar

o evredeki yabani otlar, kat, bez, paras gibi yanc atklar temizlenir, kesilen otlar yaklmaz ve tesis dnakarlr.

o Yangn hidrantlar vana ve logarlar devaml bakml ve temiz tutulur.o tfaiye gelinceye kadar kullanlmak zere, her 2-3 yangn hidrant iin uygun bir yere yeterli uzunlukta hortum

bulundurulur. Anlan hortumlarn gne ve yatan korunmas iin kapal bir kutuya alnmas (kullanlabilirduruma gelmesini zaman asndan riske atmayacak bir dzen ierisinde) salanr.

1.1.5.6. Elektrik Tesisatlar

o Elektrik tesisatna, proje harici fazla ykl cihazlar taklmaz.o Tm bina ve tesislerin elektrik datm panolarndaki sigortalar muhafazal ve otomatik olur.o Elektrikle alan cihazlardan, teknik dokmanna gre gerekli olanlar topraklanr.o Bina ve tesislerde plak veya hasarl kablo, priz, fi v.b. gibi elektrik malzemesi derhal yenilenir.o Elektrik tesisatnn periyodik kontrol ve bakmlar yetkili personel tarafndan yaplr.o atlarda gvercin gbresi olup olmad, elektrik kablo kontrol ve baca kontrol yaplr.

1.1.6. YANGIN ESNASINDA YAPILACAK LEMLER

Yangn esnasnda nceden hazrlanm olan Yangn Acil Durum Planna gre hareket edilecektir. Her ne olursaolsun ilk dnce kendi can gvenliini almak ve yaknnda bulunan makine veya ekipmann enerjisini kesereknceden belirlenmi ve iyerinde duyurulmu olan acil k yollarn kullanarak panik yapmadan Acil DurumToplanma Noktasna gidilmesi olacaktr.

1. Telalanmaynz. 2. Yangn kk apl ise uygun sndrme ekipman ile mdahale ederek yangn sndrnz ve

birim amiri ile Yangn Gvenlii Sorumlusuna haber veriniz.3. Kullanm olduun tp doldurulmas iin Yangn Gvenlii Sorumlusuna bildiriniz.

Yangn mdahale edemeyeceiniz kadar byk ise;

4. Sesli olarak etrafnzdakileri haberdar ediniz, 5. Bulunduunuz yerde yangn ihbar dmesi var ise ona basnz,

5/14

6. Gvenlik ve Santral Birimine haber veriniz 7. alm olduunuz Makine-Ekipmann enerjisini kesiniz,8. Yangnn yaylmasn nlemek iin kap ve pencereleri kapatnz,9. lkyardm sertifikan var ise yarallara ilk mdahaleni yapnz,10. Yaral yok ise acil k gzergahn kullanarak toplanma blgesine doru gvenli bir ekilde

hareket ediniz, (Yaknnda yangnda ilk kurtarlacak bir eya var ise onu da yannda gtr)11. Bunlar yaparken kendinizi ve bakalarn tehlikeye atmaynz,12. Toplanma blgesine geldiinizde amirine geldiinizi bildirmeyi unutmaynz,

o Bu arada ekipler ekip liderleri eliinde grev tanmlar ierisinde olay yerine mdahale eder. tfaiyegeldii andan itibaren itfaiye memurlarnn yardmcs konumuna geerler.

a. Panodan yangn yerini tespit ediniz,

b. Telefon ve Telsiz vastasyla yangnn YER, CNS VE BYKL hakknda bilgi alnz,c. Yangn mahallinden aldnz bilgiler dorultusunda srasyla;

d. Arayarak, Yangn yeri, cinsi, bykl ve adresi hakknda zet bi